“ေခါင္းေဆာင္ Corruption ကင္းရင္ ေအာင္ေျခကလည္း ေလ်ာ့သြား မယ္

ဧရာ၀တီတိုင္း လွ်ပ္စစ္၊ စြမ္းအင္၊ စက္မႈလက္မႈႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဦး၀င္းေဌးႏွင့္ေမး/ေျဖက႑ေလးပါ
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕လူဦးေရ ဒုတိယအမ်ားဆံုးေနထိုင္တဲ့ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီးမွာ ေနထိုင္သူ ၆ ဒႆမ ၁ သန္းေက်ာ္ ရွိၿပီး လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးကို အဓိကလုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။ NLD အစိုးရသစ္ တာ၀န္ယူလာၿပီးေနာက္ပိုင္း ဧရာ၀တီ တိုင္း အတြင္းရွိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား၊ အခက္အခဲမ်ား၊ စိန္ေခၚမႈမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖဲြ႔၀င္ လွ်ပ္စစ္၊ စြမ္းအင္၊ စက္မႈလက္မႈႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဦး၀င္းေဌးကို ဧရာ၀တီသတင္းဌာနရဲ႕ အႀကီး တန္း သတင္းေထာက္ ဆလုိင္းသန္႔စင္က ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။
ေမး။ ။ ၀န္ႀကီးတို႔ အခုလက္ရွိေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ရက္ ၁၀၀ စီမံကိန္း လုပ္ေဆာင္ေနမႈ အေျခအေနေတြကို ေျပာျပ ေပးပါ။
ေျဖ။ ။ ရက္ ၁၀၀ စီမံကိန္းအေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာက က်ေနာ့္လက္ေအာက္က လမ္းဦးစီးဌာနမွာဆိုရင္ တင္ဒါ စည္းကမ္းေတြ ေျပာင္းလုိက္တယ္။ စိတ္၀င္စားေၾကးဆိုတာကို လံုး၀မေကာက္ေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ ကက္ဘိ နက္ (အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းအေ၀း)မွာ တင္ျပၿပီး ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။ တိုင္းေဒသႀကီး ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ရန္ပံုေငြ မရွိရင္ တျခားနည္းနဲ႔ စဥ္းစားမယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုလည္း ဒီကိစၥကို ေျပာၿပီးၿပီ။ ေနာက္ၿပီး တင္ဒါ၀င္ၿပိဳင္မယ့္ လူေတြ အတြက္ ကန္ထရိုက္ လိုင္စင္ သက္တမ္းတိုးတဲ့ကိစၥကိုလည္း ပိုက္ဆံမေကာက္ေတာ့ဘူး။ စိတ္၀င္စား ေၾကးအစား Show Money (ေလလံဆဲြႏိုင္တဲ့ ေငြပမာဏ) ျပခိုင္းတဲစနစ္ကို ေျပာင္းလဲထားပါတယ္။
ေရအရင္းအျမစ္နဲ႔ ျမစ္ေခ်ာင္းထိမ္းသိမ္းေရး ဌာနဆိုရင္လည္း တိုင္းအတြင္းက ျမစ္ေက်ာက္၊ ျမစ္သဲ တူးေဖာ္တဲ့ကိစၥကို ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးၿပီး ဘယ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဘယ္အကြက္၊ ဘယ္ဧရိယာကိုပဲ တူးေဖာ္ခြင့္ေပးမယ္ဆိုတာ စိစစ္တင္ျပထား ပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ တူးတဲ့လူက လုပ္ပိုင္ခြင့္ထက္ ေက်ာ္လြန္တဲ့ တျခားဧရိယာမွာပါ ၀င္ၿပီးခိုး တူး ေနတာေတြကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကတဆင့္ က်ေနာ္တို႔သိရတယ္။
