Latest News

Tuesday, May 8, 2018

အီရန္ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္မွ အ​ေမရိကန္​ ထြက္မွာလား

အီရန္ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္မွ အ​ေမရိကန္​ ထြက္မွာလား

အေမရိကန္ႏွင့္ အေနာက္အုပ္စုတို႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏ်ဴကလီးယားအေရးကို အာ႐ံုစိုက္ေနစဥ္ အီရန္က အေမရိကန္အေနျဖင့္ ၎ႏိုင္ငံႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္မွ ႏုတ္ ထြက္လွ်င္ အီရန္၏ အႀကီးမားဆံုး တံု႔ျပန္မႈကိုရင္ဆိုင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။

အီရန္ႏ်ဴကလီးယားအေရးကို အစၥေရးမွအစျပဳကာ ေဖာ္ေကာင္လုပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အေနာက္အုပ္စုတို႔ သံသယက အီရန္ဘက္သို႔ေရာက္ရွိသြားကာ ယခင္ကတည္းက အီရန္ သေဘာတူညီမႈကို အေလးမထားသည့္ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္အေနျဖင့္ ပိုမိုေခါင္းေထာင္လာေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ၎ဘက္ကလည္း အေကာင္းဆံုးေခါင္းစဥ္ တစ္ ခုရသြားကာ အီရန္ကို ျဖစ္သည့္နည္းျဖင့္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေတာ့မည္မွာ က်ိန္းေသသည္။

၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ အီရန္ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္မွာ ကုလသမဂၢႏွင့္ IAEA အပါအဝင္ အီရန္တို႔လာမည့္ ဆယ္စုႏွစ္ႏွင့္ခ်ီ၍ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ မထုတ္လုပ္ႏုိင္ေစရန္ သန္႔ စင္ၿပီးသား ယူေရနီယံမ်ားကို သိမ္း ဆည္းခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ယူေရနီယံသန္႔စင္သည့္ ဒလက္မ်ားကိုလည္း ျဖဳတ္သိမ္းခဲ့သည္။ တျခား သန္႔စင္စက္႐ံုမ်ား ရွိ၊ မရွိကိုလည္းစံုစမ္းခဲ့ၿပီး အရာအားလံုးကို စစ္ေဆးကာ အဆင္ေျပသည့္အခါတြင္ ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္ကုိ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ယခု အီရန္တို႔က ႏ်ဴကလီးယားလမ္းေၾကာင္းကို ဆက္ေလွ်ာက္ လွမ္းေနျပန္သည္။ လွ်ဳိ႕ဝွက္ႏ်ဴကလီးယား စက္႐ံုမ်ားကို ထပ္မံလည္ပတ္ၿပီး အေနာက္အုပ္စုကို တစ္ပတ္႐ိုက္ သည့္ပံုစံျဖင့္ အီရန္တို႔ ႏ်ဴကလီးယား ရရွိရန္ကို တစ္ဖက္လွည့္ျဖင့္ႀကိဳးစားေနကာ စီးပြားေရးႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယားကို ခ်ိန္ခြင္လွ်ာညိႇႏိုင္ရန္မွာ သမၼတ ႐ိုဟာနီ၏ အစီအစဥ္ျဖစ္သည္။ ယခုေတာ့ ၎တို႔လုပ္ရပ္မ်ားက အစၥေရးေထာက္လွမ္းေရးမ်ား၏ လက္ထဲသို႔ သက္ေသႏွင့္တကြ ေရာက္ရွိသြားၿပီျဖစ္ကာ အေမရိကန္ သေဘာတူညီခ်က္မွ ထြက္လွ်င္ပင္ ၎ တို႔ေထာက္ ခံသည္ဟု အၿမဲတမ္းေျပာေနက် ဥေရာပသမဂၢပင္ အီရန္ကို အယံုအၾကည္ မရွိေတာ့ေပ။ သေဘာတူညီခ်က္ကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ရန္ လိုသည့္ပံုစံမ်ားျပသေနၿပီး အီရန္တို႔ေတာ့ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္ လွည့္သြားရရန္ အေနအထားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အီရန္အေရးက ေျမာက္ကိုရီးယား ႏ်ဴကလီးယားအေရးၿပီးမွ ျဖစ္လာဖြယ္ရွိသည္။

