ကမၻာ႔လူဦးေရ သန္း ၅ဝဝဝ ျပည့္သည့္ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္မွစ၍ ဇူလုိင္လ ၁၁ ရက္ေန႔ကုိ ကမၻာ႔လူဦးေရေန႔ဟု ကမၻာ႕လူဦးေရ ရန္ပုံေငြအဖဲြ႕က သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ႏွစ္စဥ္ ဇူလုိင္လ ၁၁ ရက္ ေန႔ေရာက္တုိင္း ကမၻာ႕လူဦးေရေန႔ အထိမ္းအမွတ္အခမ္း အနားကုိ ကုလသမဂၢ အဖဲြ႕ဝင္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ က်င္းပၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကုလသမဂၢ အဖြ႕ဲဝင္ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည္ ႏွင့္အညီ ကမၻာ႕လူဦးေရေန႔ အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနားကုိ ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္မွ စတင္က်င္းပခဲ့သည္။
▲ေဆာင္ပုဒ္မ်ား▲
ႏွစ္စဥ္ ကမၻာ႕လူဦးေရေန႔ အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနားမ်ား အတြက္ ကုလသမဂၢ လူဦးေရရန္ပုံေငြအဖဲြ႕က ေဆာင္ပုဒ္မ်ား ခ်မွတ္ေပးေလ့ရွိသည္။ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္က ကမၻာ႕လူဦးေရေန႔ ေဆာင္ပုဒ္မွာ 'အမ်ဳိးသမီးဘဝရွင္သန္ေရး၊ ဝုိင္းဝန္းကူညီပံ့ပုိး ေပး' ျဖစ္သည္။ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ ကမၻာ့လူဦးေရေန႔ေဆာင္ပုဒ္မွာ '၂၁ ရာစု တုိ႔အားျပဳ၊ လူငယ္ပ်ဳိရြယ္ က်န္းမာမႈ'ျဖစ္သည္။ ယခုႏွစ္အတြက္ ကမၻာ႕လူဦးေရေန႔ေဆာင္ပုဒ္ကား 'လူ႔အခြင့္ အေရးအေျခခံလုိ႔ မိသားစုစီမံကိန္း ေဖာ္ေဆာင္စုိ႔' ျဖစ္သည္။
ကမၻာ႔လူဦးေရသည္ ႏွစ္စဥ္ လ်င္ျမန္စြာတုိးပြားလ်က္ရွိရာ ၁၈ဝဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သန္း ၁ဝဝဝ၊ ၁၉၃ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သန္း ၂ဝဝဝ၊ ၁၉၆ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သန္း ၃ဝဝဝ ရွိခဲ့သည္။ လာမည့္ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၂ဝ၅ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္မူ ကမၻာ႔လူဦးေရသည္ သန္း ၉ဝဝဝ အထိ တုိးပြားလာဖြယ္ ရွိသည္ဟု လူဦးေရဆုိင္ရာ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ခန္႔မွန္းထားသည္။
▲ပုိမုိသာယာေသာ ေလာကႀကီး▲
ထုိသုိ႔ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ တုိးပြားလာေသာ လူသားတုိ႔၏ စားဝတ္ေနေရး၊ က်န္းမာေရး၊ စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္ေရးတုိ႔ကုိ ေဆာင္ ရြက္ႏုိင္မွ ပုိမုိသာယာေသာ မိသားစုဘဝမ်ားကုိ ပုိင္ဆုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ လူတစ္ဦးခ်င္း၏ဘဝသာယာမွ မိသားစုဘဝ သာယာမည္။ မိသားစုဘဝမ်ား သာယာမွလည္း ပုိမုိသာယာ ေသာေလာကႀကီးကုိ ဖန္တီးႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။
