သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာၾကပါစို႔
ဧၿပီ ၂၂ ရက္ နံနက္ပိုင္းက ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး အင္းတေကာ္ ၿမိဳ႕နယ္ ပ်ဥ္းမငူေက်းရြာ၌ မဂၤလာဧည့္ခံပြဲတစ္ခုတြင္ ဧည့္ခံေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာက္မ်ားကို စားေသာက္မိရာမွ အစာအဆိပ္သင့္မႈျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ပရဟိတအသင္းမ်ားႏွင့္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ေဝဒနာခံစားေနရသူ ၄ဝ ခန္႔ကို ပဲခူးၿမိဳ႕ ျပည္သူ႔ေဆး႐ုံ ႀကီးသို႔ ကူညီပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့ရသည္။ ''အခ်ဥ္သုပ္ရာတြင္ ေဂၚဖီထုပ္မ်ားကို ေရေဆးစဥ္ ေသခ်ာစင္ၾကယ္ေအာင္ မေဆးေၾကာ၍ျဖစ္ရသည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆေၾကာင္း၊ ဇာစ္ျမစ္ကိုသိေအာင္ ႀကိဳးစားရွာေဖြေဖာ္ထုတ္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း'' ေဆး႐ုံအုပ္ႀကီးက ေျပာၾကားသည္ဟု သတင္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ဖတ္လိုက္ရသည္။
ျဖစ္ပြားေစ
အစာအဆိပ္သင့္သည့္ သတင္းမ်ားကို သတင္းစာမ်ား တြင္ မၾကာခဏဆိုသလို ဖတ္႐ႈရသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ အသက္ပင္ဆုံး႐ႈံးၾကရသည္။ ဗက္တီးရီးယားပိုးမ်ား၊ ဗိုင္းရပ္ပိုးမႊားမ်ား၊ ကူးစက္ေရာဂါပိုးမႊားမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ရျခင္းျဖစ္သည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေက်းလက္ေဒသ မ်ားတြင္အျဖစ္မ်ားေလ့ရွိသည္။ အလွဴပြဲမ်ား၊ မဂၤလာ ေဆာင္မ်ားတြင္ ေကြၽးေမြးသည့္အစားအေသာက္မ်ားကို စားသုံးရာမွ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိသည္။
အစားအေသာက္မ်ား သိုေလွာင္ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ သယ္ေဆာင္ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ခ်က္ျပဳတ္ေၾကာ္ေလွာ္ ရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ လက္လုပ္အခ်ဥ္မ်ားျပဳလုပ္ရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ အသုပ္မ်ဳိးစုံျပဳလုပ္ရာတြင္ လည္းေကာင္း သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေအာင္ေရမေဆးျခင္းေၾကာင့္ အစာအဆိပ္သင့္မႈျဖစ္ပြားရေလ့ရွိသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ ဓာတုေဆးဝါးမ်ား၊ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားပါရွိ သည့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားကို ေရစင္ၾကယ္ေအာင္မေဆး ေၾကာ၍လည္းအစာအဆိပ္သင့္မႈျဖစ္ပြားရေလ့ရွိသည္။ ခ်က္ျပဳတ္သည့္ဟင္းလ်ာတြင္ ပါဝင္သည့္ပစၥည္းမ်ား ဓာတ္မတည့္ေသာေၾကာင့္လည္း အစာအဆိပ္သင့္မႈ ျဖစ္ပြားတတ္ေပသည္။ ထို႔အျပင္ အသား၊ ငါးမ်ားကို သတ္မွတ္သည့္အပူခ်ိန္အထိ က်က္ေအာင္ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း မရွိလွ်င္လည္း အစာအဆိပ္သင့္မႈျဖစ္ေပၚေစသည္။
စင္ၾကယ္ေအာင္ေဆးေၾကာျခင္း
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အသား၊ငါးမ်ားႏွင့္ဟင္းသီး၊ဟင္းရြက္မ်ား၌ ဓာတုအဆိပ္အေတာက္မ်ားႏွင့္ ပိုးသတ္ေဆး အၾကြင္းအက်န္မ်ားပါရွိေနတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပိုးမႊား မ်ားႏွင့္ၾကြင္းက်န္ဓာတုေဆးဝါးမ်ား ကင္းေဝးေအာင္ အသား၊ ငါးမ်ားကို မခ်က္ျပဳတ္မီ စင္ၾကယ္ေအာင္ေရ ေဆးေၾကာသင့္ေပသည္။ ထိုနည္းတူစြာ ဟင္းသီး၊ ဟင္းရြက္မ်ားကို မခ်က္ျပဳတ္မီ ဆားရည္၊ ရွလကာရည္ ျဖင့္ စိမ္ထားသင့္ေပသည္။ အထူးသျဖင့္ ပူဒီနာရြက္၊ ဆလတ္ရြက္၊ ေဂၚဖီရြက္တို႔တြင္ ကပ္ပါးေကာင္မ်ား၊ သန္ေကာင္မ်ား ကပ္ေနတတ္သည္။ ေရစင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာျခင္းမရွိလွ်င္ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ ဝမ္းကိုက္ျခင္း တို႔ျဖစ္တတ္သည္။
လကၡဏာမ်ား
အစာအဆိပ္သင့္မႈလကၡဏာမ်ားကိုနာရီပိုင္းအတြင္း ေတြ႕ရတတ္သည္။ ေခါင္းမူးျခင္း၊ ပ်ဳိ႕ျခင္း၊ အန္ျခင္း၊ ဝမ္း ေလွ်ာျခင္း၊ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ အဖ်ားတက္ျခင္း၊ ခံတြင္း ပ်က္ျခင္းမ်ားျဖစ္လာမည္ျဖစ္သည္။ တခ်ဳိ႕ေသာ အစာ အဆိပ္သင့္မႈမ်ားသည္ ျပင္းထန္ေလ့မရွိေသာေၾကာင့္ေဆးဝါးကုသရျခင္းမရွိဘဲ သက္သာေစပါသည္။ သို႔ေသာ္ ကိုယ္ခံအားနည္းသည့္ကေလးငယ္မ်ား၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္မ်ားႏွင့္ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားသည္ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္း သို႔ ခ်က္ခ်င္းသြားသင့္ေပသည္။ ထို႔အျပင္ ေအာက္ေဖာ္ျပ ပါ လကၡဏာမ်ားေတြ႕ရၿပီဆိုလွ်င္ ေဆးဝါးေစာင့္ေရွာက္ မႈလိုအပ္ေနၿပီျဖစ္သည္-
(၁) အဆက္မျပတ္ ပ်ဳိ႕အန္ၿပီး အရည္ဓာတ္
ခန္းေျခာက္လာျခင္း။
(၂) ေသြးအန္ျခင္းႏွင့္ ေသြးဝမ္းသြားျခင္း။
(၃) သုံးရက္ထက္ပို၍ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာျခင္း။
(၄) မခံႏိုင္ေအာင္ ဗိုက္ေအာင့္၊ ဗိုက္နာျဖစ္ျခင္း။
