Latest News

Friday, December 8, 2017

ရခုိင္ ေျမာက္ပုိင္း အၾကမ္းဖက္မႈအေပၚ ဘာတန္ လစ္တနာ၏ အေရခြံခြာ အင္တာဗ်ဳး အပုိင္း (၁)


ဘာတန္ လစ္တနာက ယခင္ ေဟာင္ေကာင္တြင္ ယခင္က ထုတ္ေ၀ျပီး အခု ရပ္သြားခဲ့ေသာ Far Eastern Economic Review (FEER) အတြက္ သတင္းေထာက္ အျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့ေသာ ဆြီဒင္ ႏူိင္ငံသားတဦး ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္သုိ႕ အသက္ ၂၄ ႏွစ္ အရြယ္တြင္ သတင္းေထာက္တေယာက္ အျဖစ္ စတင္ေျခခ်ခဲ့ျပီး သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ျမန္မာျပည္အေၾကာင္းကုိ ေလ့လာကာတစုိက္မတ္မတ္ ေရးသားေနသူ ျဖစ္သည္။

၎အား ၁၉၈၅ တြင္ ဦးေန၀င္း အစုိးရမွ ျပည္၀င္ခြင့္ ပိတ္ပင္ျခင္း ခံခဲံ့ရသည္။ သုိ႕ေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္အတြင္းအား အိႏၵိယ ျပည္မွတဆင့္ နာဂ ေတာင္တန္းကုိ ျဖတ္၍ ခုိး၀င္ကာ ၁၈ လမွ် ရွမ္းလူမ်ဳိး ျဖစ္သူ ဇနီးသည္ႏွင့္ အတူေနထုိင္ကာ ကခ်င္ ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ အနွံ႕ သြားလာခဲ့သည္။ ထုိ႕အတြက္ ျမန္မာျပည္၏
လက္ရွိ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစု ပဋိပကၡမ်ားကုိ အတြင္းက်က် အေသးစိတ္ ေရးသားခဲ့သည့္ "Land of Jade: A Journey from India through Northern Burma to China" စာ အုပ္ ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။

ဘာတန္ လစ္တနာ သည္ ၁၉၇၇ ေနာက္ပုိင္း FEER ရဲ႕ ျမန္မာ သတင္းေထာက္ ျဖစ္လာသည္ႏွင့္
အားေလွ်ာ္စြာ ျမန္မာျပည္အေၾကာင္း သတင္းမ်ားကုိ အလုပ္သေဘာအရ မ်က္ေျချပတ္ခံလုိ႕ မရတဲ့အျပင္ သမုိင္း ေနာက္ခံ အခ်က္အလက္မ်ားကုိပါ ေလ့လာခဲ့ရသူတဦး ျဖစ္လည္း ျဖစ္သည္။

ယခု ေဖၚျပမည့္ အင္တာဗ်ဳးအား အိႏၵိယ အြန္လုိင္း သတင္းစာ ျဖစ္ေသာ the scroll မွ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္း
ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

*ျမန္မာႏူိင္ငံ အေပၚ ကာလၾကာျမင့္စြာက ေလ့လာသူ တဦး အျဖစ္ လက္ရွိ အၾကပ္အတည္း 
အေပၚ ရႈ႕ျမင္ခ်က္
အေျခခံအားျဖင့္ ျပႆနာ ႏွစ္ရပ္ရွိသည္။ တခုက လူ၀င္မႈ ကိစၥျဖစ္ျပီး ေနာက္တခုက အစၥလာမ္ စစ္ေသြးၾကြ အေရးပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဆာအဖဲြ႕က ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႕ တြင္ ကင္းစခန္းမ်ား ၀င္ေရာက္စီးနင္းတုိက္ခုိက္ခဲ့မႈအား ျမန္မာ လုံျခဳံေရးတပ္ဖဲြ႕မ်ားက အျပင္းအထန္ လက္တုန္႕ျပန္ခဲ့တဲ့ အတြက္ လူေပါင္း
ေျခာက္သိန္းေက်ာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သုိ႕ ထြက္ေျပးသြားခဲ့ရပါတယ္။

