ေသနတ္ေတြ ဘယ္က ဝင္လာေနသလဲ

ေသနတ္ေတြ ဘယ္က ဝင္လာေနသလဲ

တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ လက္နက္ဖမ္းဆီးရရွိတာေတြက တစ္ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ပိုမ်ားလာတာနဲ႔အမွ် ေသနတ္ေတြ ဝင္ေရာက္လာတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြကို ေသခ်ာစိစစ္သင့္ၿပီလို႔ ပညာရွင္ေတြက ေျပာပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ဝင္ၿမိဳ႕ထြက္ ဂိတ္ေတြမွာစစ္ေဆးအေရးယူမႈအားနည္းတာေၾကာင့္ မူးယစ္ေဆးနဲ႔ လက္နက္ေတြဝင္ေရာက္ေနတာဟာ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာအဆင့္ကို ေရာက္လာၿပီးလံုျခံဳမႈကင္းမဲ့ေနတယ္လို႔ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေရာဘတ္စန္း ေအာင္က ဆိုပါတယ္။

ဇန္နဝါရီလ ၂၉ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေလဆိပ္မွာ တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေနဦးကိုနီကို ေသနတ္နဲ႔အနီးကပ္ပစ္သတ္တာ၊ ဇန္နဝါရီ ၁၈ ရက္ေန႔ကဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္ နမ့္မျဖစ္ေက်းရြာ အလယ္တန္းေက်ာင္းက ေက်ာင္းဆရာ ကို ေသနတ္နဲ႔ပစ္သတ္တာ၊ မတ္လ ၂၄ ရက္ေန႔က ထားဝယ္ခ႐ိုင္အတြင္းမွာ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးကအလုပ္လာလုပ္တဲ့ အမ်ိဳးသားႏွစ္ဦးေသနတ္နဲ႔ ပစ္ သတ္ခံရတာေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အဲသည္လို ေသဆံုးမႈေတြေၾကာင့္ ျပည္သူေတြဟာ လံုျခံဳမႈမရွိေတာ့တဲ့အေျခအေန အတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကၿပီး ေသနတ္ေတြကိုင္ေဆာင္ခြင့္ျပဳထားလား၊ ေသနတ္ေတြ ဘယ္ကလာေနလဲဆိုတကို ျပည္သူေတြက သိခ်င္ေနၾက ပါတယ္။

ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ထုတ္ျပန္တဲ့ အခ်က္အလက္အရ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ဖမ္းဆီးရမိတဲ့ လက္နက္အမႈေပါင္း ၁၁၂၇၊ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ ဖမ္းဆီးရမိတဲ့ လက္နက္အမႈေပါင္း ၁၄၀၄ အထိ ျမင့္တက္လာတယ္။
လက္နက္မႈမွ ျမႇား၊ ဒူးေလး၊ အ႐ိုးအသြား ေျခာက္လက္မေက်ာ္နဲ႔ ဓားရွည္၊ ေပါက္ဆိန္၊ လက္လုပ္ေသနတ္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ လိုင္စင္မရွိဘဲကိုင္ေဆာင္တဲ့ စစ္သံုးလက္နက္ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။

ဘယ္ကဝင္လာလဲ
တရားမဝင္လက္နက္ေရာင္းဝယ္မႈေတြဟာ နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ အမ်ားဆံုး လုပ္ကိုင္ၾကတယ္လို႔ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနသူအခ်ိဳ႕ဆီက သိရပါတယ္။

