ထြက္မေျပးေသာ ဘဂၤါလီတို႔၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္

ထြက္မေျပးေသာ ဘဂၤါလီတို႔၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္

ေမာင္ေတာဟုဆုိသည္ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခုိက္မႈမ်ား၊ သမုိုင္းႏွင့္ခ်ီ႐ႈပ္ေထြးနက္နဲၿပီး မေျဖရွင္းႏုိင္ေသးသည့္ ျပႆနာ ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ျဖင့္ေဒသ ဟု ေျပးျမင္ေယာင္မည္ျဖစ္သည္။

ထုိ႔အတူ ယင္းေဒသရွိ လူ႔အသုိင္းအ၀ုိင္းၾကားတြင္လည္း အျပန္အလွန္မယုံၾကည္မႈမ်ား၊ သံသယမ်ားက ႀကီးစုိးေနသည္။

သုိ႔ေသာ္ နယ္စပ္ေမာင္ေတာ ေဒသတြင္ မတူကြဲျပားေသာ္လည္း အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကုိ တူညီစြာဆန္႔က်င္ရင္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာယွဥ္တြဲ ေနထုိင္သည့္ ေက်းရြာအခ်ိဳ႕လည္း ရွိေနသည္။

ဦးကာလာ(အမည္လႊဲ) တုိ႔ မိသားစုေနထုိင္သည့္ ေရႊဇားေက်းရြာသည္ ေျခာက္ႏွစ္အတြင္းဆူပူ အၾကမ္းဖက္မႈသုံးႀကိမ္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ေမာင္ေတာေဒသတြင္ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ျပႆနာတစ္စုံတစ္ရာျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းမရွိဘဲ ေအးခ်မ္းစြာေနထုိင္ခဲ့သည့္ ေက်းရြာတစ္ရြာျဖစ္သည္။

ေရႊဇားေက်းရြာသည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္မ်ားႏွင့္တစ္မုိင္ခန္႔အကြာတြင္တည္ရွိၿပီး ရခုိင္တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားႏွင့္ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးမ်ားအတူေနထုိင္ၾကကာ လူဦးေရတစ္ေသာင္းငါး ေထာင္ေက်ာ္ရွိသည္။ ယင္းအုပ္စု တြင္ ပါ၀င္သည့္ ေအာင္ဗလတိုင္း ရင္းသားေက်းရြာ၌ တုိင္းရင္းသားဦးေရ ရွစ္ရာခန္႔သာေနထိုင္လ်က္ ရွိၿပီး အျခားသည္ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳး မ်ားျဖစ္သည္။

ေမာင္ေတာေဒသရွိ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးအမ်ားစုသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဩဂုတ္အတြင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ေနာက္ပိုင္းဘဂၤလားေဒ့ရွ္အပါအ၀င္ အျခားေဒသမ်ားသုိ႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့သည္။ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံ မွ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးမ်ားကတိမ္းေရွာင္ရန္ ၫႊန္ၾကားျခင္း၊ လုံၿခံဳေရးစုိး ရိမ္ျခင္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ တိမ္းေရွာင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းဆုိသည္။

သုိ႔ေသာ္ ေရႊဇားေက်းရြာအုပ္စုမွ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးမ်ားသည္ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ တိမ္းေရွာင္ျခင္းမရွိဘဲ အျခားတိုုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္အတူ အၾကမ္းဖက္မႈကုိဆန္႔က်င္ၿပီး ျပႆနာမျဖစ္ပြားေစရန္ ထိန္းသိမ္းေနထုိင္ၾကသည္။

ျပႆနာျဖစ္ပြားမႈမရွိျခင္း၊ ေနရပ္ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္မႈမရွိ ျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းသည္ေက်း ရြာအုပ္စုတာ၀န္ခံ (ေက်းရြာအုပ္ ခ်ဳပ္ေရးမွဴး)ႏွင့္ရပ္မိရပ္ဖမ်ားက အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္လုိသူမ်ားကုိ လက္မခံ၍ျဖစ္သည္ဟု ဦးကာလာက ဆုိ သည္။

