ပလတ္စတစ္ညစ္ညမ္းမႈဟာ ပတ္ဝန္း က်င္ကစြန္႔ပစ္လုိက္တဲ့ ပလတ္စတစ္မ်ား စုပုံျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ေဘးထြက္ ဆိုးက်ဳိးေတြ ဆိုးဝါးလွပါတယ္။ ပလတ္စတစ္ကေန အရြယ္ႀကီး၊ အရြယ္လတ္၊ အရြယ္ငယ္၊ အရြယ္ အလြန္ငယ္ စသည္ျဖင့္ ပုံစံမ်ဳိးစုံ မေပ်ာက္ မပ်က္ဘဲ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝဝ ေက်ာ္တည္တံ့ေနတယ္။ ပလတ္စတစ္ပစၥည္းဟာ ေစ်းေပါတယ္။ သုံးရလြယ္တယ္။ လူ႔အသုံးအေဆာင္ပစၥည္း ေတြမွာ ပလတ္စတစ္အေျခခံအမ်ဳိးအစား စုံလင္ေအာင္ပါဝင္ေနတယ္။ ပလတ္စတစ္ ပစၥည္းေတြက ေႏွးေကြးစြာပ်က္စီးႏိုင္ေပမယ့္ အလြယ္တကူထုတ္လုပ္ လာၾကတယ္။ အသုံး မလိုလို႔ စြန္႔ပစ္တဲ့ပလတ္စတစ္အေျခခံပစၥည္းေတြ ေျမထု၊ ေရထုမွာ ညစ္ညမ္းလ်က္ရွိ တယ္။ ပလတ္စတစ္ကင္းမဲ့ဇုန္လုပ္ဖို႔ မလြယ္ ကူလွပါဘူး။
ကမၻာ့ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးေန႔ဟာ ႏွစ္စဥ္ ဇြန္ ၁၂ ရက္ေန႔ျဖစ္တယ္။ ၁၉၇၂ခုႏွစ္ ဆီြဒင္ႏိုင္ငံ စေတာ့ဟုမ္းၿမိဳ႕ ပတ္ဝန္း က်င္ထိန္းသိမ္းေရးက႑အတြက္ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢဦးေဆာင္က်င္းပတဲ့ ပထမအႀကိမ္ လူသား ပတ္ဝန္းက်င္ညီလာခံမွ ႏွစ္စဥ္ ဇြန္ ၅ ရက္ေန႔ကို ''ကမၻာ့ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္း ေရးေန႔''သတ္မွတ္ကာ ေဆာင္ပုဒ္ေတြခ်မွတ္ ၿပီး ႏိုင္ငံအလိုက္က်င္းပခဲ့ၾကတယ္။ ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္အတြက္ အိႏိၵယႏိုင္ငံက အိမ္ရွင္အျဖစ္ က်င္းပ ခဲ့ၿပီး ေဆာင္ပုဒ္က ''ပလတ္စတစ္ ညစ္ညမ္းမႈကို တိုက္ဖ်က္ၾကစို႔'' '' Beat Plastic Pollution''လို႔ သတ္မွတ္ ထားပါတယ္။
ပလတ္စတစ္အညစ္ အေၾကးေတြဟာ ေျမၾသဇာအတြက္ အသုံးမဝင္ စိုက္ပ်ဳိးမရတဲ့ အဆိပ္သက္ သက္ျဖစ္ေနသလို ေရထုမွာ ညစ္ညမ္းမႈျဖစ္ကာ ေရသတၱဝါေတြ၊ ေရသတၱဝါ စားသုံးတဲ့ေရေမွာ္နဲ႔ သႏၲာ ေက်ာက္တန္းေတြ ပ်က္စီးကုန္တယ္။ အဏၰဝါသက္ရွိေတြ ပ်က္စီးေစကာ လူသားတို႔က်န္းမာေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္ ေနတဲ့ တစ္ခါသုံး ပလတ္စတစ္ပစၥည္း ေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္အေပၚ ျပည္သူေတြသိရွိ ႏိုင္ဖို႔ ေဆာင္ပုဒ္အျဖစ္ေရြးခ်ယ္ေပးခဲ့တာပဲ ျဖစ္တယ္။
