ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ထူေထာင္သူ၏ ေၾကျငာခ်က္

ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ထူေထာင္သူ၏ ေၾကျငာခ်က္

(၁)
ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၆ ရက္ေန႔က ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ထူေထာင္သူ မတ္ဇူကာဘတ္ (Mark Zuckerberg) စာတမ္းတစ္ေစာင္ေရးၿပီး တင္ျပသည္ကို ဖတ္လိုက္ရပါသည္။ တစ္ကမာၻလုံး၌ အင္တာနက္ သတင္းဆက္သြယ္ဖလွယ္မႈျဖင့္ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း (Globalization) ၏ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈ အရွိန္ရေနၾကခ်ိန္တြင္ စိုးရိမ္စရာ အျဖစ္အပ်က္မ်ား ဆက္တိုက္ေပၚေပါက္ေနသည္ဟု ဆိုလိုက္ပါသည္။ သူ၏ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Mission statement ဟု ဆိုႏိုင္ေသာ သူ႔ေၾကညာခ်က္မွာ စာလုံးေရ ၅၈၀၀ ခန္႔ရွိၿပီး ဖူးစကက္စာ႐ြက္ႏွင့္ ဆိုေသာ္ ဆယ္မ်က္ႏွာ ခန္႔ရွည္လ်ားပါသည္။

အျခားကုမၸဏီႀကီးမ်ားမွ စီအီးအိုမ်ားအေနႏွင့္ မိမိတို႔ ေျပာဆိုလိုသည္မ်ား၊ ေပၚလစီ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏွစ္စဥ္ ဘတ္ဂ်က္ႏွစ္ အစတြင္ျဖစ္ေစ၊ ကုမၸဏီ၏ အလြန္အေရးႀကီးေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္စဥ္တြင္ျဖစ္ေစ၊ ထုတ္ကုန္အသစ္ ျဖန္႔ခ်ိလွ်င္ျဖစ္ေစ အမ်ားသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ေလ့ ရွိၾကပါသည္။

ထိုသို႔ ေငြေရးေၾကးေရးဆိုင္ရာ ထူးျခားမႈ ဘာမွမရွိဘဲ ယခုကဲ့သို႔ အခ်ိန္တြင္ ထုတ္ျပန္လိုက္ျခင္းက ပို၍ထူးဆန္းေနပါသည္။ အသက္ ၃၂ ႏွစ္အ႐ြယ္ ကမာၻ႔အထင္ကရ ကုမၸဏီ၏ စီအီးအိုျဖစ္သူက ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း ဟူ၍ ကမာၻ႔႐ြာႀကီး တစ္ခုတည္း ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကသည္မွာ မွားေနၿပီလားဟု ေမးခြန္းထုတ္လိုက္ပါသည္။

ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ပ႐ိုဂရမ္ အေနႏွင့္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံ အသီးသီး၊ လူတန္းစား အလႊာအသီးသီးကို တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အြန္လိုင္းတြင္ ေတြ႔ဆုံခြင့္ရေစရန္၊ ေဆာင္႐ြက္ေပးပါသည္။ အခ်င္းခ်င္းမိတ္ေဆြျဖစ္ခြင့္ ရေစရန္၊ တူညီေသာ ဦးတည္ခ်က္တစ္ခုအတြက္ အလိုတူ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ေစရန္ လူအမ်ားကို စုစည္းေပးခဲ့ပါသည္။

(၂)

တစ္ကမာၻလုံးအစစ ပြင့္လင္းလာေနခ်ိန္တြင္ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း၏ အသီးအပြင့္မ်ားကို မရရွိ မခံစားရဘဲ က်န္ရစ္ခဲ့ၾကသူမ်ား ရွိေနၾကသည္ဟု သေဘာေပါက္လာၾကရပါသည္။ ထိုသူတို႔၏ အလိုမက်မႈမ်ားကို ေတြ႔ျမင္ေနၾကရပါသည္။ အေမရိကန္သမၼတသစ္အျဖစ္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ကို ေ႐ြးေကာက္တင္ေျမႇာက္လိုက္ၾကျခင္း၊ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသည္ ဥေရာပသမဂၢမွ ခြဲထြက္ရန္ အဂၤလန္ ႏိုင္ငံသားမ်ားက မဲေပးခဲ့ၾကျခင္းတို႔မွာဤအလိုမက်မႈမ်ား၏ရလဒ္ ျဖစ္သည္ဟု သူက ယူဆပါသည္။