အေၾကာင္းက ႏ်ဴကလီးယား လက္ဝယ္ပိုင္ဆုိင္ၿပီးသား ေျမာက္ကိုရီးယားကသာ ၎တို႔အတြက္ အႏၲရာယ္ အမ်ားဆံုးႏွင့္ ပထမဆံုးဦးစားေပး ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အီရန္ကေတာ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚ၌ရွိေနေသးသည့္အတြက္ ဒုတိယေနရာ ေရာက္သြားျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္းက ကုသျခင္းထက္ ပိုေကာင္းသည္ဆိုသည့္ စကားအတုိင္း အီရန္အေရးကို လည္းလႊတ္ထား၍မျဖစ္။ အခ်ိန္လြန္မွ ကုသပါက အစၥလာမ္မစ္ အီရန္တို႔က ၎တို႔၏ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ကို အေမရိကန္အထိမပစ္လွ်င္ေတာင္ အစၥေရးေလာက္ေတာ့ ပစ္ခ်င္ပစ္ၿပီးေနေလာက္သည္။

အီရန္အတြက္ အစၥေရးက ခြင့္လႊတ္ မရႏုိင္သည့္ သမုိင္းခ်ီရန္သူေတာ္ႀကီးျဖစ္ကာ အစၥေရးက မထင္လွ်င္ မထင္သလို ၎တို႔ႏိုင္ငံထဲသို႔ ဗံုးလာႀကဲေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ဂ်ဴးတို႔ႏွင့္အာရပ္တို႔ ယွဥ္လိုက္တိုင္း အာရပ္ တို႔ႏိုင္သည္မရွိ။ အၿမဲတမ္း အ႐ႈံးႏွင့္သာရင္ဆုိင္ခဲ့ရသည္။ ထိုအတြက္ အီရန္တို႔က မေက်နပ္ေပ။ ၎တို႔ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ပိုင္ဆုိင္လွ်င္ အစၥေရးကို ကမၻာ့ေျမပံုေပၚမွ ဖယ္ထုတ္ပစ္မည္ဟု ယခုအခ်ိန္ ထိႀကိမ္းေမာင္းေနသည္။

ထိုအခ်က္ကိုသိသည့္ အစၥေရးတို႔က အီရန္တို႔ ႏ်ဴကလီးယားကို မည္သည့္အခ်ိန္မွ မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္မွန္းသိ၍ အီရန္ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္ကို မေထာက္ခံသကဲ့သို႔ အၿမဲတမ္းလည္း ၎ေထာက္လွမ္းေရးကို အီရန္အေပၚ မ်က္ျခည္မျပတ္ေစရန္ တပ္လွန္႔ထားခဲ့သည္။ ထင္သည့္အတုိင္းပင္ ယခု သေဘာတူညီခ်က္ႏွင့္ ႏွစ္ႏွစ္နီးပါး ၾကာလာခဲ့သည့္အခ်ိန္တြင္ အီရန္တို႔ ႏ်ဴကလီးယား ပိုင္ ဆုိင္ရန္ ႀကိဳးစားလာသည့္ ပံုရိပ္မ်ားက ေပၚလာၿပီျဖစ္သည္။ တစ္ဆက္တည္း အီရန္ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီ ခ်က္ေဖာက္ဖ်က္မႈေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုရီးယား အေရးက လည္း အေမရိကန္တို႔အတြက္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာသည္။ ထို႔ျပင္ ႏ်ဴကလီးယားနည္းပညာ ရွိၿပီးသား ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္သာ သေဘာတူညီခ်က္မရဘဲ ပ်က္ျပားခဲ့လွ်င္ အီရန္တို႔ အခ်ိန္မေရြး ႏ်ဴကလီး ယားနည္းပညာရရွိႏုိင္သည္။

