ေတာေကာင္မ်ားကို ၾကင္နာပါ

အဆီအႏွစ္မ်ား၊ ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္မ်ားျဖင့္ ပန္းကန္ထဲတြင္ သဖန္းသီးကဲ့သို႔ေသာ အသီးအႏွံအပိုင္းအစမ်ားကို ဟင္းအျဖစ္ ျမင္ရသည္။ ၾကက္ဥအႏွစ္ကဲ့သို႔ ဝါဖန္႔ဖန္႔ အႏွစ္မ်ား လည္းပါသည္။ ၾကက္အူကိုျဖတ္ပိုင္းထားသည္ဟုထင္ရသည့္ အူအပိုင္းအစမ်ားမွာ ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္မ်ား၏အကူအညီျဖင့္ စားေကာင္းမည့္ဟင္းတစ္ခြက္ဟု ထင္ရသည္။ ယခုကဲ့သို႔ ဟင္းတစ္ခြက္ စားပြဲေပၚေရာက္ရွိလာဖို႔ လြယ္ကူသည္ေတာ့မဟုတ္။ မုဆိုးမ်ားက ရက္ေပါင္းမ်ားစြာေစာင့္ဆိုင္းၿပီးမွ ရရွိသည္တဲ့။ ဟင္းအမည္က ေမ်ာက္ေခ်းခါး။ အလြယ္ တကူစားသံုးဖို႔ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဟု ေရာင္းခ်သူကဆိုသည္။ တကယ္က အစားစားၿပီးစေမ်ာက္ကေလးမ်ားအား ပစ္ခတ္ဖမ္းကာ အသက္မကုန္မီ ဗိုက္ကိုခြဲ၍အတြင္းမွ အစာအိမ္ ႏွင့္ အူမႀကီးတို႔ကို ထုတ္ယူရသည္။ ေလမဝင္ေစရန္ အူထိပ္ကိုထံုးထားရသည္ ေလဝင္က အလြန္ခါးသည္ဟု ေရာင္းခ်သူက ဆက္ေျပာျပသည္။ ရခိုင္႐ိုးမတစ္ေနရာ ငပလီကမ္းေျခမွအျပန္ ေမ်ာက္ေခ်းခါး ဝယ္ယူသူမ်ားကေတာ့ တစ္ဆယ္သားကို ေငြက်ပ္ ခုႏွစ္ေထာင္မွ တစ္ေသာင္းေက်ာ္ေပးဝယ္ခဲ့ရသည္ဟုဆုိသည္။ ေမ်ာက္ကေလးမ်ားကဲ့သို႔ပင္ အျခားအျခားေသာ သား႐ုိင္းသတၱဝါအမ်ားစုသည္ လူသားတို႔၏ ေလာဘအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ေၾကာင့္ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ ေသပြဲဝင္ေနၾကရသည္။

ေစ်းကြက္က ေတာင္းဆုိ
''ေတာေကာင္သားေတြကို စား ေသာက္ေနၾကတာေၾကာင့္ ပညာေပး လုပ္ငန္းေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္ေနပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ စားသံုးသူေတြရွိသလို ေရာင္းခ် သူေတြကလည္း ရွိတယ္၊ သားေကာင္ေတြ လိုက္တဲ့ မုဆိုးေတြလည္း သူ႔ဟာသူရွိေန ၾကတာပဲ၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ျမင္ သေလာက္ေတြ႕သေလာက္ တားျမစ္ဖူး တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေစ်းကြက္ကေတာင္း ဆိုတာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြဟာလည္း ေငြေနာက္လိုက္ေနၾကရတာလည္း ရွိ တယ္'' ဟု ရွမ္း႐ိုးမေတာင္တန္းႀကီး၏အစပ္ ပင္ေလာင္းလမ္းခြဲအေက်ာ္မွ ေဒသခံတစ္ဦးကလည္း ဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သဘာဝသယံ ဇာတမ်ား၊ ထူးျခားေသာ ဇီဝမ်ဳိးကြဲမ်ဳိးစံု မ်ားႏွင့္ သစ္ေတာထြက္ကုန္မ်ား ေပါမ်ား သည့္ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ့သစ္ေတာ ထြက္ကုန္မ်ားသည္ ကၻာ့အလယ္တြင္ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳး လာျခင္းႏွင့္အတူ သဘာဝသယံဇာတ မ်ားကို အလြန္အကြၽံထုတ္ယူသံုးစြဲမႈေၾကာင့္ သစ္ေတာထြက္ သယံဇာတမ်ား၊ ေတာ႐ိုင္း တိရစၦာန္မ်ားသည္ မ်ဳိးသုဥ္းမႈ၊ ရွားပါးလာမႈ တို႔ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနၾကရသည္။ လြတ္လပ္ ေရးရၿပီးစက ျမန္မာ့သစ္ေတာေျမသည္ ႏုိင္ငံ၏ ၇ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိခဲ့ၿပီး ယခုအခါ ၄ဝရာခိုင္ႏႈန္းဝန္းက်င္သာရွိေတာ့သည္။ ထိုသို႔ သဘာဝသယံဇာတမ်ားေလ်ာ့နည္း လာျခင္းကို တားဆီးႏိုင္ေရးအတြက္ သယံဇာတႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္း သိမ္းေရးဝန္ႀကီးဌာနက ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္မႈမ်ား၊ ပညာေပးမႈမ်ားကို အဆက္ မျပတ္ျပဳလုပ္ေနသည္ကိုလည္း ျမင္ေတြ႕ ရသည္။ လက္ရွိတြင္ သဘာဝနယ္ေျမ ၄ဝ ခုခန္႔ရွိၿပီး ယင္းေနရာမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ စုစုေပါင္းဧရိယာ၏ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ရွိေန ၿပီျဖစ္သည္။
ဝန္ႀကီးဌာနအပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ အန္ဂ်ီအိုမ်ား၊ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ပူးေပါင္းကာ ပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ား ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္မ်ား ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ျခင္းႏွင့္ တရားမဝင္ေရာင္းဝယ္မႈတားဆီးေရးဆိုင္ရာ ကမ္ပိန္းမ်ားကို ေနရာအႏွံ႔တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ္လည္း ေတာေကာင္ေရာင္းခ်သည့္ ဟင္းလ်ာဆိုင္ မ်ား၊ ေတာေကာင္သားမ်ား၊ အေျခာက္ လွန္းထားသည့္ တိရစၦာန္မ်ား၏ အေသြး အသားအ႐ိုးအစြယ္မ်ားသည္ တည္ရွိ ေနဆဲျဖစ္ၿပီး တိရၧာန္မ်ားသည္လည္း ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ျခင္းတို႔ ကိုခံစားေနရဆဲျဖစ္သည္ကို ျမင္ေတြ႕ရ သည္။
ဖမ္းမိဖို႔ မလြယ္
''ေတာထဲကိုသြားရင္ မၾကာခဏ ဆိုသလို ဆင္အေရျပားေတြ၊ အသားေတြ အေျခာက္လွန္းတာကို ႀကံဳရတယ္၊ မၾကာ ေသးခင္ကပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဒသခံေတြရဲ႕ သတင္းေပးမႈနဲ႔ ဆင္ေဘးမဲ့ေတာထဲမွာ အေျခာက္လွန္းထားတဲ့ ဆင္စြယ္မပါတဲ့ ဆင္အသားေတြ၊ အေရျပားေတြနဲ႔ အ႐ိုး ေတြကို ဖမ္းမိခဲ့ေသးတယ္၊ ေစ်းကြက္ ကလည္း ေတာ္ေတာ္ကို က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္၊ သစ္ေတာကလည္း ဖမ္းေပမယ့္ ႐ိုးမ အက်ယ္ႀကီးထဲမွာ ဘယ္လိုမွ ဖမ္းမိဖို႔ မလြယ္ဘူး၊ အဲဒီျဖစ္စဥ္က ဧၿပီလဆန္း မွာျဖစ္ခဲ့တာ၊ မုဆိုးကိုလည္း ဖမ္းမိခဲ့တယ္၊ ဒါေပမယ့္ သူပစ္ခတ္ၿပီး ေသဆံုးသြားတဲ့ ဆင္ကိုေတာ့ ဘယ္လိုမွအစားျပန္မရႏိုင္ ေတာ့ဘူးေလ၊ ဒါက ေဒသအတြက္ေရာ၊ ဆင္ေတြအတြက္ေရာ ဆိုးက်ဳိးေတြေပါ့၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေဒသတစ္ခုတည္းတင္မကပါဘူး၊ နယ္စံုမွာ ေစ်းကြက္ရွိတယ္၊ ဆင္စြယ္ ဆိုရင္ မုဆိုးတစ္ေယာက္အတြက္ ေျခာက္ သိန္းေလာက္ရႏိုင္ေပမယ့္ တကယ္အျပင္ မွာ ျပန္ေရာင္းစားရင္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ရတယ္''ဟု က်ိၲလီေဒသခံ တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
