ေပၚထြန္းလာေနျပီ ျဖစ္ေသာ SUUKYINOMICS တံဆိပ္ ခပ္ႏွိပ္လုိက္သည့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး

ႏူိင္ငံတကာ မူ၀ါဒ ေရးရာ သုံးသပ္သူမ်ားက စီးပြားေရး ႏွင့္ လူမ်ဳိးစုမ်ား အေပၚ စီမံခန္႕ခဲြေရး တြင္ သိသိသာသာ ရွင္းလင္း ျပတ္သားေသာ အျမင္ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနသည္ဆုိကာ အျပင္းအထန္ ေ၀ဖန္ခံခဲ့ရေသာ္လည္း ဇန္န၀ါရီ ၂၈-၂၉ တြင္ ေျခဥျပင္ဆင္ေရး လႈပ္ရွားမႈ နဲ႕ အတူ Suukyinomics ဟု ကင္ပြန္းတပ္ခံရသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ စီးပြားေရး ပဲ့ကုိင္သြားမည့္ လမ္းေၾကာင္းက ထြက္ေပၚလာခဲ့ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။

အဓိက အားျဖင့္ေတာ့ ဥပေဒ စည္းကမ္း မ်ား လုိက္နာေရး နဲ႕ Institutional economics ေခၚ စီးပြားေရး ကုိ အေကာင္အထည္ ေဖၚရာမွ ႏူိင္ငံေတာ္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား အခန္းက႑ ကုိ တေျဖးေျဖး ျမွင့္တင္ ေဆာင္ရြက္သြားေရး ကုိ အေျခခံပါတယ္။ ဒီေနရာ မွာ က်ယ္ျပန္႕တဲ့ အစီအစဥ္ ႏွစ္ရပ္ ပါရွိပါတယ္။ ပထမတခုက Myanmar Sustainable Development Plan (MSDP) ျဖစ္ျပီး ျငိမ္းခ်မ္း ဖြံျဖဳိးတဲ့ ဒီမုိကေရစီ ႏူိင္ငံေတာ္ၾကီး ျဖစ္ေပၚေရး ဦးတည္မည့္ စီးပြားေရး အစီအစဥ္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယ တခုကေတာ့ Myanmar Investment Promotion Plan (MIPP) ျဖစ္ျပီး ျမန္မာကုိ ကမၻာေပၚတြင္ ၀င္ေငြ အလယ္အလတ္ ရွိတဲ့ middle-income ႏူိင္ငံ ျဖစ္ေပၚေရး နဲ႕ ေနာက္လာမယ့္ ႏွစ္ ၂၀ အတြင္း အေမရိကန္ ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၂၀၀ အထိ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ အခြင့္အေရး ေတြကို လမ္းဖြင့္ေပးဖုိ႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

MSDP ကုိ ေဒါက္တိုင္ၾကီး သုံးခု၊ ရည္မွန္းခ်က္ ငါးခု၊ မဟာဗ်ဳဟာ ၂၈ ရပ္၊ နဲ႕ လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္မယ့္ အစီအစဥ္ ေပါင္း ၂၅၁ ခု နဲ႕ ေပါင္းစပ္ဖဲြ႕စည္းထားပါတယ္။ ဒါေတြအားလုံးကုိ ကုလသမဂၢ ေရရွည္တည္တံ့မည့္ ဖြံ႕ျဖဳိးေရး လ်ာထားခ်က္မ်ား နဲ႕ လည္း တသားတည္း က်ေနခဲ့ပါတယ္။ ယခင္ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ စီးပြားေရး မူ၀ါဒ ၁၂ ခ်က္ နဲ႕ လည္း ကုိက္ညီေနပါတယ္။ MSDP ကုိ အေကာင္အထည္ ေဖၚရာမွာ Macroeconomics ေခၚ အမ်ဳိးသား ထုတ္ကုန္မ်ား၊ အတုိးႏႈန္းမ်ား အစရွိတဲ့ က်ယ္ျပန္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ကုိ ျခဳံငုံ စီမံခန္႕ခဲြသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

