အဆုိပါ ေမးခြန္း၏ အေျဖကုိ ကၽြန္ေတာ္လည္း ေသခ်ာမသိ၊ ထုိ႕အတူ ရန္ကုန္ စည္ပင္ မွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားလည္း အေသအခ်ာမသိ၊ ဆရာ၀န္ၾကီးတဦးက အိမ္မ်ားသုိ႕ ၀င္၍ ေသာက္သုံးေရ ကုိ ဓါတ္ခဲြစမ္းသပ္မႈ ျပဳရာမွ ေတြ႕ရွိခဲ့တယ္လုိ႕သာ ေျပာျပီး စံခိ်န္ စံႏႈန္းမ်ား၊ မည္သည္လူေနေဒသမ်ား မ်ား တြင္ ေတြ႕ရွိသည္ဟု အေသအခ်ာ စာရြက္စာတမ္း မွတ္တမ္းမွတ္ရာ မ်ား ႏွင့္ ေျပာဆုိခဲ့ျခင္းလည္း မရွိ ၍ မသိၾကရျခင္းပင္။ ထုိ႕အျပင္ ဤသုိ႕သာ ရန္ကုန္ ျမဳိ႕ေနလူထု မစင္ေရမ်ားကုိ ေသာက္သုံးရသည္ ဆုိက ၀မ္းေလ်ာ ၀မ္းပ်က္ ေရာဂါမ်ား ႏွင့္ လူနာမ်ား ေန႕စဥ္လုိ ျမင္မေကာင္းေအာင္ ေဆးရုံ ေဆးခန္း မ်ား မွာ ေတြ႕ၾကရမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
သုိ႕ေသာ္ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖဲြ႕မွ စိတ္ခ်လက္ခ် ေသာက္သုံးႏူိင္ေသာ ေရသန္႕ ႏွင့္ ပါတ္သက္ျပီး သတ္မွတ္ထားတဲ့ စံခ်ိန္စံႏႈန္းက ရွိပါတယ္။ အဲံသည့္ စံခ်ိန္ စံႏႈန္းကေတာ့ 10 µg/L ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏူိင္ငံတြင္ စီးပြားေရး အခြင့္အလန္း မ်ား တုိးတက္ေပၚ ေပါက္လာျပီး ႏူိင္ငံျခား ကုမၸဏီမ်ား အလုံးအရင္း နဲ႕ စတင္၀င္ေရာက္လာခ်ိန္တြင္မေတာ့ ႏူိင္ငံ ၏ ေရအရင္းအျမစ္ စံႏႈန္း မည္မွ် အထိ ရွီသည္ဆုိသည္ႏွင့္ ပါတ္သက္၍ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား က မရွိသေလာက္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ထုိ႕အတြက္ တုိက်ဳိ တကၠသုိလ္ ျမဳိ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာ ဌာနမွ ဟီရုိရွီ ဆာကုိင္း ဦးေဆာင္ျပီး ရန္ကုန္ နဲ႕ ေနျပည္ေတာ္ တြင္ ထဲထဲ၀င္၀င္ သုေတသန ေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေတြ႕ရွိခ်က္ မွတ္တမ္းေတြကုိ ေတာ့ ေလ့လာ သိရွိခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ ၎တုိ႕အဆုိအရ ေရနဲ႕ ပါတ္သက္ျပီး ေလ့လာတုိင္းတာမႈက ယခုအခ်ိန္အထိ တၾကိမ္သာ ျပဳလုပ္ခဲ့ဖူးေသးတယ္လုိ႕ သိရပါတယ္။
၎တုိ႕ေလ့လာသိရွိခဲ့ေသာ ေရ အရင္းအျမစ္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံမ်ားရဲ႕ မွတ္တမ္းမ်ားကုိ သိရွိႏူိင္ရန္ ေနျပည္ေတာ္ကုိ ခ်န္လွပ္ျပီး ရန္ကုန္ နဲ႕ ပါတ္သက္တာ အနည္းငယ္ မွ်ေ၀ ေပးလုိပါတယ္။
ရန္ကုန္ တြင္ ေသာက္ေရ နဲ႕ ပါတ္သက္ျပီး ေလ့လာ ဆန္းစစ္မႈမ်ားကုိ ေလးမ်ဳိးခဲြျပီး ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမတမ်ဳိးက ကေတာ့ Pot လုိ႕ ေခၚတဲ့ လမ္းေဘးေရအုိးစင္မ်ား၊ ဒုတိယက nonpiped taps လုိ႕ ေခၚတဲ့ ဘုရားေက်ာင္းကန္မ်ား တြင္ အလႈဒါန ျပဳထားတဲ့ Tap water ေသာက္ေရမ်ား၊ တတိယကေတာ့ အေဆာက္အဦးမ်ားကုိ သြယ္တန္းေပးတဲ့ ပုိက္မွ ေရ မ်ား နဲ႕ စတုတၳကေတာ့ bottle water လုိ႕ ေခၚတဲ့ ေသာက္ေရသန္႕ဗူးမ်ား ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ ဘက္တီရီယား ပါ၀င္မႈ အတုိင္းအတာ ကုိ ေလ့လာ ဆန္းစစ္ၾကျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဆုိပါ ေလးမ်ဳိး တြင္ ပါရွိေသာ ေသာက္သုံးေရ မ်ားကုိ E. coli နဲ႕ coliform လုိ႕ ေခၚတဲ့ ဘက္တီရီယား level အတြက္ ဓါတ္ခဲြစမ္းသပ္ရာမွာ ေလးမ်ဳိးစလုံးတြင္ E. coli မေတြ႕ရွိခဲ့ရဖူးလုိ႕ ဆုိပါတယ္။ မစင္ေတြပါတဲ့ ေရဆုိရင္ေတာ့ ဒင္းၾကမ္းျပည့္ေနမွာ ၾကိမ္းေသပါတယ္။ သုိ႕ေသာ္လည္း CFU level မွာေတာ့ ဂ်ပန္ စံခ်ိန္ စံႏႈန္းအရ မေသာက္သုံးသင့္ဖူးလုိ႕ ဆုိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လမ္းေဘးေရးအိုးစင္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အ၀ီစိ တြင္းမ်ား တြင္ ဖလုိရုိက္ level က 1mg/L ရွိတဲ့ အတြက္ WHO စံ ျဖစ္တဲ့ 1.5 mg/L နဲ႕ နီးစပ္မႈ ရွိပါတယ္။ ေရသန္႕ အေျခအေနက အထက္က ေျပာခဲ့တဲ့ WHO စံခ်ိန္ 10 µg/L မွာ 7.9 µg/L ရွိတဲ့ အတြက္ သန္႕စင္ျပီး ေသာက္သုံးႏူိင္တယ္လုိ႕ ဆုိပါတယ္။
အေဆာက္အဦးမ်ားကုိ သြယ္တန္းေပးတဲ့ ေရ မွာ ကလုိရင္း level 0.03mg/L ေတြ႕ရပါတယ္။ ထုိ႕အတြက္ အဆုိပါ ပုိက္လုိင္းမ်ား အတြင္း water quality ကုိ ထိမ္းသိမ္းမႈ ရွိေနသည္ဟု ေဖၚျပထားပါတယ္။ ေသာက္ေရသန္႕ အမ်ဳိးအစား တခုတြင္ေတာ့ ပုိက္ကေရထက္ ပင္ အေျခအေန ဆုိးေနတာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။
ရန္ကုန္မွာ E. coli နဲ႕ coliform လုိ႕ ေခၚတဲ့ ဘက္တီရီယား level သည္ ရန္ကုန္ ျမစ္အတြင္း ေတြ႕ရွိမႈသည္ 52 CFU/mL ျဖစ္ျပီး ဂ်ပန္ စံခ်ိန္ စံႏႈန္းျဖစ္တဲ့ 50 CFU/mL နဲ႕ နီးစပ္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဆုိပါ ေရ ကုိ ေနာက္ဆုံးေပၚ နည္းပညာ မ်ား နဲ႕ သန္႕စင္ႏူိင္ခဲ့ရင္ ေသာက္သုံးလုိ႕ ရျပီ လုိ႕ ဆုိပါတယ္။
ရန္ကုန္ ရွိ လူအမ်ား အပန္းေျဖရာ ဥယာဥ္မ်ားရွိ ေရနမူနာကုိ စမ္းသပ္ရာမွ E.coli မေတြ႕ရဖူးလုိ႕ ဆုိပါတယ္။ သုိ႕ေသာ္လည္း CFU/mL က ၂ ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ ေသာက္သုံးသင့္ေသာ ပမာဏ ၁.၂ ထက္ ေက်ာ္လြန္ေနတဲ့ အတြက္ ေသာက္သုံးရန္ မသင့္ေတာ္ဖူးလုိ႕ ဆုိပါတယ္။
နိဂုံးခ်ဳပ္ အေနနဲ႕ ႏူိင္ငံတြင္း ရွိ ျမဳိ႕ျပမ်ားတြင္ ရွိ water quality ကုိ ျခဳံငုံ စစ္ေဆးခဲ့သည့္အျပင္ ျမစ္မ်ား၊ ဆည္မ်ား၊ ေရကန္မ်ား ႏွင့္ တြင္းေရ မ်ားကုိ စစ္ေဆးရာမွာ ေယဘုယ် အား ျဖင့္ ေကာင္းမြန္ေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။ သုိ႕ေသာ္လည္း အမ်ားသုံး ေရအုိးစင္မ်ား ႏွင့္ ဘုရားေက်ာင္းကန္မ်ားတြင္ ေတြ႕ရေသာ ေသာက္ေရ အမ်ဳိးအစားမ်ားကုိမူ တုိးတက္ရန္ လုပ္ဖုိ႕ လုိေသးတယ္လုိ႕ ဆုိပါတယ္။
အဆုိပါ စစ္တမ္းကုိ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ သိပၸံ ဂ်ာနယ္ၾကီးတြင္ ေဖၚျပထားျပီး ေလ့လာလုိသူ ပညာရွင္မ်ား အတြက္ link ကုိ ပူးတဲြ ေဖၚျပလုိက္ပါတယ္။
ထုိကဲ့သုိ႕ အခ်က္အလက္ ျပည့္စုံစြာ ျဖင့္ မည္သည့္ေနရာ တြင္ မည္သုိ႕ ေရနမူနာယူ၍ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္ဟု ဆရာ၀န္ၾကီးမွ ပူးတဲြ တင္ျပႏူိင္လ်င္ တာ၀န္ ရွိသူမ်ားလည္း အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရ၍ ေကာင္းေပစြ ဟု လည္း ထင္ျမင္မိပါတယ္။
လွစိုးေ၀
No comments:
Post a Comment