ႏိုးႏိုးၾကားၾကား အလက္စကာ

ႏိုးႏိုးၾကားၾကား အလက္စကာ

ဇူလုိင္လ ၄ ရက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ ေရးေန႔မွာႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ကို တင္ေဆာင္ႏိုင္ မည့္ တာေဝးပစ္ဒံုးက်ည္ကိုေအာင္ျမင္စြာ လႊတ္တင္လိုက္ျခင္းျဖင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို ေျမာက္ကိုရီးယားကအမွတ္တရ ေမြးေန႔လက္ေဆာင္ ေပးခဲ့သည္။ ဝွာဆြန္-၁၄ အမည္ရွိ အဆိုပါ တာေဝးပစ္ဒံုးက်ည္သည္ မိနစ္၄၀ အတြင္း အျမင့္ ၁၇၄၁ မိုင္ကေန မိုင္ ၅၈၀ အကြာအေဝးအထိ ပ်ံသန္းၿပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအနီး ပင္လယ္ထဲသို႔ က်ေရာက္ခဲ့သည္။

အဆိုပါ ပစ္လႊတ္မႈ၏ အဓိပၸာယ္မွာေျမာက္ကိုရီးယား၏ ႏ်ဴကလီးယားဒံုးက်ည္သည္ အေမရိ ကန္ႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိေအာင္ပစ္ ခတ္ႏိုင္ၿပီဆိုသည့္ သေဘာပင္ျဖစ္ သည္။ တိတိက်က်ဆိုရလွ်င္အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏
အေနာက္ေျမာက္စြန္ဆံုး အလက္စကာျပည္နယ္သို႔ ေရာက္ေအာင္ပစ္ႏိုင္သည့္ တာေဝးဒံုးက်ည္ ေျမာက္ကိုရီးယား မွာ ရွိေနၿပီဟု ျပသလိုက္ျခင္းျဖစ္ သည္။ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ ယခုစမ္းသပ္လိုက္ေသာ တာေဝးဒံုး က်ည္သည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအထိ ေရာက္ရွိႏုိင္ၿပီဆိုသည္ကို ကြၽမ္း က်င္ပညာရွင္မ်ားသာမက အေမရိကန္စစ္တပ္ ကိုယ္တိုင္ကပင္ အ တည္ျပဳလိုက္ရၿပီျဖစ္သည္။

‘‘ႏ်ဴကလီးယား တာေဝးပစ္ ဒံုးက်ည္ကို စမ္းသပ္တာဟာ အ ေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေဒသဝန္းက်င္နဲ႔ ကမၻာႀကီးအတြက္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အရွိန္တိုးလာတာပဲ။ ကမၻာႀကီးကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈတစ္ခုကို ရပ္တန္႔ဖို႔ တစ္ကမၻာလံုးရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္
ရြက္မႈလိုအပ္ပါတယ္’’ဟု အေမရိ ကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ရက္စ္တီ လာဆန္က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ ျပန္ေျပာၾကားသည္။

ထို အေမရိကန္တို႔သည္ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ အႀကိမ္ႀကိမ္ ႏ်ဴကလီးယားဒံုးက်ည္ စမ္းသပ္မႈ ကို အၿမဲေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ေသာ္ လည္း သူတို႔ေဒသကို တိုက္ခိုက္ လာမွာ စိုးရိမ္မႈအတြက္မဟုတ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ ထိစပ္ေန သည့္ သူတို႔၏ မဟာမိတ္ျဖစ္သည့္ ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအ တြက္သာျဖစ္သည္။ ေျမာက္ကိုရီး ယားဒံုးက်ည္ နည္းပညာသည္ အ ေမရိကန္ႏိုင္ငံရွိရာ ေျမာက္အေမ ရိကတိုက္အထိ ေရာက္လာလိမ့္ မည္ဟုမထင္။ သို႔ေသာ္လည္း သူ တို႔ ေမွ်ာ္မွန္းမထားသည့္အရာျဖစ္လာေခ်ၿပီ။

