ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္း အၾကမ္းဖက္မႈအေပၚ ဘာတန္ လစ္တနာ၏ အေရခြံခြာ အင္တာဗ်ဳး (နိဂုံး)

သူတုိ႔ ရဲ႔ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြက အျခား လူမ်ဳိးစု အမ်ဳိးသားေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့
လက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႔ ေတြနဲေကာ ကဲြျပားမႉ တစုံတရာ ရွိပါသလား
ေျပာရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဇဲြ႔ေတြက စစ္တပ္ အစဥ္အလာ
အတုိင္း အနည္းနဲ့ အမ်ား ဆုိသလုိ ဖဲြ႔စည္းျပီးလႈပ္ရွားေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ အားလုံး
က ယူနီေဖါင္းေတြ ၀တ္ထားၾကပါတယ္။ ရာထူးအဆင့္ဆင့္ ရွိၾကတဲ့အျပင္ တပ္စု တပ္ခဲြ တပ္
ရင္း တပ္မ ဆုိျပီး ဖဲြ႔စည္းထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ေအာ္တုိမက္တစ္ ရုိင္ဖယ္ေတြနဲ့ စက္
ေသနတ္ေတြ ကုိင္ေဆာင္ထားၾကပါတယ္။အာဆာ အေနနဲ့ က အေတာ္ကို ျခားနားမႈ ရွိ
တယ္ ေျပာရပါမယ္။ ၂၀၁၆ ေအာက္တုိဘာတုိက္ခုိက္မႈက ၂၀၁၇ ၾသဂုတ္လနဲ့ ဘာမွ မျခား
ပဲ ရြာသားေတြကုိ စုရုံးျပီး ျပစ္မွတ္ကုိ ၀ုိင္းရံထားတဲ့ နည္းကုိ သုံုုးလာၾကပါတယ္။ ဆုိလုိတာက
သူတုိ႔ အင္အား အဆမတန္မ်ားတယ္လုိ႔ အထင္ေရာက္ေအာင္ ဖန္တီးၾကတာပါ။ သူတုိ႔ လက္ထဲ
မွာ ဓါးေတြ၊ လွံေတြ ဓါးေျမ််ာင္ေတြပဲ ကုိင္ေဆာင္ထားျပီး လက္နက္ဆုိလုိ႔ အနည္းငယ္ပဲ
ပါလာၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ့ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြက ျမန္မာျပည္ထဲက တုိင္းရင္းသား လက္
နက္ကုိင္ေတြနဲ့ မတူပဲ နီေပါ နဲ့ အိႏၵိယ အလယ္ပုိင္းက ေမာ္၀ါဒီ အဖဲြ႕ေတြနဲ့ သြားဆင္တာ ေတြ႔
ရပါတယ္။

အင္အား ဘယ္ေလာက္အထိ ရွိမယ္လုိ႔ခင္ဗ်ား ခန္႔မွန္းလဲ။
ဒါကုိေတာ့ တကယ္ မသိရပါဖူး။ ၾသဂုတ္လ ၂၅မတုိင္မီကေတာ့ ရာဂဏန္း ေလာက္ပဲ ရွိခဲ့ပါ
တယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္မွာ စစ္သင္တန္းယူေနတဲ့ ေကဒါသေဘာမ်ဳိး ၅၀၀- ၆၀၀ ေလာက္
ရွိေကာင္း ရွိႏူိင္ပါတယ္။ ေလ့က်င့္ေပးေနသူေတြက အာဖဂန္ စစ္ျပန္ေတြ ျဖစ္ျပီး သင္တန္းသား
ေတြထဲမွာ ၁၅၀ ေလာက္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္က လူေတြ အပါအ၀င္ ႏူိင္ငံျခားသားေတြ ျဖစ္
ၾကပါတယ္။ အခ်ဳိ႔က ပါကစၥတန္ နဲ့ အင္ဒုိနီရွားက ျဖစ္ျပီး ႏွစ္ေယာက္က အူစဘက္စတန္က
လုိ႔ သိရပါတယ္။ အနည္းငယ္ ေလာက္ကသူတုိ႔ကုိယ္ သူတုိ႔ မေလးလူမ်ဳ်ိးမ်ားလုိ႔ ေျပာပါ
တယ္။ ဒါေပမယ့္ မေလးရွားကလား ထုိင္းႏူိင္ငံေတာင္ပုိင္းကလား ဆုိတာေတာ့ အတတ္မေျပာ
ႏူိင္ပါဖူး။

