လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားခ်ဳိးေဖာက္မခံရေစဖို႔ အဂတိလိုက္စားျခင္းကို တြန္းလွန္ၾကပါစို႔

လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားခ်ဳိးေဖာက္မခံရေစဖို႔ အဂတိလိုက္စားျခင္းကို တြန္းလွန္ၾကပါစို႔

အဂတိလိုက္စားျခင္းသည္ ယေန႔တိုင္ ကမၻာႀကီးတြင္ အျမစ္ျဖတ္သုတ္သင္၍မရသည့္   ေရာဂါဆိုးတစ္ခု ျဖစ္သလို ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ ေဘးအႏၲရာယ္တစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါသည္။ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားေလေလ ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတို႔တြင္ ထိခိုက္မႈ
မ်ားရွိႏိုင္သလို ျပည္သူမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား အျပည့္အဝခံစားရရွိေရးတို႔တြင္ အားနည္းမႈမ်ား ရွိလာမည္ျဖစ္သည္။ သို႔အတြက္ ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားတြင္ အဂတိလိုက္စားျခင္း   ေလ်ာ့နည္းပေပ်ာက္ေစရန္ နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေနၾကသည္ကိုေတြ႕ရရွိရပါသည္။

ရယူရန္အားထုတ္

အဂတိလိုက္စားမႈဆိုသည္မွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ
ရွိသူက ရာထူးတာဝန္ကို  အလြဲသုံးစားျပဳ၍ တစ္စုံ
တစ္ရာကိုျပဳလုပ္ရန္၊ ဥပေဒႏွင့္အညီျပဳလုပ္ျခင္းမွ ေရွာင္
ၾကဥ္ရန္၊ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အား ဥပေဒႏွင့္အညီ ရထိုက္ေသာအခြင့္အေရးေပးရန္၊ သို႔မဟုတ္ ဥပေဒႏွင့္
အညီရထိုက္ေသာအခြင့္အေရးကို မမွန္မကန္ ပိတ္ပင္
ရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သက္ဆိုင္သူထံမွ  တံစိုး
လက္ေဆာင္ကို မိမိအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခား
သူ တစ္ဦးဦးအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အဖြဲ႕အစည္း
အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေပးျခင္း၊ လက္ခံျခင္း၊ ရယူ
ျခင္း၊ ရယူရန္အားထုတ္ျခင္း၊ကမ္းလွမ္းျခင္း၊ ကတိျပဳ
ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ တစ္နည္းနည္းျဖင့္ ေဆြးေႏြးျခင္းအား တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္၍ ျဖစ္ေစျပဳလုပ္ျခင္းဟုဆိုပါသည္။

အတားအဆီး အေႏွာင့္အယွက္

အဂတိလိုက္စားျခင္းသည္ လူအမ်ားအၾကား ယဥ္ပါး
ေနေသာကိစၥျဖစ္ေသာ္လည္း အဂတိလိုက္စားျခင္းႏွင့္
လူ႔အခြင့္အေရးဆက္ႏႊယ္မႈကိုမူ သိရွိဂ႐ုျပဳမိသူ နည္းပါး
ေနပါေသးသည္။ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီး၏ လူ႔အခြင့္
အေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ုံး Office of the High
Commissioners for Human Rights, OHCHRအဖြဲ႕ႀကီးမွ အဂတိလိုက္စားျခင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆက္ႏႊယ္မႈ ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး အဂတိ လိုက္စားျခင္းသည္ လူ႔အခြင့္
အေရးမ်ားအား အသိအမွတ္ျပဳခံစားရရွိေရးတြင္ ႀကီးမား
ေသာ အတားအဆီး အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ပါေၾကာင္း
ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး၏ အဓိက စံအခ်က္မ်ားျဖစ္သည့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ တာဝန္ခံမႈ၊ တာဝန္ယူမႈ၊ ခြဲျခားမႈ မရွိျခင္း၊ အဓိပၸာယ္ျပည့္ဝစြာျဖင့္ ပူးေပါင္းပါဝင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔ကို ထိေရာက္စြာအေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းသည္ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ျခင္းကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။
သို႔အတြက္ အဂတိလိုက္စားမႈကို ထိေရာက္စြာ အေကာင္
အထည္ေဖာ္ႏိုင္လွ်င္ျဖင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ တာဝန္ခံမႈ၊
တာဝန္ယူမႈ၊ တရားမွ်တမႈတို႔ကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မည္လည္းျဖစ္ပါသည္။