ထို႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္ နယ္မ်ားမွာ ေျမာက္ဘက္အစြန္းဆံုးျဖစ္ေသာ အလက္စကာျပည္ နယ္သည္ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ ႏ်ဴကလီးယားဒံုးက်ည္ အခ်ိန္မေရြး က်လာႏိုင္ေသာ ပစ္မွတ္မ်ား ျဖစ္ လာႏိုင္သည္။ အလက္စကာျပည္ နယ္သည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္ စု၏ ဧရိယာအားျဖင့္ အႀကီးဆံုး ျပည္နယ္ျဖစ္ေသာ္လည္း အလြန္ ေအးၿပီး ေရခဲမ်ားျဖင့္ ဖံုးလႊမ္းေန ေသာေၾကာင့္ လူဦးေရခုနစ္သိန္း ေက်ာ္သာရွိသည့္ လူဦးေရအနည္း ဆံုး ျပည္နယ္တစ္ခုျဖစ္သည္။

ထိုျပည္နယ္သည္ ေရနံ၊သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္း၊ ငါးဖမ္းလုပ္ ငန္းႏွင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းမ်ားထြန္းကားၿပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၌ဆယ္ခု ေျမာက္ အခ်မ္းသာဆံုးျပည္နယ္ ျဖစ္၏။ ဇူလိုင္ ၄ ရက္က ေျမာက္ ကိုရီးယားဒံုးက်ည္ စမ္းသပ္ေအာင္ျမင္သည့္ သတင္းသည္ ေအးခဲေနေသာ ေရခဲမ်ား၊ ႏွင္းခဲ မ်ားၾကားမွာ ေအးေအးေဆးေဆး ငါးဖမ္းေနခဲ့ေသာ အလက္စကာ ျပည္နယ္သားမ်ား လႈပ္လႈပ္ရွား ရွားျဖစ္လာၾကသည္။

‘‘တခ်ဳိ႕ပညာရွင္ေတြေျပာေန တဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားစမ္းသပ္ခဲ့တဲ့ ႏ်ဴကလီးယားဒံုးက်ည္ဟာ ေနာင္ အနာဂတ္မွာ အလက္စကာကို ေရာက္လာႏိုင္ေျခ ရွိတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းကိုျဖန္႔ဖုိ႔ အလက္စကာ သားေတြ ႏိုးၾကားလာပါၿပီ။ အ လက္စကာသားေတြအတြက္ အ ရင္ကထက္ပိုၿပီး ေသေရးရွင္ေရး အေရးႀကီးတဲ့အခ်ိန္ပါ။ က်န္တဲ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုးလည္း ျပင္ဆင္သင့္ ပါၿပီ’’ဟု အလက္စကာျပည္နယ္ ရီပက္ဘေလကန္ပါတီ အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဒန္ဆူလီဗန္က သူ၏ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္စာမ်က္ႏွာတြင္ ေရးသားခဲ့သည္။

တခ်ဳိ႕ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက လည္း ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ တာေဝးပစ္ဒံုးက်ည္ေပၚမွာ ႏ်ဴ ကလီးယားထိပ္ဖူးကို တပ္ဆင္ႏုိင္ သည့္ အေျခအေနမေရာက္ေသး။ ယခုတစ္ႀကိမ္ ကီလိုမီတာ ၆,၇၀၀ ဝန္းက်င္အထိ ေရာက္ႏုိင္ေျခရွိ ေသာ တာေဝးပစ္ဒံုးက်ည္တစ္ခု စမ္းသပ္႐ံုျဖင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ေအာင္ ပစ္ႏုိင္ျခင္းမရွိဟု ဆိုၾကသည္။