(Macroeconomic ကုိ အေသးစိတ္ ထပ္ရွင္းရရင္ အလုပ္အကုိင္ရရွိေရး ေစ်းကြက္၊ အရႈံးျပေနတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ စီးပြားေရး တြင္ စစ္မွန္တဲ့ ယွဥ္ျပဳိင္လုပ္ကုိင္မႈမ်ား ျဖစ္ထြန္းေရး၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား အတက္အက် ကုိ မ်က္ေျခမျပတ္ေရး။ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈ ျဖစ္ထြန္းေစမည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ား၊ ေငြေၾကး ေဖါင္းပြမႈ မျဖစ္ေစပဲ ေစ်းႏႈန္း တည္ျငိမ္ေရး။ ေငြတန္ဖုိး အေပၚ ယုံၾကည္မႈရွိေရး၊ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ေစမည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ား ကုိ သုံးသပ္ျပင္ဆင္ေရး။ ကမၻာေစ်းကြက္ အေနအထား အတုိင္ ၀ယ္လုိအား ႏွင့္ ေရာင္းလုိအား ထိမ္းညွိေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး အေပၚ ထိခုိက္ႏူိင္မည့္ အလားအလာ မ်ား ကုိ သုံးသပ္ျခင္း၊ နည္းပညာ ေျပာင္းလဲလာမႈ မ်ား ႏွင့္အညီ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ျမွင့္တင္ေရး၊ ေငြေၾကး ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ႏွင့္ ေျမယာ မ်ား စြမ္းေဆာင္ႏူိင္မႈ အျပည့္အ၀ အသုံးခ်ေရး မ်ား ပါ၀င္ပါတယ္။)

ထုိ႕အျပင္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စနစ္ ေကာင္းမြန္ေရး ၊ တုိင္းျပည္ဘ႑ာကုိ ႏႈိင္းခ်င့္ေမွ်ာ္ေတြးစြာ အသုံးခ်ႏူိင္မည့္ အစီအစဥ္မ်ား ႏွင့္ ဘတ္ဂ်က္ လုိေငြျပမႈကုိ GDP ရဲ႕ ၅% ထက္ မပုိေစေရး ေတြကုိလည္း MSDP က အေကာင္အထည္ ေဖၚေပးသြားမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

MIPP ကေတာ့ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္က ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ National Comprehensive Development Plan (NCDP) ရဲ႕ ဦးတည္ခ်က္ အတုိင္း ျပည္တြင္း ႏွင့္ ျပည္ပ မွ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံႏူိင္မႈမ်ား တုိးျမွင့္ေဖၚေဆာင္ေရး ကုိ ရည္ရြယ္ျပီး ၂၀၂၀ တြင္ တုိင္းျပည္၏ လုပ္ငန္း မ်ား ေဆာင္ရြက္ႏူိင္မည့္ အေနအထားမ်ား တုိးျမွင့္လာေရးျဖစ္ျပီး ဒီအတြက္ ကမၻာဘဏ္က ေကာက္ခံတဲ့ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ႏူိင္ရန္ အဆင္ေျပမႈ ရည္ညြန္းကိန္း (Ease of Doing Business) ကုိ အဆင့္ ၁၀၀ ေအာက္ ေလ်ာ့ခ်ႏူိင္ေရး ကုိလည္း ရည္ရြယ္ပါတယ္။