ရခုိင္က မဟုတ္ပဲ လူမ်ဳိးစုံေတြ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေနတယ္ ဆုိရင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ လြတ္
ေျမာက္ေရး အတြက္ တုိက္ဖုိ႔ ဘာအေၾကာင္းနဲ့ေရာက္လာၾကတာပါလဲ။
ဒီအုပ္စုရဲ့ ေအာက္ေျခ အဖဲြ႔၀င္ေတြက ေဒသခံေတြ အမ်ားအျပား ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ဒီလူငယ္
ေတြက သူတုိ႔ အေပၚ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖိႏွိပ္တာ ခံလာရေတာ့ အေတာ္ကုိ ေဒါသထြက္ေန
ၾကတာ နားလည္လုိ႔ ရေပမယ့္ ပါကစၥတန္၊ အူးစဘက္ နဲ့ မေလးေတြက ဘာေၾကာင့္ပါလာရ
တာလဲ။ ဒီလူေတြ ပါလာျပီဆုိကတည္းက ဂ်ီဟတ္အေၾကာင္း မေျပာပဲနဲ့ ေနမွာေတာ့ မဟုတ္
ပါဘူး။

ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ အမည္တပ္ ေနတဲ့ ေဒသခံေတြရဲ့ ေထာက္ခံမႈကုိ ရပါသလား။
အမ်ားၾကီးေတာ့ မဟုတ္ဖူး။ သူတုိ႔ထဲမွာလည္းကဲြေနၾကတယ္။ သူတုိ႔က ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္
ေန႔ တုိက္ခုိက္မႈ နဲ့ ပါတ္သက္ျပီး အာဆာ ကုိအျပစ္ဖုိ႔ ေနၾကတယ္။"ဘာျဖစ္လုိ အခုလုိ လုပ္
ရတာလဲ၊ ဘာလုိ႔ ရန္သြားစရတာလဲ" ဆုိတာမ်ဳိး ေမးခြန္း ထုတ္လာၾကတယ္။ ဒီေနရာမွာ
မွတ္သားစရာ ေကာင္းတာတခုက တုိက္ခုိက္မႈကုိ အာဆာက အေသအခ်ာ အခ်ိန္ကုိက္ လုပ္
ခဲ့တယ္ ဆုိတာပဲ။ သူတုိ႔ စ မတုိက္မီ နာရီအနည္းငယ္ က ကုိဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္ရဲ့ အစီ
ရင္ခံစာ ထြက္သြားျပီး ဒီအစီရင္ခံစာက တကယ္တမ္းဆုိ ျမန္မာေတြကုိ အျပစ္ဖုိ႔ ထားတာလုိ႔
ဆုိရမယ္ဗ်။ အခုလုိ ၀င္တုိက္လုိက္ေတာ့ အစီရင္ခံစာလည္း သုံးမရတဲ့ ဘ၀ ေရာက္သြားရ
တာေပါ့။ ဒါဟာ ဘယ္နည္းနဲ့မွ တုိက္ဆုိင္မႈလုိ႔ေျပာလုိ႔ မရဖူး။ သူတုိ႔ အေနနဲ့ က စစ္ေရးအရ လႈပ္ရွားႏူိင္မဲ့ ေနရာ ပုိလုိခ်င္လာပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ တဖက္က သူတုိ႔ကုိအျပစ္တင္လာေနသလုိ တဖက္ကလည္း ေဒါသထြက္ေနတဲ့ လူငယ္ေတြက သူတုိ႔ ေမ်ာ္လင့္ထားၾကသလုိ ေရာက္လာၾကလုိ႔ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အေနာက္တုိင္း မီဒီယာေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္ုးစုၾကည္ရဲ့ ကုိင္တြယ္ပုံကုိ အျပစ္တင္ ေ၀ဖန္လာတာ
ကုိေကာ ဘယ္လုိ ေျပာခ်င္ပါသလဲ။
၂၀၁၅ မွာ တရားမ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြေတြက်င္းပေပးခဲ့တယ္ ဆုိေပမယ့္ စစ္တပ္က အေရးပါတဲ့ ၀န္ၾကီးဌာန သုံုးခုကုိ ကုိင္ထားျပီး ေရွ႔ ကေန ေမာင္းေနတုန္ုုးပါပဲ။ အခု ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြက သူ႔ အေနနဲ့ ဘယ္လုိမွ ထိမ္းခ်ဳပ္လုိ႔မရတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း တစုံတေယာက္ ကုိ အမိန္႔ေပးလုိ႔ လည္း