‘‘ကြၽန္ေတာ္တို႔ရြာက အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္သမားမရွိဘူး။ အဲဒါကုိ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရြာတာ၀န္ခံေတြက တာ၀န္ယူထား တယ္။ ျပႆနာလည္းမရွိဘူး။ ျပႆနာမျဖစ္ေအာင္နဲ႔ ဘာမွ မျဖစ္ေအာင္ေနဖုိ႔ ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။ အခုေျပးတဲ့သူေတြေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ားက အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနသူေတြလုိ႔ ေယဘုယ်ေျပာလုိ႔ရပါတယ္’’

ေမာင္ေတာတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ဇြန္လ  ၈ ရက္ကျဖစ္ပြားခဲ့ သည့္ ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေပၚတုိင္းရင္းသားရပ္ကြက္ႏွစ္ခုအပါအ၀င္ ေက်းရြာ  ၁၀ ေက်ာ္ မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသည္။ ယင္းျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ တိုုင္းရင္းသားႏွင့္ ဘဂၤါလီဦးေရ ၂၀ ေသဆုံးခဲ့ၿပီး လူ ေနအိမ္ ၅၀၀ ခန္႔ဆုံး႐ႈံးခဲ့သည္။

ထုိ႔အျပင္ ၂၀၁၆ ေအာက္တို ဘာ ၉ ရက္တြင္ က်ီးကန္းျပင္ရြာရွိ နယ္ျခားေစာင့္ရဲဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ ငါးခူရ၊ ကုိးတန္ေကာက္ရဲစခန္းမ်ားကုိ အကာလ္မူလ္မူဂ်ာဟီဒင္န္အဖြဲ႕က အၾကမ္းဖက္စီးနင္းတိုက္ခိုက္ ခဲ့သည္။ ယင္းျဖစ္စဥ္ျဖစ္ပြားၿပီး ေနာက္ အခ်ိန္တစ္ႏွစ္ပင္မျပည့္ ေသးမီ ၂၀၁၇ ဩဂုတ္ ၂၅ ရက္ တြင္ ေမာင္ေတာေဒသရွိ ရဲစခန္းသုံးဆယ္ေက်ာ္ကုိ အာဆာ (ARSA) အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားက ထပ္မံတုိက္ခိုက္ခဲ့သည္။ ယင္းသုိ႔ တုိက္ခုိက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္စဥ္ အၾကမ္း ဖက္သမားမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္မည့္လုပ္ရပ္မ်ားအေပၚ အားေပးသူ မ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္လုိသူမ်ားသည္ ၎တို႔ေနအိမ္တြင္ ဆက္လက္မေနထုိင္၀ံ့ေတာ့ဘဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံအပါအ၀င္ အျခား ေဒသမ်ားသုိ႔ ထြက္ေျပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးရပ္မိရပ္ဖမ်ားက ေျပာသည္။

ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း စက္တင္ဘာ ၅ ရက္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိေတြ႕တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ႏွင့္ နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈမ်ားမရွိ ေတာ့ေသာ္လည္း မြတ္စလင္အ မ်ားအျပား နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္သုိ႔ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္္ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနသည့္ အေၾကာင္းရင္းကုိ သိလုိေၾကာင္း စက္တင္ဘာ ၁၉ ရက္မိန္႔ခြန္းတြင္ ေျပာၾကားထား သည္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သုိ႔ ထြက္ေျပးသူမ်ားႏွင့္ မထြက္ေျပးဘဲ ေမာင္ေတာေဒသတြင္ က်န္ရွိေနသူမ်ား၏ ကြာျခားခ်က္ကုိ ေမာင္နီရြာေနထုိင္သူေအနာမူလာက ယခုကဲ့သုိ႔ မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

‘‘႐ုိး႐ုိးေတြးရင္ေတာ့ အေျဖကရွင္းေနပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ကုိ ေျပးတဲ့သူေတြက အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ေတြမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့သူေတြနဲ႔ မိသားစု၀င္ေတြပါ။ က်န္ခဲ့တဲ့သူေတြက အၾကမ္းဖက္အားမေပး ဘဲ က်န္ေနတဲ့သူေတြပါ’’ ဟု ေအနာမူလာက ဆုိသည္။

