မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး၊ ေက်ာက္ပန္းေတာင္းၿမိဳ႕နယ္ရွိ ပုပၸားေတာင္မႀကီးကို ဗဟိုျပဳ၍ စတုန္းရန္းမိုင္ ၃၅၀ ဝန္းက်င္ကို ပုပၸားေတာင္ ယူနက္စကို ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ အမိကမာၻစခန္းသာ (Mount Popa UNESCO Global Geopark) ျဖစ္ေရး အတြက္ ယူနက္စကိုသို႔ တင္သြင္းသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ယူနက္စကို တင္နိုင္ေရးအတြက္ ပုပၸားေတာင္ ယူနက္စကို ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ အမိကမာၻစခန္းသာ ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီကို သစ္ေတာဦးစီးဌာန၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဘူမိေဗဒဌာန၊ ျမန္မာနိုင္ငံ ဘူမိသိပၸံအသင္း၊ ဟိုတယ္ႏွင့္ ခရီးသြားလာေရး ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားျဖင့္ ၂၀၁၆ ေအာက္တိုဘာလ အတြင္း ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္ဟု ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီဥကၠ႒ ဦးသန္းထြန္းက ဧရာဝတီကို ေျပာသည္။
ဦးသန္းထြန္းက “ပုပၸားေတာင္ေဒသ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ အမိကမာၻစခန္းသာႀကီး ယူနက္စကို ကိုတင္ၿပီး အသိအမွတ္ ျပဳခိုင္းေတာ့မယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ားႀကီးရွိေပမယ့္ ပုပၸားေတာင္ဟာ အဂၤါရပ္နဲ႕ အညီဆုံး၊ အခ်က္အလက္ေတြ အကုန္လုံးရွိတဲ့ အတြက္ ဒါကိုေ႐ြးတာပါ။ ယူနက္စကိုရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္အဂၤါရပ္မ်ားနဲ႕ ညီေအာင္ အခု ကြင္းဆင္းမႈေတြ လုပ္ၿပီး အခ်က္အလက္ေတြ စုေဆာင္းေနတယ္” ဟု ဆိုသည္။
ပုပၸားေတာင္ ေရ၊ ေျမ၊ သစ္ေတာ၊ သဘာဝ သယံဇာတႏွင့္ သက္ရွိသတၱဝါမ်ိဳးကြဲ အေမြအႏွစ္တို႔ ဆက္စပ္ ရွင္သန္ေနမႈကို ပညာေပးေရး၊ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးႏွင့္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကို ရည္႐ြယ္သည္ဟု ၎က ေျပာသည္။
Geopark ဆိုသည္မွာ ဘူမိေဗဒ အေမြအႏွစ္မ်ား (Geological heritage) ကို ကာကြယ္ျခင္း၊ အသုံးခ်ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ယင္းသို႔ အသုံးခ်ရာတြင္ ေဒသခံတို႔၏ စီးပြားေရးအေျခအေန (Economic well-being) ျမင့္မားလာ႐ုံသာမက သဘာဝ အေမြအႏွစ္မ်ား ေရရွည္တည္တံ့မႈ (sustainable) ကို ျဖစ္ေစရမည္ဟု သိရသည္။
ခရီးသြားလုပ္ငန္း ဖြံ႕ၿဖိဳးေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ ပုပၸားေတာင္မႀကီးႏွင့္ အနီးဝန္းက်င္အား Geopark လုပ္မည့္ အစီအစဥ္ကို ေဒသခံမ်ားက စိတ္ဝင္စားမႈရွိၿပီး ႀကိဳဆိုေသာ္လည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေၾကာင့္ သဘာဝအလွတရားမ်ား ပ်က္စီးသြားမည္ကို စိုးရိမ္မႈမ်ားရွိသည္ဟု ပုပၸားေတာင္ ခ်စ္သူမ်ားအသင္း အတြင္းေရးမႉး ကိုမင္းဆန္းက ေျပာသည္။
