သာေပါင္းတြင္ ေတာဆင္ရိုင္းမ်ား ၀င္ေရာက္မွဳဆယ္ဆမ်ားလာ

သာေပါင္းတြင္ ေတာဆင္ရိုင္းမ်ား ၀င္ေရာက္မွဳဆယ္ဆမ်ားလာ

Photo  (ဧရာ၀တီဆင္ခ်စ္သူမ်ားအဖြဲ ့FB)  ေအာက္တိုဘာလ(၁၆)ရက္ေန ့က သာေပါင္းၿမိဳ႕နယ္ကြၽန္းလ်ားႀကီးအုပ္စုေရလိမ္ေတာအတြင္းေတာဆင္ရိုင္းအုပ္အားေတြ ့ရစဥ္ ။

သာေပါင္း။  ေအာက္တိုဘာလ ၃၁ ရက္

ရခိုင္ရိုးမနွင့္ ဆပ္ စပ္လ်ွက္ရွိေသာ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသၾကီးသာေပါင္းျမိဳ ့နယ္တြင္ ေတာဆင္ရိုင္း ၀င္ေရာက္မွဳမ်ားလာျပီး(၁၂)နွစ္အတြင္း ယခင္ကထက္ ဆယ္ဆပိုမ်ားလာေၾကာင္းေဒသခံမ်ားေျပာၾကားသည္။

ယခင္က စပါးေပၚခ်ိန္လမ်ားျဖစ္သည့္ နို၀င္ဘာ ဒီဇင္ဘာ လမ်ားတြင္ တစ္လကို နွစ္ၾကိမ္ေလာက္သာ ၀င္ေသာ္လည္းယခုအခါ တစ္လ ပ်မ္းမ်ွ အၾကိမ္နွစ္ဆယ္ ခန္ ့၀င္ေရာက္သည္ဟု ေဒသခံ မ်ားကေျပာသည္။

“အရင္ကဒီေလာက္မွမ၀င္ပဲ ခု သူတို ့ေတြက တစ္လကို တစ္ရက္ျခားနွစ္ရက္ျခားဒါပဲကြာတယ္ရက္ဆက္ကို၀င္တာ ဘာ့ေၾကာင့္ ခပ္စိပ္စိပ္၀င္လာလည္းဆိုေတာ့ ဆင္ဆိုတဲ ့သေဘာကေတာနက္ထဲမွာေနတာ ခုက ေတာထဲမွာက လူေတြေရာက္ေနသလို သူတို ့စားက်က္ေတြလည္းေပ်ာက္ကုန္တာေၾကာင့္လို ့ပဲေျပာရမယ္ “ဟု ၾကက္သြန္ကြင္းေက်းရြာ အုပ္ခ်ုပ္ေရးမွဴးဦးျမင့္ေအာင္ကေျပာသည္။

ဆင္၀င္ေရာက္မွဳမ်ားလာျခင္းေၾကာင့္ စပါးေပၚခ်ိန္တြင္  မိန္းကေလးမ်ားကိုသာ အိမ္ေစာင့္အျဖစ္ခ်န္ထားျပီး ရွိသမွ်ေယာက္်ၤားေလးအားလုံးနီးပါ လယ္ထဲကိုသြား၍ လင့္စင္မ်ားထိုးကာ စုေပါင္း၍ ကင္းေစာင့္ၾကရသည္ဟုဆိုသည္။

“တစ္ညလံုးမအိပ္ရဘူးမီးေတြဖိုထားရတယ္ သူတို ့လာျပီးဆို သံပုန္းေတြေခါက္ျပီးေျခာက္ၾကရတာေပါ့ အဓိကကဆင္ေတြကလည္းသူတို ့အစာမရွိလို ့က်ေနာ္တို ့လယ္ထဲကစပါးလာစာတယ္က်ေနာ္တို ့ကလည္းက်ေနာ္တို ့၀မ္းစာကိုအပါမခံနိုင္ေတာ့ ျပန္ေစာင့္ရတာေပါ့ “ဟု လဟာဂမံုေက်းရြာက ဦးသိန္းတန္ကေျပာသည္။