MIPP စီမံခ်က္မ်ား ကုိ အေကာင္အထည္ ေဖၚႏူိင္ဖုိ႕ စီမံကိန္း နဲ႕ ဘ႑ာေရး၀န္ၾကီး ဦးစုိး၀င္ ဥကၠဌ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္မယ့္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ တုိးျမွင္ေရး ေကာ္မီတီ (Investment Promotion Committee) ကုိလည္း ဖဲြ႕စည္းခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိသုိ႕ ျဖစ္လာေအာင္ကလည္း လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမွာ ေ၀ဖန္ခံေနရတဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ လက္ရွိ ျဗဴရုိကရက္ အရာရွိ ၁.၈ သန္း အေပၚ အဓိက တည္မွီေနျပန္ပါတယ္။ ဒီအရည္အတြက္ကလည္း အေရွ႕ေတာင္အာရွ မွာ ျမန္မာျပည္က အမ်ားဆုံး ျဖစ္ေနျပီး စာအုပ္ၾကီးအတုိင္း အေလ်ာ့အတင္း မရွိ လုပ္ကုိင္ေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၆-၁၉ အတြင္း အင္အယ္ဒီ ရဲ႕ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား မွာ ထင္ရွားလွတဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈၾကီး သုံးခုကုိ ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမကေတာ့ တရားဥပေဒ နဲ႕ ပါတ္သက္ျပီး အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈ ေတြက သိသိသာသာ ေအာင္ျမင္လာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတၾကီး ဦး၀င္းျမင့္ မွ ရန္ကုန္တုိင္း ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဦးဟန္ထူး နဲ႕ ဒုတိယ ဗုိလ္မႈးၾကီး ရန္ႏူိင္ထြန္းတုိ႕ကုိ ဖယ္ရွားႏူိင္ခဲ့မႈသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ အတြင္း တရားေရး နဲ႕ ျပည္သူ႕၀န္ထမ္း မ်ား သမုိင္းမွာ အထင္ရွားဆုံး မွတ္တုိင္ၾကီး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ထုိမွ်သာမကေသး ဦး၀င္းျမင့္ ႏွင့္ အင္အယ္ဒီ ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းသည္ သူတုိ႕ရဲ႕ ပါတီတြင္းမွာပင္ ကုိယ္က်ဳိးရွာ အာဏာကုိ အလဲြသုံးစား လုပ္လာမႈနဲ႕ အပုပ္နံ႕ ထြက္လာတဲ့ ႏူိင္ငံေရး သမားမ်ားကုိ ရွင္းထုတ္ႏူိင္ခဲ့ပါတယ္။

ဒုတိယ တခုက ေတာ့ ဗဟုိဘဏ္ကုိ ေခတ္နဲ႕ အညီ ေျပာင္းလဲျပစ္ႏူိင္ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းဘဏ္မ်ား နဲ႕ ပုဂၢလိက ပုိင္းမွ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ခံခဲ့ရတဲ့ ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္ေမာင္ကုိ ဖယ္ရွားျပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္လုိတဲ့ ဦးစုိးသိန္း နဲ႕ ဦးဘုိဘုိငယ္တုိ႕ကုိ ဒုဥကၠဌ မ်ား အျဖစ္ ခန္႕အပ္ႏူိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဗဟုိဘဏ္ကလည္း စီးပြားေရး တည္ျငိမ္မႈရေရး အတြက္ ေငြေၾကးေဖါင္းပြမႈ ထိမ္းခ်ဳပ္ေရး၊ ႏူိင္ငံျခားေငြ ေရာင္းအားကုိ ေလ်ာ့ခ်ျခင္း အျပင္ ေငြေၾကး ႏွင့္ ဘ႑ာေရး ေစ်းကြက္မ်ားအားလည္း စည္းကမ္းတက် ထိမ္းခ်ဳပ္လာျခင္းတုိ႕ကုိ အားသြန္ခြန္စုိက္ လုပ္လာေနပါတယ္။ ဒါအျပင္ ၂၀၁၇ ဇူလုိင္လ အတြင္းမွာ Burmese way to Basel Regulation ကုိ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ (Basel Regulation ဆုိတာကေတာ့ ဘဏ္မ်ား အဖုိ႕ စီးပြားေရး ထိခုိက္ႏူိင္ေလာက္တဲ့အထိ မျဖစ္ေအာင္ လုိအပ္တဲ့ ေငြေၾကး ပမာဏ အျမဲထိန္းထားႏူိင္မယ့္ စည္းမ်ဥ္းမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။)

