ေဒၚလာ ဘီလီယံေပါင္းမ်ားစြာ ဆုံးရူံးေနဆဲ

ျပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ား အတြင္း တုိင္းျပည္၏ ထုတ္
ကုန္ စုစုေပါင္း ပမာဏ သည္ တေျဖးေျဖး တုိး
တက္လာေနခဲ့ျပီး ၂၀၁၇ တြင္ ေဒၚလာ ၆၉.၃၂ ဘီလီယံ အထိ ေရာက္ရွိလာပါတယ္။

ကမၻာဘဏ္ရဲ့ တြက္ခ်က္မူ ႏႈန္း ျဖစ္တဲ့ Atlas
Method အရ ႏူိင္ငံသား တဦးခ်င္းရဲ့ တႏွစ္ပ်မ္းမ် ၀င္ေငြသည္ ေဒၚလာ ၁၂၁၀ ပဲ ရွိပါေသး
တယ္။ ႏူိင္ငံေပါင္း ၁၈၃ ႏူိင္ငံ မွာ အဆင့္ ၁၅၄ ပဲရွိျပီး
ေအာက္မွာ ၂၉ ႏူိင္ငံ ပဲ က်န္
ေတာ့တာ အထင္အရွား ေတြ႔ေနရပါတယ္။

ႏူိင္ငံသား ၃၂% သည္လည္း ဆင္းရဲစြာ ေန
ထုိင္လ်က္ ရွိေနျပီး အေျခခံ အေဆာက္အအုံ
မ်ား တုိးတက္ ျဖစ္ထြန္းမူသည္ ႏူိင္ငံေပါင္း
၁၄၈ ႏူိင္ငံတြင္ ၁၄၃ အဆင့္ပဲ ရွိတယ္လုိ႔
ကိန္းဂဏန္းမ်ားက ဆုိေနပါတယ္။

အဘယ္ေၾကာင့္ ဤသုိ႔ ျဖစ္ေနရသနည္း
ဆုိသည္ကုိ အာရွ ေဖါင္ေဒးရွင္းမွ ထုတ္ျပန္
တဲ့ အစီရင္ခံစာတြင္ ျမန္မာသည္ အခြန္
အေကာက္မ်ား လုံေလာက္စြာ ေကာက္ခံခဲ့
ျခင္း မရွိမႈသည္ အဓိက အေၾကာင္း ျဖစ္ေန
တယ္လုိ႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ၂၀၁၆-၁၇
အတြင္း အခြန္ေကာက္ခံရရွိမႈသည္ ဂ်ီဒီပီ ၏
၆% မွ ၇% အထိ သာ ရွိေသးတာမုိ႔ အာဆီယံ
ႏူိင္ငံမ်ားထဲတြင္ အနိ္္မ့္ဆုံး ျဖစ္ေနဆဲလုိ႔
ႏူိင္းယွဥ္ေဖၚျပထားပါတယ္။

ျမန္မာအား lower middle income group
ထဲတြင္ အျခား ၄၈ ႏူိင္ငံနဲ႔ အတူ စာရင္းသြင္း
ထားခဲ့တာ ျဖစ္ျပီး ထုိႏူိင္ငံမ်ား ရရွိတဲ့ အခြန္
ေငြထက္ပင္ နည္းေနေသးတယ္လုိ႔ ဆုိပါ
တယ္။ ထုိႏူိင္ငံမ်ား အဖုိ႔ အခြန္ ကုိ ပ်မ္းမ်ျခင္း
အားျဖင့္ ဂ်ီဒီပီ ရဲ့ ၁၀% မွ၂၀% အထိ ရရွိ
ခဲ့တာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ဒီအေရး နဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး ျမန္္မာ အေနနဲ႔
ေက်ာက္စိိ္မ္း နဲ့ ေက်ာက္မ်က္ က႑ မ်ားမွာ
အခြန္အတုပ္ ဥပေဒ အသစ္ကုိ ျပဌာန္းျပီးအေသအခ်ာ ဖိဖိစီးစီး ေကာက္ခံသင့္တယ္
လုိ႔ Natural Resource Goverance Institute (NRGI) ရဲ့ အစီရင္ခံစာ အသစ္မွာ
ေထာက္ျပထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ထုိသုိ႔
ေကာက္ခံႏူိင္မွသာ
တုိင္းျပည္အတြက္ အလြန္အမင္း လုိအပ္ေန
တဲ့ လူမႈ ဖြံ႔ျဖဳိးေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ႏူိင္မယ္
လုိ႔ လည္း ဆုိပါတယ္။

