ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ေရာဂါလကၡဏာမ်ားႏွင့္ ကုသနည္းမ်ား

ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ေရာဂါလကၡဏာမ်ားႏွင့္ ကုသနည္းမ်ား

ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငုံး၊ ငန္း၊ ခိုေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ေနသူမ်ား၊ ၾကက္၊ဘဲေရာင္းဝယ္သူမ်ား၊ ခ်က္ျပဳတ္ေရာင္းခ်သူမ်ားႏွင့္ အိမ္ရွင္မမ်ားတြင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးႏွင့္မတူဘဲ ဗိုင္းရပ္ပိုးဟာ အဆုတ္ထဲကို တန္းေရာက္သြားေၾကာင္း၊ အဆုတ္ေရာင္ျခင္း၊ ႏွလုံးထိခိုက္ျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေရာင္ျခင္းမ်ားျဖစ္ၿပီး ေသဆုံးႏိုင္ေၾကာင္း စသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ျမဝတီသတင္းစာဖတ္ပရိသတ္ႀကီး သိရွိေစရန္ ေဒါက္တာခင္ေမာင္လြင္(FAME)ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းခဲ့သည္မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

ေမး။   ။ ဆရာရွင့္။    လူတစ္ေယာက္မွာ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္တယ္၊  မျဖစ္ဘူးဆုိတာဘယ္လုိမ်ဳိးသိႏုိင္ပါသလဲ။ ေရာဂါလကၡဏာကေရာ ႐ုိး႐ုိးတုပ္ေကြးနဲ႔ ဘယ္လုိကြာပါသလဲဆရာ။

