ဘယ္လ္ဂ်ီယံႏုိင္ငံ ဘရပ္ဆဲလ္ၿမိဳ႕၌ ေျမာက္အတၲလႏိၲတ္စာခ်ဳပ္အဖြဲ႕ (NATO) အစည္းအေဝး က်င္းပၿပီး ေနာက္ အေမရိကန္ သမၼတေဒၚနယ္ထရမ့္၏ ဥေရာပအေပၚ ေဝဖန္မႈမ်ားက ျပင္းထန္လာ သည့္အျပင္ ႐ုရွား ေၾကာင့္ ဥေရာပတို႔မွာ ထရမ့္၏ေဝဖန္မႈကုိ လည္းေကာင္း၊ အီရန္ေၾကာင့္ ေဝဖန္မႈႏွင့္ဖိအားေပးမႈမ်ားကုိ လည္းေကာင္း ခံေနရသည္။
ထရမ့္သည္ ၎ကိုယ္တုိင္ ႐ုရွားႏွင့္ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ရန္ ႀကိဳးစားေနေသာ္လည္း ဥေရာပဘက္ျခမ္းႏွင့္ ႐ုရွား အဆင္ေျပေနျခင္းမ်ဳိးကိုေတာ့ လိုလားျခင္းမရွိေပ။ ယခုဥေရာပတို႔က ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ခ႐ုိင္းမီးယားအေရး ေၾကာင့္ ႐ုရွားကို အေရးယူပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား ခ်မွတ္ထားသည္ ဆိုေသာ္လည္း လိုအပ္သည့္ေရနံကို ႐ုရွားထံမွ ဆက္လက္ ရယူေနၾကဆဲျဖစ္သည္။
ထိုအထဲမွ ေရနံပမာဏ အမ်ားဆံုး တင္သြင္းသည့္ႏုိင္ငံက ဥေရာပ၏စီးပြားေရး အင္အားအႀကီးဆံုး ဆိုသည့္ ဂ်ာမနီျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထရမ့္က ဂ်ာမနီကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ခဲ့ကာ ဂ်ာမနီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အိန္ဂ်ဲ လာမာကယ္ကေတာ့ ထရမ့္၏ေဝဖန္ခ်က္ကို ခါးခါးသီးသီးပယ္ခ်ခဲ့သည္။ သူမငယ္စဥ္ဘဝက အေရွ႕ဂ်ာမနီ၌ ေနခဲ့ရေသာေၾကာင့္ ႐ုရွားတို႔အေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္း သိေၾကာ င္းႏွင့္ ယခု အေရွ႕ႏွင့္အေနာက္ဂ်ာမနီတို႔ ပူးေပါင္းသြားၿပီျဖစ္၍ ဂ်ာမနီကို လႊမ္းမိုး၍ရႏုိင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ထရမ့္၏ စြပ္စြဲခ်က္ကို ပယ္ခ်ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ယခု ႐ုရွားအေရးၿပီးေနာက္ ထရမ့္၏ ပစ္မွတ္က အီရန္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဂ်ာမနီအေပၚသုိ႔ ထပ္မံက် ေရာက္လာျပန္သည္။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ အီရန္ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္မွ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ ေမလထဲတြင္ ထရမ့္ကိုယ္တိုင္ အေမရိကန္ကို ဆြဲထုတ္ၿပီးသည့္ေနာက္ က်န္ႏုိင္ငံမ်ားထဲတြင္ ဂ်ာမနီက ဦးေဆာင္ႏုိင္ငံဟု ေျပာလွ်င္မွားမည္ မဟုတ္ေပ။
ထရမ့္ထြက္သြားေသာ္လည္း ထိုစာခ်ဳပ္အတုိင္း အီရန္တို႔ကို ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးမည္ဟု ဥေရာပသမဂၢကလည္း ေၾကညာထားကာ ဥေရာပ၊ ႐ုရွား၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ ၿဗိတိန္တို႔က အီရန္ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ပင္ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ပိုင္ဆိုင္ရန္ အီရန္တို႔ႀကိဳးစားျခင္းကို တားဆီးႏုိင္လိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္သည္။ ထရမ့္က ထိုအခ်က္ကို လံုးဝလက္ခံသူမဟုတ္ေပ။