အဆိုပါမုဆိုးအား ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္ ႏွင့္သဘာဝအပင္မ်ား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ သဘာဝနယ္ေျမမ်ား ထိန္းသိမ္းေရး ဥပေဒျဖင့္ အမႈဖြင့္အေရးယူခဲ့ၿပီး အျခား ေသာ ေဒသမ်ားျဖစ္သည့္ ဧရာဝတီ တိုင္းေဒသႀကီး၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္ နယ္၊ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ပဲခူးတိုင္း ေဒသႀကီး၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္ စသည့္ ေဒသအသီးသီးတြင္လည္း ေတာဆင္အပါအဝင္ ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္ မ်ားကို သတ္ျဖတ္ဖမ္းဆီးမႈသည္ ဆက္ လက္ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိၿပီး မၾကာခဏဆိုသလို တရားခံမ်ားအား ဖမ္းဆီးရမိသည့္ သတင္း မ်ားကိုလည္း ျမင္ေတြ႕ရသည္။
ေရာင္းခ်ေနၾကဆဲ
''ေတာေကာင္သား ဆိုင္ေတြက အရင္လိုေပၚေပၚထင္ထင္ေတာ့ မေရာင္းခ် ေတာ့ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ရွိေနဆဲပဲ၊ ကြၽန္ေတာ္ စားခဲ့တဲ့ဆိုင္က ေခ်သားရတယ္၊ ျဖဴသားရ တယ္၊ ေတာဝက္နဲ႔ ဆတ္ရတယ္၊ ေစ်းက ေတာ့ တစ္ပြဲကို သံုးတံုးေလာက္ပါတာကို ေငြက်ပ္ ၅ဝဝဝ နဲ႔ေရာင္းတာ၊ အသား စစ္မစစ္ကေတာ့ ကိုယ္လည္း ျမင္ရတာ မဟုတ္ေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာမသိဘူး၊ အရင္က ေတာေကာင္သားစားခ်င္ရင္ က်ဳိက္ထီး႐ိုးဘုရားဖူးသြားမွ စားရတယ္၊ အခုက ရန္ကုန္-ေနျပည္ေတာ္အျမန္လမ္း မွာလည္းရတယ္၊ အျခားေဒသေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာလည္း ရတယ္၊ ႐ိုးမနဲ႔နီးတဲ့ ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေရာင္းေန ၾကတာ၊ အခ်ိဳ႕ဆိုင္ေတြဆိုရင္ ေတာေကာင္ သားမေရာင္းပါဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ ေတာင္ ခ်ိတ္ထားတယ္၊ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ အဲဒီ ဆိုင္မွာ ေခ်သားဟင္းလို႔ေရာင္းတဲ့သူေျပာ တဲ့ဟင္းနဲ႔ စားလာခဲ့တယ္''ဟု ခရီးသြား တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကိုေနကေျပာ ၾကားသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လအတြင္းက သစ္ ေတာဦးစီးဌာန၊ သားငွက္ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕ (ျမန္မာႏိုင္ငံအစီအစဥ္)တို႔ ပူးေပါင္း ကာ ေတာ႐ိုင္းတိရၧာန္မ်ား ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ျခင္းႏွင့္ တရားမဝင္ေရာင္းဝယ္မႈတားဆီးေရးဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈကမ္ပိန္းကို ေနျပည္ေတာ္ႏွင့္ အနီးတစ္ဝိုက္တို႔တြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။
