အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္သည္ ရာစုႏွစ္ ေလးပံုတစ္ပံု ၾကာေညာင္းခဲ့ေသာ နာ့ဖ္တာသေဘာတူညီခ်က္အေဟာင္းကုိ အစားထုိးႏုိင္ရန္ အေမရိကန္၊ မကၠဆီကုိႏွင့္ ကေနဒါသံုးႏုိင္ငံၾကား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည့္ ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္အသစ္ကုိ ႀကိဳဆုိဂုဏ္ျပဳလုိက္ၿပီး ယင္းကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္အသစ္ (နာ့ဖ္တာ)သည္ အေမရိကန္သမုိင္းတြင္ အႀကီးမားဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားလုိက္သည္။
သေဘာတူခဲ့
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု-မကၠဆီကုိ-ကေနဒါသေဘာတူညီခ်က္ (ယူအက္စ္ အမ္စီေအ)ဟုလူသိမ်ားေသာ အဆုိပါ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ အေမရိကန္ သမၼတထရမ့္က ေဘးအႏၱရာယ္ဆုိး အျဖစ္ေၾကညာခဲ့သည့္ ယခင္နာ့ဖ္တာ သေဘာတူညီခ်က္ေနရာ၌ အစားထုိး ရန္ ေနာက္ဆံုးသတ္မွတ္ရက္မတုိင္မီ သေဘာတူခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
အဆုိပါ သေဘာတူညီခ်က္ အသစ္သည္ ကုန္သြယ္ေရးတြင္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁ ဒသမ ၂ ထရီလီယံခန္႔ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္မည္ ျဖစ္ ကာ အဆုိပါ ပမာဏသည္ အေမရိကန္ သမုိင္းတြင္ အႀကီးမားဆံုး ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီမႈတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ သမၼတေဒၚနယ္ထရမ့္က အိမ္ျဖဴေတာ္ ႏွင္းဆီပန္းၿခံရွိ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
လက္မွွတ္ေရးထုိးရန္ေမွ်ာ္လင့္
ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ အသစ္သည္ ၄င္းတုိ႔ႏုိင္ငံမ်ားအတြက္ တကယ့္သမုိင္းတြင္မည့္ သတင္း ေကာင္းပင္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ကမၻာႀကီး အတြက္ အက်ဳိးရွိေစမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္က ေျပာခဲ့သည္။ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္က အဆုိပါ ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီ ခ်က္အသစ္ကုိ ႏုိဝင္ဘာလကုန္တြင္ ကေနဒါဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဂ်က္စတင္ ထ႐ူးဒုိ၊ ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ေန႔တြင္ တာဝန္မွ အနားယူေတာ့မည့္ မကၠဆီကုိ ေခါင္းေဆာင္ အန္းရစ္ပီနာ နီတုိးႏွင့္ အတူ လက္မွတ္ေရးထုိးရန္ ေမွ်ာ္လင့္ ထားေၾကာင္း သိရသည္။
ကေနဒါဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ဗ်ာမ်ား ေနေသာ ေစ့စပ္ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈ မ်ားေၾကာင့္ တင္းမာမႈမ်ားရွိခဲ့သည္ဟု အေမရိကန္သမၼတက ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ္ လည္း ¤င္းတုိ႔ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား အပ်က္ အပ်က္ႏွင့္ ႏွာေခါင္းေသြးထြက္ဖြယ္ မရွိေၾကာင္း ထပ္ေလာင္း ေျပာၾကားခဲ့ သည္။
''သူနဲ႔ ကြၽန္ေတာ့္ၾကားမွာ တင္းမာမႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိခဲ့တယ္။ အခုေတာ့ အေျဖရွာေနပါတယ္။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ၿပီးမလဲ။ ေနာက္ဆံုး ၁၂ ရက္ေလာက္ေတာ့ ၾကာခဲ့တယ္'' ဟု ထရမ္႔က ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့ သည္။
''သူက လူေကာင္းတစ္ေယာက္ ပါ။ ကေနဒါျပည္သူေတြကုိ ခ်စ္ပါ တယ္'' ဟု ထရမ့္က မွတ္ခ်က္ျပဳ ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
