Latest News

Tuesday, November 14, 2017

ရပ္ / ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အေရြးမမွားဖို႔လိုတယ္

ရပ္ / ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အေရြးမမွားဖို႔လိုတယ္

ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ ညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ တစ္ႏိုင္ငံလံုးကရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို ျပန္လည္ေရြးခ်ယ္ရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းက ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးဟာ ရပ္ကြက္ ဒါမွမဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေတြရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ေရြးခ်ယ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြဆီကို ညႊန္ၾကားစာ ေပးပို႔ထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ရပ္/ ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို ျပန္လည္ေရြးခ်ယ္ဖို႔အတြက္ ၂၀၁၇ ႏို၀င္ဘာကေန ၂၀၁၈ မတ္လအထိ ငါးလအတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ျပဳလုပ္သြားဖို႔ ညႊန္ၾကားထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒါဟာ NLD အစိုးရသက္တမ္း ႏွစ္ႏွစ္နီးပါးအၾကာမွာ ျပည္သူေတြ ေရြးခ်ယ္မယ့္ ေအာက္ေျခက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရားေတြကို စတင္ေျပာင္းလဲတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ရပ္/ ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို ျပန္လည္ေရြးခ်ယ္ရာမွာ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကေန တတိယအႀကိမ္ျပင္ဆင္ ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒအတိုင္း က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တတိယအႀကိမ္ ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒကို ၂၀၁၆ ဒီဇင္ဘာ ၂ ရက္က သမၼတဦးထင္ေက်ာ္ လက္မွတ္ေရးထိုးျပ႒ာန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မူလဥပေဒကိုေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္လက္ထက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄ ရက္က ျပ႒ာန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ရွိ ရွိေနတဲ့ ရပ္/ ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြရဲ႕ သက္တမ္းဟာ ႏွစ္ႏွစ္ေတာင္ မျပည့္ေသးပါဘူး။ သက္တမ္းငါးႏွစ္မျပည့္ေသးတဲ့ ရပ္/ ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြ ေနရာမွာ အသစ္ျပန္လည္ေရြးခ်ယ္မွာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ျပည္သူေတြအတြက္ေတာ့ မ်က္စိလည္စရာပါ။

တစ္ႏိုင္ငံလံုးက ရပ္/ ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို အသစ္ျပန္လည္ ေရြးခ်ယ္ဖို႔ ျဖစ္လာတဲ့ အေၾကာင္းက ဒုတိယအႀကိမ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကေန တတိယအႀကိမ္ျပင္ဆင္ ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မူလဥပေဒရဲ႕ ပုဒ္မ ၉ မွာ ‘ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး၏ သက္တမ္းသည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၏ သက္တမ္းႏွင့္အညီ ျဖစ္သည္။ ယင္းသက္တမ္းသည္ သံုးႀကိမ္ထက္ မပိုေစရ’ လို႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရသက္တမ္းမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တုန္းက တစ္ႀကိမ္ေရြးခ်ယ္ခဲ့ေပမဲ့ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီနဲ႔ မတ္အတြင္းမွာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ေနာက္တစ္ႀကိမ္အျဖစ္ ရပ္/ ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ၂၀၁၂ တုန္းက ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ထားတဲ့ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြရဲ႕ သက္တမ္းဟာ ပထမအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းနဲ႔အညီ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ၂၀၁၆ ဒုတိယအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္စတင္ခ်ိန္မွာေတာ့ ကတိုက္က႐ိုက္နဲ႔ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို ျပန္လည္ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အခန္း ၅ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုဒ္မ ၁၉၉ (က) မွာ ‘ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အႀကီးအကဲသည္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ျဖစ္သည္’ လို႔ ျပ႒ာန္းထားေပမဲ့ သမၼတျဖစ္သူဟာ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး၊ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကို ဖြဲ႕စည္းပံုအရ ခန္႔အပ္ခြင့္ရွိတာေၾကာင့္ လက္ရွိအေနအထားမွာ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေနရာေတြနဲ႔ ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေနရာေတြမွာ NLD က လူပုဂၢိဳလ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တာ၀န္ယူလုပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို တကယ္တာ၀န္ယူထားတဲ့ ခ႐ိုင္၊ ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ရပ္/ ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကိုေတာ့ NLD အစိုးရအေနနဲ႔ ခန္႔အပ္ခြင့္ မရွိေသးပါဘူး။

ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၂၈၈ မွာ ‘ခ႐ိုင္အဆင့္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္တို႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းမ်ားအား တာ၀န္ေပးေဆာင္ရြက္ေစရမည္’ လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းေတြလို႔ ဆိုရာမွာ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္က ၀န္ထမ္းေတြကို ဆိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနဆိုတာက တပ္မေတာ္ကာ ကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က တိုက္႐ိုက္ခန္႔အပ္ထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြက တာ၀န္ယူထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခ႐ိုင္အဆင့္နဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြဟာ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနက ျဖစ္တဲ့အတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက တပ္မေတာ္ရဲ႕ လက္ေအာက္မွာပဲ ရွိေနပါေသးတယ္။

ဒါ့အျပင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၂၈၉ မွာ ‘ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ရပ္ရြာက ၾကည္ညိဳေလးစားၿပီး သိကၡာသမာဓိရွိသည့္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဦးကို ဥပေဒႏွင့္အညီ ခန္႔အပ္တာ၀န္ေပး ေဆာင္ရြက္ေစရမည္’ ဆိုၿပီး ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။

အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းကို ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သမၼတကစလို႔ ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအထိ ျပည္သူကေန တိုက္႐ိုက္ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခြင့္ မရွိတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း တတိယအႀကိမ္ ျပင္ဆင္လိုက္တဲ့ ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒပုဒ္မ ၉ (က) မွာ ‘ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုအုပ္ခ်ဳပ္ ေရးမွဴး၏ ရာထူးသက္တမ္းသည္ သာမန္အားျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏ ရာထူးသက္တမ္းအတိုင္း ျဖစ္သည္။ ယင္း၏သက္တမ္းသည္ ႏွစ္ႀကိမ္ထက္မပိုရ’ ဆိုၿပီး အစားထိုး ျပ႒ာန္းခဲ့ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးထင္ေက်ာ္အေနနဲ႔  ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို ခန္႔အပ္မယ္ဆိုပါက ၂၀၀၈ ဖြဲ႕ စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေက်ာ္လြန္လုပ္ေဆာင္ရာေရာက္မွာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ တတိယအႀကိမ္ ျပင္ဆင္တဲ့ ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒမွာ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး သက္တမ္းကို သမၼတ သက္တမ္းနဲ႔အညီ ျပင္ဆင္ၿပီး ရပ္/ ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို ျပန္လည္ေရြးခ်ယ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ရပ္/ ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြရဲ႕ သက္တမ္းက မူလဥပေဒမွာ သံုးႀကိမ္ထက္မပိုရလို႔ ဆိုေပမဲ့ တတိယအႀကိမ္ ျပင္ဆင္ခ်က္မွာေတာ့ သက္တမ္းႏွစ္ႀကိမ္ထက္ မပိုရဆိုၿပီး ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ပါတယ္။

တတိယအႀကိမ္ ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းလိုက္တဲ့ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒမွာ ရပ္/  ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ေရြးခ်ယ္တာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျပည္သူေတြအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့အခ်က္ေတြ ပါလာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

တတိယအႀကိမ္ ျပင္ဆင္လိုက္တဲ့ဥပေဒမွာ အမည္နဲ႔ အဓိပၸာယ္ေဖာ္ျပခ်က္ငါးခ်က္၊ ေခါင္းစဥ္တစ္ခ်က္၊ ပယ္ဖ်က္ေလးခ်က္၊ အစားထိုး ၂၈ ခ်က္နဲ႔ ျဖည့္စြက္ႏွစ္ခ်က္ စုစုေပါင္း အခ်က္ ၄၀ ကို ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ ျပ႒ာန္းခဲ့ပါတယ္။