လူ႔ယဥ္ေက်းမႈသည္ လူအမ်ား စုေပါင္းေဆာင္႐ြက္ျခင္းျဖင့္ ထူေထာင္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ မိသားစုမ်ားမွတစ္ဆင့္ လူအုပ္စု၊ လူအုပ္စုမွ ၿမဳိ႕႐ြာမ်ား၊ ၿမဳိ႕႐ြာမ်ားမွ ႏိုင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ တစ္ဆင့္စီ စုေပါင္းဖြဲ႔စည္းရျခင္း ျဖစ္သည္။ Social InfraStructure ေခၚ ထိုလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ လူတို႔၏ ဘဝသာယာစိုျပည္ေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းလုံၿခံဳစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ေရးတို႔အတြက္ အေရးႀကီးပါသည္။ သုံးစြဲသူ ၁ ဒသမ ၈ ဘီလီယံမွ် ရွိေနၿပီျဖစ္ေသာ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သည္ ထိုလူေနမႈစနစ္ ခိုင္ခံ့တည္ၿမဲေရးကို ေဆာင္႐ြက္ေနပါသည္။ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား (Terroist) က လူအဖြဲ႔အစည္းကို အႏၲရာယ္ မျပဳႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ေရးမ်ားမွာ သူတို႔၏ ဦးတည္ခ်က္မ်ားတြင္ ပါဝင္ပါသည္။

သို႔တိုင္ေအာင္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ေဖာ္ျပပါ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္၏ တည္ေဆာက္ပုံႏွင့္ ခ်ီတက္ရာ လမ္းေၾကာင္းမွာ အမွန္မွ ဟုတ္ရဲ႕လား၊ ဘာေတြျပဳျပင္ရန္ လိုပါသနည္း ဆိုေသာ ေမးခြန္းကို ေမးထားပါသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ Isolationism ေခၚ တစ္ကိုယ္တည္းဝါဒ၊ မိမိေကာင္းက်ဳိးကိုသာ အဓိကထားေသာ ဝါဒကိုလည္း လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ တိုးတက္ရာလမ္းေၾကာင္း အတြက္ အေႏွာင့္အယွက္တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္ဟု သတိေပးလိုက္ပါသည္။ Nationalismဟူ၍ အမ်ဳိးကိုခ်စ္ေသာဝါဒမွာ ေနရာလြဲေနလွ်င္ အႏၲရာယ္ ရွိပါသည္။

သူ႔အေနႏွင့္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ကုမၸဏီကို စတင္တည္ေထာင္စဥ္က လူအခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ေပးသည့္ လုပ္ငန္းမွာ မွန္ကန္ေသာ လုပ္ရပ္သာ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ဘာမွသံသယ ရွိစရာ မလိုခဲ့ပါ။ တစ္ကမာၻလုံးကလည္း စိတ္ေရာကိုယ္ပါ အားေပးခဲ့ၾကပါသည္။

ဤကဲ့သို႔ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္၏ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ားကို ၂၀၀၄ ခု ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ ကုမၸဏီ ထူေထာင္စဥ္ကလည္း ေရးသားခဲ့ဖူးရာ ယခု ၁၃ ႏွစ္ၾကာမွ တစ္ႀကိမ္ ထြက္ေပၚလာျခင္းကို နယူးေယာက္တိုင္း သတင္းစာႏွင့္ စင္ကာပူ စထရိတ္တိုင္း သတင္းစာႀကီးတို႔က သတိထားမိၿပီး ေဖာ္ျပေပးခဲ့ၾကပါသည္။ သူက ဤစာကိုေရးရန္ ယမန္ႏွစ္ သမၼတ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္ေနၾကစဥ္ကာလ ကတည္းက စတင္ စဥ္းစားမိခဲ့ရပါသည္ဟု ဆိုသည္။ သူ႔ရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သည္ လူသားတိုင္းအတြက္ အက်ဳိးျပဳ အသုံးဝင္ေစရမည္၊ စက္မႈတိုးတက္မႈႏွင့္ တစ္ကမာၻလုံး သတင္းျဖန္႔ခ်ိေရးက ျမန္ဆန္တိုးတက္လာခ်ိန္တြင္ အက်ဳိးမခံစားရေသာ လူေတြ ရွိေနျခင္းအတြက္ ျပႆနာကို ကူညီေျဖရွင္းေပးၾကပါဟု ဖိတ္ေခၚခဲ့ပါသည္။

