ကိုးကန႔္တိုက္ပြဲ ျပင္းထန္လာၿပီး ဒုကၡသည္မ်ား ထြက္ေျပးေန

ကိုးကန႔္တိုက္ပြဲ ျပင္းထန္လာၿပီး ဒုကၡသည္မ်ား ထြက္ေျပးေန

ၿပီးခဲ့သည့္ အပတ္အတြင္းက ရွမ္းျပည္နယ္ ကိုးကန႔္ေဒသတြင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ မဟာမိတ္တပ္မေတာ္ (MNDAA) ႏွင့္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ တို႔ၾကား တိုက္ပြဲမ်ား စတင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ အေနာက္ေတာင္ပိုင္း ရွိ ဒုကၡသည္ စခန္းတခုက တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ပိုမိုႀကီးမားလာသည္။ ေတာင္ကုန္းေတာင္တန္းမ်ား၏ အလြန္မွ ပဲ့တင္ထပ္ ေနေသာ ေမာ္တာ ပစ္သံေတြကို ၾကားနိုင္ေလာက္သည့္ နယ္စပ္တဘက္မွ ေနရာလည္း ျဖစ္ပါသည္။

ယူနန္ျပည္နယ္ အေနာက္ေတာင္ပိုင္းမွ ေတာင္ကုန္းမ်ား ထူထပ္သည့္ အဆိုပါေနရာသို႔ မၾကာေသးခင္က ရိုက္တာ သတင္းဌာန ေရာက္ရွိခဲ့သည့္ အခ်ိန္တြင္ အကူအညီေပးေရးလုပ္သားမ်ား ႏွင့္ စစ္ေရွာင္ဒုကၡသည္မ်ားက ကိုးကန႔္ေဒသ တြင္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းက ေပၚေပါက္ခဲ့သည့္ ပဋိပကၡထက္ ပိုမိုႀကီးမားေသာ ပဋိပကၡ ျဖစ္လာမည္ကို စိုးရိမ္ ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္။

“ေန႕တိုင္း လူေတြပိုၿပီး ေရာက္လာတယ္” ဟု စခန္းမွ အကူအညီေပးေရး မန္ေနဂ်ာတဦး ျဖစ္ေသာ Li Yinzhong က ျမန္မာနိုင္ငံ ကိုးကန႔္ေဒသမွ ဟန္တ႐ုတ္လူမ်ိဳး အမ်ားစုျဖစ္သည့္ စစ္ေရွာင္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ျပရင္းေျပာသည္။ ဗြက္ထ ေနသည့္ နီညိုေရာင္ေျမျပင္ေပၚတြင္ အျပာေရာင္တဲမ်ား တန္းစီရွိေနၿပီး ဒုကၡသည္မ်ားက တဲမ်ားထဲတြင္ နိုင္လြန္ တာေပၚ လင္စမ်ား ခင္း၍ အိပ္စက္ၾကရသည္။

“သူတို႔ ျပန္သြားဖို႔ ဆုံးျဖတ္တဲ့ အခ်ိန္အထိ က်ေနာ္တို႔က ေစာင့္ေရွာက္ထားပါမယ္။”

တ႐ုတ္နိုင္ငံက ေထာက္ပံ့ေပးထားသည့္ အျပာေရာင္ ကယ္ဆယ္ေရးတဲမ်ားက Nansan သို႔ သြားသည့္ ေလထန္ေသာ ေတာင္ေပၚလမ္းေဘးတြင္ ေလွခါးထစ္စိုက္ပ်ိဳးနည္း ျဖင့္စိုက္ပ်ိဳးထားေသာ ႀကံခင္း၊ ေျပာင္းခင္း ႏွင့္ လက္ဖက္ခင္းမ်ား ၾကားတြင္ ရွိေနသည္။ ကိုးကန႔္ ေဒသႏွင့္ နီးကပ္ေသာ Nansan ၿမိဳ႕က ေထာက္ပံ့ ေပး ထားသည့္ ဒုကၡသည္ အေရ အတြက္က ၂၀၀၀၀ ေက်ာ္မည္ဟု တ႐ုတ္ အာဏာပိုင္မ်ားက ခန႔္မွန္းထားသည္။

