ဗမာ အခက္ တရုတ္ အခ်က္ေလာ

ဗမာ အခက္ တရုတ္ အခ်က္ေလာ

မၾကာမီက ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ႏူိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစုိးရ အဖုိ႕ ျပင္းထန္ေသာ စိမ္ေခၚမႈမ်ား ႏွင့္ ရင္ဆုိင္လာခဲ့ရေပသည္။ ယင္းသည္ကပင္ တရုတ္တုိ႕အဖုိ႕ မၾကာေသးမီက ဆုံးရႈံးမလုိ ျဖစ္ခဲ့ေသာ မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးပါသည့္ အိမ္နီးခ်င္း ႏူိင္ငံတႏူိင္ငံ ကုိ ျပန္လည္ သိမ္းသြင္းရန္ အခြင့္အလမ္းေကာင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရေပသည္။

ယခင္က ဘဂၤါလီ အေရး ႏွင့္ ပါတ္သက္ျပီး တရုတ္ႏူိင္ငံက ၾကားေနသည့္ အသြင္မ်ဳိး ျပခဲ့ေသာ္လည္း ၾသဂုတ္ လ ၂၅ ရက္ေန႕ ေနာက္ပုိင္းတြင္ အစုိးရကုိ ေထာက္ခံသိသေဘာ မသိမသာ ျပသလာခဲ့ေပသည္။

ယခင္က ၾကားေနသည္ဆုိသည္မွာလည္း ၎တုိ႕၏ နယ္စပ္လုံျခဳံေရး ကုိ ထိပါးလာႏူိင္စရာ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သုိ႕ေသာ္ ဘဂၤါလီ ကိစၥကုိ ကမၻာက က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေျပာလာခဲ့ခ်ိန္တြင္ေတာ့ ၎တုိ႕ႏူိင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ဖက္ရွိ ရွင္ဂ်န္ ျပည္နယ္ရွိ အုိင္ဂါ (Ugyhur) မူဆလင္ စစ္ေသြးၾကြ မ်ားအား ဆက္ဆံပုံႏွင့္ ဆက္စပ္ကာ ၎တုိ႕ဖက္ လွည့္လာႏူိင္သည့္ အေရးအား စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္လာခဲ့ၾကပုံရွိေပသည္။

တရုတ္က ျမန္မာ စစ္တပ္၏ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရးကုိ ေနာက္ကြယ္မွ အားေပးသမႈ ျပဳခဲ့ေသာ္လည္း အေမရိကန္ အစုိးရကမူ ျမန္မာဘက္မွ လူမ်ဳိးေရး သန္႕စင္မႈဆုိသည္ကုိ အလုံးစုံ ျငင္းဆုိခဲ့မႈအား ျပီးခဲ့သည့္ အဂၤါေန႕က ယုတၱိမရွိဟု ဆုိကာ ပယ္ခ်ခဲ့ျပီး ကုလသမဂၢ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီမွ တာ၀န္ရွိေသာ ျမန္မာ စစ္တပ္ကုိ အေရးယူမႈ ျပဳလုပ္ရန္ ေတာင္းဆုိခဲ့ေပသည္။

သုိ႕ေသာ္ တရုတ္တုိ႕ကမူ ဘဂၤါလီ ျပႆနာသည္ ရႈပ္ေထြးျပီး သမုိင္းေၾကာင္းႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေနသည္ဆုိကာ ျမန္မာဘက္မွ ရပ္တည္ခဲ့ျပီး ျဗိတိသွ် ကုိလုိနီ ၀ါဒ ၏ ဆုိးေမြ အျဖစ္ အျပစ္ပုံခ်ခဲ့ေပသည္။

တရုတ္က ျမန္မာ စစ္အာဏာရွင္လက္ထက္က လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈမ်ားကုိ ႏူိင္ငံတကာ အလယ္တြင္ မဆုပ္မနစ္ ခုခံကာကြယ္ေပးခဲ့သလုိ ယခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစုိးရကုိလည္း အလားတူ ျပဳလုပ္ေပးလာခဲ့သည္။

သုိ႕ေသာ္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၏ ဒီမုိကေရစီ အစုိးရ အား စစ္အာဏာရွင္မ်ား လုိပင္ အလားတူ ကာကြယ္မႈ ေနာက္တၾကိမ္ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ရသည္ကပင္ ကံၾကမၼာ၏ လွည့္စားမႈ တခုသာ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။

