ဧရာ၀တီတိုင္းရွိ တိမ္ျမဳပ္ေနေသာ ၿမိဳ႕ေဟာင္းတၿမိဳ႕

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေရွးၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားအေၾကာင္း ေျပာၾကလွ်င္ အမ်ားစုမွာ ျမန္မာျပည္ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အထက္ပိုင္း ေဒသရွိ သေရေခတၱရာ၊ ဗိႆႏိုး၊ ဟန္လင္းစသည့္ ကမၻာ့ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္စာရင္း၀င္ ပ်ဴၿမိဳ႕မ်ားကိုသာ ေျပးျမင္တတ္ၾကသည္။
သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာျပည္ေအာက္ပိုင္း ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ ေဒသျဖစ္သည့္ ဧရာ၀တီတိုင္း၌ မႏၱေလးနန္းၿမိဳ႕ထက္ အရြယ္အစား ႀကီးမားသည့္ ၿမိဳ႕ေဟာင္းႀကီးတခု တည္ရွိေနသည္ဟုဆိုလွ်င္ လူအမ်ား အံ့ၾသၾကပါလိမ့္မည္။
ပုသိမ္ၿမိဳ႕မွ ပုသိမ္ – မံုရြာလမ္းမႀကီး အတိုင္းသြားလွ်င္ အဂၤပူၿမိဳ႕နယ္၊ ကြင္းေကာက္ၿမိဳ႕ အလြန္ ေတာင္ဇင္းရြာ ေရာက္မည္ျဖစ္သည္။ ရြာအတြင္းလမ္းအတုိင္း ၃ မိုင္ခန္႔ ၀င္ေရာက္သြားပါက အက်ယ္အ၀န္း ၈ မုိင္ပတ္လည္ခန္႔ ရွည္လ်ားသည္ ဂ၀ံေက်ာက္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာ ၿမိဳ႕ေဟာင္းႀကီးကို ျမင္ေတြ႔ရမည္ ျဖစ္သည္။
ၿမိဳ႕ေဟာင္းေနရာတြင္ သီတင္းသံုးေနသည့္ ၾကပ္ျပင္ေတာရေက်ာင္းတိုက္ ဆရာေတာ္ ဦးပညာသီရိက
“ဒီၿမိဳ႕ေဟာင္းေနရာက လူသူမနီးေတာ့ အရင္တုန္းကဆိုရင္ ဆရာေတာ္ႀကီးေတြေလာက္ပဲ တရားက်င့္ႀကံဖို႔ လာေနၾကတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ ဦးပဇၥ်င္းရဲ႕ ဆရာေတာ္ႀကီးေတြ ခိုင္းေစခ်က္အရ ဒီေနရာမွာ ေတာရ ေဆာက္တည္ၿပီး ေရွးေဟာင္း သာသနိကအေဆာက္အဦးေတြကိုလည္း ထိမ္းသိမ္းရင္း တဖက္ကလည္း ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္း က ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ပစၥည္းေတြလည္း ထိန္းသိမ္းရင္း သီတင္းသံုးခဲ့တာ အခုအခ်ိန္ အထိပဲ” ဟု ဧရာ၀တီသို႔ မိန္႔ၾကားသည္။
ဆရာေတာ္ ဦးပညာသီရိက ရြာနီးခ်ဳပ္စပ္မွ ဒကာမ်ားႏွင့္အတူ ၿမိဳ႕ေဟာင္းရွိ ေရွးေဟာင္းသာသနိက အေဆာက္ အဦးမ်ား၏ ခ်ံဳႏြယ္ပိတ္ေပါင္းမ်ားကို ခုတ္ထြင္ရွင္းလင္းၿပီး ေတာရေဆာက္တည္ရင္း ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ သမိုင္း သုေတသီ ဦးဘုန္းတင့္ေက်ာ္ႏွင့္ အဖဲြ႔ကို ဖိတ္ေခၚ၍ ၿမိဳ႕ေဟာင္းကို ေလ့လာေစခဲ့သည္။
