ကန္လႊတ္ေတာ္မွာ ရုိဟင္ဂ်ာ အခြင့္အေရး ၾကားနာ

ကန္လႊတ္ေတာ္မွာ ရုိဟင္ဂ်ာ အခြင့္အေရး ၾကားနာ

အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ ရခုိင္ျပည္နယ္က ရုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနအေၾကာင္း ၾကားနာပြဲတခု မေန႔က က်င္းပခဲ့ပါတယ္။အခမ္းအနားအဖြင့္မွာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Ed Royce အက္ဒ္ ရြိဳက္စ္ က ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ နယ္ျခားလုံၿခဳံေရး စခန္းေတြတုိက္ခုိက္ခံရၿပီးေနာက္ ျပဳလုပ္တဲ့ စစ္ဆင္ေရးေတြမွာ  ျမန္မာအစုိးရတပ္ဖြဲ႔ေတြဟာလူသားျဖစ္တည္မႈဆန္႔က်င္တဲ့ ျပစ္မႈေတြအျဖစ္ ရုိဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီးေတြကုိမုဒိမ္းက်င့္မႈေတြ၊ သတ္ျဖတ္မႈေတြကုိ က်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဒါဟာ
လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ အက်ဳံးဝင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

မေန႔ကၾကားနာပြဲကုိ ကြယ္လြန္သူ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ တြမ္လန္ေတာ့စ္ ထူေထာင္ခဲ့တဲ့Tom Lantos Human Rights Commission  လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကႀကီးမွဴးက်င္းပတာပါ။ အခမ္းအနားကုိ တက္ေရာက္ၾကားနာတဲ့  ေကာ္မရွင္ တြဲဘက္ ဥကၠဌJames McGovern ဂ်ိမ္းစ္ မက္ဂုိဗန္ က ရုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာရာစုႏွစ္မ်ားစြာ ေနထုိင္ခဲ့ၾကသူေတြျဖစ္ပါလ်က္ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႔လူမႈေရးအရ ခြဲျခားဆက္ဆံခံေနရတဲ့ လူမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ခရီးသြားလာခြင့္၊အလုပ္လုပ္ခြင့္၊ ထိမ္းျမားခြင့္ စတာေတြကုိ တျခားႏုိင္ငံသားေတြနည္းတူမရရွိေၾကာင္း၊ ရုိဟင္ဂ်ာ ၈ သိန္းခန႔္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ဆုံးရွဳံးေနေၾကာင္း၊မိမိတုိ႔ ေကာ္မရွင္က ရုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အျခအေနကုိ ၂ဝဝ၉ ကစၿပီးေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ရာမွာ တုိးတက္ေကာင္းမြန္ လာျခင္းမရွိပဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တုိဘာတုိက္ခုိက္မႈ ေနာက္ပိုင္းမွာ အႀကီးအက်ယ္ ပုိမုိဆုိးဝါးလာခဲ့ေၾကာင္းနဲ႔ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရုံးရဲ႕ ေဖေဖၚဝါရီလ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရအစုိးရတပ္ဖြဲ႔ေတြဟာ အုပ္စုဖြဲ႔ မုဒိမ္းက်င့္မႈ ကေလးသူငယ္ေတြ မက်န္ ရက္စက္စြာသတ္ျဖတ္မွဳ၊ ရုိက္ႏွက္ႏွိပ္စက္မွဳ၊ ဖ်က္ဆီးမီးရွဳိ႕မွဳေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္းေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္သူက ႏုိဘယ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစုိးရကအဲဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြကုိ ျငင္းဆုိခဲ့ေၾကာင္း ျမန္မာ သမၼတ ဖြဲ႔စည္းေပးခဲ့တဲ့စုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကလည္း အေရးယူစရာ တခုမွမေတြြ႔ရဖူးလုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့ေၾကာင္းဒါေပမယ့္ ေဒသခံမ်က္ျမင္သက္ေသေတြရဲ႕ ထြက္ဆုိခ်က္ေတြအရလူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္ဆုိတာ ခုိင္လုံယံုၾကည္ဖြယ္ေတြ႔ရေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကုိယ္စားလွယ္ကလည္း ႏုိင္ငံတကာစုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ဖုိ႔ တင္ျပခဲ့ေၾကာင္းေျပာပါတယ္။

