Latest News

Friday, August 31, 2018

ICC ၏ ယာယီအခ်ဳပ္ခန္းမ်ားႏွင့္ နယ္သာလန္စတိုင္လ္ အက်ဥ္းေထာင္စနစ္


..
ICC က ထိမ္းသိမ္းထားတဲ့ အက်ဥ္းသား အခုလက္ရွိမွာ (၆) ဦးရွိတယ္။ သူတို႔ကို ဝန္ထမ္း ၃၄ ဦးက ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးတယ္။ ၅ ဦးက ရံုးအလုပ္၊ က်န္ ၂၉ ဦးက အလွည့္က်နဲ႔ အက်ဥ္းသားေတြ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ရွိဖို႔နဲ႔ ထိမ္းသိမ္းေရးစင္တာလံုျခံဳဖို႔ကို ေဆာင္ ရြက္တယ္။ သူတို႔လိုအပ္တာေတြကို နယ္သာလန္အက်ဥ္းေထာင္က ကူညီေပးတယ္။ ICC က အက်ဥ္းေထာင္ဝန္ေဆာင္မႈအျဖစ္ အက်ဥ္းသားလက္ခံထားေပးတဲ့ႏိုင္ငံကို တစ္ႏွစ္စာအတြက္ ယူရိုေငြ ၂.၅ သန္းေပးတယ္။
..
ICC ဝန္ထမ္းေတြက အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္ ဘာသာႏွစ္မ်ိဳးေျပာၾကတယ္။ အက်ဥ္းသားထိမ္းသိမ္းေရးအရာရွိေတြထဲမွာ အာရပ္ဘီ ဘာသာ ေျပာတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြလဲရွိတယ္။ လံုျခံဳေရးအရာရွိေတြထဲမွာ စပိန္နဲ႔ ဂ်ာမနီဘာသာေျပာႏိုင္ၾကသူလဲပါတယ္။ အကယ္၍ ေဆးရံုသြား၊ ကုသမႈခံယူ စတဲ့ ခက္ခဲတဲ့စကားမ်ား ေဆးပညာဆိုင္ရာအသံုးအႏႈန္းမ်ားေျပာရမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ တရားရံုးစကားျပန္ေတြရဖို႔ စီစဥ္ေပးတယ္။ အက်ဥ္းသားေတြဟာ ထိမ္းသိမ္းေရးစင္တာမွာပဲ သူနာျပဳ၊ ဆရာဝန္အခ်ိန္မေရြး ေခၚယူႏိုင္တယ္။ အထူးကုသမႈ၊ ခြဲစိတ္မႈ စတာမ်ိဳးေတြ လိုအပ္တဲ့အခါမွာေတာ့ နယ္သာလန္အက်ဥ္းေထာင္ကို ေျပာင္းေရြ႕ ကုသမႈေပးတယ္။ 
..
အက်ဥ္းသားေတြ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာေကာင္းမြန္ဖို႔အတြက္ ျပင္ပ (မိမိႏိုင္ငံမွာ က်န္ခဲ့တဲ့ မိသားစုဝင္၊ အသိမိတ္ေဆြေတြနဲ႔) ဆက္သြယ္ခြင့္ တစ္လကို အခၽ်ိန္ မိနစ္ ၂၀ဝ ခြင့္ျပဳတယ္ (၃ နာရီခြဲခန္႔) ။ ဖုန္းေခၚခကို ICC က ေပးတယ္။ တစ္အိမ္တည္းအတူေနၾကတဲ့ အၾကင္လင္မ ယားႏွစ္ဦးဟာ တကယ္ေတာ့ တစ္လကို မိနစ္ ၂၀ဝ ထက္ေလ်ာ့နည္းျပီးပဲ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး စကားေျပာျဖစ္ၾကတယ္ဆိုတဲ့ ေလ့လာမႈကို အေျခခံတယ္။ မိနစ္ ၂၀ဝ ထက္ပိုျပီး ဖုန္းေျပာခ်င္ရင္ေတာ့ ကိုယ့္ဖာသာ အကုန္က်ခံရတယ္။ ပိုက္ဆံဘယ္ကရမလဲဆိုရင္ အက်ဥ္းက် ေနခိုက္ ထိမ္းသိမ္းေရးစင္တာမွာ သန္႔ရွင္းေရးအလုပ္လုပ္ျပီး ဝင္ေငြရွာႏိုင္တယ္။ 
..
