Tuesday, July 31, 2018
ငပုေတာျမိဳ့နယ္တြင္ ျမန္မာ့ေတာဆင္ရိုင္းမ်ားထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းစြမ္းေဆာင္ရည္ျမင့္တင္သူ ဂုဏ္ ျပဳ ဆုခ်ီးျမင့္ပြဲက်င္းပ
သတင္း/ဓာတ္ပံု =ေရႊရည္ဝင္း (တိုင္းဧရာ)
ပုသိမ္ ၾသဂုတ္ ၁ရက္၂၀၁၈
ဧရာဝတီတိုင္းေဒသျကီး ပုသိမ္ ခရိုင္ ငပုေတာျမိဳ့နယ္ ေတာင္ပိုင္းရပ္ကြက္ မကင္လမ္း မိုးလံုေလလံုအားကစားခန္းမတြင္ ဇူလိူင္လ၃၁ရက္ေန့ နံနက္ပိုင္းက ျမန္မာ့ေတာဆင္ရိုင္းမ်ားထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းစြမ္းေဆာင္ရည္ျမင့္တင္သူ ဂုဏ္ ျပဳ ဆုခ်ီးျမင့္ပြဲအခမ္းအနား က်င္းပခဲ့ပါသည္
အဆိုပါအခမ္းအနားအား ေတာဆင္ရိုင္းမ်ားသတ္ျဖတ္ခံရမူ့တြင္ တားဆီးထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေပးခဲ့ျကေသာ ဌာနဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွဴးမ်ားအား ဆုခ်ီးျမင့္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး ယင္းအခမ္းအနားတြင္ဆုရရွိသူမ်ားအား တျခားသူမ်ားမွ စံနမူနာ ယူထိုက္ေစလိုေသာ္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္
၎အခမ္းအနားတြင္ ငပုေတာျမိဳ့နယ္သစ္ေတာဦးစီဌာနမွပုဂၢိဳလ္မ်ား ျမန္မာနိူင္ငံရဲတပ္ဖြဲ့ဝင္မ်ား သစ္ေတာလံုျခံဳေရးဝန္ထမ္းမ်ား ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွဴးမ်ား ငပုေတာေဒသခံမ်ား အခမ္းအနားတက္ေရာက္သူ ၂၀၀ေက်ာ္ခန့္တက္ေရာက္လာခဲ့ျကျပီး ေတာဆင္ရိုင္းကာကြယ္ ထိန္းသိမ္းသူမ်ားအား ဆု၁၈ဆုခ်ီးျမင့္ခဲ့ျကသည္
ငပုေတာျမိဳ့နယ္တြင္း ေတာဆင္ရိုင္းမ်ားႏွင့္ပက္သက္ျပီး သတ္ျဖတ္ရန္ ျကံစည္ေနေသာေတာမုဆိုးမ်ား၏ ျကိဳတင္လက္နက္မ်ားအားေတြ့ရွိပါက စိတ္ဓာတ္တက္ျကြ စြာ ဖမ္းဆီးမူ့မ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း ဆင္မ်ားအားထိန္းသိမ္းျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းေျကာင့္ အထူးဆုအေနနွင့္ ေတာဆင္ရိုင္းကာကြယ္ ေရးသူရဲေကာင္းဆု အား ငပုေတာျမိဳ့နယ္ တင္းေခ်ာင္းေက်းရြာ အုပ္ခ်ဴပ္ ေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ျမင့္ထြန္း(ခ)ကိုထြန္းေလး မွ ရ ရွိခဲ့သည္
"က်ြန္ေတာ္ တို့က ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ဆင္နဲ့ စီးပြားရွာလာျကသူပါအုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွဴးမျဖစ္ခင္ကလည္း ဆင္ဦးစီးလုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္ ဆင္ေတြဆိုတာ တိုင္းျပည္ရဲ့ရတနာ ပဲ ဒါေျကာင့္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ကပါမယ္ ခုလို ဆုရဖို့မလြယ္ခဲ့ပါဘူးတစ္ခါတစ္ေလအသက္နဲ့ရင္းခဲ့ရတာေတြေတာင္ျကံုခဲ့ရတာပါဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ပူးေပါင္းေပးတဲ့ျပည္သူေတြကအဓိကပါ ျပည္သူေတြကိုေက်းဇူးတင္ပါတယ္ သူတိူ့သတင္းမေပးဘဲမသိနိူင္ဘူးေလ"ဟုငပုေတာျမိဳ့နယ္ တင္းေခ်ာင္းေက်းရြာ အုပ္ခ်ဴပ္ ေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ျမင့္ထြန္း(ခ)ကိုထြန္းေလး မွတိုင္းဧရာကိုေျပာသည္
"ေတာဆင္ရိုင္းအမ်ာအျပားရွိျကတယ္ သူတို့ကိုဖမ္းတဲ့မုဆိုးေတြကိုလည္း ဖမ္းဆီးဖူးပါတယ္ သက္ဆိုင္ရာတရားရံုးကလည္း ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ျပီးပါျပီ ေတာဆင္ရိုင္းတိရစာၧန္ခ်စ္သူမ်ားအဖြဲ့လည္း ေတာဆင္ရိုင္းသတ္ျဖတ္မူ့ကာကြယ္တဲ့ေနရာမွာ ပါဝင္ကူညီေပးခဲ့တာေတြလည္းရွိလို့ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ယခုလို ဆုခ်ီးျမင့္တဲ့အခမ္းအနားက်င္းပတာ ဟာ ဒုတိယအျကိမ္ျဖစ္ပါတယ္"ဟု ငပုေတာျမိဳ့နယ္အေထြေထြအုပ္ခ်ဴပ္ေရးဦးစီးဌာန ျမိဳ့နယ္အုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွဴးဦးေက်ာ္ေဆြဝင္းမွ တိုင္းဧရာကိုေျပာသည္
ယခုလိုေတာဆင္ရိုင္းေသဆံုးမူ့မွာယခင္ထက္ေလ်ာ့ နည္းခဲ့လို့ ပါဝင္ကူညီေပးခဲ့ျကသူမ်ားအား ေက်းဇူးတင္ရွိေျကာင္း ႏွင့္ ငပုေတာျမိဳ့နယ္အား ေတာဆင္ရိုင္းသတ္ျဖတ္မူ့ကင္းမဲ့နယ္ေျမအျဖစ္သတ္မွတ္နိူင္ရန္အထူးျကိုးစားေဆာင္ရြက္သြားအုန္းမွာျဖစ္ေျကာင္း ဆင္မ်ားအားအဖြဲ့အစည္းေတြမွထိန္းသိမ္းဖို့အတြက္မဟုတ္ဘဲျပည္သူေတြအေနနဲ့လည္း ထိန္းသိမ္းေပးေစလိုေျကာင္း ၎ကေျပာသည္
ပုသိမ္ခရိုင္အတြင္းပုသိမ္ သာေပါင္း ငပုေတာ ျမိဳ့နယ္တို့၌ ေတာဆင္ရိုင္းမ်ားသတ္ျဖတ္ ခံရျပီး ၂၀၁၆ခုႏွစ္တြင္ ၁၃ေကာင္ ၂၀၁၇ခုႏွစ္ တြင္၁၆ေကာင္ ယခုႏွစ္ ေမလကုန္အထိ ေတာဆင္ရိုင္း၄ေကာင္ သတ္ျဖတ္ခံရသည္ ျဖစ္ေျကာင္း ငပုေတာျမိဳ့နယ္တြင္ ေတာဆင္ရိုင္း သတ္ျဖတ္ခံရမူ့မွာ ယခင္ႏွစ္ထက္ေလ်ာ့နည္း ျပီး ေတာဆင္ရိုင္းသတ္ျဖတ္မူ့ကင္းစင္ နယ္ေျမ ထိဆက္လက္ျကိဳးစားသြားမွာျဖစ္ေျကာင္း ငပုေတာျမိဳ့နယ္တြင္ ယခုႏွစ္ေမလကုန္အထိ ဆင္တစ္ေကာင္ သာသတ္ျဖတ္ခံရျခင္းျဖစ္ေျကာင္း ငပုေတာျမိဳ့နယ္ သစ္ေတာဦးစီးဌာန လက္ေထာက္ညႊန္ျကားေရးမွဴး ဦးျပည့္ျဖိဳးေအာင္မွ တိုင္းဧရာ ကိုေျပာပါသည္
တစ္နိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာ ျဖင့္ ေတာဆင္ရိုင္းေသဆံုးမူ့ေကာင္ေရမွာ ၂၀၁၄ခုႏွစ္တြင္သာမာန္ေသဆံုးေကာင္ေရ ၂၅ေကာင္ သတ္ျဖတ္ခံရမူ့ေျကာင့္ေသဆံုးေကာင္ေရ ၇ ေကာင္ ၂၀၁၅ခုႏွစ္တြင္သာမာန္ေသဆံုးေကာင္ေရ ၁၅ေကာင္ သတ္ျဖတ္ခံရမူ့ေျကာင့္ေသဆံုးေကာင္ေရ ၂၀ ၂၀၁၆ခုႏွစ္တြင္သတ္ျဖတ္ခံရမူေျကာင့္ေသဆံုးေကာင္ေရ ၁၈ေကာင္ ၂၀၁၇ခုႏွစ္တြင္ သာမာန္ေသဆံုးေကာင္ေရ ၁၃ေကာင္ သတ္ျဖတ္ခံရမူ့ေျကာင့္ေသဆံုးေကာင္ေရ ၅၉ေကာင္ ႏွင့္ ၂၀၁၈ခုႏွစ္ ဧျပီ ႏွင့္ေမလအတြင္း သတ္ျဖတ္ခံရမူ့ေျကာင့္ေသဆံုးေကာင္ေရ ၁၁ေကာင္ရွိေျကာင္းသတင္းရ ရွိပါသည္
ေပက်င္းၿမိဳ႔ရွိ ကားရပ္နားရာ ေနရာတစ္ခု၌ ရဟတ္ယာဥ္ တစ္စင္းပ်က္က်
ေပက်င္းၿမိဳ႔ရွိ ကားရပ္နားရာ ေနရာတစ္ခု၌ ရဟတ္ယာဥ္ တစ္စင္းပ်က္က်
ေပက်င္း ဇူလိုင္ ၃ဝ
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ေပက်င္းၿမိဳ႕ရွိ ကားရပ္နားရာ ေနရာတစ္ခု၌ ဇူလုိင္ ၃ဝ ရက္တြင္ အရပ္ ဘက္ရဟတ္ယာဥ္ တစ္စင္း ပ်က္က်မႈျဖစ္ပြား ေၾကာင္း ႏုိင္ငံပုိင္ Beijing Youth Daily သတင္းဌာနကေျပာသည္။
အဆုိပါရဟတ္ယာဥ္ေပၚ၌ လုိက္ပါလာ သည့္ ေလယာဥ္မွဴးသည္ ေလယာဥ္ကုိ လူ မ်ားစြာရွိသည့္ေနရာမွ အေဝးသုိ႔ ေမာင္းႏွင္ ရန္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၿပီးေနာက္ ယခုကဲ့သုိ႔ မေတာ္ တဆမႈျဖစ္ပြားျခင္းျဖစ္သည္။ ရဟတ္ယာဥ္ပ်က္က်မႈအတြင္း ေျမျပင္ ေပၚရွိ မည္သူမွ်ထိခုိက္ဒဏ္ရာမရေသာ္လည္း ေလယာဥ္ေပၚ၌ လုိက္ပါလာသူ ေလးဦးမွာ ဒဏ္ရာ အနည္းငယ္ ရရွိေၾကာင္း ေပက်င္း ရဲတပ္ဖြဲ႕က တ႐ုတ္လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာ တစ္ခုတြင္ေျပာသည္။
မေတာ္တဆမႈျဖစ္ပြားသည့္ အဆုိပါ ရဟတ္ယာဥ္သည္ ႐ုိင္းဝုစတား ေလေၾကာင္း ကုမၸဏီပုိင္ Bell 429 အမ်ဳိး အစား ရဟတ္ ယာဥ္တစ္စင္းျဖစ္ေၾကာင္း ထုိရဟတ္ယာဥ္ ထုတ္လုပ္သည့္ ကုမၸဏီကေျပာသည္။
ထို႔ျပင္ ကုမၸဏီမွ တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္ေလေၾကာင္း အာဏာပုိင္အဖြဲ႕တို႔ ပူးေပါင္း၍ ရဟတ္ယာဥ္ ပ်က္က်ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးေနေၾကာင္း သိရသည္။
MWD
ေပက်င္း ဇူလိုင္ ၃ဝ
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ေပက်င္းၿမိဳ႕ရွိ ကားရပ္နားရာ ေနရာတစ္ခု၌ ဇူလုိင္ ၃ဝ ရက္တြင္ အရပ္ ဘက္ရဟတ္ယာဥ္ တစ္စင္း ပ်က္က်မႈျဖစ္ပြား ေၾကာင္း ႏုိင္ငံပုိင္ Beijing Youth Daily သတင္းဌာနကေျပာသည္။
အဆုိပါရဟတ္ယာဥ္ေပၚ၌ လုိက္ပါလာ သည့္ ေလယာဥ္မွဴးသည္ ေလယာဥ္ကုိ လူ မ်ားစြာရွိသည့္ေနရာမွ အေဝးသုိ႔ ေမာင္းႏွင္ ရန္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၿပီးေနာက္ ယခုကဲ့သုိ႔ မေတာ္ တဆမႈျဖစ္ပြားျခင္းျဖစ္သည္။ ရဟတ္ယာဥ္ပ်က္က်မႈအတြင္း ေျမျပင္ ေပၚရွိ မည္သူမွ်ထိခုိက္ဒဏ္ရာမရေသာ္လည္း ေလယာဥ္ေပၚ၌ လုိက္ပါလာသူ ေလးဦးမွာ ဒဏ္ရာ အနည္းငယ္ ရရွိေၾကာင္း ေပက်င္း ရဲတပ္ဖြဲ႕က တ႐ုတ္လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာ တစ္ခုတြင္ေျပာသည္။
မေတာ္တဆမႈျဖစ္ပြားသည့္ အဆုိပါ ရဟတ္ယာဥ္သည္ ႐ုိင္းဝုစတား ေလေၾကာင္း ကုမၸဏီပုိင္ Bell 429 အမ်ဳိး အစား ရဟတ္ ယာဥ္တစ္စင္းျဖစ္ေၾကာင္း ထုိရဟတ္ယာဥ္ ထုတ္လုပ္သည့္ ကုမၸဏီကေျပာသည္။
