ဆီးခ်ဳိနဲ႔ အတူေနထိုင္ျခင္း

ဆီးခ်ဳိနဲ႔ အတူေနထိုင္ျခင္း

''ဆရာ ကြၽန္မ ဘာမွမစားဘဲေနတယ္။ ဒါလည္း  ဆီးခ်ဳိ
တက္တာပါပဲ။ ေရေသာက္ရင္ေတာင္တက္ေနလား မသိပါဘူး''

ဆီးခ်ဳိေရာဂါေဝဒနာသည္မ်ားဆီက မၾကာခဏၾကား
ရေလ့ရွိတဲ့စကားပါ။ ဆီးခ်ဳိဟာ အစားေသာင္းက်န္း အစားမဆင္ျခင္လို႔ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆဟာ လူနာနဲ႔ လူနာရွင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသာမက ဆရာဝန္ေတြမွာပါ စြဲကပ္ေနတဲ့အစြဲတစ္ခုပါ။

ဒီအစြဲကေနျဖစ္လာတာက ဆီးခ်ဳိေရာဂါသည္မ်ားကို ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့ စနစ္တက်အႏုိင္က်င့္မႈႀကီးပါပဲ။

''ခင္ဗ်ားက အစားမွမဆင္ျခင္ဘဲ ေဆးေသာက္လည္း အလကားပဲ'' စသျဖင့္ ေျပာၾကဆိုၾကပါတယ္။

''အစားသရမ္းတယ္။ အစားမက္တယ္လို႔'' ေျပာခံရ
ေတာ့ လူနာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ မ်က္ႏွာေလးမႈန္ၿပီး ကုပ္(ဂုတ္)ပု သြားတတ္ၾကပါတယ္။

အခ်ဳိစားတာနဲ႔ ဆီးခ်ဳိဟာ တကယ္ေတာ့ ၾကက္ဥနဲ႔ ၾကက္မလိုပါပဲ။ ဘယ္သူအရင္လာလဲဆိုတာကို မကြဲျပားပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္းေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္ေတြအရ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ဟာ ဆီးခ်ဳိျဖစ္ၿပီးေနာက္မွာမွ အခ်ဳိကို ပိုေတာင့္တလာတတ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ဆီးခ်ဳိေရာဂါအမ်ဳိးအစား (၂) ဟာ စစခ်င္းမွာ သၾကားကို ေျခဖ်က္တဲ့ အင္ဆူလင္ေဟာ္မုန္း အထြက္နည္းတာမဟုတ္ဘဲ ထြက္သမွ်အင္ဆူလင္ကိုကိုယ္ခႏၶာက မသိတာက စပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ထဲက
အစာစားဖို႔ထိန္းခ်ဳပ္ေပးတဲ့ ေနရာမွာ အင္ဆူလင္နဲ႔ဆက္စပ္ေဟာ္မုန္းေတြ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမမွန္တာေၾကာင့္ဆီးခ်ဳိျဖစ္ၿပီဆိုရင္       ''အခ်ဳိကို    တမ္းတျခင္း'' ျဖစ္ရတာပါ။

ဆီးခ်ဳိေၾကာင့္ ဆီးသြားလြန္ၿပီး ေရဓာတ္ခန္းေျခာက္
ေနတာေၾကာင့္ အရည္ရႊမ္းတဲ႔အသီးေတြ၊ ေဖ်ာ္ရည္ေတြ
ေတြ႕ရင္ အ႐ူးအမူးျဖစ္ေစပါတယ္။ အရင္က ဖရဲသီး၊
သေဘၤာသီးမစားတဲ့လူက ဆီးခ်ဳိျဖစ္ၿပီးမွ အလြန္စား
ၾကတာ ေတြ႕ဖူးပါတယ္။

တစ္ခါက ဆီးခ်ဳိ ၄ဝဝ-၅ဝဝ ေက်ာ္တက္တဲ့ လူနာတစ္ေယာက္က ဘာေျပာဖူးလဲဆိုေတာ႔ ''ဆရာ ကြၽန္ေတာ္ အခု ဆီးခ်ဳိတက္မွာမို႔ ထမင္းမစားေတာ႔ဘူး။ ဖရဲသီးပဲစားေတာ့တယ္။ဒါေပမယ့္ ဖရဲသီးစားလည္း တက္တာပါပဲ'' လို႔ ညည္းတြားဖူးပါတယ္။

