ျမန္မာအား အလဲထုိးသလုိ တဖက္ကလည္း
လက္ဆဲြႏူတ္ဆက္ေနျပန္ေၾကာင္း Nikki Asian Review မွာ အခုလုိ သုံုးသပ္ထားပါ
တယ္။
စက္တင္ဘာ ၂ ရက္ကစျပီး အေမရိကန္မွ
ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳကာ.အာဆီယံ ႏူိင္ငံမ်ားနဲ႔
ေရတပ္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မူေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာမွာ
ျမန္မာေရတပ္ရဲ့ ဖရီးဂိတ္ မ်ားကုိလည္း ၾကဳိဆုိ
ခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ (ပုံတြင္ရႈ႕)
သုိ႔ေသာ္ ျပီးခဲ့သည့္ တလခဲြခန္႔ကပင္
အေမရိကန္က ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ် ဳပ္
ဗုိလ္ခ် ဳပ္ၾကီး မင္း
ေအာင္လႈိင္ နဲ႔ အျခား အထက္တန္း စစ္အရာ
ရွိၾကီးမ်ားကုိ ျပည္၀င္ခြင့္ ပိတ္ပင္ ခဲ့ပါတယ္။
"လူ႔ အခြင့္အေရး မ်ားကုိ ေျပာင္ေျပာင္တင္း
တင္း ခ် ဳိး ေဖါက္လုိ႔" ဆုိတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္မ်ားနဲ႔
ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ရဲ႔ ေရွ႕ေနာက္ညီညြတ္ျခင္း မရွိ
သည့္ မူ၀ါဒ မ်ား အဘယ္ေၾကာင့္ ထြက္ေပၚ
လာရေပသနည္း။ ေမးခြန္းရဲ႔ အေျဖကေတာ့
တရုတ္ ေၾကာင့္လုိ႔ ေျပာရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိ ျမန္မာ အစုိးရ အေပၚ အေမရိကန္၏
သံတမန္ေရး ခ်ည္းကပ္ပုံသည္ယခင္ စစ္အစုိးရမ်ား ေလာက္ ျပင္းထန္ျခင္း မရွိခဲ့တာ ေတြ႕ရ
မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိအခ်ိန္က ေဒၚေအာင္ဆန္း
စုၾကည္ အေပၚ စစ္အစုိးရ ဆက္ဆံခဲ့ပုံမ်ားကုိ
အေမရိကန္က တင္းတင္းမာမာ
ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၇ မွာ အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားကုိ ျမန္မာျပည္တြင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ
ျခင္း မလုပ္ဖုိ႔ တားျမစ္တဲ့ ျပင္းထန္တဲ့ စီးပြား
ေရး ဒဏ္ခတ္မူေတြ ျပဠာန္းလာခဲ့ျပန္ပါတယ္
ဒါတင္အားမရေသးပဲ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာ
နဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး အရေရာ ေငြေပးေငြယူေတြ
ပါ မလုပ္ၾကဖုိ႔ အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားကုိ
ပိတ္ပင္လာခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၁ မတ္လ တြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အာ
ဏာရလာျပီးေနာက္ပုိင္းမွသာ တေျဖးေျဖး
ေျဖေလ်ာ့ေပးလာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၆
