ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေက်းရြာမ်ားတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၃ဝ ေက်ာ္အတြင္း လက္ရွိ အပူခ်ိန္ထက္ ၂ ဒသမ ၃ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ တိုးလာႏိုင္ေၾကာင္း ရာသီဥတုေျပာင္းလဲျခင္းေၾကာင့္ ထိခိုက္ခံစားရႏိုင္မႈ တိုင္းတာစစ္ေဆးျခင္းရလဒ္အရ သိရသည္။
Myanmar Climate Change Alliance (MCCA)၊ သယံဇာတႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္း ေရးဝန္ႀကီး႒ာန၊ World Wildlife Fund Myanmar (WWF) ႏွင့္ ကိုလံဘီယာတကၠသိုလ္တို႔ ပူးေပါင္း၍ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္တြင္ ရာသီဥတုေျပာင္း လဲျခင္းမ်ား ထိခိုက္ခံစားရႏိုင္မႈ တိုင္းတာစစ္ေဆးျခင္းကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး အဆိုပါစစ္ေဆးျခင္းရလဒ္ကို ေဖေဖာ္ဝါရီလ ပထမပတ္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ရာသီဥတုဆိုင္ရာ အႏၲရာယ္အၫႊန္းကိန္းအရ ကမၻာ့ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္း၏ အက်ဳိးဆက္မ်ားကို ဒုတိယအျမင့္ဆုံးခံစားရသည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္လာၿပီး အပူခ်ိန္ျမင့္မားသည့္ အက်ိဳးဆက္မ်ားအေနျဖင့္ လပြတၱာေဒသတြင္ ေန႔အပူခ်ိန္ျမင့္မားလာႏိုင္ ျခင္း၊ မုတ္သုံရာသီ တိုေတာင္းလာႏိုင္ၿပီး မိုးေခါင္ျခင္း၊ ေရႀကီးျခင္း၊ အပူလႈိင္းျဖတ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ၿပီး ေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ား အထြက္ႏႈန္းက်ဆင္းလာႏိုင္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေၾကာင္း MCCA ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။
ဘာေၾကာင့္ အပူခ်ိန္တိုးမွာလဲ
Myanmar Climate Change Alliance ၏ ရာသီ ဥတုေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာနည္းပညာအႀကံေပး ဦးဆိုင္မြန္က ''ဘာေၾကာင့္အပူခ်ိန္တိုးသလဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ရာသီဥတုေျပာင္းလဲျခင္းမ်ား ထိခိုက္ခံစားရႏိုင္မႈကို ေလ့လာတဲ့ေနရာမွာ သုံးခုကို အေျခခံပါတယ္။ ေဂဟစနစ္ကို အေျခခံတယ္။ အေျခခံအေဆာက္အအံု (Infrastructure) ကို အေျခခံတယ္။ ေနာက္သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေျခခံတယ္။ လပြတၱာၿမိဳ႕က ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေျခခံထားတဲ့ အေျခအေနေတြကို လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာ တုံ႔ျပန္ဖို႔အားနည္းတယ္။ နာဂစ္ဒဏ္ခံထားရတဲ့ လပြတၱာက လုံေလာက္တဲ့ တိုးတက္မႈမရွိဘူး။ လက္ရွိရာသီဥတုေျပာင္းလဲျခင္းအေျခအေနေတြနဲ႔ မလြဲမေသြ ၾကံဳေတြ႕ေနရပါၿပီ''ဟု ေျပာသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အပူခ်ိန္ျမင့္မားလာၿပီးရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္းေၾကာင့္ ရလဒ္အေနျဖင့္ လူဦးေရ ၃၁၅ဝဝဝ ခန္႔ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည့္ လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ေက်းရြာမ်ားတြင္ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚ ေဂဟစနစ္ေၾကာင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထြက္ကုန္မ်ား ထုတ္ယူမႈျမင့္မား၍ ဒီေရေတာမ်ားျပဳန္းတီးလာျခင္း၊ ေသာက္သုံးေရရွားပါးျခင္း၊ မိုးေရခ်ိန္ျမင့္တက္မႈမ်ားရွိေသာ္လည္း မိုးရြာသြန္းမႈအခ်ိန္ တိုေတာင္းျခင္း၊ ဆားငန္ေရဝင္ေရာက္မႈေၾကာင့္ စပါးသီးႏွံမ်ား အထြက္ႏႈန္းေလ်ာ့လာျခင္း၊ အလုပ္အကိုင္ရွားပါးမႈေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား မ်ားျပားလာျခင္းၾကံဳေတြ႕ ေနရေၾကာင္း လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္၏ ရြာေပါင္း ၆ဝ ေက်ာ္ကို ကြင္းဆင္းေလ့လာခဲ့သည့္ Myanmar Climate Change Alliance ၏ ေလ့လာခ်က္အရ သိရသည္။