ရာသီဥတုလြန္ကဲျဖစ္စဥ္မ်ားေၾကာင့္ အပူလြန္ကဲလာျပီး ေတာတြင္းရွိစမ္းေခ်ာင္းမ်ားတြင္ ေရမ်ား ခမ္းေျခာက္မွဳမ်ားလည္းရွိလာႏိုင္သည္ဟု
ျမန္မာနိုင္ငံရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမွဳဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းအဖြဲ ့MCCAကထုတ္ျပန္ထားသည္။

မျမင္နိုင္တဲ ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳလို ့ေတာ့ ေျပာလို ့ရမယ္ ဘာလို ့လည္းဆို အပူခ်ိန္ေတြကလည္းမ်ားလာတယ္ မိုးရြာမွဳနွန္းကလည္း ကာလတိုလာတဲ ့အခါ ေတာမီးေတြေလာင္မယ္ စိမ္ ့စမ္းေရေတြခမ္းလာမယ္ဆုိသူတို ့စားမယ့္စားက်က္ေျမကလည္းနည္းနည္းလာျပီးေတာ့ ကက်ေနာ္ထင္တယ္ ဆင္ေတြကစားက်က္ေျမရွိတဲ ့ဘက္ကို ေရြ ့ေျပာင္းလာတာဟာ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲမွဳရဲ ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳတစ္ခုလို ့ေတာ့ ေျပာလို ့ရပါတယ္ ဟု -MCCAကကိုစိုင္မြန္ကေျပာသည္။

ဆင္မ်ားသည္ ေတာမ်ားကို ေမႊ ေႏွာက္ရင္း အစာရွာေဖြသည့္အေလ့အထရွိသည့္အတြက္ ယခင္က ခ်ဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္းေတြေၾကာင့္ ေလာင္းရိပ္မိေနၾကေသာ အပင္ငယ္မ်ားေနေရာင္ျခည္ရလာၾကၿပီး ႀကီးထြား ခြင့္ရလာၾကသကဲ့သိုဆင္မ်ား၏မစင္စြန္႔ပစ္မႈ တစ္ဆင့္ သစ္ေစ့မ်ားကို အလုိေလ်ာက္ျဖန္႔ခ်ိေပးျခင္း ေၾကာင့္ သစ္ေတာမ်ားကုိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေပါက္ ေရာက္ေအာင္ လုပ္ေပးသလိုျဖစ္ျပီး ေဂဟစနစ္ကိုလည္းထိမ္းသိမ္းေပးျခင္းေၾကာင္ ့အစိုးရအေနနွင့္ ဆင္မ်ားကိုစနစ္တက်ထိမ္းသိမ္းဖို ့ဆင္ပညာရွင္မ်ားကအၾကံျပဳထားသည္။

ဆင္ပညာရွင္အခ်ိဳ ့ကေတာ့ ဆင္ေတြရ ဲ ့စားက်က္မ်ားေပ်ာက္လာျပီး အစာနွင့္ေရ ရွားပါးလာျခင္းေၾကာင့္္ လူေနထိုင္ရာအရပ္ေဒသမ်ားကို၀င္ေရာက္လာျခင္းျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္ေျပာဆိုသည္။

“ေတာဆင္ရိုင္းကေတာထဲမွာမေနနိုင္ေတာ့တာကအေၾကာင္းအရင္းတစ္ခုခုေတာ့ရွိမယ္ ေတာထဲမွာ လူေတြအမ်ားၾကီးရွိေနမယ္ မုဆိုးေတြ ကလည္းလိုက္ေနမယ္ဒါမွမဟုတ္သစ္ေတြထုတ္ေနမယ္ အဓိက အခ်က္ေတြေပါ့ ေရကေတာ့ အမ်ားၾကီးလိုအပ္တယ္ ဆင္ကတစ္ေန ့တစ္ေန ့ေရအမ်ားၾကီးေသာက္တယ္ေလ ရာသီဥတုပူလာတဲ ့အခါ ခႏၶာကိုယ္ကိုေရနဲ ့ အျမဲျဖန္းေနရတယ္ ဒါေတြလည္း ပါမွာေပါ ့“ဟု ေတာ႐ုိင္းတိရစၧာန္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႕ (Wildlife Conservation Society – WCS) ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ အစီအစဥ္ အႀကီးတန္းနည္းပညာဆုိင္ရာညႇိႏႈိင္းေရးမွဴး ဦးေစာထူးသာဖုိးက ေျပာသည္။