ဖုန္းေျပာတဲ့အခါမွာ လူတိုင္းနဲ႔ေတာ့ ဖုန္းေျပာခြင့္ မေပးဘူး။ Kenya ႏိုင္ငံ အမွဳ မွာ ‘သက္ေသ’ အသတ္ခံရတာရွိဖူးေတာ့ ICC က အက်ဥ္းသားေတြ ဘယ္သူေတြနဲ႔ ဖုန္းေျပာတယ္ဆိုတာကို အေလးအနက္ထားတယ္။ မိနစ္ ၂၀ဝ ဖုန္းေျပာခြင့္ဆိုတာ မိသားစုဝင္ေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြမ်ားသာျဖစ္တယ္။ အက်ဥ္းသားက မိမိ ပံုမွန္ဖုန္းေျပာလိုသူ (၂၅) ဦးကို စာရင္းေပးထားရတယ္။ ICC က ဖုန္းဆက္သြယ္ခြင့္ မျပဳမီမွာ အက်ဥ္းက်သူရဲ႕ ဇနီး၊ ဝမ္းကြဲ (သို႔) မိတ္ေဆြ ဟုတ္မဟုတ္ကို အရင္စစ္ေဆးတယ္။ ဖုန္းေျပာတာေတြ အကုန္လံုးကို မိမိရဲ႕ အမႈျပီးဆံုးတဲ့အထိ မွတ္တမ္းယူထားတယ္။
..
မိနစ္ ၂၀ဝ ~ မိသားစုနဲ႔ မိတ္ေဆြနဲ႔ ဖုန္းေျပာခြင့္အျပင္ ေရွ႕ေနနဲ႔လဲ လိုအပ္သလို ဖုန္းေျပာခြင့္ရွိတယ္။ မိမိေရွ႕ေနနဲ႔ ဖုန္းေျပာတဲ့ စကားေတြကိုေတာ့ ေရွ႕ေန-အမႈသည္ အခြင့္အေရးျဖစ္တာေၾကာင့္ မွတ္တမ္းမယူဘူး။ အမႈနဲ႔ဆိုင္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ကြန္ျပဴတာ ကဆင့္ မိမိေရွ႕ေန (သို႔) တရားေရးကိုယ္စားျပဳအဖြဲ႔ဆီကို ရယူေပးပို႔ႏိုင္တယ္။ သက္ေသအေႏွာက္အယွက္မျဖစ္ေရး၊ လံုျခံဳေရးစတာေတြ ေၾကာင့္ အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ အခန္းထဲမွာ ကြန္ျပဴတာေတာ့ ထည့္ေပးမထားဘူး။ ဖုန္းေခၚတဲ့အခါမွာ မိမိသီးသန္႔ အခ်ဳပ္ခန္းထဲေန ဖုန္းေခၚဆိုႏိုင္တယ္။
..
နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ Hague ျမိဳ႕မွာ ထိမ္းသိမ္းထားတာေၾကာင့္ ဇနီးမယားေတြ သားသမီးေတြက အာဖရိကမွာဆိုေတာ့ နယ္သာလန္ကို ေထာင္ဝင္စာလာေတြ႔ဖို႔က ခက္ခဲမယ္၊ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ICC အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံေတြက စုေပါင္းထည့္ဝင္ထားတဲ့ ေငြေၾကး ရံပံုေငြ Trust Fund ဆိုတာရွိတယ္။ မိသားစုေတြဝင္ေတြ အလည္ပတ္လာႏိုင္ဖို႔အတြက္ အဲဒီေငြကို သံုးႏိုင္တယ္။ အမွဳ တစ္ခုခ်င္းစီ အေပၚေတာ့ မူတည္တယ္။ ေဝဖန္ေရးေတြကေတာ့ “ဒီလိုစစ္ရာဇဝတ္ေကာင္ေတြအတြက္…” အဲေလာက္ေတာင္လုပ္ေပးရေကာင္း လားလို႔ ေစာဒကတက္ၾကတယ္။
..
Journalists for Justice အဖြဲ႔ကေတာ့ မိသားစုဘဝတစ္ခုမွာလဲ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာရွိတယ္။ တရားစီရင္စြဲခ်က္တင္ခံထားရသူ အျပစ္ရွိျခင္း မရွိျခင္းေတြက သီးျခားစီျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာ အျပစ္ရွိသူ၊ အက်ဥ္းက်ခံရသူမွာလဲ ရွိသလို၊ သူ႔ကေလးေတြမွာေရာ အေဖကို (သို႔) အေမကို အခ်ိန္တစ္ခုခုမွာ ေတြ႔ႏိုင္ဖို႔ဆိုတဲ့ အခြင့္အေရးရွိတယ္။ အျပစ္ရွိျခင္းဆိုတာ အျပစ္မဲတဲ့ ကေလးေတြအေပၚထိ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ မသက္ေရာက္ဘူးလို႔ ဆိုတယ္။ ကြန္ဂိုႏိုင္ငံက စစ္ရာဇဝတ္မႈက်ဴးလြန္သူ Germain Katanga ဟာ သူ႔သမီး သူ႔ဆီကို လာေရာက္လည္ပတ္ခြင့္ အခြင့္အေရးရခဲ့တယ္။