သူ႔စာမွာ ႏိုင္ငံေရးသေဘာ ေဆာင္ေသာ္လည္း မည္သည့္ တသီးတျခား ႏိုင္ငံကိုမွ ေ႐ြးခ်ယ္ေဝဖန္ျခင္း မျပဳခဲ့ပါ။ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက မသုံးစြဲရဟု (Blockု) လုပ္ထားသည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ သုံးစြဲသူမ်ားအတြက္ ျပႆနာ အမ်ားႀကီး ရွိေနသည္။ ဥေရာပတြင္ ႏိုင္ငံကိုလိုက္၍ ခ်မွတ္ထားေသာ ႐ႈပ္ေထြးေသာ စည္းကမ္းမ်ား ရွိေနသည္။ မစၥတာထရမ့္ ေ႐ြးေကာက္ခံရေအာင္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္က သတင္းအမွားမ်ားကို ျဖန္႔ခ်ိေပးသည္ဟု ဆိုသူက ဆိုေနၾကသည္။ ကုမၸဏီအေနႏွင့္မူ ျပင္ပမွ အေႏွာင့္အယွက္ကင္းကင္းျဖင့္ သုံးစြဲသူမ်ား လက္ဝယ္သို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေရာက္ရွိေစရန္ ျပဳျပင္မႈအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ခုခံကာကြယ္မႈ အမ်ဳိးမ်ဳိး ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။

ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္၏ ေပၚလစီကို ျပန္လည္သုံးသပ္ရန္ လိုအပ္လာေသာ ကိစၥတစ္ခု လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ စက္တင္ဘာလက ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါသည္။ ဗီယက္နမ္စစ္အတြင္းက မီးေလာင္ဗုံးထံမွလြတ္ရန္ ၉ ႏွစ္အ႐ြယ္ မိန္းကေလးငယ္တစ္ဦး၏ ကမာၻေက်ာ္ ကိုယ္တုံးလုံးပုံတစ္ခုကို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္က အဝတ္အစားမပါ၍ ဆိုကာ ဆင္ဆာလုပ္၍ ဖယ္ရွားပစ္ခဲ့ပါသည္။ စစ္၏အနိ႒ာ႐ုံ၊ စစ္၏ဆိုး႐ြားခါးသီးေသာ အျဖစ္မ်ားကို ထင္ရွားေသာျပယုဂ္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သုံးစြဲသူ အမ်ားက ဆင္ဆာလုပ္ျခင္းကို ဝိုင္းဝန္းကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ျပန္လည္ေဖာ္ျပေပးခဲ့ရပါသည္။ ထိုအခ်ိန္ကစ၍ တစ္ကမာၻလုံး သုံးစြဲၾကေသာ လူမႈေရးဝက္ဘ္ဆိုက္တြင္ တစ္ေက်ာင္းတစ္ဂါထာ၊ ေဒသအလိုက္ စည္းကမ္းနည္းလမ္းမ်ား ရွိရမည္ဆိုေသာ မူဝါဒ ျဖစ္လာခဲ့ရပါသည္။ တစ္ကမာၻလုံုး လိုက္နာၾကရမည္ဟု မူေသဝါဒ ခ်မွတ္၍ မရႏိုင္ဟု သေဘာေပါက္ခဲ့ပါသည္။

