အသည္းေရာင္ေရာဂါကင္းေဝးေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပး

အသည္းေရာင္ေရာဂါကင္းေဝးေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပး

ကမၻာေပၚတြင္ အသည္းေရာင္အသားဝါ ေရာဂါျဖစ္ေစၿပီး  လူသားမ်ား၏ က်န္းမာေရးကို  ထိခိုက္ေစသည့္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ငါးမ်ဳိးရွိၿပီး ေအ၊ ဘီ၊ စီ၊ ဒီ၊ အီးဟူ၍   ခြဲျခားထားသည္။  ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အသည္းေရာင္အသားဝါေရာဂါျဖစ္ေစေသာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး မွာ ယခုအခ်ိန္ထိ ေအ၊ ဘီ၊ စီႏွင့္ ဒီဟူ၍ ေလးမ်ဳိးသာ ရွိေသးသည္ဟုလည္း သိရသည္။ သုေတသနျပဳေလ့လာ ေတြ႕ရွိခ်က္အရ   ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး'ေအ'  ကူးစက္မႈသည္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ၁ဝဝ ရာခိုင္ႏႈန္း (၁၉၉၁ ခုႏွစ္)ႏွင့္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး 'ဒီ' သည္ ၂၉ ရာခိုင္ႏႈန္း (၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္)ရွိကာ  ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝန္း  ကြင္းဆင္းစစ္တမ္း ေကာက္ယူခ်က္အရ ဗိုင္းရပ္စ္ 'ဘီ' ႏွင့္ 'စီ' ကူးစက္မႈႏႈန္း သည္ ၆ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ ၂ ဒသမ ၆၅ ရာခိုင္ႏႈန္း အသီးသီးရွိေၾကာင္း သိရသည္။

အသည္းေရာင္       အသားဝါေရာဂါကို ထိထိေရာက္ေရာက္  တိုက္ဖ်က္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအတြက္ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးဌာန ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာနအေနျဖင့္    'အမ်ဳိးသားအသည္းေရာင္ အသားဝါေရာဂါ  ကာကြယ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးစီမံခ်က္' National Hepatitis Control Program-NHCP ကို ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလကပင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ကာ ေရာဂါကာကြယ္ျခင္း၊ စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္း၊ အသိပညာ ေပးျခင္း စသည့္လုပ္ငန္းမ်ားကို အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္   ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိ    သည္။   NHCP ၏   ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ (Vision) မွာ အသည္းေရာင္ ေရာဂါပိုးရွိေနသူမ်ားကို အႏၲရာယ္ကင္း ၍ ထိေရာက္ေသာကုသမႈမ်ား လက္လွမ္းမီရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းျဖင့္ ေရာဂါကူးစက္မႈရပ္တန္႔ေအာင္ ျပဳလုပ္ကာ အသည္းေရာဂါမ်ား     လံုးဝကင္းစင္ေရး ျဖစ္သည္။

အမ်ဳိးသားအသည္းေရာင္အသားဝါ  ကာကြယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးစီမံခ်က္သည္ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၂ဝ ခုႏွစ္အတြင္း မဟာဗ်ဴဟာေလးရပ္ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု သိရၿပီး ယင္းဗ်ဴဟာေလးရပ္မွာ (၁) အသည္းေရာင္အသားဝါ ဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါပိုးမ်ား ကူးစက္ျပန္႔ပြားျခင္း မရွိေအာင္ ကာကြယ္ျခင္း၊    (၂)    ေရာဂါစမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္း၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးျခင္းႏွင့္ ကုသမႈခံယူ ေစျခင္း၊ (၃) ေရာဂါကုသေရးႏွင့္ တိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္း မ်ား အရွိန္အဟုန္ျမႇင့္တင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ (၄) အသည္း ေရာင္အသားဝါေရာဂါျဖစ္ပြားမႈကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာ ျခင္း၊ သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္းႏွင့္ ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္း နည္းဗ်ဴဟာမ်ား ခ်မွတ္အေကာင္ အထည္ေဖာ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။

''အသည္းေရာင္ေရာဂါဆိုတာ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ လည္း  ကုသလို႔ရသလို  ႀကိဳတင္ကာကြယ္လို႔လည္း ရပါ တယ္။ အဓိကကေတာ့ ရွိေနတာ သိဖို႔ပါပဲ။ အဲဒီလို သိရေအာင္လည္း ေသြးစစ္ၾကည့္မွ သိရမွာပါ။ တခ်ဳိ႕က ရွိတယ္ဆိုတာ သိသြားေပမယ့္  အခ်ိန္ေနာက္က်ခဲ့ရလို႔ အသည္းေျခာက္တာ၊ အသည္းကင္ဆာျဖစ္တာေတြနဲ႔ ႀကံဳၾကရတယ္။ အဲဒီလိုမျဖစ္ေအာင္၊  ေရာဂါကို ႀကိဳတင္ သိရွိေအာင္   သတိထားရမယ္''ဟု  ျမန္မာအသည္း ေဖာင္ေဒးရွင္းဥကၠ႒   ေဒါက္တာေဒၚခင္ၿပံဳးၾကည္က ေျပာသည္။