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္
လာခ်ိန္တြင္ေတာ့ အျပီးအျပတ္ ရုပ္သိမ္းေပး
လာခဲ့ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အာဏာရလာျပီး
မၾကာခင္မွာပဲ လူသားခ်င္း စာနာမူ မွာ အျငင္း
ပြားစရာ ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၇ ၾသဂုတ္လ အတြင္း ရဲကင္းမ်ားကုိ
မူဆလင္ အၾကမ္းဖက္ အဖဲြ႔ တဖဲြ႔ က တုိက္
ခုိက္လာမူ ကုိ လက္တုံ႔.ျပန္ခဲ့ရာက ဒုကၡသည္
၇ သိန္ုးခန္႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဖက္ကုိ ထြက္ေျပး
ခုိလႈံသြားခဲ့ၾကပါတယ္။
၂၀၁၈ စက္တင္ဘာလမွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ ကုလ
သမဂၢ အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ အရပ္သားမ်ား
အေပၚ "လူမ် ဳိးတုံးေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္" နဲ႔
သတ္ျဖတ္မႈ ၊ အဓမၼ က်င့္မူေတြ စစ္တပ္က
က် ဳး လြန္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။ အဆုိပါ
ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳပ္မူၾကီးမ်ားတြင္ ျမန္မာ
ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ် ဳပ္ ပါ၀င္ပါတ္သက္ခဲ့
တယ္လုိ႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ျပီး အေမရိကန္က
ဒဏ္ခတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပီးခဲ့တဲ့ ႏူိ၀င္ဘာလအတြင္း စကၤာပူမွာ ျပဳ
လုပ္ခဲ့တဲ့ အေရွ႕အာရွ ထိပ္သီး အစည္းအ
ေ၀း က်င္းပစဥ္အတြင္း အေမရိကန္ ဒုသမၼတ
မုိက္ ပင့္စ္ နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔
ေတြ႕ဆုံခဲ့ရာတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာ ဆုိသူမ်ား
လက္ရွိ ေရာက္ရွိေနတဲ့ အေျခအေနမ်ားသည္
မည္သုိ႔မ် လက္သင့္မခံႏူိင္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့
ပါတယ္။ အီးယူကလည္း ျမန္မာျပည္မွ သြင္း
ုကုန္မ်ား အေပၚ အေကာက္ခြန္ဆုိင္ရာ အထူး
အခြင့္အေရး ေပးထားမူ အေပၚ ျပန္လည္သုံး
သပ္ဖုိ႔ စဥ္းစားလာေနပါတယ္။
သုိ႔ေသာ္ ထုိအခ်ိန္က အေျခအေနမ်ားအရ
ျမန္မာအေပၚ တင္းတင္းမာမာ ဆက္ဆံလာ
တာလည္း သဘာ၀က်ပါတယ္။ ၾသဂုတ္လ
၂၀ ရက္ေန႔ တြင္ အေမရိကန္သည္ ဂ်ပန္ႏွင့္
အတူ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမူ ဆုိင္ရာ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြ
တခု ရန္ကုန္ တြင္ က်င္းပခဲ့ရာမွာ ေဒၚေအာင္
ဆန္းစုၾကည္ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အေမ
ရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ ျမန္မာေစ်းကြက္သုိ႔