ယင္းသုိ႔ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိေနသူမ်ား ေဒသတြင္းမွ ထြက္ခြာသြားျခင္းသည္ပင္ ေအးခ်မ္းစြာေနထုိင္လုိသည့္ ဘဂၤါလီမ်ားအတြက္ အခြင့္ေကာင္းတစ္ခုျဖစ္သည္ဟုလည္း ဦးကာလာက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

သုိ႔ေသာ္ အၾကမ္းဖက္လုိသူမ်ား၏ အႏၲရာယ္က ေအးခ်မ္းစြာ ေနထုိင္လုိသည့္ ဘဂၤါလီမ်ားကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည္ဟု ေရႊဇားအုပ္စုဂုံနားရြာမွ အသက္ (၅၉)ႏွစ္ အရြယ္ဦးေရွာ္ရွီးအာမတ္ကေျပာ သည္။

‘‘ကြၽန္ေတာ္တို႔ အပိုုင္းမွာေတာ့ ထြက္ေျပးတဲ့သူမရွိပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ရြာေတြမွာေတာ့ ထြက္ေျပးတဲ့သူရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကအၾကမ္း ဖက္အႏၲရာယ္ကုိ ေၾကာက္လုိ႔ေျပးတာရွိသလုိ က်န္တာကဘာေၾကာင့္ေျပးသလဲ မသိပါဘူး။ ဆူ တ့ဲသူ၊ အၾကမ္းဖက္ခ်င္တဲ့သူေတြ အဲဒီရြာေတြမွာ ရွိခ်င္ရွိမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္မွာေတာ့ မရွိပါဘူး’’ ဟု ဦးေရွာ္ရွီးအာမတ္ကဆုိသည္။

၂၀၁၆ ေအာက္တိုဘာတိုက္ ခိုက္မႈေနာက္ပုိင္းတြင္ အၾကမ္းဖက္သမားအခ်ိဳ႕သည္ ဌာနဆုိင္ရာမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ေက်းရြာရွိ လူေလးဦးကုိ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္ဟု ေရႊဇားကပၸ ေကာင္းေက်းရြာတာ၀န္ခံ (၅၄) ႏွစ္အရြယ္ ဦးေမာ္နီအာမတ္က ေျပာသည္။ ‘‘၂၀၁၂ တုန္းကေရာ၊ ၂၀၁၆ ေအာက္တိုဘာတုန္းကပါ ေရႊဇားမွာဘာမွမျဖစ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီအၾကမ္းဖက္ျဖစ္စဥ္မတိုင္မီ အရင္လတုန္းက အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ေရာက္ လာၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာလူေလး ေယာက္အသတ္ခံရတယ္။ တျခား ေက်းရြာအုပ္စုေတြထဲမွာလည္း အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္သမား ေတြ ရွိတယ္။ အျခားေက်းရြာေတြ က လာလုပ္တာပါ။ အစုိးရနဲ႔ ေပါင္းလို႔ဆုိၿပီး အသတ္ခံရတာပါ’’ ဟုဦးေမာ္နီအာမတ္ကဆုိသည္။

အစုိးရ၏ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ ခ်က္မ်ားအရ ၂၀၁၆ ေအာက္တို ဘာေနာက္ပိုင္း ေမာင္ေတာေဒသ တြင္ အရပ္သား ၈၀ ခန္႔အသတ္ခံ ခဲ့ရၿပီး ၃၀ ေက်ာ္ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရ သည္။

ထုိ႔အျပင္ အၾကမ္းဖက္သမား မ်ားသည္ ေဒသတြင္းရွိ အစြန္း ေရာက္ ဘဂၤါလီလူငယ္မ်ားကုိ စည္း႐ံုးသိမ္းသြင္းကာ ေဒသေနသူ မ်ားအသြင္ယူ၍ အၾကမ္းဖက္လုပ္ ရပ္မ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္သည္ဟု ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးရပ္မိရပ္ဖမ်ားက ေျပာသည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔လုပ္ရပ္မ်ား ေၾကာင့္ အျပန္အလွန္မယုံၾကည္ မႈမ်ားကုိ တုိးပြားေစခဲ့ေၾကာင္း ေဒ သခံ တိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕က ေထာက္ျပသည္။

