ျခဴးစႏၵီေႏြး
ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝၿပီး ကမၻာေပၚမွာ ေနထိုင္လို႔ အေကာင္းဆုံးႏိုင္ငံထဲကတစ္ခုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံထားရတဲ့ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အေျပာင္းအလဲဟာ အေတာ္ေလး ျမန္ပါတယ္။
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အေျပာင္းအလဲ
ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခုအတြင္းမွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အေျပာင္းအလဲဟာ ေျခာက္ ေယာက္ေျမာက္အထိ ရွိသြားပါၿပီ။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္တုန္းကလည္း ေခါင္း ေဆာင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ တိုနီအက္ေဘာ့ ျပဳတ္က် သြားခဲ့ၿပီး သူ႔ေနရာမွာ မယ္ကြန္တန္ ဘူးလ္က အစားထိုးဝင္ယူကာ ဝန္ႀကီး ခ်ဳပ္ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အာဏာလႊဲ ေျပာင္းရယူစဥ္က မယ္ကြန္တန္ဘူးလ္ ဟာ စိတ္လႈပ္ရွားစရာေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ ခဲ့ၿပီး ေနာက္ထပ္ သုံးႏွစ္အၾကာ အခု အခ်ိန္မွာလည္း ေနာက္ထပ္ စိတ္လႈပ္ ရွားစရာေတြနဲ႔ ထပ္မံႀကံဳေတြ႕ရမယ့္ အခ်ိန္ ေရာက္လာခဲ့ျပန္ပါၿပီ။ မစၥတာ တန္ဘူးလ္လက္ထက္မွာ ဝန္ႀကီး ၁ဝ ဦးထက္မနည္း ႏုတ္ထြက္ခြင့္တင္ ၾကတဲ့အတြက္ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း ျပတ္လပ္မႈ ျပႆနာေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ ခဲ့ရၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အေျပာင္းအလဲအထိ ဦးတည္သြားခဲ့ပါေတာ့တယ္။
၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္မွာ မစၥတာတန္ဘူးလ္ အာဏာရလာတဲ့အခါ ေဆးဘက္ဆိုင္ ရာပညာရွင္ေတြဟာ လူနာရဲ႕ စိတ္က်န္း မာေရးအေျခအေနကို စစ္ေဆးတဲ့အခါ ေမးေလ့ေမးထရွိတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ နာမည္ဟာ ဘယ္သူလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို ပယ္ဖ်က္ ပစ္ဖို႔ ဆုံးျဖတ္လိုက္ၾကပါတယ္။ ဝန္ႀကီး ခ်ဳပ္ ခဏခဏ အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ လူနာေတြအတြက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ နာမည္ကို မွတ္သားထားဖို႔ဆိုတာ ခက္ခဲလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆတဲ့အတြက္ ပယ္ဖ်က္လိုက္ျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ ၾကား ဖူးပါတယ္။
သုံးႏွစ္သက္တမ္း
ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအမ်ားစုမွာ ေရြး ေကာက္ပြဲကို ေလးႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ဒါမွ မဟုတ္ရင္ ငါးႏွစ္တစ္ႀကိမ္ က်င္းပေလ့ ရွိပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံကေတာ့ တစ္မူထူးျခားပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ကို သုံးႏွစ္တစ္ႀကိမ္ က်င္းပေလ့ရွိပါ တယ္။ ဒီေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႕တစ္ခု ရဲ႕ သက္တမ္းဟာ အေတာ္ေလး တိုေတာင္းတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ မဲလ္ဘုန္းတကၠသိုလ္ရဲ႕ အဆိုအရ အစိုးရအဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႕ရဲ႕ သက္တမ္းဟာ တကယ္တမ္း တြက္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ၃၂ လတာသာရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီေတာ့ မဲဆႏၵရွင္ေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အေပၚ ပိုၿပီးထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေရွ႕ေန ေတြက ဆိုၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ေဝဖန္သူေတြကေတာ့ အစိုးရသက္တမ္း ဟာ တိုေတာင္းတဲ့အတြက္ ပါလီမန္ အမတ္ေတြဟာ ကာလတိုအတြင္း ႏိုင္ငံ ေရးရွင္သန္ဖို႔အတြက္ပဲ အားျပဳလာၾကၿပီး ကာလရွည္လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ႏိုင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးကိစၥေတြမွာေတာ့ လုပ္ ေဆာင္ဖို႔ ပ်က္ကြက္လာၾကတယ္လို႔ ေဝဖန္ၾကပါတယ္။ အစၥေရးႏိုင္ငံဆိုင္ရာ သံအမတ္ေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဒ့ဗ္ရွာ မာကေတာ့ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ကေန ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း ေလးႏွစ္တာကာလမွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေလးဦးေျပာင္းတာကို ႀကံဳ ေတြ႕ရၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ေျပာင္းလဲသြား ၾကတဲ့ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကေတာ့ ဂ်ဴလီယာ ေဂးလာဒ္၊ ကီဗင္႐ုဒ္၊ တိုနီအက္ေဘာ့နဲ႔ မစၥတာ တန္ဘူးလ္တို႔ပဲျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာ ပါတယ္။ အဲဒီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေလးဦးထဲက ႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဂ်ဴလီယာနဲ႔ မစၥတာ အက္ ေဘာ့တို႔ကေတာ့ ပါတီကေန ျဖဳတ္ခ် တာကို ခံရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ
ဖ႐ိုဖရဲအေျခအေနမ်ား
ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံဟာ ၂၇ ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း ဆုတ္ယုတ္သြားမႈဆိုတာ မရွိ တစ္ရွိန္ထိုး တိုးတက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဆက္တိုက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာမႈေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအပါအဝင္ ႏိုင္ငံအေတာ္ မ်ားမ်ားအတြက္ေတာ့ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ဟာ မနာလိုစရာပါပဲ။ စီးပြားေရးမွာ ေအာင္ျမင္တိုးတက္ေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးမွာ ေတာ့ ဖ႐ိုဖရဲႏိုင္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကို ျဖဳတ္ခ်တဲ့ အေလ့ အထဟာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ကီဗင္႐ုဒ္လက္ထက္ က စခဲ့တာလို႔ မွတ္ယူရမွာပါ။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ကီဗင္႐ုဒ္ကို ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္မွာ ျဖဳတ္ခ် ခဲ့ၿပီး ဂ်ဴလီယာေဂးလာဒ္က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနရာ လႊဲေျပာင္းယူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္ကစလို႔ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံသား ေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အေျပာင္း အလဲဆိုတာ အခ်ိန္မေရြး ေပၚေပါက္ လာႏိုင္တဲ့ အရာလို႔ မွတ္ယူလာၾကပါ တယ္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ အစိုးရအဖြဲ႔ အတြင္း ေခါင္းေဆာင္အေျပာင္းအလဲဟာ ၾသစေၾတးလ်မွာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့ အရာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၂ဝ၁ဝ မတိုင္ခင္က ဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝ အတြင္းမွာ တကယ့္ စိန္ေခၚမႈနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ရတဲ့အခ်ိန္ ႏွစ္ႀကိမ္ သာ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္မွာ တစ္ႀကိမ္၊ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ တစ္ႀကိမ္၊ ဒီႏွစ္ႀကိမ္ကလြဲရင္ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း အေျပာင္းအလဲဟာ ပုံမွန္ပါပဲ။ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္မွာ ကီဗင္႐ုဒ္ကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူး ကေန ျဖဳတ္ခ်လိုက္တဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအတြက္ လမ္းစပြင့္ သြားတယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အေျပာင္းအလဲ လုပ္ဖို႔ဆိုတာ လြယ္ကူသြားပါတယ္။ ၂ဝ၁ဝ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း အေျပာင္းအလဲ သုံးႀကိမ္ထက္မနည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ဴလီယာကေန ကီဗင္႐ုဒ္ထံ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေနရာ ျပန္လႊဲေပး ခဲ့ရၿပီး အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ အက္ေဘာ့ ကေန တန္ဘူးလ္ကို လႊဲေပးလိုက္ရပါ တယ္။ အခုတစ္ဖန္ မစၥတာ တန္ဘူးလ္ ကေန သူ႔ရဲ႕ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး စေကာ္ ေမာ္ရစ္ဆင္ထံ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေနရာ လႊဲေျပာင္းေပးလိုက္ရျပန္ပါၿပီ။ မစၥတာ တန္ဘူးလ္ဟာ ပါတီတြင္း ေခါင္းေဆာင္ ပိုင္းမွာ မဲေပးဆုံးျဖတ္ခဲ့တဲ့အခါမွာေတာ့ ပြတ္ကာသီကာနဲ႔ အႏိုင္ရရွိခဲ့ေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ ဝန္ႀကီးငါးဦး ႏုတ္ထြက္ သြားတဲ့အခါမွာေတာ့ သူ႔ကို ဆန္႔က်င္သူ ေတြဟာ ေနာက္ထပ္တစ္ႀကိမ္ ပါတီတြင္း မွာပဲ ျပန္ၿပီးမဲေပးၾကဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾက ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ၿပီး ရာထူး ကေန ႏုတ္ထြက္ခဲ့ရတာပါ။
ကစားပြဲျဖစ္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေရး
ကီဗင္႐ုဒ္ ဖယ္ရွားခံလိုက္ရတဲ့ေနာက္ ပိုင္းမွာ သူ႔ကိုေထာက္ခံသူေတြနဲ႔ ဘ႑ာ ေရးဝန္ႀကီးေဟာင္းျဖစ္သူ လင္ေဆးတန္ နာက ၾသစေၾတးလ်မွာရွိတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ဟာ အက်ဘက္ကို ဦးတည္လာတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ျပႆနာရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမားပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဂ်ာနယ္လစ္သမားပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံေရးကို ကစားပြဲတစ္ခုလို ျမင္လာတာပဲျဖစ္တယ္ လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတို႔လိုပဲ ႏိုင္ငံ ေရးမွာ ပိုမိုကြဲျပားလာၿပီး ဘက္လိုက္မႈ ေတြ ရွိလာတယ္လို႔လည္း လင္ေဆးက ေျပာပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်မွာ အဓိက ပါတီႀကီးႏွစ္ခုကေတာ့ လစ္ဘရယ္ပါတီနဲ႔ ေလဘာပါတီတို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လစ္ဘ ရယ္ပါတီဟာ ေရွး႐ိုးအစဥ္အလာ ကတည္းက ေလဘာပါတီကို ဆန္႔က်င္ ၿပီး ေကာ္လာအျဖဴလူတန္းစားေတြ အမ်ားစုနဲ႔ ဖြဲ႕ စည္းထားတာျဖစ္တယ္။ အခုအခါမွာေတာ့ ပါတီအတြင္း ပါဝင္ ဖြဲ႕စည္းမႈဟာ အေတာ္ေလး ဖ႐ိုဖရဲ ႏိုင္လာတယ္။ ပါတီမွာ ဆိုရွယ္ကြန္ဆာ ေဗးတစ္သမားေတြ၊ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးသမားေတြ၊ သေဘာ ထားေပ်ာ့ေပ်ာင္းတဲ့ လစ္ဘရယ္ေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားပါတယ္။ ျဖဳတ္ခ်ခံလိုက္ ရတဲ့ မစၥတာ တန္ဘူးလ္ကေတာ့ အခု အခါမွာ ပါတီစားပြဲဝိုင္းမွာကိုပဲ ကလန္ ကဆန္လုပ္မႈေတြ၊ ကန္႔ကြက္သံေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတယ္လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အသစ္ ေမာ္ရစ္ဆင္
အခု ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အသစ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံလိုက္ရတဲ့ စေကာက္ေမာ္ရစ္ ဆင္ဟာ လစ္ဘရယ္ပါတီရဲ႕ ေရြးခ်ယ္မႈ နဲ႔အတူ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာၿပီး ေသာၾကာေန႔ မြန္းလြဲပိုင္းမွာပဲ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆို ခဲ့ပါတယ္။ ေမာ္ရစ္ဆင္က ၾသစေၾတး လ်ျပည္သူေတြရဲ႕ဘဝ အၾကမ္းဖက္ သမားေတြရဲ႕ ေဘးအႏၱရာယ္က ကင္း ေဝးေအာင္၊ စီးပြားေရးမွာ ပိုမိုခိုင္မာ အားေကာင္းလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ မယ္လို႔ ကတိေပးေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပါတီတြင္း အဆင္မေျပမႈေတြ ေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း အေျပာင္း အလဲကို လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္လုပ္လာႏိုင္ ရင္ မစၥတာ ေမာ္ရစ္ဆင္ အလွည့္က် ရင္ေရာ ဘာေတြ ဆက္ျဖစ္လာမွာ လဲ။ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေနရာ အေျပာင္းအလဲျမန္ေနတဲ့ ၾသစေၾတး လ်ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနကို အားလုံးက စိတ္ဝင္စားေနၾကတာ ေတာ့ အမွန္ပါပဲ။
ကိုးကား- စီအင္န္အင္န္၊ ဘီဘီစီ၊ျမန္မာ့အလင္း
No comments:
Post a Comment