ေျဖ။ ။  အဓိကအခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ရွိပါတယ္။ ပထမအခ်က္က တုပ္ေကြးရဲ႕လကၡဏာေတြ ရွိရပါမယ္။  ဒါေပမဲ့  ဒီတုပ္ေကြးက ႐ုိး႐ုိးSeasonal flu က ျဖစ္ႏုိင္သလုိ kd Bird flu ကလည္းျဖစ္ႏုိင္ေသးတယ္။  ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ႔ ၾကက္ငွက္ေတြနဲ႔ထိေတြ႕တဲ့history ရွိမယ္ဆုိရင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါလုိ႔ သံသယရွိႏုိင္ပါတယ္။
- ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငုံး၊ ငန္း၊ ခုိစတာေတြနဲ႔ ထိေတြ႕မႈရွိ၊ မရွိ ဥပမာၾကက္ၿခံမွာ လုပ္တဲ့သူ၊ ၾကက္၊ဘဲ ေရာင္းဝယ္တဲ့သူတုိ႔ဆုိရင္ေတာ့ အထူးေျပာစရာမလုိဘူးေပါ့။
- သူတုိ႔ရဲ႕မိသားစုဝင္ေတြ ဥပမာ-အေဖလုပ္တဲ့သူက ၾကက္ၿခံမွာလုပ္ရင္ သားသမီးေတြဆီကုိ အဝတ္အထည္နဲ႔ ခႏၶာကုိယ္မွာ ကပ္ၿငိလာႏုိင္တဲ့  ဗုိင္းရပ္ေတြကေန တစ္ဆင့္ကူးႏုိင္လုိ႔ပါ။
- ၾကက္သား၊ ဘဲသား စတဲ့အသားေတြခုတ္ထစ္ေရာင္းခ်သူ၊  ခ်က္ျပဳတ္ေရာင္းခ်သူ အိမ္ရွင္မမ်ားမွာလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ တုပ္ေကြးရဲ႕လကၡဏာကေတာ့ အမ်ားလည္း ျဖစ္ဖူူးၾကေတာ့ သိၿပီးသားျဖစ္မွာပါ။ ဒီေနရာမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခါတိုင္းျဖစ္ေနက်  တုပ္ေကြး႐ိုး႐ိုး (ွSeasonal Influenza) နဲ႔ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး (Bird Flu) ဟာ မ်ားစြာကြာျခားမႈ ရွိပါတယ္။ ႐ုိး႐ိုးတုပ္ေကြးအေနနဲ႔ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းရဲ႕အေပၚပိုင္း (Upper Respiratory Tract) မွာသာအဓိကျဖစ္ၿပီးLower Respiratory Tract ျဖစ္တဲ့  အဆုတ္ကို ထိခိုက္မႈနည္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ စျဖစ္ကတည္းက ႏွာေခ်မယ္။ ႏွာရည္ယိုမယ္။ လည္ေခ်ာင္းေတြနာမယ္။ ယားမယ္။ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးမယ္။ မ်က္စိေတြနီရဲၿပီး ယားမယ္။ ေရာင္မယ္စသည္ျဖင့္ ေတြ႕ရပါတယ္။Bird Flu က်ေတာ့  ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။  စလာကတည္းက  ဗိုင္းရပ္ပိုးဟာ  Upper Respir atory Tract  မွာ  ကပ္တြယ္ႏိုင္ျခင္း မရွိတဲ့ အတြက္ Lower Respiratory Tract ျဖစ္တဲ့ အဆုတ္ထဲကို  တန္းေရာက္သြားပါတယ္။ ဒီေတာ့ အဓိကအားျဖင့္ viral pneumonia လို႔ေခၚတဲ့   အဆုတ္ေရာင္ျခင္း လကၡဏာကို  ဦးစြာေတြ႕ရေလ့ ရွိပါတယ္။  အဆုတ္ေရာင္တဲ့အတြက္ ရင္ဘတ္ေတြေအာင့္မယ္။ အသက္႐ွဴရင္ပိုေအာင့္မယ္။ ၿပီးရင္ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ တခ်ဳိ႕တေလ ေသြးပါတတ္ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕လည္း ႏွာေခါင္းေသြးယိုတာတို႔၊ သြားဖံုးကေန ေသြးယိုတာတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေသြးထဲမွာplaleletလို႔ ေခၚတဲ့   ေသြးခဲေစတဲ့ပစၥည္း  ေလ်ာ့နည္းသြားလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ထူးျခားတာက  ဗိုက္ေအာင့္လာတတ္ၿပီး   အန္တာျဖစ္တတ္ပါတယ္။   မၾကာခင္မွာပဲ ဝမ္းအရည္ေတြ သြားပါတယ္။  သြားတဲ့ဝမ္းထဲမွာ ေသြးေတြ  ဘာေတြပါေလ့မရွိပါဘူး။  ဒါေတြကေတာ့   ကနဦးေတြ႕ရတတ္တဲ့ လကၡဏာေတြျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။ ။႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးမွာ အဖ်ားေတြတက္ၿပီးခ်မ္းသလိုမ်ဳိးေရာ ျဖစ္ပါသလားဆရာ။

ေျဖ။ ။ မွန္ပါတယ္။ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ Bird Flu ပဲျဖစ္ျဖစ္ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြဝင္လာတဲ့အတြက္ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို လူေကာင္းကေန တန္းဖ်ားပါတယ္။ ဖ်ားရင္ အဖ်ားႀကီးတတ္ၿပီး 38  ံCအထက္မွာ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္လက္ေတြကိုက္ခဲတာ။ အဆစ္အမ်က္ေတြကိုက္တာ။  ေခါင္းကိုက္တာေတြ ျဖစ္တာကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးလို ေတြ႕ရေလ့ရွိပါတယ္။

ေမး။ ။ ခုနကဆရာေျပာတဲ့ လကၡဏာေတြကို Bird Flu   ဗိုင္းရပ္ပိုးဝင္ၿပီး   ဘယ္ႏွရက္ေလာက္ၾကာမွ ေတြ႕ႏိုင္ပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ H5N1 ဗိုင္းရပ္ပိုး  ခႏၶာကိုယ္ထဲဝင္ၿပီး ႏွစ္ရက္ကေန ေလးရက္အတြင္းမွာ ေရာဂါလကၡဏာေတြကို စတင္ေတြ႕ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို incubation period (ေရာဂါပ်ဳိးခ်ိန္) လို႔ေခၚပါတယ္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တုန္းက ေဟာင္ေကာင္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳအရ သိခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္း ျဖစ္လာတဲ့Bird Flu အခ်ဳိ႕ကေတာ့ နည္းနည္းပိုၾကာတတ္ပါတယ္။  ရွစ္ရက္ကေန ၁၇ ရက္အထိ ၾကာတဲ့လူနာေတြလည္း ရွိပါတယ္။