ထိုၾကားထဲ အစၥေရးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနတန္ယာဟုက အီရန္တို႔ ႏ်ဴကလီးယားသေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကိုပံုျပၿပီး ေနာက္ကြယ္တြင္ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ထုတ္လုပ္ေနသည္ဟု ေၾကညာလုိက္ေသာအခါ ထရမ့္က အီရန္ အေပၚ ပို၍ပင္ ယံုၾကည္မႈနည္းပါးသြားကာ ယခု ဇူလိုင္လအတြင္းမွာပင္ အေရးယူ ပိတ္ဆုိ႔မႈသစ္မ်ား ခ်မွတ္ မည္ဟုေၾကညာထားသည္အထိ ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ ယခုအသစ္တက္လာသည့္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ပြန္ပီယိုကလည္း အီရန္မုန္းတီးေရး ဝါဒီတစ္ဦးျဖစ္ကာ အစၥလာမ္မစ္ အီရန္ႏွင့္ပတ္သက္လာလွ်င္ ထရမ့္ႏွင့္ ထပ္တူက်ေနသူျဖစ္ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထရမ့္အစိုးရသည္ အီရန္မုန္းတီးေရးဝါဒီမ်ား စုေနသည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။ ဇြန္လက ပဲရစ္ၿမိဳ႕အနီး၌ က်င္းပသည့္ ညီလာခံတစ္ခုတြင္ အီရန္တို႔အၾကမ္းဖက္ရန္ ႀကိဳးစားမႈျဖင့္ အီရန္ သံတမန္ တစ္ဦးအပါအဝင္ ေလးဦးကို သံသယျဖင့္ ဖမ္းဆီးခဲ့ရသည္။ ထိုညီလာခံ၌ အေမရိကန္ စစ္ေရးအရာရွိမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္မွ ထိပ္တန္းပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ထရမ့္၏ပုဂၢိဳလ္ေရးရာေရွ႕ေန တစ္ဦးလည္း ပါဝင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား မ်ားကို အၾကမ္းဖက္ရန္ ႀကိဳးစားသည့္ လုပ္ရပ္ဟု ေခါင္းစဥ္တပ္ႏုိင္ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ထရမ့္က အီရန္အေပၚ ပိုၿပီးခါးခါးသီးသီးျဖစ္ကာ ဂ်ာမနီကိုအဆိုးဆံုးျဖစ္သည္။ ယခု ဂ်ာမနီက အီရန္ဗဟိုဘဏ္ႏွင့္ တိုက္႐ိုက္အခ်ိတ္အဆက္ရွိကာ အီရန္အႀကီးဆံုး ေလေၾကာင္းလိုင္းက လည္း ဂ်ာမနီႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ပ်ံသန္းေနသည္။ မက္ဟန္ေလေၾကာင္းလိုင္းက အီရန္ႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ ခ်ိတ္ဆက္ေပးရန္ အေကာင္းဆံုးဆက္သြယ္ေရးလုိင္းျဖစ္ကာ ဆီးရီးယား ျပည္တြင္းစစ္ပြဲထဲတြင္ လည္း ထိုေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ား ပါဝင္ပတ္သက္ေနသည္ဟု အေမရိကန္တို႔ ကိုယ္တုိင္ ယံုၾကည္လ်က္ရွိသည္။
ဥပမာ-အီရန္တို႔တင္ပို႔မည့္ လက္နက္ႏွင့္ ရိကၡာမ်ားကို မက္ဟန္ေလေၾကာင္းလုိင္းက ေလယာဥ္မ်ား အသံုးျပဳၿပီး အာဆတ္အစိုးရကိုကူညီေပးျခင္း၊ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးျခင္းတုိ႔ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ကို အားေပးေထာက္ခံသည့္ တရားခံတစ္ဦးအျဖစ္ မက္ဟန္ေလ ေၾကာင္းလုိင္းကို အေမရိကန္တို႔ မၾကာေသးမီက အေရးယူပိတ္ဆုိ႔မႈသစ္မ်ား ထပ္မံခ်မွတ္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ျပင္သစ္၌မေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္က အီရန္ႏွင့္ ဥေရာပကို ဆက္ဆံေရး ျပတ္ေတာက္သြားေစရန္ ႀကံစည္သည့္လုပ္ရပ္ဟု ဥေရာပသမဂၢက ယူဆကာ ဂ်ာမနီကိုယ္ တုိင္ကလည္း ထိုအတုိင္းပင္ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္တို႔ကသာ အီရန္ကို အၾကမ္းဖက္အားေပးအျဖစ္ သတ္မွတ္သည္။ မၾကာမီ အၾကမ္းဖက္တုိက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ႐ုရွား၊ တ႐ုတ္၊ အီရန္တို႔မွ သူလွ်ဳိ အႀကီးအကဲမ်ား ေတြ႕ဆံုၿပီး ေဆြးေႏြး ၾကရန္ရွိေနကာ ထိုအထဲတြင္ အီရန္ပါဝင္ေနသည္ကေတာ့ ထူးဆန္းေနျပန္သည္။