ယခုေပၚေပါက္လာေသာ ပဋိပကၡက ျမန္မာနိုင္ငံမွ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား အားလုံးပါဝင္ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူ ညီခ်က္ရရွိရန္ ႀကိဳးစားေနေသာ နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အားထုတ္မႈမ်ား အတြက္ ထိုး ႏွက္ခ်က္တခု ျဖစ္လာခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕မ်ားက လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေနခဲ့ၾကသည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ မ်ား စြာ ရွိခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။

ထို႔ျပင္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးကိုလည္း ထိခိုက္ေစခဲ့သည္။ တ႐ုတ္နိုင္ငံက ျမန္မာနိုင္ငံကို သူတို႔ ႏွင့္ ဥေရာပၾကား တြင္ စီးပြားေရး လမ္းေၾကာင္းမ်ား ဗ်ဴဟာေျမာက္ဆက္သြယ္မႈ ျမႇင့္တင္နိုင္ရန္ ရည္႐ြယ္ထားေသာ ေခတ္သစ္ ပိုးလမ္းမ စီမံကိန္း အတြက္ အဓိက လမ္းေပါက္တခု ျဖစ္လာရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။

ကိုးကန႔္ေဒသက တ႐ုတ္နိုင္ငံ ႏွင့္ အနီးကပ္ ဆက္သြယ္မႈရွိသည္။ လူဦးေရ အမ်ားစုမွာ တ႐ုတ္စကားေျပာေသာ တ႐ုတ္ လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ေငြေၾကးအျဖစ္ ယြမ္ေငြကို အသုံးျပဳၾကသည္။

စစ္တလင္းျပင္

MNDAA က မတ္လ ၆ ရက္ေန႕တြင္ ေလာက္ကိုင္ၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာ ရဲတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ စစ္ေရး ပစ္မွတ္မ်ားကို ႐ုတ္တရက္ တိုက္ခိုက္မႈ မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ကိုးကန႔္ ေဒသမွလူမ်ား စတင္ထြက္ေျပးခဲ့ၾကသည္။ တိုက္ခိုက္မႈ ေၾကာင့္ လူ ၃၀ ေသဆုံး ခဲ့ရသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ၂ အတြင္းတြင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က အေျမာက္မ်ား၊ သံခ်ပ္ကာကားမ်ား ႏွင့္ လက္နက္ႀကီးမ်ားကို အသုံးျပဳ၍ တိုက္ခိုက္မႈ အႀကီးစား ႏွင့္ အငယ္စား စုစုေပါင္း ၅၆ ႀကိမ္ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း မတ္လ ၆ ရက္ေန႕ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထုတ္ျပန္ ခဲ့သည့္ ေက်ညာခ်က္တခု အရသိရသည္။

တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားက ကိုးကန႔္ေဒသကို ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ရန္ အတြက္ RPG ေလာင္ခ်ာမ်ား ႏွင့္ အျခား စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ားကို အသုံးျပ၍ အစိုးရတပ္ဖြဲ႕မ်ားကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။

မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႕တြင္ MNDAA က သူတို႔၏ တရားဝင္ ဝက္ဘ္ဆိုက္တြင္ အေရးေပၚအသိေပးခ်က္ တခုထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး တိုက္ပြဲမ်ား ပိုမိုျပင္းထန္လာသည့္ အတြက္ ကိုးကန႔္ေဒသသည္ စစ္နယ္ေျမ တခုအေျခအေနတြင္ ရွိေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ သည္။