ေမး။ ။ ေရာဂါျဖစ္ရင္ ေသဆံုးႏိုင္တဲ့  ရာခုိင္ႏႈန္းက ဘယ္ေလာက္ ရွိပါသလဲ။

ေျဖ။ ။၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ကေန ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ မတ္လကုန္အထိျဖစ္ခဲ့တဲ့လူ ၁၈၆ ဦးမွာ ၁ဝ၅ ဦးေသဆံုးခဲ့ၿပီး ျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ ေသဆံုးမႈရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း အထက္မွာရွိတာကို ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြမွာျဖစ္ရင္ ေသဆံုးမႈႏႈန္း ပိုမိုျမင့္မားပါတယ္။ ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္အထိ ရွိပါတယ္။ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲေဝဒနာေတြနဲ႔    ေသဆံုးၾကရတာ မ်ားပါတယ္။

ေမး။ ။ေနာက္ဆက္တြဲေဝဒနာေတြဆိုတာ ဘာေတြကိုေျပာတာပါလဲဆရာ။

ေျဖ။ ။(၁) အဓိကကေတာ့ အဆုတ္တစ္ခုလံုးေရာင္ၿပီး viral pneumonia နဲ႔ ေသဆံုးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆုတ္ထဲမွာ ရေတြနဲ႔ ျပည့္ေနၿပီး အသက္႐ွဴလို႔ လံုးဝမရေတာ့ဘဲ viral pneumonia နဲ႔ေသဆံုးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳအရေျပာရရင္ ေဆး႐ံုကို စတက္တက္ခ်င္း ကတည္းက Respiratory  Failure ရၿပီးျဖစ္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
(၂) ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ႏွလံုးကိုထိခိုက္ၿပီး ႏွလံုးဟာ ေကာင္းေကာင္း အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ဘဲေရေတြနဲ႔ျပည့္ၿပီး  Cardiac dilatation နဲ႔ ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕လည္း ႏွလံုးခုန္ျမန္တာတို႔ ႏွလံုးခုန္မမွန္တာတို႔ျဖစ္ၿပီး ႏွလံုးခုန္ရပ္ၿပီး ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။
(၃) တတိယအခ်က္အေနနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးၿပီး (Renal Failure) နဲ႔ ေသဆံုးႏုိင္ပါတယ္။
(၄) အခ်ဳိ႕လည္း ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြဟာ ေသြးထဲကေန ဦးေႏွာက္ထဲေရာက္ၿပီး ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါနဲ႔ ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။

ေမး။ ။လူနာတစ္ေယာက္မွာ ခုနကဆရာေျပာခဲ့တဲ့ လကၡဏာေတြရွိေနၿပီဆိုရင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ေရာဂါလို႔ ေျပာလို႔ရၿပီလားဆရာ။

ေျဖ။ ။ခုနကေရာဂါလကၡဏာေတြၾကည့္ၿပီး အေတာ္ေလး ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိုၿပီးေသခ်ာေအာင္ ေသြးေဖာက္စစ္ေဆးတာတို႔၊ ရင္ဘတ္ဓာတ္မွန္႐ိုက္တာတို႔  ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုပါေသးတယ္။ အေသခ်ာဆံုးကေတာ့ H5N1 ဗိုင္းရပ္ပိုးကို ေတြ႕ေအာင္ေဖာ္ထုတ္မွသာ ၁ဝဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ေသခ်ာတယ္လို႔ေျပာႏိုင္ပါတယ္။

ေမး။ ။ ဒါဆိုရင္ေရာဂါျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ခ်က္ခ်င္းကုသဖုိ႔ လုိမွာေပါ့ဆရာ။

