ဘဂၤါလီပံုဆုိၿပီး ဓာတ္ပံုႏွင့္ ဗီဒီယုိဖိုင္အတုမ်ား ျဖန္႔ေ၀ေနမႈကို ႏုိင္ငံတကာမီဒီယာအခ်ိဳ႕ စတင္ေဖာ္ထုတ္

ဘဂၤါလီပံုဆုိၿပီး ဓာတ္ပံုႏွင့္ ဗီဒီယုိဖိုင္အတုမ်ား ျဖန္႔ေ၀ေနမႈကို ႏုိင္ငံတကာမီဒီယာအခ်ိဳ႕ စတင္ေဖာ္ထုတ္
=

===================

ဘဂၤါလီမ်ား၏ ဓာတ္ပံုႏွင့္ ဗီဒီယုိမ်ားအျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာရွိ အင္တာနက္အသံုးျပဳသူမ်ားက ျဖန္႔ေ၀ေနမႈမ်ား၌ အစစ္အမွန္ မဟုတ္ဘဲ အျခားႏုိင္ငံမ်ားမွ အျဖစ္အပ်က္မ်ား၊ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ခံ ရပံုမ်ားကိုပါ ေရာေယာင္ျဖန္႔ေ၀ေနေၾကာင္း ဘီဘီစီ၊ ၀ါရွင္တန္ပို႔စ္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ သတင္း ဌာနမ်ားက စတင္ထုတ္ေဖာ္ ေရးသားလာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဘဂၤါလီ (မူရင္းသတင္းတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ) မ်ားအေပၚ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းေနပံုမ်ားအျဖစ္ ကမၻာတစ္၀န္း လူမႈကြန္ရက္မ်ားတြင္ ဓာတ္ပံုအတုမ်ား ျဖန္႔ေ၀လ်က္ရွိသည္။ လူအခ်ိဳ႕မွာ ယင္းပံုမ်ား အစစ္အမွန္မဟုတ္ေၾကာင္း မသိဘဲ ႏွင့္ ျဖန္႔ေ၀ေနျခင္းျဖစ္သည္။

ယင္းပံုမ်ားအနက္တစ္ပံုမွာ အေလာင္းေကာင္မ်ားၾကားတြင္ ရပ္ေနေသာ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးမ်ားပံုျဖစ္ၿပီး ဘဂၤါလီမ်ားအေပၚ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ အၾကမ္းဖက္ေနမႈ နမူနာပံုတစ္ပံု အေထာက္အထားအကိုးအကားအျဖစ္ အသံုးျပဳေနသည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းပံုမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွမဟုတ္ဘဲ ၂၀၁၀ ဧၿပီက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ငလ်င္လႈပ္ခတ္မႈၿပီးေနာက္ ငလ်င္ဒဏ္သင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသူမ်ားကို မီးသၿဂႋဳဟ္ရန္ ဘုန္းႀကီးမ်ားက ျပင္ဆင္ေနပံုျဖစ္သည္။

အျခားပံု တစ္ပံုမွာ မီးေလာင္ကၽြမ္းေနေသာ လူတစ္ေယာက္လမ္းေပၚ ေျပးလႊားေနပံုျဖစ္သည္။ ထိုလူကို အရွင္လတ္လတ္ မီး႐ိႈ႕ခံခဲ့ရေၾကာင္း အဖဲြ႕တစ္ဖဲြ႕က ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္တြင္ ေရးသား ျဖန္႔ေ၀ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ အျဖစ္မွန္မွာ ထိုဓာတ္ပံုပါလူမွာ တိဗက္တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ Jamphel Yeshi ဆုိသူျဖစ္ၿပီး အိႏိၵယသို႔ တ႐ုတ္သမၼတ၏ အလည္အပတ္ခရီးစဥ္ကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္သည့္အေနျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က အိႏိၵယႏုိင္ငံ ေဒလီၿမိဳ႕တြင္ ၎ကိုယ္၎ မီး႐ိႈ႕ဆႏၵျပျခင္းျဖစ္သည္။