မရႏူိင္ပါဘူး။ စစ္တပ္က ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ့ အမိန္႔ ပဲ နာခံပါတယ္။ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံ
 ေခါင္းေဆာင္ရဲ့ အမိန္႔ကုိ နာယူျခင္း မရွိပါဘူး။သူမအေနနဲ့က တကယ္ကုိ သိမ္ေမြ႔စြာ ထိမ္းျပီး
 ေလ်ာက္ေနရတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိပါတယ္။
သူမအေနနဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာ ေတြဖက္က ထြက္ေျပာတယ္ ဆုိပါစုိ႔။ ဒါက ႏူိင္ငံေရးအရ ကုိယ့္ကုိကုိယ္
 ေသေၾကာင္း ၾကံတာနဲ့ အတူတူပါပဲ။ သူမရဲ့ မဲဆႏၵရွင္ေတြက ဒီကိစၥ အေပၚ ဘယ္လုိ ရပ္တည္ေနၾကလဲဆုိတာက ရွင္းပါတယ္။ စိတ္မာန္ခက္ထန္တဲ့ ANP ပါတီဘက္က လုိက္ေျပာျပန္လည္း အေနာက္တုိင္း
သတင္းစာေတြရဲ့အႏြာ ခံရဖုိ႔ ရွိေနျပန္ပါတယ္။ အခုလုိ ဘာမွမလုပ္ျပန္လည္း အခု ေျပာေနသလုိ အေျပာ
ခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူမအတြက္ အေတာ္ေလးကုိ သိမ္ေမြ႔စြာ ကုိင္တြယ္ရမယ့္ အေနအထားမွာ ေရာက္ေနပါတယ္။
သူမအေနနဲ့ လုပ္ႏူိင္တာ တခုေတာ့ ရွိပါတယ္။ခုထိေတာ့ လုပ္တာ မေတြ႔ရေသးပါဖူး။ ဒါကဘာလဲဆုိေတာ့ စစ္ေတြကုိ ဆင္းသြားျပီး ေရြးေကာက္ခံ ႏူိင္ငံေရး သမားအခိ်ဳ႕ နဲ့ေတြ႔ဖုိ႔ပါပဲ။ သူမအေနနဲ့ က ANP ကုိ သိပ္
ၾကဳိက္လွတယ္ မဟုတ္ေတာ့ လုပ္မွာေတာ့ မဟုတ္ပါဖူး။ ဒါေပမယ့္ ရခုိင္မွာလည္း အရပ္သားေတြကုိ ေနရာ
ေပးတဲ့ သေဘာမ်ဳ်ိး ျပဖုိ႔ေတာ့ လုိပါတယ္။ ဘာမွလည္း ေျပာစရာ မလုိပါဘူး။ ေဆးရုံတရုံကုိသြား
ျပီး လူ မ်ဳိး စုံ နဲ့ ေတြ႔လုိက္ယုံပဲ။ ဒီလုိ လုပ္လုိက္ရင္ အလြန္တရာမွ အကန္႔ အသတ္နဲ့ ျဖစ္ေနတဲ့ အရပ္ဖက္ နယ္ပါယ္ကုိ ခ်ဲ႔ ေပးလုိက္သလုိ ျဖစ္သြားမွာပါ။

အေနာက္တုိင္း ဒီမုိကေရစီ ႏူိင္ငံေတြလုိမဟုတ္ပဲ ရခုိင္ အၾကပ္အတည္းကုိ အိႏၵိယကလုံး၀ ဥသုံ ရႈတ္ခ်ျခင္းမရွိတာ အိႏၵိယ အစုိးရအေနနဲ့ မွန္တယ္လုိ႔ ထင္ပါသလား။
မွန္တယ္ မမွန္ဖူး ဆုိတာ ကၩန္ေတာ္ ေျပာရမယ့္ကိစၥ မဟုတ္ပါဖူး။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာျပည္ရဲ့အေရးပါလွတဲ့
အိမ္နီးခ်င္းေတြ ျဖစ္တဲ့ တရုတ္ နဲ႔အိႏၵိယက အေနာက္အုပ္စု ရႈတ္ခ်ေနၾကတဲ့ၾကားထဲ ၀င္မပါခဲ့ပါဖူး။ ဒါက
လည္း မဟာဗ်ဳဟာအရ အေၾကာင္းေတြ ရွိေနလုိ႔ ဆုိတာ သိသာပါတယ္။ တရုတ္ အတြက္ အိႏၵိယ သမုဒၵရာကုိ၀င္ေရာက္ခြင့္ ရေရးမွာ ျမန္မာႏူိင္ငံက အေရးပါေနပါတယ္။ ဒီလုိပဲ အိႏၵိယ အေနနဲ႔လည္းအေရွ႕ေတာင္အာရွ ကုိ ၀င္ေရာက္ႏူိင္ေရးမွာျမန္မာႏူိင္ငံက တံခါးေပါက္လုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။