‘ဘယ္ကလာလဲဆိုေတာ့ နယ္စပ္ေတြမွာ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈေတြၿပီးရင္ တရားမဝင္ လက္နက္ေဈးကြက္မွာ Stock ေတြမ်ားလာတာေတာ့ အမွန္ပဲ၊ ကရင္ဘက္က ဝင္တဲ့လမ္းေၾကာင္းကေတာ့ လိုင္စင္မဲ့ကားေတြနဲ႔အတူကပ္ပါလာတယ္၊ တ႐ုတ္ဘက္ဆိုရင္ေတာ့ ဆိုင္ကယ္ကယ္ရီသမားေတြကတစ္ဆင့္နည္းနည္းပါးတဲ့ အတိုေလးေတြရႏိုင္တယ္၊ အရွည္ကေတာ့ နည္းနည္းခက္တယ္၊ အေရအတြက္ ႀကီးႀကီးမားမားကလဲ အဖြဲ႕အစည္းမရွိဘဲ၀ယ္လို႔မရႏိုင္ဘူးလို႔ ကရင္ျပည္နယ္က လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ဝင္ ေဟာင္းတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္က လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္း ကိုေက်ာ္က ထိုင္းဘက္က စစ္ဆင္ေရးေလ့က်င့္ၿပီးေတာ့ သက္တမ္းကုန္လို႔မသံုးေတာ့တဲ့ လက္နက္ေတြက နယ္စပ္ေဈးကြက္ထဲကို ေရာက္လာတာ၊ အဲဒီကေန ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီကိုေရာက္ လာတယ္၊ ကြ်န္ေတာ္လက္နက္ကိုင္တပ္နဲ႔ ေနစဥ္တုန္းကေတာ့ လက္နက္ေတြ အဲဒီလမ္းေၾကာင္းကေန ဝင္ေရာက္လာတာပဲလို႔ ေျပာပါတယ္။

တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီကိုလုပ္ႀကံခဲ့တဲ့ ပစၥတို (၉ – မမ) တစ္လက္၊ ငါးလံုးျပဴးေသနတ္တစ္လက္နဲ႔ က်ည္ဆန္ေတြကို ထိုင္း -ျမန္မာ နယ္စပ္ျမဝတီၿမိဳ႕ မွာ သြားေရာက္ဝယ္ယူခဲ့တယ္လို႔ ထြက္ဆိုထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႕ ရဲမွဴးႀကီးတစ္ဦးက ကိုယ့္ႏိုင္ငံတစ္ခုတည္းတြက္လို႔မရဘူး၊ ထိုင္းတို႔၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တို႔မွာဆိုရင္ သူတို႔ႏိုင္ငံတြင္းမွာ လက္နက္ပုန္းေတြက ပ်ံ႕ေနတာေၾကာင့္ တို႔ႏိုင္ငံထဲကို စိမ့္ဝင္လာတယ္၊ ကုန္သြယ္မႈေတြလုပ္ၾကတဲ့အတြက္ ဝယ္ယူလို႔ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ေဈးကြက္
နယ္စပ္ေဒသေမွာင္ခိုေဈးကြက္မွာ လက္နက္အမ်ိဳးအစားေပၚမူတည္ၿပီး အဆင့္ေတြ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အသံုးျပဳျပီးသား လက္နက္ေတြျဖစ္တယ္။ အသစ္နီးပါးေကာင္း တာဆိုရင္ ေအ(A)၊ သူ႕ ထက္နည္းနည္းညံ့တာက ဘီ (B)၊ အနိမ့္ဆံုးဟာကစီ (C) ျဖစ္ပါတယ္။
နယ္စပ္ေတြကေန ငါးလံုးျပဴးေသနတ္နဲ႔ က်ည္ဆန္၊ ေျခာက္လံုးျပဴးေသနတ္နဲ႔ က်ည္ဆန္၊ ေအေက၄၇ ေသနတ္နဲ႔ က်ည္ဆန္၊ အမ္ ၁၆ ေသနတ္နဲ႔က်ည္ဆန္၊ မက္ဂၢနမ္ေသနတ္တို/ရွည္၊ ၂၀ ဂိတ္ (ကိုးလံုးထိုး) ေသနတ္၊ ၆၆ မမ၊ ၈၁ မမ၊၁၂၀ မမ လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႔ က်ည္ဆန္၊ RBG 2/5/7 နဲ႔ ေသနတ္က်ည္ေတြ၊ ၉ မမ က်ည္ေတြကို ဝယ္ယူရရွိႏိုင္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ထိုင္းကေန ေဘာပင္ေသနတ္၊တစ္လံုးထိုးေသနတ္၊ လုပ္ေသနတ္ေတြအလြယ္ တကူ ဝယ္ယူႏိုင္တယ္။ ေသနတ္ေတြရဲ႕ ေဈးႏႈန္းဟာ အနိမ့္ဆံုး က်ပ္ ၁၀ သိန္း ကေန က်ပ္ ၂၅ သိန္းအထိ ေပါက္ေဈးရွိတယ္လို႔ လက္နက္ကိုင္တပ္အခ်ိဳ႕ ဆီက သိရပါတယ္။