အေနာက္ႏူိင္ငံ အစုိးရမ်ားက ျမန္မာ အစုိးရႏွင့္ ခပ္ခြာခြာ ေနလာသည့္ အခ်ိန္တြင္ တရုတ္တုိ႕ အဖုိ႕ က ဆက္ဆံေရး တဖန္ တုိးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ႏူိင္ခြင့္ ရရွိလာျပီ ဟု ယူဆလာခဲ့ၾကသည္။

ထုိ႕အတြက္ တရုတ္ အစုိးရ က ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ရမႈမ်ား အတြက္ မည္သူ႕တြင္ တာ၀န္ရွိသည္ဟု အျပစ္ဖုိ႔ ရန္ထက္ အေျဖတခု ေပၚထြက္လာေရးကုိ အာရုံထား ျပဳလုပ္လာခဲ့ၾကသည္။

၎တုိ႕၏ တရား၀င္ေၾကျငာခ်က္မ်ား တြင္ ရုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္မ်ားဟု မသုံးႏႈန္းပဲ “ရခုိင္ျပည္နယ္မွ ေနရပ္ကုိ စြန္႕ခြာ ထြက္ေျပးၾကသူမ်ား” ဟု ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းသည္ကပင္ ျမန္မာ အစုိးရအား စိတ္အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္ေစမည့္ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးစု ဆုိသည္ကုိ အသိအမွတ္ျပဳရန္ ေရွာင္ရွား လုိက္ၾကျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ တရုတ္ ႏူိင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး ၀မ္ယီက ႏူိ၀င္ဘာ ၁၉ ရက္ေန႕ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သုိ႕  ေရာက္ရွိေနစဥ္အတြင္းသာ အိမ္ရွင္အစုိးရ အၾကဳိက္ တၾကိမ္တခါသာ ေခၚေ၀ၚခဲ့ဖူးေပသည္။

တရုတ္က “လုိအပ္ေနခ်ိန္ တြင္ မိတ္ေဆြရင္း” တေယာက္အျဖစ္ ျမန္မာမွ သေဘာထား လာေစရန္ ၾကဳိးစား ရပ္တည္ေပးခဲ့သည္။ သုိ႕ေသာ္ ႏူိင္ငံအတြင္းတြင္ တရုတ္တုိ႕က ၎တုိ႕ ကုိယ္က်ဳိး အတြက္ အဓိက ထား ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလာခဲ့ျခင္းႏွင့္ ႏူိင္ငံေျမာက္ပုိင္းရွိ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ မ်ားကုိ ေထာက္ခံ မႈေပးခဲ့ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ လူၾကဳိက္မ်ားမႈ ေမွးမွိမ္လာခဲ့ရျပီး ျဖစ္သည္။

သုိ႕ေသာ္လည္း ျမန္မာဖက္မွ ၎တုိ႕အေပၚ ႏူိင္ငံတကာမွ အျပင္းအထန္ ေ၀ဖန္ခံလာရခ်ိန္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ တုိ႕ ႏွစ္ေယာက္စလုံးက ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ျပသသည့္အေနျဖင့္ မႏွစ္က ဘီဂ်င္းသုိ႕ သြားေရာက္ခဲ့ျပီး ဆက္လက္ေထာက္ခံမႈ ရရန္ ၾကဳိးစားခဲ့ၾကသည္။

တရုတ္ တုိ႕ အေနနွင့္လည္း ရခုိင္ေဒသ တည္ျငိမ္ေရး သည္ ၎တုိ႕ အက်ဳိးစီးပြား အတြက္လည္း စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္စရာ မ်ား ရွိေနခဲ့ရသည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း တရုတ္-ျမန္မာ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ႕ ပုိက္လုိင္း မ်ား ႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴ စီးပြားေရး ဇုံ တည္ေဆာက္ေရး ပရုိဂ်က္မ်ား တြင္ အေျမာက္အျမား ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကျပီး ျဖစ္သည္။ ထုိစီမံကိန္းမ်ားက တရုတ္ျပည္အတြက္ စြမ္းအင္ ဖူလုံေရး ႏွင့္ အိႏၵိယ သမုဒၵရာသုိ႕ ထြက္ေပါက္ ရရွိေရး အတြက္ အထူးအေရးပါလ်က္ ရွိေနေပသည္။