စာခ်ဳပ္အသက္ဝင္မည္
သံုးႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေသာ ကုန္ သြယ္ေရးသေဘာတူညီမႈ (နာ့ဖ္တာ)စာခ်ဳပ္သစ္အတြက္ သံုးႏုိင္ငံ သေဘာ တူညီမႈ အၾကမ္းဖ်င္းရရွိထားေသာ္ လည္း စာခ်ဳပ္ပါ သံုးႏုိင္ငံမွ ဥပေဒ ပညာရွင္မ်ား လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီး အတည္ျပဳခ်က္ ရယူၿပီးမွသာ စာခ်ဳပ္ အသက္ဝင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရ သည္။
မကၠဆီကုိက နာ့ဖ္တာ၂ ဒသမ ဝ ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ သေဘာ တူညီရန္ လမ္းေၾကာင္းေပးခဲ့ၿပီးေနာက္ ကေနဒါႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ခရစၥတီယာ ဖရီးလန္႔ဒ္က အရာရွိမ်ားအေနျဖင့္ အေရးႀကီးသည့္ နာ့ဖ္တာကိစၥအတြက္ ညဘက္အထိပင္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသည္ဟု ခ်ီးက်ဴးခဲ့ပါ သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္ အနည္း ငယ္ခန္႔က ေဆြးေႏြးပဲြတြင္ မကၠဆီကုိက လုိက္ေလ်ာမႈ ျပဳလုပ္ေပးလုိက္ၿပီးေနာက္ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ ေဆြးေႏြးမႈကုိ ေရာက္ရွိလာသည့္ နာ့ဖ္တာႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ကေနဒါႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ခရစၥတီယာ ဖရီးလန္႔ဒ္က ယခုကိစၥမွာ ႐ႈပ္ေထြးသည့္ကိစၥဟု မွတ္ခ်က္ျပဳၿပီး ေျပာခဲ့ပါသည္။
အျပဳသေဘာေဆာင္
ေဆြးေႏြးမႈျပဳလုပ္
မကၠဆီကုိက နာ့ဖ္တာႏွင့္ ပတ္သက္ ၿပီး သိသာထင္ရွားသည့္ လုိက္ေလ်ာမႈ အခ်ဳိ႕ကုိ ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔လုပ္ ေဆာင္ျခင္းအားျဖင့္ ကေနဒါအလုပ္ သမားမ်ားအတြက္ တကယ့္ကုိ ေကာင္း မြန္ပါေၾကာင္း အေမရိကန္ကုန္သြယ္ေရး တာဝန္ခံ၏႐ံုးခန္း၌ ကေနဒါႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးကေျပာခဲ့သည္။ ယခုလုိ အေျခခံ အားျဖင့္ လုပ္ေဆာင္လုိက္ျခင္းသည္ ''ကြၽန္မတုိ႔ ရက္သတၱပတ္ၾကာ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးမႈအပုိင္းမွာ အလြန္တရာကို ေကာင္းမြန္တဲ့ ေဆြးေႏြးမႈျဖစ္ခဲ့သလုိ အျပဳသေဘာလည္း ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္''ဟု ဖရီးလန္႔ဒ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးၿပီးသည့္ ေနာက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ မကၠဆီကုိႏုိင္ငံတုိ႔သည္ တနလၤာေန႔တြင္ ၂၅ ႏွစ္ၾကာေနသည့္ လြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (နာ့ဖ္တာ) ကုိ အလံုးစံုျပင္ဆင္စစ္ေဆးဖုိ႔ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခုကုိ ထုတ္ျပန္ ႏုိင္ခဲ့ပါသည္။
တစ္ႏွစ္ၾကာႀကိဳးစားခဲ့ရ
ေအာ့တဝါႏွင့္ ဝါရွင္တန္ၾကား၌ အဖုအထစ္ အနည္းငယ္ရွိေနသည့္ အခ်က္ကေလးက ကေနဒါထိန္းခ်ဳပ္ထား သည့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းေစ်းကြက္က အေရး ႀကီးသည့္ေနရာက ပါဝင္ေနသလုိ နာ့ဖ္တာမိတ္ဖက္ႏုိင္ငံေတြၾကား အျငင္း ပြားမႈအခ်ဳိ႕ကုိ မည္သို႔ ေျဖရွင္းရမလဲဆုိ သည့္အခ်က္လည္း အဓိကအခန္းက႑ကပါဝင္ေနေၾကာင္း သိရသည္။
ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးသူမ်ားသည္ နာ့ဖ္ တာကုိ အသစ္ျပန္လည္ေရးဆဲြႏုိင္ရန္ႏွင့္ အဆင့္ျမႇင့္တင္ရန္ တစ္ႏွစ္ၾကာႀကိဳးစားခဲ့ရေၾကာင္းသိရသည္။
