ႏူိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈမ်ား ခုံရုံးဆုိသည္က

ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာေရး အဖဲြ႔ မွ ဒီေန႔ေၾကျငာခ်က္ တရပ္ကုိ ထုတ္ျပန္လုိက္ပါတယ္။
ေၾကျငာခ်က္ထဲမွာ ပါရွိတဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ကုလသမဂၢ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီ ဥကၠဌ ရာထူး
ကုိ အလွည့္က်လာတဲ့ ဂ်ပန္က တာ၀န္ယူလုိက္ျပီ ျဖစ္လုိ႔ ႏူိင္ငံၾကီး တႏူိင္ငံရဲ့ ဂုဏ္သိကၡာနဲ့
ေလ်ာ္ညီစြာ ျမန္မာ အေပၚ အေရးယူမႈမ်ားစတင္ျပဳလုပ္ေရး ေတာင္းဆုိလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ယခုအခ်ိန္ထိ ကုလ လုံျခဳံေရးေကာင္စီ အေနနဲ့ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအေပၚ ေၾကညာ
ခ်က္တေစာင္သာ ထုတ္ျပန္ႏူ်ိင္ေသးတဲ့အတြက္ အဖဲြ႕ၾကီး အေနနဲ့ ဂုဏ္သိကၡာက်ဆင္းစရာ ျဖစ္ေန
ရေၾကာင္း နဲ့ ျပီးခဲ့တဲ့ အပါတ္က ဂ်နီဗာရွိ ကုလ လူ႔ အခြင့္အေရး အဖဲြ႕ မွ ျမန္မာ စစ္တပ္သည္ လူမ်ဳိးေရး သန္႔စင္မႈမ်ား က်ဳးလြန္ေနဖြယ္ ရွိသည္ဆုိေသာ ေၾကျငာခ်က္ အေပၚ အေျခခံျပီး ကုလစုံစမ္းေရးအဖဲြ႔ကုိ
၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳေရး၊ လူသားမ်ားအေပၚက်ဳးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈမ်ား အတြက္ တာ၀န္ရွိသူမ်ားကုိ ႏူိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈမ်ား ခုံရုံးကုိလႊဲေျပာင္းေပးေရး နဲ့ လက္နက္ေရာင္းခ်မႈ ပိတ္ပင္ေရး ကုိ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီအေနနဲ့ ျပဳ လုပ္သင့္ေၾကာင္း အလွည့္က် ဥကၠဌ တာ၀န္ယူရမယ့္ ဂ်ပန္ကုိ ေတာင္းဆုိလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ICC လုိ႔ ေခၚတဲ့ International Criminal Court ႏူိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားဆုိင္ရာ တရားရုံး အေၾကာင္း အနည္းငယ္ ေျပာစရာ ရွိလာပါတယ္။

ICT ကုိ ယခင္ ယူဂုိဆလားဗီယား ႏူိင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ အတြက္ ၁၉၉၃ မွာစတင္ဖဲြ႔စည္းခဲ့တာ ျဖစ္ျပီး ဒုတိယ ကမၻာစစ္အျပီး ႏုရင္ဘတ္ နဲ့ တုိက်ဳိ စစ္ခုံရုံးေတြျပီးရင္ပထမဆုံး ဖဲြ႔စည္းခဲ့တဲ့ တရားရုံး
 ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

ယခု အခ်ိန္ထိ လူေပါင္း ၁၆၁ ေယာက္ကုိ ရုံးတင္ တရားစဲြႏူိင္ခဲ့ပါတယ္။ ထုိအထဲမွာ ယခင္သမၼတ နဲ႔
၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ေဟာင္းမ်ား ပါ၀င္ခဲ့တာေတြ႔ရပါတယ္။ အားလုံးကုိ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ပါတယ္။ဒီအထဲမွာ အခ်ဳိ႔ က
လည္း လာေရာက္ အဖမ္းခံသူေတြ ရွိပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ ကလည္း ေသဆုံးသြားခဲ့ၾကျပီ ျဖစ္ပါတယ္။

သုိ႔ေသာ္ ထူးျခားမႈ က တေယာက္မွ ၀ါးရမ္းေျပးမရွိေသးပါဖူး။ ဒီအတြက္ တရားရုံးက မ်က္ျမင္သက္ေသ
ေပါင္း ၄,၆၅၀ ကုိ ၾကားနာစစ္ေဆးႏူိင္ခဲ့ျပီး လူမ်ဳိးတုန္း ရန္ သတ္ျဖတ္ခဲ့မႈ။ လူမ်ဳိးေရးသန္႔စင္မႈ၊ အစုလုိက္ အျပဳံလုိက္ လူသတ္မႈ မ်ားနဲ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ အတြက္လူေပါင္း ၉၀ ကုိ အျပစ္ေပးႏူိင္
ခဲ့ျပီး ၁၉ ဦးကုိအမႈကေန ကြင္းလုံုးကၩတ္ လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။

စတင္ တည္ေထာင္ကာစ က ဟိတ္ဂ္ မွာ ရုံးထုိင္ျပီး ေငြေၾကး မျပည့္မစုံနဲ့ စတင္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
အလုိရွိတဲ့ တရားခံမ်ားကုိ ဖမ္းဆီးခြင့္ ရွိတဲ့ ကုိယ္ပုိင္ ရဲအဖဲြ႔လည္း မရွိတဲ့ အတြက္သက္ဆုိင္ရာ ႏူိင္ငံ ေတြနဲ့ ေနတုိး ျငိမ္းခ်မ္းမႈထိမ္းသိမ္းေရး တပ္ဖဲြ႔ ေတြကုိ အကူအညီေတာင္းျပီး ဖမ္းဆီးေစခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဖမ္းဆီးေပးဖုိ႔ မလုိလားတဲ့ ႏူိင္ငံေတြ လည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီအခါမ်ဳိးက် ကုလသမဂၢ အကူအညီနဲ့ စီးပြား
ေရး ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူျပီး အက်ပ္ကုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ယခုအခါ မွာေတာ့ ယခင္ကလုိ စိတ္အားထက္သန္မႈေတြ မရွိေတာ့ဖူးလုိ႔ ေ၀ဖန္မႈေတြ ရွိလာပါတယ္။ ယခုအခ်ိန္အထိ ဆီရီယားမွာ က်ဳးလြန္ခဲ့မႈ ေတြအတြက္ တဦးတေယာက္ကုိမွ တရားစဲြႏူိင္ခဲ့ျခင္း မရွိေသးဖူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အေမရိကန္ နဲ့ ရုရွား ႏွစ္ႏူိင္ငံစလုံးက ICC ရဲ့လုပ္ပုိင္ခြင့္ ကုိ အသိအမွတ္ မျပဳတဲ့ ႏူိင္ငံေတြထဲမွာ ပါ၀င္ေနတုန္း ျဖစ္ပါတယ္။ကၩန္ေတာ္တုိ႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားကလည္းအဖဲြ႔ တည္ေထာင္ခ်ိန္ကစျပီး ခုထက္ထိ အေမွ်ာ္အျမင္ ရွိရွိ နဲ့ မပါ၀င္ခဲ့တာ ေတြ႔ ရပါတယ္။ ပါ၀င္လက္မွတ္ထုိးတဲ့ ႏူိင္ငံေပါင္း ၁၂၄ ႏူိင္ငံ ရွိပါေသး
တယ္။
လွစိုးေ၀