ႏွစ္စဥ္တုိးပြားေနေသာ လူဦးေရအတြက္ စားနပ္ရိကၡာ ျဖည့္တင္းေရး၊ အုိးအိမ္ေနရာခ်ထားေရး၊ ေဆးဝါးကုသေရး စသည့္ စားဝတ္ေနေရးတုိ႔ကုိ ေဆာင္ရြက္ရန္ ပတ္ဝန္းက်င္ကုိ ပုိမုိေကာင္းမြန္ေစရာ၏။ ပတ္ဝန္းက်င္ကုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ေရးသည္ လူသားတုိ႔၏ တာဝန္လည္းျဖစ္သည္။ လူဦး ေရဖံြ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးႏွင့္ ဆက္စပ္ယွက္ႏႊယ္ေနေသာ ပတ္ ဝန္းက်င္မပ်က္စီးမဆုံး႐ႈံးေရးသည္ လူသတၱဝါမ်ား အသက္ ရွင္ရပ္တည္ေရးအတြက္ အဓိကအေရးႀကီးေပသည္။
ၾသကာသေလာကရွိ သဘာဝသယံဇာတမ်ား၊ ပင္လယ္ သမုဒၵရာမ်ား၊ သစ္ေတာမ်ား၊ ေရလုပ္ငန္းမ်ား၊ စုိက္ပ်ဳိးခင္း မ်ားႏွင့္ ေတာေတာင္ စိမ့္စမ္းမ်ားသည္ သုံးစဲြသူမ်ားအေပၚ မူတည္၍ တုိးတက္ျခင္း၊ ဆုတ္ယုတ္ျခင္းတုိ႔ ရွိၾကသည္။ ထင္း အတြက္ ေတာခုတ္ျခင္းေၾကာင့္ သဘာဝသစ္ပင္ႀကီးငယ္တုိ႔ ကုန္ဆုံးရသည္။ ေတာအုပ္မ်ားျပဳန္းတီးလွ်င္ ရာသီဥတုကုိ ေဖာက္ျပန္သြားေစႏုိင္သည္။ ကမၻာ႔အေျခအေနမ်ားကုိ သုံး သပ္လွ်င္ အုိဇုန္းလႊာေပါက္မႈေၾကာင့္ ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာကာ စိမ္းလန္းစုိျပည္မႈမ်ားကုိ ထိခုိက္လာလ်က္ရွိသည္။
▲ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သဘာဝေတာေတာင္မ်ား▲
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သဘာဝေတာမ်ားသည္ ရာသီဥတုကုိ ညီၫြတ္ မွ်တေစသည့္အျပင္ သဘာဝေဘးဒဏ္မ်ားျဖစ္သည့္ ေရႀကီးျခင္း၊ ေျမၿပိဳျခင္း၊ မုန္တုိင္းတုိက္ျခင္း စသည္တုိ႔မွလည္း အကာအကြယ္ေပးပါသည္။ လူႏွင့္သက္ရွိမ်ားအား အက်ဳိးျပဳ ေနသည့္ သစ္ေတာမ်ားတြင္ ဒီေရေတာမ်ားလည္း အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။ ဒီေရေတာမ်ားသည္ ပင္လယ္ႏွင့္ ကုန္းေျမၾကား တြင္ေပါက္ေရာက္သည့္ သစ္ေတာအမ်ဳိးအစားျဖစ္သည္။ လယ္ေျမ ယာေျမမ်ားအတြင္းသုိ႔ ဆားငန္ေရဝင္ေရာက္မႈကုိ တားဆီးေပးသည့္အျပင္ ေလျပင္းမုန္တုိင္း ဝင္ေရာက္မႈဒဏ္ ကုိလည္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္သည္။
လူမ်ား စည္းကမ္းမဲ့ျခင္းႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္း သိမ္းေရး အသိအျမင္အားနည္းမႈတုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အစုိးရက 'သစ္တစ္ပင္ခုတ္ ေထာင္သုံးႏွစ္'ဟု သတိေပး စာတန္းမ်ား ခ်ိတ္ဆဲြပညာေပးခဲ့သည္။ 'သက္ရွိေလာက တည္ ၿမဲဖုိ႔ သဘာဝေတာေတာင္ ထိန္းသိမ္းစုိ႔'၊ 'ဇီဝမ်ဳိးစုံမ်ဳိးကဲြေတြ ၾကြယ္ဝေစဖုိ႔ သဘာဝေတာေတြ ထိန္းသိမ္းစုိ႔'စေသာ ေဆာင္ ပုဒ္မ်ားျဖင့္လည္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကုိ မည္မွ်အေလး အနက္ထားေၾကာင္း ေပၚလြင္ေစသည္။ သဘာဝသစ္ေတာ ႀကီးမ်ားကုိ ႀကိဳးဝုိင္းမ်ားကန္႔သတ္ျခင္းျဖင့္လည္း ရွားပါး တိရစၧာန္မ်ား မ်ဳိးမတုံးေစရန္ ကာကြယ္ေပးျခင္းမွာ ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရအေနျဖင့္ ကမၻာႏွင့္အညီ ပတ္ဝန္းက်င္စိမ္းလန္းေရးတြင္ အားႀကိဳးမာန္တက္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းျဖစ္သည္။
