သမၼတသက္တမ္း ဒုတိယႏွစ္ဝက္ ေဒၚနယ္ထရန့္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား

သမၼတသက္တမ္း ဒုတိယႏွစ္ဝက္ ေဒၚနယ္ထရန့္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား

ၿပီးခဲ့တဲ့   ႏွစ္ႏွစ္ကို    ျပန္ၾကည့္လိုက္ရင္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ  ႏိုင္ငံေရးျမင္ကြင္းကို ပုဂိၢဳလ္တစ္ဦးတည္းကပဲ   လႊမ္းမိုးထားပါတယ္။    သမၼတေဒၚနယ္ထရန္႔ဟာ အေမရိကန္ျပည္သူေတြၾကား ေထာက္ခံသူေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္သူေတြဆိုၿပီး ႏွစ္ပိုင္းကြဲျပားေစခဲ့သလို မ်က္ေမွာက္ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းမွာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးမ်က္ႏွာစာကို ေဒၚနယ္ထရန္႔ေလာက္ လႊမ္းမိုးႏိုင္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္သမၼတဆိုတာ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ေျပာရရင္  ဒါက တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအားျဖင့္ ေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္စတိုင္နဲ႔  သက္ဆိုင္ေနပါတယ္။

တြစ္တာမွာ သူ႔ပရိသတ္ ၅၅ သန္းကို စာတုိ ေလးေတြ ပို႔တာက သမၼတေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ သံတမန္ေရးလႈပ္ရွားမႈပါ။ ဒါက အေမရိကန္ သမၼတေတြရဲ႕  ထံုးတမ္းစဥ္လာ  လႈပ္ရွားပံု လႈပ္ရွားနည္းေတြအေပၚ   အထင္ေသးရာ ကေန ျဖစ္ေပၚလာတာပါ။ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ ၾကားတဲ့  ပကတိဘဝ   ႐ုပ္ျမင္သံၾကား တင္ဆက္သူတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ ဖမ္းစားႏိုင္စြမ္းလို႔လည္း  ေျပာႏိုင္ပါတယ္။  ဒါေပမယ့္ အဓိကအခ်က္ကို ေျပာပါဆိုရင္ ဒါဟာ သမၼတေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ ေၾကာင့္ပါ။  သူ႔အ႐ႈံးက  ကိုယ့္အႏိုင္၊ နာၾကည္းခ်က္ေတြရဲ႕     ပြင့္အန္ေပါက္ကြဲမႈ၊ အမ်ဳိးသားကိုယ္က်ဳိးစီးပြား  ကာကြယ္ေရး ဝါဒီ  (ကိုယ့္ႏိုင္ငံက   ျပင္ပႏိုင္ငံေတြကို ေရာင္းခ်တာက  တျခားႏိုင္ငံေတြဆီက ကိုယ့္ႏိုင္ငံက  ဝယ္တာထက္   ပိုမ်ားရမယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာပါ)၊ လူမ်ဳိးခြဲျခားေရး သေဘာ  သက္ေရာက္ေနတဲ့    အမ်ဳိးသားေရးဝါဒ ဆုပ္ကိုင္သူ    စတဲ့စတဲ့အခ်က္ေတြဟာ သမၼတေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ေတြကို ထင္ဟပ္ေနတဲ့ အခ်က္ပါ။ သမၼတေဒၚနယ္ ထရန္႔ရဲ႕ ဒီကမၻာ့အျမင္ေတြဟာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံရဲ႕  ဒုတိယကမၻာစစ္လြန္   အခန္းက႑ ကေရာ အရင့္အရင္ အေမရိကန္သမၼတ ေတြရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ေတြကပါ ႐ုတ္တရက္ ဆြဲေဆာင္ေျပာင္းလဲလိုက္သလို  ျဖစ္ေစတဲ့ အျမင္အယူအဆေတြပါ။  လြတ္လပ္တဲ့ ကမၻာရဲ႕ေခါင္းေဆာ
င္ျဖစ္တဲ့     သမၼတ ေဒၚနယ္ထရန္႔ဟာ ထံုးတမ္းစဥ္လာႏိုင္ငံေရး အေပၚ  ေဒါသတႀကီး၊   ခါးခါးသီးသီး တု႔ံျပန္မႈရဲ႕     သ႐ုပ္သဏၭာန္ျဖစ္လာ ပါတယ္။

