ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိး စုေပါင္း ေနထိုင္ၾကသည္။ ယခင္က ရာသီဥတုႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး အခက္အခဲမ်ား ေၾကာင့္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ေတြ႕ဆံုရန္ခက္ခဲ ေသာ အခ်ိန္ကာလမ်ားရွိခဲ့သည္။ ယေန႔ ကာလတြင္မူ ခရီးလမ္းပန္းအခက္အခဲမ်ား ေလ်ာ့ပါးလာခဲ့ၿပီျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ ေသြးခ်င္းညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမမ်ား၏ ေဒသႏၲရ သဘာဝအလွအပမ်ား၊ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈႏွင့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို ပိုမိုထိေတြ႕ခြင့္ရရွိလာၿပီ ျဖစ္သည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ယေန႔ နည္းပညာ ေခတ္၏ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ တိုးတက္မႈမ်ားၾကားမွ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးမ်ားျဖစ္ေသာ အမ်ဳိးသား ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ ပြန္းပဲ့တိုက္စားျခင္းမ်ား သည္ ေသြးခ်င္းတို႔၏ လူငယ္မ်ားတြင္လည္း သက္ေရာက္လ်က္ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ မိမိတို႔ မ်ဳိးႏြယ္စု၏ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈႏွင့္ ဓေလ့ ထံုးတမ္းမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ား ကို အရွည္တည္တံ့ေအာင္ ျမတ္ႏိုးေသာ စိတ္ဓာတ္ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းရန္အေရးႀကီးသကဲ့သို႔ မ်ဳိးႏြယ္စုတစ္ခုမွ လူႀကီး၊ လူငယ္တို႔၏ လက္ဆင့္ကမ္းအေမြေပးအပ္ရန္လည္း အထူး လိုအပ္လွေပသည္။
ကယားမ်ဳိးႏြယ္စုကိုးမ်ဳိးတြင္ ကယန္း (ပေဒါင္)မ်ဳိးႏြယ္စုလည္း ပါဝင္သည္။ ကယန္း မွာ မ်ဳိးႏြယ္စုျဖစ္၍ ပေဒါင္မွာ ေၾကးကြင္းဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ ကယန္းတိုင္းရင္းသားမ်ား က မိမိတို႔သည္ ကမ္းယံဟူေသာ မူလိြဳက္မွ ဆင္းသက္လာသည့္ ကရင္အစုငယ္အုပ္စုမွ ျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။ ျမန္မာ ခုနစ္ မ်ဳိးတြင္ ''သက္ႏွင့္ ရခိုင္၊ ႏိႈင္းၿမိဳင္ ေတာင္သူ၊ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ ေယာ၊ ထားဝယ္ေႏွာက မ်ဳိးသတၱ'' ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့ေပရာ ပထဝီဝင္ အေန အထား၊ ရာသီဥတုႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲမႈေၾကာင့္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အဆက္ျပတ္ ကာ ေရာက္ရာအရပ္တြင္ ကိုယ့္အစုႏွင့္ကိုယ္ ေနထိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အေျပာအဆို၊ အေန အထိုင္၊ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ၊ အမူအရာ၊ ဓေလ့ ထံုးစံမ်ား အနည္းငယ္ကြဲျပားၾကေသာ္လည္း ''အရင္းစစ္ အျမစ္ေျမက''ဆိုသလို ပင္စည္ တစ္ပင္တည္းမွ ျဖာထြက္လာေသာ အကိုင္း အခက္မ်ား ျဖစ္သည္။ လူသိနည္းသည့္ တိုင္း ရင္းသား ကယန္းလူမ်ဳိးသည္လည္း ထိုပင္စည္ မွ ျဖာထြက္လာေသာ အကိုင္းအခက္တစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။
