အခ်က္အလက္မ်ား” အခ်ိဳ့ ပါ။
က်ေတာ့အေနနဲ့ အေမရိကန္ မွာ ၂၀ ႏွစ္နီး ပါး စားေသာက္ကုန္
လုပ္ငန္းထဲ မွာ က်င္လည္ေနတဲ့ တဦးထဲ အျမင္အေတြအၾကံု
ကို ေျပာခ်င္တာ ျဖစ္လို့ အမွားပါရင္ မၾကိုက္တာေတြ ရွိရင္
ခြင့္လႊတ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ မွာ အစားအေသာက္နဲ့
ပါတ္သက္ရင္ စိတ္ခ် အႏၱရာယ္ကင္းတဲ့ စားေသာက္ကုန္ေတြ
ျဖစ္လာေစေရး ျမန္မာ အစားအေသာက္လုပ္ငန္း ေတြ ႏိုင္ငံ
တကာ ေစ်းကြက္ထဲ မွာ ထိုးေဖါက္၀င္ေရာက္ ေစလိုတဲ့ ေစတနာ
အရင္းခံ နဲ့ ေရးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ မွာ ၀န္ထမ္းမလံုေလာက္မွဳ လစာမလံုေလာက္
မွဳ ေတြ ေငြေၾကး အင္အား မလံုေလာက္မွဳ ေတြ ၾကားထဲက
ၾကိုးၾကိုးစားစား လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ ဌာနဆိုင္ရာ အသီးသီး က
သူမ်ား ကို လဲ ပံ့ပိုး မွဳ ေတြ ျဖစ္လာေစေရး စနစ္တက် တာ၀န္
ခြဲေ၀မွဳ ေတြ ျဖစ္လာေစေရး တို့မွာ လဲ အခ်ိဳ့ မွာ စိန္ေခၚမွဳေတြေက်ာ္
ျဖတ္ႏိုင္ေရး တို့က အေရးၾကီးပါတယ္။ ေနာက္ ေစတနာအဖြဲ့အစည္းမ်ား ျဖစ္တဲ့
MCU, FOSTA အစရွိတဲ့ အဖြဲ့ေတြ ကို အစိုးရ ပိုင္း မွ ပံ့ပိုး မွဳ
မ်ား လက္တြဲ လုပ္ေဆာင္မွူ မ်ား ကလဲအေရးပါ ပါ တယ္။
အေမရိကန္ မွာ ဥပေဒထုတ္ ဖို့ပံ့ပိုး တဲ့ အဖြဲ့အစည္း မ်ား အေနနဲ့
FDA, USDA, NSF အစရွိတာေတြ က Consumer Protection Department, State Health,
City Health, Town Health department ေတြ နဲ့ လက္တြဲ ျပီး စနစ္တက် ဥပေဒမ်ား ျဖစ္လာေရး
ကို လုပ္ေဆာင္ၾကပါတယ္။
ျမန္မာ ႏိုင္ငံ မွာ လဲ ဥပေဒထုတ္ျပန္ဖို့ လိုအပ္တဲ့ အဖြဲ့အစည္းမ်ားေပါ့။
က်န္းမာေရး (FDA), ငါးဌာန၊ စိုက္ပ်ိဳး ေရး ဌာန၊ အသား ဌာန ျမို့နယ္ ခရိုင္ တိုင္းအသီးသီး က
က်န္းမာေရး ဌာန ေတြ စုစည္းျပီး တာ၀န္
ရွိ ဌာန အသီးသီး က အခ်က္အလက္ေတြ network data sharing
ရွယ္ယာ တဲ့ ကြန္ယက္ တခု လိုအပ္ မယ္လို့ ထင္ပါတယ္။
အဲဒါ မွ Network တခုထဲ မွာ တာ၀န္ရွိသူ မ်ား ဌာနအသီးသီး မွ အေရး
ၾကီး တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ကို ခ်က္ျခင္း သိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါ
တယ္။ အဲ မွာ ျပသနာ ျဖစ္လာ ႏိုင္ တာ ေတြ က ေငြေၾကးအင္အား
၀န္ထမ္းအင္အား ေနာက္ အေရးၾကီးဆံုး ျဖစ္ေနတဲ့ သင့္ေတာ္တဲ့
လခ အဲဒီေနာက္ မွာ က်ြမ္းက်င္ပညာရွင္ Myanmar Consumer Union
လို FOSTA လို သိပၸံနည္းက်ေတြ နားလည္တဲ့ ပညာရွင္ေတြ
ပ့ံပိုးမွဳ ကလဲ အေရး ၾကီး ပါတယ္။
အဓိကထဲ မွာ တခု ျဖစ္ေနတဲ့ ေလဘယ္ျပသနာ ကလဲ
ဘယ္သူထုတ္လုပ္လဲ (Manufactured by)
ဘယ္သူ့အတြက္ ထုတ္လုပ္လဲ (Packed for)
ဘယ္သူက တာ၀န္ယူ ျဖန့္ျဖူလဲ (Distributed by)
