စားသုံးဆီအတုေတြကုိ ဘယ္လုိထိန္းခ်ဳပ္ၾကမလဲ

စားသုံးဆီအတုေတြကုိ ဘယ္လုိထိန္းခ်ဳပ္ၾကမလဲ

‘‘ပဲဆီကုိ အတုလုပ္တယ္။ စားအုန္းဆီကုိ အတုလုပ္လာတယ္။ ဒီလိုလုပ္တဲ့နည္းလမ္းကလည္း အရမ္းေၾကာက္စရာ ေကာင္းလာတယ္။ က်န္းမာေရး ကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ေနတယ္’’

ဇြန္လ ၂၃ ရက္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ UMFCCI ၌ က်င္းပသည့္ ‘က်န္းမာေရးႏွွင့္ ညီၫြတ္ေသာ စားသုံးဆီထုတ္လုပ္တင္သြင္း ျဖန္႔ျဖဴး သုံးစြဲမႈဆုိင္ရာ အလုပ္႐ုံ ေဆြးေႏြးပြဲ’ တြင္ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီးအစုိးရအဖြဲ႕၊ စီမံကိန္းႏွင့္ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဦးျမင့္ေသာင္းက ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စားသုံးဆီလုိအပ္ခ်က္သည္ ႏွစ္စဥ္တန္ခ်ိန္တစ္သန္းခန္႔ရွိ၍ လက္ရွိျပည္တြင္း ထုတ္လုပ္ႏုိင္မႈမွာ တစ္ႏွစ္လွ်င္ တန္ခ်ိန္ေလးသိန္းသာရွိသျဖင့္ က်န္လုိအပ္ေနသည့္စားအုန္းဆီ တန္ခ်ိန္ေျခာက္သိန္းကုိ ျပည္ပမွ ႏွစ္စဥ္တင္သြင္းေနရသည္။

ျပည္ပမွ စားသံုးဆီတင္သြင္း ေသာအခါ တရား၀င္တင္သြင္းမႈအျပင္ နယ္စပ္လမ္းေၾကာင္းမ်ားမွ အရည္အေသြးမျပည့္မီသည့္ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ေနမႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။

လက္ရွိျပည္တြင္းေစ်းကြက္တြင္ ပဲဆီကုိ အတုလုပ္ရန္ မခက္ခဲလွေပ။ စားအုန္းဆီကုိ ပဲဆီအနံ႔ (ဓာတုပစၥည္း)ထည့္၍ ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းကုိ ေျမပဲဆီသန္႔ဟု လိမ္လည္ေရာင္းခ်ၾကသကဲ့သို႔ စားအုန္းဆီထဲတြင္ ထပ္ခါတလဲ လဲျပန္ေၾကာ္ထားေသာဆီ(ျပန္ ေၾကာ္ဆီ)မ်ားေရာေႏွာေရာင္းခ်မႈ မ်ားလည္းရွိသည္။ ထုိ႔အျပင္ ပဲဆီ ႏွင့္စားအုန္းဆီေရာေႏွာထားသည့္ ဆီကုိ ပဲဆီတံဆိပ္ကပ္၍ ေရာင္းခ် ျခင္းတို႔ုကုိလည္း ျပဳလုပ္လာၾကသည္။

လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျပည္တြင္းထုတ္ ေျမပဲဆီလက္ကားေစ်းသည္ တစ္ပိႆာလွ်င္ ၄,၅၀၀ က်ပ္၊ ႏွမ္းဆီတစ္ပိႆာလွ်င္ ၅,၀၀၀ က်ပ္ရွိကာ ျပည္ပမွတင္သြင္းလာ ေသာ စားအုန္းဆီတစ္ပိႆာလွ်င္ ၁,၇၀၀ က်ပ္ျဖင့္ ေရာင္းခ်ေနသည္။ အေျခခံလူတန္းစားမ်ားအေနျဖင့္ ေျမပဲဆီကုိ ၀ယ္ယူမစားသုံးႏုိင္ ေပ။ ေစ်းႏႈန္းသက္သာေသာ စား အုန္းဆီကုိ စားသုံးေနၾကရသျဖင့္ ထုိအခ်က္ကုိ အခြင့္ေကာင္းယူကာ ၀ိသမေလာဘသားလုပ္ငန္းရွင္အခ်ိဳ႕က ၾကားေစ်းကြက္တစ္ခု ေဖာ္ေဆာင္လာၾက၏။