အကာအကြယ္ေပးရန္

ျမန္မာႏိုင္ငံ    အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး
ေကာ္မရွင္ဥပေဒ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားထဲမွ တစ္ခုကို ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္လည္း ''အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ပစၥည္းမ်ား၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ႏိုင္ငံသား
မ်ား၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ အက်ဳိးစီးပြားမ်ားကို ထိခိုက္မႈ
မရွိေစေရးအတြက္ အကာအကြယ္ေပးရန္'' ဟုဆိုထား
ေသာေၾကာင့္ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသား
မ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ား ထိခိုက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚရသည့္ အတြက္ အဂတိလိုက္စားမႈကိုတိုက္ဖ်က္၍ ႏိုင္ငံသား
မ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ား ထိခိုက္မႈမရွိေစေရး အကာ
အကြယ္ေပးရမည္ဟု ရည္ရြယ္ထည့္သြင္းထားသည္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အဂတိလိုက္စားျခင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္
အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ခ်ိတ္ဆက္ျဖစ္တည္မႈကို သိရွိ ႏိုင္သည္လည္း ျဖစ္သည္။

သုံးသပ္ဆန္းစစ္ခ်က္အရ

အဂတိလိုက္စားျခင္းသည္ လူ႔အခြင့္အေရးကို ထိပါး
ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္းျဖစ္သည္ဆိုၿပီး ႏိုင္ငံတကာဥပေဒမ်ား
တြင္ တရားဝင္အသိအမွတ္ျပဳ ထည့္သြင္းထားျခင္းမ်ဳိး
မရွိေသးေသာ္လည္း အဂတိလိုက္စားျခင္းေၾကာင့္ လူ႔
အခြင့္အေရးမ်ား ထိပါးခ်ဳိးေဖာက္ခံရျခင္းမ်ားကိုမူ အသိအမွတ္ျပဳထားၾကၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေရးအဖြဲ႕ (Transparency International) မွ ထုတ္ျပန္သည့္ Corruption Perceptions Index 2014  အစီရင္ခံစာတြင္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ
ေပါင္း ၁ဝဝ အား သုံးသပ္ဆန္းစစ္ခ်က္အရ  လက္တင္
အေမရိကႏိုင္ငံမ်ားထဲမွ ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္သည့္ ဗင္နီ
ဇြဲလားႏိုင္ငံႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံသည္ Corruption Perceptions Index  အၫႊန္းကိန္း (၁၉) ျဖစ္ၿပီး လူအခြင့္အေရးအေျခအေနမ်ား ဆိုးရြားလြန္း ေနေၾကာင္းႏွင့္ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ား က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ဆိုးရြားစြာ ျဖစ္ေပၚေနမႈမ်ားေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္
အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရျခင္းမ်ားကို ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံသူ၊
ႏိုင္ငံသားမ်ား ဆိုးရြားစြာ ခံစားေနရေၾကာင္းကို Corruption and Human Rights Violations in Venezuela ေခါင္းစဥ္ျဖင့္  Transparency International တြင္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂ ရက္ ရက္စြဲျဖင့္ သတင္းေရးသား ထားသည္ကို ေလ့လာသိရွိရပါသည္။

ခန္႔မွန္းႏိုင္

ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား အျပည့္အဝကာကြယ္ထားျခင္း၊
ခံစားရရွိျခင္း ရွိ- မရွိ ကို အဆိုပါႏိုင္ငံ၏ အဂတိလိုက္စား
မႈ ၫႊန္းကိန္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံ၏ အဂတိလိုက္စားမႈအေျခအေန မ်ားကို ၾကည့္႐ႈသုံးသပ္ႏိုင္သလို အဂတိလိုက္စားျခင္း
အေျခအေန အဆိုးအေကာင္းအေပၚမူတည္ၿပီး
အဆိုပါႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ အေျခအေန၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး
အေျခအေနကို သိရွိခန္႔မွန္းႏိုင္သည္လည္းျဖစ္သည္။