၀င္ေရာက္ႏူိင္ေရး စိတ္အားထက္သန္ေနၾက
တယ္လုိ႔ အေမရိကန္ သံအမတ္ၾကီးက ေျပာ
လာခဲ့ပါတယ္။
ယင္းႏွင့္ အတူ စစ္ဖက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္
မႈေတြ တဲြ ျပဳ ုလုပ္လာရင္း အေမရိကန္က
ျမန္မာကုိ ၎တုိ႔ အသုိက္အ၀န္းထဲကုိ ဆဲြ
သြင္းလာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ၁၉၉၇ ႏွင့္ ယ
ခု အခ်ိန္ ကြာျခားခ်က္ကေတာ့ တရုတ္
ေၾကာင့္ လုံျခဳံေရး ဆုိင္ရာ ကိစၥမ်ားအေပၚ
ပုိျပီး အေရးေပးလာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အေနာက္တုိင္းရဲ႕ ပိတ္ဆုိ႔မူေအာက္မွာ အႏွစ္
ႏွစ္ဆယ္ နီးပါး ေရာက္ေနခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာကုိ
ေထာက္ခံမူ ေပးခဲ့တာေတာ့ တရုတ္ပဲ ျဖစ္ပါ
တယ္။ ႏူိင္ငံတ၀ွမ္း ဓါတ္အားေပး စက္ရုံမ်ား၊
လမ္းမ်ား ေဖါက္လုပ္ေရးေတြမွာ တရုတ္က
ကူညီေပးခဲ့ျပီး သဘာ၀အရင္းအျမစ္မ်ား
ထုတ္လုပ္ေရးမွာလည္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလာခဲ့ပါ
တယ္။ ျမဳိ႔ေတာ္ကုိလည္း ရန္ကုန္မွ ေနျပည္
ေတာ္ကုိ ေရႊ႕ုေျပာင္းေရးမွာလည္း ဘီဂ်င္းက
ပါ၀င္ခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ဒါကလည္း အေမရိကန္
မရိမ္းတပ္ေတြ ၀င္လာဖြယ္ ရွိတယ္ဆုိတဲ့
ေကာလဟသ မ်ားေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ျမဳိ႕ေတာ္သစ္မွာ ၾကီးမားလွတဲ့ လႊတ္ေတာ္
အေဆာက္အအုံၾကီး၊ ႏူိင္ငံတကာ ေလဆိပ္၊
ယာဥ္သြားလမ္း ၂၀ ပါတဲ့ လမ္းမၾကီး အစရွိတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရး ပရုိဂ်က္ေတြကုိ
လည္း ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးလာခဲ့ပါ
တယ္။ ယာဥ္သြားလမ္း ၂၀ ရွိတဲ့ လမ္းမၾကီး
ကေတာ့ အေရးေပၚ အေျခအေန ျဖစ္လာရင္
ေလယာဥ္ ဆင္းသက္ႏူိင္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ထုိသုိ႔ တရုတ္ရဲ႕ ၾသဇာအာဏာေတြ ျမန္မာ
ျပည္မွာ တုိးတက္ၾကီးထြားေနစဥ္မွာပဲ ႏူိင္ငံ
တြင္း ဒီမုိကေရစီ ရရွိေရးကုိ အေမရိကန္က
ဦးစားေပး ထားရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ကေတာ့ တရုတ္မွ လုံျခဳံေရးဖက္
မွာ ျခိမ္းေျခာက္လာမႈေၾကာင့္ ဦးစားေပး
လုပ္ရေတာ့မယ္လုိ႔ ရႈ႕ ျမင္ခဲ့တာေၾကာင့္
လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း တရုတ္
တုိ႔ ေဆာက္ေနတဲ့ ေက်ာက္ျဖဴ ဆိပ္ကမ္းကုိ
စိတ္မသက္မသာ နဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ပါ
တယ္။ ယင္း ဆိပ္ကမ္းသည္က အိႏၵိယ
သမုဒၵရာ ကုိ မ်က္ႏွာမူထားျပီး
သေဘၤာၾကီးေတြ ၀င္ထြက္သြားလာႏူိင္ပါ
တယ္။
ေက်ာက္ျဖဴ မွပဲ ယူနန္ျပည္နယ္အထိ ကီလုိမီ