ေျဖ။ ။ မွန္ပါတယ္။ ခုနက အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ရွိေနရင္ တုပ္ေကြးလည္းျဖစ္မယ္။ ၾကက္ေတြငွက္ေတြနဲ႔    ထိေတြ႕နီးစပ္မႈရွိမယ္ဆိုရင္ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္မွာရွိတဲ့ေဆး႐ုံေတြမွာျပသ စစ္ေဆးခံယူဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အဲဒီမွာလုိအပ္တဲ့ စစ္ေဆးစမ္းသပ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီးလုိ႔ H5N1 မဟုတ္ဘဲ႐ုိး႐ုိးတုပ္ေကြးဆုိရင္လည္း ေဆး႐ုံကေန ခ်က္ခ်င္းျပန္ဆင္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ H5N1 ဆုိရင္ေတာ့  သီးျခားအထူး ၾကပ္မတ္ေဆာင္မွာ ဂ႐ုတစုိက္ကုသပါမွ   အသက္ရွင္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။  ေရာဂါစျဖစ္ၿပီး  ၄၈  နာရီအတြင္းမွာ   ထိေရာက္တဲ့ကုသမႈခံယူဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။

ေမး။ ။ H5N1 ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးကုိ ကုသတဲ့အခါမွာ ဘယ္လုိမ်ဳိးေဆးေတြကုိ အသုံးျပဳရပါသလဲဆရာ။

ေျဖ။ ။တုပ္ေကြးေရာဂါကုိ ကုသတဲ့ေဆးအေနနဲ႔ အုပ္စုႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ ပထမအုပ္စုျဖစ္တဲ့ M2 inhibitor အုပ္စုေတြျဖစ္တဲ့ amantidine တုိ႔ rimantadine တုိ႔ကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးမွာသာ    ထိေရာက္မႈရွိၿပီး H5N1မွာေတာ့ ထိေရာက္မႈမရွိလုိ႔ မသုံးၾကပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ႐ုိး႐ုိးတုပ္ေကြးနဲ႔ H5N1ခြဲျခားလုိ႔ မရေသးခင္ေတာ့ သုံးႏုိင္ပါတယ္။  ႐ုိး႐ုိးတုပ္ေကြးနဲ႔ H5N1ေပါင္းၿပီး new strain ေတြ ရမွာစုိးတဲ့အခါလည္း သုံးႏုိင္ပါတယ္။  သူတုိ႔ေတြဟာ ဗိုင္းရပ္ရဲ႕အတြင္းပုိင္းမွာရွိတဲ့ M geneကုိ ဟန္႔တားဖ်က္ဆီးတာ ျဖစ္ပါတယ္။  Mဟာ matrix ကုိ ကုိယ္စားျပဳပါတယ္။ matrix  ဆုိတာက virus ရဲ႕ေက်ာ႐ုိးသဖြယ္ျဖစ္လုိ႔  သူ႔ကုိဖ်က္ဆီးႏုိင္ရင္လည္း virus ေသဆုံးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ M1 နဲ႔ M2ရွိရာမွာ M2 ကုိသာ ဖ်က္ဆီးႏုိင္လုိ႔ M2 Inhibitor လုိ႔ေခၚျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။ ။ ဒီေဆးဟာ H5N1ကုိ မႏုိင္ေပမယ့္အျခားတုပ္ေကြး   ဗုိင္းရပ္ေတြကုိေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္နင္းႏုိင္တယ္လုိ႔ဆုိလုိတာလားဆရာ။