ပလတ္စတစ္ကို ၁၉၅ဝ ဝန္းက်င္ကတည္း က စတင္သုံးစြဲခဲ့ၿပီး ယေန႔မွာ အစားအစာကို ထုပ္ပိုးမႈျပဳလုပ္ရာမွာ အမ်ားဆုံးအသုံးျပဳၿပီး စုစုေပါင္းပလတ္စတစ္သုံးစြဲမႈနဲ႔ ၄ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတယ္။ ႏွစ္စဥ္ကမၻာေပၚမွာ ပလတ္စတစ္ အိတ္ဘီလီယံ ၅ဝဝ ခန္႔သုံးစြဲေနၾကၿပီး ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းက တစ္ခါသုံးပလတ္စတစ္အိတ္ ျဖစ္တယ္။ တစ္မိနစ္တုိင္း ပလတ္စတစ္ဘူး တစ္သန္းဝယ္ယူသံုးစြဲၿပီး ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္က ပလတ္စတစ္ဘူး၊ ေရသန္႔ဘူး ၄၈ဝ ဘီလီယံ ကမၻာတစ္ဝန္းေရာင္းခ်ခဲ့တယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ က ပလတ္စတစ္ထုတ္လုပ္မႈအမ်ားဆုံးျဖစ္ၿပီး ကမၻာတစ္ဝန္း ပလတ္စတစ္ ထုတ္လုပ္မႈရဲ႕ ၂၈ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိတယ္။
ပလတ္စတစ္ရဲ႕အႏၲရာယ္က စြန္႔ပစ္ပစၥည္း ျဖစ္တဲ့ ပလတ္ စတစ္အိတ္၊ ပလတ္စတစ္ဘူး ေတြက ပင္လယ္သမုဒၵရာထဲ ႏွစ္စဥ္တန္ေပါင္း ၁၃ သန္း ေမ်ာဝင္စီးဆင္းေနၿပီး အမႈိက္ထုႀကီး သဖြယ္စီးေမ်ာေနလို႔ ေရသတၱဝါနဲ႔ ပင္လယ္ကူး သေဘၤာႀကီးေတြ ေဘးအႏၲရာယ္ရွိကာ 'အဏၰဝါ ေဂဟစနစ္' ယိုယြင္းေစတယ္။
ပလတ္စတစ္အိတ္၊ ပလတ္စတစ္ဘူး ထုတ္ လုပ္ရာမွာ အသုံးျပဳတဲ့ေကာ္ေစ့ဟာ သဘာဝ သယံဇာတျဖစ္တဲ့ ေရနံစိမ္းက ထုတ္ယူသုံးစြဲ ရလို႔ သဘာဝ သယံဇာတေလ်ာ့နည္းေစတယ္။ မိုးတြင္း အခါ စြန္႔ပစ္ပလတ္စတစ္အိတ္ေတြ ေၾကာင့္ ေရေျမာင္းေတြ ပိတ္ဆို႔ၿပီး ေရႀကီး ေရလွ်ံမႈနဲ႔အတူ ပတ္ဝန္းက်င္ ညစ္ညမ္းေစပါတယ္။ ပလတ္စတစ္ေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝဝေက်ာ္မွ ပ်က္စီးႏိုင္တဲ့အတြက္ အမႈိက္မ်ား ေျမျမႇဳပ္မႈနဲ႔အတူ ပလတ္စတစ္အိတ္မ်ား၊ ပလတ္စတစ္ဘူးမ်ား ေျမျမႇဳပ္ဖ်က္ဆီးျခင္းေၾကာင့္ အပင္မ်ဳိးေစ့ မထြက္ ႏိုင္လို႔ စိုက္ပ်ဳိး ေရးလုပ္ငန္း ထိခိုက္ေစတယ္။