အဲဒီေတာ့ ျမစ္ေက်ာက္ခိုးတူးတာေတြ႔ရင္ အဲဒါကို မွတ္တမ္းတင္ပါ။ ဘယ္ကုမၸဏီက လုပ္လဲေပါ့။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ့္ ၀န္ႀကီး ရံုးကို လာေတြ႔ပါ။ အဲဒီလုပ္ငန္းရွင္က သတ္မွတ္ထားတဲ့အကြက္ မဟုတ္ဘဲ တျခားေနရာမွာ တူးေနတယ္ ဆိုရင္ အေရးယူမယ္။ ဒီလိုျမစ္ေက်ာက္ ခိုးတူးတဲ့ကိစၥေတြက ျမန္ေအာင္ဘက္မွာ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနတယ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ ေဒသခံေတြက တင္ျပေပမယ့္ အေရးယူမႈ မရွိတာေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ လက္ထက္ မွာ ေတာ့ ဒီလိုမ်ဳိးကိစၥေတြကို ျပတ္ျပတ္သားသား ကိုင္တြယ္သြားဖို႔ ျပင္ဆင္ထားပါတယ္။
လက္ရွိက်ေနာ္တို႔အတြက္ စိန္ေခၚမႈျဖစ္ေနတာက ေက်းလက္မီးလင္းေရးကိစၥ။ ဒီကိစၥေတြက အရင္တုန္းက ေက်းလက္ ေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဦးစီးဌာနလက္ေအာက္မွာ ရွိတယ္။ ျပည္သူက ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေက်းလက္က ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း စသျဖင့္ ထည့္၀င္ၿပီးလုပ္ၾကဖို႔ သေဘာတူညီမႈေတြနဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းက ရြာေတြမွာ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီလိုေတြ လုပ္ခဲ့ၿပီးတဲ့အခါမွာ သူတို႔ဌာနမူေျပာင္းသြားေတာ့ ေက်းလက္ဌာနက ဘတ္ဂ်တ္ခ်မေပးႏိုင္ေတာ့ဘူး။ တခ်ဳိ႕ရြာေတြဆို တန္းလန္းေတြ ျဖစ္ကုန္တယ္။ မီးမရေတာ့ဘူး ျဖစ္ကုန္တယ္။
ဒါေပမယ့္ ကမာၻ႔ဘဏ္ကလုပ္မယ့္ လုပ္ငန္းေတြရွိတယ္။ ဒါကလည္း အမွန္တကယ္က် ရြာထဲအထိ မေရာက္ဘူး။ ဓာတ္အားက ထရန္စေဖာ္မာအထိပဲ ေရာက္မွာ။ ထရန္စေဖာ္မာကေန ရြာထဲသြားဖို႔က တပိုင္းျဖစ္သြားၿပီ။ အဲဒါကို ေက်းရြာ လူထုကို နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပရမွာေပါ့။ အခုလက္ရွိမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး Data (အခ်က္အလက္) ေတြ ေကာက္ေနတယ္။ ဒီကိစၥကိုလည္း ရက္ ၁၀၀ အတြင္းမွာ အခ်က္အလက္ေတြ စံုလင္ ေအာင္ ေကာက္ယူၿပီး ဆက္လက္အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ တိုင္းအတြင္းကာ ၿမိဳ႕ခ်င္းဆက္လမ္းေတြက အသစ္ခင္းၿပီး ၁ ႏွစ္ ေလာက္ၾကာရင္ပ်က္ၿပီ။ ဆိုလိုခ်င္တာက လမ္းအရည္အေသြး ညံ့ဖ်င္းမႈေပါ့။ အခုအစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ ဒီလိုမ်ဳိး အရည္အေသြးညံ့ဖ်င္းတဲ့ လမ္းခင္းတာေတြ မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုစီမံလုပ္ေဆာင္မွာပါလဲ။
ေျဖ။ ။ လက္ရွိ ၂၀၁၆ – ၂၀၁၇ ဘ႑ာႏွစ္မွာ လုပ္ေဆာင္မယ့္လမ္းေတြကို Material (သံုးစဲြသည့္ ကုန္ၾကမ္း ပစၥည္း) ေရာ၊ Workmanship (လုပ္ငန္းၿပီးဆံုးမႈ အဆင့္) ေရာ ေသခ်ာစစ္ေဆးမယ္။ ျပည္သူေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္ေတြနဲ႔ ၀ိုင္း၀န္းေစာင့္ၾကည့္မႈေတြနဲ႔ အရည္အေသြးေကာင္းေအာင္ လုပ္ရမွာေပါ့။