သုိ႔ေသာ္လည္း လြန္ခဲ့သည့္ ရက္သတၱငါးပတ္ခန္႔တြင္ ဝါရွင္တန္ႏွင့္ မကၠဆီကုိႏုိင္ငံတုိ႔သည္ နာ့ဖ္တာ အျပင္ ¤င္းတုိ႔ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား ကိစၥမ်ား ေျဖရွင္းရန္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သိရ သည္။ အထူးသျဖင့္ ေအာ့တဝါ မပါဘဲ ¤င္းတုိ႔ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကားက ကိစၥျဖစ္သည့္ ကားထုတ္လုပ္မႈဆိုင္ရာ စက္႐ံု အလုပ္႐ံု ဥပေဒမ်ားကုိ ေဆြးေႏြးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ရာစုႏွစ္ ေလးပံုတစ္ပံုၾကာခဲ့
ကေနဒါႏုိင္ငံအေနျဖင့္ အနည္းငယ္ ေအးစက္စက္ရွိေနသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ေႏြရာသီတစ္ခုလံုး ဖရီးလန္႔ဒ္က ¤င္း သည္ အေမရိကန္နဲ႔ မကၠဆီကုိအရာရွိေတြ ႏွင့္အတူ နာ့ဖ္တာကိစၥ နီးကပ္စြာပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ရပ္ဆုိင္းထားခဲ့သည့္ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခု ရရွိခဲ့ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
နာ့ဖ္တာအသစ္၏ အၾကမ္းသေဘာ ေဖာ္ျပခ်က္တြင္ ကားထုတ္လုပ္သည့္ စက္႐ံုမ်ား၌ အစိတ္အပုိင္းမ်ားကုိ အေရ အတြက္မ်ားမ်ားထုတ္လုပ္ရန္ ပါဝင္ၿပီး ခုိင္မာသည့္ အလုပ္သမားကာကြယ္မႈ ေျခာက္ႏွစ္တစ္ခါ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိသည့္ ၁၆ ႏွစ္ သက္တမ္းရွိ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ ျပန္လည္သံုးသပ္ရန္ ေထာက္ပ့ံမႈလုပ္ ေဆာင္ျခင္းမ်ားလည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။
ႏွစ္ေပါင္း ၂၄ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာမွ အေကာင္အထည္ေပၚလာခဲ့သည့္ နာ့ဖ္ တာကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ သစ္သည္ အစပုိင္းက အခက္အခဲေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေၾကာင္း သိရ သည္။ စာခ်ဳပ္မွာ ၁ဝဝ ရာခုိင္ႏႈန္းၿပီးစီးရန္ လုိအပ္ေသးေၾကာင္း စီတီဗီြ႐ုပ္သံ ကြန္ရက္တြင္ မၾကာေသးမီက ေဖာ္ျပခဲ့ သည္။ စတီးႏွင့္ အလူမီနီယံမ်ားအေပၚ အခြန္စည္းၾကပ္မႈကုိ မေျဖရွင္းႏုိင္ေသး ေသာ္လည္း ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ကင္းလြတ္ခြင့္မ်ားရရွိမည္ဟု သိရသည္။
စီးပြားေရးအတြက္ အခြင့္ထူးတစ္ရပ္
ေနာက္ဆံုးတြင္ ကေနဒါႏွင့္ အေမရိကန္ႏွစ္ႏုိင္ငံလံုး နာ့ဖ္တာအေပၚ အေျခခံသေဘာတူညီခ်က္မ်ား ရရွိ ေအာင္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကၿပီး ယင္းက ကုန္သြယ္မႈတြင္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ တစ္ထရီလီယံခန္႔ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရ သည္။
ေနာက္ဆံုး နာ့ဖ္တာ ကုန္သြယ္ ေရး သေဘာတူညီခ်က္ႏွင့္ သာမက ကၻာ့ကုန္သြယ္ေရးအေပၚ အေမရိကန္ သမၼတထရမ့္က ႏုိင္ငံျခားတုိင္းျပည္မ်ား အတြက္ အေမရိကန္ႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ကုိင္ရန္ အထူးအခြင့္အေရးတစ္ခု ¤င္း၏ ရပ္တည္ခ်က္သေဘာထားကုိ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ယခုသေဘာတူညီခ်က္သည္ မကၠ ဆီကုိ၊ ကေနဒါႏုိင္ငံႏွင့္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံအတြက္သာ အက်ဳိးရွိသည္ မဟုတ္ဘဲ လူသားအားလံုးအတြက္ အက်ဳိးရွိသည့္ ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီမႈတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အေနျဖင့္လည္းကြၽႏု္ပ္တုိ႔ႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ရန္ တကယ့္အခြင့္အေရး တစ္ခု ျဖစ္႐ံုသာမက အီးယူအေနျဖင့္လည္း တကယ့္ အခြင့္အေရးတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္သမၼတ ထရမ့္က ေျပာၾကား လုိက္ေၾကာင္း။ ။
ထြန္းသစ္စ
ကုိးကား -ေအအက္ဖ္ပီ
No comments:
Post a Comment