ေနာက္ ဖံုးနံပါတ္ လိပ္စာအတိအက် အီးေမးလ္လိပ္စာ ပါ၀င္ပစၥည္း (Ingredients) စားေသာက္ကုန္ ဆိုရင္ လူအမ်ားနဲ့ မတည့္တဲ့ ပစၥည္း
ေတြထဲ က ဘာေတြ ပါလဲ၊ အေမရိကန္ မွာ ေတာ့ ၈မ်ိဳး ကေနဒါ နဲ့ ဥ
ေရာပ ႏိုင္ငံ အခ်ိဳ ့ မွာ ၉ မ်ိဳး တခုခ်င္းစီ အတိအက် ပါရ ပါမယ္။
ေနာက္ ကယ္လိုရီ စုစု ေပါင္း Nutritional facts အစရွိတာေတြ
ကေတာ့ ေနာက္မွ တျဖည္းျဖည္း စည္းရံုး ယူရ မဲ့ အခ်က္အလက္
ေတြ ပါ။
အေရးၾကီး တဲ့ ပါ၀င္ပစၥည္း မွာ ဘာဓါတုပစၥည္းေတြ ပါသလဲ အတိ
အက် ေရး ရမွာ ပါ။ အဲဒီမွာ လဲ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ မွာ ေရာင္း ရင္ ကိုးရီး
ယား ထိုင္း တရုတ္ ဂ်ပန္ အစားအေသာက္ေတြ ကို ျမန္မာလို
မျပန္ထားရင္ ေရာင္းခြင့္မျပုတဲံ့ ဥပေဒအတိအက် ရွိသင့္ပါတယ္။
ေနာက္ စာလံုး အရြယ္အစား မွာ အနဲဆံုး နံပါတ္ ၅(Font size
no-5) ေလာက္ ကို အနဲ ဆံုး ရွိဖို့ ဥပေဒ ရွိသင့္ပါတယ္။
အေမရိကန္ မွာ ေတာ့ ျပည္နယ္ တခုနဲ့ တခု မတူပါ။
ကယ္လီဖိုးနီးယား ကဆိုက္ နံပါတ္၅ ကို လက္ခံေပမဲ့ ကြန္နားတီးကက္
မွာ နံပါတ္ ၆ ကိုမွ လက္ခံပါတယ္။
ဥပေဒ ထုတ္ျပန္တဲ့ အဖြဲ့အစည္းေတြ အတြက္ လဲ အေမရိကန္ မွာ
လို Manufacturers, Distributors, re packers, Wholesalers,
Retailers ေတြ တခုခ်င္းစီ က အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြ
ဆက္သြယ္ရမဲ့ အီးေမး ဖံုး ေတြ ကို network ကြန္ယက္ထဲ မွာ
သိမ္းထား ျပီး အေရးၾကီး ရင္ email alert, phone alert, Media
alert, အစရွိတဲ့ ျမန္ဆန္တဲ့ ထိေရာက္တဲ့ စနစ္ေတြ လဲ လိုအပ္
ပါတယ္။
ပထမ ေျပာထားတဲ့ ဥပေဒထုတ္ျပန္မဲ့ အဖြဲ့အစည္း ကလဲ (Category)
ပမာဏ အလိုက္ တိတိ က်က် တခုခ်င္းစီ အတြက္ ျပဌာန္း ႏိုင္ဖို့
လိုအပ္ပါတယ္။ ဥပမာ လမ္းေဘးေစ်းသည္ မ်ား တြန္းလွည္းသမား
အေသးမ်ား နဲ့ ဆိုင္ၾကီး မ်ား ဆိုင္ခြဲ ရွိသူမ်ား ထုတ္လုပ္ေရး ျဖန့္ျဖူး ေရး
လက္ကား အေရာင္း သမားမ်ား နဲ့ တတန္းထဲ ဥပေဒထားလို့ မျဖစ္
ႏိုင္ ပါ။
ဥပေဒထုတ္ျပန္မဲ့ အဖြဲ့အစည္း က ထုတ္ျပန္ျပီး ဘယ္သူက အဲဒီ
ဥပေဒကို အေကာင္အထည္ေဖၚ မလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း ရွိလာ ပါတယ္။
ေစ်းထဲ မွာ ေရာင္းေနတဲ့ အသား ငါး ဆိုင္ေတြ ဘယ္ဌာန က တာ
၀န္ယူစစ္ေဆးမလဲ စတိုးဆိုင္ေတြ စစ္ေဆးဖို့ စားေသာက္ဆိုင္ၾကီး ေတြ
စနစ္တက်စစ္ေဆး ဖို့ ေတြ လိုအပ္ လာပါတယ္။
အေမရိကန္ မွာ ၂၀၁၂ ေနာက္ပိုင္း မွာ FDA, USDA, က တာ၀န္
ရွိသူေတြ မလံုေလာက္ လို့ Consumer Protection ကို ကန္ထရိုက္
ျပန္ေပးတာ ေတြ ရွိလာ ပါတယ္။
စစ္ေဆး တာ မွာ လဲ ပညာေပးကာလ သင္တန္းကာလ စမ္းသပ္
ကာလ ေနာက္မွ အေရးယူတဲ့ ကာလ တခုစီ မွာ တိတိ က်က် ရွိ
ရင္ေကာင္း ပါတယ္။
အလုပ္မ်ား တဲ့ၾကား က ေရးတာ ျဖစ္လို့ ေနာက္ မွ ဆက္ပါမယ္။
No comments:
Post a Comment