ပလတ္စတစ္အိတ္နဲ႔ အစားအစာထုပ္ပိုး မႈက အိတ္အတြင္းပါရွိတဲ့ခဲဓာတ္ေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားေစျခင္း စတဲ့ ဆိုးက်ဳိး ခံစားႀကံဳေတြ႕ရတယ္။ ေရသန္႔ဘူးကို ပလတ္ စတစ္ဘူးနဲ႔ စီစဥ္ထားျခင္းက ေနေရာင္ ေအာက္မွ ပလတ္စတစ္နဲ႔ ေရ၊ အခ်ဳိရည္၊ ဓာတ္ျပဳမႈျဖစ္ပြားကာ ေရရွည္မွာ ေသာက္ သုံးသူေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိတယ္။ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ပလတ္စတစ္ညစ္ညမ္းမႈကို အာငါးလုံးနည္းနဲ႔ လိုက္နာက်င့္သုံးသင့္ပါတယ္။ ဖိုက္အာမွာ ျငင္းဆန္ျခင္း၊ ေလွ်ာ့သုံး၊ ျပန္သုံး၊ ျပန္လည္သုံးစြဲ၊ စုစည္းပို႔တို႔ျဖစ္တယ္။ အစားအစာဝယ္ယူရာမွာ ေရာင္းခ်သူေတြက တစ္ခါသုံး ပလတ္ စတစ္အိတ္၊ တစ္ခါသုံး ပလတ္စတစ္ဘူးေတြနဲ႔ ထုပ္ပိုးမႈကို တတ္ႏိုင္ သေလာက္ ျငင္းဆန္သင့္တယ္။ စကၠဴ သို႔မဟုတ္ ဖက္ရြက္အသုံးျပဳသင့္ပါတယ္။ ယေန႔ ပလတ္စတစ္သုံးစြဲမႈ ေလ်ာ့နည္းလာ ေစေရးအတြက္ ယခင္က တည္းက ထုပ္ပိုး လာတဲ့ အင္ဖက္၊ ငွက္ေပ်ာဖက္၊ စကၠဴနဲ႔ ထုပ္ပိုးမႈစနစ္ျပန္က်င့္သုံးဖို႔ ေအာ္ဂဲနစ္ပလတ္ စတစ္အိတ္အစားထိုးသုံးစြဲဖို႔လိုတယ္။
တစ္ခါသုံးပလတ္စတစ္ အိတ္မ်ား၊ တစ္ခါသုံးပလတ္စတစ္ဘူးေတြကို တစ္ခါ သုံးစြဲရင္ စြန္႔ပစ္ျခင္းမျပဳဘဲ ျပန္လည္သုံးစြဲသင့္တယ္။ တစ္ခါသုံး ပလတ္စတစ္အိတ္မ်ား၊ တစ္ခါသုံး ပလတ္ စတစ္ဘူးမ်ား ျပဳျပင္ထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ကုန္ၾကမ္း အျဖစ္ ျပန္သုံးစြဲ သင့္ပါ တယ္။ အသုံးျပဳၿပီး ပလတ္စတစ္အိတ္၊ ပလတ္စတစ္ဘူးေတြ ျပန္သုံးစြဲျပဳလုပ္ႏိုင္တဲ့ေနရာကို စုစည္းပို႔ေဆာင္ ေပးသင့္ပါ တယ္။
ကမၻာတစ္ဝန္းအေကာင္ထည္ေဖာ္ေနတဲ့ စဥ္ဆက္မျပတ္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ပန္းတိုင္(၁၄)မွာ ပင္လယ္သမုဒၵရာနဲ႔ အဏၰဝါ အရင္းအျမစ္ေတြကို ေရရွည္တည္တံ့ေစေရး အတြက္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး ပန္းတိုင္(၁၅)မွာ ကမၻာလုံး ဆိုင္ရာေဂဟ စနစ္ကို ေရရွည္တည္တံံ့ေရး၊ ေျမဆီလႊာဆုံး႐ႈံးမႈကို ရပ္တန္႔ေရး စတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖို႔ လိုအပ္ေနရာ ပလတ္စတစ္သုံးစြဲမႈ ေလွ်ာ့ခ်ထုတ္လုပ္ သြားဖို႔ အထူးလိုအပ္လာပါတယ္။