သို႔ေသာ္ ဘာပဲေျပာေျပာ ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ အေမရိ ကန္သို႔ အေရာက္ပစ္ႏုိင္သည့္ ႏ်ဴ ကလီးယားလက္နက္ကို တင္ ေဆာင္မည့္ တာေဝးပစ္ဒံုးက်ည္ စမ္းသပ္မႈ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ေနသည္မွာ ျငင္းမရ။ အ ေမရိကန္ျပည္မႀကီးႏွင့္ အလက္ စကာျပည္နယ္ကို ယခင္ထက္ပို ၿပီး ကာကြယ္ရန္ လိုအပ္လာၿပီဟု အလက္စကာျပည္နယ္ တာဝန္ရွိ သူမ်ားဆီက ေတာင္းဆိုမႈမ်ားခ်က္ခ်င္းျပဳလုပ္လာသည္။

‘‘ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ လတ္ တေလာ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ သတင္းေတြက အလက္စကာမွာ အေမရိကန္စစ္တပ္အေနအထား ကို တိုးခ်ဲ႕ဖို႔ အရမ္းအေရးႀကီးေန တယ္ဆိုတာကိုျပေနပါတယ္’’ဟု အလက္စကာျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးမွဴး ေဘလ္ေဝါကားက ေျပာ ၾကားသည္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ ျပည္ ပကလာမည့္ ဒံုးက်ည္မ်ားကို အ လိုအေလ်ာက္ ကာကြယ္ေခ်ဖ်က္ မည့္ ဒံုးခြင္းဒံုးကာကြယ္ေရးစနစ္ မ်ား တပ္ဆင္ထားၿပီးသား ျဖစ္ သည္။ ေျမျပင္ ဒံုးခြင္းဒံုးစနစ္ႏွင့္ တာေဝးပစ္ ဒံုးက်ည္ကာကြယ္ေရး စနစ္မ်ားကိုလည္း အလက္စကာ ႏွင့္ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ မ်ားမွာ တပ္ဆင္ထားသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ အေမရိကန္က လက္ရွိ စနစ္ကို သာလြန္မည့္အရာမ်ားကို ထာဝစဥ္ ဆက္လက္တည္ေဆာက္မည့္ အေျခအေနမွာရွိသည္။ ထုိ႔ ေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားကလုပ္ သမွ်ကို ျပန္လည္တံု႔ျပန္ၿပီး ကာ ကြယ္ေရးစနစ္ကို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ ကလည္း စရိတ္စက ႀကီးမားလွ သည္။ ႏ်ဴကလီးယားဒံုးက်ည္ ကာ ကြယ္ေရးစနစ္ကို တစ္ခါစမ္းသပ္႐ံုအတြက္ စရိတ္စကမွာ အေမရိ ကန္ေဒၚလာ သန္းႏွစ္ရာေက်ာ္ရွိ သည္။ ယခုကဲ့သို႔ အၿပိဳင္အဆိုင္ လက္နက္ ၿပိဳင္ေနျခင္းကလည္း ျပႆနာကို အဆံုးသတ္ႏိုင္ မည့္ နည္းလမ္းမဟုတ္ပါ။

ထို႔အျပင္ ေျမာက္ကိုရီးယား ျပႆနာကလည္း ဘယ္ေတာ့မွ် ေျဖရွင္းႏိုင္မည့္ ျပႆနာမဟုတ္ ပါ။ အေမရိကန္ႏွင့္ အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ေျမာက္ကိုရီးယား မွာ အာဏာရွင္စနစ္ ျပဳတ္က်ၿပီး ဒီမိုကေရစီေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ရန္ အၿမဲတမ္းစိတ္ကူးယဥ္ ေမွ်ာ္လင့္ ေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေျမာက္ကိုရီးယားက အာဏာရွင္ ကင္မိသားစုသည္ သူတို႔ေမွ်ာ္မွန္း သည္ထက္ သက္တမ္းရွည္ၾကာ လွ၏။ သည္ေန႔အထိ ေျမာက္ကို ရီးယားမွာ ၿပိဳလဲမည့္အရိပ္ အေယာင္မရွိ။ ေတာ္လွန္ေရးဆင္ ႏႊဲမည့္ လကၡဏာလည္းမေတြ႕။ ကမၻာကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည့္ ႏ်ဴ ကလီးယားလက္နက္မ်ားကိုသာ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု စမ္းသပ္ေနသည္။

