၂၀၁၈ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ခရီးၾကမ္းၾကီး

၂၀၁၈ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ခရီးၾကမ္းၾကီး

မၾကာေသးမီက တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္
အဖဲြ႕အစည္း ႏွစ္ခု ျဖစ္တဲ့ မြန္ျပည္သစ္ ပါတီ
နဲ့ လားဟူ ဒီမုိကရက္တစ္ ယူနီယံ တုိ႔မွ ႏူိင္ငံ
လုံးဆုိင္ရာ အျပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူ
ညီခ်က္ကုိ ပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထုိးလာခဲ့ၾကပါ
တယ္။ ထုိ႔အတြက္ အဆုိပါ အဖဲြ႔ႏွစ္ဖဲြ႔ လက္ရွိ
လက္မွတ္ေရးထုိးျပီး သား ရွစ္ဖဲြ႕နဲ့ ပူးေပါင္းျပီး
ေဖေဖၚ၀ါရီလထဲမွာ က်င္းပျဖစ္မယ္လုိ႔ ေမ်ာ္လင့္
ထားတဲ့ တတိယအၾကိမ္ေျမာက္ ပင္လုံညီလာ
ခံၾကီးမွာ ပါ၀င္ျပီး ဖက္ဒရယ္ ႏူိင္ငံ တည္
ေဆာက္ေရး အေျခခံ မူမ်ားကုိ ေဆြးေႏြးၾကဖုိ႔
ရွိေနပါတယ္။

အဆုိပါ အဖဲြ႕ႏွစ္ဖဲြ႔ လက္မွတ္ေရးထုိးလာျခင္း
ကပင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္
ေျခလွမ္း ေရွ႕သုိ႔ လွမ္းလာႏူိင္ခဲ့ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါ
တယ္။ ၂၀၁၆ တြင္ ႏူိင္ငံေတာ္အာဏာရယူ
ျပီးခ်ိန္မွစ၍ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးအသီးသီးႏွင့္
ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူႏူိင္ေရးသည္ သူမအစုိးရ အဖဲြ႕
၏ ထိတ္တန္ုး ဦးစားေပး တာ၀န္တရပ္လုိ႔
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆုိခဲ့ျပီးလည္း
ျဖစ္ပါတယ္။

ယခုအခ်ိန္အထိ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံၾကီး ႏွစ္
ၾကိ္မ္တုိင္ က်င္းပျပီးစီးသြားခဲ့ရာမွာ တုိင္းရင္း
သား လက္နက္ကုိင္မ်ားမွ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔
ေတာင္းဆုိလာခဲ့သည့္ အခ်က္မ်ားသည္ တပ္
မေတာ္၏ အဓိက ဦးစားေပးမႈမ်ားႏွင့္ သဟဇာတ ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးေရးမွာ
အခက္အခဲ ေတြ႔လာခဲ့ရပါတယ္။

ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားမွာ မည္သုိ႔ေသာ
တုိးတက္မႈမ်ား ရခဲ့သည္ ဆုိေစျငားလည္း တပ္
မေတာ္အတြင္း ေျပာင္းလဲမႈမ်ား မရွိခဲ့လ်င္ေသာ္
၎၊ လက္နက္ကုိင္ တုိင္းရင္းသားမ်ားအၾကား
တညီတညြတ္တည္း သေဘာတူညီမႈ မရခဲ့ပါက
ႏူိင္ငံအတြင္း ပဋိပကၡမ်ား ေျပျငိမ္းႏူိင္ေရး
အလားအလာမ်ားသည္ နည္းပါးေနအုန္းမည္
သာ ျဖစ္ပါတယ္။

ပထမဆုံး အေနျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္
မ်ား စတင္လာကတည္းက ယခုထိ ေျပာဆုိ
ေဆြးေႏြးေနရဆဲ ကိစၥကေတာ့ ဖက္ဒရယ္
တပ္မေတာ္ ထူေထာင္ေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖက္
ဒရယ္ တပ္မေတာ္ဆုိသည္က တုိင္းရင္းသား
လက္နက္ကုိင္မ်ား အေနျဖင့္ ၎တုိ႔ ကုိယ္ပုိင္
တပ္မ်ားကုိ ဆက္လက္ထားရွိႏူိင္ေရး ပဲ ျဖစ္
ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ကေတာ့ ဖက္ဒရယ္ စနစ္
ေပၚေပါက္လာရင္ လက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႔ အစည္း
တခုတည္းသာ ရွိရမယ္လုိ႔ တသမတ္တည္း
ေျပာဆုိလာေနခဲ့ပါတယ္။

တပ္မေတာ္ အေနနဲ့ကလည္း တုိင္းရင္းသား
လက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႔မ်ား အား လက္နက္မ်ား
ဆက္လက္ကုိင္ေဆာင္ခြင့္ ေပးထားပါက
နယ္ေျမ တည္တံပုိင္ခြင့္ကုိ ျခိမ္းေျခာက္လာ
ႏူိင္တယ္လုိ႔ ခံယူထားပါတယ္။ ၎တုိ႔ ကုိယ္
ပုိင္တပ္မေတာ္မ်ား ရွိေနတဲ့ ျပည္နယ္မ်ားအေပၚ
ဗဟုိ အစုိးရ အေနျဖင့္ အာဏာစက္ ပ်ံ႕ႏွံႏူိင္
စရာ ေလ်ာ့့နည္းလာမယ့္ အေရးကုိလည္း စုိးရိမ္
မကင္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္မ်ားဖက္က ခံယူ
ထားတာကလည္း သူတုိ႔ရဲ့တပ္မ်ား အေနနဲ့
႔ထိထိေရာက္ေရာက္ ဟန္႔တားႏူိင္ဖုိ႔ လုိအပ္ျပီး
အကယ္၍ တပ္မေတာ္မွ မေျပာမဆုိ တုိက္ခုိက္
လာလုိ႔ ရွိရင္ တန္ျပန္ႏူိင္ဖုိ လုိအပ္တယ္ဆုိျပီး
ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိကဲ့သုိ႔ တဖက္ႏွင့္ တဖက္ မယုံ
ၾကည္ႏူိင္စရာ ၀ိေသသ မ်ား ရွိေနအုန္းမယ္
ဆုိရင္ေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားမွ
ထြက္ေပၚလာဖြယ္ ရွိတဲ့ မည္သုိ႔ေသာ ေျဖရွင္း
ခ်က္မဆုိ ေရရွည္တည္တံ့ႏူိင္စရာ အေၾကာင္း
မရွိလွတာ ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အရပ္သား အစုိးရက ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိေအာင္
ၾကဳိးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနစဥ္အတြင္း တဖက္က
တပ္မေတာ္မွ တုိက္ခုိက္မႈမ်ား ဆက္လက္ျပဳ
လုပ္ေနအုန္းမယ္ဆုိရင္ ယုံၾကည္မႈ တည္
ေဆာက္ႏူိင္ေရးမွာလည္း အလွမ္းေ၀းေနအုန္ုး
မွာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ယခုႏွစ္ ေစာေစာပုိင္းက
စျပီး တပ္မေတာ္မွ ကခ်င္ နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္
ေျမာက္ပုိင္းမွာ KIA နဲ့ TNLA အဖဲြ႔မ်ားကုိ တုိက္
ခုိက္လာခဲ့လုိ႔ တုိက္ပဲြမ်ား ျပန္လည္ ျဖစ္ပြား
လာခဲ့ပါတယ္။ ယင္းသုိ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့မူမ်ား
ေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႕
မ်ား အေနနဲ့ ၎တုိ႔ ရဲ့ တပ္မ်ားကုိ ဆက္လက္
ထားရွိေရး အယူအဆကုိ ပုိျပီး ခုိင္မာသည္
ထက္ ခုိင္မာေအာင္ ျပဳလုပ္ေနသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေန
ရပါတယ္။

ဒုတိယ အခ်က္ ကေတာ့ "ခဲြထြက္ေရး" ကိစၥပဲ
ျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းကိစၥက လြတ္လပ္ေရး ရျပီး
ခ်ိန္ကစျပီး အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္လာေနခဲ့ရပါ
တယ္။ ႏူိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ အျပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး
သေဘာတူညီခ်က္မွာ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထုိး
ၾကတဲ့ အဖဲြ႕မ်ား အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု မျပဳိ
ကဲြေရးကုိ သေဘာတူညီၾကရပါတယ္။ ဆုိလုိ
တာကေတာ့ သေဘာတူထားေသာ တုိင္းရင္း
သား လက္နက္ကုိင္မ်ား အေနနဲ့ လြတ္လပ္ေရး
ေတာင္းဆုိျခင္းေသာ္၎၊ ျပည္ေထာင္စု ျပဳိကဲြ
ေစမယ့္ မည္သည့္ လႈပ္ရွားမႈကုိမဆုိ ေထာက္
ခံျခင္းေသာ္၎ ျပဳလုပ္ခြင့္ မရွိပါဖူး။

တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႕ မ်ား အေန
ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုမျပဳိကဲြေရးမူကုိ သေဘာတူ
ရန္ လုိလုိလားလား ရွိၾကေသာ္လည္း အခ်ဳိ႔က
"ခဲြမထြက္ေရး" ဆုိတဲ့ စကားကုိေတာ့ လုိလား
ၾကဟန္ မရွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အခ်ဳိ႔ အုပ္စု
မ်ားက အေျခခံ အခြင့္အေရးမ်ားဆုိတဲ့ ေနရာ
မွာ ျခြင္းခ်က္သေဘာအေနနဲ့ ထည့္ထားေစခ်င္
ၾကပါတယ္။ ၁၉၄၇ ဖဲြ႕စည္းပုံအရ အတည္ျပဳျပီး
ဆယ္ႏွစ္အၾကာတြင္ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစု
မ်ားအား ကုိယ္ပုိင္ ဆုံးျဖတ္ ျပဌာန္းႏူိင္ခြင့္ေရာ
ခဲြထြက္ႏူိင္ခြင့္ပါ ေပးမယ္လုိ႔ ဆုိထားျပီး ျဖစ္ပါ
တယ္။ ယင္းအခ်က္ကုိ အေျခခံျပီး တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္မ်ားက ခဲြမထြက္ေရးကုိ
တသမတ္တည္း ဆုပ္ကုိင္ထားျခင္းသည္
၁၉၄၇ ပင္လုံသေဘာတူညီခ်က္ကုိ ထင္ဟပ္
ေစခဲ့သည့္ ၁၉၄၇ ဖဲြ႔စည္းပုံႏွင့္ ဖီလာဆန္႔က်င္
ေနတယ္လုိ႔ ျပန္လည္ေခ်ပ ေျပာဆုိလာခဲ့ၾက
ပါတယ္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ျပည္ေထာင္စု တည္တံ့ ခုိင္ျမဲ
ေရးကုိ ဆက္လက္ထိမ္းသိမ္းထားရွိေရးသည္
တပ္မေတာ္ရဲ့ ကာလၾကာျမင့္စြာကျဖင့္ ထားရိွ
လာခဲ့တဲ့ ယုံၾကည္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းကုိ
အေၾကာင္းျပဳျပီး စစ္အာဏာသိမ္းျခင္းနဲ့ ႏူ္င္ငံ
ေရးမွာ စြက္ဖက္ျခင္းတုိ႔ ျပဳလုပ္လာခဲ့တာလည္း
ျဖစ္ပါတယ္။ သုိ႔အတြက္ တပ္မေတာ္အေနနဲ့
၎တုိ႔ရဲ့ ယုံၾကည္ခ်က္ကုိ မည္သုိ႔ အေလ်ာ့
အတင္းလုပ္မလဲဆုိတာ ေတြ႔ျမင္လာရဖုိ႔က
ခက္ခဲေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တပ္မေတာ္မွ ထုိအေရးအတြက္ အေလ်ာ့မေပး
လုိတဲ့ အေနအထားေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသား
အုပ္စုမ်ား အေနျဖင့္ ၎တုိ႔ရဲ့ လက္နက္မ်ားကုိ
ဆက္လက္ စဲြကုိင္ျပီး တုိက္ခုိက္ေနၾကတာပဲ
ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိသုိ႔ တုိက္ပဲြမ်ား ျဖစ္လာေနုျခင္း
ေၾကာင့္လည္း တဖက္မွာ တပ္မေတာ္ အေန
ျဖင့္ စစ္ဆင္ေရး မ်ား ဆက္လက္ဆင္ႏႊဲေနရ
ျခင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ အေၾကာင္းျပေကာင္းေတြ
ရရွိလာေစခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ထုိသုိ႔ အျပန္အလွန္
တုိက္ခုိက္ေနၾကတဲ့ သံသရာၾကီးက ႏူိင္ငံေရး
အရ သေဘာတူညီခ်က္မရသေရႊ႔ လည္ပါတ္
ေနအုန္းမည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္တြင္းမွာလည္း တပ္မေတာ္သည္ ႏူိငိငံေရး
တြင္ အဓိက အခန္းက႑ မွ ဆက္လက္ပါ၀င္
ေနဆဲဆုိတာ အျငင္းပြားစရာ မရွိေအာင္ ထင္
ရွားေနပါတယ္။ သိသာထင္ရွားတဲ့ ႏူိင္ငံေရးအရ
အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚဖုိ႔က တပ္မေတာ္
အတြင္းက စမွာသာ ျဖစ္ႏူိင္ပါတယ္။ ၁၉၆၂
ေနာက္ပုိင္း ပထမဆုံး ေပၚေပါက္လာတဲ့
အရပ္သား အစုိးရ အဖဲြ႔သည္ တပ္မေတာ္ရဲ့
ထိမ္းခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွာ ရွိေနတဲ့ ျပည္ထဲေရး၊
ကာကြယ္ေရး နဲ့ နယ္ျခားလုံျခဳံေရး ၀န္ၾကီးဌာ
နမ်ားနဲ့ ပူးတဲြ လုပ္ကုိင္ေနရပါတယ္။ ဤသည္
ကလည္း ႏူိင္ငံအေရးအရာမ်ားတြင္ စစ္တပ္မွ
လႊမ္းမုိးထားရမည္ဆုိေသာ အေတြးအေခၚက
ေန ဆင္းသက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