အစိုးရအသီးသီးက ပလတ္စတစ္ ကုန္ၾကမ္း ျပန္သုံးစနစ္အား ေပးသင့္တယ္။ ေရသန္႔ဘူး ခြံေတြအားလုံး ဖိညႇပ္ပစ္၊ က်စ္လ်စ္တဲ့ပလတ္ စတစ္တစ္တုံးျဖစ္သြားရင္ မီးနဲ႔အပူေပး၊ အရည္က်ဳိကာ ပလတ္စတစ္ခ်ည္မွ်င္ေတြရၿပီး ပလတ္စတစ္ ေျခသုတ္ခုံ၊ ေကာ္ေဇာရ ယူႏိုင္ပါတယ္။
သယံဇာ တေလ်ာ့နည္းဆုံး႐ႈံးမႈတားဆီး ေရးမွာ ပလတ္စတစ္ ညစ္ညမ္းမႈက ထိပ္ဆုံးကပါဝင္ေနတယ္။ ေသၿပီးကမ္းတင္ေနတဲ့ ေဝလငါးဗိုက္ခြဲၾကည့္တဲ့အခါ ပလတ္စတစ္ အိတ္ေတြ အမ်ားႀကီးရရွိခဲ့တယ္။ ေရေန သတၱဝါေတြဟာ လူေတြေထာင္ဖမ္းတာထက္ လူတို႔စြန္႔ ပစ္တဲ့ ပလတ္စတစ္ စတဲ့ညစ္ညမ္းမႈ ေၾကာင့္ ပိုၿပီးေသရတယ္။ ေရရွည္ ''အဏၰဝါ ေဂဟစနစ္''ေကာင္းမြန္ေစဖို႔ ပလတ္ စတစ္ အညစ္အေၾကးတိုက္ဖ်က္သင့္တယ္။ ဒီအတိုင္း စြန္႔ပစ္ေနရင္ ၂ဝ၅ဝ ျပည့္ႏွစ္မွာ ပင္လယ္ သမုဒၵရာ ေရျပင္မွာ ေရသတၱဝါ ေတြထက္ ပလတ္စတစ္အေလးခ်ိန္ကပိုမ်ားလာႏိုင္တယ္ လို႔ခန္းမွန္းထားတယ္။
သဘာဝ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္မ်ားေလ်ာ့နည္းဆုံး႐ႈံးမႈကို တားဆီးေရးနဲ႔စဥ္ဆက္ မျပတ္အက်ဳိးရွိရွိ အသုံးျပဳႏိုင္ ေရး၊ ပတ္ဝန္း က်င္ယုိယြင္းမႈ၊ ညစ္ညမ္းမႈ မရွိေစေရး အတြက္ လူတစ္ဦးခ်င္းမွ ပလတ္စတစ္သုံးစြဲ မႈ၊ ထုတ္လုပ္ မႈေတြကို ေလ်ာ့နည္းပေပ်ာက္ လာေအာင္ အမူအက်င့္တစ္ခုအေနနဲ႔ လုိက္ နာေဆာင္ရြက္ရင္းကသာ ပလတ္စတစ္ညစ္ ညမ္းမႈကို ဝုိင္းဝန္းတိုက္ဖ်က္ႏိုင္မွာျဖစ္လို႔ ပလတ္စတစ္မသုံးစြဲေရး ဦးစားေပးစဥ္းစား လာသင့္ ၿပီျဖစ္တယ္။
သုေတသီေတြက ပလတ္စတစ္ကို အခ်ိန္ တိုအတြင္း ပ်က္စီးလြယ္ေစတဲ့ျခတစ္မ်ဳိး ဓာတ္ခြဲ ခန္းမွာ အေျမာက္အျမားေမြးထုတ္ ႏိုင္ရင္ တန္ခ်ိန္ဘီလီယံခ်ီၿပီး စြန္႔ပစ္ထားတဲ့ ပလတ္စတစ္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း ေတြကို အလြယ္ တကူေခ်ဖ်က္ႏိုင္မွာျဖစ္တယ္။ ဒါကလည္း ပလတ္စတစ္ တစ္မ်ဳိးတည္းမွာ ေတြ႕ရွိတာျဖစ္ ၿပီး အျခားပစၥည္းေတြေပၚမွာ ပ်က္စီးမႈ မထည့္တြက္ထားဘူး ဆိုတယ္။ ေသခ်ာတာက ပလတ္စတစ္ကိုေလွ်ာ့သုံး၊ ျပန္လည္သုံးစြဲဖို႔ စီစဥ္ျခင္းသာ ပဓာနျဖစ္တယ္။ ။
ေဒါက္တာလြင္သန္႔
No comments:
Post a Comment