လက္နက္ကိုင္ခြင့္
တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ လက္နက္ခဲယမ္းေတြကို ကိုယ့္ အစီအစဥ္နဲ႔ကိုယ္ဝယ္ကိုင္ၾကတာမ်ားတယ္။ အဖြဲ႕အစည္းက ထုတ္ေပးတာေသ နတ္နဲ႔ က်ည္ ၁၀ဝ ဆိုေပမဲ့ ကိုယ့္ဟာ ကိုယ္အပိုဝယ္ထားၾကတာ၊ လက္ပစ္ဗံုး အပိုဝယ္ေဆာင္ထားၾကသူေတြရွိတယ္။ အဲသည္ကေန လက္နက္ပုန္းေတြ မ်ားလာတယ္လို႔ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္း အခ်ိဳ႕ကဆိုပါတယ္။

ရွမ္းျပည္နယ္ဘက္က လက္နက္ကိုင္ေဟာင္းတစ္ဦးကေတာ့ ‘ျပည္သူ႕စစ္မွာ ဌာေနျပည္သူ႕စစ္နဲ႔ လႈပ္ရွားျပည္သူ႕စစ္ဆိုတာရွိတယ္၊ လႈပ္ရွားျပည္သူ႕စစ္မွန္သမွ် လက္နက္ကိုင္တယ္ ဌာေနျပည္သူ႕စစ္ကေဒသ လိုအပ္ခ်က္အရထုတ္ေပးတာရွိသလို ထုတ္မေပးတာလဲရွိတယ္၊ ေနာက္ ထပ္အသြင္ေျပာင္းျပည္သူ႕စစ္ဆိုတာရွိေသးတယ္၊ လက္နက္ကိုင္တပ္ေတြကို ျပည္သူ႕စစ္အသြင္ေျပာင္းၿပီးေတာ့ လက္နက္ကိုင္ခြင့္ေပးထားတာလို႔ ရွင္းျပပါ တယ္။

ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ မုန္းကိုး ျပည္သူ႕စစ္၊ မန္ပန္ျပည္သူ႕စစ္၊ ေကာင္း ခါးျပည္သူ႕စစ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းမွာ မဂ်မ္းျပည္သူ႕စစ္၊ မဟာဂ်ာျပည္သူ႕ စစ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ဆင္ေၾကာ့ျပည္သူ႕စစ္၊ မိုင္းေခးျပည္သူ႕စစ္ စတာေတြ ရွိပါတယ္။

အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ေတြဟာ လည္းသတ္မွတ္ေနရာေတြမွာ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ရွိၿပီး ၿမိဳ႕တြင္းသြားလာရင္ ယူေဆာင္ခြင့္ပိတ္ပင္ထားတယ္လို႔သိရပါတယ္။
ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ လံုျခံဳေရးသိပၺံဒါ႐ိုက္တာကိုေနေဇာ္ေအာင္က လက္နက္ လိုင္စင္ထုတ္ေပးဖို႔ဆိုတာက လက္ရွိအေနအထားနဲ႔ ဘယ္လိုမွမျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ရွင္းျပပါတယ္။