ဆီးခ်ဳိေရာဂါကိုကုရာမွာ 'ဘာမွမစားနဲ႔' လို႔ေျပာတာ
ထက္ ဘယ္လိုအခ်ိန္မွာေတာ့ ဘယ္အစားအစာေတြကို မစားနဲ႔လို႔ ေျပာတာက ပိုမွန္ပါတယ္။ လူနာကို အစားအစာေရြးခ်ယ္တတ္ေအာင္ သင္ေပးတာ အမွန္ဆံုးပါပဲ။

ကြၽန္ေတာ့္ဆရာႀကီး  ဦးတင့္ေဆြ
လတ္က သူ႔လူနာေတြကို ဆီးခ်ဳိတက္ခ်ိန္မွာ

၁။ သစ္သီး၊ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္ေတြ
၂။ အခ်ဳိရည္ေတြ (ေရဆာရင္ ေရပဲေသာက္ပါ)
၃။ မုန္႔အခ်ဳိေတြကို ေရွာင္ခိုင္းေလ့ရွိပါတယ္။

ဆရာႀကီးက သူ႔လူနာေတြကို ထမင္းဟင္း၊ ေခါက္ဆြဲ စတာေတြကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္စားခိုင္းပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါသည္ေတြအတြက္ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ေဆးဝါးသာမက အစားအစာနဲ႔ပတ္သက္ရင္ပါ အယူအမွားေတြ ရွိေနပါတယ္။

ဥပမာ အိႏၵိယကလာတဲ့Basmati ဆန္စားရင္ ဆီးခ်ဳိ
မတက္ဘူးဆိုၿပီးBasmati ဆန္ အစစ္မျမင္ဖူးတဲ့ လူေတြ
ကို ငကြၽဲသာသာေလာက္ရွိတဲ့Long Grain Rice  ေတြကို
လိမ္ေရာင္းတာ ဝယ္စားတဲ့လူေတြလည္း ေတြ႕ဖူးပါ တယ္။

အေတြ႕အၾကံဳအရ ဆီးခ်ဳိလူနာအမ်ားစုဟာ ညစာ
မစားတာတို႔ ထမင္းတစ္နပ္ေရွာင္တာတို႔လုပ္ၿပီး ထမင္း
အစားကို အခ်ဳိရည္ေတြ၊ အသီးေတြနဲ႔ ဗိုက္ျဖည့္ၾကၿပီး ကိုယ့္ဟာကိုယ္ က်န္းမာေရးဂ႐ုစိုက္လွၿပီလို႔ ထင္တာ
ပါပဲ။ ဒါဟာ အေတာ္မွားတဲ့ အမူအက်င့္ျဖစ္ၿပီး ဒီလို
လုပ္တဲ့လူနာကို ကုရအေတာ္ခက္ပါတယ္။

လူနာေတြအေနနဲ႔က ကိုယ္ဟာ အခ်ဳိေတြ၊ အရည္
ရႊမ္းတဲ႔အသီးေတြကို တမ္းတလာၿပီဆို ဆီးခ်ဳိေတာ့
ေဖာက္ေနၿပီဆိုတာ သိသင့္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုး
ကေတာ႔ ေန႔လယ္စာ၊ ညေနစာ မစားခင္နဲ႔ စားၿပီးအခ်ိန္
ေတြမွာ ဆီးခ်ဳိကို ေရွာင္တခင္စစ္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ အင္ဆူလင္ထိုးမေနတဲ့ လူနာဆိုရင္ တစ္ပတ္ကို သံုးေလးႀကိမ္ေလာက္စစ္ရင္ရပါတယ္။ ဒီလိုဆို ကိုယ္က ဒီေန႔ေတာ႔ ဘာေရွာင္မယ္ဆိုၿပီး အစားအစာကို ေရြး
ခ်ယ္စားတတ္ဖို႔လိုပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ လူနာေတြဟာ ဆရာဝန္စကား နား
ေထာင္တာထက္ ကိုယ္႔ဆီးခ်ဳိရဲ႕အထာကို ကိုယ္သိဖို႔လို
ပါတယ္။ အသက္ကို ဥာဏ္ေစာင့္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိ
ေၾကာင့္ ေစာေစာစီးစီးေသသြားၾကသူအမ်ားဟာ ဆီးခ်ဳိ
တက္ေနရင္ ဘယ္အစားကိုေတာ့ ေရွာင္ရမယ္ဆိုတာကို မသိၾကလို႔ပါ။