‘‘စားအုန္းဆီေစ်းႏႈန္းေလ်ာ့ က်လာတဲ့အတြက္ ပဲဆီနဲ႔စားအုန္း ဆီေစ်းကြာဟလာတယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္ ၾကားေစ်းကြက္အေနနဲ႔ ပဲဆီနဲ႔စားအုန္းဆီကုိ ေရာေႏွာၿပီး ေတာ့ ေရာင္းလာတယ္။ တခ်ိဳ႕က ေတာ့ ပဲဆီျဖစ္ေအာင္ စားအုန္း ဆီထဲကုိ ပဲဆီအနံ႔ပါတဲ့ Chemical (ဓာတုပစၥည္း)ေတြထည့္တယ္’’ဟု ဆီကုန္သည္ႏွင့္ ဆီလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း ဒုဥကၠ႒ဦးဆန္းလင္းက ေျပာသည္။

လူတန္းစားမေရြး ေန႔စဥ္စား ေသာက္ရာတြင္ အဓိကမရွိမျဖစ္ အေရးပါသည့္ စားေသာက္ကုန္ တစ္ခုအျဖစ္ ‘ဆီ’ကုိ သုံးစြဲခဲ့သည္ မွာ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္ သည္။ ယခင္က သဘာ၀အတုိင္း ထုတ္လုပ္ေသာ ‘ဆီ’စားသုံးရာ တြင္ က်န္းမာေရးအတြက္ေဘး ဥပဒ္မျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခု ေနာက္ပုိင္းတြင္မူ ဆီတင္သြင္း ေရာင္းခ်သူအခ်ိဳ႕၏ မသမာသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားေၾကာင့္ လူသား တို႔ေန႔စဥ္ စားသုံးေနေသာ‘ဆီ’ မွာ အႏၲရာယ္ေပးႏုိင္သည့္ အဆင့္အ ထိ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။

၂၀၁၄ က ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ ေကာက္ယူထားေသာ က်န္းမာေရးစစ္တမ္းမ်ားအရ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားအနက္ ႏွလုံးေသြး ေၾကာေရာဂါသည္ စုစုေပါင္း ေသဆုံးမႈ၏ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ကင္ဆာ ေရာဂါသည္ ၁၁ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ နာ တာရွည္အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္း ဆုိင္ရာ ေရာဂါမ်ားသည္ ၉ ရာခုိင္ ႏႈန္းႏွင့္ ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးခ်ိဳေရာဂါသည္ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္းအသီးသီးရွိေနသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အဆိုပါေရာဂါေလးခု ၏ ေသဆုံးမႈႏႈန္းထားသည္ ေရာဂါ အျပင္ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရရွိ၍ စုစု ေပါင္းေသဆုံးမႈႏႈန္းထားတို႔၏ ၄၈ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေနသည္။

ထုိ႔သုိ႔ ကူးစက္ေရာဂါမဟုတ္သည့္ ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးတိုး၊ ႏွလုံးေရာဂါမ်ားအျဖစ္မ်ားလာမႈသည္ ေန႔စဥ္စားသုံးေနေသာ စားသုံးဆီမ်ား ႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိေနသည္ဟု ေဆးပညာရွင္အခ်ိဳ႕က သုံးသပ္ထားသည္။