 အဲဒီေနာက္ တက္ေရာက္ထြက္ဆုိသူ ေလးဦးျဖစ္ၾကတဲ့ UUSC (Unitarian UniversalistService Committee) လူ႔အခြင့္ေရးအဖြဲ႔ ဥကၠဌနဲ႔ လြတ္ေတာ္အမတ္ေဟာင္း Tom Andrewsတြမ္ အင္ဒရူးစ္၊ Fortify Rights လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ Matthew Smithမက္သယူး စမစ္သ္၊ U.S. Holocust Memorial Museum’s Center for the Prevention ofGenocide အေမရိကန္ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မွဳတားဆီးေရးအဖြဲ႔ အရာရွိ Ms. AndreaGittleman အင္ဒရီယာ ဂစ္တယ္လ္မင္န္ နဲ႔ ျမန္မာျပည္က လာေရာက္တဲ့ရုိဟင္ဂ်ာေခါင္းေဆာင္ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ ေခၚ မုိဟာမက္ နာအင္းမ္ Mohamed Naeemတုိ႔က ဆက္လက္ေျပာဆုိၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ထြက္ဆုိခ်က္ေတြထဲမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ရဟတ္ယာဥ္ေပၚက ပစ္ခတ္လုိ႔ အရပ္သားေတြေသဆုံးရပုံေတြ၊ မီးရွိဳ႕သတ္ျဖတ္ခံရပုံေတြ၊ထြက္ေျပးရပုံေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာစုံစမ္းေရးအဖြဲ႔ ေစလႊတ္ဖုိ႔လုိအပ္ပုံေတြ အျပင္ရခုိင္ျပည္နယ္မွာသာမက ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္စတဲ့ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာစစ္တပ္က လူ႔ခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖါက္ေနပုံေတြ ပါဝင္ပါတယ္။

ရုိဟင္ဂ်ာ ေခါင္းေဆာင္ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ဟာ အမ်ဳိးသားဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဒီမုိကရက္တစ္ပါတီရဲ႕ ဒုဥကၠဌ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။  သူက ရုိဟင္ဂ်ာေတြအေနနဲ႔ေရြးေကာက္ပြဲမဲေပးခြင့္အပါအဝင္ ဆုံးရွဳံးေနတဲ့ အခြင့္အေရးေတြကုိ တင္ျပၿပီးအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝန္းအေနနဲ႔ဥပေဒနဲ႔အညီ ရုိဟင္ဂ်ာေတြ နုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရရွိေရး၊ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြလြတ္လပ္စြာေပးခြင့္ ရရိွေရး၊ လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္ ရရွိေရး၊ က်န္းမာေရးကုသမွဳရရွိေရး၊ ပညာသင္ခြင့္ရရွိေရး၊ မူလေနရပ္ေဒသေတြမွာ ျပန္လည္ေနထုိင္ခြင့္ရရွိေရးနဲ႔ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ပိတ္ေလွာင္မထားပဲ အလုပ္လုပ္ခြင့္ရရွိေရးတုိ႔အတြက္ ပါဝင္ကူညီေပးေစလုိေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

ၾကားနာထြက္ဆုိပြဲ ေခတၱနားခ်ိန္မွာ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ ေခၚ မုိဟာမက္ နာအင္းမ္ ကေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ သူတုိ႔ကုိ လက္ခံစကားေျပာသင့္တယ္လုိ႔ RFA ကုိေျပာပါတယ္။

 ျပႆနာေတြ ေျဖရွင္းေရးအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံဖုိ႔
သူတုိ႔ႀကိဳးစားတာ ေအာင္ျမင္မွဳမရွိေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ ႏွစ္ဖက္အသုိင္းအဝုိင္းနဲ႔ ေတြ႔ေစလုိေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူတုိ႔အားလုံးရဲ႕ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖစ္ပါေၾကာင္းနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က လက္ရွိမွာ သူတုိ႔ကုိဥပကၡာျပဳထားတဲ့အတြက္ ဝမ္းနည္းေၾကာင္း စသျဖင့္ ေျပာပါတယ္။

ေအာက္လႊတ္ေတာ္ Rayburn အေဆာက္အဦးမွာျပဳလုပ္တဲ့ မေန႔က ၾကားနာပြဲဟာဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕က ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ ညီလာခံ မွာျမန္မာျပည္ကုိ စုံစမ္းေရးအဖြဲ႔ေစလႊတ္ဖုိ႔ ေျပာဆုိေနၾကခ်ိန္နဲ႔တုိက္ဆုိင္ေနပါတယ္။ ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက လာတဲ့သတင္းတပုဒ္မွာေတာ့ ေမာင္ေတာေဒသမွာ ဖမ္းဆီးခံေနရတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာဦးေရ ၄ဝဝေက်ာ္ရွိေၾကာင္းနဲ႔ အဲဒီလူေတြထဲမွာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္လူငယ္ ၁၃ဦးပါဝင္ေနေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။

ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္က လာတဲ့ ေနာက္ဆုံးသတင္းအရ ၿဗိတိန္က ကမကထျပဳ တင္ျပခဲ့တဲ့ရခုိင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔  ျမန္မာျပည္ေဒသတခ်ဳိ႕မွာတုိက္ခုိက္မွဳေတြ ထပ္မံျဖစ္ပြားလာတာကုိ စုိးရိမ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္မယ့္ေၾကညာခ်က္ကုိ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီမွာ ဒီကေန႔ ေဆြးေႏြးၾကရာမွာ ရုရွားနဲ႔တရုတ္ႏုိင္ငံေတြက ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရပါတယ္။

ဓါတ္ပံု - ရခိုင္ျပည္နယ္က မြတ္စလင္ေတြကို ေတြ႔ရစဥ္
RFA