ေရႊဇားေက်းရြာ အုပ္စုတြင္ ပဋိပကၡမ်ား မျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ္လည္း ေအာင္ဗလတိုင္းရင္းသားေက်းရြာမွ ရြာခံအမ်ားစုသည္ ၿပီး ခဲ့သည့္ ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈ သံုးႀကိမ္စလုံးတြင္ လုံၿခံဳေရးအေျခအေနစုိးရိမ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေပၚရွိ စုရပ္ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းမ်ားသုိ႔ ေရွာင္တိမ္းခဲ့သည္။

ထုိ႔အျပင္ ရခုိင္မ်ိဳးႏြယ္စု၀င္ ၿမိဳတုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္မ်ား အသတ္္ခံရျခင္းကလည္း ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ စုိးရိမ္မႈတိုးပြားေစသည္။ ဘဂၤါလီမ်ားႏွင့္ နီးကပ္စြာေနထုိင္ ေနသည့္တုိင္းရင္းသားမ်ားအဖို႔ စိန္ေခၚမႈႀကီးတစ္ရပ္ျဖစ္ေနသည္ဟု ေဒသခံအမ်ားစုက တညီတ ၫြတ္တည္း ေျပာၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စက္တင္ဘာ ၂၆ ရက္က ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕မဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ လူထုအစည္းအေ၀း၌ ေမာင္ေတာ ေဒသတစ္ခုလုံးရွိ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးမ်ားအား ဌာေနတုိင္းရင္းသားမ်ား ႏွင့္ အလွမ္းေ၀းသည့္ေနရာမ်ားတြင္ သီးျခားထားရွိေပးေရးအ တြက္ ေတာင္းဆုိရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ သည္။

 ‘‘ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ခဏခဏစေျပာေနတဲ့ တရားဥပ ေဒစုိးမုိးမႈရွိေအာင္ေပါ့။ ဒီမွာရွိတဲ့ တုိင္းရင္းသားေက်းရြာေတြပဲျဖစ္ ျဖစ္၊ ဘဂၤါလီ ရြာေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈေအာက္မွာ ရွိ ေနမွ ဒီဧရိယာကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္မွာ။ ဒီေဒသမွာရွိတဲ့လူနည္းစုျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားေတြ၊ ဟိႏၵဴ ဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့ လံုၿခံဳစိတ္ခ်တဲ့ပတ္၀န္းက်င္ တစ္ခုဖန္တီးေပးရမယ္။ လြယ္ ေတာ့မလြယ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီလုိ အေျခအေနေရာက္ေအာင္ အခ်ိန္ ယူၿပီး ေျဖရွင္းႏုိင္မွသာ ဒီေဒသ ဟာ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရတယ္။ တစ္ဖက္က လည္း ဒီဘဂၤါလီမြတ္စလင္ေတြ ဟာ အစြန္းေရာက္ ARSA ေတြရဲ႕ ေအာက္မွာေရာက္ေနတဲ့ ဘဂၤါလီ မြတ္စလင္ေတြထဲကေန အလယ္ အလတ္လမ္းစဥ္ျဖစ္တဲ့သူမတူတဲ့ ဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ အတူတကြေန ထုိင္ႏုိင္တဲ့လူေတြကုိ စည္း႐ုံးသိမ္း သြင္းၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့တိုင္းရင္း သားေတြနဲ႔ အတူတကြေနထုိင္ႏုိင္ တဲ့ အေျခအေနတစ္ရပ္ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးႏုိင္ဖုိ႔လုိမယ္လုိ႔ ထင္တယ္။ ဒီျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာ ေဒသခံ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြ ဘက္က မန္းဒိတ္(Mandate) ေပး ထားတဲ့ ကုိယ္စားလွယ္ေတြေရာ၊ ဒီ ဘဂၤါလီဘက္က အလယ္အ လတ္ျဖစ္တဲ့ လူေတြ၊ မန္းဒိတ္ေပး ထားတဲ့လူေတြေရာပါ၀င္ၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းဖုိ႔ လုိအပ္မယ္လုိ႔ ထင္ပါ တယ္’’ ဟု အႀကံျပဳသည္။