တ႐ုတ္နိုင္ငံဘက္ျခမ္းတြင္မူ လုံၿခဳံေရးတပ္ဖြဲမ်ားတြင္ စစ္ကူအျဖစ္ တပ္ရင္းမ်ား ထပ္မံေစလႊတ္ထားၿပီး အမ်ားစုမွာ ကယ္ ဆယ္ေရး အတြက္ျဖစ္သည္ဟု တ႐ုတ္အစိုးရ အရာရွိမ်ားက ေျပာၾကသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံဖက္သို႔သြားေသာ ေတာင္ေပၚလမ္းအတိုင္း တ႐ုတ္ သံခ်ပ္ကာ လူတင္ယာဥ္ ၇ စီး အေနာက္ဖက္သို႔ ေမာင္းႏွင္ သြားသည္ကို ရိုက္တာ သတင္း အဖြဲ႕က ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ေဘာလုံးကြင္း ၁၀ ကြင္းစာ ေလာက္ အ႐ြယ္အစား ရွိမည့္ ႐ႊံ႕ႏြံထူသည့္ ေျမေပၚမွ ဒုကၡသည္စခန္း ကိုလည္းျမင္ခဲ့ရသည္။

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္း ႏွင့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တို႔တြင္လည္း MNDAA ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ၂ ႀကိမ္လုံး တြင္ ေထာင္ႏွင့္ ခ်ီေသာ ျပည္သူမ်ား ေနအိမ္စြန႔္၍ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည္။

တ႐ုတ္နိုင္ငံဘက္သို႔ လက္နက္က်ည္ဆံမ်ား က်ေရာက္ျခင္းမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က တိုက္ပြဲမ်ား အတြင္းတြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံသား ၅ ဦး ေသဆံခဲ့ရသည္။

ယခုတႀကိမ္တြင္လည္း ေက်း႐ြာတ႐ြာမွ အိမ္တံခါးတခု ပ်က္စီးခဲ့ရၿပီး Nansan ၿမိဳ႕ရွိ Anran ဟိုတယ္ အေပၚထပ္သို႔လည္း က်ည္ဆံမ်ား က်ေရာက္လာသည့္ အတြက္ ဟိုတယ္ပိတ္လိုက္ရသည္ဟု ေဒသခံမ်ား ႏွင့္ တာဝန္ ရွိသူ တဦးကေျပာသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အဆိုပါကိစၥမ်ားကို ရိုက္တာက စုံစမ္းမႈမျပဳလုပ္နိုင္ခဲ့ပါ။

“တကယ္လို႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က အဆင့္ေလာက္အထိေရာက္သြားရင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံက အရမ္း ေဒါသျဖစ္ပါလိမ့္မယ္” ဟု ဝါ ရွင္တန္ၿမိဳ႕မွ Stimson Center မွ တ႐ုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရး ကြၽမ္းက်င္သူ တဦးျဖစ္သည့္ Yun Sun ကေျပာသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လ အတြင္းက စတင္ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည့္ အားလုံး ပါဝင္ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးမႈတြင္ တ႐ုတ္အစိုးရက ကိုးကန႔္ အဖြဲ႕ကို ပါဝင္ေစလိုသည္ဟု သူကဆိုသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာတပ္မေတာ္က ပါဝင္ေရးကို ပိတ္ပင္ထားခဲ့ၿပီး လက္နက္ကိုင္မ်ား အေနျဖင့္ သူတို႔၏ လက္နက္မ်ား ကို စြန႔္လႊတ္ၿပီးမွ ပါဝင္နိုင္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“တကယ္ေတာ့ တ႐ုတ္နိုင္ငံက ေဆြးေႏြးညွိႏွိုင္းမႈေတြမွာ ကိုးကန႔္အဖြဲ႕ပါဝင္ေရးကို ဗ်ဴဟာအရေရာ ပုဂၢလိက အေနနဲ႕ေရာ ေထာက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ အဲဒါကို ေျပာလို႔ မရဘူး” ဟု Yun Sun ကေျပာသည္။

မၿငိမ္းခ်မ္းေသး

တိုက္ပြဲမ်ား စတင္ခဲ့သည့္ေန႕ မနက္ ၃ နာရီ ခန႔္တြင္ က်ယ္ေလာင္ေသာ ေပါက္ကြဲသံမ်ား ႏွင့္ ေသနတ္သံမ်ားေၾကာင့္ Cao မိသားစု အိပ္ယာမွ နိုးလာခဲ့ၿပီး အလင္းေရာင္ေပၚလာသည္ ႏွင့္ ပစၥည္းအနည္းငယ္ကို ယူၿပီး သူတို႔ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကသည္။