ေနာက္ ၂၀၁၇ – ၂၀၁၈ ဘ႑ာႏွစ္ ေရာက္ရင္ေတာ့ ျပည္သူေတြလုိအပ္ခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ အခ်က္အလက္ ေတြကို ျပည္သူေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ ျပင္ပပညာရွင္ေတြရဲ႕ အကူအညီေတြစုေပါင္းၿပီး လမ္းဦးစီး ၀န္ထမ္း ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ေသခ်ာေအာင္ စီမံခ်က္ဆဲြၿပီး ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ။
ေမး။ ။ တိုင္းအတြင္း ေနေရာင္ျခည္စြမ္းအင္သံုးၿပီး လွ်ပ္စစ္မဂၢါ၀ပ္ ၃၀၀ ထုတ္လုပ္မယ့္ စက္ရံုေဆာက္ဖို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ ကုမၸဏီတခုနဲ႔ ေဆြးေႏြးေနတယ္လို႔ ၾကားရတဲ႔အေပၚလည္း ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ တိတိက်က်ေျပာရရင္ေတာ့ တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရနဲ႔ ၀မ္တိုး (Won Toll) ကုမၸဏီၾကားမွာ ဘာသေဘာ တူညီမႈမွ မရွိေသးပါဘူး။ သူတို႔လုပ္ခ်င္တဲ့ ကိစၥေလးေတြကို လာၿပီးရွင္းျပခြင့္ ျပဳပါဆိုလို႔ ရွင္းျပခြင့္ေပးရံု သက္သက္ ပါပဲ။ သေဘာတူညီထားတာ တခုမွမရွိေသးပါဘူး။ ဒါနဲ႔ ဆက္စပ္လို႔ ရွင္းျပရရင္ ၀မ္တိုးကုမၸဏီနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့ညေနပိုင္း မွာပဲ ဧရာ၀တီတိုင္းရဲ႕ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားက႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ပညာရွင္ေတြ ဖိတ္ၾကားၿပီး အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပဲြ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။
ဒီအလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပဲြြမွာ တိုင္းေဒသႀကီးရဲ႕လွ်ပ္စစ္က႑ကို လံုေလာက္ေအာင္ ဘယ္လိုထုတ္လုပ္မလဲ၊ ျဖည့္တင္း မလဲဆိုတာကို အဓိက ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ ဂက္စ္နဲ႔ လုပ္မလား၊ ဒီဇယ္နဲ႔လား၊ ဒီေရအတက္အက်နဲ႔ လုပ္မလား၊ ေလရဟတ္နဲ႔ လုပ္မလား စသျဖင့္ေပါ့။ ေက်ာက္မီးေသြးနဲ႔ လုပ္မလားဆိုၿပီး ေဆြးေႏြးတဲ့လူေတာင္ ပါေသးတယ္။ ဘယ္နည္းနဲ႔ပဲထုတ္ထုတ္ ေကာင္းက်ဳိးဆိုးက်ဳိး ရွိတယ္ေလ။ ဆိုလာနဲ႔ ထုတ္မယ္ဆိုလည္း ေျမဧကေတြ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ေပးရမယ့္ ျပႆနာေတြ ရွိတယ္။ အဲေတာ့ ဒီေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ မွတ္တမ္းတင္ထားတယ္။
ဒီထက္ပိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့ ဒုတိယအႀကိမ္၊ တတိယအႀကိမ္ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပဲြေတြ လုပ္မယ္။ အဲဒီအခါမွာ က်ေနာ္တို႔ ဧရာ၀တီတိုင္းအတြက္ သင့္ေတာ္တဲ့လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ကို ဘယ္လိုနည္းေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္မလဲဆိုတဲ့ အေျဖရမွာပါ။ အဲဒီလို အေျဖရၿပီးတဲ့အခါ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ အပိုင္းကို စဥ္းစားမယ္။ အဓိကကေတာ့ ျပည္သူလူထုအတြက္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္နစ္နာမႈ အနည္းဆံုးနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားရႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ ရွာေဖြဖို႔ လုပ္ေဆာင္ ေနပါတယ္။