(၅) ခံတြင္းအပူခ်ိန္သည္ ၃၈ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ ေက်ာ္လြန္ေနျခင္း။
(၆) ေရဓာတ္ကုန္ခန္းျခင္း၊ (အလြန္အမင္းေရဆာ ေလာင္ျခင္း၊ အာေခါင္ေျခာက္ျခင္း၊ ဆီးနည္း ျခင္း၊ လြန္စြာအားအင္ခ်ည့္နဲ႔ျခင္း၊ ေခါင္းမူးျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း)
(၇) အျမင္အာ႐ုံ မၾကည္လင္ျခင္း၊ ၾကြက္သား အားနည္းျခင္းႏွင့္ လက္ေမာင္းမ်ားကိုက္ခဲျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ အာ႐ုံေၾကာဆိုင္ရာလကၡဏာမ်ားကို ေတြ႕ရျခင္း။
ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္း
ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္းသည္ ကုသျခင္းထက္ပိုမို ထိေရာက္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္အစာအဆိပ္သင့္မႈမျဖစ္ ေအာင္ ေအာက္ပါနည္းလမ္းမ်ားအတိုင္း ႀကိဳတင္ ကာကြယ္သြားသင့္ေပသည္-
(၁) သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေအာင္ေဆးေၾကာျခင္း။ အစား အစာမ်ားမကိုင္တြယ္မီ၊ မခ်က္ျပဳတ္မီ ဆပ္ျပာ၊ ေရေႏြး တို႔ျဖင့္ လက္ကိုစင္ၾကယ္ေအာင္ေဆးေၾကာျခင္းႏွင့္ အိုးခြက္ပန္းကန္မ်ား၊ စဥ္းတီတုံးမ်ားႏွင့္ ပစၥည္းတင္စင္ မ်ားကိုလည္း ဆပ္ျပာ၊ ေရေႏြးတို႔ျဖင့္ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ ေအာင္ ေဆးေၾကာျခင္း။
(၂) စားေသာက္ကုန္ၾကမ္းမ်ားႏွင့္ အသင့္စားအစာ မ်ားကို သတ္သတ္စီခြဲ၍ထားျခင္း။ ေစ်းဝယ္ထြက္လွ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အစားအစာမ်ားကို သိုေလွာင္ သိမ္းဆည္းရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ ျပင္ဆင္ရာတြင္ လည္း ေကာင္း အသားစိမ္း၊ ငါးစိမ္းမ်ားကို အျခားေသာ စားေသာက္ကုန္မ်ားႏွင့္ သတ္သတ္စီ ခြဲ၍ထားျခင္း။ ထိုသို႔ထားရွိျခင္းသည္ အစားအစာမ်ား ေရာေႏွာရာမွ ျဖစ္ေပၚတတ္သည့္ဓာတ္မတည့္မႈကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ သည္။
(၃) သတ္မွတ္အပူခ်ိန္အထိခ်က္ျပဳတ္ျခင္း။ အစား အေသာက္မ်ားကို သတ္မွတ္အပူခ်ိန္ ေရာက္ရွိသည္ အထိ ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း၊ ထိုသို႔ခ်က္ျပဳတ္မည္ဆိုလွ်င္ ေဘးဒုကၡေပးႏိုင္ေသာ ဇီဝ႐ုပ္ၾကြင္းမ်ားကိုကာကြယ္ႏိုင္ သည္။
(၄) ပုပ္သိုးႏိုင္ေသာအစားအစာမ်ားကို ေရခဲေသတၱာ ထဲတြင္ ခ်က္ခ်င္းထည့္ျခင္း။ အခန္းအပူခ်ိန္သည္ ၃၂ စင္တီဂရိတ္ေက်ာ္လြန္ေနလွ်င္ ပုပ္သိုးႏိုင္ေသာအစားအေသာက္မ်ားကို တစ္နာရီအတြင္း ေရခဲေသတၱာထဲသို႔ ထည့္ထားျခင္း။