အေမရိကန္သည္ ကင္ဂ်ဳံ အန္ကို ဟာသတစ္ခုဟု ထင္ခဲ့ သည္။ သို႔ေသာ္ ကင္ဂ်ဳံအန္သည္ ႏွယ္ႏွယ္ရရေတာ့ မဟုတ္ႏုိင္။ သူ႔ မွာ အရည္အခ်င္းမရွိဘဲႏွင့္ယခုလိိုအေျခအေနအထိရပ္တည္ႏိုင္မည္မဟုတ္ဟု ေတာင္ပိုင္း ကယ္လီဖိုးနီးယား တကၠသိုလ္မွ ကိုရီးယားေလ့လာေရးဌာန ဌာနမွဴး ေဒါက္ တာေဒးဗစ္ကန္က နယူးေယာက္တုိင္းမ္သတင္းစာမွာ ေျပာၾကား ထားသည္။

အေမရိကန္အေနျဖင့္ ယခု ကဲ့သို႔ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ အ ဆင့္ျမင့္ တာေဝးပစ္ဒံုးက်ည္ ေစ လႊတ္မႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေရြးခ်ယ္ စရာသံုးခုသာရွိသည္ဟု ႏိုင္ငံျခား ေရးရာ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက အႀကံ ျပဳထားသည္။

စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈႏွင့္ အိမ္ နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားက ဖိအားေပးၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယားကို ပိုၿပီးအထီး က်န္လာေအာင္ ျပဳလုပ္ရန္၊ စစ္ ေရးအရ လႈပ္ရွားမႈျပဳလုပ္ရန္၊ ေျမာက္ကိုရီးယားကို တရားဝင္ ႏ်ဴ ကလီးယားပိုင္ဆုိင္သည့္ ႏိုင္ငံအ ျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး သံတမန္ ေရးရာအရ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းရန္တို႔ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ အခ်က္သံုးခုစလံုး သည္ လြယ္ကူေသာအရာမ်ား မ ဟုတ္။ အထူးသျဖင့္ ကင္ဂ်ဳံအန္ကို မွန္းဆႏုိင္ရန္ အလြန္ခက္လွသည္။ အေမရိကန္သမၼတ ထရန္႔သည္ ေျမာက္ကိုရီးယားဆီက တာေဝး ပစ္ဒံုးက်ည္ စမ္းသပ္သည့္သတင္း ၾကားလွ်င္ၾကားခ်င္း သူ၏တြစ္တာ အေကာင့္ကေန ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအန္ကို ‘‘သူ႔မွာ တျခားေကာင္းတာ လုပ္စရာ မရွိေတာ့ဘူးလား’’ဟု ေရးသား ေျပာၾကားခဲ့၏။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ကင္ဂ်ဳံ အန္ကို သူေလွ်ာ့တြက္၍မရႏုိင္ ေတာ့ပါ။ ေလာေလာဆယ္မွာ ကင္ဂ်ဳံအန္၏ ၾသဇာအာဏာ သည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ၏ အႀကီးဆံုးျပည္နယ္ အလက္ စကာကို ၿခိမ္းေျခာက္လာေနၿပီ ျဖစ္သည္။ အလက္စကာသားတို႔ လည္း ငါးဖမ္းၿပီး ေအးေအးခ်မ္း ခ်မ္း မေနႏိုင္ေတာ့ပါ။

ကိုးကား - NPR, New York Times and The Hill

7Day News