ရန္ကုန္ၿမဳိ႕၏ ရာသီဥတုသည္ စက္ရုံ၊ အလုပ္ရုံမ်ားမွ ဓာတ္ေငြ႔ ထုတ္လႊတ္မႈမ်ားႏွင့္ အမႈိက္စြန္႔ပစ္မႈမ်ား မ်ားျပားလာျခင္းေၾကာင္႔လည္း ပုိမုိဆုိးရြားလာေၾကာင္း Insight Institute For Environment မွ Director ေဒါက္တာ ေဒၚလြင္လြင္ေဝက ေျပာသည္။
“စက္မႈဇုန္ေတြသြားလုိ႔ရွိရင္ ညစ္ညမ္းတဲ့ေရေတြ မီးခုိးေတြ ထုတ္လုပ္မႈ အမ်ားၾကီးရွိေနတာ ေတြ႔ရတယ္၊ ဒါေတြကို စစ္ေဆးမႈအေနနဲ႔လည္း ရွိမေနဘူးေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ကာဗြန္ထုတ္လုပ္မႈေတြ ဘယ္ေလာက္ မ်ားေနျပီလည္း Green House Gas ထုတ္လုပ္မႈမ်ားေလ ပိုပူေႏြးလာမယ္၊ ပူေႏြးမႈေတြ မ်ားလာေလ ရန္ကုန္တုိင္းရဲ႕ ရာသီဥတုက ေျပာင္းလဲမႈ ပိုမ်ားလာေလေပါ့ ” ဟု ေဒါက္တာ ေဒၚလြင္လြင္ေဝက ေျပာသည္။
လိႈင္သာယာ၊ ေရႊေပါက္ကံ စသည့္ စက္မႈဇုန္တို႔မွ စက္ရံုတုိ႔သည္ စြန္႔ပစ္ေရဆိုးမ်ားႏွင့္ ညစ္ညမ္းမီးခုိး ေငြ႔မ်ား ထုတ္လုပ္မႈရွိေနသည့္အတြက္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈကို တြန္းအားေပးေနျပီး ေႏြရာသီေရာက္ပါက အပူခ်ိန္ျမင့္ တက္ျခင္း၊ မိုးၾကီးျခင္း၊ အေအးလိႈင္း ျဖတ္ျခင္းစသည့္ ရာသီဥတုဆုိးရြားမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနေၾကာင္း သိရသည္။
၂၀၀၈ နာဂစ္ေနာက္ပုိင္းတြင္ သိသိသာသာ ႀကဳံလာရေသာ္လည္း နာဂစ္ေၾကာင္႔ သစ္ပင္မ်ား ေလ်ာ႔ပါးသြား သည့္ အခ်က္သာမက စက္ရုံ၊ အလုပ္ရုံမ်ားႏွင့္ အမႈိက္စြန႔္ပစ္မႈမ်ားကလည္း ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈကုိ ရုိက္ခတ္လာေၾကာင္း ၄င္းက ေထာက္ျပေျပာဆုိခဲ့ျပီး ယာဥ္အစီးေရမ်ားျပားလာျခင္းေၾကာင္႔ ကာဗြန္ထုတ္လုပ္မႈ ပုိမ်ားလာၿပီး ေလထုအပူခ်ိန္ပုိျမင္႔ေစသည္ဟု ေဒၚလြင္လြင္ေ၀က ေျပာသည္။
ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္ေၾကာင္႔ အဓိကအားျဖင္႔ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ ပ်က္စီးမႈမ်ားၿပီး စီးပြားေရး ထိခုိက္ယုံမက က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ျပသနာမ်ားလည္း ပုိမုိ ရင္ဆုိင္လာရေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ေလ႔လာသုံးသပ္သူမ်ားက မၾကာခဏ ေထာက္ျပေျပာဆုိေလ႔ရွိသည္။
ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈဆုိသည္မွာ ပွ်မ္းမွ် အပူခ်ိန္ ေျပာင္းလဲလာျခင္း၊ မုိးၾကိဳး ေလျပင္းတုိက္ခတ္မႈ ပိုမိုျဖစ္ပြားလာျခင္း၊ မုိးရြာသြန္းမႈ ပံုစံမမွန္ျခင္း ခန္႔မွန္းရခက္လာျခင္း၊ မုန္တုိင္းအႏၱရာယ္ ပိုမုိက်ေရာက္လာျခင္း၊ လွ်က္တျပတ္ ေရၾကီးမႈမ်ား ပိုမိုျဖစ္ပြားလာျခင္း စသည္တုိ႔ျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္တြင္ သိသိသာသာေျပာင္းလဲလာသည့္ ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အင္းစိန္ၿမဳိ႕နယ္တြင္ ေနထုိင္သည့္ ဦးခင္ေက်ာ္က ” ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္း ေရာက္လာေတာ့ အပူဒဏ္သိသိသာသာ ခံစားရတယ္။ တခါတေလ ကုိယ္မွာ အက်ၤ ီေတာင္မကပ္ႏုိင္တဲ႔ အထိပဲ” ဟု ဆုိသည္။
ေျပာင္းလဲလာသည့္ ရာသီဥတုေၾကာင့္ စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံမ်ား ပ်က္စီးလာျခင္း၊ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေၾကာင့္ ေတာတြင္းတိရိစၦာန္မ်ားႏွင့္ အပင္မ်ား သီးပြင့္ခ်ိန္ ေပါက္ပြားခ်ိန္ ပံုမွန္ မရွိျခင္းေၾကာင့္ ဇီဝမ်ိဳးတုန္း ေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းမ်ားကို ျဖစ္ေစသည္။ ထုိ႔အျပင္ ရာသီဥတု ေျခာက္ေသြ႔ျခင္းေၾကာင့္ ေရတြင္း ေရကန္မ်ား ခန္းျခင္း၊ ေရၾကီးျခင္းေၾကာင့္ ေရတြင္း ေရကန္မ်ား ပ်က္စီးသည့္အတြက္ ေသာက္သံုးေရ ရွားပါးလာျခင္း၊ အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္သည့္အတြက္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားလာျခင္း၊ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ဖိစီးျခင္း ေဝဒနာတုိ႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေရး အႏၱရာယ္မ်ား ျဖစ္ေပၚႏုိင္ေၾကာင္း ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာ အသိပညာေပး စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ အပူခ်ိန္သည္ ျပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ထက္နည္းသြားေသာ္လည္း အယ္နီညို ျဖစ္ခဲ့သည့္ ႏွစ္က ပိုမုိပူျပင္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ယခုႏွစ္တြင္ မုတ္သံုအားေကာင္းသည့္အတြက္ မိုးမ်ားျခင္း ၾကံဳေတြ႔ေနရေၾကာင္း မုိးေလဝသပညာရွင္ ဦးထြန္းလြင္က ေျပာသည္။
Mizzima
No comments:
Post a Comment