အၾကမ္းဖက္တိုက္ခုိက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားျခင္း၊ ေဒသအေျခအေန မတည္ၿငိမ္ျခင္းမ်ားက ေမာင္ေတာေဒသရွိ လူ႔အသိုင္းအ၀ုိင္းအားလုံးကို ထိခုိက္ေစခဲ့သည္။

ေဒသတြင္း အၾကမ္းဖက္တိုက္ခုိက္မႈမ်ားျဖစ္ပြားပါက အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ရပ္ဆုိင္းထားရသျဖင့္ မူလကပင္ ႏုိင္ငံတြင္းဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအနိမ့္က်ဆုံးေဒသေနထုိင္သူမ်ားကုိ စား ၀တ္ေနေရး အခက္အခဲႀကံဳေတြ႕ ေစခဲ့သည္။

ဦးကာလာသည္ ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႕မေစ်းႀကီးတြင္ အထည္အေရာင္းဆိုင္တစ္ဆုိင္ ဖြင့္လွစ္ ထားသျဖင့္ ျပႆနာျဖစ္ပြားလွ်င္ ေစ်းဆိုင္ကုိပိတ္ထားရၿပီး စီးပြား ေရးထိခုိက္္နစ္နာသျဖင့္ ျပႆနာ မျဖစ္ပြားေရးအတြက္ အၿမဲဆု ေတာင္းသည္ဟု ဖြင့္ဟသည္။ ‘‘ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေဖအေမ လက္ထက္ကတည္းက ဒီမွာပဲ ေအးေအးေဆးေဆးလုပ္ကိုုင္စား ေသာက္လာတယ္။ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားလည္း သူ႔အလုပ္နဲ႔သူ အ ဆင္ေျပၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ဘဂၤါလီ ေတြက တုိင္းရင္းသားေတြထက္ အလုပ္အဆင္ေျပၾကတယ္။ ဘာလုိ႔ ျပႆနာလုပ္ခ်င္ရမွာလဲ’’ ဟု ဦးကာလာက ဆုိသည္။

ေမာင္ေတာခ႐ုိင္တြင္ အဓိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းသည္ လယ္ယာစုိက္ပိ်ဳးေရးႏွင့္ ေရငန္ပုစြန္ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းျဖစ္ၿပီး လယ္ ေျမဧက ၁၅၅,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိသည့္အနက္ ဘဂၤါလီမ်ားပုိင္ဆုိင္ေသာ ဧကေပါင္း ၁၂၅,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္။ အလားတူ ေရငန္ပုစြန္ေမြးကန္ဧကတစ္ေသာင္းငါးေထာင္ေက်ာ္ ရွိသည့္အနက္ ဘဂၤါလီမ်ားလက္၀ယ္တြင္ ဧက ကုိးေထာင္ေက်ာ္ ရွိေနေၾကာင္း ဌာနဆုိင္ရာအခ်က္အလက္မ်ား တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ေအာင္ဗလေက်းရြာေဒသခံံ ေဒၚလွဘုက ေဒသအေျခအေန ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူ၏အျမင္ကုိ ယခုလုိေျပာသည္။ ‘‘၂၀၁၂ မျဖစ္ ခင္ေရာ၊ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ေရာ ကြၽန္မတို႔အတူေနထုိင္ခဲ့တာပဲ၊ သူတို႔ ရြာေတြသြားၿပီး အထည္ေတြ ေရာင္းတယ္။ ေယာက်္ားေတြဆုိ ရင္လည္း ငါးရွာ၊ ဖားရွာသြားခဲ့ ၾကတာပဲ။ ေစ်းေတြမွာဆုိရင္လည္း သူတို႔ေရာင္းတာ ကုိယ္၀ယ္စား၊ ကုိယ္တို႔ေရာင္းတာ သူတို႔၀ယ္စား ပါပဲ၊ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဘဂၤါလီ ေတြက ရန္လုိမႈမ်ားလာတယ္’’

ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ က ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျပႆနာသည္ ဘဂၤါလီမ်ားက ရခုိင္အမ်ိဳးသမီးငယ္တစ္ဦးကုိ ေစာ္ကားရာမွ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၆ ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္ႏွင့္ ၂၀၁၇ ၾသဂုတ္ ၂၅ ရက္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျပႆနာသည္ ရခိုင္ႏွင့္ ဘဂၤါလီအၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျပႆနာမဟုတ္ေၾကာင္း ေမာင္ ေတာ ၿမိဳ႕မိ၊ ၿမိဳ႕ဖမ်ားက ေျပာသည္။ အဆိုပါျဖစ္စဥ္မ်ားသည္ လံုၿခံဳေရးစခန္းမ်ားကို အၾကမ္းဖက္လိုသူမ်ားက စတင္စီးနင္း တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ လာသည့္ ျပႆနာမ်ားျဖစ္သည္ဟု ၿမိဳ႕မိ၊ ၿမိဳ႕ဖမ်ားကဆိုသည္။ ‘‘သူတို႔နဲ႔ ဘာမွျပႆနာမရွိဘူး။ ေနာက္ေတာ့ သူတို႔ (ဘဂၤါလီ) ျပႆနာလုပ္တယ္၊ ရန္လိုမႈေတြ မ်ားလာတယ္၊ ရခိုင္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ၿမိဳ၊ သက္၊ ဒိုင္းနက္၊ ခမီနဲ႔ ဟိႏၵဴေတြပါ အသတ္ခံလာရတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဒီလိုရန္လိုမႈေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဘယ္သူေတြက ႀကိဳးကိုင္လႈပ္ရွားေနတယ္ဆိုတာ မသိေတာ့ဘူး’’ ဟု ေမာင္aတာၿမိဳ႕ခံ ဦးစိန္လွျဖဴက ေျပာသည္။

လက္ရွိတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ ေမာင္ေတာခ႐ိုင္ရွိ ဘဂၤါလီမိသားစုဝင္မ်ားသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္သို႔ ထြက္ေျပးခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ သတင္းဌာနမ်ားကမူ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ တိမ္းေရွာင္သူ ငါးသိန္းေက်ာ္ရွိေၾကာင္းဆိုသည္။ ထြက္မေျပးဘဲ ေမာင္ေတာေဒသ တြင္ က်န္ရစ္ခဲ့သူ မိသားစုအခ်ိဳ႕ကိုလည္း တိမ္းေရွာင္လာရန္ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံဘက္တြင္ ေရာက္ရွိေနသူမ်ားက စည္း႐ံုးမႈမ်ား ရွိေန သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ားက စားေသာက္ ေရး အပါအဝင္ လံုၿခံဳေရးမ်ား ကို တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ေပးမည္ဟု ေတြ႕ဆံုညႇိႏႈိင္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္။

ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးရပ္မိ၊ ရပ္ဖအခ်ိဳ႕ကလည္း တစ္ဖက္ႏိုင္ငံသို႔ တိမ္းေရွာင္ျခင္းမျပဳဘဲ ေအးခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ရန္ တာဝန္ရွိသူမ်ား ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သင့္aၾကာင္း အႀကံျပဳသည္။

‘‘တရားမဝင္ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကို သြားၿပီးဒုကၡေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ေန ရမယ့္အတူတူ၊ ကိုယ့္ရြာမွာကိုယ္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ေနထိုင္ၿပီးaတာ့ အၾကမ္းဖက္သမား ႏွိမ္ႏွင္း ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ပူးေပါင္းပါဝင္ ေပးလိုက္ရင္ ျပႆနာက ရွင္းေန ပါၿပီ။ အခုလည္း အၾကမ္းဖက္လိုသူေတြက ဘယ္လိုရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္တယ္ဆိုတာ သိသာထင္ရွားေနတာပဲ’’ ဟုဦးေမာ္နီအာမတ္ ကဆိုသည္။