အဆုိပါ စီမံကိန္း ဧရိယာ မ်ားက အခင္း ျဖစ္ပြားရာ ေဒသႏွင့္ ေ၀းကြာေနျပီး အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၏ တုိက္ခုိက္ခံရမႈ အႏၱရာယ္ မွ အလွမ္းေ၀းေနဆဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၎တုိ႕၏ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ မ်ား ႏွင့္ လုံျခဳံေရးကုိေတာ့ ထိခုိက္လာမႈမ်ား ရွိခဲ့ေပသည္။ ထုိ႕အျပင္ အစြန္းေရာက္ အစၥလာမ္၀ါဒသည္ တရုတ္ျပည္သုိ႕ ကူးစက္လာကာ ၎တုိ႕၏ လူနည္းစု မူဆလင္မ်ား အေရး ႏွင့္ ေပါင္းစပ္မည့္ အလားအလာမ်ားကုိလည္း စုိးရိမ္စရာ ျဖစ္လာရသည္။ ထုိ႕အတြက္ လည္း တရုတ္ ႏွင့္ ျမန္မာ လုံျခဳံေရး တပ္ဖဲြ႕မ်ား နီးနီးကပ္ကပ္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္လာခဲ့ၾကသည္။

ႏူိင္ငံတကာက တရုတ္ အား ျမန္မာ အေပၚ ဖိအားေပးရန္ တုိးတက္ေတာင္းဆုိလာေနေသာ္လည္း တရုတ္တုိ႕က လုိက္လုပ္ဖြယ္ မရွိေပ။ ဤသည္က ၎တုိ႕ မၾကာခဏ ေျပာဆုိေနေသာ အျခား ႏူိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရး တြင္ ၀င္မစြက္ဖက္လုိဟုေသာ သေဘာမ်ဳိး မဟုတ္ပဲ ျမန္မာတုိ႕၏ ျပည္တြင္း ႏူိင္ငံေရးကုိ ထူးထူးျခား ျခား နားလည္ထားမႈႏွင့္အတူ ၎တုိ႕အတြက္ အက်ဳိးရွိရာ ရွိေၾကာင္း အစြမ္းကုန္ ႏႈိက္ထုတ္ႏူိင္ရန္သာ ရည္ရြယ္ထားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစုိးရမွ ျပည္သူမ်ား၏ အလုိကုိ ဆန္႕က်င္ျပီး အဆုိပါ ဘဂၤါလီ မ်ား အေပၚ သေဘာထား ေျပာင္းဖုိ႕ အလားအလာ မရွိ ဆုိသည္ႏွင့္ စစ္တပ္အား အျပစ္ဒဏ္ေပး ျခိမ္းေျခာက္ယုံမွ် ႏွင့္လည္း အျပဳအမူမ်ား ေျပာင္းလဲမည္မဟုတ္ ဆုိသည္ကုိလည္း နားလည္သိရွိထားခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။ လက္ရွိ တရုတ္တုိ႕ အလုိက် ျဖစ္ေနသည့္ ျပည္တြင္းရွိ အင္အား ခ်ိန္ခြင္လွ်ာသာ တဖက္သုိ႕ တိမ္းေစာင္းသြားႏူိင္မည့္ အႏၱရာယ္သာ ျဖစ္ေပၚလာႏူိင္ေပသည္။

ျမန္မာ စစ္တပ္အေပၚ တရုတ္က မၾကာမီ ႏွစ္မ်ား အတြင္းက စိတ္ကုန္ခမ္းလာမႈမ်ား တုိးျမွင့္ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရေသာ္လည္း ၎တုိ႕အား ျခိမ္းေျခာက္ အက်ပ္ကုိင္ျခင္းထက္ သြယ္၀ုိက္ျပီး ဖိအားေပးျခင္းျဖင့္သာ ႏူိင္ငံေရး အရ အျမတ္ထြက္ေအာင္ လုပ္လာဖြယ္ရွိသည္။ နယ္ျခား ေဒသမ်ားတြင္ ျမန္မာ စစ္တပ္မွ တုိက္ခုိက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထုိေဒသရွိ တရုတ္၏ အက်ဳိးစီးပြားကုိ တုိက္ရုိက္ျခိမ္းေျခာက္လာႏူိင္ျပီး ဒုကၡသည္မ်ား ထြက္ေျပးခုိလႈံမႈမ်ားေၾကာင့္ နယ္စပ္ေဒသအပါအ၀င္ တရုတ္ ကုန္းတြင္းပုိင္း ေဒသမ်ားကုိပါ ထိခုိက္လာႏူိင္စရာ ရွိသည္။

