လီဆူတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတို႔သည္ မိမိ တို႔၏ ႐ိုးရာဝတ္စုံမ်ားႏွင့္ ဂ်ပ္ခုတ္လြယ္အိတ္ တို႔ကို လွပဆန္းသစ္စြာျဖင့္ ၎တို႔ကိုယ္ပိုင္ ခ်ဳပ္လုပ္ရက္လုပ္၍ ဝတ္စားဆင္ယင္အသုံးျပဳ ေလ့ရွိၾကေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္။
လီဆူ႐ိုးရာလြယ္အိတ္
ခ်ည္အနီေရာင္ႏွင့္ အျဖဴေရာင္တို႔ကို အသုံးျပဳ၍ လီဆူအမ်ဳိးသမီးတို႔ကိုယ္တိုင္ ဂ်ပ္ခုတ္ရက္လုပ္ကာ ႐ိုးရာလြယ္အိတ္မ်ား ကို အသုံးျပဳေလ့ရွိၾကသည္။
၎လြယ္အိတ္ရက္လုပ္ရန္ ခ်ည္ကို သီးသန္႔ဝယ္ယူၾကရသည္။ လြယ္အိတ္ ကိုယ္ထည္အလုံး၌ ခ်ည္အနီႏွင့္အျဖဴေရာင္ ကိုသာ ေရာစပ္ထားေသာ္လည္း ပခုံးလြယ္ႀကိဳး တြင္မူ အျပာေရာင္၊ ခရမ္းေရာင္ႏွင့္ အစိမ္း ေရာင္ ခ်ည္မွ်င္တို႔ျဖင့္ ေရာစပ္ရက္လုပ္ အသုံးျပဳၾကသည္။
ႏွစ္ရက္အၾကာ ဂ်ပ္ခုတ္ႏိုင္လွ်င္ လြယ္အိတ္ သံုးလုံးၿပီးစီးသည္။ တစ္လုံးလွ်င္ တန္ဖိုးေငြက်ပ္ သံုးေသာင္းမွ သံုးေသာင္းခြဲ ဝန္းက်င္ျဖစ္သည္။ အပ္ခ်ည္အနီ၊ အျဖဴအလုံး တစ္လုံးျဖင့္ လြယ္အိတ္ တစ္လုံးရက္လုပ္ ဂ်ပ္စင္တင္ႏိုင္သည္။ ဂ်ပ္ခုတ္အေနအထား မွာ အေရာင္စပ္ခ်ည္အလိုက္သူ႔ေနရာႏွင့္သူ စီထည့္ၿပီး ဝါးလုံးတန္းတင္၍ စတင္ရက္လုပ္ ႏိုင္သည္။ ဂ်ပ္မခုတ္မီ ခ်ည္စင္တင္ရန္ေျမႀကီး ငုတ္႐ိုက္ ခ်ည္ႀကိဳးအေရာင္အလိုက္အား ခ်ည္ငင္ျပင္ဆင္ယူရသည္။
ယင္းေနာက္ဂ်ပ္စင္ေပၚတင္ ရက္လုပ္ ျခင္းျဖင့္ လွပေသာလီဆူတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး႐ိုးရာလြယ္အိတ္ တစ္လုံးအျဖစ္ အသုံးျပဳ ႏိုင္ေၾကာင္း မိုင္းပန္ၿမိဳ႕နယ္ ကိုးမိုင္လီဆူ ေက်းရြာရွိ ဂ်ပ္ခုတ္လြယ္အိတ္လုပ္ငန္းတစ္ခုမွ ေလ့လာခဲ့ရသည္။
လီဆူးလူမ်ဳိးတို႔၏ ႐ုိုးရာဝတ္စံုမ်ား
လီဆူလူမ်ဳိးစုတို႔သည္ ၎တို႔႐ိုးရာအဝတ္ အစား၊ အျခားအထည္အသုံးအေဆာင္ပစၥည္း မ်ားကိုလည္း မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ခ်ဳပ္လုပ္ ဝတ္ဆင္အသုံးျပဳၾကေၾကာင္း ဆက္လက္ တင္ျပလိုပါသည္။
လီဆူလူမ်ဳိးစုတို႔သည္ ၎တို႔လူမ်ဳိး အခ်င္းခ်င္း ေရွး႐ိုးရာအေမြအႏွစ္ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားအား ထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင့္ စားေသာက္ေနထိုင္ၾကေသာ သဘာဝအေန အထားမ်ား၊ စာေပ၊ ဘာသာစကားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကား တူညီၾကသည္ဟု ၎တို႔က ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ ေနထိုင္ရာေဒသႏၲရအလိုက္ ႐ိုးရာဝတ္စုံမ်ား ခ်ဳပ္လုပ္ဝတ္ဆင္ၾကပုံမ်ား၊ ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အေရာင္အမ်ဳိးအစားမ်ား