“က်ေနာ္ အရမ္းေၾကာက္ခဲ့တယ္” ဟု Cao Junxiang ကေျပာသည္။ သူက ေနာက္တြဲမ်ားတပ္ဆင္ထားသည့္ ဆိုင္ ကယ္ ၄ စီး ပါေသာ အဖြဲ႕ႏွင့္ အတူ ထြက္ေျပးခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္နိုင္ငံသို႔ ဦးတည္ထြက္ေျပးေနသည့္ ဂ်စ္ကားမ်ား၊ ကုန္ တင္ကားမ်ား၊ ဘတ္စ္ကားမ်ား၊ လွည္းမ်ား၊ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ား ႏွင့္ အတူ ၁၅ နာရီနီးပါး လာခဲ့ရသည္။

“႐ြာမွာ လူတဝက္ေက်ာ္ က်န္ခဲ့တယ္” ဟု သူကေျပာသည္။ အျခားသူမ်ားကေတာ့ တ႐ုတ္ေက်းလက္ အိမ္တလုံးေရွ႕က ကြက္လပ္ကို ယာယီခိုလႈံစရာ အျဖစ္ေျပာင္းလဲထားေသာ ေနရာတြင္ စုၿပဳံေနၾကသည္။

အသက္ ၄၉ ႏွစ္အ႐ြယ္ အမ်ိဳးသမီး အိမ္ေထာင္ဦးစီး တေယာက္ျဖစ္သည့္ Yao Xiao’er က တိုက္ခိုက္သံမ်ားကို ပထမဆုံး ၾကားသည္ ႏွင့္ ခ်က္ခ်င္း ပင္ လယ္ယာသုံး ယာဥ္ မ်ားကို နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္၍ ေစလႊတ္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာသည္။ ေနာက္ဆုံး တြင္ သူ၏ မိတ္ေဆြ ႏွင့္ ေဆြမ်ိဳး ၁၀၀ နီးပါးကို ကယ္တင္နိုင္ခဲ့သည္။ အသက္ ၂ ႏွစ္ အ႐ြယ္ ကေလး တဦး ႏွင့္ မ်က္ေစ့ ေကာင္းစြာ မျမင္သည့္ ေဆြမ်ိဳးစု အႀကီးအကဲ အသက္ ၉၀ ေက်ာ္ အဖြားအိုတဦး အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။

ကေလးကို ေက်ာပိုးထားေသာ လူငယ္မိခင္တဦးက ဒုကၡသည္ အမ်ားစုမွာ စားဝတ္ေနေရး အတြက္ က်ပမ္း အလုပ္ မ်ား လိုက္လံရွာေဖြေနၾကသည္ ေျပာသည္။

“က်မတို႔မွာ ပိုက္ဆံ မရွိဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ က်မတို႔ထဲက တခ်ိဳ႕က ႀကံခုတ္ၾကတယ္။ ႀကံ အေခ်ာင္း ၂ဝကို အခြံခြာ၊ အျမစ္ ေတြ ဖယ္ၿပီး ခုတ္ေပးရင္ ၁ ယြမ္ရတယ္” ဟု သူကေျပာသည္။

တ႐ုတ္ေလဆိပ္တခု ျဖစ္သည့္ Lincang ႏွင့္ ျမန္မာနယ္စပ္မွ ေလာင္းကစားၿမိဳ႕ေတာ္ ေလာက္ကိုင္တို႔ ၾကားတြင္ ပုံမွန္ ေျပး ဆြဲေနသည့္ တ႐ုတ္ အငွားယာဥ္ေမာင္း တဦးက သူ၏ စီးပြားေရး အဆင္မေျပေတာ့ေၾကာင္း ေျပာသည္။

“ဘယ္သူမွ ဒီကို မလာေတာ့ဘူး။”

Topics: ကိုးကန့်တိုက်ပွဲ

Reuters
Agency

ဧရာ၀တီ