..
နံနက္ ၇ နာရီမွာ အခ်ဳပ္တံခါးဖြင့္တယ္။ အခန္းထဲမွာ ေနေန၊ အျပင္မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္သြားလာ လႈပ္ရွားလွဳပ္ရွား အခြင့္ရွိတယ္။ ကြန္ျပဴတာကြ်မ္းက်င္မႈ တိုးတက္ခ်င္ရင္ ကြန္ျပဴတာေလ့လာေနႏိုင္တယ္။ အဂၤလိပ္စာတိုးတက္ေအာင္လဲ ေလ့လာႏိုင္တယ္။ လူအမ်ားသံုးေဟာခန္းမွာ တီဗြီၾကည့္ႏိုင္တယ္။ စာၾကည့္တိုက္က စာအုပ္ေတြ ငွားဖတ္ႏိုင္တယ္။ ေန႔လည္ ၁၂ နာရီကေန ၁ နာရီမွာေတာ့ ေထာင္ဝန္ထမ္းေတြ ထမင္းစားခ်ိန္ျဖစ္လို႔ တစ္ၾကိမ္၊ ညေန ေထာင္ဝန္ထမ္းေတြ ေကာ္ဖီေသာက္ခ်ိန္ ၅ နာရီက ၆ နာရီမွာ တစ္ၾကိမ္ မိမိအခန္းမွာ ျပန္ေနေပးရတယ္။ ည ၈ နာရီခြဲမွာေတာ့ မိမိအခန္းျပန္ဝင္ရတယ္။ 
..
ဒတ္ခ်္ေတြစားတဲ့ ေထာင္အစာက အာလူးျပဳတ္၊ အသား၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ အသင့္ခ်က္ျပီးကို စက္ထဲထည့္ ခဏေႏႊး၊ ဆား-ငရုတ္ ေကာင္းျဖဴး စားရံုပဲဆိုေတာ့ အာဖရိကကလာတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြအတြက္ ယဥ္ေက်းမႈကြာဟမႈက ၾကီးတယ္။ အဲဒီေတာ့ အာဖရိကလို ခ်က္ျပဳတ္တဲ့ ဟင္းအေမႊးအၾကိဳင္ေတြရတဲ့ ဆိုင္နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ထားတယ္။ အက်ဥ္းသားေတြက ဟင္းခပ္အေမႊးအၾကိဳင္ေတြကို စာရင္းမွာၾကည့္ မွာရံုပဲ။ ၾကက္သြန္ျဖဴတို႔၊ ငရုတ္သီးတို႔ ရတယ္။ ဟင္းခပ္အေမႊးအၾကိဳင္အတြက္ ကုန္က်တာကိုေတာ့ ကိုယ့္ဖာသာ ေပးရတယ္။ အက်ဥ္းသားေတြ စုျပီးေတာ့ ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ႏိုင္တယ္။ 
..
အခ်ိဳ႕ကေတာ့ အာဖရိကရဲ႕ ဆင္းရဲမြဲေခါင္တဲ့ေနရာက လာၾကတဲ့ စစ္ရာဇဝတ္မႈက်ဴးလြန္သူအက်ဥ္းသားေတြအဖို႔ေတာ့ ICC ရဲ႕ ယာယီထိမ္းသိမ္းေရးစင္တာဟာ သူတို႔ရဲ႕ စိတ္ကူးယဥ္အိမ္မက္ေတြနဲ႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ သူတို႔ဘဝကို ေနခ်င္တဲ့ ေနရာတစ္ခုမ်ား ျဖစ္ေနမလားလို႔ ဆိုၾကတယ္။ ICC က ေရေႏြးၾကမ္း၊ ထန္းလ်က္ခဲနဲ႔ အသင့္လုပ္ျပီး လက္ဖက္နဲ႔ပဲျခမ္းစံု အထုပ္ကေလးေတြလဲ သူ႔ဆီမွာ ၀ယ္ထားခ်င္ပံုရတယ္… … … ။
..
ကိုခ်မ္းမွိဳင္း
ၾသဂုတ္ ၂၀၁၈
..
Ref:
1. International Criminal Court. “ICC Detention Center.” Feb, 2007. Retrieved from www.icc-cpi.int. 
2. Verfuss, Thomas. “Palace or just ‘international standards’: Where and how do the ICC detainees live?” Journalists for Justice. 5 July, 2018. Retrieved 25 August, 2018 from https://medium.com/…/palace-or-just-international-standards….

No comments:

Post a Comment