တိုင္းရင္းသား ကယန္းလူမ်ဳိးတို႔သည္ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း၊ ကယားျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္ သံေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ေျမာက္ပိုင္း ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီနယ္ေျမ ပ်ဥ္းမနား ၿမိဳ႕နယ္ အေရွ႕ဘက္ေတာင္ေပၚေဒသတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔စြာေနထိုင္ၾကသည္။ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ၌ ကယန္း(ပေဒါင္)အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ဝတ္စား ဆင္ယင္မႈသည္ တစ္မူထူးျခားေနသည္ကို ျမင္ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႔သည္ ဦးေခါင္း ထိပ္ပိုင္း၌ ဆံထိုး ထိုးထားၾကသည္။ နဖူး အထက္တြင္ အစိမ္းေရာင္၊ အဝါေရာင္၊ အနီ ေရာင္ပါသည့္ သိုးေမြးႏွင့္ ပိတ္စျဖင့္စည္း၍ ဆင္ျမန္းၾကသည္။ နားႏွစ္ဖက္တြင္ ေငြ နားေတာင္း၊ ေငြနားဆြဲမ်ားဆြဲ၍ ဆင္ျမန္းၾက သည္။ လည္ဆြဲအဆင္တန္ဆာမ်ားျဖင့္ ကြင္း ဆက္ ေငြႀကိဳးႏွစ္ကံုး၊ ေငြျပားႀကီး ခုနစ္ခ်ပ္၊ ေငြျပားငယ္ ၁ဝ ခ်ပ္ကို သီးျခားဝတ္ဆင္ၾက သည္။
ထို႔ျပင္ လည္ပင္းအေနာက္ဘက္တြင္ လည္း ေငြျပားငယ္မ်ား ဆင္ျမန္းၾကသည္။ လည္ပင္းတြင္ ေၾကးကြင္းမ်ားပတ္ထားၿပီး ေမး႐ိုးေအာက္ လည္ပင္းႏွင့္ ေၾကးကြင္း အၾကားတြင္ ေၾကးကြင္းပြတ္တိုက္မႈဒဏ္ကို ခံႏိုင္ရည္ရွိေစရန္အတြက္ အနက္ေရာင္ ပိတ္စျဖင့္ ခုထားသည္။ ပိတ္စကို ေရာင္စံု သိုးေမြးခ်ည္၊ ပုလဲ၊ ပုလဲပုတီးမ်ားျဖင့္ အနား ကြပ္၍ အနားႏွစ္ဖက္ကို ပုလဲမ်ား၊ ေရာင္စံု သိုးေမြးမ်ား အၿမိတ္ဆြဲထားသည္။ မိုင္း(ေခၚ)တစ္ေပခြဲခန္႔ရွည္လ်ားသည့္ ေခါင္းပြ ေငြပုတီး ကို လည္တိုင္ေအာက္ ေငြႀကိဳးႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္၍ ပုတီးကံုးအျခားတစ္ဖက္မွ ေငြျပားႀကီးသည္ နားေအာက္ရွိ ေၾကးကြင္းၾကားတြင္ ညႇပ္ထား ရသည္။ ေငြပုတီးလံုးမ်ား(ေငြပုတီးကံုးမ်ား)ကို လည္တိုင္ညာဘက္ႏွင့္ ရင္ဘတ္ေပၚတြင္ ခ်ိတ္ဆြဲဆင္ျမန္းၾကသည္။
ထို႔အျပင္ ခႏၶာကိုယ္ေအာက္ပိုင္းတြင္ ခ်ည္ထည္အနက္ေရာင္ျဖင့္ ရက္လုပ္သည့္ ဂ်ပ္ခုတ္ထဘီကို ဒူးေခါင္းအဆစ္ဖံုးသည္အထိ ဝတ္ဆင္ၾကသည္။ လက္တြင္ အေခါင္းပြ ေငြလက္ေကာက္ေလးကြင္းႏွင့္ တစ္မတ္လံုးရွိ အေခါင္းပိတ္ ေငြလက္ေကာက္သံုးကြင္းစီကို လက္ႏွစ္ဖက္တြင္ပတ္၍ ဝတ္ဆင္ၾကသည္။ ဒူးေခါင္းေအာက္ ေျခသလံုးအရင္းတြင္ ေၾကး ကြင္းမ်ားပတ္ၿပီး တစ္ဖက္လွ်င္ ျခဴသီး ႏွစ္လံုး စီ ခ်ိတ္ဆြဲထားသည္။ ေျခသလံုးကို ပိတ္စ အနက္ေရာင္ျဖင့္ ဖံုးအုပ္ပိတ္ထားသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားက ေျခခ်င္းဝတ္ ေနရာတြင္ (ဘုတ္သ)ေခၚ အသီးျဖဴတစ္မ်ဳိးကို ပုလဲသီကံုးသကဲ့သို႔ သီကံုးၿပီး ေျခတစ္ဖက္လွ်င္ သံုးကြင္းစီပတ္၍ ဝတ္ဆင္ၾကသည္။