ေမး။ ။ ဧရာ၀တီတိုင္းမွာ လက္မႈလုပ္ငန္းေတြထြန္းကားၿပီး အစိုးရပံ့ပိုးကူညီမႈ မရတဲ့အတြက္ အခက္အခဲ အမ်ဳိးမ်ဳိး ၾကားက ရပ္တည္ေနရတယ္။ ဒီလိုလက္မႈလုပ္ငန္းက႑ေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ စီမံထားတာေရာ ရွိပါလား။
ေျဖ။ ။ လက္မႈလုပ္ငန္းေတြ အေနနဲ႔က ပထမအေနနဲ႔ အရင္းအႏွီးရရွိေအာင္ SME ေခ်းေငြ (အေသးစားႏွင့္ အလတ္ စား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ေခ်းေငြ) ရရွိေအာင္ ႀကိဳးစားေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ျပည္တြင္းျပည္ပ ေစ်းကြက္ လည္း ရွာဖို႔လိုတာေပါ့။ ဒါမွသာ ဧရာ၀တီတိုင္းက လက္မႈလုပ္ငန္းေတြ တိုးတက္ထြန္းကားလာမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အစိုးရအဖဲြ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မန္းေဂ်ာ္နီက အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္သြားမယ္လို႔ ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ၀န္ႀကီးတို႔အေနနဲ႔ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ဖို႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ေနတာေတြရွိရင္ ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ဌာနဆိုင္ရာေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတိုင္းမွာ Corruption (အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ) ကိစၥကို အၿမဲထည့္ ေျပာ ပါတယ္။ ျပည္သူအတြက္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ Corruption ရွိေနရင္ ဒီႏိုင္ငံ ဘယ္ေတာ့မွ မတိုးတက္ ဘူး။ ၿပီးရင္ဘယ္ႏိုင္ငံမွလည္း လႉဒါန္းတာေတြ ကူညီတာေတြလုပ္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာထားတယ္။ အဓိကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ အေရးႀကီးတာပါပဲ။ ေခါင္းေဆာင္ Corruption ကင္းရင္ ေအာင္ေျခကလည္း ေလ်ာ့သြား မယ္။ ပေပ်ာက္ သြားမယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ေအာက္ေျခ၀န္ထမ္းရဲ႕ ဘ၀အေျခအေနကို ျပန္ၾကည့္ဖို႔ေတာ့လိုတယ္။ သူတို႔မွာ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ျပည့္စံု ရဲ႕လား၊ အဆင္ေျပရဲ႕လားဆိုတာ ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္နဲ႔ ၾကည့္မွရမယ္။ ေအာက္ေျခမွာက လိုအပ္ခ်က္ေတြ ဗလပြနဲ႔ ျဖစ္ေနတာကို ျမွင့္တင္ေပးမႈ၊ ျဖည့္ဆည္းေပးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ရမယ္။ တဖက္ကလည္း စည္းရံုးေရးနဲ႔ သြားရမွာေပါ။