ယခင္ ကတည္းက ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ အီရန္တို႔က ေနာက္ကြယ္တြင္ ဆက္ဆံ ေရးမ်ားရွိေနၾကကာ ဆီးရီးယားအေရးတြင္ ေျမာက္ကိုရီးယားက အီရန္ေၾကာင့္ ပါဝင္ခဲ့ရေသးသည္။ အကယ္၍ အေနာက္အုပ္စုႏွင့္ ထိုႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုး သီးျခားစီျဖစ္ခဲ့လွ်င္ေတာ့ အီရန္လည္း အခ်ိန္တို အတြင္းမွာပင္ ေျမာက္ကိုရီးယားအကူအညီေၾကာင့္ ႏ်ဴကလီးယား ပိုင္ႏိုင္ငံျဖစ္ လာႏုိင္သည္။ ယခု ေျမာက္ကိုရီးယား၌ ႏ်ဴကလီးယားသာမက ဟိုက္ဒ႐ိုဂ်င္ဗံုးလည္း ရွိေနၿပီး အေသးစားႏ်ဴကလီးယား ထိပ္ဖူးမ်ား ပိုင္ဆုိင္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ထိုၾကားထဲ ေရငုပ္ သေဘၤာထဲမွ ပစ္ႏုိင္သည့္ ဒံုးက်ည္နည္းပညာလည္း ပိုင္ဆုိင္လာျပန္ကာ တာေဝး ပစ္ဒံုးပ်ံဆိုလွ်င္ မုိင္ ၇ဝဝဝ ေက်ာ္အကြာအေဝးကို ပစ္ႏုိင္သည္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအထိ ႏ်ဴကလီးယားႏွင့္ လွမ္းပစ္ႏိုင္သည့္ အေနအထား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ ေလွ်ာ့တြက္မရေတာ့ေသာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္လာကာ အီရန္ႏွင့္သာ ပူးေပါင္းခဲ့လွ်င္ ကမၻာကို အေကာင္းဆံုး ၿခိမ္းေျခာက္ႏုိင္သည့္အဆင့္သို႔ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုအတြင္း ေရာက္ရွိလာႏုိင္သည္။ ထိုအခါ ေဆာ္ဒီကိုေထာက္ခံၿပီး အေရွ႕အ လယ္ပုိင္းကို ထိန္းခ်ဳပ္မည့္ အေမရိကန္၏ အစီအစဥ္ ေအာင္ျမင္လာေတာ့ မည္မဟုတ္ေပ။ ယခု ေျမာက္ကိုရီးယားက အေမရိကန္အား ၎တို႔ႏ်ဴကလီးယား သေဘာ တူညီခ်က္ ကမ္းလွမ္းမႈကို အခြင့္ေကာင္းမယူရန္ သတိေပးထားျပန္သည္။

တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ အီရန္တို႔ကလည္း အေမ ရိကန္ကို ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္မွ ထြက္မသြားရန္ သတိေပးလာျပန္သည္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုး တစ္ၿပိဳင္ တည္းသတိေပးျခင္းက ထိုႏွစ္ႏိုင္ငံေနာက္ကြယ္တြင္ တစ္နည္းမဟုတ္တစ္နည္း ဆက္သြယ္မႈေတာ့ရွိႏုိင္သည္။ အေမရိကန္အေနျဖင့္ ေျမာက္ကိုရီးယား သေဘာတူညီခ်က္ကို သီးသန္႔သေဘာ မထားသင့္ဘဲ အီရန္အေရးကိုပါ ပူးတြဲထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ထိုႏွ စ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးကိုလည္း တိက်သည့္ အေျဖတစ္ခုရရွိရန္အတြက္ စံုစမ္းရန္လိုအပ္သည္။

ထိုသို႔မဟုတ္ပါက ေျမာက္ကိုရီးယား ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္လည္း အဆင္ မေျပ၊ အီရန္ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္လည္း မေအာင္ျမင္ျဖစ္ကာ ကမၻာကို ႏ်ဴကလီးယားအႏၲရာယ္ ေပးႏုိင္သည့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံအား ပိုမိုနီးကပ္ေစရန္ အားေပးလိုက္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေစ ႏုိင္ပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသည္။

ရွိန္းထက္

No comments:

Post a Comment