ေမာင္ေတာေဒသမွ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးေနသည့္ ဘဂၤါလီမ်ားကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုလအပါအဝင္ ႏိုင္ငံံတကာ၏ ဖိအားသည္ ဒီမိုကေရစီသက္တမ္းႏုနယ္ေသးသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ႀကီးမားေသာအႏၲရာယ္ကို ရင္ဆိုင္ေနရျခင္းျဖစ္သည္။

‘‘အစိုးရသက္တမ္းက ၁၈ လေတာင္ မျပည့္ေသးဘူး ဆိုတာပါပဲ။ ဒီလကုန္ေတာ့ ၁၈ လျပည့္မွာပါ။ ၁၈ လဆိုတဲ့ အခ်ိန္က ကြၽန္မ တို႔အေနနဲ႔ အမ်ားေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ အရာေတြအားလံုးကို ၿပီးျပည့္စံုaအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔နဲ႔ အခက္ အခဲေတြအားလံုးကို ေက်ာ္လႊားဖို႔ဆိုတာ အလြန္တိုေတာင္းတဲ့ကာ လျဖစ္ပါတယ္’’ ဟု ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္က စက္တင္ဘာ ၁၉ ရက္တြင္ ေျပာၾကားသည္။

ႏိုင္ငံတကာဖိအားေအာက္တြင္ အစိုးရကျပႆနာေျဖရွင္းရန္ ႀကိဳးပမ္းေနသည့္ ေမာင္ေတာေဒသ၌ ဦးကာလာတို႔လို မည္သည့္အရပ္မွ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ျခင္းမရွိဘဲ အၾကမ္းဖက္မႈကို ဆန္႔က်င္ကာ ေအးခ်မ္းစြာ ေနထိုင္လိုေသာ ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးမ်ားလည္း ရွိေနသည္။ ဦးကာလာကမူ သူ၏ဆံုးjဖတ္ခ်က္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာသည္။

‘‘ဘယ္မွမသြားဘူး၊ ဒီမွာပဲ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနမယ္’’

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကမူ ၾသဂုတ္လအၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ ေနာက္ပိုင္းရခိုင္ျပည္နယ္ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံတကာ သံတမန္မ်ားအား မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့ရာ ‘‘ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ မြတ္စလင္အမ်ားစုဟာ တစ္ဖက္ ကို ထြက္မေျပးဘဲ က်န္ရွိေနတယ္ ဆိုတာကို လူေတြသိပ္မသိၾကပါဘူး။ မြတ္စလင္ေက်းရြာေတြရဲ႕ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ ဘယ္မွမေျပးဘဲ ရွိေနၾကပါေသးတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီလိုမ်ိဳး ေနရစ္ခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာကို ကြၽန္မတို႔သိခ်င္ပါ တယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ကြၽန္မတို႔ဆက္ၿပီး ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပႆနာ ျဖစ္ေနတဲ့ တစ္ေနရာတည္းကို မၾကည့္ဘဲ ဘာျပႆနာမွမျဖစ္ဘဲ ရွိေနၾကတဲ့ေနရာေတြကိုလည္း ၾကည့္ျမင္တတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ က်န္တဲ့ေနရာေတြမွာေတာ့ ဘာျဖစ္လို႔ ျပႆနာေတြ မျဖစ္ေအာင္ ေရွာင္ရွားႏိုင္ၾကရတာလဲ။ ဒါေၾကာင့္ သံတမန္ အသိုင္းအဝုိင္းအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ အသိုိက္အဝန္းေတြနဲ႔ သင့္ျမတ္စြာေပါင္းစည္း ေနထိုင္ႏိုင္ၾကတဲ့ မြတ္စလင္ေတြကို ကြၽန္မတို႔နဲ႔အတူ ေလ့လာၾကည့္ဖို႔ ကြၽန္မအေနနဲ႔တိုက္တြန္းလိုပါတယ္’’။။

(မွတ္ခ်က္။ သတင္းရင္းျမစ္မ်ား၏ လုံၿခဳံေရးအတြက္ ဘဂၤါလီမ်ား၏ အမည္မ်ားကို အမည္လႊဲထားပါသည္။)


7Day News