မဆံ့ရင္ကန္  အျမင္သေဘာထားေတြဟာ မတန္တဆ တုံ႔ျပန္မႈေတြကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ ပါတယ္။ ေဝဖန္ဆန္႔က်င္သူေတြရဲ႕ အျမင္ မွာေတာ့   ျပႆနာအမ်ဳိးမ်ဳိးဖန္တီးေနတဲ့ ေဒၚနယ္ထရန္႔ဟာ   မိုးေပၚက  ဝုန္းခနဲ က်လာတဲ့ ကပ္ေဘးပါပဲ။  ''အာဏာကို အလြဲသံုးစားလုပ္၊    ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းကို ခြဲျခားႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံ''လုပ္ေနတဲ့ ေဒၚနယ္ထရန္႔ ဟာ  အေမရိကန္ဒီမိုကေရစီရဲ႕  အေျခခံ အုတ္ျမစ္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါ။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာေခါင္းေဆာင္ မူကို   ထူေထာင္ရာမွာ ေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ အက်ပ္ကိုင္   ေစ်းဆစ္အေရာင္းအဝယ္ သေဘာ ႐ႈျမင္မႈဟာ စီးပြားေရးသေဘာကို နားမလည္၊     သေဘာမေပါက္တာပါပဲ။ က်င့္ဝတ္သိကၡာအရ ေျပာရင္လည္း အဆင့္ မရွိ သုညပါပဲ။  ပထဝီႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ သေဘာအရ ၾကည့္ရင္လည္း ေဒၚနယ္ထရန္႔ ဟာ မ်က္ခံုးေမြးတစ္ဆံုးပဲ ၾကည့္တတ္တဲ့ အျမင္က်ဥ္းပုဂၢိဳလ္ပါ။ ေထာက္ခံသူေတြရဲ႕ အျမင္မွာ ေဒၚနယ္ထရန္႔ဟာ ခိုင္မာျပတ္သား တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါ။ အတၱႀကီး႐ိုင္းစိုင္းၿပီး စိတ္အေႏွာင့္ အယွက္ျဖစ္စရာ ေကာင္းေပမယ့္  ေဒၚနယ္ ထရန္႔ဟာ ရွင္သန္သက္ဝင္တဲ့ စီးပြားေရးကို ဖန္တီးေပးႏိုင္သလို ေဟာင္းႏြမ္းေဆြးျမည့္ေနတဲ့ ကမၻာလံုး ဆိုင္ရာစနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းခ်ိန္တန္ၿပီ လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။  ေဒၚနယ္ထရန္႔ ဟာ ေရွ႕မတိုး ေနာက္မဆုတ္ျဖစ္ေနတဲ့  ပထဝီ ႏိုင္ငံေရးအေနအထားေတြကို ကိုင္လႈပ္ႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။ (ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ ႏ်ဴကလီး ယားကိစၥနဲ႔  ပတ္သက္ၿပီး လိပ္ခဲတည္းလည္း ျဖစ္ခဲ့တာက  နမူနာကိစၥပါ) ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သက္တမ္းရွည္ၾကာေနၿပီျဖစ္တဲ့  ျပႆနာ ေတြကို မျဖစ္မေန ျပန္သံုးသပ္လာေအာင္   ဖိအားေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။  ဒီလိုျပႆနာေတြ ထဲမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရး စည္းမ်ဥ္း  စည္းကမ္းေတြကို အျမတ္ထုတ္ အသာစီးရယူေနသလား ဆိုတာမ်ဳိးပါသလို   ဥေရာပမဟာမိတ္ႏိုင္ငံေတြက    ကာကြယ္ေရး အသံုးစရိတ္ မဆိုသေလာက္သံုးတဲ့  ကိစၥမ်ဳိး လည္း  ပါပါတယ္။  အဆိုးျမင္သူေတြကေရာ  အေကာင္းျမင္သူေတြကပါ  ေဒၚနယ္ထရန္႔ဟာ  အခိုင္အခံ့တည္ရွိၿပီးသားေတြကို   ဖ်က္ဆီးႏိုင္ စြမ္းရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္လို႔ ႐ႈျမင္ၾကပါတယ္။ ျပႆနာ က ဒီလိုဖ်က္ဆီးလိုက္တာဟာ အသစ္အသစ္ ေတြ ဖန္တီးဖို႔လား၊  ဖ်က္ဆီး႐ံုသက္သက္ပဲ လားဆိုတာကို ဆံုးျဖတ္ဖို႔ပါ။