သတၳဳ တူးေဖၚေရး က႑မွာ အက်င့္ပ်က္
လာဒ္စားမူမ်ား ေလ်ာ့ခ်ႏူိင္ရန္ဆုိကာ ၂၀၁၄
တြင္ ျမန္မာသည္ Extractive Industries
Transparency Institute (EITI) ကုိ ၀င္
ေရာက္ဖုိ႔ ေလ်ာက္ခဲ့ပါတယ္။ ထုိအတြက္
ျမန္မာႏူိင္ငံ အစုိးရ နဲ့ ျပည္တြင္း ေက်ာက္
မ်က္ ကုမၸဏီမ်ား အေနနဲ႔ သတၱဳ တူးေဖၚေရး
မွ ရရွိတဲ့ ၀င္ေငြ တျပားမက်န္ ကုိ လူသိရွင္
ၾကား စာရင္းတင္သြင္း ရဖုိ႔ ျဖစ္လာပါ
တယ္။ သုိ႔မွသာ ပြင့္လင္းျမင္သာမူ ရွိေရး အဖဲြ႕ အေနနဲ႔ အစုိးရရဲ့ စာရင္း ႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားရဲ့ စာရင္း ကုိက္ညီ မညီ ဆန္းစစ္ႏူိင္မွာ
ျဖစ္ပါတယ္။ မကုိက္ညီက အဆုိပါ ေငြမ်ား
ဘယ္ေရာက္ကုန္ျပီလဲဆုိတာ စစ္ေဆးရ
ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၈ မတ္လမွာေတာ့ ျမန္မာမွ ၂၀၁၄-၁၅
နဲ႔ ၂၀၁၅-၁၆ အတြက္ စာရင္းတင္ျပလာခဲ့ပါ
တယ္။ ဒီေနရာမွာ ေက်ာက္မ်က္ ကုမၸဏီမ်ား
က တင္ျပလာတဲ့ စာရင္းနဲ့ EITI က
တုိက္ဆုိင္စစ္ေဆး
ရာမွာ တ၀က္ေလာက္ ကြာေနတာ ေတြ႔ရ
တယ့္အျပင္ ဘယ္လုိ့မွကုိ စာရင္း မကုိက္ဖူး
လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ထုိ႔အတြက္ NRGI မွ သက္ဆုိင္သူမ်ားနဲ႔
ေတြ႔ ဆုံ ေမးျမန္းခဲ့ရာမွာ ျမန္္မာအစုိးရ
အေနနဲ့ ရသင့္ရထုိက္တဲ့ ပမာဏရဲ့ ၂% မွ
၅% အထိပဲ ရရွိခဲ့တာကုိ သိလာခဲ့ၾကပါတယ္။

ျမန္မာ အစိုးရ က တကယ္ေတာ့ အခြန္ႏႈန္ုး
ထားကုိ အေတာ္ေလး တုိးျမွင့္ထားျပီး ျဖစ္
ပါတယ္။ အစုိးရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏူန္း
အတုိင္းသာ ေပးရမယ္ဆုိလ်င္ ျမန္မာႏူိင္ငံ
တြင္ သတၳဳ တူးေဖၚေရး လုပ္ကုိင္သူ တဦး
တေလမ်ပင္ ရွိေတာ့မည္မဟုတ္ဟု NRGI
အစီရင္ခံစာ ကုိ ေရးသားသူ Paul Shortell
က ေျပာပါတယ္။ ကုမၸဏီ မ်ား က အမွန္တ
ကယ္ တန္ဖုိးထက္ အမ်ားၾကီး ေလ်ာ့ကာ
စာရင္းျပလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ထုိအတြက္လည္း
သက္ဆုိင္သူမ်ား၊ ၾကားခံလူမ်ားကုိ လာဒ္ထုိး
ခဲ့ၾကတဲ့ အျပင္ အျခား နည္းမ်ဳိ ဳးစုံ သုံးျပီး
အခြန္ တိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီထဲမွာ
တရုတ္ႏူိင္ငံသုိ႔ ေမွာင္ခုိ လမ္းေၾကာင္းမွ
ထြက္သြားေနတဲ့ တန္ဖုိးမ်ားျပားလွတဲ့
ေက်ာက္စိမ္း နဲ႔ အျခား တြင္းထြက္ ရတနာ
ေတြ မပါေသးပါဖူး။