''ေနျပည္ေတာ္ရဲ႕ လူစည္ကားတဲ့ ေနရာေတြမွာ အသိပညာေပးတဲ့လုပ္ငန္းေတြေဆာင္ရြက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္၊ ၿမိဳ႕မေစ်း၊ သေျပကုန္းေစ်းနဲ႔ အာဟာရသုခေစ်း၊ ေလွခြင္း ေတာင္စတဲ့ေနရာေတြမွာ အသိေပးဆိုင္းဘုတ္ေတြစိုက္ထူခဲ့သလို အမွတ္ တရတီရွပ္ေတြ၊ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ ျဖန္႔ေဝေပးခဲ့ပါတယ္၊ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ ကေတာ့ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီနယ္ေျမ အတြင္းက ေနရာေတြမွာ ေတာ႐ိုင္း တိရစၧာန္နဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ အသားေတြ ဟင္း လ်ာအျဖစ္ေရာင္းခ်တာ၊ အသံုးအေဆာင္ အျဖစ္ ေရာင္းခ်တာေတြမရွိေအာင္ မလုပ္ ၾကဖို႔၊ ဥပေဒအရ ျပစ္မႈျပစ္ဒဏ္ေျမာက္တဲ့ အတြက္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ႏိုင္ဖို႔ လုပ္ ေဆာင္ေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္''ဟုWCS ျမန္မာမွ လႈပ္ရွားမႈ လာေရာက္ေဆာင္ရြက္ သူတစ္ဦးက ေျပာျပသည္။
ဆင္သားေရကုန္သြယ္မႈ
အာရွေဒသတြင္ ယခင္က အရြယ္ ေရာက္ၿပီး ဆင္အထီးမ်ားကိုသာ ဆင္စြယ္ ရလိုမႈျဖင့္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ယခုအခါ ဆင္သားေရကုန္သြယ္မႈမ်ား ျပားလာသည့္အတြက္ ဆင္အထီး၊ ဆင္ အမ၊ အသက္အရြယ္မေရြး သတ္၍ရယူၾက ေၾကာင္း၊ ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဥပေဒမ်ားမွာ ေတာ႐ိုင္း တိရစၦာန္၊ သဘာဝအပင္မ်ား ကာကြယ္ ေရးႏွင့္ သဘာဝနယ္ေျမမ်ား ထိန္းသိမ္း ေရးဥပေဒႏွင့္ ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္ႏွင့္ သဘာဝအပင္မ်ား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ သဘာဝနယ္ေျမမ်ား ထိန္းသိမ္းေရးနည္းဥပေဒတို႔ျဖစ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အားေပး ကူညီမႈႏွင့္ ဝိုင္းဝန္းအားျဖင့္ အေျဖရွာေဖာ္ ထုတ္ႏိုင္မႈ အားနည္းေနေသးသည္။ ယေန႔အထိ ဆင္မုဆိုးမ်ား၊ သားေကာင္ဖမ္း ၾကသူမ်ားကိုသာ စီမံခ်က္မ်ားျဖင့္ ဖမ္းဆီး သည့္အတြက္ အေတာ္အသင့္တားဆီးႏိုင္ ခဲ့ေသာ္လည္း ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္မ်ား၏ အေသြးအသားႏွင့္ အေရျပားတို႔ကို ေရာင္း ခ်သူကုန္သည္မ်ားကို တိုက္႐ိုက္ဖမ္းဆီးမႈ မွာ မရွိသေလာက္နည္းပါးေနေသးေၾကာင္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဦးစီးဌာနမွ လက္ေထာက္òန္ၾကားေရးမွဴး ဦးျမင့္ေဆြက ေျပာၾကားသည္။
မတ္ ၃ ရက္တြင္ က်ေရာက္သည့္ ကမၻာ့ေတာ႐ိုင္းတိရၧာန္မ်ားေန႔တြင္ မ်ဳိးသုဥ္းလုနီးပါးအႏၱရာယ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ေတြ႕ႀကံဳေနၾကရသည့္ ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္ မ်ားအား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ အပါ အဝင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အလြန္တန္ဖိုးရွိေသာ သဘာဝအရင္းအျမစ္မ်ားကို ထိန္သိမ္း ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေနမႈ မ်ားအတြက္ ဥေရာပသမဂၢက ျမန္မာ ႏိုင္ငံအစိုးရကို ဂုဏ္ျပဳခဲ့သည္။