ကယန္းအမ်ဳိးသားဝတ္စံုတြင္ အက်ႌျဖဴ၊ ေဘာင္းဘီနက္ႏွင့္ ေခါင္းေပါင္းေပါင္းၾက သည္။ ေရွးယခင္က အနက္ေရာင္ဆိုးသည့္ ဓေလ့ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ ကြယ္ေပ်ာက္ သြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေရွ႕မီေနာက္မီ ကယန္း လူႀကီးမ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရသည္။
ကြၽဲ၊ ႏြား၊ ၾကက္၊ ဝက္ေမြးျမဴျခင္း၊ အမဲ လိုက္ျခင္း၊ အဝတ္အထည္ရက္လုပ္ျခင္း၊ ပန္းပဲ၊ ပန္းထိမ္၊ ေျမအိုးလုပ္ငန္းမ်ား အစရွိ သည္တို႔ျဖင့္ အသက္ေမြးၾကေသာ ကယန္း တိုင္းရင္းသားတို႔၏ ႐ိုးရာပြဲေတာ္မ်ားတြင္ တံခြန္တိုင္ပြဲေတာ္သည္ အစည္ကားဆံုးပြဲေတာ္ ႀကီးျဖစ္သကဲ့သို႔ ယဥ္ေက်းမႈ႐ိုးရာအကမ်ား တြင္လည္း ကမ္းခြန္(ေခၚ) တံခြန္အက၊ ဖားစည္အက၊ ဗံုရွည္အက၊ ဝါးညႇပ္အက၊ ယိြဳင္းအကတို႔အျပင္ အထိမ္းအမွတ္ပြဲအလိုက္ ႐ိုးရာအကမ်ားလည္း ရွိေနေပသည္။
ကယန္း႐ိုးရာ တူရိယာပစၥည္းမ်ားတြင္ ဖားစည္၊ ပန္(ေခၚ)ေမာင္းႀကီး၊ ထံု႔(ေခၚ)ဗံုတို၊ ဗံုရွည္၊ မန္႔(ေခၚ) တြဲပုေလြ၊ ကိြဳင္(ေခၚ) ကြၽဲခ်ဳိ ခရာ၊ အိုးစည္ဗံုေမာင္းႏွင့္ ဗံုပုေလြတို႔ရွိၾက သည္။
ေရွးေခတ္ကယန္း(ပေဒါင္)အမ်ဳိးသား မ်ားသည္ လည္ပင္းကုပ္သားေနရာ၌ လူမ်ဳိး အမွတ္အသား ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုးရေၾကာင္း သက္ႀကီးစကား ၾကားသိခဲ့ရေသာ္လည္း သက္ေသျပစရာမရွိေတာ့ဘဲ ေနထြက္စ ေရာင္ျခည္ထိုးႏွံခဲ့သည္ဟု ခန္႔မွန္းျခင္းသာ ရွိေတာ့သည္။ ကယန္းလထာ(ဇယိမ္)တို႔သည္ ေမး႐ိုးေအာက္ လည္ပင္းေနရာကို အမွတ္ အသားျဖင့္ ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုးၾကသည္။ ဦးခ်ဳိႏွစ္ဖက္ေအာက္ဘက္သို႔ ေကြ႕ဆင္းသည့္ ပံုစံျဖစ္သည္။ အသက္အရြယ္ႀကီးလင့္သည့္ တစ္ဦး၊ ႏွစ္ဦးသာ ရွားပါးစြာက်န္ရွိေတာ့သည္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း ဝတ္ဆင္ရန္ခက္ခဲျခင္း၊ တန္ဖိုးႀကီးျမင့္ျခင္း၊ သြားလာလႈပ္ရွားရာတြင္ အကန္႔အသတ္ျဖစ္ေစေသာ ကယန္းတိုင္းရင္း သား လူမ်ဳိးမ်ား၏ ႐ိုးရာဓေလ့ဆင္ယင္ထံုးဖြဲ႕မႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားသည္ ထိန္းသိမ္းဝတ္ဆင္သူ အလြန္နည္းပါးလာၿပီျဖစ္၍ တိုင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုတစ္ခု၏ ျပယုဂ္ျဖစ္ေသာ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ား မတိမ္ေကာ မပေပ်ာက္ေစ ေရး ဝိုင္းဝန္းထိန္းသိမ္းေပးၾကရန္ တာဝန္ရွိပါ ေၾကာင္း...။ ရာမည(ေၾကးမႈံ)
No comments:
Post a Comment