ဗဟုိဘဏ္ရဲ႕ လက္ရွိ ႏူိင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္နႈန္း အရ ျပည္ပဘဏ္ ၁၃ ခု အား ပရုိဂ်က္မ်ား နဲ႕ ကုန္သြယ္မႈမ်ားမွာ ေငြထုတ္ေခ်းဖုိ႕ ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ နယ္ျခား တြင္လည္း ကုန္သြယ္ေရးတြင္ ေဒၚလာေငြ လႊမ္းမုိးေနမႈအတြက္ ဂ်ပန္ ယန္း နဲ႕ တရုတ္ ယြမ္ ေငြေတြကုိ အသုံးျပဳခြင့္ ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ယခင္ အစုိးရနဲ႕ မတူပဲ အေမရိကန္ ေဒၚလာအပါအ၀င္ အျခား ေငြေၾကးမ်ားနဲ႕ လဲလွယ္ႏႈန္းကုိလည္း ဗဟုိဘဏ္ရဲက ၀က္ဘ္ဆုိက္မွာ ေန႕စဥ္ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဘ႑ာေရး တည္ျငိမ္မႈ ႏွင့္ ေငြေၾကး အစီရင္ခံစာမ်ားကုိလည္း အခါအားေလ်ာ္စြာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

တတိယ အထင္ရွားဆုံး အခ်က္ကေတာ့ တုိင္းျပည္ရဲ႕ infrastructure လုိ႕ ေခၚတဲ့ အေျခခံ အေဆာက္အအုံမ်ား လုိ႕ ရည္ညြန္းေလ့ရွိတဲ့ လမ္းတံတား နဲ႕ ဆက္သြယ္ေရး စနစ္မ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လမ္း မ်ား ကုိ တည္ေဆာက္ျပီး မီးရထားလမ္းမ်ားကုိ ႏူိင္ငံအႏွံ႕ အဆင့္ျမင့္တင္ေပးႏူိင္ခဲ့ပါတယ္။ ကမ္းရုိးတန္း ေဒသမ်ား နဲ႕ နယ္ျခား ကုန္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းမ်ားသည္လည္း တရုတ္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားနဲ႕ ဖြံ႕ျဖဳိးလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေနျပန္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အေျပာအရ ယခုအခ်ိန္သည္ ျမန္မာႏူိင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံရန္ အေကာင္းဆုံး အခ်ိန္ျဖစ္တယ္လုိ႕ သိရပါတယ္။ သုိ႕ေသာ္လည္း နယ္ျခားေဒသမ်ားမွာ ရခုိင္၊ ကခ်င္ နဲ႕ အျခား တုိင္းရင္းသား မ်ား အေပၚ အဓိပၸါယ္ရွိရွိ အကူအညီေပးႏူိင္ေရး ျပႆနာက မေျဖရွင္းႏူိင္ေသးပဲ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Suukyinomics ကုိယ္၌က ရည္မွန္းခ်က္ၾကီးမားသည့္အျပင္ တဖက္ကလည္း စစ္၀ါဒ လႊမ္းမုိးေနတဲ့ ဖဲြ႕စည္းပုံ ကုိ ျပင္ဆင္ဖုိ႕ ၾကဳိးပမ္းေနတာေၾကာင့္ ထြက္ေပၚလာမယ့္ အေျဖမ်ားကုိ ေတာ့ လာမည့္ ႏွစ္မ်ား အတြင္း ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၂၀ အတြင္း အင္အယ္ဒီ အာဏာ ဆက္လက္ တည္ျမဲေနဖုိ႕က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ နည္းဗ်ဳဟာ ပါးနပ္မႈ၊ မဟာဗ်ဳဟာေျမာက္ ကၽြမ္းက်င္ႏူိင္နင္းစြာ စီမံႏူိင္မႈ နဲ႕ ယခု စီးပြားေရး အစီအမံမ်ား ေအာင္ျမင္မႈ ရွိမရွိ ေပၚ မူတည္ေနျပီ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
လွစိုးေ၀

ၾသစေတးသွ် အမ်ဳိးသား တကၠသုိလ္ မွာ PhD သင္တန္း တက္ေရာက္ေနတဲ့ ဦးႏူိင္ကုိကုိ မွ East Asia Forum တြင္ ေရးသားထားတာကုိ ျပန္လည္ ေဖၚျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။