(၅) အသား၊ ငါးမ်ားကို ေဘးကင္းစြာေရခဲဖယ္ရွားျခင္း။ အသား၊ ငါးမ်ားကို အခန္းအပူခ်ိန္ျဖင့္ ေရခဲေပ်ာ္ေအာင္ မလုပ္ျခင္း၊ ေဘးကင္းလုံၿခံဳေသာ ေရခဲဖယ္ရွားမႈသည္ ေရခဲေသတၱာအတြင္း၌သာ ဖယ္ရွားျခင္းျဖစ္သည္။
(၆) မသန္႔ရွင္းေသာအစားအစာမ်ားကိုစြန္႔ပစ္ျခင္း။ အစားအစာမ်ားကိုက်န္းမာေရးႏွင့္ညီၫြတ္စြာျပင္ဆင္ ထားျခင္း၊ထိန္းသိမ္းထားျခင္း၊သိုေလွာင္ထားျခင္းမရွိ လွ်င္ စားသုံးရန္မသင့္ေသာေၾကာင့္ စြန္႔ပစ္သင့္ေပသည္။ အခန္းအပူခ်ိန္ျဖင့္ကာလရွည္ၾကာထားရွိေသာ အစား အစာမ်ားတြင္ ခ်က္ျပဳတ္႐ုံမွ်ျဖင့္ ေသေက် ပ်က္စီးႏိုင္ျခင္း မရွိေသာ ဗက္တီးရီးယားမ်ား၊ အဆိပ္အေတာက္မ်ားပါ ရွိေနတတ္သည္။ ထိုအစားအစာမ်ားသည္ အနံ႔အသက္ ႏွင့္ အရသာေကာင္းမြန္ေနသည့္တိုင္ေအာင္ က်န္းမာေရး အတြက္ ေဘးကင္းလုံၿခံဳမႈမရွိေတာ့ေပ။
ေရွာင္ၾကဥ္သင့္
အစာအဆိပ္သင့္ျခင္းသည္ကေလးသူငယ္မ်ား၊ ကိုယ္ ဝန္ေဆာင္မိခင္မ်ား၊ သေႏၶေလာင္းမ်ား၊ သက္ႀကီး ရြယ္ အိုမ်ားႏွင့္ကိုယ္ခံအားနည္းသူမ်ားအတြက္ အသက္ အႏၲရာယ္စိုးရိမ္ရေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပ ပါ အစားအစာမ်ားကိုေရွာင္ၾကဥ္သင့္ေပသည္-
(၁) အသားစိမ္း၊ငါးစိမ္းမ်ား။
(၂) ကမာမ်ား၊ ခုံးေကာင္မ်ားႏွင့္ ေယာက္သြားမ်ား အပါအဝင္ ခ်က္ျပဳတ္ရျခင္းမရွိေသးေသာ အသားစိမ္း၊ ငါးစိမ္းမ်ား၊ အခြံမာအေကာင္မ်ား။
(၃) ကြတ္ကီး၊ ေရခဲမုန္႔တို႔တြင္ ပါဝင္သည့္ ခ်က္ျပဳတ္ ရျခင္းမရွိေသးေသာ ဥမ်ားႏွင့္ အစားအစာ မ်ား။
(၄) ပဲပင္ေပါက္အစိမ္းမ်ား။
(၅) ပိုးသတ္ထားျခင္းမရွိေသာေဖ်ာ္ရည္ႏွင့္ယမကာ မ်ား။
(၆) ပိုးသတ္ထားျခင္းမရွိေသာ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္း မ်ား။
(၇) ေရခဲေသတၱာထဲတြင္ထည့္ထားေသာ အသား၊ ငါးအသုပ္မ်ား။
(၈) ကာလရွည္ၾကာသိမ္းထားေသာ လက္လုပ္အခ်ဥ္ မ်ား။
(၉) ဝမ္းႏူးေစေသာအစားအစာမ်ား။
(၁ဝ) သက္တမ္းလြန္အစားအစာမ်ား။
ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ျခင္း
အစာအဆိပ္သင့္ျခင္းကိုမိမိေနအိမ္၌ပင္အေရးေပၚျပဳစုကုသသြားရန္လိုအပ္သည္။ ျပင္းထန္လွ်င္ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္းသို႔ ခ်က္ခ်င္းပို႔သင့္သည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ သုံးရက္မွ ငါးရက္အတြင္း ကုသႏိုင္ေပသည္။ အစာ အဆိပ္သင့္မႈျဖစ္လွ်င္ ေရဓာတ္ကို ထိန္းသိမ္းရမည္ ျဖစ္သည္။ ေရသည္ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္ႏွင့္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ မႈကို ထိန္းသိမ္းေစႏိုင္သည္။ လုံေလာက္စြာ အနားယူ ျခင္း၊ အစာေၾကလြယ္ေသာအစားအစာမ်ားကို စားသုံး