သုိ႕ေသာ္ ဒီကိစၥကုိ ျမန္မာ စစ္တပ္၏ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳပ္မႈ ေၾကာင့္ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္လုိ႕ ေျပာလုိ႕ရေပမယ့္၊ ဒီမွာတင္ ရပ္ထား၍ မရေၾကာင္း၊ ေနာက္ပုိင္းမွာ အာဆာ အဖဲြ႕ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရသူက မိမိတုိ႕အေနနဲ႕ စစ္တပ္မွ အခုလုိ လုပ္လာေအာင္ တမင္တကာ ရန္စ ခဲ့ျခင္း လုိ႕ Asia Times နဲ႕အင္တာဗ်ဳး မွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဘာလုိ႕ ဒီလုိ လုပ္ခဲ့ၾကရလဲ၊ ဘာေတြ အက်ဳိးအျမတ္ရလဲ၊ ပထမက ႏူိင္ငံတကာရဲ႕ အာရုံစုိက္ခံရမႈ၊ ဒုတိယက ေဆာ္ဒီအာေရဗီယား နဲ႕ ယူေအအီးတုိ႕မွ ေငြေၾကး အေထာက္အပံ့ေတြ ရရွိလာဖုိ႕၊ တတိယ အခ်က္က ေဒါသထြက္ေနတဲ့ လူငယ္မ်ား ပူးေပါင္းပါ၀င္လာမႈ ေတြ ရရွိဖုိ႕ ေမွ်ာ္မွန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သူတုိ႕ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာထက္ကုိ နဲနဲ ပုိရသြားခဲ့တယ္လုိ႕ ဆုိပါတယ္။

သုိ႕ေသာ္လည္း စစ္တပ္က ဒီေလာက္ထိ ရက္ရက္စက္စက္ လုပ္လာၾကလိမ့္မယ္ေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ပါဖူး၊
ဒီအတြက္ အခု ေျမစာပင္ ျဖစ္သြားရသူေတြကေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ အေနာက္ေျမာက္ ေဒသက ဆင္းဆင္းရဲရဲ လယ္ယာလုပ္ငန္း ေတြ လုပ္ကုိင္ေနၾကရတဲ့ မူဆလင္ လယ္သမား မိသားစု၀င္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

*ရုိဟင္ဂ်ာ အျဖစ္ အသိအမွတ္ မျပဳသည့္အေရး*
ကာလၾကာျမင့္စြာ ကတည္းက ေနထုိင္ေနတဲ့ မူဆလင္ ေတြ ရွိေနတယ္ဆုိတာက ျငင္းမရေအာင္ ေသခ်ာပါတယ္။ ထုိေဒသကုိ ေသျခာစြာ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ အိႏၵိယ ကုန္းေျမ အဆုံး နဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ရဲ႕
အစ သြားထိေတြ႕ေနတာ ေတြ႕ရမွာပါ။ ဒီႏွစ္ခုအၾကား ပုိင္းျခားထားတာကေတာ့ နတ္ျမစ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီျမစ္ရဲ႕ ဟုိဖက္ဒီဖက္မွာ မူဆလင္ နဲ႕ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထုိင္လာခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာမွလည္း ျပႆနာ အေထြအထူး မရွိခဲ့ၾကပါဖူး၊

ျပႆနာ က ျဗိတိသွ် တုိ႕ စတင္အုပ္ခ်ဳပ္လာခ်ိန္မွာ စလာတယ္လုိ႕ ဆုိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၎တုိ႕က ျမစ္ရဲ႕ တဖက္ကမ္းက မူဆလင္ အလုပ္ၾကမ္းသမားေတြ ေခၚသြင္းလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႕ တဦးတေလကမွ ေခၚေ၀ၚသုံးစဲြခဲ့ျခင္းမရွိပဲ သူတုိ႕ကုိယ္ စစ္တေကာင္းသားမ်ားလုိ႕သာ ေျပာဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ
ဖရန္စစ္ ျဗဴကာနန္ ဟမ္မီလ္တန္ က Rooinga လုိ႕ ၁၇၉၉ မွာ သုံးခဲ့တဲ့ အေထာက္အထား ရွိေပမယ့္ ဒီစာရြက္စာတမ္း တခုသာ ျပစရာ ရွိပါတယ္။