အျခားတစ္ပံုမွာ ေက်ာျပင္အႏွံ႔ ႐ိုက္ႏွက္ခံထားရသည့္ အ႐ိႈးရာမ်ားအျပည့္ျဖင့္ ေယာက်္ားေလးတစ္ဦး သစ္သားတုိင္တစ္တုိင္တြင္ ခ်ည္ေႏွာင္ခံထားရေသာ ပံုျဖစ္သည္။ အြန္လိုင္းပို႔စ္မ်ားက ထိုကေလးငယ္မွာ ဘဂၤါလီ (ႏုိင္ငံတကာသတင္းမ်ားတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ) ကေလးငယ္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာေသာ္လည္း အမွန္တကယ္တြင္ ၂၀၁၅ အေစာပိုင္းက သၾကားလံုးခုိးျခင္းေၾကာင့္ ေဆြမ်ိဳးတစ္ဦး၏ ႐ိုက္ႏွက္ျခင္းခံရေသာ အသက္ (၇)ႏွစ္အရြယ္ ထိုင္းကေလးငယ္ ျဖစ္ေနသည္။

ထို႔အျပင္ အိႏိၵယႏွင့္ ပါကစၥတန္တြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ပ်ံ႕ႏွံ႔ ခဲ့ေသာ ဓာတ္ပံုတစ္ပံုရွိေသးသည္။ ေျမျပင္ေပၚတြင္ ေမွာက္လွဲ၍ လက္မ်ားေရွ႕သို႔ ျဖန္႔တန္းခင္းက်င္းထားေသာ ေက်ာင္းသားကေလးမ်ား၏ လက္မ်ားေပၚသုိ႔ ဆုိင္ကယ္ တစ္စီးက ျဖတ္ေမာင္းေနေသာပံု ျဖစ္သည္။ ထုိအျဖစ္အပ်က္မွာ အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းရွိ ကိုယ္ခံပညာသင္တန္းေက်ာင္းတစ္ခုမွ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ပံုျဖစ္သည္။

‘Last Blood’ အမည္ရွိ ေဟာလိ၀ုဒ္၏ ရမ္ဘုိ႐ုပ္ရွင္ ဇာတ္လမ္းတဲြတစ္ခုမွ ဇာတ္၀င္ခန္းတစ္ခန္းကို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေပၚတြင္ ဘဂၤါလီမ်ားကို ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈ ဗီဒီယုိဟုဆုိကာ ဘဂၤလားစာတန္းထုိး ၍ ျဖန္႔ေ၀မႈမ်ားလည္းရွိသည္။ ႏုိ၀င္ဘာ ၂၀ ရက္ကလည္း ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ အသံုးျပဳသူတစ္ဦးသည္ မီးေတာက္မီးလွ်ံမ်ားၾကားမွ မိန္းကေလးတစ္ဦး၏ ဗီဒီယုိကုိ ‘ျမန္မာမြတ္စလင္မ်ားကို သတ္ျဖတ္ေနမႈရပ္’ ဟု စာထိုးကာ ျဖန္႔ေ၀ခဲ့သည္။

ယင္းဗီဒီယုိထဲမွ အျဖစ္အပ်က္အမွန္မွာ ဂြါတီမာလာတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၂၀၁၅ ေမလက အသက္ (၁၆)ႏွစ္အရြယ္ မိန္းကေလးကို လူအုပ္ႀကီးက ႐ိုက္ႏွက္၍ မီးေလာင္တိုက္သြင္းသတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ယင္းသတင္းကို CNN၊ The Independent တို႔ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ မီဒီယာမ်ားစြာက သတင္းအမွန္ျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးသည္။