ေတာဆင္မ်ား၀င္ေရာက္မွဳေၾကာင့္ ၂၀၁၇ခုနွစ္တြင္ သာေပါင္းျမိဳ ့နယ္ဆင္ကူးရြာတြင္ လူ ( ၁ )ဦးေသဆံုးခဲ ့ဖူးျပီးနွစ္စဥ္ စပါးဧက (၅၀၀)ခန္ ့ပ်က္စီးေနရသည္။

ဆင္ေတြကလူေနထိုင္ရာအရပ္မ်ားကိုေရာက္လာသည္အျခေနကို အခြင့္ေကာင္းယူကာ ဆင္မုဆိုးမ်ားကသတ္ျဖတ္လာျခင္းေၾကာင့္ သစ္ေတာရဲ ျမန္မာနိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ ့နွင့္ ပူးေပါင္းကာ ကင့္းလွည့္ ေစာင့္ေရွာက္မွဳမ်ားကို တိုးျမွင့္ ေဆာင္ရြက္ေနသည္ဟု သာေပါင္းေဒသတြင္ လွုပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ဧရာ၀တီဆင္ခ်စ္သူမ်ားအဖြဲ ့FOWက ဘရန္ဆိုင္းကေျပာသည္။

ေတာဆင္ရိုင္းမ်ားသည္ လူေတြနွင့္နီးရာကိုေရာက္လာသည္နွင့္အမ်ွ ဆင္မုဆိုးမ်ားရဲ ့ပစ္ခတ္မွဳကိုလည္း ရင္ဆိုင္ေနရျပီး ေရအိုင္မ်ားအနီးတြင္ ေတာဆင္ရိုင္းမ်ားကို ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ထားသည္ကိုေတြ ့ရေလ့ရွိသည္။

“ဆင္ေသေတြ ေတြ ့တာက ေရ အိုင္ေတြ အနားမွာပဲ ဆိုေပမဲ ့ေရလိုအပ္ခ်က္တစ္ခုတည္းေၾကာင့္ ေတာ့မဟုတ္ဘူး အျခားအေၾကာင္းေတြလည္းပါမယ္ အဓိကကေတာ့သူတို ့စားက်က္ေတြေပ်ာက္လာတာ” ဟု သာေပါင္းျမိဳ ့နယ္ သစ္ေတာ ဦးစီးဌာန ေတာအုပ္ၾကီး ဦးေအာင္ကိုကိုကေျပာသည္။

သာေပါင္းျမိဳ ့နယ္တြင္၂၀၁၂ ခုနွစ္မွ ၂၀၁၇ ခုနွစ္အတြင္းဆင္မုဆိုးမ်ားေၾကာင့္ ေတာဆင္ရီုင္း(၁၃)ေကာင္ သတ္ျဖတ္ခံရသည္ဟု သာေပါင္းျမိဳ ့နယ္ သစ္ေတာ ဦးစီးဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္သည္။

အပူပိုင္းေဒသျဖစ္ေသာ အာရွေဒသ တြင္ဆက္တိုက္ႀကီးထြားလာေသာ လူဦး ေရသည္ ဆင္ေတြရဲ႕ ယုတ္ေလ်ာ့လာေသာ စားက်က္ေျမထဲကို က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္ လာေၾကာင္း ကမၻာ ့ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္ မ်ား ရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ (World Wildlife Fund – WWF) ၏ဝက္ဘ္ဆုိက္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။

မ်ိဳးမင္းပိုင္