▲ကမၻာႀကီးႏွင့္ လူသားတုိ႔ အျပန္အလွန္ဆက္စပ္မႈ▲
အနာဂတ္တြင္ တုိးပြားလာမည့္ လူဦးေရမ်ားအတြက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဖံြ႕ၿဖိဳးေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ျခင္းသည္ လူသားတုိ႔ က်န္းမာေရးႏွင့္ ဘဝလုံျခံဳေပ်ာ္ရႊင္ ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ပုိမုိသာယာလွပေသာ ေလာကႀကီးကုိ ဖန္တီးေရးသည္ ေလာကလူသားမ်ား၏ တာဝန္ပင္ျဖစ္သည္။
ကမၻာႀကီးႏွင့္ လူသားတုိ႔သည္ အျပန္အလွန္ဆက္စပ္မႈရွိ ၾကသည္။ ကမၻာေျမႀကီးသည္ လူသားတုိ႔ အသက္ရွင္ရန္ လုိအပ္ေသာ ေလ၊ ေရႏွင့္ ရိကၡာမ်ားကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးေန သည္။ တစ္ေနရာရာတြင္ ထုိအေျခအေနမ်ား အေျပာင္းအလဲ တစ္ခုခုျဖစ္ျခင္းသည္ တစ္ကမၻာလုံးကုိ ထိခုိက္ေစမည္ျဖစ္ သည္။ ဥပမာ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားတြင္ ေရညစ္ညမ္းမႈမ်ားျဖစ္ပြားပါ က အျခားေနရာမ်ားကုိပါ က်န္းမာေရး၊ စုိက္ပ်ဳိးေရးတုိ႔တြင္ ထိခုိက္ေစမည္ျဖစ္သည္။
လူသားတုိ႔ မွီတင္းေနထုိင္ၾကေသာ ပတ္ဝန္းက်င္အေျခ အေနမေကာင္းပါက ကမာၻသူ ကမၻာသားမ်ားသည္ ပုိမုိဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးလာၾကမည္ျဖစ္သည္။ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ ကမၻာ့ လူသားမ်ားစြာသည္ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကုိ ပုိမုိလ်င္ျမန္ စြာ သုံးစဲြေနသည္။ ခ်မ္းသာေသာႏုိင္ငံမ်ားဆုိလွ်င္ ပုိ၍ အလွ်ံ ပယ္သုံးစဲြေနၾကသည္။ လူတုိင္းလူတုိင္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ကုိ ခ်စ္ျမတ္ႏုိးစြာ ထိန္းသိမ္းပါမွ သာယာလွပေသာ လူမႈဘဝ မ်ား တည္ေဆာက္ႏုိင္ေပမည္။
▲အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ ပိုမိုလွပေသာပတ္ဝန္းက်င္▲
ကမၻာႀကီးကုိ လွပတင့္တယ္ေစေသာ အေၾကာင္းအရာ မ်ားတြင္ 'အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ ပိုမိုလွပေသာပတ္ဝန္းက်င္ 'သည္ လည္း အဓိကအေရးပါေသာ အေၾကာင္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ အဆင့္အတန္းကို ျမႇင့္တင္ေပးျခင္းသည္ ပတ္ဝန္းက်င္ကိုကာကြယ္ရာတြင္ အေထာက္အကူျပဳေနေပ သည္။ လူဦးေရတုိးပြားမူကိုလည္း ေႏွးေကြးသြားေစပါသည္။ ႏုိင္ငံအမ်ားအျပားတြင္ အမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ား အပါအဝင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ထင္းေခြသူမ်ား၊ ေရခပ္သူမ်ား၊ စိုက္ပ်ဳိး သူမ်ားျဖစ္ၾက၍ ကမၻာေျမျပင္ႏွင့္အနီးကပ္ဆံုး အလုပ္လုပ္သူ မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေန ယိုယြင္းလာလွ်င္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ပိုမိုပင္ပန္းစြာလုပ္ကုိင္ၾကရေပမည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ဘဝလံုျခံဳေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိး တက္ေရးကို ရည္သန္၍ အမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ားအပါအဝင္ အမ်ဳိး သမီးမ်ားအား ပညာရည္ျမင့္မားေရး၊ ဝင္ေငြရရွိႏုိင္မည့္ အခြင့္ အလမ္းမ်ား ဖန္္တီးေပးေရး၊ က်န္းမာေရးသင္တန္းမ်ား ပုိ႔ခ် ေရးတုိ႔ကို ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ေျမသယံဇာတ၊ ေရသယံဇာတၾကြယ္ဝေသာ လယ္ေျမမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသမီး မ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသားမ်ား တန္းတူရည္တူအလုပ္လုပ္ကိုင္ျခင္း ျဖင့္ မိသားစုအတြက္ေရာ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အတြက္ပါ အဆင္ေျပ ေကာင္းမြန္လာမည္ျဖစ္သည္။
ႏွစ္စဥ္တုိးပြားလာေသာ ကမၻာ့လူဦးေရတြင္ အမ်ိဳးသမီး ဦးေရမွာ ၅ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ပါဝင္သည္။ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း ႏုိင္ငံလူဦးေရ၏ ၅ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ရွိေသာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး အင္အားစုသည္ ႀကီးမားေသာ ႏုိင္ငံ့အင္အားျဖစ္သည္။ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ အျခား ႏုိင္ငံမွ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္မတူဘဲ ေရွးအစဥ္အဆက္ကတည္း က ဥပေဒအရ၊ ယဥ္ေက်းမႈအစဥ္အလာ ဓေလ့ထံုးစံအရ အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ တန္းတူအခြင့္အေရးရွိၿပီးျဖစ္သည္။
▲အမ်ိဳးသမီး စြမ္းအားစုႀကီး▲
အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ဗဟုသုတႏွင့္ အေတြးအျမင္ပုိင္း ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္မွ အမ်ိဳးသမီးစြမ္းအားစုႀကီးသည္ ႏုိင္ငံေတာ္တည္ ေဆာက္ေရးတြင္ ထိေရာက္စြာပါဝင္ႏုိင္မည္ကို ႏုိင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲမ်ားက သိရွိ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ အမ်ိိဳးသမီး ေရးရာေကာ္မတီကို ၁၉၉၆ ဇူလုိင္ ၃ ရက္က ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့သည္။ ထုိေန႔ကိုပင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး ၁၉၉၈ ခုႏွစ္မွစ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနားမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာ ၇ ရက္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ အမ်ိဳးသမီးေရးရာလုပ္ငန္းေကာ္မတီကုိ ဆက္လက္ဖြဲ႕စည္းၿပီး ပညာေရးအဖြဲ႕၊ က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ ၊ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႕ ၊ စီးပြားေရးအဖြဲ႕ ၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈပေပ်ာက္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအဖြဲ႕ စသည္မ်ားကို္ ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။
▲အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္ အသိပညာေပးမႈမ်ား▲
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏွစ္စဥ္ လူဦးေရတုိးတက္လ်က္ရွိရာ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ လူဦးေရ ၅၂ ဒသမ ၁၇ သန္း ရွိေနၿပီးျဖစ္သည္။ ယင္းတြင္ အမ်ိဳးသားဦးေရ ၂၅ သန္းေက်ာ္ ရွိၿပီး အမ်ိဳးသမီး ၂၆ သန္းရွိသည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ေဖာ္ျပ သည္။ တစ္ႏုိင္ငံလံုး၏ ၅ဝ ဒသမ ၂၈ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေသာ အမ်ဳိး သမီးမ်ားအတြက္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအျဖစ္ အမ်ိဳး သမီးငယ္မ်ား၏ အပ်ဳိေဘာ္ဝင္စ က်န္းမာေရး၊ မ်ိဳးဆက္ပြား ဆုိင္ရာ က်န္းမာေရးမ်ားကို ေက်းရြာအေရာက္ အသိပညာ ျဖန္႔ျဖဴးျခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနသည္။
မိခင္တုိင္း က်န္းမာေရးဗဟုသုတရွိမွ မီးတြင္းမိခင္ ေသဆံုး မႈႏႈန္းႏွင့္ ေမြးကင္းစ တစ္လအတြင္း ကေလးေသဆံုးမႈႏႈန္း က်ဆင္းမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ဆရာဝန္၊ ဆရာမမ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားက လမ္းၫႊန္ေဟာေျပာၾကသည္။ မိခင္သည္ အေျခခံက်န္းမာေရး ဗဟုသုတနည္းလွ်င္ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းမႈႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္သန္႔ရွင္းမႈ နည္းပါးၿပီး မိမိအေျခအေနကို မခန္႔မွန္းတတ္သျဖင့္ ေဆး႐ုံအေရာက္ ေနာက္က်တတ္သည္။ အေျခခံက်န္းမာေရး ဗဟုသုတ သည္ လူ႕အသက္ကို ကယ္တင္ႏုိင္ပံုကို ေဟာေျပာပို႔ခ်ခ်က္မ်ား ေၾကာင့္ ထင္ရွားခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ကမၻာ႔လူဦးေရေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားမ်ားကို ဤသို႔ ႏွစ္စဥ္က်င္းပခဲ့ျခင္းသည္ ကုလ သမဂၢအဖြဲ႕ ႀကီး၏ ရည္မွန္းခ်က္ လုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ ကမၻာ႔မိသားစုဝင္ ႏုိင္ငံတစ္ႏိုင္ငံပီပီ အေလးထားပါဝင္ေနမႈ ေပၚလြင္ ေနသည္။ ယခုႏွစ္တြင္လည္း ကမၻာ႔လူဦးေရေန႔ အခမ္းအနား က်င္းပျခင္းႏွင့္အတူ ကမၻာ႔လူဦးေရေန႔၏ ေဆာင္ပုဒ္ျဖစ္ေသာ 'လူ႕အခြင့္အေရးအေျခခံလုိ႔ မိသားစုစီမံကိန္းေဖာ္ေဆာင္စို႔'ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ႏွင့္အညီ လုိက္နာက်င့္သံုးပါက ကမၻာ႔မိသားစုဘဝမ်ား သာယာလွပလာမည္မွာ မုခ်ပင္ျဖစ္ပါ ေတာ့သည္။ ။
ေမာင္လြမ္းရည္
No comments:
Post a Comment