ထို႔ျပင္ ကုမၸဏီမွ တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္ေလေၾကာင္း အာဏာပုိင္အဖြဲ႕တို႔ ပူးေပါင္း၍ ရဟတ္ယာဥ္ ပ်က္က်ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးေနေၾကာင္း သိရသည္။
MWD
Monday, July 30, 2018
မေဒါက္ၿမိဳ႕တြင္ စစ္ေတာင္းျမစ္ေရ၂၁ ႏွစ္အတြင္း စံခ်ိန္တင္ ျမင့္တက္
မေဒါက္ၿမိဳ႕တြင္ စစ္ေတာင္းျမစ္ေရ၂၁ ႏွစ္အတြင္း စံခ်ိန္တင္ ျမင့္တက္
မေဒါက္ ဇူလုိင္ ၃ဝ
ပဲခူးတုိင္းေဒသႀကီး ေညာင္ေလးပင္ၿမိဳ႕နယ္ မေဒါက္ၿမိဳ႕တြင္ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕နယ္ မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒòန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန၏ တုိင္းတာခ်က္အရ စစ္ေတာင္းျမစ္ေရသည္ ဇူလုိင္ ၂၃ ရက္ ညကစၿပီး ဆက္တုိက္ျမင့္တက္လာကာ ဇူလုိင္ ၂၈ ရက္တြင္ ၁၂၈၂ စင္တီမီတာအထိ စံခ်ိန္တင္ျမင့္မားလ်က္ရွိရာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က စံခ်ိန္တင္ျမင့္ခဲ့သည့္ ျမစ္ေရအမွတ္ထက္ ၃၈ စင္တီမီတာ ျမင့္တက္ ခဲ့ၿပီး ၂၁ ႏွစ္အတြင္း စံခ်ိန္တင္ ျမင့္တက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ထုိသုိ႔ေသာ အေျခအေနတြင္ ေညာင္ေလးပင္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ယာယီ ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ေရေဘးကယ္ဆယ္ ေရးစခန္း ၃၅ ခု၌ ေရေဘးသင့္မိဘ ျပည္သူလူဦးေရ ၁၂ဝဝဝ ေက်ာ္အထိ ေျပာင္းေရႊ႕ထားရသည္။
ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းသို႔ ေရာက္ရွိ ေနသည့္ ေရေဘးသင့္ေဒသခံျပည္သူမ်ား ကို လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာန ေဘးအၲရာယ္ဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈဦးစီး ဌာနက တစ္ပတ္စာအတြက္ တစ္ဦးလွ်င္ ေငြက်ပ္ ၂၁ဝဝ ႏႈန္းေထာက္ပံ့ေပးထား သည့္အျပင္ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ားက လည္း အစားအေသာက္မ်ား လာေရာက္ လွဴဒါန္းေနေၾကာင္း ေရေဘးေရွာင္ ေဒသခံတစ္ဦးက ေျပာသည္။
ထုိ႔အျပင္ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕နယ္တြင္လည္း ေရႊက်င္ျမစ္ေရျမင့္တက္လာမႈေၾကာင့္ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေန သည့္အတြက္ ေရေဘးကယ္ဆယ္ေရး စခန္းမ်ားသို႔ လူဦးေရ ၂၆ဝ၇၃ တုိ႔ကို ေျပာင္းေရႊ႕ထားၿပီး စာသင္ေက်ာင္း ၅၉ ေက်ာင္းလည္း ယာယီပိတ္ထားလ်က္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
အဆုိပါေဒသအနီးရွိ စစ္ေတာင္း ျမစ္ေရသည္ ၁၂၈၂ စင္တီမီတာ၊ ေရႊက်င္ ျမစ္ေရသည္ ၈၈၆ စင္တီမီတာအျမင့္ဆံုး တက္ခဲ့ရာမွ ဇူလိုင္ ၃ဝ ရက္ မြန္းလြဲ ၁ နာရီခြဲအခ်ိန္ တုိင္းထြာခ်က္အရ စစ္ေတာင္းျမစ္ေရသည္ ၁၂၅၂ စင္တီ မီတာသို႔ ျပန္လည္က်ဆင္းလာၿပီး ေရႊက်င္ျမစ္ေရသည္လည္း ၇၈ဝ စင္တီ မီတာသို႔ ျပန္လည္က်ဆင္းလာေၾကာင္း သိရသည္။
ပိန္းဇလုပ္-သိန္းၫြန္႔
မေဒါက္ ဇူလုိင္ ၃ဝ
ပဲခူးတုိင္းေဒသႀကီး ေညာင္ေလးပင္ၿမိဳ႕နယ္ မေဒါက္ၿမိဳ႕တြင္ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕နယ္ မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒòန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန၏ တုိင္းတာခ်က္အရ စစ္ေတာင္းျမစ္ေရသည္ ဇူလုိင္ ၂၃ ရက္ ညကစၿပီး ဆက္တုိက္ျမင့္တက္လာကာ ဇူလုိင္ ၂၈ ရက္တြင္ ၁၂၈၂ စင္တီမီတာအထိ စံခ်ိန္တင္ျမင့္မားလ်က္ရွိရာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က စံခ်ိန္တင္ျမင့္ခဲ့သည့္ ျမစ္ေရအမွတ္ထက္ ၃၈ စင္တီမီတာ ျမင့္တက္ ခဲ့ၿပီး ၂၁ ႏွစ္အတြင္း စံခ်ိန္တင္ ျမင့္တက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ထုိသုိ႔ေသာ အေျခအေနတြင္ ေညာင္ေလးပင္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ယာယီ ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ေရေဘးကယ္ဆယ္ ေရးစခန္း ၃၅ ခု၌ ေရေဘးသင့္မိဘ ျပည္သူလူဦးေရ ၁၂ဝဝဝ ေက်ာ္အထိ ေျပာင္းေရႊ႕ထားရသည္။
ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းသို႔ ေရာက္ရွိ ေနသည့္ ေရေဘးသင့္ေဒသခံျပည္သူမ်ား ကို လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာန ေဘးအၲရာယ္ဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈဦးစီး ဌာနက တစ္ပတ္စာအတြက္ တစ္ဦးလွ်င္ ေငြက်ပ္ ၂၁ဝဝ ႏႈန္းေထာက္ပံ့ေပးထား သည့္အျပင္ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ားက လည္း အစားအေသာက္မ်ား လာေရာက္ လွဴဒါန္းေနေၾကာင္း ေရေဘးေရွာင္ ေဒသခံတစ္ဦးက ေျပာသည္။
ထုိ႔အျပင္ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕နယ္တြင္လည္း ေရႊက်င္ျမစ္ေရျမင့္တက္လာမႈေၾကာင့္ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေန သည့္အတြက္ ေရေဘးကယ္ဆယ္ေရး စခန္းမ်ားသို႔ လူဦးေရ ၂၆ဝ၇၃ တုိ႔ကို ေျပာင္းေရႊ႕ထားၿပီး စာသင္ေက်ာင္း ၅၉ ေက်ာင္းလည္း ယာယီပိတ္ထားလ်က္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
အဆုိပါေဒသအနီးရွိ စစ္ေတာင္း ျမစ္ေရသည္ ၁၂၈၂ စင္တီမီတာ၊ ေရႊက်င္ ျမစ္ေရသည္ ၈၈၆ စင္တီမီတာအျမင့္ဆံုး တက္ခဲ့ရာမွ ဇူလိုင္ ၃ဝ ရက္ မြန္းလြဲ ၁ နာရီခြဲအခ်ိန္ တုိင္းထြာခ်က္အရ စစ္ေတာင္းျမစ္ေရသည္ ၁၂၅၂ စင္တီ မီတာသို႔ ျပန္လည္က်ဆင္းလာၿပီး ေရႊက်င္ျမစ္ေရသည္လည္း ၇၈ဝ စင္တီ မီတာသို႔ ျပန္လည္က်ဆင္းလာေၾကာင္း သိရသည္။
ပိန္းဇလုပ္-သိန္းၫြန္႔
သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ႏွင့္ ေရႀကီးေရလွ်ံျပႆနာ
သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ႏွင့္ ေရႀကီးေရလွ်ံျပႆနာ
မိုးဦးေကာင္းသည္ဆိုရမလား၊ မိုးလယ္ေကာင္းသည္ဆိုရမလား ေန႔စဥ္ရက္ဆက္သဲသဲမဲမဲရြာေနေသာမိုးေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝန္း ေရႀကီးေရလွ်ံ ႐ုံသာမက ေျမၿပိဳသည့္ ျပႆနာကလည္း ႀကံဳေတြ႕ေနရျပန္၏။ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ခုတည္းလား မဟုတ္ပါ၊ အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသာမက ျမစ္နား၊ ေခ်ာင္းနား၊ ပင္လယ္နားက ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ား ေရေဘး၊ ေလေဘး၊ မုန္တိုင္းေဘး၊ ငလ်င္ေဘးတို႔ကို ခံစားေနၾကရ၏။ ယင္းသည္ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္ ျခင္းသည္ သဘာဝတရားေၾကာင့္သာမက လူတို႔ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ေနသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မိုးဦးကာလကတည္းကပင္ ေလဒဏ္၊ မိုးဒဏ္ႏွင့္ မုန္တိုင္းဒဏ္ တို႔ကို ခံစားေနရ၏။ ဇြန္လမွ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ျမစ္ေရႀကီးမႈျဖစ္ေပၚေလ့ရွိၿပီး ဇူလိုင္ႏွင့္ၾသဂုတ္လတြင္ ျမစ္ေရႀကီးမႈအျဖစ္မ်ား၏။ ယခင္ျဖစ္ၿမဲျဖစ္ေနက် ေရႀကီး ေရလွ်ံေလ့ရွိေသာဧရာဝတီျမစ္၊ ခ်င္းတြင္းျမစ္၊ စစ္ေတာင္းျမစ္၊ သံလြင္ျမစ္ စသည့္ ျမစ္မႀကီးမ်ားသာမက တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားရွိ ျမစ္ႀကီး၊ ျမစ္ငယ္မ်ားမွာ ေရတိုးၿပီး ေရႀကီးေရလွ်ံျဖစ္ေနျပန္၏။ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ မိုးသည္းထန္သည္သာမက မရပ္မစဲရက္ဆက္ရြာသြန္းေသာ မိုးေရခ်ိန္ျမင့္မားမႈေၾကာင့္ျမစ္ကမ္းနားရွိ ၿမိဳ႕ရြာ မ်ားသာမက ေတာင္တန္းေတာင္ကုန္းအနီးအနားရွိ ၿမိဳ႕နယ္ေက်းရြာမ်ားပါ ေရေဘး ဒုကၡကို ခံစားေနၾကရသည္။
ေရလႊမ္းမႈအခ်ိန္ၾကာက ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈမ်ား