ျခင္း၊ အရက္၊ ေကာ္ဖီ၊ အငန္၊ အစပ္ႏွင့္ အဆီအဆိမ့္တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ေပသည္။ အထူးသျဖင့္ အျခားသူမ်ားကို ကူးစက္ျပန္႔ပြားျခင္းမရွိေအာင္ တစ္ကိုယ္ေရသုံး ပစၥည္း မ်ားကိုသတ္သတ္စီခြဲျခားအသုံးျပဳျခင္း၊ အိမ္သာ၊ ေရစင္ မ်ားႏွင့္ေရခ်ဳိးခန္းမ်ားကို သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆး ေၾကာျခင္း၊ ပိုးသတ္ျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္သြားသင့္ေပ သည္။
ေနထိုင္မႈပုံစံ
လူတစ္ဦး၏ သက္ရွည္က်န္းမာမႈသည္ အစား အေသာက္ႏွင့္ ေနထိုင္မႈပုံစံေပၚတြင္ မ်ားစြာမူတည္လ်က္ ရွိသည္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ အစားအေသာက္မ်ားသည္ ဓာတုေဆးဝါးမ်ား၊ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား၊ ဆိုးေဆးမ်ားႏွင့္ မကင္းသေလာက္ျဖစ္ေနသည္။ ထို႔အျပင္ ေန႔စဥ္႐ွဴ႐ႈိက္ ေနရေသာေလသည္လည္း မလတ္ဆတ္ေတာ့ေပ။ ထိုသို႔ ေသာအေျခအေနမ်ဳိးတြင္ က်န္းမာေရးႏွင့္ညီၫြတ္စြာ စားေသာက္ေနထိုင္မႈမရွိလွ်င္ ေရာဂါတစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ဝင္လာ ၿပီးေနာက္ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေသာ လူ႔ေလာကမွေစာစီးစြာ ထြက္ခြာသြားၾကရမည္ျဖစ္သည္။
ၿခံဳ၍တင္ျပရလွ်င္က်န္းမာျခင္းသည္ လူတစ္ဦးအတြက္ ႀကီးမားေသာလာဘ္တစ္ပါးပင္ျဖစ္သည္။ အစာအဆိပ္ သင့္မႈသည္ ျပင္းထန္လွ်င္ အသက္အႏၲရာယ္ပင္စိုးရိမ္ရ ေပသည္။ ေငြေၾကးႏွင့္ေအာင္ျမင္မႈမ်ား မည္မွ်ပင္ ရွိေန ေစကာမူ က်န္းမာေရးခ်ဴခ်ာေနမည္ဆိုလွ်င္ ေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ မည္ မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္စြာ ေနထိုင္စားေသာက္ေရးသည္ အသက္တမွ်ပင္အေရးပါ လ်က္ရွိသည္။
လူတစ္ဦးသည္ က်န္းမာေနမွသာလွ်င္ မိမိခ်စ္ျမတ္ႏိုးေသာမိသားစုမ်ားႏွင့္အတူ သက္တမ္းေစ့ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ဳိး အက်ဳိးကိုလည္း သယ္ပိုးႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူ ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းစီအေန ျဖင့္ အစာအဆိပ္သင့္မႈအႏၲရာယ္မွ ကင္းေဝးၿပီး သက္တမ္း ေစ့ေနႏိုင္ရန္အတြက္ ေန႔စဥ္စားသုံးေနေသာ အသား၊ ငါးႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားအပါအဝင္ အစားအစာအားလုံးကို ေရျဖင့္စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာၿပီး စားသုံးသြားႏိုင္ၾကပါေစ။
ေၾကးမႈံ
No comments:
Post a Comment