အမည္ႏွင့္ အဓိပၸာယ္ေဖာ္ျပခ်က္ ငါးခ်က္ထဲက ပုဒ္မ ၂၊ ပုဒ္မခြဲ (စ်)ကို ခ႐ိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေနရာမွာ ႀကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႕ဆိုၿပီး အစားထိုးျပင္ဆင္ခဲ့သလို ေနာက္ထပ္ျဖည့္စြက္လိုက္တဲ့ ပုဒ္မခြဲေလးခုကေတာ့ ဆယ္အိမ္မွဴး၊ ရာအိမ္မွဴး၊ ေက်းရြာတာ၀န္ခံနဲ႔ အိမ္ေထာင္စုကိုယ္စားလွယ္ဆိုတာေတြကို အဓိပၸာယ္တိတိက်က်နဲ႔ သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းထားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ ျဖည့္စြက္လိုက္တဲ့ ေလးခ်က္ထဲက ပုဒ္မ ၂ ပုဒ္မခြဲ (ဎ) မွာ ‘အိမ္ေထာင္စုကိုယ္စားလွယ္ ဆိုသည္မွာ ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်း ရြာအုပ္စုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအား မဲေပးေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိသည့္ အိမ္ေထာင္စုတစ္စု၏ အိမ္ေထာင္ဦးစီး သို႔မဟုတ္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ၿပီး မိသားစု၀င္တစ္ဦးဦးကို ဆိုသည္’ လို႔ ဆိုတာေၾကာင့္ အိမ္ေထာင္စုတစ္ရဲ႕ အိမ္ေထာင္ဦးစီး၊ ဒါမွမဟုတ္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ျပည့္ၿပီးသူ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ မဲေပးခြင့္ရတဲ့စနစ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေျပာရရင္ အရင္ဥပေဒတုန္းကထက္ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို ပိုၿပီးထင္ဟပ္ႏိုင္တဲ့ စနစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ ပယ္ဖ်က္အခ်က္ ေလးခ်က္ထဲက ႏွစ္ခ်က္ကေတာ့ ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး၊ ေက်းရြာတာ၀န္ခံ၊ ရာအိမ္မွဴး၊ ဆယ္အိမ္မွဴးေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္းေတြထဲက ပညာအရည္အခ်င္းရွိသူနဲ႔ စား၀တ္ေနေရးဖူလံုမႈ ရွိသူဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကို ပယ္ဖ်က္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး၊ ေက်းရြာတာ၀န္ခံ၊ ရာအိမ္မွဴး၊ ဆယ္အိမ္မွဴးေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္းေတြမွာ-

-ႏိုင္ငံသား မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားေသာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း၊

– အသက္ ၂၅ ႏွစ္ ျပည့္ၿပီးသူ ျဖစ္ျခင္း၊

– သက္ဆိုင္ရာ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုအတြင္း တစ္ဆက္တည္း အနည္းဆံုးငါးႏွစ္ ေနထိုင္သူျဖစ္ၿပီး လက္ရွိတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္တြင္ သက္ဆိုင္ရာ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုတြင္ အမွန္တကယ္ ေနထိုင္မည့္သူျဖစ္ ျခင္း (ျခြင္းခ်က္အေနျဖင့္ ေဒသခံ အၿငိမ္းစားျဖစ္ပါက သက္ဆိုင္ရာ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုအတြင္း တစ္ဆက္တည္း ႏွစ္ႏွစ္ေနထိုင္သူကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားႏိုင္ သည္။)၊

-ရပ္ရြာက ၾကည္ညိဳေလးစားၿပီး သိကၡာသမာဓိ ရွိသူျဖစ္ျခင္း၊

– ေပးအပ္သည့္တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္းရွိသူ ျဖစ္ျခင္း၊

– အတူေန မိသားစု၀င္မ်ားသည္လည္း အက်င့္စာရိတၱေကာင္းမြန္ၿပီး ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္သူမ်ား ျဖစ္ျခင္း၊

– တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဆဲ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းမဟုတ္ျခင္း ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ေရြးခ်ယ္ရာမွာ ႀကီးၾကပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ သက္ဆိုင္ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုထဲမွာ ေနထိုင္သူေတြက ေရြးခ်ယ္ေပးၿပီး အဲဒီတာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ဖို႔ ဆႏၵရွိတဲ့ ရပ္မိရပ္ဖငါးဦးကို ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက ႀကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႕အျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းတာ၀န္ေပးအပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီလို သက္ဆိုင္ရာ ဆယ္အိမ္စုအတြင္း ေနထိုင္သူေတြက အမ်ားဆႏၵနဲ႔အညီ ဆယ္အိမ္မွဴးေတြကို ေရြးခ်ယ္ရမွာပါ။

ရာအိမ္စုအသီးသီးမွာ ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ဆယ္အိမ္စုမွဴးမ်ားထဲကေန  ရာအိမ္မွဴးတစ္ဦးကို သက္ဆိုင္ရာ ရာအိမ္စုအတြင္း အိမ္ေထာင္စု ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အမ်ားဆႏၵနဲ႔အညီ ထပ္မံေရြးခ်ယ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ရာအိမ္မွဴးတစ္ဦးတည္းသာရွိပါက အဲဒီလူကို ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအျဖစ္ ခန္႔အပ္တာ၀န္ေပးဖို႔ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးမွဴးထံတင္ျပရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ရာအိမ္မွဴးတစ္ဦးထက္ပိုပါက ရပ္ကြက္/ ေက်းရြာ အုပ္စုေတြမွာ ရပ္/ ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေလာင္းမ်ားအျဖစ္ အမည္စာရင္းျပဳစုရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို စာရင္းျပဳစုတဲ့အခါမွာ ရပ္/ ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေလာင္းမ်ားအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖို႔ ဆႏၵမျပဳတဲ့ ရာအိမ္မွဴးေတြ ရွိလာပါက သူတို႔ရဲ႕ အမည္စာရင္းကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ေလာင္းစာရင္းကေန ခ်န္လွပ္ထားရမွာပါ။

ရပ္/ ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေလာင္းမ်ား အမည္စာရင္းပါသူမ်ား အနက္ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးတစ္ဦးကို သက္ဆိုင္ရာ ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုထဲက အိမ္ေထာင္စု ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေန႔ရက္မွာ လွ်ဳိ႕၀ွက္ဆႏၵမဲေပးၿပီး ေရြးခ်ယ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက ႀကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႕ကေန တင္ျပလာတဲ့ (ဆႏၵမဲအမ်ားဆံုးရရွိသူ) ကို စိစစ္ၿပီး ရပ္/ ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို ႀကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႕ကစလို႔ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအထိ အဆင့္ဆင့္ ေရြးခ်ယ္ရာမွာ အိမ္ေထာင္စု ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ႔ သံုးႀကိမ္ဆႏၵျပဳဖို႔လိုအပ္ၿပီး ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးကိုေတာ့ လွ်ဳိ႕၀ွက္ဆႏၵမဲေပးၿပီး ေရြးခ်ယ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရပ္ကြက္ေပါင္း ၃၃၄၀၊ ေက်းရြာအုပ္စုေပါင္း ၁၃၅၈၉ ရွိတယ္လို႔ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာနရဲ႕ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၃ ရက္ထုတ္ ေနျပည္ေတာ္၊ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားထဲက ခ႐ိုင္၊ ၿမိဳ႕နယ္၊ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအုပ္စုနဲ႔ ေက်းရြာဦးေရ စာရင္းခ်ဳပ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအရ ရပ္/ ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ၁၆၉၂၉ ဦးကို ျပည္သူေတြက ေရြးခ်ယ္ေပးရေတာ့မွာပါ။