သုေတသီ ဦးဘုန္းတင့္ေက်ာ္ႏွင့္ အဖဲြ႔က ၿမိဳ႕ေဟာင္း၌ ေတြ႔ရွိရသည့္ အကၡရာမ်ား၊ အုတ္ခ်ပ္၊ ေရတြင္း၊ အုတ္ေလွကား၊ ေစတီ၊ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ႏွင့္ နတ္ရုပ္မ်ားကို ေလ့လာ မွတ္တမ္းတင္ၿပီးေနာက္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၃၀၀ ေက်ာ္က ပ်ဴလူမ်ဳိးတို႔ တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ ၿမိဳ႕ေဟာင္းျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့သည္။

ဘီစီ ၃ရာစု (ခရစ္ေတာ္ မေပၚမီ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀) ႏွင့္ ဘီစီ ၆ ရာစုအၾကား ထြန္းကားခဲ့သည့္ ဗုဒၶေခတ္ႏွင့္ အေသာက ေခတ္တို႔တြင္ ျဗဟၼီ (ဗရမ္မီ) ဟူသည့္ အကၡရာကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ အဆိုပါ ျဗဟၼီအကၡရာကို ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ထင္ရွားသည့္ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားျဖစ္သည့္ သေရေခတၱရာ၊ ဗိႆႏိုး၊ ဟန္လင္း တို႔တြင္ ေတြ႔ရွိရသကဲ့သို႔ အဂၤပူၿမိဳ႕နယ္ရွိ ဂ၀ံၿမိဳ႕ေဟာင္း တြင္လည္း အခိုင္အမာ ေတြ႔ရွိရသည့္အတြက္ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ေျပာဆိုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သမိုင္းပညာရွင္ ဦးဘုန္းတင့္ေက်ာ္က ဧရာ၀တီကို ရွင္းျပသည္။
“ဒီၿမိဳ႕ေဟာင္းဟာ ဗုဒၶေခတ္နဲ႔ အေသာကေခတ္ၾကားမွာ ထြန္းကားခဲ့တယ္။ ဗုဒၶေခတ္နဲ႔ အေသာကေခတ္က ျဗဟၼီ လို႔ေခၚတဲ့ အကၡရာကို သံုးတယ္။ အဲဒီအကၡရာဟာ အေသာကမင္း နတ္ရြာစံၿပီး ၁ ႏွစ္အတြင္း သူ႔အင္ပါယာႀကီးလည္း ၿပိဳကဲြၿပီးတဲ့ေနာက္ အဲဒီအကၡရာလည္း ကြယ္ေပ်ာက္သြားခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျဗဟၼီ အကၡရာ အေထာက္အထားအရ ဒီၿမိဳ႕တည္တာဟာ ေစာရင္ ဘီစီ ၆ ရာစု၊ ေနာက္က်ရင္ ဘီစီ ၃ ရာစု ျဖစ္မယ္။ အဲဒီထက္ေတာ့ ေနာက္မက်ႏိုင္ဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဘီစီ ၃ ရာစုထက္ ေနာက္က်ရင္ ျဗဟီၼ အကၡရာေတြ ရစရာ မရွိေတာ့ဘူး” ဟု သူက အေထာက္အထား အကုိးအကားႏွင့္ ဆုိသည္။
ထို႔အျပင္ ၿမိဳ႕ေဟာင္းအေနာက္ဘက္ ေလသာေတာင္ရွိ ဓမၼိကေစတီေတာ္အနီး ေတြ႔ရသည့္ ေက်ာက္ဆစ္ နတ္ရုပ္မ်ားမွာ ပဲခူးတိုင္း ေရႊေတာင္ၿမိဳ႕ရွိ ပ်ဴေခတ္ ရဟႏၱာသိမ္မွ နတ္ရုပ္မ်ားႏွင့္ လက္ရာ တထပ္တည္း တူညီေနျခင္း၊ အုတ္ေလွကား မ်ားမွာလည္း ပ်ဴလက္ရာအတိုင္း ေဒါင္လုိက္ စီတန္းထားသည့္ တည္ေဆာက္ပံုမ်ားေၾကာင့္ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားေနေၾကာင္း ဦးဘုန္းတင့္ေက်ာ္က ေျပာသည္။