လက္ရွိရထားတဲ့  အေထာက္အထားေတြ အရ ေျပာရရင္ အေျဖဟာ  ဒီလားရာႏွစ္ရပ္ ၾကား တစ္ေနရာမွာ ရွိေနပါတယ္။  ေဒၚနယ္ ထရန္႔က  အေမရိကန္ႏုိင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈ အေပၚမွာေတာ့ အေတာ္ႀကီးကို ဆုိးဆုိးရြားရြား  ထိခိုက္နစ္နာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီးသြား ပါၿပီ။   သမၼတရဲ႕အထုံဝါသနာလုိ႔  ေျပာရ ေလာက္တဲ့ လိမ္လည္မႈ၊ သတင္းမီဒီယာေတြ အေပၚ  တုိက္ခုိက္မႈ၊ သူ႔အေပၚ  ေထာက္ခံ သူေတြအၾကား  နာၾကည္းခံျပင္းမႈေတြကုိ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ေသြးထုိးလႈံ႕ေဆာ္မႈ စတာ စတာေတြဟာ ေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ အက်င့္စ႐ိုက္ ေတြပါ။ သမၼတေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ ဒီအက်င့္ စ႐ိုက္ေတြဟာ  အေမရိကန္လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အတြင္း ၁၉၆ဝ ျပည့္လြန္ေႏွာင္းပုိင္းကစၿပီး ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ့ဖူးတဲ့ ကြဲျပားမႈ၊  ဂနာ မၿငိမ္ အ႐ူးအမူး စိတ္လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ေဒါသတႀကီး  တုံ႔ျပန္မႈေတြကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ပါတယ္။ ၾကားကာလေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပခါနီးျဖစ္စဥ္ေတြကိုၾကည့္ရင္  ဒီအခ်က္က  ပိုၿပီးေပၚလြင္ပါ တယ္။ တရား႐ုံးခ်ဳပ္မွာ Brett Kavanaughကို ခန္႔အပ္လိုက္တဲ့အေပၚ  ျပည္သူလူထုရဲ႕ ေဒါသတႀကီးတုံ႔ျပန္မႈကေနစၿပီး  မစၥဘာ့ဂ္
ရဟူဒီ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္း သတ္ျဖတ္မႈအဆုံး ဒီသေဘာက ေပၚလြင္ပါတယ္။ ေဒၚနယ္ထရန္႔  ရဲ႕ စီးပြားေရးဦးေဆာင္မႈဆုိတာကလည္း သူ႔ကို ေထာက္ခံသူေတြ အမႊမ္းတင္သေလာက္ေတာ့ လည္းမဟုတ္ပါဘူး။ ဟုတ္ပါတယ္။ စီးပြားေရး အရွိန္ရ   ဖြံ႕ၿဖိဳးလာတာကေတာ့အမွန္ပါ။ ဒါေပမယ့္  ဒါကလည္း ေျပာရရင္ အႏႈိင္းအဆ မရွိ အခြန္အေကာက္ေတြျဖတ္ေတာက္လိုက္လုိ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ  သြက္လက္ျမန္ဆန္ လာတာက အဓိကအခ်က္ပါ။

ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒမွာ ဖ်က္ဆီးေရးသမားေဒၚနယ္ထရန္႔လုပ္ရပ္ေတြရဲ႕  ဆုိးက်ဳိးရလဒ္ ေတြက  ပိုေပၚလြင္ၿပီး   ပိုသိသာပါတယ္။ အက်ဳိးမရွိတဲ့   သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို ဖ်က္သိမ္းရမယ္ဆုိတဲ့   ေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ စိတ္ေစာမႈက အေမရိကန္ႏုိင္ငံကို အေရးႀကီး တဲ့  ႏုိင္ငံတကာသေဘာတူညီခ်က္ေတြကေန ႏုတ္ထြက္ေစခဲ့ပါတယ္။ (ဒါမွမဟုတ္) ႏုတ္ထြက္ မယ္ဆုိတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ  ျဖစ္ေစခဲ့ပါ တယ္။ ကမၻာ့ျပည္သူေတြရဲ႕ အာ႐ုံစိုက္မႈ အျပည့္ရတဲ့ ပါရီရာသီဥတုဆုိင္ရာ သေဘာ တူညီခ်က္နဲ႔ အီရန္ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီ ခ်က္ေတြကေန  အဲဒီေလာက္လူမသိၾကတဲ့ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ  စာတုိက္သမဂၢလုိကိစၥမ်ဳိး အထိ ပါပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြက  ေဒၚနယ္ ထရန္႔ ႀကိဳအကြက္ျမင္ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့  ကိစၥ ေတြ(ဒါမွမဟုတ္)    တကယ္အခြင့္အလမ္း ေကာင္း ဖန္တီးႏုိင္ခဲ့တဲ့ ကိစၥေတြကို  ေဝဝါး ေမွးမွိန္ေစပါတယ္။

ဖ်က္ဆီးေရးသမားသ႐ုပ္သဏၭာန္အလြန္

ေျမာက္ကိုရီးယားကိစၥကိုၾကည့္ရင္ ေဒၚနယ္ ထရန္႔နဲ႔  ကင္ဂ်ဳံအန္အၾကား  အျပန္အလွန္ ပုတ္ခတ္ေျပာဆုိရာကေန  တစ္ေယာက္အေပၚ တစ္ေယာက္  ခ်စ္ခင္သြားၾကပုံက  မ်က္စိ လည္စရာပါ။  ကင္ဂ်ဳံအန္ရဲ႕ အေနအထားဟာ ႐ုတ္တရက္ဆုိသလုိ ခ်ဥ္းကပ္လုိ႔ရတဲ့အေန အထားေျပာင္းလဲလာတဲ့အတြက္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ပိုင္ရွင္  လူဆုိးစာရင္းဝင္အစုိးရနဲ႔ ပိုမုိေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရးထူေထာင္ဖုိ႔ လမ္းပြင့္သြားခဲ့ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားကိစၥ ဟာ အခုအခ်ိန္အထိ သိသာထင္ရွားတဲ့ရလဒ္ ဖန္တီးေပးႏုိင္စြမ္းမရွိေသးသလုိ ၂ဝ၁၉ ခုႏွစ္ အတြင္းမွာ အျမင္သေဘာထား မတူကြဲလြဲမႈ ေတြက  ပိုထင္ရွားနက္႐ိႈင္းလာႏုိင္ပါတယ္။ ဆီးရီးယားႏုိင္ငံနဲ႔ အာဖဂန္နစၥတန္ကိစၥေတြမွာ သမၼတေဒၚနယ္ထရန္႔ အစိုးရရဲ႕ ကိုင္တြယ္မႈ က တုိးတက္လာပါတယ္။   အနိမ့္ဆုံးကေတာ့ သမၼတအုိဘားမားလက္ထက္  အေနအထား နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္လုိက္ရင္ ပိုဆုိးမသြားပါဘူး။ အေရးအႀကီးဆုံးကိစၥကေတာ့  သမၼတ ေဒၚနယ္ထရန္႔ အစိုးရအဖြဲ႕က  တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ကို မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈလုိ႔ ႐ႈျမင္လာတာပါ။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ပထဝီ ႏုိင္ငံေရး  ရည္မွန္းခ်က္ေတြကုိ လိမ္လိမ္ မာမာ ပါးပါးနပ္နပ္ ဟန္႔တားသလုိ  တစ္ၿပိဳင္ တည္းမွာပဲ  တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးအရ  စိတ္တုိင္းက် ေဆာင္ရြက္မႈေတြကုိ    တုံ႔ျပန္ ေက်ာ္လႊားရမယ္ဆိုတဲ့သေဘာပါ။ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕  ဒီအျမင္  ဒီသေဘာထား ကို ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြက သေဘာတူလက္ခံ သလုိ ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒခ်မွတ္တဲ့ အသိုင္း အဝိုင္းကလည္း တစ္သေဘာတည္း သေဘာ ထားၾကပါတယ္။