အရင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္လက္ထက္က ရပ္ကြက္နဲ႔ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒ ျပ႒ာန္းခဲ့ၿပီး အဲဒီ ဥပေဒနဲအညီ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို ခန္႔အပ္ခဲ့ေပမဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေရြးခ်ယ္တဲ့စနစ္ကို မလိုအပ္ဘဲ ႐ႈပ္ေထြးေအာင္လုပ္ထားျခင္း၊ ျပည္သူေတြ နားလည္လာေအာင္ အသိေပးမႈအားနည္းျခင္း၊ ျပည္သူေတြ ပါ၀င္ခြင့္နည္းပါးျခင္း၊ သက္ဆိုင္ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ဖို႔ အေျခအေနေပးထားျခင္း စတဲ့အေၾကာင္း အရာေတြေၾကာင့္ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအမ်ားစုက ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵနဲ႔မညီခဲ့တာေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ မူရင္းဥပေဒနဲ႔ က်င္းပခဲ့တဲ့ ရပ္ကြက္နဲ႔ ေက်းရြာအုပ္စုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ေရြးခ်ယ္ပြဲမွာ ရပ္ေက်းဆယ္အိမ္မွဴးေတြကိုသာ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၿပီး ရာအိမ္မွဴးကို ေရြးခ်ယ္ျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။ အေရြးခံရတဲ့ ဆယ္အိမ္မွဴးေတြထဲကေန အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးလုပ္လိုသူကို မဲေပးေရြးခ်ယ္ရတဲ့အတြက္ အုပ္စုေတာင့္တဲ့သူေတြက မသမာမႈေတြနဲ႔ အုပ္စုဖြဲ႕အႏိုင္ယူမႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသက္တမ္းအတြင္း  ၂၀၁၂ ခုႏွစ္နဲ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ေတြမွာ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ေပမဲ့ အမ်ားဆႏၵနဲ႔ မညီျခင္း၊ အမ်ားမႀကိဳက္တဲ့ သူမ်ားျဖစ္ေနျခင္း၊ တခ်ဳိ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမ်ားကို ရပ္ကြက္က လံုး၀မသိတဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈေတြ ျပဳလုပ္လာတဲ့အထိ ရွိခဲ့ပါတယ္။

အရင္ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သာဓကတစ္ခု ထုတ္ျပရရင္ လက္ရွိႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲေအာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ကယားျပည္နယ္ကို မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရး ခရီးထြက္ခဲ့ပါတယ္။

လိြဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕ကို စက္တင္ဘာ ၁၀ ရက္က ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ဒီးေမာ့ဆို၊ ဖ႐ူဆို၊ ေဘာလခဲၿမိဳ႕ေတြမွာ လူထုနဲ႔ေတြ႕ဆံုၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲေအာင္ႏိုင္ေရး မဲဆြယ္ေဟာေျပာပြဲေတြျပဳလုပ္ကာ ေဘာလခဲၿမိဳ႕မွာ တစ္ညအိပ္ခဲ့တာပါ။ ဒီလိုအိပ္စက္ရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ ဧည့္ရိပ္မြန္ပိုင္ရွင္က ဧည့္စာရင္းမတိုင္မိတာေၾကာင့္ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက ေခၚယူသတိေပးခဲ့တဲ့ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ဖူးပါတယ္။

အဲဒီတုန္းကေတာ့ မူရင္း ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒမွာ ဧည့္စာရင္း တိုင္ၾကားရမယ္ဆိုတာကုိ ျပ႒ာန္းထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေခၚယူသတိေပးခံရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု တတိယအႀကိမ္ ျပင္ဆင္လိုက္တဲ့ ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒမွာေတာ့ ဧည့္စာရင္း တိုင္ၾကားတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ပုဒ္မေတြကို ပယ္ဖ်က္လိုက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

တတိယအႀကိမ္ျပင္လိုက္တဲ့ ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒမွာ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြရဲ႕ သက္တမ္းဟာ သမၼတသက္တမ္းနဲ႔အညီ ျဖစ္တာေၾကာင့္ တစ္ခ်က္အေရြးမွားသြားတာနဲ႔  လက္ရွိ သမၼတသက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ မေကာင္းလည္းေပါင္း၊ ေကာင္းလည္းေပါင္းရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုအျဖစ္မ်ဳိး မၾကံဳေတြ႕ေစဖို႔ဆိုရင္ ျပည္သူေတြဘက္က ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ရမွာပါ။ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ရာမွာလည္း မျဖစ္မေန လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အခ်က္ရွစ္ခ်က္ကို ဒီမုိကေရစီ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုုိးတက္ေရး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈေကာ္မတီ (Action Committee for Democracy Development) ကေန ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