“ဒီၿမိဳ႕ႀကီးဟာ အေနာ္ရထာမင္း နန္းမတက္ခင္ စတုတၳပုဂံေခတ္ မတိုင္မီမွာဘဲ ပ်က္စီးခဲ့တယ္လို႔ ယူဆရတယ္။ ေအဒီ ၁၁ ရာစု ေနာက္ပိုင္း စတုတၳပုဂံေခတ္ ရာဇ၀င္မွတ္တမ္းေတြ၊ မြန္ေတြရဲ႕ မွတ္တမ္းေတြမွာ ဒီၿမိဳ႕ေဟာင္းကုိ လံုး၀ မေတြ႔ရေတာ့ဘူး။ အဲဒီေခတ္က မပ်က္ေသးဘဲ လူေနတုန္းဆိုရင္ ဒီေလာက္ႀကီးတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီးဟာ ပုဂံေခတ္ မွတ္တမ္းေတြမွာ က်ိန္းေသပါရမယ္။ အခုက ရာဇ၀င္ေတြမွာကို ရွာမေတြ႔ေတာ့တာ” ဟု ဦးဘုန္းတင့္ေက်ာ္က ေျပာသည္။
ေနျပည္ေတာ္ရွိ ေရွးေဟာင္းသုေတသန ဌာန၏ အဆိုအရမူ ေျမေပၚ အေထာက္အထားမ်ားအရ ပ်ဴၿမိဳ႕ျဖစ္သည့္ အေထာက္အထား မေတြ႔ရဘဲ ႏွစ္ေပါင္းရာႏွင့္ခ်ီ တည္ရွိခဲ့သည့္ ေရွးၿမိဳ႕ေဟာင္းတခု အျဖစ္သာ ယာယီ သတ္မွတ္ထားေၾကာင္း သိရသည္။
“က်ေနာ္တို႔ ဌာနက ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ ပညာရွင္ေတြေစလႊတ္ၿပီး အဂၤပူၿမိဳ႕ေဟာင္းကို ေလ့လာသုေတသန ျပဳထားပါတယ္။ ေျမေပၚ အေထာက္အထားေတြ အရေတာ့ ပ်ဴၿမိဳ႕ျဖစ္ေၾကာင္း မေတြ႔ရဘူး။ ဥပေဒအရ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ သက္တမ္းရွိရင္ ေရွးေဟာင္းအျဖစ္ သတ္မွတ္တဲ့အတြက္ ေရွးၿမိဳ႕ေဟာင္း တခုခုေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္” ဟု ေရွးေဟာင္း သုေတသနဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေျပာသည္။
ပ်ဴသမိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေလ့လာေနသည့္ သုေတသီ ဦးဘုန္းတင့္ေက်ာ္ကမူ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တေကာင္းေခတ္ မတိုင္မီ ဘီစီ ၃ ရာစုမွ ၆ ရာစုအတြင္း ထြန္းကားခဲ့သည့္ ပ်ဴၿမိဳ႕ေပါင္း ၂၂ ၿမိဳ႕ ရွိၿပီး ယင္းၿမိဳ႕မ်ားထဲတြင္ ပင္လယ္ပ်ဴ အမည္ရွိ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ ပါ၀င္ေၾကာင္း၊ ဧရာ၀တီတိုင္းတြင္ ေတြ႔ရသည့္ အဂၤပူၿမိဳ႕ေဟာင္းမွာ ပင္လယ္ပ်ဴၿမိဳ႕ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ယူဆေနသည္။
“ပ်ဴရာဇ၀င္ မွတ္တမ္းေတြမွာ ပင္လယ္ပ်ဴၿမိဳ႕ဆိုၿပီး ေဖာ္ျပထားတဲ့ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ ပါတယ္။ ပင္လယ္ကမ္းနားအနီးမွာ တည္တဲ့အတြက္ ပင္လယ္ပ်ဴၿမိဳ႕လို႔ ေခၚတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ အဂၤပူၿမိဳ႕ေဟာင္းဟာ ပင္လယ္ပ်ဴၿမိဳ႕လို႔ ထင္မိတယ္။ ပင္လယ္ကမ္းနားမွာ တည္တဲ့ မင္းေနျပည္ေတာ္ အရြယ္ရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီးဆိုလို႔ ဒီတၿမိဳ႕ပဲ ရွိတယ္” ဟု သမိုင္းပညာရွင္ ဦးဘုန္းတင့္ေက်ာ္က ေျပာသည္။