အိႏၵိယ အစုိးရက ေနာက္ပုိင္းမွာ ရုိဟင္ဂ်ာကိစၥအေပၚ အေတာ္ေလး သေဘာထားတင္းမာလာတဲ့သေဘာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါက ရုိဟင္ဂ်ာေတြက လုံျခဳံေရးအရ ျခိမ္းေျခာက္လာႏူိင္လုိ႔လား။ ခင္ဗ်ား အေနနဲ့ ဘယ္လုိ သေဘာရပါသလဲ။
လုံျခဳံေရးအရ စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္လာလုိ႔ ဆုိတာ ျဖစိႏူိင္ေျခ ရွိပါတယ္။ ဒီေနရာမွာေမးစရာ ရွိလာတာက
လုံုျခဳံေရးအရ ေလာေလာဆယ္ အႏၲရာယ္ ရွိေနသလား ဆုိတာပါပဲ။အခုထက္ထိေတာ့ ရွိေနတယ္ဆုိတဲ့
သက္ေသအေထာက္အထား မေတြ႔ရေသးပါဖူး။ ဒီအတြက္တကယ္တမ္း မရွိေသးဖူးလုိ႔ ေျပာလုိ႔ ရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ဒုကၡသည္ ရွစ္ေသာင္းေလာက္ရွိေနတာေၾကာင့္ ဒီလူေတြဘယ္ကုိ သြားၾကမွာလဲ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာက လူဦးေရ အဆမတန္ က်ပ္တည္းေနျပီ။ ဒီအထဲမွာလူဦးေရ သိတ္မထူထပ္ဖူးလုိ႔
ေျပာလုိ႔ ရတဲ့ ေနရာ တေနရာပဲ ရွိတယ္။ အဲဒါကစစ္တေကာင္း ေတာင္တန္းေဒသပဲ။ ကၩန္ေတာ္ရထားတဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္က အမွန္ပဲဆုိရင္ေတာ့ Chakmas နဲ့ Marmas ေခၚတဲ့ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အသုိက္အ၀န္း ႏွစ္ခုလုံးကအေတာ္စုိးရိမ္ေနၾကေလာက္ျပီ။