ေရႀကီးျခင္းသည္ ေျမျပင္ေပၚတြင္ ေရလွ်ံျခင္းျဖစ္၏။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေျခာက္ေသြ႕ေသာ ေျမျပင္ေပၚတြင္ေရလႊမ္းမိုးျခင္းေၾကာင့္ အခ်ိန္ကာလအတန္ ၾကာျမင့္လာခဲ့လွ်င္ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈမ်ား ျဖစ္ေစႏိုင္၏။ ျမစ္ေရႀကီးျခင္းျဖစ္ရျခင္းမွာမိုးတြင္းကာလ၌ ျမစ္ဝွမ္းေဒသတြင္ အခ်ိန္ၾကာၾကာမိုးသည္းထန္စြာရြာျခင္း၊ မုန္တိုင္းျဖတ္ေက်ာ္ဝင္ေရာက္စဥ္ မိုးထစ္ခ်ဳန္းရြာသြန္းျခင္း၊ ျမစ္ဖ်ားေဒသမ်ားတြင္ မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းျခင္း၊ ဆည္ေရကာတာႀကီးမ်ား က်ဳိးေပါက္ျခင္း၊ ေတာင္ ေပၚေဒသမ်ားတြင္ မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းၿပီး ေတာင္က်ေရမ်ားေၾကာင့္ ျမစ္ငယ္၊ ေခ်ာင္းငယ္မ်ားတြင္ လွ်ပ္တစ္ျပက္ေရႀကီးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ျမစ္ေရႀကီးျခင္းသည္ မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းျခင္းေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ဆီးႏွင္းမ်ား အရည္ေပ်ာ္ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း ျဖစ္ေလ့ရွိ၏။ မုတ္သုံရာသီတြင္ မိုးႀကီးသည္းထန္စြာရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ ေရႀကီးေလ့ရွိ၏။ ျမစ္ခ်ဳိင့္ဝွမ္းတြင္ ေရမ်ား အလြန္လ်င္ျမန္စြာျပည့္လွ်ံၿပီး ျမစ္ကမ္း႐ုိးမ်ားက်ဳိးေပါက္ကာ ေရလွ်ံေလ့ရွိ၏။ တစ္ခါတစ္ရံျမစ္ေၾကာင္းမ်ား တစ္ဖက္တစ္ခ်က္တြင္ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာေရဖံုးလႊမ္း ေလ့ရွိသည္။
လွ်ပ္တစ္ျပက္ေရႀကီးျခင္းသည္ ေျခာက္ေသြ႕ေသာ ေဒသသို႕မဟုတ္ကၲာရ ေဒသရွိ သဲေခ်ာင္း သို႔မဟုတ္ လွ်ဳိေျမာင္ႏွင့္ ေခ်ာင္းၾကမ္းျပင္တြင္ မိုးသည္းထန္မႈ ေၾကာင့္ေရမ်ား စုမိရာမွ စတင္ျဖစ္ေပၚ၏။ ထို႔ေနာက္ ပံုမွန္ၿငိမ္သက္ေနရာက အရွိန္ျပင္းေသာ ေရစီးေၾကာင္းအျဖစ္ ႐ုတ္တရက္ေျပာင္းသြားျခင္းျဖစ္၏။ ထိုသို႔ လ်င္ျမန္စြာေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ သတိမရွိေသာ ပတ္ဝန္းက်င္အနီးအနားမွ အိမ္ႏွင့္ လူမ်ား ေမ်ာပါသြားႏိုင္သည္။
မုန္တိုင္းေၾကာင့္ မိုုးသည္းထန္စြာရြာသြန္း
ေယဘုယ်အားျဖင့္တစ္ေနရာတည္းတြင္ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ လွ်ပ္တစ္ျပက္ေရႀကီးျခင္းျဖစ္၏။ ယင္းျဖစ္ေပၚမႈသည္အမ်ားအားျဖင့္ ေဒသတစ္ခု တြင္မိုးႀကိဳးမုန္တိုင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ျဖတ္သန္းမႈေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ အပူပိုင္း မုန္တိုင္းႏွင့္ ဟာရီကိန္းမုန္တိုင္းတို႔မွ မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းျခင္းေၾကာင့္ လည္းေကာင္း ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိ၏။ ဤေရႀကီးမႈမ်ားတြင္ ေရအျမင့္ ၁ဝ ေပမွ ေပ ၂ဝ ထိရွိၿပီး၊ ေရစီးအားျပင္းထန္ကာ ေျမတူးစက္မ်ား၊ သစ္ပင္မ်ားကိုပင္ သယ္ေဆာင္ သြားႏိုင္ကာ အေဆာက္အအုံႏွင့္ လမ္းတံတားမ်ားကိုပါ ပ်က္စီးေစႏိုင္သည္။ ပင္လယ္ကမ္း႐ိုးတန္း ေရႀကီးျခင္းသည္ ဆိုင္ကလုန္းႏွင့္ အပူပိုင္းမုန္တိုင္းမ်ား ေၾကာင့္ မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းျခင္း သို႔မဟုတ္ ပင္လယ္ေရမ်ား ကုန္းတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္လာျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ထို႔အျပင္ မီးေတာင္ေပါက္ကြဲျခင္းႏွင့္ ေရေအာက္ငလ်င္မ်ားလႈပ္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ဆူနာမီျဖစ္ကာ မုန္တိုင္းဒီေရတက္လာ ျခင္း ျဖစ္၏။ ပင္လယ္ကမ္းေျခေဒသမ်ားႏွင့္ ကမ္း႐ုိးတမ္းေဒသမ်ားရွိ ေနအိမ္ႏွင့္ ေလွသမၺန္ႏွင့္ သေဘၤာမ်ားကို ေရလိႈင္းမ်ားကအေဝးသို႔ တိုက္စားသယ္ေဆာင္ သြားႏိုင္သည္။
ၿမိဳ႕ျပေဒသမ်ားတြင္ေရႀကီးျခင္းသည္ လွ်ပ္တစ္ျပက္ေရႀကီးျခင္း သို႔မဟုတ္ ကမ္း႐ိုးတန္းေရႀကီးျခင္း သို႔မဟုတ္ျမစ္ေရႀကီးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚႏိုင္၏။ ၿမိဳ႕ျပ ေရႀကီးျခင္းသည္ ၿမိဳ႕ျပေဒသေရႏုတ္ေျမာင္းစနစ္ ခြၽတ္ယြင္းခ်က္ေၾကာင့္ျဖစ္၏။ အခ်ဳိ႕ ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ေရႏုတ္ေျမာင္းစနစ္ပီျပင္မႈမရွိျခင္း၊ ေရႏုတ္ေျမာင္းအတြင္း စြန္႔ပစ္ အမႈိက္သ႐ိုက္မ်ား ပိတ္ဆို႔ေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ထို႔အျပင္ ေရကိုစုပ္ယူႏိုင္ ေသာ ေျမသားအလြတ္ ဧရိယာအလြန္နည္းေသာေၾကာင့္လည္း ၿမိဳ႕တြင္းတြင္ ေရမ်ား တင္က်န္ရစ္ကာ ေရႀကီးေရလွ်ံျခင္း ျဖစ္ရသည္။ ေရႀကီးေရလွ်ံျခင္း အေၾကာင္းရင္းမွာ သဘာဝေၾကာင့္ျဖစ္သက့ဲ့သို႔ လူသားတို႔ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပြား၏။ သဘာဝေၾကာင့္ ျဖစ္စဥ္မ်ားမွာ မိုးသည္းထန္ျခင္း၊ ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသတြင္ ဒီေရတက္ျခင္း၊ ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းေၾကာင့္ မုန္တိုင္းဒီေရတက္ျခင္း၊ ဆူနာမီေၾကာင့္ ေရလိႈင္းႀကီးမ်ားတက္ျခင္း ႏွင့္ ကၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈေၾကာင့္ ပင္လယ္ေရျမင့္တက္လာျခင္းတို႔ျဖစ္၏။ လူသားတို႔ ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ စိုက္ပ်ဳိးေရးကို စနစ္တက်မေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ၿမိဳ႕ျပအေျခခံတည္ေဆာက္မႈမ်ား ဆီေလ်ာ္မႈမရွိျခင္း၊ သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးလာျခင္း၊ ၿမိဳ႕ျပအိမ္ရာမ်ား တိုးတက္မ်ားျပားလာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ေျမဆီလႊာေပၚလာမႈေၾကာင့္ ေျမၿပိဳျခင္းပိုမိုျဖစ္ေစ
မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းျခင္းေၾကာင့္ ေျမၿပိဳမႈမ်ားလည္းျဖစ္ႏိုင္၏။ ေျမၿပိဳျခင္း ဆိုသည္မွာ အေပၚပိုင္းရွိ ေျမအခ်ဳိ႕ကြဲထြက္ၿပီး နိမ့္ေသာအပိုင္းသို႔ ႐ုတ္တရက္ၿပိဳက်ျခင္း ျဖစ္၏။ မိုးသည္းထန္စြာရြာျခင္း၊ ဆီးႏွင္းအမ်ားအျပား အရည္ေပ်ာ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ေတာမီးေလာင္ၿပီးေသာေဒသမ်ားတြင္ အကာအကြယ္မဲ့ေသာေျမဆီလႊာေပၚလာမႈ ေၾကာင့္ေျမၿပိဳျခင္းအၲရာယ္ကို ပိုမိုျဖစ္ေစသည္။ မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းျခင္း သို႔မဟုတ္ ေျမေအာက္ေရမ်က္ႏွာျပင္ျမင့္တက္လာျခင္းေၾကာင့္ေျမဆီလႊာတြင္ ေရပါဝင္မႈပိုမ်ားလာသည့္အတြက္ ေျမၿပိဳျခင္းျဖစ္ရသည္။
ေရႀကီးေရလွ်ံမႈေၾကာင့္ ျပႆနာမ်ားစြာျဖစ္ႏိုင္၏။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ျဖစ္ ေသာ ျမစ္ေခ်ာင္း၊ အင္းအိုင္၊ ကုန္းေျမျမစ္ကမ္းပါး၊ ေျမဆီလႊာ၊ သစ္ပင္စသည္တို႔ အေနအထား ပ်က္ယြင္းသြားျခင္း၊ ၿမိဳ႕ရြာအေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ားျဖစ္သည္ အိမ္ရာ၊ ႐ုံး၊ ေက်ာင္း၊ ေဆး႐ံု၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ လမ္းတံတား၊ ေရတြင္းေရကန္စသည့္တို႔ ပ်က္စီးျခင္း၊ လူမႈစီးပြားေရးစနစ္ႏွင့္ ေစ်းကြက္လုပ္ငန္းမ်ား ေႏွာင့္ေႏွးသြားျခင္း၊ လူတို႔၏စိတ္ပိုင္းႏွင့္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာထိခိုက္ျခင္း၊ က်န္းမာေရးထိခိုက္မႈမ်ား ျဖစ္ျခင္း၊ ပံုမွန္အေျခအေန ေရာက္ရွိေစရန္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးကို အခ်ိန္ယူလုပ္ေဆာင္ရ ျခင္းစသည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာရွိႏိုင္သည္။
ေရႀကီးေရလွ်ံမႈေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားတြင္ေနထိုင္သည့္ ျပည္သူလူထုမွာ ေရလြတ္ ရာသို႕ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္ရသည့္အတြက္မိမိတို႔၏ အိုးအိမ္ပစၥည္းဥစၥာမ်ားကို စြန္႔ခြာထားပစ္ခဲ့ရ၏။ သို႔အတြက္ ေလာေလာဆယ္ စားေရး၊ ေသာက္ေရး၊ ေနထိုင္ ေရးျပႆနာမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ၾကရ၏။ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းမ်ားအျဖစ္ စီစဥ္ေပး ထားရေသာ စာသင္ေက်ာင္း၊ စုေဝးခန္းမ၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတို႔မွာလည္း ယာယီခိုနားရာေနရာမ်ားျဖစ္သည့္အတြက္ ေနေရးထိုင္ေရးအခက္အခဲရွိၾက၏။
လူအမ်ားစုေဝးထားရသည့္အတြက္ လူမႈေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ား လည္းရွိ၏။ ေထာက္ပံ့မႈအပိုင္းတြင္လည္း အဓိကခ်က္ခ်င္းလိုအပ္ေသာအစား အစာႏွင့္ေသာက္ေရသံုးေရ၊ အဝတ္အထည္ႏွင့္ တစ္ကိုယ္ေရက်န္းမာေရးသံုးပစၥည္း မ်ားအျပင္ ေလာေလာဆယ္ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ဆန္၊ ဆီ၊ ဆား စသည့္စားနပ္ရိကၡာလိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းေပးၾကရသည္။
ေရရွည္ေထာက္ပံ့ကူညီရန္အခက္အခဲရွိ