ႏုိ၀င္ဘာ ၂၀ ရက္က AFP ဓာတ္ပံုတစ္ပံုကိုသံုးကာ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္သတင္းစာတစ္ေစာင္က တလဲြေဖာ္ျပမႈရွိခဲ့သည္။ AFP က ယင္း၏ပံုစာတြင္ ထိုပံုကို ၂၀၁၆ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၈ ရက္တြင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အၾကမ္းဖက္စီးနင္း တိုက္ခုိက္သူမ်ားက အိမ္အလံုး ၈၀ ကုိ မီး႐ိႈ႕ခဲ့သည္ဟူေသာ စြပ္စဲြမႈထြက္ေပၚခဲ့ၿပီးေနာက္ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၃ ရက္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္အနီး ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာ၌တည္ရွိေသာ ၀ါးပိတ္ေက်းရြာတြင္ ျမန္မာစစ္သားမ်ားက မီးၿငိႇမ္းသတ္ေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သတင္းစာတစ္ေစာင္က ယင္းပံုကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပရာတြင္ ျမန္မာစစ္တပ္က ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာအိမ္မ်ားကို မီး႐ိႈ႕ေနေၾကာင္း ေရးသားခဲ့ၿပီး ပံုခရက္ဒစ္ကိုမူ AFP ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ဘီဘီစီ ထရန္းဒင္းက အြန္လိုင္းဓာတ္ပံုရွာေဖြေရးကိရိယာမ်ား အသံုးျပဳ၍ ေျခရာေကာက္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ေသာ အျခားထင္ေယာင္ထင္မွား ဓာတ္ပံုမ်ားထဲတြင္ ေျမျပင္ေပၚလဲေလ်ာင္းေနေသာ လူအုပ္ႀကီးဓာတ္ပံု (အျဖစ္မွန္မွာ ၂၀၀၄ က ထိုင္းႏုိင္ငံတြင္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့ေသာ ဆႏၵျပသူမ်ားပံု)၊ မီးေလာင္းကၽြမ္းခံထားရေသာ အေလာင္မ်ားပံု(အမွန္မွာ ကြန္ဂိုႏုိင္ငံတြင္ ၂၀၁၀ က ဆီသယ္ယာဥ္မေတာ္တဆမႈမွပံု)၊ ေသြးစြန္းေနေသာ အ၀တ္မ်ားႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ား၏ ထိတ္လန္႔ေၾကာက္ရြံ႕ဖြယ္ရာဓာတ္ပံု (အျဖစ္မွန္မွာ သီရိလကၤာပဋိပကၡအတြင္း ႐ိုက္ကူးခဲ့ေသာဓာတ္ပံု) စသည္တုိ႔ ပါ၀င္သည္။ ထိုဓာတ္ပံုမ်ားႏွင့္ အျခားဓာတ္ပံုမ်ားကို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေပၚတြင္ အႀကိမ္ေပါင္း ေထာင္ခ်ီျဖန္႔ေ၀ထားၾကၿပီး ဘဂၤါလီမ်ားကို ေထာက္ပံ့ကူညီရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ လူမ်ားက ျဖန္႔ေ၀ျခင္းျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။

ဘယ္သူေတြက လုပ္ေနၾကလဲ

ဘဂၤါလီအဖဲြ႕တစ္ဖဲြ႕သည္ စနစ္တက်စုစည္းျပင္ဆင္ထားေသာ နည္းလမ္းတစ္ရပ္ျဖင့္ ထိုပံုတုမ်ားကို အသံုးျပဳကာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ၀ါဒျဖန္႔ေနေၾကာင္း ဘဂၤါလီအက်ပ္အတည္း၊ စစ္ေသြးႂကြမႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ားဆိုင္ ရာကိစၥရပ္မ်ားအေပၚ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စံုစမ္းေထာက္လွမ္းအေတြ႕အႀကံဳရွိသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွ စံုစမ္းေထာက္လွမ္းသူ သတင္းေထာက္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ Julfikar Ali Manik က ေျပာသည္။

ရခိုုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာေဒသ ေနရာမ်ားတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ မိုဘိုင္းဖုန္းေအာ္ပေရတာမ်ား၏ ကြန္ရက္မ်ားအသံုးျပဳႏုိင္ၿပီး ေမာင္ေတာရွိ ဘဂၤါလီမ်ားက ၎တို႔၏ဖုန္းမ်ားျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၌ ေနထိုင္ေသာ ဘဂၤါလီမ်ား၊ ၎တို႔ႏွင့္ သိကၽြမ္းေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသားမ်ားထံသုိ႔ ဓာတ္ပံုအတုမ်ား ေပးပို႔ၾကသည္ဟု ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္သတင္းေထာက္ Manik က ေျပာသည္။