လက္ရွိၾကံဳေတြ႕ေနရသည့္အေျခအေန
လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္အတြင္းႏွင့္ ေက်းရြာမ်ားတြင္ လက္ရွိၾကံဳေတြ႕ေနရသည့္အေျခအေနႏွင့္ပတ္သက္၍ ဦးဆိုင္မြန္ က ''လပြတၱာအတြက္ အဲဒီလိုၾကံဳေတြ႕ရတဲ့အေျခအေနမွာ ေသာက္သုံးေရကေတာ့ အဓိကေပါ့။ အခုက မိုးေရခ်ိန္ ျမင့္တက္လာတယ္ဆိုေပမယ့္ အခ်ိန္အခါမဟုတ္ဘဲ ပုံမွန္တစ္ပတ္ေလာက္ရြာတဲ့မိုးဟာ တစ္ရက္၊ ႏွစ္ရက္ေလာက္ပဲ သဲႀကီးမဲႀကီးရြာခ်တယ္။ ဒါဟာ ေသာက္သုံးေရ ရရွိဖို႔ အဓိကဖ်က္ဆီးခံရတဲ့ အေၾကာင္းပါ။ ေသာက္သုံးေရေပၚမူတည္ၿပီး က်န္းမာေရးအရ ထိခိုက္မႈေတြရွိလာတယ္။ ဆားငန္ဓာတ္ဝင္ေရာက္မႈပိုမ်ားလာေတာ့ စိုက္ပ်ဳိးေနတဲ့ ဆန္စပါးအထြက္ႏႈန္းနည္းလာတယ္။ ဆားငန္ဓာတ္ခံႏိုင္တဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေရးနည္းစနစ္ေတြ လိုလာတယ္။ ငါးေတြ၊ ပုစြန္ေတြ စားက်က္ေတြေျပာင္းကုန္ေတာ့ မိသားစုစားေသာက္ႏိုင္ဖို႔ လူငယ္ပိုင္းေတာ္ေတာ္မ်ားက အျခားၿမိဳ႕ရြာေတြ သြားၿပီး ပိုက္ဆံရွာလာၾကတယ္။ အသက္အပိုင္းအျခားအရဆို အသက္(၁၅)ႏွစ္နဲ႔ (၂ဝ)ၾကားမွာရွိတဲ့ လူလတ္ပိုင္းက ရြာထဲမွာမရွိသေလာက္ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကလပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ ရဲ႕ ရြာေပါင္း ၆ဝ ေက်ာ္ေလာက္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကြင္းဆင္းေလ့လာၿပီး ေတြ႕ရွိတာေတြကို အေျခခံေျပာတာပါ''ဟု ဆိုသည္။
ႏွစ္စဥ္အပူခ်ိန္တိုး
ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္တြင္ အပူခ်ိန္ပိုမိုတိုးလာႏိုင္သည့္ အေျခအေနကို MACC ၏ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲျခင္းမ်ား ထိခိုက္ခံစားရႏိုင္မႈတိုင္းတာ စစ္ေဆးျခင္းရလဒ္ အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ တစ္ႏွစ္အတြင္း အပူဆုံးေန႔ရက္ ၁၇ ရက္အထိ ရွိလာႏိုင္သည္ဟု ပါရွိသည္။
လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ မိုးေလဝသႏွင့္ဇလေဗဒၫႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာန ဦးစီးအရာရွိ ဦးသန္႔စင္ဦးက ''လပြတၱာမွာ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတုန္းက အျမင့္ဆုံးအပူခ်ိန္ ၄ဝ ဒသမ ၅ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ေလာက္အထိ တက္ခဲ့တယ္။ အပူခ်ိန္တက္လာရင္လည္း တစ္ရက္၊ ႏွစ္ရက္၊ သုံးရက္၊ ေလးရက္ေလာက္အထိ ဆက္တိုက္ပူလာတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စခန္းစဖြင့္တဲ့ သုံးႏွစ္ေလာက္အတြင္းမွာ စံခ်ိန္တင္အပူပဲ။ ဒီထက္အပူခ်ိန္ ပိုမ်ားလာရင္ေတာ့ ဂ႐ုစိုက္ရမွာပါ''ဟု အပူခ်ိန္စံခ်ိန္တင္ ျမင့္တက္လာမည့္အေျခအေနႏွင့္ပတ္သက္၍ ေျပာသည္။
ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မည္
အပူခ်ိန္ျမင့္တက္လာမည့္အေျခေနကို ကာကြယ္ႏိုင္ေစရန္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဦးစီးဌာနႏွင္ လူမႈဝန္ထမ္းဦးစီးဌာန၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဦးစီးဌာနတို႔ပူးေပါင္း၍ ဟသၤာတသဘာဝေဘး အႏၲရာယ္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ သင္တန္းေက်ာင္းတြင္ အစိုးရဝန္ထမ္းႏွင့္ ဆရာ ဆရာမမ်ားအား ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈအတြက္ သင္တန္းေပးရန္ စီစဥ္လ်က္ရွိၿပီး သင္တန္းေပးႏိုင္ေရးအတြက္ သင္႐ိုးေရးဆြဲလ်က္ရွိေၾကာင္း MCCA မွ သိရသည္။