ေတာ႐ိုင္းတိရၧာန္ပစၥည္းမ်ား တရား မဝင္ကုန္ကူးျခင္းသည္ ကၻာတစ္ဝွမ္းလံုး တြင္ လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အျမတ္အစြန္း မ်ားစြာရရွိေသာ ရာဇဝတ္မႈတစ္ခုလည္းျဖစ္ သည္။ ထိုသို႔တရားမဝင္ ကုန္ကူးျခင္း ေၾကာင့္ ဇီဝမ်ဳိးကြဲမ်ားအေပၚ ဆိုးရြားသည့္ သက္ေရာက္မႈမ်ားရွိၿပီး စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ ဆီးမႈလည္းျဖစ္ေၾကာင္း ဥေရာပသမဂၢမွ သေဘာထားထုတ္ျပန္ထားသည္။
တ႐ုတ္မွတားျမစ္
အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေတာ႐ိုင္း တိရၧာန္ေစ်းကြက္တြင္ နာမည္ေက်ာ္ၾကား ခဲ့သည့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ေဟာင္ေကာင္တို႔ တြင္ ဆင္စြယ္အပါအဝင္ အျခားေတာ႐ိုင္း တိရၧာန္မ်ား တင္သြင္းျခင္းကို တားျမစ္ လိုက္ၿပီျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ တရားမဝင္ ေစ်းကြက္သည္ ရွင္သန္ဆဲဟု ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာမ်ားက ေဖာ္ျပၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္လည္း ေတာေတာင္မ်ားစြာက်န္ရွိ ေနၿပီး ယင္းတို႔တြင္ က်ားမ်ား၊ ဆင္မ်ားႏွင့္ အျခား ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္မ်ဳိးစိတ္ ၂ဝဝေက်ာ္က်န္ေနေသးသည္။ ယင္းတို႔ကို တင္းက်ပ္စြာ တားျမစ္ပိတ္ပင္ျခင္း၊ ဥပေဒ အရအေရးယူျခင္းတို႔ျဖင့္ ကာကြယ္ၾက ရမည္ျဖစ္ၿပီး သို႔မဟုတ္ပါက အျခားႏိုင္ငံ မ်ား၏ ဝယ္လိုအားကိုျဖည့္ဆည္းေပးေန သည့္ ေစ်းကြက္တစ္ခုျဖစ္ေန မည္ကို စိုးရိမ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဥေရာပသမဂၢသံအမတ္ႀကီး မစၥတာ Kristian Schmidtက ၿပီးခဲ့သည့္ ေဖေဖာ္ဝါရီလအတြင္းက မီဒီယာမ်ားအား ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။
ပညာေပးမႈ အရွိန္ျမႇင့္ရန္လုိ
ယင္းသို႔ ေတာ႐ိုင္းတိရၧာန္ပစၥည္း မ်ား တရားမဝင္ကုန္ကူးမႈပေပ်ာက္ေရး အတြက္ အစိုးရႏွင့္အတူ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားက ဝိုင္းဝန္းကူညီၾကရန္လိုအပ္ေနၿပီး ေစ်းကြက္ပိတ္သိမ္းျခင္း၊ ကင္းလွည့္ထိန္းသိမ္းေရးဝန္ထမ္းမ်ားကို သင္တန္းမ်ား ေပးအပ္ျခင္း၊ ျပည္သူလူထုႏွင့္ ေဒသခံမ်ား အား ပညာေပးျခင္းကို အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္းကိုလည္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ေတာ႐ိုင္းတိရၧာန္ခ်စ္ သူမ်ားဂ႐ုဖ္မွ ကိုမ်ဳိးဝင့္သူက ေျပာၾကား သည္။
''အခုအခ်ိန္မွာ ဆင္သားေရခြာတဲ့ လုပ္ငန္းက ေတာ္ေတာ္ေလးေစ်းကြက္ ႀကီးမားတယ္လို႔ေျပာရင္ရတယ္၊ ေဒသ စံုမွာ ဆင္ေသေတြကို ေတြ႕ေနရတယ္။ စိုးရိမ္စရာအေကာင္းဆံုးကေတာ့ ပဲခူး ႐ိုးမနဲ႔ ဧရာဝတီတုိင္းေဒသႀကီးေတြေပါ့၊ ထိထိေရာက္ေရာက္အေရးယူႏုိင္ဖို႔အတြက္ ေဒသစံုမွာ ပညာေပးေတြ၊ ဥပေဒ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာေတြ၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ရဲ႕ တန္ဖိုးေတြကို ေျပာၾကား ေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္၊ တစ္ဖက္မွာလည္း မုဆိုးေတြ က်က္စားေလ့ရွိတဲ့ ေဒသေတြ အထိ ပညာေပးဖို႔အတြက္ အစိုးရကေရာ၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြကပါ ေထာက္ပ့ံေပးဖို႔လို အပ္တယ္''ဟု သူကဆက္ေျပာသည္။