အဆုိပါ ပဋိပကၡမ်ား ေျပလည္ေရး အတြက္ မိမိတုိ႕ ျဖန္ေျဖေပးႏူိင္ေၾကာင္း လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ က ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လႈိင္ ၏ တရုတ္ ခရီးစဥ္အတြင္း အသိေပး ေျပာဆုိခဲ့ၾကသည္။ ယခု ဘဂၤါလီ အက်ပ္အတည္းတြင္ တရုတ္ တုိ႕၏ (ေအာက္တုိဘာလ ပါတီညီလာခံ အတြင္း အသစ္တဖန္ ခ်မွတ္က်င့္သုံးလာေသာ ႏူိင္ငံတကာ အေရးမ်ားတြင္ တက္ၾကြစြာ ပါ၀င္ ပါတ္သက္ရန္ ဆုိသည့္ မူ၀ါဒကုိ) စမ္းသပ္မႈတခု အျဖစ္ ျမန္မာ ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အၾကား ၀င္ေရာက္ ျဖန္ေျဖဖုိ႕ အခြင့္အေရးလည္း ရလာခဲ့ျပန္သည္။

ထုိ႕အတြက္ မၾကာမီက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွင့္ ျမန္မာတုိ႕ အၾကား ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ေသာ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္ပုိ႕ေရး သေဘာတူညီခ်က္တြင္ ၎တုိ႕၏ ေျခရာလက္ရာ မ်ား ပါ၀င္ေနသည္ဟု တရုတ္တုိ႕ ဖက္မွ ေျပာဆုိမႈမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေလ့လာသူ အေတာ္မ်ားမ်ားက မူ သံသယ ရွိခဲ့ၾကသည္။

သုိ႕ေသာ္ အေနာက္ႏူိင္ငံမ်ား ႏွင့္မတူပဲ ဘဂၤါလီ အေရးအခင္းအား တရုတ္တုိ႕က ၎တုိ႕၏ သီးျခား ေတြးေခၚေမွ်ာ္ျမင္မႈ မ်ား ႏွင့္ တြက္ခ်က္ခ်ည္းကပ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ျပီး ထုိအေရးအား အျပီးသတ္ မည္သုိ႕မည္ပုံ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းရမည္ဆုိသည္အေပၚ ျမန္မာ အား ေရြးခ်ယ္ႏူိင္စရာ နည္းလမ္းမ်ား ျပသေပးလာခဲ့သည္။

အဆုိပါ အေရးအခင္း ကုိ အေၾကာင္းျပဳျပီး ျမန္မာအေပၚ တရုတ္တုိ႕၏ ၾသဇာ လႊမ္းမုိးမႈ က်ယ္ျပန္႕လာျခင္းျဖင့္ ယခင္က အေနာက္ႏူိင္ငံမ်ား လက္၀ယ္ ပါလုလု ျဖစ္ေသာ စီးပြားေရး နယ္ပါယ္မ်ားအား ျပန္လည္ ရယူလာႏူိင္စရာ ရွိေနေပသည္။

အဆုိပါ အလားအလာမ်ားက ေရရွည္ ခံမည္ေလာဆုိသည္ကုိေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ၾကရအုန္းမွ ျဖစ္ျပီး ယခုအခ်ိန္အထိေတာ့ လူသားတုိ႕ အၾကပ္အတည္း ျပႆနာတခုကုိ သံတမန္ အခြင့္အလမ္း တခုအျဖင့္ တရုတ္တုိ႕က ပါးနပ္စြာ ျပဳလုပ္လာခဲ့ၾကေပသည္။

လွစိုး​ေ၀

ရည္ညြန္း ။ ၊ China finds opportunity in Myanmar crisis by Yun Sun in Asia Times (Feb 14, 2018)