အဆိုပါေထာက္ပံ့ႏိုင္ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၊ ျပည္တြင္း ျပည္ပ အင္န္ဂ်ီ အိုအဖြဲ႕မ်ား၊ အရပ္ဘက္ဆိုင္ရာလူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ား၊ အလွဴရွင္မ်ားအေနျဖင့္ တတ္ႏိုင္၊ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သည့္ အင္အားျဖင့္ ပစၥည္းႏွင့္ေငြေၾကးမ်ားကို ကူညီ ေထာက္ပံ့ၾက၏။ ထိုသို႔ေထာက္ပံ့ကူညီၾကရာတြင္ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ရက္ရွည္ၾကာ လာပါက အခက္အခဲမ်ားစြာရွိႏိုင္၏။ ေရရွည္ေထာက္ပံ့ကူညီႏိုင္ရန္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားစြာ ရွိလာ၏။ ကူညီေထာက္ပံ့ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ေဘးဒုကၡ က်ေရာက္သူမ်ားအတြက္ အလိုအပ္ဆံုးအရာမ်ားကိုသာ ကူညီေထာက္ပံ့ၾကၿပီး အလံုးစံုလိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုမူ ကူညီေထာက္ပံ့ရန္တာဝန္မရွိၾကပါ။ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးလိုအပ္ခ်က္သည္သက္ဆိုင္ရာအစိုးရ၏ တာဝန္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုေသာ္ လည္း ရာႏႈန္းျပည့္လိုခ်င္သည့္ ဆႏၵအတိုင္းျဖည့္ဆည္းေပးရန္ ႏိုင္ငံအစိုးရတိုင္း မွာ စိန္ေခၚမႈရွိသည္။ သို႔အတြက္ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထု၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား လိုအပ္သည္။
ေဘးအၲရာယ္တစ္ခုက်ေရာက္တိုင္း ထိုေဒသရွိလူထုမွာအနည္းႏွင့္အမ်ားထိခိုက္မႈရွိၾက၏။ ထိခိုက္မႈရွိသူတိုင္းကို ဒုကၡသည္ဟု သတ္မွတ္၍မရပါ။ ကယ္ဆယ္ ေရးလုပ္ငန္းတြင္ အက်ဳိးခံစားခြင့္ရွိသူဆိုသည့္မွာ မိမိတို႔၏စြမ္းအားျဖင့္ ပံုမွန္ဘဝကို ျပန္လည္ထူေထာင္ရန္ အခက္အခဲရွိသူမ်ားကိုေခၚ၏။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အစိုးရအေနျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ လည္းေကာင္း၊ အရပ္ဘက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕မ်ားသည္ လည္းေကာင္း၊ အလွဴရွင္မ်ားသည္ လည္းေကာင္း ေငြေရးေၾကးေရးႏွင့္ ပစၥည္းမ်ားေထာက္ပံ့ကူညီရာတြင္ အတိုင္းအတာ အကန္႔အသတ္ရွိၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ေဘးဒုကၡျဖစ္တိုင္း ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းမ်ားတြင္ ခိုလႈံေနၾကသည့္ ထိခိုက္မႈရွိသူတိုင္းကို စားစရာ၊ ေသာက္စရာ၊ ဝတ္စရာ၊ ယာယီအမိုးအကာ၊ ေဆးဝါးမ်ားကို ကူညီေပးႏိုင္ၾက ေသာ္လည္း ထိုသူတို႔အတြက္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးႏွင့္ ပံုမွန္အေျခအေနေရာက္ ရွိေရးကိုကား ေထာက္ပံ့ကူညီေပးရန္မွာ အခက္အခဲမ်ားစြာရွိေနမည္ ျဖစ္ေပ သည္။
တကၠသိုလ္ ေဇာ္ထူးဦး
ေရနံစိမ္းလွယ္ထည့္ေနစဥ္ မီးေလာင္မႈျဖစ္၍ ယာဥ္ႏွစ္စီးမီးေလာင္ တစ္ဦးေသဆုံး
ေရနံစိမ္းလွယ္ထည့္ေနစဥ္ မီးေလာင္မႈျဖစ္၍ ယာဥ္ႏွစ္စီးမီးေလာင္ တစ္ဦးေသဆုံး
ဘုတလင္ ဇူလိုင္ ၃ဝ
စစ္ကုိင္းတုိင္းေဒသႀကီး ဘုတလင္ၿမိဳ႕နယ္ လက္ပံေျမာက္ ေက်းရြာအနီး ကြင္းအမွတ္(၁၉ဝ/က) ဆပ္ျပာက်င္းကြင္း၌ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္ ညေန ၄ နာရီက ဦးသန္႔ဇင္(စိစစ္ဆဲ)ပိုင္ ေရနံ ခ်က္ဖို (ေလွ်ာက္ထားဆဲ) သို႔ ေမာ္လိုက္ၿမိဳ႕ေန ေမာင္ေဇာ္ (၃ဝ ႏွစ္) ေမာင္းႏွင္သည့္ 8K/---- ဆီေဘာက္ဆာယာဥ္သည္ ေရနံစိမ္းမ်ား သယ္ေဆာင္လာၿပီး ငါန္းဇြန္ၿမိဳ႕နယ္ နတ္ႀကီးရြာေန ေအာင္ပု (၂၇ ႏွစ္) ေမာင္းႏွင္သည့္ YGN-5D/---- ဆီေဘာက္ဆာယာဥ္ေပၚသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ထည့္ေနစဥ္ ကားဝိုင္ယာ ေရွာ့ျဖစ္ၿပီး မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
ယင္းျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ႏွစ္စီး မီးေလာင္ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ကာ လူတစ္ဦးမွာ မီးေလာင္ေသဆုံးသြားခဲ့ေသာ ေၾကာင့္ ေမာင္ေဇာ္၊ ေအာင္ပုႏွင့္ ေရနံခ်က္ဖို မန္ေနဂ်ာ ကိုတင့္ (၃၅ႏွစ္)တို႔ ဦးအား ဘုတလင္ၿမိဳ႕မရဲစခန္းက အမႈဖြင့္ အေရးယူ ထားေၾကာင္း သိရသည္။
ကိုရဲ
ဘုတလင္ ဇူလိုင္ ၃ဝ
စစ္ကုိင္းတုိင္းေဒသႀကီး ဘုတလင္ၿမိဳ႕နယ္ လက္ပံေျမာက္ ေက်းရြာအနီး ကြင္းအမွတ္(၁၉ဝ/က) ဆပ္ျပာက်င္းကြင္း၌ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္ ညေန ၄ နာရီက ဦးသန္႔ဇင္(စိစစ္ဆဲ)ပိုင္ ေရနံ ခ်က္ဖို (ေလွ်ာက္ထားဆဲ) သို႔ ေမာ္လိုက္ၿမိဳ႕ေန ေမာင္ေဇာ္ (၃ဝ ႏွစ္) ေမာင္းႏွင္သည့္ 8K/---- ဆီေဘာက္ဆာယာဥ္သည္ ေရနံစိမ္းမ်ား သယ္ေဆာင္လာၿပီး ငါန္းဇြန္ၿမိဳ႕နယ္ နတ္ႀကီးရြာေန ေအာင္ပု (၂၇ ႏွစ္) ေမာင္းႏွင္သည့္ YGN-5D/---- ဆီေဘာက္ဆာယာဥ္ေပၚသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ထည့္ေနစဥ္ ကားဝိုင္ယာ ေရွာ့ျဖစ္ၿပီး မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
ယင္းျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ႏွစ္စီး မီးေလာင္ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ကာ လူတစ္ဦးမွာ မီးေလာင္ေသဆုံးသြားခဲ့ေသာ ေၾကာင့္ ေမာင္ေဇာ္၊ ေအာင္ပုႏွင့္ ေရနံခ်က္ဖို မန္ေနဂ်ာ ကိုတင့္ (၃၅ႏွစ္)တို႔ ဦးအား ဘုတလင္ၿမိဳ႕မရဲစခန္းက အမႈဖြင့္ အေရးယူ ထားေၾကာင္း သိရသည္။
ကိုရဲ
ပုဂံႏွင့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္
ပုဂံႏွင့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္သာမက ကၻာ့အလယ္တြင္ပါ ထင္ရွားသည့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈနယ္ေျမတစ္ခု ျဖစ္ေသာ ပုဂံကို ကမၻာ့အေမြအႏွစ္ (World Heritage) စာရင္းဝင္ႏိုင္ရန္ သာသနာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးဌာနကဦးစီး၍ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေနသည္။
စည္းလုံးညီၫြတ္ေသာ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို ထူေထာင္ခဲ့သည့္ေနရာအျဖစ္ ထင္ရွားသည့္ ပုဂံေဒသ၏ သမိုင္းသည္ ႏႈတ္ေျပာဒ႑ာရီမ်ားႏွင့္ ေရာေထြးေနခဲ့ေသာ္လည္း ပုဂံေခတ္က တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ ထင္ရွားေသာ ေစတီပုထိုးမ်ားစြာကို ယေန႔တိုင္ ျမင္ေနေတြ႕ေနၾကရေပသည္။ပုဂံေစတီပုထိုးမ်ား
ပုဂံဧရိယာသည္ အလ်ား ၁၃ ကီလိုမီတာႏွင့္ အနံ ေျခာက္ကီလိုမီတာ က်ယ္ဝန္း၍ ဧရာဝတီ ျမစ္၏ အေရွ႕ဘက္ကမ္းေပၚတြင္ တည္ရွိသည္။ ပုဂံနယ္ေျမ အဝန္းအဝိုင္းအတြင္းရွိ ေရွးေဟာင္း ေစတီပုထိုးမ်ား အေရအတြက္ကို လွည္းဝင္႐ိုးသံ၊ တညံညံ၊ ပုဂံဘုရားေပါင္းဟူသည့္ အဆိုအရ ၄၄၄၆ ဆူ ရွိခဲ့ေၾကာင္း ယူဆခဲ့ၾကသည္။
ပုဂံေဒသရွိ ေစတီပုထိုးမ်ားသည္ အင္းဝေခတ္ မိုးညႇင္းမင္းတရားလက္ထက္(ခရစ္ႏွစ္ ၁၄၂၇-၁၄၈ဝ)တြင္ ေကာက္ယူခဲ့သည့္ မွတ္တမ္းအရ ၄၄၇၄ ဆူ (ဝင္းဝင္းထိန္လွ်ံ၊ ပုဂံဘုရားေပါင္း)ရွိ ၿပီး ကုန္းေဘာင္ေခတ္ျဖစ္ဟန္ရွိသည့္ (ျမတ္ ဘုရားဆူေရ၊ ျဖဴေရႊလိုဝင္း၊ ပုဂံျပည္ဘယ္တိုင္း ဌာနီမွ စံမမီလြန္ထင္ရွား၊ ေစာမုနိမ်ား) မွတ္သား ခ်က္အရ ၄၄၄၅ ဆူ ျဖစ္သည္။
ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ဳိးသား ျပတိုက္ဦးစီးဌာနက ေကာက္ယူခဲ့ေသာ စာရင္း မ်ားအရ ပုဂံေဒသရွိ ေစတီပုထိုးမ်ား အေရ အတြက္သည္ ၂၂၁၇ ဆူရွိၿပီး ေက်ာင္းႀကီးအုတ္ နီ ကိန္းႏွင့္ညီ ေစတီဂူဘုရားဟု မွတ္သားခဲ့သည္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္အတြင္း ယူနက္စ္ကို အဖြဲ႕၏ အကူအညီျဖင့္ ျပင္သစ္လူမ်ိဳးဗိသုကာ ပညာရွင္ Pierre Pichard ေကာက္ယူခဲ့သည့္ စာရင္းအရ ၂၈၃၄ ဆူရွိသည္။၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္ ၂၄ ရက္တြင္ ပုဂံေဒသ၌ ငလ်င္လႈပ္ၿပီးေနာက္ ပုဂံရွိ ေစတီပုထိုးမ်ားႏွင့္ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္ အအုံမ်ားစာရင္းကို ျပန္လည္ေကာက္ယူခဲ့ရာ ၁၉၉၇-၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ ခဲ့သည့္ကုန္းမ်ားႏွင့္ မတူးေဖာ္ရေသးသည့္ ကုန္းမ်ားအပါအဝင္ ၃၈၂၂ ဆူရွိေၾကာင္း သိရွိ ရေပသည္။