ထို႔ျပင္ နယ္စပ္ေဒသမ်ားသို႔ သြား ေရာက္၍ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ဆင္သားေရသည္ အဝယ္လိုက္ေနၿပီး ဆင္အေရခြံတစ္ေပါင္လွ်င္ ျမန္မာေငြက်ပ္ ၄ဝဝဝဝ ခန္႔ ေစ်းေပါက္ေနသည္။ ေတာ ဆင္ အရြယ္ေရာက္ၿပီးတစ္ေကာင္လွ်င္ ဆင္မုဆိုးတို႔ထံမွ ျပန္လည္ဝယ္ယူသည့္ ႏႈန္းထားမွာ တစ္ေပါင္လွ်င္ ျမန္မာေငြက်ပ္ ၂ဝဝဝဝ ပင္ မျပည့္ဟု ကိုမ်ဳိးဝင့္သူက ေျပာၾကားၿပီး ယခုကဲ့သို႔ တားျမစ္ခ်က္မ်ား၊ ဖမ္းဆီးအေရးယူမႈမ်ားၾကားမွပင္ တ႐ုတ္ နယ္စပ္တြင္ တရားမဝင္ ဆင္အေရခြံ ေရာင္းခ်မႈ ရွိေနေသးေၾကာင္း သိရွိရသည္။
နယ္စပ္မွ ေမွာင္ခုိေစ်းကြက္
နယ္စပ္ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားမႈမ်ား တြင္အမ်ားဆံုးေတြ႕ရွိရသည့္ တိရၧာန္မ်ား မွာ ႀကံ့၊ ေတာင္ဆိတ္၊ေအာက္ခ်င္း၊ ေတာ ကြၽဲ၊ လိပ္ႏွင့္ ဆင္အေရခြံတို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ကိုမ်ဳိးဝင့္သူက ေျပာၾကားၿပီ WWF ၏ အစီရင္ခံစာအရ တ႐ုတ္ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ စင္ကာပူစသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ခရီးသြားမ်ား ႏွင့္ ထုိင္းႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္လည္ပတ္ ၾကသည့္ ခရီးသြားမ်ားက မိုင္းလားႏွင့္ တာခ်ီလိတ္စသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ရွိ ေနသည့္ သား႐ုိင္းတိရစၧာန္ပစၥည္း ေမွာင္ ခိုေစ်းကြက္ကို ေရာက္လာၾကေၾကာင္း၊ ဝက္ဝံသည္းေျခ၊ ေျမြသည္းေျခမ်ားႏွင့္ လိပ္အမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔သည္ ေန႔စဥ္ေစ်းကြက္ အတြင္း ေန႔စဥ္ေပါမ်ားစြာ ဝင္ေရာက္ ေနသည္ကို ျမင္ေတြ႕ရေၾကာင္း၊ ေန႔စဥ္ အေရာင္းအဝယ္ရွိေနၿပီး ေဒၚလာ ဆယ္ ဂဏန္းမွသည္ ေထာင္ခ်ီ၍အေရာင္းအဝယ္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ ေန႔စဥ္ ဆင္အေရခြံ ေပါင္ ၇ဝဝ မွ ၁ဝဝဝ အၾကား အႏုတ္အသိမ္း ရွိသည္ကို ေတြ႕ရေၾကာင္း WWF ၏ အစီရင္ခံစာအရ သိရွိရသည္။
လသာၿမိဳ႕နယ္စားေသာက္ဆိုင္အခ်ဳိ႕၊ ရန္ကုန္-ေနျပည္ေတာ္ အျမန္လမ္းေပၚ၊ ဘုရားေစာင္းတန္းမ်ားႏွင့္ အထင္ကရ ေစ်းအခ်ိဳ႕တို႔တြင္ ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္ မ်ားႏွင့္ ယင္းတို႔၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ေရာင္းခ်ေနမႈမ်ား အဆံုးသတ္သင့္ၿပီျဖစ္ ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဒိန္းမတ္သံ အမတ္ႀကီး မစၥတာ Mr. Peter Lysholt Hansen က ေျပာၾကားထားၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္မ်ား၏ အနာဂတ္သာယာလွပေရးအတြက္ တတ္ စြမ္းသမွ် ကူညီမည္ဟုလည္း ေျပာၾကား ထားသည္။
'လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းေလးဆယ္ ကြၽန္ေတာ္ငယ္ငယ္က ရြာထဲကေန က်ား ဟိန္းသံေတြ၊ ေျပာင္ေတြ တစ္ေကာင္နဲ႔ တစ္ေကာင္ တိုးေဝွ႕သံေတြကို ၾကားရဖူး တယ္၊ အခုေတာ့ အေတာ္ေလး ရွားပါးသြား ပါၿပီ၊ မရွိေတာ့သေလာက္ပဲ၊ အဆိုးဆံုး ကေတာ့ လြယ္လြယ္နဲ႔ ဖမ္းလို႔ရႏိုင္ေသးတဲ့ သားေကာင္ေတြ ပစ္ခတ္ေနၾကတာ မ်ိဳးသုဥ္းေတာ့မယ္၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ ေရးက ေကာင္းလာတဲ့အတြက္ ခ်င္း ျပည္နယ္ကို လာေရာက္တဲ့ ခရီးသြားေတြ လည္း ေပါမ်ားပါတယ္၊ သူတို႔ရဲ႕အျပန္ လက္ေဆာင္ထဲမွာ ေခ်သား၊ ဆတ္သား ဆိုၿပီး အျမဲပါတယ္၊ တစ္ပိႆာကို ေငြက်ပ္ ႏွစ္ေသာင္းဝန္းက်င္ေပးရတယ္၊ ေတာ ေကာင္ေတြလည္း ကုန္ေတာ့မယ္၊ ေခ်ေတြ၊ ဒရယ္ေတြရဲ႕ ဦးခ်ဳိေတြ၊ သားေရေတြဆို တာလည္း တန္ဖိုးေတာ္ေတာ္ေလးမ်ား တယ္၊ နယ္စပ္ကိုလည္း တင္ပို႔ၾကတယ္၊ တရားမဝင္နည္းလမ္းဆိုေတာ့ ေဒသခံေတြ အတြက္ တန္ဖိုးထက္အမ်ားႀကီးေလ်ာ့ နည္းၿပီး ရၾကတာပါ၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဖလမ္း အျပင္ ဟားခါးေရာ တီးတိန္မွာပါ ေတာ ေကာင္သား အစို၊ အေျခာက္အားလံုး လက္သိပ္ထိုး ေရာင္းခ်ေနတာရွိတယ္။ ေစ်းေတြမွာ မသိမသာ လာေရာင္း၊ လာဝယ္ေနၾကတာလည္းရွိတယ္၊ ကား ေတြ ရပ္နားတဲ့ သိုင္းငင္၊ လုမ္းဘန္တို႔မွာဆို ဆိုင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေတာေကာင္ ေတြရတယ္''ဟု ဖလမ္းၿမိဳ႕ေဒသခံ ကိုဆန္ ဇန္လ်ံက ေျပာျပသည္။
လိုင္စင္မရွိဘဲ အမဲလိုက္ျခင္း၊ အမဲ လိုက္ခြင့္လိုင္စင္စည္းကမ္းခ်က္တစ္ရပ္ ရပ္ကို ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္း၊ သာမန္ကာကြယ္ ထားသည့္ ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္ကို ခြင့္ျပဳ ခ်က္မရွိဘဲ စီးပြားေရးအလို႔ငွာ ေမြးျမဴျခင္း တို႔ျပဳလုပ္ပါက ေထာင္ဒဏ္သံုးႏွစ္၊ ေငြဒဏ္ တစ္ေသာင္းအထိ သို႔မဟုတ္ ႏွစ္ရပ္လံုးျဖစ္ ေစခ်မွတ္ရမည္ဟုပါရွိၿပီး သာမန္ ကာကြယ္ထားသည့္ ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္ကို ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ အမဲလိုက္ ျခင္း သို႔မဟုတ္ အနာတရျဖစ္ေစျခင္း၊ ယင္းေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္ကိုျဖစ္ေစ၊ ယင္း၏ အစိတ္အပိုင္းကို ျဖစ္ေစ ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ လက္ဝယ္ထားျခင္း၊ ေရာင္းခ်ျခင္း၊ သယ္ ေဆာင္ျခင္းသို႔မဟုတ္ လႊဲေျပာင္းျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ပါက ေထာင္ဒဏ္ ငါးႏွစ္ျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ သံုးေသာင္းအထိျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္ရပ္ လံုးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္ဟု ေဖာ္ျပထားၿပီး လံုးဝကာကြယ္ထားသည့္ ေတာ႐ိုင္း တိရစၦာန္ကို ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ သတ္ျဖတ္ ျခင္း၊ အမဲလိုက္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အနာတရ ျဖစ္ေစျခင္း၊ ယင္းေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္ကို ျဖစ္ေစ၊ ယင္း၏ အစိတ္အပိုင္းကိုျဖစ္ေစ ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ လက္ဝယ္ထားျခင္း၊ ေရာင္းခ်ျခင္း၊ သယ္ေဆာင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ လႊဲေျပာင္းျခင္း၊ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္၏ ေထာက္ခံခ်က္မရွိဘဲ ျပည္ပသို႔ တင္ပို႔ပါက ေထာင္ဒဏ္ခုနစ္ႏွစ္ျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ ငါးေသာင္းျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္ရပ္လံုးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္ဟု ေဖာ္ျပထားၿပီး ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူေၾကာင့္ သစ္ေတာဦးစီးဌာန၏ ပစၥည္းဆံုး႐ံႈးမႈတန္ဖိုးကို သစ္ေတာဦးစီး ဌာနသို႔ ေလ်ာ္ေၾကးေပးေဆာင္ေစရန္ အမိန္႔ခ်မွတ္ႏိုင္သည့္အျပင္ ျပစ္မႈႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္မ်ား၊ ယင္းတို႔ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ျပည္သူ႔ ဘ႑ာအျဖစ္ သိမ္းဆည္းၿပီး သစ္ေတာ ဦးစီးဌာနသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးရမည္ျဖစ္ၿပီး ျပစ္မႈႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ ယာဥ္၊ တိရစၦာန္ ႏွင့္ အျခားပစၥည္းကိရိယာမ်ားကိုလည္း ျပည္သူ႔ဘ႑ာအျဖစ္ သိမ္းဆည္းရန္ အမိန္႔ခ်မွတ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေတာ႐ိုင္း တိရစၦာန္ႏွင့္ သဘာဝအပင္မ်ား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ သဘာဝနယ္ေျမမ်ား ထိန္းသိမ္းေရးဥပေဒတြင္ ေဖာ္ျပထား သည္။
ေတာ႐ုိင္းတိရစၦာန္မ်ားကို ကာကြယ္ ထိန္းသိမ္းျခင္းသည္ အေရးပါသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး သစ္ေတာဦးစီး ဌာန လက္ေအာက္ရွိ သဘာဝပတ္ဝန္း က်င္ႏွင့္ သားငွက္တိရစၦာန္ ထိန္းသိမ္းေရး ဌာနသည္ ေဒသအႏွံ႔တြင္ သား႐ိုင္း တိရစၦာန္မ်ားကို ဝန္ထမ္းမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္း မ်ား၊ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ထိန္း သိမ္း ေစာင့္ေရွာက္လ်က္ရွိသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ေဒသခံမ်ားအားလံုးကလည္း ေတာ႐ိုင္း တိရစၦာန္မ်ားကို ၾကင္နာသနားေသာစိတ္ ထားျဖင့္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရန္လို အပ္ၿပီး စားသံုးသူမ်ားႏွင့္ ေရာင္းဝယ္ သူမ်ားကလည္း တိရစၦာန္မ်ား သဘာဝ အတိုင္း လြတ္လပ္ေပါ့ပါးစြာ ေနထိုင္က်က္ စားခြင့္အတြက္ ေစာင့္ေရွာက္ကူညီထိန္း သိမ္းရန္ လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပ လိုက္ပါသည္။

သတင္းေဆာင္းပါး - ရွင္လမင္း၊ ဓာတ္ပံု -WCS Myanmar, FOW