ေဒၚနယ္ထရန္႔      က်င့္သုံးေနတဲ့ နည္းဗ်ဴဟာေတြအေပၚ အေကာင္း၊ အဆိုး  ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖုိ႔ကေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ေသးပါ ဘူး။  အထူးသျဖင့္  အခြန္အေကာက္    လက္နက္က်င့္ထုံးကို  က်င့္သုံးမွျဖစ္မယ္ ဆုိတဲ့   ေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ နည္းဗ်ဴဟာအေပၚ  သုံးသပ္ခ်က္ထုတ္ဖုိ႔က မျဖစ္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း မႏွစ္က ရခဲ့တဲ့ အေထာက္ အထားေတြအေပၚ   အေျခခံေျပာရရင္ ေဒၚနယ္ထရန္႔အစိုးရရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရးကိစၥ ရပ္ေတြအေပၚ အက်ပ္ကိုင္ ေျဖရွင္းမႈဟာ အတိုင္းအတာတစ္ရပ္အထိ တန္ဖိုးေပးဆပ္ ရေပမယ့္  ရလဒ္တခ်ဳိ႕ကိုေတာ့ ဖန္တီးႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ သမၼတေဒၚနယ္ ထရန္႔ဟာ    ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရးစနစ္ကို    အားနည္းေစခဲ့တာကေတာ့    အမွန္ပါ။ အထူးသျဖင့္ ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ႕အစည္း (WTO) ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မူကို ထိပါးေစခဲ့ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့  သမၼတေဒၚနယ္ထရန္႔ဟာ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံနဲ႔ ကေနဒါႏိုင္ငံ  အပါအဝင္ မကၠဆီကိုႏိုင္ငံနဲ႔ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္ရာမွာေရာ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္ရာမွာပါ အင္အားႀကီးတဲ့ ဒီကုန္သြယ္ ဖက္ႏိုင္ငံေတြကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ   အေျပာင္းအလဲေတြ   လက္ခံလာေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။  ဒီအေျပာင္းအလဲ ေတြဟာ  အေမရိကန္  ကိုယ္က်ဳိးစီးပြား အတြက္ ကုန္သြယ္ရာမွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ကပဲ  အသာစီးရရမယ္ဆိုတဲ့ ႐ႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္ အတန္အသင့္ ေအာင္ျမင္မႈေတြလို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။   ။

REF; The  Trump show, Season Two By Zanny  Minton Beddoesyg/

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

ရဲရင္႕လင္းလက္(ျမန္မာ့အလင္း)