‘‘အဲဒီလိုျဖစ္စဥ္ ျမန္မာမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္လုိ႔ေျပာၿပီး တစ္ေယာက္ေယာက္က ျမန္မာႏုိင္ငံကေနၿပီး အဲဒီလိုပံု (အတု) တစ္ပံုကို ပို႔တဲ့အခါ လူေတြက စယံုၾကတာပဲ။ အဲဒီေနာက္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ေကာ့ဘဇားေဒသခံေတြဟာ အဲဒီပံုက ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတယ္လို႔ မွတ္ၿပီးေတာ့ ျဖန္႔ေ၀ၾကေတာ့တာပဲ’’ဟု နယူးေယာက္တိုင္းမ္သတင္းဌာနသို႔ ကူညီသတင္းေပးပို႔သူလည္းျဖစ္သည့္ Manik က ေျပာသည္။

၎တို႔ကို ယံုၾကည္စာနာေသာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွ လူမ်ားက ၎တို႔၏ အြန္လုိင္းကမ္ပိန္းမ်ားကုိ ေထာက္ခံအားေပးၾကသည္။ The Daily Star ၏ အႀကီးတန္းသတင္းေထာက္တစ္ဦးသည္ Teknaf ေဒ သတြင္ ဘဂၤါလီျပႆနာကို သတင္းလိုက္လ်က္ရွိရာ ေဒသခံမ်ား ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရာ၌ ထို၀ါဒျဖန္႔ ဓာတ္ပံုအတုမ်ားကို ေဒသခံအမ်ားအျပားက ျမင္ေတြ႕ထားၾကၿပီး ထိုပံုမ်ား အစစ္အမွန္ဟု ထင္လ်က္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္ဟု ဆုိသည္။

လတ္တေလာျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အတုျဖန္႔ခ်ိမႈမွာ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံတြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္တစ္ခု၏ ဗီဒီယုိႏွင့္ ဓာတ္ပံုမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ ဘဂၤါလီ (႐ိုဟင္ဂ်ာ) ကေလးငယ္အား ျမန္မာစစ္သားတစ္ဦးက ႏွိပ္စက္ေနေၾကာင္း ယူေကအေျခစိုက္ ေဒးလီးေမးလ္သတင္းဌာနက သတင္းမွား ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ စင္ကာပူခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာမ်ားႏွင့္ေတြ႕ဆံုပဲြ ဗီဒီယုိကုိ မသမာသူမ်ားက စာတန္းမွားမ်ားထိုး၍ ဘဂၤါလီမ်ားအေရး ရယ္ေမာခဲ့ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟုဆုိကာ စြပ္စဲြ၀ါဒျဖန္႔မႈရွိခဲ့သည္။

ယင္းတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာအစုိးရက တရားစဲြဆုိရန္ ျပင္ဆင္ေနေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ထားသည္။

‘‘ေဒးလီးေမးလ္ရဲ႕ပံုစံဟာ အေလာတႀကီးႏုိင္ၿပီးေတာ့ သေဘာထားကဲြစရာေကာင္းတာ ၾကာလွပါၿပီ။ သူ႔ရဲ႕ တိက်မႈနဲ႔ ပတ္သက္လု႔ိ အရင္ကလည္း ေမးခြန္းထုတ္တာ ခံထားရဖူးပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးကို ျဖန္႔ခ်ိျခင္းအားျဖင့္ ၿဗိတိသွ်တက္ဘလိြဳက္ (လူၿပိန္းႀကိဳက္သတင္းစာ)ဟာ ကမၻာတစ္ျခမ္းေက်ာ္ အခ်က္အလက္မွားယြင္းမႈန႔ဲ သတင္းမွားမႈဆုိင္ရာ ႐ႈပ္ေထြးနက္နဲၿပီးေတာ့ ဗ်ာမ်ားရမယ့္ တုိက္ပဲြတစ္ပဲြထဲ ေျခခ်မိသြားၿပီ’’ ဟု ၀ါရွင္တန္ပို႔စ္သတင္းစာက ေရးသားခဲ့သည္။

ၿဗိတိန္ အေျခစိုက္ ဘဂၤါလီတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူလည္းျဖစ္၊ ဘေလာ့ဂါလည္းျဖစ္သည့္ ဂ်မီလာဟန္နန္က လူတိုင္းဓာတ္ပံုမ်ားမသံုးမီ ေသေသခ်ာခ်ာ စစ္ေဆးေစလိုေၾကာင္း ဘီဘီစီသတင္းအား ေျပာၾကားခဲ့သည္။

Ref:BBC,Washington Post, The Daily Star
  7 Day