တာ ၈၇၀ ရွည္လ်ားတဲ့ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႕ နဲ႕
ေရနံ ပုိက္လုိင္းၾကီး ေတြလည္း သြယ္တန္းခဲ့
ျပန္ပါတယ္။ ဆိပ္ကမ္းအနီး အထူးစီးပြားေရး
ဇုံတခု တည္ေဆာက္ဖုိ႔နဲ႔ ပုိက္လုိင္းၾကီးေတြ
နဲ႔ အျပဳိင္ အေ၀းေျပးလမ္းမၾကီးမ်ားနဲ႔ မီးရ
ထားလမ္းေတြ ေဖါက္လုပ္မယ့္ စီးပြားေရး
စၾကၤန္ လမ္းမၾကီး တည္ေဆာက္ေရးကုိ
လည္း ႏွစ္ႏူိင္ငံ သေဘာတူခဲ့ၾကျပန္ပါတယ္။
အေမရိကန္ကေတာ့ ေက်ာက္ျဖဴ ကုိ သီရိ
လကၤာ ဆိပ္ကမ္းလုိ ျဖစ္သြားမွာကုိ ထိတ္
လန္႔လာေနပါတယ္။
သီရိလကၤာ ဆိပ္ကမ္း ျဖစ္တဲ့ ဟမ္ဘမ္တုိတာ
ကုိေတာ့ ေၾကြးျမီ ကုိ ေလ်ာေပးဖုိ႔ အတြက္
တရုတ္ကုိ ၉၉ ႏွစ္ အငွားခ် ေပးလုိက္ရပါ
တယ္။ ဒါကုိ ၾကည့္ျပီး တရုတ္ရဲ့ ရပ္၀န္းနဲ႔
ပုိးလမ္းမ စီမံကိန္းမ်ားသည္ ေၾကြးျမီေထာက္
ေခ်ာက္မ်ားသာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေ၀ဖန္သူေတြ
က ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ယင္းဆိပ္ကမ္း
ကုိ တရုတ္က စစ္သေဘၤာမ်ားနဲ႔ အျခား
သေဘၤာေတြ ရပ္နား ဆီျဖည့္ဖုိ႔ သုံးေနျပီလုိ႔
လည္း သံသယ ရွိေနၾကပါတယ္။
သီရိလကၤာ တႏူိင္ငံတည္းမကပဲ ပါကစၥတန္
အေနာက္ေတာင္ပုိင္းရွိ ဂ၀ါဒါ ဆိပ္ကမ္းကုိ
လည္း တရုတ္က ၂၀၁၅ မွာ ၄၃ ႏွစ္ အငွား
စာခ် ဳပ္နဲ႔ ရရွိသြားခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴ ကုိပါ ထည့္တြက္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ တရုတ္
အဖုိ႔ မဟာဗ် ဳ ဟာအရ အေရးပါတဲ့ ဆိပ္ကမ္း
ၾကီး သုံးခု ရရွိသြားျပီလုိ႔ ဆုိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလုိ အေနအထားမွာ အေမရိကန္က အီရန္
နဲ႔ ထိပ္တုိက္ ေတြ႔ မူၾကီး ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္
ဒီအတြက္ အက်ဳိးတူ ႏူိင္ငံမ်ားအေနနဲ႔
ေဟာမုဒ္ ေရလက္ၾကား လုံျခဳံေရးကုိ ၀ုိင္း၀န္း
အာမခံၾကဖုိ႔ အေမရိကန္က ေတာင္းဆုိလာ
ခဲ့ပါတယ္။ ေရနံတင္ သေဘၤာေတြ လုံျခဳံစိတ္
ခ်စြာသြားလာႏူိင္ခဲ့ရင္ေတာင္မွ အိႏၵိယ သမုဒၵ
ရာထဲမွာ ရွိတဲ့ တရုတ္ ေရငုပ္သေဘၤာေတြရဲ႔
ုျခိမ္းေျခာက္မူကုိ အျမဲလုိ ရင္ဆုိင္ရဖုိ႔ ရွိေနပါ
တယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ဒုကၡသည္မ်ား ျပသာနာ စတင္
ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ကစျပီး တရုတ္က ျမန္မာ
အေပၚ ၾသဇာလႊမ္းဖုိ႔ တုိးျပီး လုပ္လာေနခ်ိန္
မွာ အေမရိကန္ နဲ႔ အီးယူက ေနာက္ဆုပ္သြား
ခဲ့ပါတယ္။ ဒါကုိၾကည့္ရင္ တရုတ္အေနနဲ႔
ရခုိင္ ျပသာနာကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔ထက္ ျမန္္မာကုိ