ေနာက္တစ္ခုသိထားရမွာက ဆီးခ်ဳိေရာဂါဟာ အၿမဲေရြ႕လ်ားေျပာင္းလဲေနပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူနာေတြရဲ႕ ဆီးခ်ဳိဟာ ေဆးတစ္မ်ဳိးတည္းေသာက္ၿပီး တစ္သက္လံုး ၿငိမ္ေနေပမယ့္   တခ်ဳိ႕လူနာေတြရဲ႕ဆီးခ်ဳိဟာ  ေဆး
ေသာက္၊ အစားဆင္ျခင္ေပမယ့္ တေရြ႕ေရြ႕တိုးေနတဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။   ဒါဟာလည္း   လူနာရဲ႕  အျပစ္ မဟုတ္ဘဲ သူ႔ေရာဂါကိုက ေဆးတစ္မ်ဳိးတည္းနဲ႔မတိုး ေတာ့တာပါ။

ဒီလို တေရြ႕ေရြ႕ဆိုးလာတဲ့ ဆီးခ်ဳိေတြကို ျမန္မာျပည္ မွာ ကုရတာ ေတာ္ေတာ္ခက္ပါတယ္။

အဓိကကေတာ့  ေဆးဝါးမစံုလင္တဲ့ ျပႆနာပါ။
ယေန႔ ျမန္မာျပည္မွာ  ဆီးခ်ဳိေရာဂါကို တစ္ဖက္ကမ္း
ခတ္ကုသႏုိင္တဲ့ အထူးကုဆရာဝန္ႀကီးေတြရွိေပမယ့္ ျပည္သူေတြတကယ္ရေနတဲ့ ကုသမႈကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ယွဥ္ရင္ေတာင္ ၁ဝ ႏွစ္ေလာက္ ေနာက္က်ေနပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေဆးဝါးအသစ္ ေတြကို ျပည္တြင္းကိုသြင္းရာမွာ မလိုအပ္ဘဲ ၾကန္႔ၾကာေန
မႈေတြရွိေနလို႔ပါ။

အခုဆိုရင္ Metformin   နဲ႔Diamicron  ဆိုတဲ့ ေဆးနဲ႔
သူ႔အႏြယ္တူေဆးေတြကလြဲရင္ က်န္တာ  Pioglidazone
ဆိုတဲ့Side Effect  မ်ားလြန္းလို႔  ကမၻာ႔ႏုိင္ငံေတာ္
ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မသံုးေတာ့တဲ့ေဆးရယ္ ေကာင္းေပ မယ့္ အားေပ်ာ့တဲ့Sitagliptin အုပ္စုေတြကလြဲရင္ ေသာက္ေဆးမွာ ေရြးခ်ယ္စရာ သိပ္မရွိပါဘူး။ အင္ဆူလင္ဆိုလည္း ႏွစ္မ်ဳိး  သံုးမ်ဳိးေလာက္သာရွိၿပီး တစ္
ႏုိင္ငံလံုးအေနနဲ႔ဆို အင္ဆူလင္ကို ကြၽမ္းကြၽမ္းက်င္က်င္
အသံုးျပဳကုသရဲတဲ႔ဆရာဝန္ ေတာ္ေတာ္ရွားပါတယ္။

