႐ုပ္႐ွင္ဖန္တီးျခင္း အတတ္ပညာ (Cinema Language) ကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါမွာ ျမန္မာ သဒၵါ နဲ႔ အဂၤလိပ္ သဒၵါေတြကို စၿပီးေလ့လာသလိုပါပဲ။ ျမန္မာ သဒၵါကို စၿပီးေလ့လာရင္ ၀ါစဂၤ (၉) မ်ိဳး႐ွိတယ္ဆိုတာကို ဆရာေတြက အရင္ေျပာျပသလို၊ အဂၤလိပ္သဒၵါမွာလည္း ၀ါစဂၤ (၈) မ်ိဳး (Eight Parts of Speech) ဆိုတာကို ေျပာျပပါတယ္။ ရုပ္ရွင္ဖန္တီးျခင္း အတတ္ပညာ (Cinema Language) ကို ေဟာလိ၀ုဒ္က ၀ါရင့္ ႐ုပ္႐ွင္ အတတ္ပညာ႐ွင္၊ အသိပညာ႐ွင္ေတြက Grammar of Film လို႔ တင္စားေျပာဆိုၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ Grammar ဆိုတဲ့ စကားလံုးကိုသံုးလိုက္ေပမယ့္ ႐ုပ္႐ွင္ ဖန္တီးတာ နဲ႔ သဒၵါအပိုင္း နဲ႔ ဘာမွ မသက္ဆိုင္ပါဘူးလို႔လည္း သူတို႔က ဆိုထားပါတယ္။
ျမန္မာစကားမွာ "သဒၵါမတတ္ရင္ စာမတတ္ဘူး" ဆိုတဲ့ ဆို႐ိုးတခုလည္း ႐ွိေနျပန္ေသးေတာ့ ႐ုပ္႐ွင္ဖန္တီးျခင္းအတတ္ပညာ ခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့ ႐ုပ္႐ွင္ ဇာတ္ကား တကားကို ၾကည့္ရတာက သဒၵါနည္းက် ေရးမထားတဲ့ စာတပုဒ္ကို ဖတ္ရသလိုပါပဲ။ ႐ိ္ုက္ခ်က္၊ အလင္း၊ အေမွာင္၊ အသံ၊ အေရာင္၊ ေနာက္ခံ background နဲ႔ ဇာတ္ေကာင္ေတြကို ေနရာခ်ထားမႈေတြ သဟဇာတမျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ၾကည့္တဲ့ ပရိသတ္ကို ရသ အျပည့္အ၀ေပးႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။
Cinema Language မွာ ေအာက္ပါအစိတ္အပိုင္းေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
၁။ ႐ိုက္ခ်က္ အရြယ္အစား (Shot Size)
ဇာတ္၀င္ခန္း တခန္းခ်င္းစီ (Scene) အလိုက္ ႐ိုက္ခ်က္ (Shot) ဘယ္ႏွစ္ခ်က္႐ိုက္မယ္၊ ဘယ္ ႐ိုက္ခ်က္ကို ဘယ္အရြယ္အစား (ဥပမာ - Close Up Medium, Wide shot စသျဖင့္
၂။ ကင္မရာ frame အတြင္း ဇာတ္ေကာင္မ်ားအား ေနရာခ်ထားပံု၊ တည္ေနရာ ႏွင့္ ေနာက္ခံ background (Composition: Foreground, Midground and Background)
ဇာတ္၀င္ခန္းထဲမွာ ပါတဲ့ ဇာတ္ေကာင္ေတြရဲ႕ အေရးပါမႈေပၚမူတည္ၿပီး ကင္မရာ frame ထဲမွာ ဇာတ္ေကာင္ေတြကို ေနရာခ်ထားပံု၊ ဇာတ္ေကာင္တဦးခ်င္းစီ နဲ႔ ကင္မရာ၊ ေနာက္ခံ background ေတြ နဲ႔ အကြာအေ၀း
၃။ ကင္မရာ၏ တည္ေနရာ ႏွင့္ ႐ႈေထာင့္ (Camera Position and Angles)
၄။ ကင္မရာ ေရြ႕လ်ားမႈ (Camera Movement)
ကင္မရာကို ေ႐ွ႕တိုး၊ ေနာက္ဆုတ္၊ ေဘးတိုက္ ဘယ္ညာကို Dolly နဲ႔ဆြဲၿပီး ႐ိုက္တာမ်ိဳး (Dolly Shot)၊ ေထာက္တိုင္ေပၚမွာ တည္ထားၿပီး ဘယ္ညာ ဆြဲၿပီး ရိုက္တာမ်ိဳး (panning)၊ အထက္ေအာက္ ဆြဲၿပီး ရိုက္တာမ်ိဳး (Tilting) စသျဖင့္၊
၅။ မွန္ဘီလူး (Lens Setting)
ဇာတ္ေကာင္ (သို႔မဟုတ္) အရာ၀တၳဳ နဲ႔ ကင္မရာ အကြာအေ၀း၊ ရိုက္ခ်က္အရြယ္အစား (shot size) ေပၚမူတည္ၿပီး သံုးရမယ့္ မွန္ဘီလူး အရြယ္အစား (ဥပမာ - 24 mm, 50 mm, 80 mm စသျဖင့္)
၆။ အလင္းအေမွာင္ သေဘာတရား နဲ႔ ကာလာ (Lighting and Color)
ဒီအပိုင္းကို Color Temperature အပိုင္း နဲ႔ Color Correction အပိုင္းေရးတဲ့အခါက်ရင္ အေသးစိတ္ေရးပါမယ္။
၇။ အသံဖမ္း၊ အသံထပ္၊ အသံေရာေႏွာျခင္း (Sound: Recording, Voice over, sound mixing, sound design)
၈။ ႐ိုက္ခ်က္ တခု နဲ႔ တခု ဆက္စပ္မႈ (Continuity)
၉။ တည္းျဖတ္ျခင္း (Editing)
အခုေတာ့ ဒီေလာက္ပါပဲ။ ဒီပို႔စ္ေရးတာေရာ၊ မွီျငမ္းဖို႔ ဓာတ္ပံုေတြကို အင္တာနက္ထဲမွာ ေမႊေႏွာက္ရွာတာေရာ စုစုေပါင္း အခ်ိန္ ၃ နာရီေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ ကုန္သြားၿပီး၊ မနက္လည္း မိုးလင္းသြားၿပီ ျဖစ္တာေၾကာင့္ မ်က္ႏွာေပၚ ေစာင္အုပ္ၿပီး အိပ္ပါၿပီဗ်ာ။
Kyaw Thein Kha
No comments:
Post a Comment