ကိုမင္းဆန္းက “ကိုယ့္ရဲ႕အေမြအႏွစ္ေတြကို ျပခြင့္ရတဲ့အတြက္ ေဒသခံေတြေရာ က်ေနာ္တို႔ေရာ ဝမ္းသာအားရ ႀကိဳဆိုပါတယ္၊ စိတ္ဝင္တစားလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပုပၸားေတာင္မႀကီးရဲ႕ ႀကိဳးဝိုင္းဧရိယာ အေတာအတြင္းမွာေတာ့ ဟိုတယ္ေတြ၊ ေကဘယ္ေတြ အေဆာက္မခံနိုင္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေက်းငွက္သားရဲေတြ၊ ရွားပါးတိရစာၦန္ေတြ ပေပ်ာက္သြားနိုင္တယ္၊ လူဝင္လူထြက္ မ်ားမႈေၾကာင့္ သဘာဝတရား ပေပ်ာက္သြားမွာ၊ သစ္ပင္ေတြ၊ ေတာေတြ ျပဳန္းတီးသြားမွာ၊ ဒါေတြ က်ေနာ္တို႔ ဘက္က စိုးရိမ္တာ” ဟု ရွင္းျပသည္။
ဆက္လက္၍ ၎က လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ၎တို႔အေနျဖင့္ ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီႏွင့္ တႀကိမ္သာ ေတြ႕ဆုံရေသးၿပီး ၎တို႔၏ စိုးရိမ္မႈမ်ားကို ေျပာျပထားေၾကာင္း၊ Geopark လုပ္မည့္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း ပုံစံမူဝါဒမ်ားကို မသိရေသးသည့္အတြက္ အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးရမည့္ အပိုင္းမ်ားလည္း ရွိေသးေၾကာင္း ေျပာသည္။
ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီ အေနျဖင့္ ပထမဦးဆုံး ကြင္းဆင္းေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိၿပီး လိုအပ္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ား၊ ေနရာမ်ားကို မွတ္သားထားေၾကာင္း၊ ဘူမိေဗဒအရ အေရးႀကီးသည့္ ထူဆန္းသည့္ ေက်ာက္မ်ား၊ ေခ်ာ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ သာမက သစ္ေတာ၊ သားေကာင္၊ ေက်းငွက္၊ သစ္ပင္၊ ေဆးဘက္ဝင္ အပင္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ေဒသခံတို႔ ဓေလ့ရိုးရာ စသည္ျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။
ယူနက္စကိုက သတ္မွတ္ထားသည့္ အဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္အညီ ျဖစ္ရန္ အခ်ိန္ကာလ ၾကာျမင့္ဦးမည္ျဖစ္ၿပီး ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီအေနျဖင့္ ၂၀၁၇ ဒီဇင္ဘာတြင္ ယူနက္စကိုသို႔ တင္နိုင္ရန္ ရည္႐ြယ္ထားသည္ဟု ဦးသန္းထြန္းက ေျပာသည္။
“အမ်ားႀကီး ေလ့လာမႈလုပ္ရဦးမွာ။ ေနာက္ထပ္ ၆ လ တန္သည္၊ ၁ ႏွစ္တန္သည္ အေသးစိတ္ သုေတသနေတြ အမ်ားႀကီး လုပ္ရဦးမယ္။ အခုလို စာရင္းေကာက္ၿပီး တင္ျပ႐ုံနဲ႕မရဘူးေလ။ ၾကားထဲမွာ Tourism ေတြ လုပ္ရဦးမယ္။ ဒီေဒသရဲ႕ ထြက္ကုန္ေတြ၊ ေက်း႐ြာေတြရဲ႕လုပ္ငန္းေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လက္မႈပညာ၊ အႏုပညာ၊ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္မႈ၊ သီးႏွံထြက္ကုန္၊ စီးပြားေရး အားလုံးနဲ႕ ဆိုင္တယ္။ အခုက စတင္ၿပီး ကြင္းဆင္းတဲ့အဆင့္ပဲ ရွိေသးတယ္” ဟု ၎က ရွင္းျပသည္။
မႏၲေလးတိုင္း ေက်ာက္ပန္းေတာင္းၿမိဳ႕နယ္ သံဘိုေက်း႐ြာတြင္ ေျမအနက္ ၁၀ ေပခန့္၌ ေတြ႕ရွိရသည့္ လုံးပတ္ ၅ ေပ၊ အရွည္ ေပ ၅၀ ခန့္ သစ္ပင္ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ႂကြင္း (အင္ၾကင္းေက်ာက္) သည္ Geopark ဧရိယာထဲတြင္ ပါဝင္ေနသည့္ အတြက္ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္အျဖစ္ ျပန္ခန္းႏွင့္ ျပသရန္ ရည္႐ြယ္ထားေၾကာင္း သိရသည္။
Sources : Irrawaddy Publishing Group
No comments:
Post a Comment