‘‘ဆီကုိ အလြန္အကြၽံစားသုံးတဲ့အတြက္ ခႏၶာကုိယ္မွာ မလုိအပ္ဘဲ  အဆီျပင္ေတြ ဖုံးလႊမ္းလာတာ မ်ိဳး၊ ၿပီးေတာ့ ႏွလုံးဆုိလည္း ႏွလုံး အေပၚမွာအဆီျပင္ေတြကာေန တာမ်ိဳးျဖစ္ႏုိင္တယ္။ အသည္းအဆီဖုံးတာေတြျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ႏွလုံးလည္း ဒီအတုိင္းပဲ ေသြးလည္ပတ္မႈနည္းလာရင္ ေအာက္ဆီဂ်င္ေလ်ာ့နည္းလာၿပီး ႏွလုံးေအာင့္တဲ့ေရာဂါရမယ္။ ေနာက္ဆုံးဆုံး႐ႈံးတာေတြ ျဖစ္ႏုိင္တယ္’’ ဟု အေထြေထြေရာ ဂါကုဆရာ၀န္တစ္ဦးက ေျပာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လူတစ္ဦးလွ်င္ ေန႔စဥ္ဆီႏွစ္က်ပ္သားခန္႔ စားသုံးၿပီး ၎၏တစ္ႏွစ္တာ ဆီ စားသုံးမႈသည္ ၁၂ ကီလုိရွိသည္ဟု စစ္တမ္းမ်ားက ဆုိထားသည္။ ဆီကုိ ေၾကာ္ေလွာ္ခ်က္ျပဳတ္ရာတြင္ သာမက လက္ဖက္သုပ္၊ ငါး ေျခာက္ဖုတ္ကဲ့သုိ႔ေသာ စားစရာမ်ားတြင္ ဆီကုိလုိအပ္သည္ထက္ ပုိမုိသုံးစြဲေနၾကသည္။ ျမန္မာအိမ္ေထာင္အမ်ားစု၏ ထမင္း၀ုိင္းတြင္ ဆီကုိျမဳပ္ေနေအာင္ ထည့္ခ်က္ထားေသာ ဟင္းလ်ာမ်ားက ေနရာယူထားသည္ကုိ ၾကည့္လွ်င္  ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔၏ ဆီစားသုံးမႈ ပမာဏကုိ ခန္႔မွန္းႏုိင္သည္။

‘‘တစ္လကုိ ဆီႏွစ္ပိႆာခြဲ ေလာက္ကုန္တယ္။ ဒီက ပဲဆီေတြ မသန္႔ဘူး။ အနံ႔ထည့္တယ္ထင္လုိ႔ ပဲပိစပ္၊ ေနၾကာဆီတို႔ကုိ အသုံးမ်ားတယ္။ ပဲဆီေစ်းႏႈန္းထက္ စာရင္လည္း ႏွစ္ဆေလာက္သက္သာ တယ္။ ဆီအတြက္ သုံးတာက တစ္လဆိုရင္ တစ္ေသာင္းေလာက္ထိေတာ့ရွိတယ္’’ ဟုသာေကတၿမိဳ႕နယ္ေန အိမ္ရွင္မတစ္ဦးကဆုိသည္။

မည္သည့္စားဆီမဆုိ ပုံမွန္ထက္ အလြန္အကြၽံစားသုံးပါက အ၀လြန္ျခင္း၊ ေသြးတုိးျခင္း၊ ႏွလုံး ေရာဂါႏွင့္ ေလျဖတ္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။ ထုိ႔အျပင္ စားဆီတြင္ ျပန္ေၾကာ္ဆီ ထည့္သြင္း ေရာင္းခ်ျခင္း၊ ပဲဆီ၊ ႏွမ္းဆီအနံ႔ရွိသည့္ ဓာတုေဆး၀ါးမ်ားထည့္ သြင္းထားေသာ ဆီမ်ားကုိ စား ေသာက္မိပါက ကင္ဆာေရာဂါမ်ားျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံဆရာ၀န္အသင္းမွ ေဒါက္တာ ႏြယ္ႏြယ္ေအာင္က ေျပာသည္။