ေမး။ ။၀န္ႀကီးအေနနဲ႔ လက္ေအာက္က ဦးစီးဌာနေတြနဲ႔ လက္တဲြလုပ္ကိုင္ရတာေရာ အဆင္ေျပမႈရွိရဲ႕လား။
ေျဖ။ ။ အခက္အခဲက ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ အစိုးရအဖဲြ႔ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ဖို႔ဆိုတာ ေအာက္ကဦးစီးဌာနေတြက အလုပ္လုပ္ ေပးမွ အဆင္ေျပမွာေလ။ သူတို႔ေတြ အရင္တုန္းက လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြအတိုင္း လုပ္ေနရင္လည္း လိမၼာပါးနပ္စြာနဲ႔ပဲ ညႊန္ၾကားေဆာင္ရြက္သြားရမွာေပါ့။ ဌာနဆိုင္ရာေတြ ဘာလုပ္သလဲၾကည့္တယ္။ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ေတာင္းယူတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလဲ စိတ္ဓာတ္ရွိစြာနဲ႔ ႀကိဳးစားၾကပါတယ္။
အခက္အခဲျဖစ္လာတဲ့ ကိစၥေတြကို က်ေနာ္တဦးတည္း မလုပ္ႏိုင္ရင္ က်ေနာ့္ကိုကူညီေပးမယ့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္ေတြ ရွိတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္ေအာက္မွာ ျပည္သူေတြရွိတယ္။ သူတို႔ အကူအညီယူမယ္။ ၿပီးေတာ့ အစိုးရသစ္ကို ကူညီေပးခ်င္တဲ့ ပညာရွင္ေတြ၊ ေစတနာ့၀န္ထမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ အဲ့ဒီလူေတြ အကူအညီယူၿပီး ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ။
က်ေနာ္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္တဲ့ အခ်ိန္ ၂ လနီးပါးမွာ သြားလာထိေတြ႔ရင္း ျမင္ရတာက တခ်ဳိ႕၀န္ထမ္းေတြမွာ ေျပာင္းလဲ ခ်င္စိတ္ ရွိတယ္။ က်ေနာ္ကလည္း ေျပာတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ျပည္သူကို ဗဟိုျပဳတဲ့ အစိုးရျဖစ္တဲ့အတြက္ ခင္ဗ်ားတို႔ အထဲမွာ ေျပာင္းလဲခ်င္တဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္သိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲၾကပါ။ ဒီအခ်ိန္ေလး မွာမွ မေျပာင္းရင္ က်ေနာ္တို႔မေျပာင္းေတာ့ဘူးေနာ္ဆိုေတာ့ ေျပာင္းလဲဖို႔စိတ္၀င္စားတာေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ဆင္းရဲတြင္းနစ္ခဲ့ၾကေတာ့ ေျပာင္းလဲဖို႔ အခ်ိန္ေတာ့ယူရဦးမွာေပါ့။
ေမး။ ။ ၀န္ႀကီးအေနနဲ႔ ဘာမ်ားျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္တာ ရွိပါလဲ။
ေျဖ။ ။ အခုလက္ရွိ တိုင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးတေယာက္အေနန႔ဲ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရၿပီ။ ကိုယ္တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ တဲ့ ၅ ႏွစ္ အတြင္းမွာ ကိုယ္တတ္ႏိုင္သမွ် ကို္ယ္စြမ္းဥာဏ္စြမ္းရွိသေရြ႕လုပ္သြားမယ္။ ၿပီးလို႔ရွိရင္ ေနာင္ ၅ ႏွစ္ ေတြမွာ ၀န္ႀကီးအသစ္ေတြ ရွိလာမွာပဲ။ သူတို႔ေတြအတြက္ပါ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔ေအာင္ ျပင္ဆင္ေပးသြားမယ္လို႔ စိတ္ပိုင္း ျဖတ္ ထားပါတယ္။
http://burma.irrawaddy.com/interview/2016/06/14/116238.html