အနည္းငယ္စီမတူ တစ္မူကြဲျပားျခားနားၾက ေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေဒသႏၲရအလိုက္ လီဆူအမ်ဳိး သား၊ အမ်ဳိးသမီးတို႔၏ အဝတ္အစားတို႔သည္ လည္း ဒီဇိုင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးဆန္းသစ္ တီထြင္ ခ်ဳပ္လုပ္ဝတ္ဆင္လာခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ဘက္ျခမ္း ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ လီဆူလူမ်ဳိး၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း မိုးကုတ္ေဒသ၊ ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ပိုင္း က်ဳိင္းတုံ၊ တာခ်ီလိတ္ေဒသ၊ ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း ေတာင္ႀကီး၊ မိုင္း႐ွဴး၊ နမ့္စန္ (ဟိုက္ဖတ္)ေဒသ၊ မိုင္းပန္ေဒသမ်ားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံနယ္စပ္ေဒသအသီးသီးတို႔၌ ရွိၾက ေသာ လီဆူ႐ိုးရာဝတ္စုံမ်ား၏ အေရာင္အဆင္း အနည္းငယ္စီ ကြဲျပားသြားခဲ့ၾကေလသည္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ လီဆူတို႔႐ိုးရာ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈျပဳၾကရာတြင္ လီဆူ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ အက်ႌ၊ ေဘာင္းဘီ၊ ထဘီမ်ားအား ပိတ္စဝယ္ယူ ခ်ဳပ္လုပ္ဝတ္တတ္ၾကသည့္အျပင္ အသုံး အေဆာင္အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္သည့္ ဦးထုပ္၊ ပိုက္ဆံ အိတ္ႏွင့္ လြယ္အိတ္မ်ား စသည္တို႔ကို ႐ိုးရာ ဂ်ပ္ခုတ္စနစ္ျဖင့္ ၎တို႔ကိုယ္တိုင္ ရက္လုပ္ ၾကကာ ဝတ္စားဆင္ယင္တန္ဆာဆင္ေလ့ရွိ ၾကသည္။ လီဆူအမ်ဳိးသားမ်ားအတြက္ အစင္း ကြက္ပါအက်ႌ အနက္ေရာင္၊ အျပာေရာင္၊ အနီအေရာင္စပ္၊ အစိမ္းအေရာင္စပ္္၊ အစိမ္း၊ အျပာေရာင္ေဘာင္းဘီႏွင့္ ခါးပတ္အေရာင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ကို ခ်ဳပ္ဝတ္ေလ့ရွိၾကေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိခဲ့ရပါသည္။
လီဆူအမ်ဳိးသမီးတို႔ဝတ္စုံ
ေရာင္စုံ သံုးမ်ဳိးဆက္ရင္ဖုံးအက်ႌ၊ ေျခစြပ္၊ ေခါင္းေပါင္း၊ ခါးပတ္တို႔ကိုခ်ဳပ္လုပ္ဝတ္ဆင္ ၾကသည္။ အမ်ဳိးသားဝတ္စုံအက်ႌ၊ ေဘာင္းဘီ ရွည္ႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးထဘီ၊ ေခါင္းေပါင္းတို႔ကို ခ်ဳပ္လုပ္ရသည္မွာလြယ္ကူေသာ္လည္း လီဆူ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ရင္ဖုံး၊ ေျခစြပ္တို႔ အား လက္ခ်ဳပ္ဒီဇိုင္းေဖာ္ ျပဳလုပ္ၾကသည့္ အခါ လွပဆန္းသစ္ေသာဒီဇိုင္းမ်ားအား လက္ခ်ဳပ္ ပညာျဖင့္သာ အဓိကတီထြင္ပုံေဖာ္ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ သူတို႔႐ိုးရာ သူတို႔အႀကိဳက္ ပိတ္သား ခ်ည္သားမ်ားႏွင့္ ေငြထည္ဒန္ထည္ ပစၥည္းမ်ားအျပင္ ပုလဲ၊ ပုတီးတို႔ကဲ့သို႔ အလွ အပတန္ဆာတင္ရေသာ လီဆူတို႔အသုံး အေဆာင္အထည္မ်ားတြင္ အမည္စုံေအာင္ အစီအရီထည့္သြင္း ခ်ဳပ္လုပ္ရသည္မွာ ခက္ခဲ လက္ဝင္စြာ ပုံေဖာ္ၾကရသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။
အက်ႌပိတ္သား အေရာင္အဆင္းႏွင့္ လိုက္ဖက္ညီေသာ ျဖဴ၊ နီ၊ ျပာ၊ စိမ္းေရာင္စုံ ပိတ္သား၊ ခ်ည္သားမ်ား တစ္မ်ဳိးႏွင့္ တစ္မ်ဳိး မတူ တစ္မူထူးျခား၍ သစ္ဆန္းလွပစြာ ေဝေဝ ဆာဆာ လက္ခ်ဳပ္တီထြင္ ခ်ဳပ္လုပ္ဝတ္ဆင္ ၾကသည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိႏိုင္ေပသည္။
လီဆူအမ်ဳိးသားမ်ားဝတ္စုံအတြက္ အက်ႌ ေရွ႕အနားတပ္ဆင္ ခ်ဳပ္လုပ္ရာတြင္လည္း လက္မႈပညာေျမႇာက္လွေၾကာင္း ေလ့လာ ေတြ႕ရွိရေပသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ အနက္ ေရာင္၊ အနီေရာင္၊ ပန္းေရာင္ႏွင့္ အျပာရင့္ ေရာင္ ပိတ္စမ်ားကို လီဆူတို႔ ပိုမို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ ၾကသည္။
လီဆူတို႔၏ ႐ိုးရာဝတ္စုံမ်ား၏တန္ဖိုးမ်ား သည္ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးတို႔၏ ႐ိုးရာဝတ္စုံ တစ္စုံလွ်င္ ေငြက်ပ္ တစ္သိန္းခြဲမွ ေငြက်ပ္ သံုးသိန္းအထက္ရွိေၾကာင္း၊ အမ်ဳိးသားအက်ႌ၊ ေဘာင္းဘီတန္ဖိုးတစ္ထည္ႏႈန္း က်ပ္ ၈ဝဝဝမွ က်ပ္ ၁ဝဝဝဝမွာ အနိမ့္ဆုံးေစ်းျဖစ္ေၾကာင္း လီဆူ႐ိုးရာဝတ္စုံ ခ်ဳပ္လုပ္သူမ်ားက ေျပာ သည္။ လီဆူအမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးဝတ္ ေျခစြပ္တစ္စုံလွ်င္ က်ပ္ ၁၅ဝဝဝ၊ ဦးထုပ္(႐ိုး႐ိုး)တစ္လုံး ေငြက်ပ္၂ဝဝဝဝ၊ အမ်ဳိးသမီးလည္ဆြဲ တစ္ကုံး ၅ဝဝဝဝ၊ ခါးပတ္တစ္ခု ၅ဝဝဝဝ၊ အမ်ဳိးသမီးတို႔၏ အေပၚ႐ုံအက်ႌ ေငြက်ပ္ တစ္သိန္းခြဲမွ ေငြက်ပ္ သံုးသိန္းႏွင့္ လီဆူ အမ်ဳိးသားတို႔၏ ႐ိုးရာခါးပတ္တန္ဖိုးမွာ ေငြက်ပ္၂၅ဝဝဝ အထိ တန္ဖိုးရွိပါေၾကာင္း၊ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း လင္းေခးခ႐ိုင္ မိုင္းပန္ၿမိဳ႕နယ္ ကိုးမိုင္ေက်းရြာတြင္ ေနထိုင္ လ်က္ရွိၾကေသာ လီဆူတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုတို႔ ၏ လီဆူ႐ိုးရာအဝတ္အထည္အသုံးအေဆာင္ မ်ားခ်ဳပ္လုပ္ငန္းခြင္သို႔ စာေရးသူေရာက္ရွိခဲ့စဥ္ က ေလ့လာမွတ္သားရခဲ့သည္မ်ားမွ တေစ့ တေစာင္း ေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါသည္။ ။
စိုင္းေဇာ္လတ္(လင္းေခး )
No comments:
Post a Comment