‘‘ဆီကို ထပ္ခါတလဲလဲအပူ ေပးတာေၾကာင့္ ဓာတ္ေျပာင္းလဲ ၿပီး ေျပာင္းလဲဆီျဖစ္သြားႏုိင္တယ္။ အဲဒီေျပာင္းလဲဆီေတြက က်န္းမာ ေရးအထိခုိက္ဆုံး၊ အဆုိးဆုံး အႏၲရာယ္ပဲ။ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ ေစတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေန၊ေလ၊ေရနဲ႔ အပူေတြက စားသုံးဆီအရည္အ ေသြးကုိ ပ်က္စီးေစႏုိင္တဲ့အတြက္ ေကာင္းတဲ့ဆီကေနၿပီး မေကာင္း တဲ့ဆီစားသုံးရန္ မသင့္တဲ့ဆီအျဖစ္ ကုိ ေျပာင္းလဲသြားႏုိင္တယ္’’ ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ဆီကုိ အသင့္အတင့္စားရန္ ျဖစ္ႏိုင္ပါက ဟင္းခ်က္စားရန္ အပူရွိန္ျပင္းျပင္းႏွင့္ ေၾကာ္ေလွာ္ထားေသာအစားအ စာမ်ား (ဥပမာ-အေၾကာ္စုံ)ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရန္ လုိအပ္သည္။ အပူ ရွိန္ျပင္းျပင္းႏွင့္ ေၾကာ္စားပါက စားအုန္းဆီ၊ ေနၾကာဆီ၊ ပဲပုပ္ဆီတုိ႔သည္ အသင့္ေလ်ာ္ဆုံးျဖစ္သည္။ အသုပ္ႏွင့္ ဆီဆမ္းစားရသည့္ ဟင္းလ်ာအတြက္မူ သံလြင္ ဆီ၊ ေျမပဲဆီ၊ ႏွမ္းဆီတုိ႔ကုိ အသုံး ျပဳရမည္ျဖစ္သည္။

ဆီအရည္အေသြးက်ဆင္း ေစေသာ အခ်က္မ်ားမွာ ဓာတ္တုိး ျခင္း၊ ေရပါ၀င္မႈေၾကာင့္ ဓာတ္ၿပိဳ ကြဲျခင္း၊ အရည္အေသြးမတူညီ ေသာ အျခားဆီအမ်ိဳးအစားမ်ား ပါ၀င္ျခင္းႏွင့္ ဆီထဲတြင္ အျခား အႏၲရာယ္ရွိပစၥည္းမ်ားပါ၀င္ေန ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ဓာတ္ ခြဲခန္းပညာရွင္မ်ားက သုံးသပ္ၾကသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ‘ဆီ’ကုိ ေရာေႏွာ ေရာင္းခ်မႈရွိ၊ မရွိအစားအေသာက္ ႏွင့္ ေဆး၀ါးကြပ္ကဲေရးဦးစီးဌာန၊ စားသံုးသူေရးရာဦးစီးဌာန စားသုံး သူအျငင္းပြားမႈေျဖရွင္းေရးအဖြဲ႕ တုိ႔မွ ၂၀၁၅ ကစကာ ေစ်းကြက္ တြင္း အမွတ္တံဆိပ္ကပ္ႏွိပ္ေရာင္း ခ်ေနေသာ ဆီဘူးမ်ားကုိ နမူနာ ေကာက္ယူစစ္ေဆးမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစား ၀န္ႀကီးဌာန၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန တို႔က ၂၀၁၅-၁၆ အထိ တစ္ႏွစ္အတြင္း ပဲဆီ၊ ႏွမ္းဆီအမည္တပ္ ကာ စားအုန္းဆီႏွင့္ အျခားစားသုံး ဆီမ်ားကုိ ေရာေႏွာေရာင္းခ်သည့္ ဆီအမွတ္တံဆိပ္ ၃၉ ခုကုိ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာတြင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။