ဟမ္မီလ္တန္ ဆုိသူအား အေရွ႕အိႏၵိယ ကုမၸဏီမွ ျမန္မာႏူိင္ငံႏွင့္ ပါတ္သက္ျပီး ေစလႊတ္ခဲ့သူ ျဖစ္ေပမယ့္
ရခုိင္ ျပည္ကုိ ေရာက္ခဲ့ဖူးသူ မဟုတ္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အင္း၀ နဲ႕ အမရပူရ ျမဳိ႕ၾကီးမ်ားကုိသာ
သြားေရာက္ခဲ့ျပီး သူတုိ႕ကုိယ္သူတုိ႕ ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႕ အခု ေခၚဆုိေနၾကတဲ့သူေတြျဖစ္တဲ့ ရခုိင္ေဒသ က
လူေတြနဲ႕ ေတြ႕ဆုံခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ထုိ႕ေနာက္ပုိင္း ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀ နီးပါး ထုိ အေခၚအေ၀ၚနဲ႕ ပါတ္သက္ျပီး
ရည္ညႊန္းခဲ့တာ တစုံတရာ အေထာက္အထား မေတြ႕ခဲ့ရပါဘူး။

သုိ႕ေသာ္ ရခုိင္ အေနာက္ေျမာက္ပုိင္းရွိ စစ္တေကာင္း ဘာသာ စကား ေျပာဆုိေနတဲ့ ဘဂၤါလီေတြအတြက္ သီးျခား မူပုိင္ခြင့္ တခု ျပဳလုပ္ရပ္တည္လာဖုိ႕ ရွိလာတဲ့ ျပႆနာအတြက္ အယူအဆအသစ္ အျဖစ္ ေပၚ
ထြန္းလာတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခုိင္ေဒသအတြင္းရွိ မူဆလင္အားလုံးက သူတုိ႕ကုိယ္ သူတုိ႕ ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႕ သတ္မွတ္ထားတာ မရွိဖူးဆုိတာကုိ ေမ့ထားလုိ႕ မရပါဖူး။ သတ္မွတ္တဲ့ လူေတြကလည္း ကာလၾကာျမင့္စြာ ေနထုိင္ခဲ့ဖူးသူေတြ ပါမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အစြန္းေရာက္ အုပ္စုမ်ားက ႏူိင္ငံေရးအရ အက်ဳိးအျမတ္ ရွိဖုိ႕ သုံးစဲြလာၾကတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ မၾကာမီကမွ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ရုိဟင္ဂ်ာ လုိ႕ သူတုိ႕ကုိယ္ သူတုိ႕ စတင္ သုံးစဲြလာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတိအက် ေျပာရရင္ေတာ့ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားမွာ အထင္အရွား သုံးစဲြလာခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

**၁၉၅၀ ေနာက္ပုိင္းမွာ ျမန္မာ အစုိးရကုိ သုံးစဲြခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ကေကာ...
မွန္ပါတယ္၊ သုံးခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္က ထုိကဲ့သုိ႕ ေခၚေ၀ၚတာကုိေတာင္ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက မႏွစ္သက္ခဲ့ၾကပါဖူး။ ၁၉၄၈ လြတ္လပ္ေရး ရျပီးတဲ့ ေနာက္ပုိင္း ရခုိင္ အေနာက္ေျမာက္ေဒသမွာ မူဆလင္ သူပုန္ထ
မႈၾကီး ျဖစ္ပြားလာခဲ့ပါတယ္။ ထုိအခ်ိန္က ေတာင္ မူဆလင္ သူပုန္ေတြက သူတုိ႕ကုိယ္သူတုိ ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႕
မသုံးစဲြခဲ့ၾကပါဖူး Freedom Fighter လုိ႕ အဓိပၸါယ္ရတဲ့ မူဂ်ာဟီဒင္လုိ႕ပဲ ေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတုိ႕က ထုိအခ်ိန္က ရွိေနတဲ့ အေရွ႕ ပါကစၥတန္ (ယခု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္) နဲ႕ ပူးေပါင္းလုိၾကတဲ့ အတြက္ ျဖစ္ျပီး လႈပ္ရွားမႈကလည္း တေျဖးေျဖး ေမွးမွိမ္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ရပါတယ္။