ပုဂံရွိ ေရွးေဟာင္းေစတီမ်ား၊ တစ္ထပ္လိုဏ္ ဂူမ်ား၊ ႏွစ္ထပ္ သုံးထပ္ ေလးထပ္ အေဆာက္ အအုံမ်ား၊ ဥမင္မ်ား၊ တစ္ထပ္ကုလားေက်ာင္း မ်ား၊ ပိဋကတ္တိုက္မ်ားႏွင့္ သိမ္မ်ားအနက္ ေစတီမ်ားကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ လိုဏ္ပါသည့္ အေဆာက္အအုံ (ႊနာစူန) ႏွင့္ လိုဏ္မပါသည့္ အေဆာက္အအုံ(ွအကစေ) ဟု ခြဲျခားႏိုင္သည္။ လိုဏ္ပါသည့္ ႀကီးမားေသာဘုရားမ်ားကို ဘုရင္ မ်ားကတည္ခဲ့ၾကရာ ကန္ေတာ့ပလႅင္သည္ တစ္ဆူအပါအဝင္ ျဖစ္ေပသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္
ဆန္းျပားသည့္ ေနာက္ခံရာဇဝင္မ်ားရွိေန သည့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရားသည္ ပုဂံၿမိဳ႕ ေဟာင္း၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္၊ ပုဂံေရွး ေဟာင္းသုေတသနျပတိုက္၏ ေျမာက္ဘက္တြင္ တည္ရွိသည္။ ပုဂံရွိ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအုံ မ်ားအနက္ ဓမၼရံသည္ ထုထည္အႀကီးမားဆုံး၊ သဗၺညဳသည္ ဉာဏ္ေတာ္အျမင့္ဆုံးႏွင့္ အာနႏၵာ သည္ အႏုလက္ရာအေကာင္းဆုံးဟု သတ္မွတ္ခဲ့ ၾကသည္။ ထို႔အတူ ဗိသုကာလက္ရာ အေကာင္း ဆုံး အေဆာက္အအုံအျဖစ္ ကန္ေတာ့ပလႅင္ကို ရည္ညႊန္းေျပာဆိုေလ့ရွိခဲ့ၾကသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရားကို အေလာင္း စည္သူမင္းႀကီး၏ ေျမးျဖစ္သူ နရပတိစည္သူမင္း က ခရစ္ႏွစ္ ၁၁၇၅ ခုႏွစ္ တြင္ တည္ထားခဲ့သည္။အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးက မိမိ၏ေဘးေတာ္၊ ဘိုးေတာ္တို႔သည္ မိမိေလာက္ ဘုန္းတန္ခိုး အာဏာမရွိခဲ့ဟု ျပစ္မွားမိသျဖင့္ မ်က္စိကြယ္ သြားခဲ့သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မင္းႀကီး သည္ ေဘးေတာ္ ဘိုးေတာ္မ်ား၏ ႐ုပ္တုမ်ားကို ထုလုပ္၍ ပလႅင္ေပၚတင္ကာ ေတာင္းပန္ကန္ေတာ့ ခဲ့ၿပီးေနာက္ မ်က္စိႏွစ္ကြင္း ျပန္လင္းခဲ့သည္။ဘိုးေတာ္ အေလာင္းစည္သူမင္း ကန္ေတာ့ခဲ့ သည့္ ပလႅင္ေနရာတြင္ ေျမးေတာ္နရပတိစည္သူ က ေစတီတစ္ဆူ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ရာ ကန္ေတာ့ပလႅင္ဟု ဘြဲ႕ မည္တြင္ခဲ့ေၾကာင္း အစဥ္ အဆက္ ယုံၾကည္ခဲ့ၾကသည္။ ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဘုရား၏ ေျမာက္ဘက္ရွိ ရွင္ပြင့္လင္း (ေစတီ အမွတ္ ၁၆၃၅)သည္ အေလာင္းစည္သူမင္း မ်က္စိ အလင္းရခဲ့သည့္ေနရာတြင္ တည္ထားခဲ့သည့္ ေစတီဟု ဆိုခဲ့ဲ့ၾကေပသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဂူဘုရားသည္ အေရွ႕ဘက္မုခ္ အတြင္းရွိ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ႀကီး၏ ေရွ႕ဘက္ဝဲယာ တြင္ ထုလုပ္ထားသည့္ ေဂါဓႏွင့္ ေဂါေဓာ အမည္ ရွိ ဘီလူးႏွစ္ေကာင္၏ အမည္မ်ားကို အစြဲျပဳ၍ ေဂါဓပလႅင္၊ ေဂါေဓာပလႅင္ဟုလည္း အမည္တြင္ ခဲ့သည္။
ထို႔အတူ နရပတိစည္သူမင္းသည္ ကန္ေတာ့ ပလႅင္ဘုရားကို တည္ထားရန္ လူအမ်ားအား ခိုင္းေစခဲ့ရာ ပံ့သကူ မေထရ္က တားျမစ္ခဲ့သျဖင့္ နရပတိစည္သူက ပံ့သကူမေထရ္ကို ပုဂံမွ ႏွင္ခဲ့ သည္ဟု ဆိုခဲ့ၾကသည္။ ပံ့သကူမေထရ္သည္ ပုဂံ မွသီဟိုဠ္သို႔ထြက္ခြာရန္ စီစဥ္ေနခ်ိန္တြင္ နရပတိ စည္သူမင္းသည္ မေထရ္ျမတ္ကို ေတာင္းပန္ ကန္ေတာ့ခဲ့ၿပီး ယင္းေနရာတြင္ ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဘုရားကို တည္ခဲ့သည္ဟုလည္း ဆိုခဲ့ၾကသည္။
နရပတိစည္သူမင္းသည္ ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဘုရားမၿပီးစီးမီ နတ္ရြာစံခဲ့သျဖင့္ သားေတာ္ နားေတာင္းမ်ားမင္းက ဆက္လက္တည္ထားခဲ့ ရာ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၅၈၈ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းတန္ခူး လဆန္း ၈ ရက္(ခရစ္ႏွစ္ ၁၂၂၇ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၆ ရက္)ေသာၾကာေန႔တြင္ ၿပီးစီးခဲ့သည္ဟု ပုဂံ ေစတီပုထိုးမ်ား သမိုင္းစာအုပ္တြင္ေဖာ္ျပထား သည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္သည္ စူဠာမဏိေစတီႏွင့္ ထီးလိုမင္းလိုေစတီတို႕ႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံဆင္တူသည့္ ႀကီးမားေသာ ဂူဘုရားတစ္ဆူျဖစ္သည္။ ယခင္က ကန္ေတာ့ပလႅင္ကို လိုဏ္သုံးဆင့္ဘုရားဟု သတ္ မွတ္ခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္ လႈပ္ခတ္ခဲ့ သည့္ ငလ်င္ေၾကာင့္ အေပၚဆုံးကြမ္းေတာင္၏ ေအာက္ဘက္တြင္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ လိုဏ္ပတ္လမ္းတစ္ခု ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရသျဖင့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္သည္ လိုဏ္ ေလးဆင့္ ဂူဘုရားတစ္ဆူျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ ၾကသည္။
ဂူႏွစ္ဆင့္ တည္ေဆာက္ပုံ
ပုဂံေခတ္ ေအဒီ ၁၂ ရာစုလက္ရာ ကန္ေတာ့ ပလႅင္ဘုရား၏ ဗိသုကာလက္ရာမ်ားကို ေအာက္ခံတိုက္မ၊ ဂႏၶကုဋိ၊ လိုဏ္ပတ္လမ္းမ်ား၊ အေပၚထပ္လိုဏ္ႏွင့္ မုခ္တံကဲမ်ား၊ ပစၥယာ အဆင့္ ဆင့္ႏွင့္ကြမ္းေတာင္အထြတ္ေစတီ၊ ေထာင့္ ေစတီမ်ား၊ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ား၊ အဂၤေတ လက္ရာမ်ားႏွင့္ တံတိုင္းမုခ္ဦးေစတီမ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိႏိုင္ၾကသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္၏ ေအာက္ခံတိုက္မသည္ ၂၈ မီတာ ပတ္လည္ရွိကာ အာ႐ုံခံမုခ္ဦးကို အေရွ႕ ဘက္သို႔ ထုတ္ထားၿပီး က်န္မုခ္သုံးေပါက္တြင္ အဝင္မုခ္ဦးတစ္ခုစီကို ျပဳလုပ္၍ အေပၚတြင္ စိန္ တန္းပတ္လည္ ပစၥယာသုံးဆင့္စီခံထားသည္။ တိုက္မႀကီး၏ ပစၥယာသုံးဆင့္တြင္ ပတ္လမ္း မ်ားျပဳလုပ္ထားကာ ပစၥယာေထာင့္ေနရာမ်ား တြင္ ေစတီမ်ားစိုက္ထူထားသည္။
တိုက္မႀကီး၏ အေရွ႕ဘက္အာ႐ုံခံမုခ္ အထက္ ပစၥယာႏွစ္ဆင့္ ေထာင့္မ်ားတြင္ ေစတီမ်ားရွိၿပီး က်န္မုခ္တစ္ခုစီေပၚတြင္လည္း ေစတီတစ္ဆူစီ ရွိသည္။ အာ႐ုံခံအမိုးမွ တတိယပစၥယာသို႔ တက္ ရန္ ေလွကားႏွစ္ခုကို အၿပိဳင္ျပဳလုပ္ထားကာ ေအာက္ခံတိုက္မေပၚတြင္ ေစတီ ၂၂ ဆူ တည္ထား ခဲ့သည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရား ေအာက္ခံတိုက္မ သည္ အေရွ႕ဘက္သို႔မ်က္ႏွာမူထားကာ မုခ္ေပါက္ ႀကီး ေလးခုအပါအဝင္ မုခ္ေပါက္ အႀကီးအငယ္ ၂ဝ ရွိသည္။ ဘုရားႀကီး၏ ေအာက္ထပ္ အလယ္ ဗဟိုရွိ စတုရန္းပုံ မ႑ိဳင္ေလးဘက္၌ ပတ္လမ္း ျပဳလုပ္ထားကာ ႐ုပ္ပြားေတာ္ႀကီးတစ္ဆူစီကို တံကဲေက်ာင္းေဆာင္မ်ားအတြင္း၌ ထည့္သြင္း ပူေဇာ္ထားသည္။ ဆင္းတုေတာ္မ်ားေရွ႕တြင္ သင္ပုတ္ပလႅင္တစ္ခုစီထားရွိၿပီး အေရွ႕ဘက္မုခ္ ေပါက္ရွိ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ႀကီး၏ ေရွ႕တြင္ ေဂါေဓာႏွင့္ ေဂါဓ အမည္ရွိ ဘီလူး႐ုပ္ႏွစ္႐ုပ္ကို ျမင္ေတြ႕ၾကရေပသည္။
တိုက္မႀကီး၏ လိုဏ္အတြင္း အေရွ႕ဘက္ လက္ဝဲလက္ယာႏွစ္ဖက္၌ အေပၚထပ္သို႔ တက္ ႏိုင္ရန္ နံရံကိုေဖာက္၍ ေၾကာင္လိမ္ေလွကား တစ္စင္းစီ ျပဳလုပ္ထားသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရားႀကီး၏ အထက္တြင္ ရွိသည့္ ေလးမ်က္ႏွာဂူကို ေအာက္ခံတိုက္မ၏ တတိယပစၥယာေပၚတြင္ တည္ထားကာ စၾကၤ ံ လမ္းျဖင့္ပတ္ထားသည္။ အေပၚဂူႀကီးသည္လည္း အေရွ႕ဘက္သို႔ မ်က္ႏွာမူထားၿပီး အဝင္မုခ္ေပါက္ ႀကီးေလးခု၊ မုခ္ေပါက္ငယ္ ႏွစ္ခုႏွင့္ ျပတင္းမုခ္ ေပါက္ ေျခာက္ေပါက္ ေဖာက္လုပ္ထားသည္။ အေပၚတိုက္မႀကီးတြင္ ပစၥယာသုံးဆင့္ခံလ်က္ ပစၥယာေထာင့္မ်ားတြင္ ေစတီမ်ားတည္ထား သည္။ ပစၥယာသုံးဆင့္၏ အလယ္တြင္ ေလွကား မုခ္ သုံးခုစီရွိၿပီး ဂူႀကီး၏ အထက္တြင္ကြမ္းေတာင္ ေပါက္ေစတီေတာ္ကို တည္ထားခဲ့သျဖင့္ အေဝး မွပင္ ၾကည္ညိဳဖြယ္ဖူးေတြ႕ၾကရေပသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရားသည္ လိုဏ္ႏွစ္ထပ္ ေစတီေတာ္ႀကီးျဖစ္ကာ အေပၚႏွင့္ေအာက္တြင္ ေစတီ ၃၇ ဆူႏွင့္ မုခ္ေပါက္ ၃၂ ေပါက္ရွိ သည္။
အေပၚလိုဏ္ဂူတြင္လည္း အလယ္မ႑ိဳင္ႏွင့္ ပတ္လမ္းျပဳလုပ္ထားၿပီး မ႑ိဳင္ကို ေက်ာမွီလ်က္ မုခ္ေလးဖက္တြင္ အဂၤေတ႐ုပ္ပြားေတာ္ တစ္ဆူ စီရွိရာ အေရွ႕ဘက္မုခ္ရွိ ဆင္းတုေတာ္သည္ အႀကီးဆုံးျဖစ္သည္။ အထက္တိုက္မအတြင္း၌ ေအာက္ခံတိုက္မကဲ့သို႕ပင္ ဝဲယာႏွစ္ဖက္၌ ေၾကာင္လိမ္ေလွကားတစ္စင္းစီ ျပဳလုပ္ထား သျဖင့္ ေျမညီထပ္မွ ကြမ္းေတာင္အထိ တက္ ေရာက္ႏိုင္ရန္ စီစဥ္ထားခဲ့သည္။ ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဂူဘုရားႀကီးတြင္ ေၾကာင္လိမ္ေလွကား ေလးစင္း၊ အေပၚထပ္တြင္ အာ႐ုံခံအမိုးေပၚမွ လိုဏ္ဂူစၾကႍ အထိတက္ေရာက္ရန္ ေလွကားႏွစ္စင္း၊ နတ္လမ္း ေလွကား သုံးစင္းရွိသျဖင့္ စုစုေပါင္းေလွကား ကိုးစင္းရွိသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဘုရားသည္ ဖိနပ္ေတာ္မွ ခ်ရားသီးအထိ ဉာဏ္ေတာ္ ေပ ၁၈ဝ ျမင့္ကာ လိုဏ္ပတ္လမ္းမ်ားကို ေျမညီေအာက္ခံတိုက္မ၊ ဒုတိယပစၥယာ၊ အထက္ဆင့္ လိုဏ္ဂူတို႔တြင္ ျပဳ လုပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ငလ်င္ဒဏ္ေၾကာင့္ ဒုတိယပစၥယာကို ျပင္ဆင္ခဲ့စဥ္ ငါးေပေျခာက္ လက္မက်ယ္၍ ေပါင္းကူးအျမင့္ ရွစ္ေပ သုံး လက္မ ျမင့္ေသာ စတုတၴလိုဏ္ပတ္လမ္းတစ္ခုကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရသျဖင့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဂူဘုရားႀကီးကို လိုဏ္ေလးဆင့္ဟု ဆိုႏိုင္ခဲ့ေပသည္။