‘‘ဒီဆီေတြက စားသုံးရန္ မသင့္တဲ့ဆီေတြေတာ့မဟုတ္ပါ ဘူး။ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္မွာေဖာ္ျပ ထားသလုိ ပဲဆီသန္႔၊ ႏွမ္းဆီသန္႔ မဟုတ္ဘဲ အျခားဆီေတြနဲ႔ ေရာ ေႏွာေရာင္းခ်တဲ့အတြက္ စားသုံး သူဥပေဒနဲ႔ အေရးယူတယ္။ ခံ၀န္ ကတိထုိးခုိင္းတယ္။ တံဆိပ္မွာ ဘာေတြတပ္ရမလဲဆုိတာကုိ အ ေၾကာင္းၾကား သတိေပးမႈေတြ လုပ္ပါတယ္’’ ဟု အစားအ ေသာက္ႏွင့္ ေဆး၀ါးကြပ္ကဲမႈဦးစီးဌာန အစားအေသာက္ဌာနခြဲ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာႏွင္း နႏၵာေက်ာ္က ဆုိသည္။

သုိ႔ေသာ္ လက္ရွိေစ်းကြက္ အတြင္း ေတြ႕ႀကံဳေနရသည့္ စား အုန္းဆီမ်ားကုိ ျပန္ေၾကာ္ဆီမ်ား ထည့္သြင္းျခင္း၊ စားအုန္းဆီမ်ား ကုိ ပဲဆီ၊ႏွမ္းဆီအနံ႔ထည့္ၿပီး အေရအတြက္မ်ားလာေစရန္ ျပန္ ေၾကာ္ဆီမ်ားထည့္သြင္းေရာင္းခ် ေနမႈကုိမူ တိက်စြာစစ္ေဆးအေရး ယူႏုိင္မႈ မရွိေသးေပ။

‘‘အဲဒီလုိ အနံ႔ထည့္ၿပီးေရာင္း ခ်တာကို ေတြ႕ရွိမယ္ဆုိရင္ေတာ့ သက္ဆုိင္ရာဌာနနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး အေရးယူသြားပါမယ္။ အခု ရန္ ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးအတြင္းမွာ အဲ ဒီလုိလုပ္ေနတဲ့ ဆီဆုိင္ေလးခု ငါးခုေလာက္ေတြ႕ေနပါတယ္။ ဒါ ကုိလည္း ေဆာင္ရြက္သြားဖုိ႔ရွိပါ တယ္’’ ဟု ေဒါက္တာႏွင္းနႏၵာ ေက်ာ္က ဆက္လက္ေျပာဆုိသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ဆီမ်ား ကို ေရာေႏွာေရာင္းခ်ေနေသာ လက္ကားဆိုင္မ်ားႏွင့္ လက္လီ ေစ်းကြက္မ်ားကို ကြင္းဆင္းနမူနာ ေကာက္ယူကာ FDA သို႔ေပးပို႔စစ္ ေဆးမည္ျဖစ္ၿပီး လူကိုအႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ရွိပါ က စားသံုးသူအကာအကြယ္ေပး ေရးဥပေဒအရ အေရးယူမည္ဟု စားသံုးသူေရးရာ ဦးစီးဌာန ၫႊန္ ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးလွေမာ္ဦးက ဆိုသည္။

အဆိုပါစားသံုးသူအကာအ ကြယ္ေပးေရးဥပေဒ၏ အခန္း(၇)၊ ပုဒ္မ ၁၀ ၌ ကုန္စည္ (သို႔မဟုတ္) ဝန္ေဆာင္မႈသည္ သတ္မွတ္စံခ်ိန္ စံၫႊန္းအရည္အေသြးတို႔ႏွင့္ ကိုက္ ညီသည္ဟု မမွန္မကန္ေဖာ္ျပျခင္း၊ ကမ္းလွမ္းထားေသာ ကုန္စည္မ ဟုတ္ဘဲ အျခားကုန္စည္ကိုအစား ထိုးေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ ကုန္စည္ကိုျပဳျပင္မြမ္းမံ၍ ေရာင္းခ်ျခင္း၊ ေရာေႏွာျခင္းတို႔မျပဳလုပ္ရန္ လုပ္ငန္း ရွင္မ်ားကို တားျမစ္ထားသည္။