အခြန္သာ ေရွာင္ႏူိင္ၾကေပမယ့္ တူးေဖၚ
ထုတ္လုပ္ခြင့္ နဲ့ တင္ပုိ႔ ေရာင္းခ် ခြင့္ေတြ ရ
ဖုိ႔ အတြက္ေတာ့ ေပးရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ
စစ္တပ္ နဲ့ နယ္ျခားေစာင့္လုိ႔ ေခၚတဲ့ အရပ္
ဖက္ လက္နက္ကုိင္မ်ား၊ ေကအုိင္ေအတုိ႔
နဲ့ ပါတ္သက္လာပါတယ္။ ဒီအဖဲြ႔ အစည္း
ေတြ အားလုံးက ေမွာင္ခုိလမ္းေၾကာင္းမ်ား
ကုိ ထိမ္းခ် ဳပ္ထားျပီး ဆက္ေၾကး ေကာက္ယူ
ေနၾကတာေၾကာင့္ လာဒ္ေပးလာဒ္ယူမူေတြ
မႈိလုိေပါက္လာတဲ့အျပင္ ရတဲ့ ၀င္ေငြမ်ားျဖင့္
လည္း လက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡမ်ားကုိ သက္
စုိးရွည္ေအာင္ လုပ္ေပးေနတယ္ဟု
Global Witness မွ Paul Donowitz က
ဆုိပါတယ္။

ုျမန္မာ ျပည္မွ ေက်ာက္စိမ္းကုိ အငမ္းမရ
၀ယ္ေနတာကေတာ့ တရုတ္ျပည္ပဲ ျဖစ္ျပီး
ျမန္မာမွ တင္သြင္းတဲ့ စာရင္းဇယားမ်ားအရ
၂၀၁၂ မွ ၂၀၁၆ အတြင္း ေက်ာက္မ်က္ျပပဲြ
မ်ားမွ ေရာင္းရေငြသည္ ပ်မ္းမ် တႏွစ္လ်င္
ေဒၚလာ ၁.၂ ဘီလီယံ ခန္႔ ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိေပ
မယ့္ တရုတ္ျပည္ရဲ့ ေက်ာက္စိမ္း ၀ယ္ယူ
တင္သြင္းမူ စာရင္းအရ တႏွစ္ပ်မ္းမ် ေဒၚလာ
၂.၆ ဘီလီယံ ရွိတယ္ဟု NRGI အစီရင္ခံစာ
မွာ ေရးသားထားပါတယ္။

တရုတ္ တင္ျပေသာ စာရင္း
ဇယားသည္လည္း က် ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္
ကုိက္ညီမႈ မရွိသည္မွာ ထင္ရွားေနျပန္သ
ျဖင့္ ၂၀၁၅-၁၆ တႏွစ္ အတြင္းမွာပင္ ျမန္မာ
၏ ေက်ာကိစိမ္း ထုတ္လုပ္မႈ တန္ဖုိးသည္
ေဒၚလာ ၃.၇ မွ ၄၃.၁ ဘီလီယံ အထိ ရွိမည္
ဟု NRGI က ခန္႔ မွန္းတြက္ထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္