ဗိသုကာလက္ရာႏွင့္ ဆင္းတုေတာ္မ်ား
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဘုရားႀကီးကို ဘုရင္ႏွစ္ဆက္ တည္ေဆာက္ခဲ့ကာ ပုဂံေခတ္ ဗိသုကာပညာရွင္ မ်ား၏ အႏုလက္ရာမ်ားကို အမ်ားဆုံး ျမင္ေတြ႕ ႏိုင္ၾကသည္။ေအဒီ ၁၂ ရာစုတြင္ တည္ထားခဲ့ သည့္ ဘုရားႀကီး၏ ဗိသုကာ လက္ရာမ်ားသည္ အလြန္ေျပျပစ္လွပခဲ့သည္။ဘုရားႀကီးတစ္ခုလုံး တြင္ မုခ္ေပါက္ ၃၂ ေပါက္ေဖာက္လုပ္ထားသျဖင့္ ေနေရာင္ႏွင့္ ေလဝင္ ေလထြက္ေကာင္းမြန္ခဲ့ကာ မုခ္ေပါက္မ်ားကို ႏွစ္ထပ္တံကဲ၊ ေစတီပုံတံကဲ၊ မီးလွ်ံျဖာေနပုံ တံကဲမ်ားျဖင့္ အႏုစိတ္ ပုံေဖာ္ခဲ့ သည္။ ဘုရားႀကီးကို အလ်ား ၄၃ စင္တီမီတာ၊ အနံ ၂၂ စင္တီမီတာႏွင့္ ထု ၆ စင္တီမီတာ အရြယ္ ရွိသည့္ အုတ္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရား၏ အလွပဆုံး လက္ရာသည္ ကြမ္းေတာင္ျဖစ္ကာ ပုဂံရွိကြမ္း ေတာင္ေပါက္ေစတီေတာ္မ်ားတြင္ အလွပဆုံး လက္ရာျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ငလ်င္မလႈပ္မီက ေစတီေတာ္၏ ကြမ္းေတာင္ သည္ မူလလက္ရာ ၈ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိခဲ့သည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဘုရား၏ အုတ္စီအုတ္နင္းႏွင့္ တည္ေဆာက္ပုံ ဗိသုကာလက္ရာသည္ အဆင့္ အတန္းျမင့္မားကာ စိန္တန္းမ်ားတစ္ေလွ်ာက္ တြင္ စဥ့္ကြင္းမ်ား ထည့္သြင္းခဲ့ၿပီး ၾ<ြကင္းက်န္ ေနသည့္ စဥ့္ခ်ပ္မ်ားကို ျမင္ေတြ႕ႏိုင္ၾကသည္။ ဂူဘုရားႀကီး၏ အေပၚထပ္ႏွင့္ေအာက္ထပ္ ခ်င္ မိတ္တိုးတန္းမ်ားႏွင့္ ဘီလူးပန္းဆြဲမ်ားအၾကား တြင္ သဲေက်ာက္ေဖာင္းလုံးတန္းမ်ား ထည့္သြင္း ထားၿပီး အေဆာက္အအုံႀကီး၏ ေထာင့္ေနရာ မ်ားကို သုံးေပရွည္၍ ၁ဝ လက္မထူေသာ က်င္ တြယ္ပုံ ေက်ာက္ေထာင့္ခ်ဳပ္မ်ားျဖင့္ ခ်ဳပ္ထား ခဲ့သည္။ လိုဏ္ေပါင္းကူးမ်ားကို ခိုင္ခံ့မႈအား ေကာင္းေစရန္ အုတ္ေပါင္းကူးမ်ားအၾကားတြင္ ေက်ာက္ေပါင္းကူးမ်ားကို ထည့္သြင္းတည္ ေဆာက္ထားသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဘုရားတြင္ စံပယ္ေနၾက သည့္ ဆင္းတုေတာ္မ်ား၏ လက္ေတာ္ဟန္မ်ား သည္ ဘူမိဖႆမုျဒာ (လက္ေတာ္ေျမထိဟန္) ျဖစ္ကာ ဆင္းတုေတာ္မ်ား၏ ေနာက္ခံတြင္ ေဗာဓိေညာင္ပင္ပုံ ေဆးေရးပန္းခ်ီမ်ားရွိခဲ့သျဖင့္ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ ေရႊပလႅင္ကို ေအာင္ေတာ္မူခန္းကို ရည္òန္းခဲ့ဟန္ရွိေပသည္။ ဘုရားႀကီး၏ ေအာက္ထပ္လိုဏ္အတြင္း အလယ္မ႑ိဳင္ကို ေက်ာမွီထားေသာ ဆင္းတုေတာ္မ်ားသည္ ပလႅင္ေပၚတြင္ထိုင္ကာ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာသို႔ မ်က္ႏွာမူေနၾကသည္။ ႐ုပ္ပြားေတာ္ေလးဆူ၏ အေပၚတြင္ နံရံတံကဲမ်ားျပဳလုပ္ထားၿပီး နံရံေဆး ေရးပန္းခ်ီမ်ားမွာ ပ်က္စီးေနၿပီျဖစ္ေပသည္။
႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ားေရွ႕၌ ဆြမ္း၊ ေရခ်မ္း၊ ပန္းတို႔ကို ကပ္လွဴသည့္ သင္ပုတ္ပလႅင္မ်ားရွိကာ အေရွ႕ဘက္ရွိ သင္ပုတ္ပလႅင္တြင္ ဆြမ္း၊ အေနာက္ ဘက္ သင္ပုတ္ပလႅင္တြင္ ပန္း၊ ေတာင္ဘက္ သင္ပုတ္ပလႅင္တြင္ က်မ္းႏွင့္ ေျမာက္ဘက္ သင္ပုတ္ပလႅင္တြင္ ပန္းတို႔ကို ဆက္ကပ္လွဴဒါန္း သည္ဟု ဆိုခဲ့ၾကသည္။ေတာင္ဘက္သင္ပုတ္ ပလႅင္ေပၚတြင္ က်ိန္စာက်မ္းမ်ားထားရွိခဲ့ၿပီး အမႈအခင္းျဖစ္ပြားၾကသူမ်ားသည္ ယင္းက်မ္းစာ မ်ားကို ကုိင္တြယ္၍ က်မ္းက်ိန္ခဲ့ၾကေၾကာင္း ဆိုစမွတ္ရွိခဲ့သည္။
ပုဂံရွိ လိုဏ္ႏွစ္ဆင့္ ဘုရားမ်ားတြင္ သဗၺညဳ ဘုရားမွလြဲ၍ အေပၚထပ္ႏွင့္ ေအာက္ထပ္တြင္ ဗုဒၶ ဆင္းတုေတာ္ေလးဆူစီထားရွိေလ့ရွိခဲ့ရာ ကန္ေတာ့ ပလႅင္ဂူဘုရားတြင္လည္း အေပၚထပ္ႏွင့္ ေအာက္ ထပ္တြင္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ ေလးဆူစီ ပူေဇာ္ထားရွိ ခဲ့သည္။(သဗၺညဳဘုရား၏ အေပၚထပ္လိုဏ္တြင္ ႐ုပ္ပြားေတာ္တစ္ဆူသာ ရွိသည္။)
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဘုရားကို စတုရန္းပုံ အုတ္ မဟာရံတံတိုင္းႏွစ္ထပ္ကာရံခဲ့ရာ အျပင္တံတိုင္း ၏ မ်က္ႏွာတစ္ဖက္စီ၏ အလယ္တြင္ အဝင္မုခ္ တစ္ခုစီရွိခဲ့သည္။ ယင္းအဝင္မုခ္မ်ားေပၚတြင္ ေစတီမ်ားတည္ထားခဲ့ၿပီး ဝင္ေပါက္မ်ား၏ တစ္ ဖက္စီတြင္ တံခါးလည္ႏိုင္ရန္ ေက်ာက္ဆုံတစ္ခု စီ ျမႇဳပ္ထားၿပီး အေပၚပိုင္းတြင္ တံခါးတိုင္စြပ္ရန္ သံကြင္းမ်ားရွိခဲ့သည္။ ယခုအခါတြင္ မူလတံခါး မ်ားမရွိေတာ့သျဖင့္ သံတံခါးမ်ားျဖင့္ အစားထိုး တပ္ဆင္ထားသည္။
အတြင္းမီးတားတံတိုင္းအျဖစ္ ကန္ေတာ့ ပလႅင္ဂူဘုရား၏ ေအာက္ခံႏွင့္ ဆက္စပ္ျပဳလုပ္ ထားကာ သုံးေပ ငါးလက္မျမင့္သည့္ အုတ္တိုင္ မ်ားျဖင့္ ကာရံထားသည္။ ဘုရားဝင္းတံတိုင္း အတြင္း အေရွ႕ေတာင္ေထာင့္တြင္ ပုဂံေခတ္ ေနာက္ပိုင္းလက္ရာ ရွစ္မ်က္ႏွာဘုရားႏွင့္ ေခါင္း ေလာင္းတိုင္ႏွစ္တိုင္၊ အေရွ႕ေျမာက္ေထာင့္တြင္ ေႏွာင္းေခတ္လက္ရာ ေစတီ႐ိုးတစ္ဆူတို႔တည္ ရွိေနၾကသည္။
၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၈ ရက္တြင္ လႈပ္ခတ္ခဲ့ သည့္ ငလ်င္ေၾကာင့္ ပုဂံရွိ ေစတီပုထိုးမ်ားၿပိဳက် ပ်က္စီးခဲ့ရာတြင္ ကန္ေတာ့ပလႅင္သည္ ေဖာင္း ရစ္မွစ၍ ျပတ္က်ၿပီး အေပၚပိုင္းတစ္ခုလုံးေၾကမြ သြားခဲ့သည္။ အထြတ္ေစတီအပါအဝင္ ကြမ္း ေတာင္ႏွင့္ အရံေစတီမ်ားအားလုံးေျမခခဲ့ သျဖင့္ မူလလက္ရာအတိုင္း ျပန္လည္ျပဳျပင္တည္ ေဆာက္ခဲ့ရေပသည္။
ဂူႀကီးအားျပဳျပင္စဥ္ေတြ႕ရွိခဲ့သည့္ ဓာတ္ေတာ္ ၾကဳတ္မ်ား၊ေရႊဆင္းတုႏွစ္ဆူ၊ ေရႊေစတီႏွစ္ဆူ၊ အုတ္ခြက္ဘုရားမ်ား၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားႏွင့္ေရႊႀကိဳးဆိုင္းေငြၾကဳတ္တို႔ကို ဘုရားႀကီးတြင္ ျပန္လည္ ဌာပနာခဲ့သည္။
နရပတိစည္သူမင္းႀကီးသည္ ေစတီရွစ္ဆူ တည္ခဲ့သည့္အနက္ ပုဂံရွိ စူဠာမဏိ၊ဓမၼရာဇကႏွင့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္တို႔သည္ အႀကီးဆုံးႏွင့္ အထင္ ရွားဆုံးျဖစ္ခဲ့သည္။ နရပတိစည္သူ၏ သားေတာ္ နားေတာင္းမ်ားမင္းႀကီး၏ ေကာင္းမႈေတာ္ ေစတီပုထိုးမ်ားတြင္လည္း ထီးလိုမင္းလို၊ မဟာ ေဗာဓိ၊ ေစတနာႀကီးႏွင့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္တို႕သည္ အထင္ရွားဆုံးျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။
သက္တမ္းအားျဖင့္ ႏွစ္ ၈ဝဝ နီးပါးရွိေနၿပီျဖစ္ သည့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရားႀကီးသည္ ပုဂံ ေခတ္၏ ဗိသုကာလက္ရာ အေကာင္းဆုံး အေဆာက္အအုံအျဖစ္ ရပ္တည္လ်က္ရွိေနၿပီး ပုဂံသို႔ ေရာက္ရွိလာၾကသူတိုင္း မေရာက္မျဖစ္ သြားေရာက္ဖူးေျမာ္ေလ့ရွိၾကသည့္ ေရွးေဟာင္း ေစတီႀကီးတစ္ဆူလည္းျဖစ္ေပသည္။ ကန္ေတာ့ ပလႅင္ဘုရားပြဲေတာ္ကို ႏွစ္စဥ္ သီတင္းကြၽတ္ လျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္ေန႔တိုင္း စည္ကားသိုက္ ၿမိဳက္စြာ က်င္းပျမဲျဖစ္သည္။
သမိုင္းဝင္ေရွးေဟာင္းျဒပ္ရွိ ျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်း မႈမ်ားကုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံ ၏ ယဥ္ေက်းမႈတန္ဖိုးကို ျမႇင့္တင္ႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္ ရာ ကန္ေတာ့ပလႅင္ဘုရားအပါအဝင္ ပုဂံေဒသရွိ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ ေစတီပုထိုးမ်ား ကို ျပည္သူတိုင္းက ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ကာကြယ္လ်က္ ျမန္မာတို႔၏ ပုဂံဂုဏ္ရည္ကို ျမႇင့္တင္ၾကရမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။
ေမာင္သာ(ေရွးေဟာင္းသုေတသန)
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္သာမက ကၻာ့အလယ္တြင္ပါ ထင္ရွားသည့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈနယ္ေျမတစ္ခု ျဖစ္ေသာ ပုဂံကို ကမၻာ့အေမြအႏွစ္ (World Heritage) စာရင္းဝင္ႏိုင္ရန္ သာသနာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးဌာနကဦးစီး၍ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေနသည္။