ယင္းျပ႒ာန္းခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ပါက သံုး ႏွစ္ထက္မပိုေသာ ေထာင္ဒဏ္ျဖစ္ ေစ က်ပ္သိန္းငါးဆယ္ထက္မပို ေသာေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ႏွစ္ရပ္ စလံုးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ႏိုင္သည္။ ထိုသို႔ ျပ႒ာန္းထားေသာ္လည္း လက္ရွိအ ခ်ိန္ထိ သတိေပးျခင္း၊ ခံဝန္ကတိ ေရးထိုးေစျခင္း၊ လုပ္ငန္းယာယီ ပိတ္သိမ္းျခင္းစသည့္ နည္းမ်ားျဖင့္သာ အေရးယူလ်က္ရွိသည္။

‘‘လား႐ႈိးမွာဆိုရင္ ဆီစက္ တည္ထားေပမယ့္ ကုန္ၾကမ္းမရွိ ဘူး စက္မလည္ဘူး။ ဆီေရာတဲ့ စက္တစ္ခုပဲေတြ႕တယ္။ ကုန္ၾကမ္း ကဘာေတြလဲဆိုေတာ့ တ႐ုတ္ဘက္ က တရားမဝင္သြင္းလာတဲ့ ဆီပံုး ေတြကိုေတြ႕တယ္။ အဲဒီဆီေတြကို စစ္ေတာ့စားသံုးရန္ မသင့္တာ ေတြျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကိုတိုင္းေဒသ ႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕ကို တင္ျပၿပီးေတာ့ အေရးယူပိတ္သိမ္းခဲ့ရတာလည္း ရွိတယ္။ ေရာတဲ့အနံ႔ဆိုတာကို လည္း ဓာတ္ခဲြစစ္ေဆးၿပီး  အေရးယူ သြားဖို႔ရွိပါတယ္’’ ဟု ဦးလွေမာ္ဦး ကဆိုသည္။

၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာ ၂၁ ရက္က ေစ်းကြက္အတြင္းေရာင္းခ်လ်က္ ရွိေသာ ေတာ္ဝင္နဒီ၊ Lucky၊ SS၊ ေရႊမိုး၊ စိန္သရဖူ၊ Family၊ စံထိပ္ တန္း၊ ေရႊစင္၊ၫြန္႔ေဌး၊ေရႊကမၻာ၊ စိန္ေတာင္တန္း၊ အိုေကစီ၊ Quality၊ ေရႊ ေတာင္၊ ေကာင္းထက္ေက်ာ္၊ ေကာင္းႀကိဳက္၊ အင္းဝႏွင့္ေအး ျမတ္မြန္စသည့္အမွတ္တံဆပ္ေျမ ပဲဆီမ်ားသည္ ေျမပဲဆီအစစ္ဟု တံဆိပ္ကပ္ ေရာင္းခ်ေနေသာ္ လည္း စာအုန္းဆီႏွင့္အျခားစားသံုး ဆီအေရာမ်ားပါဝင္ေနေၾကာင္း အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးႀကီး ၾကပ္ကြပ္ကဲေရးဦးစီးဌာန (FDA) က စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခဲ့၍ က်န္းမာ ေရးဝန္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ေၾက ညာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ထို႔အျပင္ ၂၀၁၅ ၾသဂုတ္ ၂၂ ရက္က ေရႊမိုး၊ Family၊ ထိပ္တန္း၊ေရႊစင္၊ စိန္သရဖူ၊ Golden Apple၊ေတာ္ဝင္နဒီ၊ Lucky, SS, Hi plus  စသည့္ေျမပဲဆီ ၁၀ မ်ိဳးသည္ ပဲဆီတံဆိပ္ကပ္ထားေသာ္လည္း ျမန္မာ ႏိုင္ငံအစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါး ႀကီးၾကပ္မႈဦးစီးဌာနတြင္ စစ္ေဆး ရာ ေရာေႏွာဆီမ်ားပါဝင္ေနၿပီး စံ ႏႈန္းႏွင့္မညီသျဖင့္ ဥပေဒႏွင့္အညီ အေရးယူမည္ဟု စားသံုးသူအျငင္း ပြားမႈအဖြဲ႕က ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာမွတစ္ဆင့္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။