''ဧၿပီလေနာက္ပိုင္းမွာ သင္တန္းေပးမွာပါ။ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈအတြက္ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ဘယ္လိုခ်ိတ္ဆက္မႈရွိသလဲဆိုတာနဲ႔ အကဲျဖတ္ ဆန္းစစ္မႈေတြအတြက္ပါ''ဟု ဦးဆိုင္မြန္က ေျပာသည္။
သိသာစြာအပူခ်ိန္ ျမင့္တက္လာမည့္ေဒသမ်ား
ဧရာဝတီျမစ္ဝကြၽန္းေပၚေဒသတြင္းရွိ လပြတၱာၿမိဳ႕ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ေျခာက္ေသြ႕ေဒသတြင္ ပါဝင္ေနသည့္ ပခုကၠဴၿမိဳ႕နယ္တို႔တြင္ MCCA ႏွင့္ WWF တို႔သည္ ေရွ႕ေျပးစီမံကိန္းမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး အဆိုပါၿမိဳ႕ ႏွစ္ၿမိဳ႕သည္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈဒဏ္ကို အျမင့္ဆုံးခံစား ႏုိင္ေျခရွိသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ား ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။
အပူခ်ိန္ျမင့္မားမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္အက်ဳိးဆက္
အပူခ်ိန္ျမင့္မားမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္မည့္ အက်ဳိးဆက္မ်ားအေပၚ မိုးေလဝသပညာရွင္ ေဒါက္တာထြန္းလြင္ က ''ႏွစ္ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ဆိုတဲ့ အပူခ်ိန္မ်ားတယ္။ အပူ ခ်ိန္ျမင့္တက္လာၿပီဆို ျပႆနာကရွိတာပဲ။ အပူခ်ိန္ျမင့္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၾကံဳေတြ႕ရမယ့္ ထိခိုက္မႈက ငါးမ်ိဳးရွိမယ္။အပူခ်ိန္စံခ်ိန္တင္ျမင့္မယ္။ ေရရွားမယ္။ မီးေလာင္မယ္။ ဒီသုံးခ်က္လုံးကလပြတၱာမွာရွိႏိုင္တယ္။ လယ္ယာထြက္ကုန္ အထြက္ေတြေလ်ာ့မယ္။ ေနာက္ အပူနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြျဖစ္မယ္''ဟု ေျပာသည္။
Myanmar Climate Change Alliance ၏ ရာသီ ဥတုေျပာင္းလဲျခင္းေၾကာင့္ ထိခိုက္ခံစားရႏိုင္မႈတိုင္းတာ စစ္ေဆးျခင္းရလဒ္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ပခုကၠဴၿမိဳ႕ႏွင့္ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚေဒသေတာင္ပိုင္းတြင္ရွိေသာ လပြတၱာၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တိုင္းတာခ်က္အရ ၂ဝ၅ဝ ခုႏွစ္တြင္ အပူခ်ိန္ ၂ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ေက်ာ္ တိုးလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ကမၻာတြင္ ၾကံဳေတြခဲ့ရသည့္ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္မ်ားအနက္ နံပါတ္(၈)ေနရာခ်ိတ္ခဲ့သည့္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ေမ ၂ ရက္တြင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည့္ နာဂစ္မုန္တိုင္းတြင္ အစိုးရ တရားဝင္ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ လူေပါင္း ၁၃၈ဝဝဝ ေက်ာ္ကို ေသဆုံးေစခဲ့ၿပီး ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္းရွိ လပြတၱာ၊ ျပင္စလူ၊ ဘိုကေလး၊ ငပုေတာ၊ ဖ်ာပုံ၊ ေဒးဒရဲ၊ က်ဳိက္လတ္၊ ပန္းတေနာ္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေက်းရြာမ်ားအတြင္းရွိ ေဒသခံမ်ားအတြက္ ကုစားလ်က္အဆင့္သာရွိေနဆဲျဖစ္သည္။
သတင္းေဆာင္းပါး - ရဲေခါင္ၫြန္႔၊ ဓာတ္ပုံ - ဟုန္းလိန္း
ျပန္/ဆက္
No comments:
Post a Comment