ထိပါးခ်ဳိးေဖာက္

လူသားမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား အျပည့္အဝ
ခံစားရရွိေပ်ာ္ရႊင္ေရးတြင္ အဂတိလိုက္စားျခင္းသည္
အဟန္႔အတား ေဘးအႏၲရာယ္တစ္ခုျဖစ္လာေနၿပီျဖစ္
သည္။ မည္သည့္အေျခအေနမ်ဳိးတြင္ ရွိေနသူျဖစ္ပါေစ
လူသားမ်ားသည္ ¤င္းတို႔၏ ေမြးရာပါအခြင့္အေရးမ်ား ကို ခံစားခြင့္ရွိပါသည္။  လူတိုင္း လူအခြင့္အေရးမ်ား
လိုခ်င္ေတာင့္တၾကပါသည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ လူ႔အခြင့္
အေရး ခံစားရရွိႏိုင္သလို အျခားသူတြင္လည္း တူညီ
သည့္အခြင့္အေရးရွိေၾကာင္း ဂ႐ုျပဳရပါမည္။  သို႔ေသာ္
လည္း အဂတိလိုက္စားျခင္း၊ အဂတိလိုက္စားမႈတြင္
ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်ပါဝင္ျခင္း၊ အားေပးျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္
မည္ဆိုပါက မိမိကိုယ္တိုင္ အျခားသူ၏ လူ႔အခြင့္အေရး
မ်ား ခ်ဳိးေဖာက္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္းသိရပါမည္။ မိမိကိုယ္
က်ဳိးစီးပြားအတြက္ လာဘ္ရယူ၍ တရားမွ်တမႈ မရွိေသာ၊
ဘက္လိုက္ေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုခုကို ခ်မွတ္ျခင္း
သည္ အျခားသူတစ္ဦးဦး (သို႔မဟုတ္) အမ်ား၏ လူ႔
အခြင့္အေရးကို ထိပါးခ်ဳိးေဖာက္လိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္ပါ
သည္။

နိဂုံးခ်ဳပ္ဆိုရလွ်င္   အဂတိလိုက္စားျခင္းေၾကာင့္
ႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား ထိပါးခ်ဳိး
ေဖာက္ခံရျခင္းမ်ားႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံ၏ ပုံရိပ္လည္း က်ဆင္း
ေစပါသည္။ အဂတိလိုက္စားျခင္း တြန္းလွန္တိုက္ဖ်က္မႈ မ်ားကို ပညာေပးျခင္းနည္းမ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဥပေဒ
မ်ား၊ စီမံကိန္းမ်ား၊ စီမံခ်က္မ်ား ခ်မွတ္၍လည္းေကာင္း
က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ တိုက္ဖ်က္ေဆာင္ရြက္ေစကာမူ
ပင္ကိုက်င့္ဝတ္ျဖင့္   ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ ကိုယ္ခ်င္းစာ
တရားျဖင့္ ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခခံ
စံႏႈန္းမ်ားကို ေလးစားလိုက္နာ ထိန္းသိမ္းျခင္းစသည့္
နည္းလမ္းမ်ားသည္သာ အဂတိလိုက္စားမႈ တြန္းလွန္
တိုက္ဖ်က္ေရးတြင္ အျမန္ဆုံး ထိေရာက္မႈရွိသည့္ နည္း
လမ္းမ်ားဟုဆိုခ်င္ပါသည္။

ထို႔အျပင္ လူ႔အခြင့္အေရး အႏွစ္သာရ စံႏႈန္းမ်ား
ျဖစ္သည့္ ခြဲျခားမႈ မရွိျခင္း၊ ေလးစားမႈ၊ ဂုဏ္သိကၡာ၊ တန္း
တူညီမွ်မႈ စသည္တို႔ကို ေလးစားလိုက္နာၿပီး မိမိကိုယ္
တိုင္ မိမိဂုဏ္သိကၡာကို ေလးစားတန္ဖိုးထားသလို အျခားသူ၏ ဂုဏ္သိကၡာကိုလည္း ေလးစားတန္ဖိုးထား
လ်က္ လူသားမ်ား ေစာင့္ထိန္းရမည့္ က်င့္ဝတ္မ်ားကို
လည္း ေစာင့္ထိန္းကာ မိမိအသိဥာဏ္ ပင္ကိုစိတ္ထား
က်င့္ဝတ္ျဖင့္ အဂတိလိုက္စားျခင္းကိုတြန္းလွန္တိုက္ဖ်က္ၾကပါစို႔ဟုတိုက္တြန္းေရးသားလိုက္ရပါသည္။


ေဒါက္တာခိုင္ခိုင္ဝင္း(​ေၾကးမႈံ)

ကိုးကားစာရင္း

၁။ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး၊ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာ၊ ဦးဟန္ၫြန္႔(ဥပေဒ)   ၁- ၁၂-၂ဝ၁၇

၂။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး
ေကာ္မရွင္ဥပေဒ

၃။The Negative impact of corruption on the
enjoyment of human rights, A/HRC/RES/23/9