ဒီအၾကပ္အတည္းက ေတာင္အာရွ အတြက္ဘယ္လုိ အဓိပၸါယ္ေတြ ေဆာင္လာႏူိင္သလဲ။
နဲနဲေလးေတာ့ ေျပာဖုိ႔ ေစာေနပါေသးတယ္။ေဒသအတြင္းမွာက ရုတ္ျခည္း ဆုိသလုိ ဒုကၡသည္ေတြ အစု
လုိက္ အျပဳံလုိက္ ျဖစ္သြားရတာဆုိေတာ့။ ဒီအေနအထားမွာ အစၥလာမ္ အစြန္းေရာက္သမား အေတာ္မ်ားမ်ားက အခြင့္အေရးယူဖုိ႔ မ်က္စိက်ေနတယ္ ဆုိတာ အားလုံးအသိပဲ။အင္ဒုိနီရွား၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ့ ပါကစၥတန္ကလည္း လူသစ္ စုေဆာင္းႏူိင္မယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြ ရွာလာၾကမွာပဲ။ ဒီလုိ အေနအထားကေနစစ္ေသြး
ၾကြတဲ့ တုန္႔ျပန္မႈေတြ ျဖစ္လာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေဒသအတြင္းမွာ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ဂယက္ရုိက္လာႏူိင္စရာ ရွိပါတယ္။ေနာက္တခု အေရးတၾကီး သိထားရမွာက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ မၾကာခင္အတြင္း ေရြးေကာက္ပဲြရွိေန
တယ္ ဆုိတာပါပဲ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က တခါတုန္ုးက ျမန္မာစစ္တပ္နဲ့ လက္တဲြျပီး ရုိဟင္ဂ်ာသူပုန္ေတြကုိ
တုိက္ဖုိ႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ဖူးပါတယ္။ျဖစ္စမွာတုန္းကလည္း ဒုကၡသည္ေတြ လက္ခံဖုိ႔ကုိ ျငင္းခဲ့ဖူးပါတယ္။ နဲနဲ ကေန ဆူနာမီေလာက္ထိ ျဖစ္လာေတာ့ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ရွိတ္ ဟာစီနာ နဲ့ သူမရဲ့ အ၀ါမီလိဂ္ အစုိးရက အေန
အထား ေျပာင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါကလည္း ျပည္တြင္းမွာ ရွိတဲ့ အေျခခံ၀ါဒီေတြနဲ့ ဖဲြ႔ထားတဲ့
Jammat-e- Islami ပါတီက ၀င္ျပီး အခြင့္အေရးယူ အသုံးခ်သြားမွာကုိ ဟန္႔တား ႏူိင္ဖုိ႔ပါပဲ။
အတုိက္အခံ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အမ်ဳိးသားပါတီ (BNP) သာ Jamaat တုိ႔ရဲ့ ေထာက္ခံမႈ နဲ့အာဏာရလာခဲ့လုိ႔ ရွိရင္ လုံျခဳံေရးအရ အေတာ္ကုိ စုိးရိမ္မကင္းစရာ အေနအထား ျဖစ္လာႏူိင္ပါတယ္။ Jamaat ေတြက ရုိဟင္ဂ်ာ ေသာင္းက်န္းသူေတြနဲ့ အေတာ္ေလး နီးစပ္မႈ ရွိတယ္ဆုိတာ သိထားလုိ႔ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ရွိတ္
ဟာဆီနာက သူမအေနနဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ဖက္က ရွိတယ္ဆုိတာ ျပသဖုိ႔ စိတ္အားထက္သန္ေနတာလည္း
 ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာ နဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တုိ႔ မၾကာမီကခ်ဳပ္ဆုိျပီးသြားတဲ့ ဒုကၡသည္ ျပန္ပုိ႔ ေရးသေဘာ တူညီခ်က္ကုိေရာ ခင္ဗ်ား ဘယ္လုိသေဘာရသလဲ။
ဒါကလည္း ဟန္ျပသက္သက္ပါ။ ဘယ္ေတာ့မွလည္း ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဖူး။ ပထမဆုံးကစိစစ္ေရးပဲ။ လူအမ်ားစု မွာ စာရြက္စာတမ္းေတြဘာေတြ မရွိၾကဖူး။ ေနာက္တေၾကာင္းကသူတုိ႔ကေကာ ျပန္လာခ်င္ၾကလုိ႔လား။ စစ္တပ္က ရက္ရက္စက္စက္ လုပ္ျပလုိက္တာကလဲျပန္မလာဖုိ႔ ေသခ်ာေအာင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ပါ
တယ္။ သူတုိ႔ ဘာအတြက္ ျပန္လာၾကမွာလဲ။အိမ္ေတြ အားလုံးလည္း မီးရႈိ႔ ခံလုိက္ရျပီးျပီ။

မၾကာမီ အခ်ိန္အတြင္း ျပသာနာ ေျပလည္ႏူိင္ဖုိ႔ ျမင္လား။
ဒါက တကယ္ကုိ ၾကီးမားလွတဲ့ ေမးခြန္းၾကီးျဖစ္ပါတယ္။ ရုိးရုိးသားသား ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ မသိပါဖူးလုိ႔ ဆုိရမွာပါပဲ။ သူတုိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာေကာ ေနႏူိင္မွာလား။ သူတုိ႔ အဖုိ႔က ေနႏူိင္ပါတယ္။ ဒီအခါက် စစ္တေကာငိး ေတာင္တန္ုးေဒသက လူေတြ ျပသာနာျဖစ္လာႏူိင္ပါတယ္။ တတိယ ႏိုင္ငံတခုခုေကာ
သူတုိ႔ကုိ ဘယ္သူက လက္ခံမွာလဲ။
(ေက်းဇူးတင္ပါတယ္)
လွစိုးေ၀

• ရခုိင္ ေျမာက္ပုိင္း အၾကမ္းဖက္မႈအေပၚ ဘာတန္ လစ္တနာ၏ အေရခြံခြာ အင္တာဗ်ဳး အပုိင္း (၁)