ျပင္ဆင္ဖို႔
နဝတ (နအဖ) အစိုးရတက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပည္သူေတြထဲက လက္နက္ေတြကိုသိမ္းဆည္းခဲ့ပါတယ္။ အခုုေနာက္ပိုင္းဖမ္းဆီးရမႈေတြကို ၾကည့္ရင္လက္နက္နဲ႔ မူးယစ္ေဆးဟာ ပူးတြဲပါလာတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။

‘ေသနတ္နဲ႔ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကလဲ အားနည္းတယ္၊ ေခတ္နဲ႔ေလ်ာ္ညီမႈ မရွိေတာ့ဘူး၊ အမ်ားႀကီးျပင္ဆင္ရမယ္၊မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ အတူပါလာရာကေန ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမႏိုင္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္၊ အခုဆိုရင္ပစ္ခတ္ခံရတဲ့ႏႈန္းက တျဖည္းျဖည္းျမင့္တက္လာတယ္၊ အဲဒါကို ထိန္းေက်ာင္းႏိုုင္ဖို႔လိုတယ္၊ ၈၈ မတိုင္ခင္တုန္းက လိုင္စင္နဲ႔ကိုင္ရတာ၊ အခုဟာက ဘယ္လိုအေနအထားေတြ ဆိုတာ ခန္႔မွန္းလို႔မရဘူးျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဦးေရာဘတ္စန္းေအာင္က ေျပာပါ တယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၈ ရက္က ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္မွာ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဌာနဒုတိယဝန္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္စိုးက ၁၈၇၈ လက္နက္အက္ဥပေဒကို ၁၉၄၉ လက္နက္ (အေရးေပၚျပစ္ဒဏ္စီရင္မႈ) (ယာယီ) အက္ဥပေဒနဲ႔ ၁၉၅၀ လက္နက္(ယာယီ) ျပင္ဆင္ခ်က္ အက္ဥပေဒတို႔ကို တစ္ေပါင္းတည္း ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးဆြဲ ေဆာင္ရြက္ေနတာအျပင္ လက္နက္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထိေရာက္တဲ့ တားျမစ္ထိန္းခ်ဳပ္အေရးယူႏိုင္ဖို႔ ဥပေဒတစ္ရပ္ျပင္ဆင္ေရးဆြဲေန တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ကိုေနေဇာ္ေအာင္က လံုျခံဳေရးက႑ႀကီးတစ္ခုလံုးကို သံုးသပ္ဖို႔လိုတယ္၊ ဒါမွ တစ္ခုခ်င္းစီကိုထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ျဖစ္ႏိုင္မယ္၊လံုျခံဳေရးအေျခအေနေျပာင္းလဲဖို႔တိုးျမႇင့္ လုပ္ေဆာင္သင့္ၿပီ၊ လံုျခံဳေရးအေျခအေနဆိုးေနတာဟာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီေနၿပီ၊ ေျပာင္းလဲဖို႔တစ္ခုခုလုပ္ေဆာင္ဖို႔လိုေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။

တရားမဝင္လိုင္စင္မဲ့ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၁၈၇၈ ခုႏွစ္ လက္နက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၉ အရ ေထာင္ဒဏ္သံုးႏွစ္ သို႔မဟုတ္ ေငြဒဏ္ သို႔မဟုတ္ဒဏ္ႏွစ္ရပ္စလံုးခ်မွတ္ႏိုင္ၿပီး ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ လက္နက္(ယာယီ) ျပင္ဆင္ခ်က္ အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၉ (က)အရလည္း ေထာင္ဒဏ္အနည္းဆံုး သံုးႏွစ္မွ အမ်ားဆံုးခုနစ္ႏွစ္အထိ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ႏိုင္တယ္လို႔ ျပ႒ာန္း ထားပါတယ္။

ေမစုၾကည္၊ ေအးေအးေအာင္ (Kumudra)