သုိ႕ေသာ္လည္း ထုိအခ်ိန္က ရုိဟင္ဂ်ာ လုိ႕ ေခၚေ၀ၚသူေတြ အခ်ဳိ႕ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါကလည္ ခဲြထြက္လုိတဲ့ သေဘာထားေတြ ပါေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာေတြ ေရးသားထုတ္ေ၀ေနတဲ့ စာအုပ္စာတမ္း
ေတြကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ၁၉၅၀ ေနာက္ပုိင္း ျမန္မာအစုိးရ အဖဲြ႕ထဲမွာ ရုိဟင္ဂ်ာ ၀န္ၾကီးေတြ ပါေနတယ္လုိ႕ ေရးသားထားတာ ေတြ႕ရမွာပါ၊ ဒါက တကယ္ေတာ့ မမွန္ပါဘူး။ သူတုိ႕ေျပာလုိ႕ရတဲ့ အဲ့ဒီေဒသက ဆူလ္
တန္ မာမြတ္လုိ႕ ေခၚတဲ့ ၀န္ၾကီးတဦးေတာ့ ရွိခဲ့ပါတယ္။ သူက မူဆလင္ ျဖစ္ေပမယ့္ သူကုိယ္သူ ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႕ ေျပာဆုိသုံးႏႈံးခဲ့ျခင္း မရွိပါဖူး၊ သူကုိယ္သူ ရခုိင္ မူဆလင္ လုိ႕သာ ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ ဦးႏုက အဲဒီအခ်ိန္က မူဆလင္မဲေတြ လုိခ်င္တဲ့ အတြက္ ဒီစကားလုံးကုိ ထုတ္ႏႈတ္သုံးစဲြလာတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။

*၁၉၅၀ အေျခအေနေတြ နဲ႕ မပါတ္သက္ပဲ အခု ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႕ ေခၚေနတဲ့ ရခုိင္ေဒသရွိ မူဆလင္ေတြ 
အဖိႏွိပ္ခံေနရတာကုိ ေကာ ဘယ္လုိမ်ား ရွင္းျပခ်င္ပါလဲ။
ပထမဆုံး သေဘာေပါက္ထားဖုိ႕ လုိတာက ျမန္မာႏူိင္ငံမွာ မူဆလင္ အေရအတြက္ အမ်ားအျပားရွိေနတယ္ ဆုိတာပါပဲ၊ အမ်ားစုက ျမဳိ႕ျပေတြမွာ ေနထုိင္ၾကပါတယ္။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ ပုိင္ဆုိင္ၾကျပီး ျမန္မာနာမည္ေပး၊ ျမန္မာစကား ေျပာၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာသမုိင္း တေလွ်ာက္မွာ ၎တုိ႕ရဲ႕ က႑ က အေရးပါတဲ့ အေနအထားက လႈပ္ရွားခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၄၇ မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႕ အတူ လုပ္ၾကံခံခဲ့ရတဲ့ မူဆလင္ ေခါင္းေဆာင္ ဦးရာဇတ္ကုိ ခုထက္ထိ အာဇာနည္တဦး အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ထင္ရွားတဲ့ မူဆလင္ ေခါင္းေဆာင္တဦးက ဦးရာရွစ္ ျဖစ္ျပီး သူ႕ကုိ အာလာဟာဘတ္မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၃၀ ေက်ာ္ကာလမ်ားမွာ လူအမ်ား ေလးစားခံရတဲ့ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္တဦးလည္း
ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တေယာက္က ပင္လုံစာခ်ဳပ္ ကုိ ေရးဆဲြရာမွာ ဗိသုကာ တဦးလုိ႕ ေျပာရမယ့္ ယူပီအုိင္ ဦးေဖခင္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအတြက္ အခု ကိစၥကုိ မူဆလင္ နဲ႕ ဗုဒၶဘာသာ ရယ္လုိ႕ ေျပာလုိ႕မရပါဖူး၊ ရုိဟင္ဂ်ာ ဆုိသူမ်ားက တမ်ဳိး
တဘာသာ ကဲြျပားတဲ့ လူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႕က ျမန္မာစကားလည္း မေျပာၾကပါဖူး၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္
တဖက္ျခမ္းက စစ္တေကာင္း ဘဂၤါလီ စကား ေျပာဆုိသူေတြ သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း ျမန္မာ
အမ်ားစုက တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္အေျခခ်သူေတြလုိ႕ ရႈ႕ျမင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အမ်ားစုက ျမန္မာႏူိင္ငံတည္း မွာ ကာလၾကာစြာ ေနထုိင္ခဲ့ျပီးသူေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ကုိ ေထာက္ရင္ ဒါက တရားမွ်တမႈေတာ့ မရွိလွပါဖူး။