ပ်ဴေခတ္အုပ္ခ်ဳပ္ပံု၌ ရွင္ဘုရင္မ်ားသာလွ်င္ ႀကီးမားသည့္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား တည္ေဆာက္ခြင့္ရွိၾကရာ ၿမိဳ႕စား၊ နယ္စားမ်ားမွာ ဘုရင္နန္းစံသည့္ မင္းေနျပည္ေတာ္၏ ထက္၀က္ခန္႔ (သို႔မဟုတ္) သံုးပံုတပံုခန္႔ အရြယ္ အစားရွိသည့္ ၿမိဳ႕မ်ားသာ တည္ေဆာက္ခြင့္ရၾကသည္ဟု သိရသည္။
အက်ယ္အ၀န္း ၈ မိုင္ ပတ္လည္ခန္႔ရွိသည့္ အဂၤပူၿမိဳ႕ေဟာင္းမွာ ျမန္မာျပည္ေအာက္ပိုင္းရွိ ပဲခူး၊ မုတၱမ၊ သထံုေဒသရွိ ၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားထက္ အရြယ္အစား ပိုမိုႀကီးမားေနသည့္အတြက္ ပ်ဴဘုရင္တပါးပါး ထီးနန္းစိုးစံအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့လိမ့္မည္ဟု အဂၤပူၿမိဳ႕ေဟာင္းကို သုေတသနျပဳခဲ့သည့္ သမိုင္းပညာရွင္အဖဲြ႔က ယူဆထားသည္။
အဂၤပူၿမိဳ႕ေဟာင္းမွာ ရခိုင္ရိုးမကို ေနာက္ခံထား၍ ေပ ၁၀၀ ေက်ာ္ျမင့္သည့္ ေတာင္ေၾကာေပၚတြင္ တည္ေဆာက္ ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ေစတီပုထိုးမ်ား၊ စိမ့္စမ္း ေရတြင္းမ်ား တည္ရွိရာေနရာကို အလယ္ဗဟို ထားကာ ဘယ္ဘက္ ႏွင့္ ညာဘက္ ေတာင္ေၾကာမ်ားေပၚတြင္ ဂ၀ံေက်ာက္တံုးႀကီးမ်ားျဖင့္ ၿမိဳ႕ရိုးမ်ား တည္ေဆာက္ထားသည္။ ၿမိဳ႕အေရွ႕ဘက္ မ်က္ႏွာစာတြင္ က်ယ္ျပန္႔သည့္ ေျမျပန္႔လြင္ျပင္ႏွင့္ ေက်းရြာမ်ား တည္ရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
“အဲဒီကာလမွာ ၿမိဳ႕တည္တဲ့လူေတြဟာ စနစ္က်တယ္။ ဘယ္ဘက္နဲ႔ ညာဘက္က ေတာင္ေၾကာေတြေပၚမွာ ကင္းစခန္းေတြ တည္ထားၿပီး အလယ္မွာ အ၀င္လမ္းလုပ္ထားေပးတယ္။ သူတို႔ဆီကိုလာတဲ့ ကုန္သည္ေတြ၊ သံတမန္ေတြ၊ ရန္သူေတြ ၀င္လာမယ္ဆို ၀င္ေပါက္က ေျမျပန္႔လြင္ျပင္ကလာရမယ့္ အလယ္ေပါက္တခုပဲ ရွိတာ ေတြ႔ရတယ္” ဟု အဂၤပူၿမိဳ႕ေဟာင္းကို ကြင္းဆင္းေလ့လာခဲ့သူ ဦးဘုန္းတင့္ေက်ာ္က ေျပာသည္။
အကယ္၍ ပ်ဴၿမိဳ႕သာ မွန္ပါက အက်ယ္အ၀န္း ၈ မိုင္ေက်ာ္ရွိသည့္ အဂၤပူၿမိဳ႕ေဟာင္းသည္ သေရေခတၱရာ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းၿပီးလွ်င္ ဒုတိယအႀကီးဆံုး ပ်ဴၿမိဳ႕ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။
ဧရာ၀တီတိုင္း၌ တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိရသည့္ သမိုင္း အေထာက္အထားမ်ားအရ ေအဒီ ၁၄ ရာစုတြင္ ထြန္းကားခဲ့သည့္ အင္း၀ေခတ္မွာ အေစာဆံုးျဖစ္ၿပီး ယခုေတြ႔ရွိသည့္ အေထာက္အထားမ်ားသည္ ပ်ဴေခတ္ကတည္းက ျဖစ္သည္ဆိုပါက အင္းဝထက္ ႏွစ္ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ ပို၍ ေရွးက်ႏိုင္သည့္ သေဘာျဖစ္သည္။