ထရမ့္ကေတာ့ ရွင္းသည္။ ၎အေရးယူထားသည့္ အီရန္ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားကို အေရးယူမည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ထားကာ ေျပာသည့္အတုိင္း လုပ္တတ္ေသာ ထရမ့္ေၾကာင့္လည္း ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားကပင္ ထရမ့္စကားကို မေက်ာ္ႏုိင္သည့္ အခ်ိန္ပင္ရွိသည္။ လက္ရွိ အိႏၵိယက ဥပမာ ျဖစ္သည္။ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္တြင္ အိႏၵိယတို႔ အီရန္မွ ေရနံတင္သြင္းမႈကို ဘီလီယံႏွင့္ခ်ီလုပ္ခဲ့ၾကကာ ယခု အေမရိကန္ အေရးယူပိတ္ဆုိ႔မည္ ကုိစိုးရိမ္ေသာေၾကာင့္ အီရန္မွ ေရနံတင္သြင္းမႈကို ျဖတ္ေတာက္ပစ္လုိက္ၾကၿပီ ျဖစ္သည္။
ဥေရာပတြင္လည္း ထိုအတိုင္းပင္ျဖစ္သည္။ ျပင္သစ္ေရနံကုမၸဏီ Total ကလည္း အီရန္၌ ၎တို႔ ရင္းႏွီ ျမႇဳပ္ႏွံထားသည့္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄ ဘီလီယံေက်ာ္ကို ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းရန္ ဟန္ျပင္ေန ကာ အီရန္အတြက္ ယခု ေဘးက်ပ္နံက်ပ္ အေျခအေနကို ဆုိက္ေရာက္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ပထမက ႏ်ဴကလီးယား သေဘာ တူစာခ်ဳပ္တြင္ ဥေရာပတို႔ အေမရိကန္မပါဘဲ ၎လိုအင္ဆႏၵမ်ားကို ျဖည့္ဆည္းႏုိင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု အီရန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ကိုယ္တုိင္ေျပာထားေသာ္လည္း ႐ုရွားႏွင့္ အီရန္သမၼတ ဟတ္ဆန္႐ိုဟာနီတို႔ ေတြ႕အၿပီး တြင္ ႏ်ဴကလီးယားသေဘာတူ စာခ်ဳပ္ပယ္ ဖ်က္ေရး ဆိုသည့္အသံလည္း တိတ္သြားခဲ့သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အီရန္တို႔ ယံုၾကည္ခ်က္က ဥေရာပႏွင့္ ႐ုရွားတို႔၌ အဓိကတည္ရွိေနသည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။ ထိုအတြက္ ဥေရာပကလည္း ႐ုရွားကို ယခင္ပံုစံမ်ားထက္ ပိုမိုတင္းမာစြာ မဆက္ဆံႏုိင္သကဲ့သို႔ စီးပြားေရးကို ေဇာင္းေပးလုပ္မည္ဟုဆိုထားသည့္ ႐ုရွားသမၼတ ဗလာဒီမာပူတင္အတြက္လည္း အကြက္ေကာင္းကို ဆုပ္ ကိုင္မိလ်က္သား ျဖစ္ေနသည္။
အီရန္က ထင္မွတ္မထားသည့္ ၾကားခံႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံျဖစ္လာကာ စီးပြားေရးအတြက္ ဥေရာပႏွင့္လည္း ခ်ိတ္ဆက္ေပးႏုိင္ရန္ အေရးပါသည့္ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္လာသည္။ ဥေရာပဘက္က ၾကည့္လွ်င္ အီရန္ႏ်ဴကလီး ယားသေဘာတူညီခ်က္တည္ၿမဲရန္ ႐ုရွားကို လုိအပ္သည္။ ႐ုရွားတို႔ကလည္း စီးပြားေရး တိုးတက္လာရန္ ဥေရာပကို မရွိမျဖစ္ လိုအပ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္တို႔က အီရန္အေရးႏွင့္ ႐ုရွားအေရးကို တစ္ဖက္သတ္ဆန္စြာ၊ အထီးက်န္စြာထားရန္ ဥေရာပကုိ မည္မွ်ပင္ဖိအားေပးေပး ဥေရာပတို႔ကေတာ့ ထရမ့္လက္ထက္တြင္ ေနာက္ ထပ္တစ္ခ်က္လႊတ္ အမိန္႔မ်ားကို နာခံၾကေတာမည့္ပံုစံ မဟုတ္ပါေၾကာင္း ေရးသား တင္ျပလုိက္ရပါသည္။
MWD
No comments:
Post a Comment