*ခင္ဗ်ား အရင္က ေရးခဲ့ဖူးသလုိ အာဆာ အဖဲြ႕ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြက အစြန္းေရာက္အုပ္စုေတြနဲ႕ 
ဆက္ႏြယ္ျပီး ေဒသတြင္းမွာ ပုိမုိ က်ယ္ျပန္တဲ့ အစီအမံေတြ ရွိေနတယ္ ဆုိတာကေကာ၊
သူတုိ႕အရင္က ေပးထားတဲ့ နာမည္က Harakah al-Yaqin ျဖစ္ျပီး "ဘာသာေရး လႈပ္ရွားမႈ" လုိ႕ ဘာသာ
ျပန္လုိ႕ရပါတယ္၊ လူမ်ဳိးေရး အေျခခံ အမ်ဳိးသား လႈပ္ရွားမႈ အဖဲြ႕ စစ္လုိ႕ရွိရင္ ဒီလုိ နာမည္ေပးမွာ မဟုတ္ပါဖူး။ ေခါင္းေဆာင္က အတူလာ အဘူ အင္မာ ဂၽြန္ဂ်ဳနီ ျဖစ္ျပီး ရခုိင္ကလည္း မဟုတ္ပါဖူး၊ ကရာခ်ိမွာ ေမြးဖြား
ၾကီးျပင္းခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီယား ကုိ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ခဲ့ျပီး အီမန္
တေယာက္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ပါတ္၀န္းက်င္ေလာက္မွာ ရုိဟင္ဂ်ာ ကိစၥကုိ စိတ္၀င္စားလာသူ တဦး ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕မိသားစုေတြက ရခုိင္ဖက္ က ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ေပမယ့္ သူကေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

*ဒါဆုိရင္ မ်ဳိးရုိးအရေတာ့ ဒီေဒသကုိ ျမစ္ဖ်ားခံတယ္ဆုိပါေတာ့
ဟုတ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ သူရဲ႕ အသံသြင္း တိတ္ေခြေတြကုိ နားေထာင္ေနခဲ့သူပါ၊ သူ႕စကားထဲမွာ ရခုိင္ က ဘယ္ေဒသ ရဲ႕ အမည္ကုိမွ မွန္မွန္ကန္ကန္ အသံထြက္ႏူုိင္သူတေယာက္ မဟုတ္တာ သိခဲ့ရပါတယ္။ အူရဒူ စကားနဲ႕ ေရာျပီး စစ္တေကာင္း ဘဂၤါလီ စကားကုိ ေျပာဆုိခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ႕ အနီးကပ္ လက္ေထာက္ေတြကလည္း ကရာခ်ိ ဒါမွမဟုတ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ က လူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆက္လက္တင္ျပပါမယ္။
လွစိုးေ၀

No comments:

Post a Comment