“လက္ရွိမွာ ပ်ဴေခတ္ အေထာက္အထားေတြ ေတြ႔ရွိေနရၿပီ။ ေသခ်ာစနစ္တက် တူးၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သမိုင္းအတြက္ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္တဲ့ အေထာက္အထားေတြ ရလာႏိုင္တယ္” ဟု ဦးဘုန္းတင့္ေက်ာ္က ေျပာသည္။
ဧရာ၀တီတိုင္း၌ ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ဟူ၍ ေျမာင္းျမ တၿမိဳ႕သာရွိၿပီး ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ နယ္ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္၍ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာနက ထိမ္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ထားေၾကာင္း သိရသည္။
သမိုင္းတန္ဖိုး နားမလည္ၾကသည့္ လူတခ်ဳိ႕က ၿမိဳ႕ေဟာင္းမွ ဂ၀ံေက်ာက္တံုးမ်ား၊ အုတ္ခ်ပ္မ်ားကို ထုေခ်၍ လမ္းခင္းျခင္း၊ ဘုရားေျခေတာ္ရာ ေရႊခ်ထားသည္မ်ားကို ခြာယူျခင္း၊ ေဆးကုလားမပင္ စိုက္ပ်ဳိးရန္ဟုဆိုကာ ၿမိဳ႕ေဟာင္းဧရိယာအတြင္းရွိ ေရွးေဟာင္း အေဆာက္အဦးမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္းမ်ား ရွိေနသည့္အတြက္ အဂၤပူၿမိဳ႕ေဟာင္းကိုလည္း ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈ နယ္ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး အစိုးရက စနစ္တက် ထိမ္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေစလိုေၾကာင္း ၾကပ္ျပင္ေတာရ ဆရာေတာ္ ဦးပညာသီရိက မိန္႔ၾကားသည္။
“ၿမိဳ႕ေဟာင္းကို ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ နယ္ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး အစိုးရက အျမန္ဆံုး ေစာင့္ေရွာက္မွသာ အဆင္ေျပမယ္။ အခုေတာင္ ၿမိဳ႕ေဟာင္း အေနာက္ဘက္ ဆင္က်ံဳးရွိတဲ့ေနရာမွာ ေဆးကုလားမ စိုက္ဖို႔ဆိုၿပီး စီးပြားေရး သမားေတြက လာတူးလိုက္ေတာ့ ဆင္က်ံဳးပ်က္စီးသြားၿပီ။ ဦးပဇၥ်င္းလည္း တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေစာင့္ေရွာက္ ေပမယ့္ အစိုးရမလုပ္ရင္မရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ေနၿပီ” ဟု ဆရာေတာ္က မိန္႔သည္။
အဂၤပူၿမိဳ႕ေဟာင္းအား ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ ေရွးေဟာင္း သုေတသနဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ား လာေရာက္ စစ္ေဆး၍ မွတ္တမ္းတင္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔အခ်ိန္အထိ ၿမိဳ႕ေဟာင္းအျဖစ္ ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။