အသည္းသည္ သည္းေျခရည္ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ စြန္႔ပယ္ ျခင္း၊ အစားအေသာက္မွ အာဟာရဓာတ္မ်ားကို ေခ်ဖ်က္ ထိန္းညႇိေပးျခင္း၊ ေသြးမ်ားကိုသန႔္စင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ဗီတာမင္ႏွင့္ သတၱဳဓာတ္မ်ားကို သိမ္းဆည္းျခင္း၊ ေသြး အတြင္းရွိ အယ္ဗ်ဴမင္ဓာတ္ႏွင့္ ေသြးခဲေစေသာဓာတ္မ်ားကို ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ေရာဂါပိုးမ်ားကို ႏွိမ္နင္းျခင္း  စသည့္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ေပးေနသည့္ အေရးႀကီးေသာ ကိုယ္ခႏၶာအစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး   အသည္းေရာင္ ေရာဂါသည္   မ်ားေသာအားျဖင့္  ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီး၏  လမ္းၫႊန္ခ်က္အရ ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္လည္း မိမိကိုယ္မိမိ   အသည္းေရာင္ အသားဝါေရာဂါကူးစက္ခံရျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္အတြက္ အသည္းေရာင္အသားဝါ 'ဘီ' ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးထိုး ရန္  က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးေနေသာ  ဝန္ထမ္း မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျခင္း၊ ေဆးထိုးအပ္၊ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ ဓားႏွင့္ သြားပြတ္တံမ်ား အတူမွ်ေဝသံုးစြဲျခင္းမွ လုံးဝ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ ဘီပိုးရွိေသာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မ်ား သည္ မိမိ၏ ေမြးဖြားလာမည့္ ရင္ေသြးကို ကူးစက္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္ရန္  သက္ဆိုင္ရာဆရာဝန္ႏွင့္  ေဆြးေႏြး တုိင္ပင္ျခင္း၊  ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုးျခင္းႏွင့္  နားေဖာက္ျခင္း တို႔တြင္  ပိုးသတ္သန္႔စင္ထားေသာ  ကိရိယာမ်ားကိုသာ အသံုးျပဳျခင္း၊  ေဆးကုသမႈခံယူတိုင္း  (ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္) ေသာက္ေဆးကိုသာ  အသံုးျပဳလ်က္  ေဆးထိုးျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းစသည့္ အဓိက အခ်က္ေျခာက္ခ်က္ကို လိုက္နာရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္သည္။

အသည္းေရာင္အသားဝါေရာဂါသည္ တစ္ကမၻာလံုး တြင္ ကူးစက္ျပန႔္ပြားလ်က္ရွိေနၿပီး  ထုိသို႔ကူးစက္ခံရပါက လူအမ်ားစုမွာ ေရာဂါေဝဒနာမခံစားရ၊ ကူးစက္ေနမႈကို မသိရွိလိုက္ရဘဲ စိုးရိမ္ရေသာအေျခအေနသို႔  အခ်ိန္မေရြး ေရာက္ရွိႏိုင္ကာ အသက္ေသဆံုးသည္အထိ ျဖစ္ႏိုင္သည္ ဆုိေသာ္လည္း  ထိုေရာဂါသည္  ကာကြယ္၊   ကုသ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ေသာ ေရာဂါျဖစ္ေပရာ အသည္းေရာင္ အသားဝါေရာဂါ  မိမိတြင္  ရွိ၊ မရွိ  ႀကိဳတင္စစ္ေဆး ထားသင့္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္   အသည္းေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ၊ အသည္းေရာဂါေၾကာင့္   ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ႏွင့္ ေသဆံုးမႈေလ်ာ့နည္းေစေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို ပန္းတိုင္အျဖစ္   သတ္မွတ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ပါေမာကၡ ဦးသံစစ္က ဦးေဆာင္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ အသည္း ေဖာင္ေဒးရွင္းကို ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၂  ရက္တြင္   စတင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ျပည္သူလူထုအား က်န္းမာေရး အသိပညာေပးေရးကို     ထိေရာက္က်ယ္ျပန္႔စြာ ေဆာင္ရြက္ရန္၊ ေရာဂါကာကြယ္ကုသေရး၊ ရွာေဖြစိစစ္ ေရးလုပ္ငန္းမ်ားအား နည္းပညာဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစေရး တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္ရန္  ရည္ရြယ္ေၾကာင္း  အသည္း ေရာင္ေရာဂါ  ရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးျခင္း၊ ကာကြယ္ေဆး ထိုးေပးျခင္းတို႔ကို   ျမန္မာအသည္းေဖာင္ေဒးရွင္းက အခမဲ့ေဆာင္ရြက္ေပးလ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သုေတသနေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္ မ်ားအရ မႏၲေလး၊ လား႐ႈိး၊ ေမာ္လၿမိဳင္တုိ႔တြင္ အသည္း ေရာင္အသားဝါ ဘီပိုးႏွင့္ စီပိုး ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ပိုမ်ားသည္ ကို ေတြ႕ရွိရၿပီး ယင္းသို႔ ျဖစ္ရျခင္းမွာ ကူးစက္တတ္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေလ့လာသိရွိမႈ အားနည္းျခင္း ေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။

ဘီပိုး၊  စီပိုး  ကာကြယ္ေဆးကို  သံုးႀကိမ္ထိုးထား ၿပီးပါက ရာႏႈန္းျပည့္ ကာကြယ္ႏိုင္သည္ျဖစ္ၿပီး မ်ဳိး႐ိုး တြင္ အသည္းေရာင္ ဘီပိုးႏွင့္ စီပိုးရွိသူရွိပါက ကာကြယ္ ေဆးထုိးထားျခင္း၊ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္  မ်ားသည္ အေရးႀကီး၍ ကာကြယ္ေဆးကို ထုိးထားသင့္ သည္ဟု သိရသည္။

ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ အသည္းေရာဂါ ႀကိဳတင္ သိရွိႏိုင္ရန္  ေသြးစစ္ဖို႔  လိုအပ္သလို သက္ဆိုင္ရာမွ အသည္းေရာဂါႏွင့္ပတ္သက္၍   ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္လိုက္ ရပါသည္။   

ေမယု- မ်ဳိးေအာင္(MANA)