တရုတ္ႏူိင္ငံသားတုိ႔ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀လာၾက
သည္ႏွင့္အမ် အမ် ဳိးအစားေကာင္းေသာ
ေက်ာက္စိမ္းကုိ ေရႊ တန္ဖုိးထက္ ပုိ၍ ေပး၀ယ္ရန္
၀န္မေလးခဲ့ၾကေပ။ သုိ႔ေသာ္ တရုတ္ သမၼတ
စီရွင္ပင့္ သည္ အက်င့္ပ်က္ လာဒ္စားမႈမ်ား
အား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူလာခဲ့ျခင္း
ေၾကာင့္ တရုတ္ျပည္တြင္းတြင္ ၀ယ္လုိအား
က်ဆင္းသြားခဲ့ရျပန္ပါတယ္။

တရုတ္တုိ႔ သည္ ျမန္မာ ေက်ာက္စိမ္းကုိ ရင္း
ႏွီး ျမဳပ္ႏွံရန္ စိတ္၀င္စားခဲ့ၾကသလုိ ပုိးခါးပါတ္လမ္း
စီမံခ်က္ အျဖစ္ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ႏွင့္
ယူနန္ အၾကား စၾကၤန္ လမ္းမၾကီး ေဖါက္လုပ္
ေရး အတြက္ ျမန္မာႏူိင္ငံ အတြင္း တည္ျငိမ္
မူ ရွိဖုိ႔ လြန္စြာ အေရးၾကီး လာေနျပီကုိ သိရွိ
သေဘာေပါက္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ၎တုိ႔
၀င္ေရာက္ မျဖန္ေျဖပါက စီမံကိန္းမ်ား ေႏွာင့္
ေႏွးဖုိ႔သာ ရွိေပေတာ့မည္ကုိလည္း သိလာ
ခဲ့ၾကျပန္ပါတယ္။

တရုတ္၏ ေနာက္ကြယ္မွ ျဖန္ေျဖေပးေန
သျဖင့္လည္း မတ္လ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ ေဒၚ
ေအာင္ဆန္ုုးစုၾကည္နဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြး
ေႏြးဖုိ႔ အျပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ထုိုး
မထားရတဲ့ အဖဲြ႔ ရွစ္ဖဲြ႔ နဲ႔ ေတြ႕ဆုံဖုိ႔ ရွိေနပါ
တယ္။ (AA ကေတာ့ အေၾကာင္းမျပန္ေသး
ဖူးလုိ႔ သိရပါတယ္)

ေလာေလာဆယ္ ေက်ာက္စိမ္း နဲ႔ ေက်ာက္
မ်က္ဥပေဒ အတည္ျပဳ ႏူိင္ဖုိ႔ လႊတ္ေတာ္တြင္
ေဆြးေႏြးေနၾကျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း အရင္ ဥပ
ေဒမ်ားနဲ႔ သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲမူ မရွိဖူးလုိ႔
ဆုိပါတယ္။ အခြန္ တုိးတက္ေကာက္ခံရရွိဖုိ႔
အတြက္ အခြန္ စနစ္ကုိ ျပဳ ျပင္ေျပာင္းလဲရမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိ႔အျပင္ အနီးကပ္ ေစာင့္
ၾကည့္ျပီး ဖိဖိစီးစီး ေကာက္ယူႏူိင္ဖုိ႔ လုိပါ
တယ္။

သတၱဳ တူးေဖၚေရး ကုမၸဏီမ်ား အခုလုိ အခြန္
ေရွာင္တိမ္းေနျခင္းသည္ အျခား ကုမၸဏီမ်ား
အတုယူစရာ ျဖစ္လာေနပါတယ္။ ေနာက္
ပုိင္းမွာ ေဖ်ာက္ဖ်က္လုိ႔ မရတဲ့ အက်င့္ဆုိး
ၾကီးအျဖစ္ စဲြက်န္ခဲ့မွာကုိ စုိးရိမ္လာေနရျပီ
ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ႏူိင္ငံ ဖြံ႔ျဖဳိး ေရး နဲ႔ လူမူ ဖူလုံမူ လုပ္ငန္းမ်ား
အတြက္ အခြန္ ေကာက္ယူႏူိင္ေရးသည္
ႏူိင္ငံအနာဂါတ္ အတြက္ လြန္စြာ အေရးပါေနျပီ
ျဖစ္ပါတယ္။
လွစိုးေ၀