NLD ရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္်ေရး အေနအထားကလည္း
ခုိင္မာမႈ မရွိေသးတာေၾကာင့္လည္း အစုိးရ
အေနနဲ့ စစ္တပ္မွ အာဏာသိမ္းလာတဲ့ အထိ
ျဖစ္မလာေအာင္ သတိထားဆက္ဆံေနရပါ
တယ္။ ဒီအတြက္လည္း NLD အစုိးရ အေနနဲ့
တပ္မေတာ္ကုိ ႏူိင္ငံေရးနဲ့ ကင္းကြာေအာင္
ၾကဳိးစားမယ္လုိ႔ ယုံၾကည္စရာ အေၾကာင္းမရွိ
တာ ေတြ႕ေနရဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ "ကုိယ္ပုိင္ဆုံး
ျဖတ္ ျပဌာန္းႏူိင္ခြင့္" နဲ႔ " ခဲြထြက္ေရး" စတဲ့
ႏူိင္ငံေရးအရ လုိက္ေလ်ာမႈ မွန္သမ်ကုိ "ႏူိင္ငံ
အေပၚ သစၥာေဖါက္မႈ" အျဖစ္ ရႈ႕ျမင္ျခင္း ခံရ
ႏူိင္တာမုိ႔  NLD အေနနဲ့ ၎တုိ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကုိ
အႏၱရာယ္ က်ေရာက္ေစမယ့္ ႏူိင္ငံေရး အရ
လုိက္ေလ်ာမႈေတြကုိ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္
မ်ားမွာ ထည့္သြင္း လုိက္ေလ်ာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ထုိ႔အတြက္ ႏူိင္ငံတြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္း
စဥ္မ်ားသည္ ေရွ႕ေလ်ာက္ၾကီးမားေသာ စိမ္
ေခၚမႈမ်ား နဲ့ ရင္ဆုိင္ေနရအုန္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေအာင္ျမင္ဖုိ႔
အလားအလာမ်ားကုိ ျမင္ေတြ႔ခ်င္တယ္ဆုိရင္
ေတာ့ တပ္မေတာ္ နဲ့ တုိင္းရင္းသား လက္နက္
ကုိင္မ်ား အၾကား ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရး
နဲ့ အရင္စရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏူိင္ငံေရးသေဘာ
သဘာ၀ပါတဲ့ ပဋိပကၡ မွန္သမ်သည္ ႏူိင္ငံေရး
အရ အားလုံး သေဘာတူညီၾကဖုိ႔ လုိအပ္လွပါ
တယ္။ အေကာင္းဆုံး ေျဖရွင္းႏူိင္မည့္
နည္းလမ္းကေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလုံးက တဦးရဲ့
စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾက ့ျဖစ္ေနမႈမ်ားကုိ နားေထာင္
ေပးျပီး ႏူိင္ငံရဲ့ အက်ိးကုိ ေရွးရႈျပီး အေပးအယူ
ျပလုပ္လုိက္ေလ်ာဖုိ႔ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနၾက
ဖုိ႔သာ လုိပါတယ္။

လွစိုး​ေ၀

(အထက္ပါ ေဆာင္းပါးအား စကၤာပူရွိ
Rajaratnam School of International Studies (RSIS) မွ ေလ့လာသုံးသပ္သူ
၀ါရင့္ ပညာရွင္ Eugene Mark က ဂ်ပန္ႏူိင္ငံ
ထုတ္ The Diplomat မဂၢဇင္းမွာ ေရးသား
ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္)