ပုိျပီး အထီးက်န္ေအာင္ လုပ္ေနတယ္ဟု
ကယ္ဆယ္ေထာက္ပံ့ေရး ဆုိင္ရာ အရာရွိ
တဦးက ေျပာလာပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း အေမရိကန္က ရုိဟင္ဂ်ာ
ဆုိသူမ်ား အေရးအတြက္ အတင္းအက်ပ္
မလုပ္လုိတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္
၀ါရွင္တန္ရွိ လူ႔ အခြင့္အေရး ေထာက္ခံလူပ္
ရွားသူမ်ားက အေမရိကန္သည္ လ်ာႏွစ္ခြနဲ႔
လုပ္ေနတယ္လုိ႔ စြပ္စဲလာခဲ့ၾကပါတယ္။
တရုတ္ျပည္ရဲ႔ ေျခရာလက္ရာေတြ ၾကီးထြား
လာေနမူ အေပၚ အေမရိကန္တြင္ အႏၲရာယ္
အခ်က္ေပး ေခါင္းေလာင္းသံေတြ ျမည္ဟီး
လာေနျပီဆုိတာ ျမန္မာ အေပၚ ဆက္ဆံေရး
က ျပဆုိေနပါတယ္။
အေမရိကန္ ႏူိင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး ဌာန ႏွင့္
စီအုိင္ေအမွ အရာရွိမ်ား အခုေနာက္ပုိင္း ျမန္
မာျပည္ကုိ ေျခလွမ္းစိတ္လာတာ ေတြ႔ေန
ရပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာသည္ သီရိလကၤာ၊
ပါကစၥတန္တုိ႔ နဲ႔ ႏႈိင္းစာမည္ဆုိက တမူကဲြ
ျပားတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနျပန္ပါတယ္။
မၾကာမီေလာက္ကထိ အေမရိကန္သည္
ျမန္မာနဲ႔ သံခင္းတမန္ခင္းအရ
ဆက္ဆံေရး မရွိသေလာက္ ျဖစ္ခဲ့တာမုိ႔
အေျခအေနေတြ စမ္းတ၀ါး၀ါး ျဖစ္ေနခဲ့ရပါ
တယ္။
ဒီေနရာမွာ ဂ်ပန္က အေမရိကန္ထက္ တပန္း
သာျပီး အေျခအေနမွန္ကုိ ကဲြကဲြျပားျပား သိ
ျမင္ခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ တုိက် ဳိက ျမန္မာနဲ႔ ဆက္
ဆံေရးကုိ ထိမ္းထားႏူိင္ခဲ့လုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ နဲ႔ ဥေရာပလုိ စီးပြားေရး
ဒဏ္ခတ္မူေတြ
မလုပ္မိေအာင္လည္း ေရွာင္က်ဥ္ခဲ့ျပန္ပါတယ္
အရပ္ဖက္ အုပ္ခ် ဳပ္ေရး ဖက္ကုိ အာဏာလႊဲ
ေျပာင္းျပီးလ်င္ ျပီးခ်င္းပဲ ဂ်ပန္က ေခ်းေငြေတြ
ျပန္ျပီး ထုတ္ေခ်းလာခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္က ၎တုိ႔ ရဲ႕ အင္ဒုိ-ပစိဖိတ္
မဟာဗ် ဳဟာ မွာ အတူတဲြ လႈပ္ရွားေနတဲ့
ဂ်ပန္နဲ႔ ပူးေပါင္းျပီး ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံေရး ႏွီးေႏွာ
ဖလွယ္ပဲြမွာ ပါ၀င္လာခဲ့တာကုိက ေရွ႔ကုိ
ဆက္သြားမယ့္ လမ္းျပ အလင္းေရာင္
ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
(အေမရိကန္ ကမကထ လုပ္သည့္
ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမူ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြသုိ႔
တက္ေရာက္လာသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု
ၾကည္အား အေမရိကန္ သံအမတ္ၾကီးမွ
ၾကဳိဆုိႏူတ္ဆက္စဥ္ - ဧရာ၀တီ)
လွစုိးေ၀
No comments:
Post a Comment