ေျဖ။ ။အဲဒီလုိလည္း  မဟုတ္ေသးပါဘူး။ အရင္တုန္းကေတာ့ ထိေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အဲဒီေဆးအုပ္စုမွာပါတဲ့ ေဆးေတြကုိလည္း   တုပ္ေကြးဗုိင္းရပ္ပုိးေတြဟာခံႏုိင္ရည္ရွိလာတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဥပမာ- တ႐ုတ္ျပည္မွာဆုိ ၇၄ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ေဆး မတိုးေတာ့ပါဘူး။  ေဟာင္ေကာင္မွာ   ၂၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေတာင္ကိုရီးယားမွာ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ  ခံႏုိင္ရည္ရွိလာၿပီလို႔  ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ   ရင္ေလးစရာေကာင္းတဲ့အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။ ။ ဒုတိယေဆးအုပ္စု အေၾကာင္းလည္း သိပါရေစဆရာ။

ေျဖ။ ။  ဒုတိယအုပ္စုကေတာ့ Neuraminidase inhibitor လို႔ေခၚပါတယ္။အဲဒီမွာလည္း ေဆးႏွစ္မ်ဳိးပဲရွိပါတယ္။ ပထမဆံုးထုတ္ခဲ့တဲ့ေဆးက Zanamivir (Relenza)ျဖစ္ပါတယ္။ ြူ GlaxoSmithKline (UK) ကထုတ္တာျဖစ္ပါတယ္။    ဒုတိယေဆးကေတာ့ Oseltamivir (Tamiflu) ျဖစ္ပါတယ္။ Roche  (Switzerland)ကထုတ္တာပါ။ဒီေဆးေတြဟာ H5N1 အပါအဝင္ အျခားတုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္ေတြရဲ႕  ေပါက္ပြားျပန္႔ပြားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ severity and duration of illness ကုိနည္းေစပါတယ္။(ေရာဂါျဖစ္တဲ့ ကာလတုိေတာင္းေအာင္ရယ္၊ ျပင္းထန္မႈမျဖစ္ေအာင္ရယ္ ျဖစ္ပါတယ္)။ ဒီေဆးေတြကုိ ေပးမယ္ဆုိရင္ ေရာဂါလကၡဏာေတြ စတင္ခ်ိန္ကစၿပီး ၄၈ နာရီအတြင္းမွာေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။ ။ ဒီေဆးအုပ္စုကေရာ ဗုိင္းရပ္ကုိ ဘယ္လိုမ်ားဟန္႔တား ဖ်က္ဆီးတယ္ဆုိတာ ေျပာျပေပးပါ။

ေျဖ။ ။ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္ေတြက ရွင္းျပသလုိ H5N1 မွာ "N" ဆုိတာ Neuraminidase ကုိ ဆုိလုိတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအင္ဇုိင္းေတြရွိမွ ဗုိင္းရပ္က cell ထဲကေန ေဖာက္ထြက္ၿပီး တျခားေကာင္းတဲ့ cell  ထဲကုိ ဝင္ေရာက္ပြားမ်ားႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ဒီ "N"ေတြမရွိရင္ virus  ေတြဟာ cell  ထဲမွာပဲ ပိတ္မိေနၿပီး   မၾကာမီေသဆုံးၾကရပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ဒီ "N ကုိ ဖ်က္ဆီးဟန္႔တားတဲ့ ေဆးေတြဟာဗုိင္းရပ္ပုိးေတြ  ျပန္႔ပြားမႈကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ရာမွာ  ထိေရာက္မႈရွိတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။

ေမး။ ။Zanamivir  အေၾကာင္း အနည္းငယ္ေျပာျပေပးပါ။

ေျဖ။ ။Zanamivir ကုိ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ Austialian Biotechnology  လုိ႔ေခၚတဲ့Company ကေန  စတင္တီထြင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Effective Marketing လုပ္ဖို႔ ကမၻာ့အႀကီးဆံုးေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ေရး company ျဖစ္တဲ့ UK အေျခစိုက္Glaxo Smith Kline ကို ထုတ္လုပ္ခြင့္လုိင္စင္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၉ - ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္မွာ စတင္ ၾေမုနအ လုပ္ခဲ့ၿပီး ဒီေန႔အခါမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၇ဝ မွာ ျဖန္႔ခ်ိလ်က္ရွိပါတယ္။ ေဆးအေနနဲ႔ ပါးစပ္ကေန႐ွဴရတဲ့  ႐ွဴေဆးအမ်ဳိးအစားျဖစ္ၿပီး တစ္ခါ႐ွဴရင္5 mg နဲ႔ တစ္ေန႔ကိုႏွစ္ႀကိမ္ x 5 ရက္ အသံုးျပဳရပါတယ္။ ေဆးကိုအသံုးျပဳရင္ virus ေတြရဲ႕ ျပန္႔ပြားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ၁ ရက္ ၂ ရက္အတြင္းမွာ  လူနာသက္သာ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ေမး။ ။ေနာက္တစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ Tamiflu က အေၾကာင္းလည္း ေျပာျပပါဦးဆရာ။