စည္းလုံးညီၫြတ္ေသာ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို ထူေထာင္ခဲ့သည့္ေနရာအျဖစ္ ထင္ရွားသည့္ ပုဂံေဒသ၏ သမိုင္းသည္ ႏႈတ္ေျပာဒ႑ာရီမ်ားႏွင့္ ေရာေထြးေနခဲ့ေသာ္လည္း ပုဂံေခတ္က တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ ထင္ရွားေသာ ေစတီပုထိုးမ်ားစြာကို ယေန႔တိုင္ ျမင္ေနေတြ႕ေနၾကရေပသည္။ပုဂံေစတီပုထိုးမ်ား
ပုဂံဧရိယာသည္ အလ်ား ၁၃ ကီလိုမီတာႏွင့္ အနံ ေျခာက္ကီလိုမီတာ က်ယ္ဝန္း၍ ဧရာဝတီ ျမစ္၏ အေရွ႕ဘက္ကမ္းေပၚတြင္ တည္ရွိသည္။ ပုဂံနယ္ေျမ အဝန္းအဝိုင္းအတြင္းရွိ ေရွးေဟာင္း ေစတီပုထိုးမ်ား အေရအတြက္ကို လွည္းဝင္႐ိုးသံ၊ တညံညံ၊ ပုဂံဘုရားေပါင္းဟူသည့္ အဆိုအရ ၄၄၄၆ ဆူ ရွိခဲ့ေၾကာင္း ယူဆခဲ့ၾကသည္။
ပုဂံေဒသရွိ ေစတီပုထိုးမ်ားသည္ အင္းဝေခတ္ မိုးညႇင္းမင္းတရားလက္ထက္(ခရစ္ႏွစ္ ၁၄၂၇-၁၄၈ဝ)တြင္ ေကာက္ယူခဲ့သည့္ မွတ္တမ္းအရ ၄၄၇၄ ဆူ (ဝင္းဝင္းထိန္လွ်ံ၊ ပုဂံဘုရားေပါင္း)ရွိ ၿပီး ကုန္းေဘာင္ေခတ္ျဖစ္ဟန္ရွိသည့္ (ျမတ္ ဘုရားဆူေရ၊ ျဖဴေရႊလိုဝင္း၊ ပုဂံျပည္ဘယ္တိုင္း ဌာနီမွ စံမမီလြန္ထင္ရွား၊ ေစာမုနိမ်ား) မွတ္သား ခ်က္အရ ၄၄၄၅ ဆူ ျဖစ္သည္။
ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ဳိးသား ျပတိုက္ဦးစီးဌာနက ေကာက္ယူခဲ့ေသာ စာရင္း မ်ားအရ ပုဂံေဒသရွိ ေစတီပုထိုးမ်ား အေရ အတြက္သည္ ၂၂၁၇ ဆူရွိၿပီး ေက်ာင္းႀကီးအုတ္ နီ ကိန္းႏွင့္ညီ ေစတီဂူဘုရားဟု မွတ္သားခဲ့သည္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္အတြင္း ယူနက္စ္ကို အဖြဲ႕၏ အကူအညီျဖင့္ ျပင္သစ္လူမ်ိဳးဗိသုကာ ပညာရွင္ Pierre Pichard ေကာက္ယူခဲ့သည့္ စာရင္းအရ ၂၈၃၄ ဆူရွိသည္။၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္ ၂၄ ရက္တြင္ ပုဂံေဒသ၌ ငလ်င္လႈပ္ၿပီးေနာက္ ပုဂံရွိ ေစတီပုထိုးမ်ားႏွင့္ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္ အအုံမ်ားစာရင္းကို ျပန္လည္ေကာက္ယူခဲ့ရာ ၁၉၉၇-၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ ခဲ့သည့္ကုန္းမ်ားႏွင့္ မတူးေဖာ္ရေသးသည့္ ကုန္းမ်ားအပါအဝင္ ၃၈၂၂ ဆူရွိေၾကာင္း သိရွိ ရေပသည္။
ပုဂံရွိ ေရွးေဟာင္းေစတီမ်ား၊ တစ္ထပ္လိုဏ္ ဂူမ်ား၊ ႏွစ္ထပ္ သုံးထပ္ ေလးထပ္ အေဆာက္ အအုံမ်ား၊ ဥမင္မ်ား၊ တစ္ထပ္ကုလားေက်ာင္း မ်ား၊ ပိဋကတ္တိုက္မ်ားႏွင့္ သိမ္မ်ားအနက္ ေစတီမ်ားကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ လိုဏ္ပါသည့္ အေဆာက္အအုံ (ႊနာစူန) ႏွင့္ လိုဏ္မပါသည့္ အေဆာက္အအုံ(ွအကစေ) ဟု ခြဲျခားႏိုင္သည္။ လိုဏ္ပါသည့္ ႀကီးမားေသာဘုရားမ်ားကို ဘုရင္ မ်ားကတည္ခဲ့ၾကရာ ကန္ေတာ့ပလႅင္သည္ တစ္ဆူအပါအဝင္ ျဖစ္ေပသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္
ဆန္းျပားသည့္ ေနာက္ခံရာဇဝင္မ်ားရွိေန သည့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရားသည္ ပုဂံၿမိဳ႕ ေဟာင္း၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္၊ ပုဂံေရွး ေဟာင္းသုေတသနျပတိုက္၏ ေျမာက္ဘက္တြင္ တည္ရွိသည္။ ပုဂံရွိ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအုံ မ်ားအနက္ ဓမၼရံသည္ ထုထည္အႀကီးမားဆုံး၊ သဗၺညဳသည္ ဉာဏ္ေတာ္အျမင့္ဆုံးႏွင့္ အာနႏၵာ သည္ အႏုလက္ရာအေကာင္းဆုံးဟု သတ္မွတ္ခဲ့ ၾကသည္။ ထို႔အတူ ဗိသုကာလက္ရာ အေကာင္း ဆုံး အေဆာက္အအုံအျဖစ္ ကန္ေတာ့ပလႅင္ကို ရည္ညႊန္းေျပာဆိုေလ့ရွိခဲ့ၾကသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရားကို အေလာင္း စည္သူမင္းႀကီး၏ ေျမးျဖစ္သူ နရပတိစည္သူမင္း က ခရစ္ႏွစ္ ၁၁၇၅ ခုႏွစ္ တြင္ တည္ထားခဲ့သည္။အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးက မိမိ၏ေဘးေတာ္၊ ဘိုးေတာ္တို႔သည္ မိမိေလာက္ ဘုန္းတန္ခိုး အာဏာမရွိခဲ့ဟု ျပစ္မွားမိသျဖင့္ မ်က္စိကြယ္ သြားခဲ့သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မင္းႀကီး သည္ ေဘးေတာ္ ဘိုးေတာ္မ်ား၏ ႐ုပ္တုမ်ားကို ထုလုပ္၍ ပလႅင္ေပၚတင္ကာ ေတာင္းပန္ကန္ေတာ့ ခဲ့ၿပီးေနာက္ မ်က္စိႏွစ္ကြင္း ျပန္လင္းခဲ့သည္။ဘိုးေတာ္ အေလာင္းစည္သူမင္း ကန္ေတာ့ခဲ့ သည့္ ပလႅင္ေနရာတြင္ ေျမးေတာ္နရပတိစည္သူ က ေစတီတစ္ဆူ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ရာ ကန္ေတာ့ပလႅင္ဟု ဘြဲ႕ မည္တြင္ခဲ့ေၾကာင္း အစဥ္ အဆက္ ယုံၾကည္ခဲ့ၾကသည္။ ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဘုရား၏ ေျမာက္ဘက္ရွိ ရွင္ပြင့္လင္း (ေစတီ အမွတ္ ၁၆၃၅)သည္ အေလာင္းစည္သူမင္း မ်က္စိ အလင္းရခဲ့သည့္ေနရာတြင္ တည္ထားခဲ့သည့္ ေစတီဟု ဆိုခဲ့ဲ့ၾကေပသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဂူဘုရားသည္ အေရွ႕ဘက္မုခ္ အတြင္းရွိ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ႀကီး၏ ေရွ႕ဘက္ဝဲယာ တြင္ ထုလုပ္ထားသည့္ ေဂါဓႏွင့္ ေဂါေဓာ အမည္ ရွိ ဘီလူးႏွစ္ေကာင္၏ အမည္မ်ားကို အစြဲျပဳ၍ ေဂါဓပလႅင္၊ ေဂါေဓာပလႅင္ဟုလည္း အမည္တြင္ ခဲ့သည္။
ထို႔အတူ နရပတိစည္သူမင္းသည္ ကန္ေတာ့ ပလႅင္ဘုရားကို တည္ထားရန္ လူအမ်ားအား ခိုင္းေစခဲ့ရာ ပံ့သကူ မေထရ္က တားျမစ္ခဲ့သျဖင့္ နရပတိစည္သူက ပံ့သကူမေထရ္ကို ပုဂံမွ ႏွင္ခဲ့ သည္ဟု ဆိုခဲ့ၾကသည္။ ပံ့သကူမေထရ္သည္ ပုဂံ မွသီဟိုဠ္သို႔ထြက္ခြာရန္ စီစဥ္ေနခ်ိန္တြင္ နရပတိ စည္သူမင္းသည္ မေထရ္ျမတ္ကို ေတာင္းပန္ ကန္ေတာ့ခဲ့ၿပီး ယင္းေနရာတြင္ ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဘုရားကို တည္ခဲ့သည္ဟုလည္း ဆိုခဲ့ၾကသည္။
နရပတိစည္သူမင္းသည္ ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဘုရားမၿပီးစီးမီ နတ္ရြာစံခဲ့သျဖင့္ သားေတာ္ နားေတာင္းမ်ားမင္းက ဆက္လက္တည္ထားခဲ့ ရာ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၅၈၈ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းတန္ခူး လဆန္း ၈ ရက္(ခရစ္ႏွစ္ ၁၂၂၇ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၆ ရက္)ေသာၾကာေန႔တြင္ ၿပီးစီးခဲ့သည္ဟု ပုဂံ ေစတီပုထိုးမ်ား သမိုင္းစာအုပ္တြင္ေဖာ္ျပထား သည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္သည္ စူဠာမဏိေစတီႏွင့္ ထီးလိုမင္းလိုေစတီတို႕ႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံဆင္တူသည့္ ႀကီးမားေသာ ဂူဘုရားတစ္ဆူျဖစ္သည္။ ယခင္က ကန္ေတာ့ပလႅင္ကို လိုဏ္သုံးဆင့္ဘုရားဟု သတ္ မွတ္ခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္ လႈပ္ခတ္ခဲ့ သည့္ ငလ်င္ေၾကာင့္ အေပၚဆုံးကြမ္းေတာင္၏ ေအာက္ဘက္တြင္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ လိုဏ္ပတ္လမ္းတစ္ခု ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရသျဖင့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္သည္ လိုဏ္ ေလးဆင့္ ဂူဘုရားတစ္ဆူျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ ၾကသည္။
ဂူႏွစ္ဆင့္ တည္ေဆာက္ပုံ
ပုဂံေခတ္ ေအဒီ ၁၂ ရာစုလက္ရာ ကန္ေတာ့ ပလႅင္ဘုရား၏ ဗိသုကာလက္ရာမ်ားကို ေအာက္ခံတိုက္မ၊ ဂႏၶကုဋိ၊ လိုဏ္ပတ္လမ္းမ်ား၊ အေပၚထပ္လိုဏ္ႏွင့္ မုခ္တံကဲမ်ား၊ ပစၥယာ အဆင့္ ဆင့္ႏွင့္ကြမ္းေတာင္အထြတ္ေစတီ၊ ေထာင့္ ေစတီမ်ား၊ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ား၊ အဂၤေတ လက္ရာမ်ားႏွင့္ တံတိုင္းမုခ္ဦးေစတီမ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိႏိုင္ၾကသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္၏ ေအာက္ခံတိုက္မသည္ ၂၈ မီတာ ပတ္လည္ရွိကာ အာ႐ုံခံမုခ္ဦးကို အေရွ႕ ဘက္သို႔ ထုတ္ထားၿပီး က်န္မုခ္သုံးေပါက္တြင္ အဝင္မုခ္ဦးတစ္ခုစီကို ျပဳလုပ္၍ အေပၚတြင္ စိန္ တန္းပတ္လည္ ပစၥယာသုံးဆင့္စီခံထားသည္။ တိုက္မႀကီး၏ ပစၥယာသုံးဆင့္တြင္ ပတ္လမ္း မ်ားျပဳလုပ္ထားကာ ပစၥယာေထာင့္ေနရာမ်ား တြင္ ေစတီမ်ားစိုက္ထူထားသည္။