အဲဒီအခ်က္ေတြကေတာ့

၁။ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး႐ံုးကေန ေရြးေကာက္ပြဲအခ်ိန္ဇယား (Election Calendar) ကုုိ အနည္းဆံုး တစ္လႀကိဳတင္၍ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထုတ္ျပန္ေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိရန္။

၂။ေရြးေကာက္ပြဲ စတင္သည့္ ႀကီးၾကပ္ေရးမွဴး ငါးဦးေရြးခ်ယ္သည့္ အခ်ိန္သည္ ေရြးေကာက္ပြဲတစ္ခုလံုး၏ သမာသမတ္က်မႈ၊ တရားမွ်တမႈအတြက္ အေရးႀကီးပါသည္။ ႀကီးၾကပ္ေရးမွဴးမ်ားကုုိ ျပည္သူမ်ားက ကုိယ္တုိင္ပါ၀င္ေရြးခ်ယ္၍ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ႀကီးၾကပ္ေရးမွဴးမ်ား၏အမည္နဲ႔ ဆက္သြယ္ရန္ (မည္သူမည္၀ါျဖစ္ ေၾကာင္း) ႏွင့္ ၎တုိ႔၏ လုပ္ပုိင္ခြင့္၊ လုပ္ငန္းတာ၀န္ကုိ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိရန္။

၃။ မိမိျဖစ္ေစလိုသည့္ ဆယ္အိမ္မွဴး၊ ရာအိမ္မွဴး၊ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အရည္အခ်င္းႏွင့္ ကုိုက္ညီသူမ်ားကုိ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္အတြက္ ခ်ဥ္းကပ္စည္း႐ံုုးရန္။

၄။တစ္အိမ္တစ္ေယာက္သာ ဆႏၵမဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိပါ၍ မိမိအိမ္ေထာင္စုအတြင္း ဆယ္အိမ္မွဴး၊ ရာအိမ္မွဴး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး (မည္သူကုိ ဘာေၾကာင့္) မဲေပးလိုသည္ကုိ အေက်အလည္ ညႇိႏႈိင္းစုေ၀းတုုိင္ပင္ရန္။

၅။ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္စဥ္အတြင္း မိမိအိမ္ေထာင္စုသေဘာထားကုုိ တက္ၾကြစြာ၊ ပြင့္လင္းလြတ္လပ္စြာ ဆႏၵ( သုုိ႔) လွ်ဳိ႕၀ွက္မဲေပးပါ၀င္ရန္။

၆။ဆယ္အိမ္မွဴး၊ ရာအိမ္မွဴး၊ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ေက်းရြာတာ၀န္ခံေရြးခ်ယ္မႈ၊ အဆင့္ဆင့္ကုိ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာရန္။

၇။ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မသမာမႈ မ်ား၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရးအသံုးခ် မဲဆြယ္မႈမ်ား၊ မဲ၀ယ္မႈမ်ား၊ မတရားမႈမ်ားကို သတင္းမီဒီယာ၊ နယ္ေျမခံလႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား၊ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ႀကီးၾကပ္ေရးမွဴးမ်ားကုုိ အခ်ိန္မီတင္ျပႏုိင္ေအာင္ မွတ္တမ္းရယူထားရန္။

၈။ ဒီမုိကေရစီနည္းအရ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္သည္ သမာသမတ္က်ပါက အႏုိင္၊ အ႐ႈံးကုိ ႏုိင္ငံႀကီးသားပီသစြာ လက္ခံ၍ မိမိရပ္ရြာ ေကာင္းက်ဳိးေဆာင္ရြက္ဖုိ႔  အႏုိင္ရရွိသူကုိ ဆက္လက္တုိက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ရန္ စတဲ့အခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

Eleven Media Group

No comments:

Post a Comment