ေျဖ။ ။ Tamiflu မွာ အဓိကပါတဲ့ Oseltamivir ကို စတင္တီထြင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့တာကေတာ့ Gilead Sciences (USA အေျခစိုက္)ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ Switzerland ႏိုင္ငံအေျခစိုက္ Roche ေဆးဝါးကုမၸဏီကို စီးပြားျဖစ္ထုတ္လုပ္ဖို႔ လိုင္စင္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူကေတာ့   ေသာက္ေဆးျဖစ္ၿပီး တစ္လံုးကို 75 mg ပါဝင္ပါတယ္။မနက္တစ္လံုး ညတစ္လံုးေသာက္ရၿပီး စုစုေပါင္း ၁ဝ လံုးသာ ေသာက္ဖို႔လိုပါတယ္။   သူ႔ကိုေသာက္ရင္ virus ပိုးေတြ ပြားမ်ားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္လို႔ ၁ ရက္ ၂ ရက္အတြင္း သိသိသာသာသက္သာတာကို  ေတြ႕ရပါတယ္။ကေလးေတြအတြက္လည္း Oral Suspension ထုတ္ထားပါတယ္။ 25 ml bot နဲ႔ထုတ္ထားၿပီး 300 mg ပါဝင္ပါတယ္။ ေဆးျပားေလးျပားစာနဲ႔ ညီမွ်ပါတယ္။

ေမး။ ။ အခုေျပာခဲ့တာကေတာ့ ေရာဂါရွိသူေတြ အတြက္ ေဆးဝါးေတြဆိုေတာ့ ေရာဂါမရွိသူေတြ အေနနဲ႔ ကာကြယ္ေဆးထိုးထားလို႔ ရ၊ မရ သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။

ေျဖ။ ။ကာကြယ္ေဆးအေနနဲ႔ အျခားတုပ္ေကြး ေရာဂါေတြအတြက္သာ ရွိၿပီး  H5N1အတြက္ေတာ့   ဒီေန႔အထိမရွိေသးပါဘူး။စမ္းသပ္ဆဲ အဆင့္မွာပဲ   ရွိပါေသးတယ္။ တျခားတုပ္ေကြး ကာကြယ္ေဆးဆိုရာမွာေတာင္ တုပ္ေကြးေရာဂါပိုးက    ႏွစ္စဥ္ေျပာင္းေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီးသား ပိုးေတြအတြက္သာ  ကာကြယ္ေဆးရွိၿပီး    ႏွစ္စဥ္အသစ္ထြက္တဲ့ ပိုးေတြအတြက္  မည္သို႔မွ  မထိေရာက္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကာကြယ္ေဆး အသစ္ေတြကလည္း ႏွစ္တိုင္းထြက္ပါတယ္။ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ကေနပဲ အၿမဲလိုက္ေနရလုိ႔ Flu  မွာေတာ့  ကာကြယ္ေဆးဟာ အားထားရတဲ့ အေနအထားကို မေရာက္ေသးပါဘူး။ H5N1အေနနဲ႔ေတာ့  ၂ဝဝ၆  ခုႏွစ္တုန္းက လူေတြမွာ စမ္းသပ္ေအာင္ျမင္ၿပီး   အသံုးျပဳႏိုင္ေတာ့မယ္လို႔  ပညာရွင္မ်ားက  ေျပာၾကပါတယ္။  ။

ျမ၀တီ