စားသံုးသူေရးရာဦးစီးဌာန အေနျဖင့္ ၂၀၁၇ မတ္လအထိတိုင္ ၾကားမႈေပါင္း ၄၆ ခုအနက္  Hi Cooking Oil အမွတ္တံဆိပ္ျဖင့္ ေရာင္းခ်ေနမႈကို ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္း ျခင္း၊ သီဟေအာင္ႏွင့္ေရႊျမားပဲဆီ သန္႔ကို လုပ္ငန္းလိုင္စင္ျပန္လည္ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

‘‘အေရးယူရင္ေတာ့လည္း စားသံုးသူေတြအတြက္ ေကာင္း တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့အေရးယူမယ္ဆို ရင္လည္း ဆက္ရွိေနဦးမွာပဲ။ ဒီ လိုဓာတုပစၥည္းေတြသံုးၿပီးေရာင္း ခ်ေနလား၊ မေရာင္းခ်ဘူးလားဆို တာ ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးမွသိရမွာ ေလ။ တကယ္တမ္းေတာ့ FDA အဲဒီေလာက္ထိ ထိေရာက္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္ေသးတာ မေတြ႕ရေသး ဘူး။ အခုအခ်ိန္ထိ လုပ္ငန္းရွင္ ေတြကို ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းမႈနဲ႔ အခြင့္အ ေရးေတြေပးေနတုန္းပဲ ရွိေသး တယ္’’ ဟု အစားအေသာက္ပညာ ရွင္ ေဒါက္တာစိုးခိုင္ကေျပာသည္။

၂၀၁၆ ေအာက္တုိဘာကျပဳ လုပ္ခဲ့သည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆီစက္ပိုင္ ရွင္မ်ားအသင္း၏ ေစ်းကြက္ေလ့ လာသံုးသပ္ခ်က္အရ ရန္ကုန္တိုင္း အတြင္း စားအုန္းဆီ၊ ျပန္ေၾကာ္ဆီ တို႔ကို ဓာတုေဆးျဖင့္ေျမပဲဆီ၊ ႏွမ္း ဆီအနံ႔ရေအာင္ ျပဳျပင္ထားေသာ ဆီမ်ားကို စားသံုးေနသူ ၇၀ ရာခိုင္ ႏႈန္း၊ ေျမပဲဆီ၊ ႏွမ္းဆီမ်ားကို စား အုန္းဆီႏွင့္ေရာထားသည့္ ေရာ ေႏွာဆီမ်ားစားသံုးသူ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ႏွင့္ပဲဆီ၊ ႏွမ္းဆီ၊ ေနၾကာဆီအစစ္ စားသံုးသူ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းသာရွိသည္ ဟု ေဖာ္ျပထားခ်က္ကိုၾကည့္ျခင္း ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေန သည့္ ေရာဂါမ်ား၏ အတိမ္အနက္ ကိုမွန္းဆႏိုင္သည္။

လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာစား အုန္းဆီႏွင့္ ပဲဆီေရာေႏွာေရာင္းခ် ျခင္း၊ စားအုန္းဆီ၊ ျပန္ေၾကာ္ဆီႏွင့္ ဓာတုေဆးဝါးမ်ား ထည့္သြင္းေရာင္းခ်သည့္ အခက္အခဲမ်ားကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေစရန္ ယခုအသံုးျပဳေန သည့္ ခြက္ျခင္စနစ္မွ ပါကင္စနစ္ သို႔ ေျပာင္းလဲအသံုးျပဳရန္လိုအပ္သည္ဟု ဦးလွေမာ္ဦးကေျပာသည္။

‘‘ခြက္ျခင္နဲ႔ေရာင္းေနရင္ ေတာ့ ေရာင္းခ်တဲ့သူက အေရာအေႏွာေတြနဲ႔ဆက္ၿပီးေရာင္းေနဦးမွာပဲ။ ပါကင္အျဖစ္ေျပာင္းလဲ ေရာင္းခ်မယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္အမွတ္တံဆိပ္နဲ႔ကုန္ပစၥည္းကို အာမခံႏုိင္သြားမယ္။ ဆီေရြးခ်ယ္စားသံုးရ မယ့္သူေတြအေနနဲ႔လည္း အခုျဖစ္ေနတဲ့အခက္အခဲေတြေလ်ာ့နည္း သြားမယ္’’ဟု ၎ကဆိုသည္။

အစိုးရအေနျဖင့္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားကို သြင္းအားစု (ဓာတ္ေျမၾသဇာႏွင့္ပိုးသတ္ေဆး) မ်ားေစ်းႏႈန္းသက္သာစြာ တိုက္ ႐ိုက္ေရာင္းခ်ေပးျခင္း၊ အထြက္ ႏႈန္းေကာင္းသည့္ မ်ိဳးေစ့မ်ားကို ေထာက္ပံ့ေပးျခင္းႏွင့္ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး တိုးတက္ေအာင္ျပဳ လုပ္ေပးမည္ဆိုပါက ေျမပဲ၊ ႏွမ္း ထုတ္လုပ္မႈ ကုန္က်စရိတ္မ်ားက် ဆင္းလာကာ ယင္းမွရရွိလာမည့္ ဆီေစ်းႏႈန္း က်ဆင္းလာႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ အစိုးရက လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ဆီျပႆ နာမ်ားကိုအေျဖရွာထိိန္းေက်ာင္း ေပးရန္လိုအပ္သည္။ လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားကလည္း သတ္မွတ္ထားေသာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားႏွင့္အညီ ေရာင္းခ် ရန္လိုအပ္သည္။ ထို႔အျပင္ စားသံုး သူ ျပည္သူမ်ားကလည္း က်န္းမာေရးႏွင့္ညီၫြတ္ေသာ စားသံုးဆီမ်ားကို ေရြးခ်ယ္စားသံုးတတ္ရန္ လိုအပ္သည္။ ထိုသို႔ သံုးဦးသံုး ဖလွယ္ ဟန္ခ်က္ညီညီျဖစ္မွသာ ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းၿပီး က်န္းမာ ေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေသာစားသံုးဆီအျဖစ္ ေရာက္ရွိလာမည္ျဖစ္သည္။

‘‘အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာလည္း စားအုန္းဆီကိုစားတာပဲ။ သူတို႔က စားအုန္းဆီကို ပဲဆီတို႔ ႏွမ္းဆီတို႔နဲ႔ ေရာၿပီး စားေသာက္ၾကတဲ့အတြက္ သူတို႔ႏိုင္ငံမွာက စားအုန္းဆီေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါေတြျဖစ္ပြားမႈမရွိဘဲ က်န္းမာေနၾကတယ္။ ဒီမွာလည္း အဲဒီလို စားေသာက္မႈပံုစံေျပာင္း ႏုိင္ဖို႔လိုတယ္’’ဟု ဦးလွေမာ္ဦးက ဆိုသည္။

7Day News