ေနျပည္ေတာ္ရွိ ေရွးေဟာင္း သုေတသနဌာနမွ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိတဦးကမူ “ဘတ္ဂ်တ္ (အသံုးစရိတ္) အရ ဒီၿမိဳ႕ေဟာင္းကို က်ေနာ္တို႔က တူးေဖာ္ဖို႔ အလွည့္ မေပးႏိုင္ေသးဘူး။ ေရွ႕မွာက သေရေခတၱရာ၊ ဗိႆႏိုး၊ ဟန္လင္း စသျဖင့္ေပါ့၊ ေသခ်ာေနတဲ့ ၿမိဳ႕ေဟာင္းေတြ တူးေဖာ္ေနရေတာ့ အလွည့္ မေပးႏိုင္ေသးတာပါ။ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ကေတာ့ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ ထိမ္းသိမ္းေရး ဥပေဒအရ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ” ဟု ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ဆရာေတာ္ ဦးပညာသီရိက ၿမိဳ႕ေဟာင္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ရာအတြင္ အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္ေရးအတြက္ ေဒသခံမ်ား ေတြ႔ရွိထားသည့္ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းမ်ားကို အလွဴခံၿပီး စုေဆာင္းေနသည္။
“ေဒသခံေတြက လယ္ထြန္ရင္း၊ တူးဆြရင္း ေဆးတံေတြ၊ ပယင္းနားေတာင္းေတြ၊ စာေတြေရးထားတဲ့ အိုးျခမ္းကဲြေတြ ေတြ႔ၾကတာရွိတယ္။ အဲဒါေတြေတြ႔ရင္ ဦးပဇၥ်င္းကို လွဴေပးၾကပါလို႔ ေျပာထားတယ္။ လက္ရွိေတာ့ အုတ္ခ်ပ္ ၂၀ ေလာက္နဲ႔ ေဆးတံေဟာင္းေတြ လာလွဴထားလို႔ ေသခ်ာသိမ္းထားတယ္” ဟု ဆရာေတာ္က မိန္႔ၾကားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေရွးၿမိဳ႕ေဟာင္းေပါင္း ၃၅၀ ေက်ာ္ ေတြ႔ရွိ မွတ္တမ္းတင္ထားေသာ္လည္း ေရွးေဟာင္း သုေတသနဌာနက ၿမိဳ႕ ၁၀ ၿမိဳ႕ခန္႔သာ တူးေဖာ္ထားႏိုင္ေၾကာင္း၊ ၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားကို စနစ္တက် တူးေဖာ္ မွတ္တမ္းတင္ႏိုင္မွသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ထြန္းကားေပၚေပါက္လာပံု သမိုင္း (Standard History) ျပဳစု ေရးသား ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သမိုင္းပညာရွင္ ဦးဘုန္းတင့္ေက်ာ္က ေျပာသည္။
“ႏိုင္ငံတခုအတြက္ Standard History ဆိုတာ အေရးႀကီးပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္းျဖစ္တဲ့ ထုိင္းႏိုင္ငံေတာင္ Standard History ေရးၿပီးၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံက မေရးရေသးဘူး။ ဒါေရးမယ္ဆိုရင္ ၿမိဳ႕ေဟာင္းေတြကို စနစ္တက် တူးေဖာ္မွတ္တမ္းတင္ဖို႔ လိုတယ္။ အဂၤပူၿမိဳ႕ေဟာင္းကလည္း ျမန္မာ့သမိုင္းအတြက္ တေထာင့္တေနရာက အေထာက္အကူျပဳႏိုင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္တယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။
Credit Irrawaddy Blog