ခုဆိုရင္ ေသြးထဲမွာပိုေနတဲ့ သၾကားေတြကို ဆီးထဲ
ကေန    စြန္႔ထုတ္ပစ္ႏုိင္တဲ့Dapagliflozin  ဆိုတဲ့
ေဆးေတြ၊ တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္သာထိုးရတဲ့GLP-1 Analog 
  ေတြ၊ သံုးရက္တစ္ႀကိမ္ပဲထုိးရတဲ့Insulin ေတြ တျခား
ႏုိင္ငံေတြမွာ သံုးေနၾကပါၿပီ။ အဓိကလိုအပ္
တာကFDA အေနနဲ႔က ျပည္သူအတြက္ အက်ဳိး
ရွိမယ့္ေဆးေတြကို ျမန္ျမန္ခြင့္ျပဳဖို႔နဲ႔ ေဆးကုမၸဏီေတြ အေနနဲ႔လည္း  ရွိၿပီးသားေဆးေတြကိုပဲ  အၿပိဳင္အဆိုင္သြင္းေနမယ့္အစား  ေဆးအသစ္ေတြကို ေလ့လာၿပီး အထူးကုဆရာဝန္မ်ားနဲ႔   တုိင္ပင္ကာ  သြင္းသင့္ပါ
တယ္။ ေနာက္ၿပီး ႐ိုးရွင္းၿပီး ကုရလြယ္တဲ့ ဆီးခ်ဳိလူနာ
တခ်ဳိ႕ကို မိသားစု ဆရာဝန္ေတြလက္ထဲ လႊဲေပးဖို႔
ျဖစ္ပါတယ္။

ခုဟာကMetformin Diamicron ၿပီးလို႔ ဆီးခ်ဳိ
မထိန္းႏုိင္ေတာ႔ရင္ 'နင္အစားပုတ္လို႔ျဖစ္တာ' ဆိုၿပီး ေရွ႕
ဆက္တိုးလို႔မရဘဲ   ျဖစ္ေနပါတယ္။ Insulin စဖို႔က်
ျပန္ေတာ့လည္း  ေပးမယ့္လူက မေပးရဲသလို လူနာက
လည္း အသားနာမွာမို႔   ေၾကာက္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ
လူနာေတြဟာ   ေက်ာက္ကပ္ေတြပ်က္ၿပီး ဆီးခ်ဳိရဲ႕
ေနာက္ဆက္တြဲေတြကို  မ႐ႈမလွခံရကာ  ဇာတ္သိမ္းၾကရ
ပါတယ္။

ဒီေတာ့ အခ်ဳပ္အေနနဲ႔ေျပာရရင္-

၁။ ဆီးခ်ဳိဟာ သင္အစားပုတ္လို႔ျဖစ္တာထက္ ဆီးခ်ဳိ ေၾကာင့္ အစားပိုစားမိေနတာပါ။

၂။ ထမင္းဟင္း သံုးနပ္ မွန္မွန္စားၿပီး ေဆးမွန္မွန္ ေသာက္ရင္ သင့္တာဝန္ေက်ပါတယ္။ ဒါမွ ဆီးခ်ဳိ တက္ရင္ ဆရာဝန္ရဲ႕တာဝန္ပါ။

၃။ ဆီးခ်ဳိကိုတိုက္ရာမွာ လက္နက္အသစ္ ေဆးအသစ္
ေတြလိုသလို တပ္သားအသစ္ျဖစ္တဲ့GP  ေတြကို 
Insulin  စေပးႏုိင္ေလာက္ေအာင္ အရည္အေသြး ျမႇင့္ဖို႔လိုပါတယ္။

၄။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ရွိၿပီးသား ဆီးခ်ဳိေဆးကို အရည္အေသြး စိတ္ခ်ရတဲ့Brand တစ္မ်ဳိး ႏွစ္မ်ဳိးပဲသြင္းေစၿပီး က်န္တာကို မေရာက္ေသးတဲ႔ေဆးေတြသြင္းေစသင့္ပါတယ္။

ဆီးခ်ဳိေရာဂါသည္မ်ား တရားခံလို ကုပ္(ဂုတ္)ကေလး
ပုၿပီး ေဆးခန္းက ထြက္လာတာမျမင္ခ်င္ဘဲ ကိုယ္႔ခႏၶာ ကိုယ့္ဘဝကို   စိတ္တိုင္းက်   ထိန္းခ်ဳပ္ျပဳျပင္ႏုိင္တဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ဘဝေတြကို ပိုင္ဆုိင္ႏုိင္ၾကပါေစ။   

ေဒါက္တာေနမ်ိဳးဦး