တစ္ကမာၻလုံး သုံးစြဲေနၾကသျဖင့္ တင္လာသမွ်ကို ေစာင့္ၾကည့္ရန္ ခက္ခဲသျဖင့္ ကြန္ပ်ဴတာကိုသုံး၍ စက္၏ အသိဉာဏ္ (Artificial Intelligent) AI နည္းမ်ားျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္ရန္ ႀကဳိးစားလ်က္ ရွိပါသည္ဟု ဆိုသည္။

အာရပ္ေႏြဦးေခၚ အီဂ်စ္ျပည္တြင္ ေတာ္လွန္ေရး စတင္ျဖစ္ပြားစဥ္က တီဟီရီရင္ျပင္တြင္ လူစုလူေဝး စုမိေအာင္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္စာမ်က္ႏွာမ်ားမွ ဖိတ္ေခၚစည္း႐ုံးရပုံမ်ားကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ မွတ္မိေနၾကပါသည္။ ယခုအခါ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွတစ္ဆင့္ မက္ေဆ့ခ်္ေပးႏိုင္သလို တယ္လီဖုန္း ဆက္သြယ္မႈမ်ားလည္း လုပ္ႏိုင္ေနၾကပါၿပီ။

မစၥတာ ဇူကာဘတ္က ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း ျဖစ္စဥ္တြင္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေၾကာင့္ အႏုတ္လကၡဏာ ေဆာင္ေသာ ဆိုးက်ဳိးမ်ားရ ွိႏိုင္သလားဟု စဥ္းစားေနခ်ိန္တြင္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေလွ်ာက္လွမ္းရာ လမ္းေၾကာင္းသည္ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း သူလည္း ရိပ္စားမိပါလိမ့္ မည္။

တစ္ကမာၻလုံးက ဝိုင္းဝန္းအသုံးျပဳေနၾကျခင္းေၾကာင့္ တင္လာသမွ် အရာအားလုံးကို ဆင္ဆာျဖင့္ ထိန္းသိမ္းခ်ဳပ္တည္းရန္ ႀကဳိးစားမႈမွာလည္း ေအာင္ျမင္ႏိုင္စရာ အေၾကာင္း မရွိပါ။

(၃)

ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္၏ ေအာင္ျမင္မႈမ်ား၊ လူသိမ်ားမႈမ်ားေၾကာင့္ ‘အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ သမၼတအျဖစ္ အေ႐ြးခံရန္ ဆႏၵမရွိဘူးလား’ ဟု ေမးသည္ကို ရယ္စရာတစ္ခုသဖြယ္ သေဘာထား၍ ျငင္းပယ္ခဲ့ပါသည္။ သူေမွ်ာ္မွန္းသည္မွာ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္က ခိုင္ခံ့ေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုကို ပိုမို၍ခိုင္ၿမဲေအာင္၊ ပိုမို၍အင္အားေတာင့္တင္းေအာင္ လုပ္လိုေသာ ဆႏၵသာ ရွိပါသည္ဟု အင္တာဗ်ဴး တစ္ခုတြင္ ေျဖခဲ့ပါသည္။

ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွာ လူအမ်ား ဆက္သြယ္ရာတြင္ အသုံးျပဳႏိုင္သည့္ ကိရိယာတစ္ခုသာ ျဖစ္ပါသည္။ ျဖန္႔ခ်ိေသာသတင္း မွန္သည္၊ မွားသည္၊ ေကာင္းသည္၊ ဆိုးသည္မွာမူ ထိုသတင္းျဖန္႔ခ်ိသူတို႔ အေပၚတြင္သာ မူတည္ပါသည္။ ေကာင္းက်ဳိးဆိုးက်ဳိးတို႔ကို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ပ႐ိုဂရမ္အား တာဝန္ပုံခ်လွ်င္လည္း ဆီေလ်ာ္မႈမရွိပါ။ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈအေပၚ ေကာင္းက်ဳိးေပးသည္၊ မေပးသည္ကို ဆုံးျဖတ္ႏိုင္ရန္မွာ သုံးစြဲသူ တစ္ဦးခ်င္းစီ အေပၚ၌သာ တာဝန္က်ေရာက္လ်က္ ရွိပါသည္။

ကိုသန္းလြင္


The Voice