တိုက္မႀကီး၏ အေရွ႕ဘက္အာ႐ုံခံမုခ္ အထက္ ပစၥယာႏွစ္ဆင့္ ေထာင့္မ်ားတြင္ ေစတီမ်ားရွိၿပီး က်န္မုခ္တစ္ခုစီေပၚတြင္လည္း ေစတီတစ္ဆူစီ ရွိသည္။ အာ႐ုံခံအမိုးမွ တတိယပစၥယာသို႔ တက္ ရန္ ေလွကားႏွစ္ခုကို အၿပိဳင္ျပဳလုပ္ထားကာ ေအာက္ခံတိုက္မေပၚတြင္ ေစတီ ၂၂ ဆူ တည္ထား ခဲ့သည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရား ေအာက္ခံတိုက္မ သည္ အေရွ႕ဘက္သို႔မ်က္ႏွာမူထားကာ မုခ္ေပါက္ ႀကီး ေလးခုအပါအဝင္ မုခ္ေပါက္ အႀကီးအငယ္ ၂ဝ ရွိသည္။ ဘုရားႀကီး၏ ေအာက္ထပ္ အလယ္ ဗဟိုရွိ စတုရန္းပုံ မ႑ိဳင္ေလးဘက္၌ ပတ္လမ္း ျပဳလုပ္ထားကာ ႐ုပ္ပြားေတာ္ႀကီးတစ္ဆူစီကို တံကဲေက်ာင္းေဆာင္မ်ားအတြင္း၌ ထည့္သြင္း ပူေဇာ္ထားသည္။ ဆင္းတုေတာ္မ်ားေရွ႕တြင္ သင္ပုတ္ပလႅင္တစ္ခုစီထားရွိၿပီး အေရွ႕ဘက္မုခ္ ေပါက္ရွိ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ႀကီး၏ ေရွ႕တြင္ ေဂါေဓာႏွင့္ ေဂါဓ အမည္ရွိ ဘီလူး႐ုပ္ႏွစ္႐ုပ္ကို ျမင္ေတြ႕ၾကရေပသည္။
တိုက္မႀကီး၏ လိုဏ္အတြင္း အေရွ႕ဘက္ လက္ဝဲလက္ယာႏွစ္ဖက္၌ အေပၚထပ္သို႔ တက္ ႏိုင္ရန္ နံရံကိုေဖာက္၍ ေၾကာင္လိမ္ေလွကား တစ္စင္းစီ ျပဳလုပ္ထားသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရားႀကီး၏ အထက္တြင္ ရွိသည့္ ေလးမ်က္ႏွာဂူကို ေအာက္ခံတိုက္မ၏ တတိယပစၥယာေပၚတြင္ တည္ထားကာ စၾကၤ ံ လမ္းျဖင့္ပတ္ထားသည္။ အေပၚဂူႀကီးသည္လည္း အေရွ႕ဘက္သို႔ မ်က္ႏွာမူထားၿပီး အဝင္မုခ္ေပါက္ ႀကီးေလးခု၊ မုခ္ေပါက္ငယ္ ႏွစ္ခုႏွင့္ ျပတင္းမုခ္ ေပါက္ ေျခာက္ေပါက္ ေဖာက္လုပ္ထားသည္။ အေပၚတိုက္မႀကီးတြင္ ပစၥယာသုံးဆင့္ခံလ်က္ ပစၥယာေထာင့္မ်ားတြင္ ေစတီမ်ားတည္ထား သည္။ ပစၥယာသုံးဆင့္၏ အလယ္တြင္ ေလွကား မုခ္ သုံးခုစီရွိၿပီး ဂူႀကီး၏ အထက္တြင္ကြမ္းေတာင္ ေပါက္ေစတီေတာ္ကို တည္ထားခဲ့သျဖင့္ အေဝး မွပင္ ၾကည္ညိဳဖြယ္ဖူးေတြ႕ၾကရေပသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရားသည္ လိုဏ္ႏွစ္ထပ္ ေစတီေတာ္ႀကီးျဖစ္ကာ အေပၚႏွင့္ေအာက္တြင္ ေစတီ ၃၇ ဆူႏွင့္ မုခ္ေပါက္ ၃၂ ေပါက္ရွိ သည္။
အေပၚလိုဏ္ဂူတြင္လည္း အလယ္မ႑ိဳင္ႏွင့္ ပတ္လမ္းျပဳလုပ္ထားၿပီး မ႑ိဳင္ကို ေက်ာမွီလ်က္ မုခ္ေလးဖက္တြင္ အဂၤေတ႐ုပ္ပြားေတာ္ တစ္ဆူ စီရွိရာ အေရွ႕ဘက္မုခ္ရွိ ဆင္းတုေတာ္သည္ အႀကီးဆုံးျဖစ္သည္။ အထက္တိုက္မအတြင္း၌ ေအာက္ခံတိုက္မကဲ့သို႕ပင္ ဝဲယာႏွစ္ဖက္၌ ေၾကာင္လိမ္ေလွကားတစ္စင္းစီ ျပဳလုပ္ထား သျဖင့္ ေျမညီထပ္မွ ကြမ္းေတာင္အထိ တက္ ေရာက္ႏိုင္ရန္ စီစဥ္ထားခဲ့သည္။ ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဂူဘုရားႀကီးတြင္ ေၾကာင္လိမ္ေလွကား ေလးစင္း၊ အေပၚထပ္တြင္ အာ႐ုံခံအမိုးေပၚမွ လိုဏ္ဂူစၾကႍ အထိတက္ေရာက္ရန္ ေလွကားႏွစ္စင္း၊ နတ္လမ္း ေလွကား သုံးစင္းရွိသျဖင့္ စုစုေပါင္းေလွကား ကိုးစင္းရွိသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဘုရားသည္ ဖိနပ္ေတာ္မွ ခ်ရားသီးအထိ ဉာဏ္ေတာ္ ေပ ၁၈ဝ ျမင့္ကာ လိုဏ္ပတ္လမ္းမ်ားကို ေျမညီေအာက္ခံတိုက္မ၊ ဒုတိယပစၥယာ၊ အထက္ဆင့္ လိုဏ္ဂူတို႔တြင္ ျပဳ လုပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ငလ်င္ဒဏ္ေၾကာင့္ ဒုတိယပစၥယာကို ျပင္ဆင္ခဲ့စဥ္ ငါးေပေျခာက္ လက္မက်ယ္၍ ေပါင္းကူးအျမင့္ ရွစ္ေပ သုံး လက္မ ျမင့္ေသာ စတုတၴလိုဏ္ပတ္လမ္းတစ္ခုကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရသျဖင့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဂူဘုရားႀကီးကို လိုဏ္ေလးဆင့္ဟု ဆိုႏိုင္ခဲ့ေပသည္။
ဗိသုကာလက္ရာႏွင့္ ဆင္းတုေတာ္မ်ား
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဘုရားႀကီးကို ဘုရင္ႏွစ္ဆက္ တည္ေဆာက္ခဲ့ကာ ပုဂံေခတ္ ဗိသုကာပညာရွင္ မ်ား၏ အႏုလက္ရာမ်ားကို အမ်ားဆုံး ျမင္ေတြ႕ ႏိုင္ၾကသည္။ေအဒီ ၁၂ ရာစုတြင္ တည္ထားခဲ့ သည့္ ဘုရားႀကီး၏ ဗိသုကာ လက္ရာမ်ားသည္ အလြန္ေျပျပစ္လွပခဲ့သည္။ဘုရားႀကီးတစ္ခုလုံး တြင္ မုခ္ေပါက္ ၃၂ ေပါက္ေဖာက္လုပ္ထားသျဖင့္ ေနေရာင္ႏွင့္ ေလဝင္ ေလထြက္ေကာင္းမြန္ခဲ့ကာ မုခ္ေပါက္မ်ားကို ႏွစ္ထပ္တံကဲ၊ ေစတီပုံတံကဲ၊ မီးလွ်ံျဖာေနပုံ တံကဲမ်ားျဖင့္ အႏုစိတ္ ပုံေဖာ္ခဲ့ သည္။ ဘုရားႀကီးကို အလ်ား ၄၃ စင္တီမီတာ၊ အနံ ၂၂ စင္တီမီတာႏွင့္ ထု ၆ စင္တီမီတာ အရြယ္ ရွိသည့္ အုတ္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရား၏ အလွပဆုံး လက္ရာသည္ ကြမ္းေတာင္ျဖစ္ကာ ပုဂံရွိကြမ္း ေတာင္ေပါက္ေစတီေတာ္မ်ားတြင္ အလွပဆုံး လက္ရာျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ငလ်င္မလႈပ္မီက ေစတီေတာ္၏ ကြမ္းေတာင္ သည္ မူလလက္ရာ ၈ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိခဲ့သည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဘုရား၏ အုတ္စီအုတ္နင္းႏွင့္ တည္ေဆာက္ပုံ ဗိသုကာလက္ရာသည္ အဆင့္ အတန္းျမင့္မားကာ စိန္တန္းမ်ားတစ္ေလွ်ာက္ တြင္ စဥ့္ကြင္းမ်ား ထည့္သြင္းခဲ့ၿပီး ၾ<ြကင္းက်န္ ေနသည့္ စဥ့္ခ်ပ္မ်ားကို ျမင္ေတြ႕ႏိုင္ၾကသည္။ ဂူဘုရားႀကီး၏ အေပၚထပ္ႏွင့္ေအာက္ထပ္ ခ်င္ မိတ္တိုးတန္းမ်ားႏွင့္ ဘီလူးပန္းဆြဲမ်ားအၾကား တြင္ သဲေက်ာက္ေဖာင္းလုံးတန္းမ်ား ထည့္သြင္း ထားၿပီး အေဆာက္အအုံႀကီး၏ ေထာင့္ေနရာ မ်ားကို သုံးေပရွည္၍ ၁ဝ လက္မထူေသာ က်င္ တြယ္ပုံ ေက်ာက္ေထာင့္ခ်ဳပ္မ်ားျဖင့္ ခ်ဳပ္ထား ခဲ့သည္။ လိုဏ္ေပါင္းကူးမ်ားကို ခိုင္ခံ့မႈအား ေကာင္းေစရန္ အုတ္ေပါင္းကူးမ်ားအၾကားတြင္ ေက်ာက္ေပါင္းကူးမ်ားကို ထည့္သြင္းတည္ ေဆာက္ထားသည္။
ကန္ေတာ့ပလႅင္ ဘုရားတြင္ စံပယ္ေနၾက သည့္ ဆင္းတုေတာ္မ်ား၏ လက္ေတာ္ဟန္မ်ား သည္ ဘူမိဖႆမုျဒာ (လက္ေတာ္ေျမထိဟန္) ျဖစ္ကာ ဆင္းတုေတာ္မ်ား၏ ေနာက္ခံတြင္ ေဗာဓိေညာင္ပင္ပုံ ေဆးေရးပန္းခ်ီမ်ားရွိခဲ့သျဖင့္ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ ေရႊပလႅင္ကို ေအာင္ေတာ္မူခန္းကို ရည္òန္းခဲ့ဟန္ရွိေပသည္။ ဘုရားႀကီး၏ ေအာက္ထပ္လိုဏ္အတြင္း အလယ္မ႑ိဳင္ကို ေက်ာမွီထားေသာ ဆင္းတုေတာ္မ်ားသည္ ပလႅင္ေပၚတြင္ထိုင္ကာ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာသို႔ မ်က္ႏွာမူေနၾကသည္။ ႐ုပ္ပြားေတာ္ေလးဆူ၏ အေပၚတြင္ နံရံတံကဲမ်ားျပဳလုပ္ထားၿပီး နံရံေဆး ေရးပန္းခ်ီမ်ားမွာ ပ်က္စီးေနၿပီျဖစ္ေပသည္။
႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ားေရွ႕၌ ဆြမ္း၊ ေရခ်မ္း၊ ပန္းတို႔ကို ကပ္လွဴသည့္ သင္ပုတ္ပလႅင္မ်ားရွိကာ အေရွ႕ဘက္ရွိ သင္ပုတ္ပလႅင္တြင္ ဆြမ္း၊ အေနာက္ ဘက္ သင္ပုတ္ပလႅင္တြင္ ပန္း၊ ေတာင္ဘက္ သင္ပုတ္ပလႅင္တြင္ က်မ္းႏွင့္ ေျမာက္ဘက္ သင္ပုတ္ပလႅင္တြင္ ပန္းတို႔ကို ဆက္ကပ္လွဴဒါန္း သည္ဟု ဆိုခဲ့ၾကသည္။ေတာင္ဘက္သင္ပုတ္ ပလႅင္ေပၚတြင္ က်ိန္စာက်မ္းမ်ားထားရွိခဲ့ၿပီး အမႈအခင္းျဖစ္ပြားၾကသူမ်ားသည္ ယင္းက်မ္းစာ မ်ားကို ကုိင္တြယ္၍ က်မ္းက်ိန္ခဲ့ၾကေၾကာင္း ဆိုစမွတ္ရွိခဲ့သည္။
ပုဂံရွိ လိုဏ္ႏွစ္ဆင့္ ဘုရားမ်ားတြင္ သဗၺညဳ ဘုရားမွလြဲ၍ အေပၚထပ္ႏွင့္ ေအာက္ထပ္တြင္ ဗုဒၶ ဆင္းတုေတာ္ေလးဆူစီထားရွိေလ့ရွိခဲ့ရာ ကန္ေတာ့ ပလႅင္ဂူဘုရားတြင္လည္း အေပၚထပ္ႏွင့္ ေအာက္ ထပ္တြင္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ ေလးဆူစီ ပူေဇာ္ထားရွိ ခဲ့သည္။(သဗၺညဳဘုရား၏ အေပၚထပ္လိုဏ္တြင္ ႐ုပ္ပြားေတာ္တစ္ဆူသာ ရွိသည္။)
ကန္ေတာ့ပလႅင္ဘုရားကို စတုရန္းပုံ အုတ္ မဟာရံတံတိုင္းႏွစ္ထပ္ကာရံခဲ့ရာ အျပင္တံတိုင္း ၏ မ်က္ႏွာတစ္ဖက္စီ၏ အလယ္တြင္ အဝင္မုခ္ တစ္ခုစီရွိခဲ့သည္။ ယင္းအဝင္မုခ္မ်ားေပၚတြင္ ေစတီမ်ားတည္ထားခဲ့ၿပီး ဝင္ေပါက္မ်ား၏ တစ္ ဖက္စီတြင္ တံခါးလည္ႏိုင္ရန္ ေက်ာက္ဆုံတစ္ခု စီ ျမႇဳပ္ထားၿပီး အေပၚပိုင္းတြင္ တံခါးတိုင္စြပ္ရန္ သံကြင္းမ်ားရွိခဲ့သည္။ ယခုအခါတြင္ မူလတံခါး မ်ားမရွိေတာ့သျဖင့္ သံတံခါးမ်ားျဖင့္ အစားထိုး တပ္ဆင္ထားသည္။
အတြင္းမီးတားတံတိုင္းအျဖစ္ ကန္ေတာ့ ပလႅင္ဂူဘုရား၏ ေအာက္ခံႏွင့္ ဆက္စပ္ျပဳလုပ္ ထားကာ သုံးေပ ငါးလက္မျမင့္သည့္ အုတ္တိုင္ မ်ားျဖင့္ ကာရံထားသည္။ ဘုရားဝင္းတံတိုင္း အတြင္း အေရွ႕ေတာင္ေထာင့္တြင္ ပုဂံေခတ္ ေနာက္ပိုင္းလက္ရာ ရွစ္မ်က္ႏွာဘုရားႏွင့္ ေခါင္း ေလာင္းတိုင္ႏွစ္တိုင္၊ အေရွ႕ေျမာက္ေထာင့္တြင္ ေႏွာင္းေခတ္လက္ရာ ေစတီ႐ိုးတစ္ဆူတို႔တည္ ရွိေနၾကသည္။
၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၈ ရက္တြင္ လႈပ္ခတ္ခဲ့ သည့္ ငလ်င္ေၾကာင့္ ပုဂံရွိ ေစတီပုထိုးမ်ားၿပိဳက် ပ်က္စီးခဲ့ရာတြင္ ကန္ေတာ့ပလႅင္သည္ ေဖာင္း ရစ္မွစ၍ ျပတ္က်ၿပီး အေပၚပိုင္းတစ္ခုလုံးေၾကမြ သြားခဲ့သည္။ အထြတ္ေစတီအပါအဝင္ ကြမ္း ေတာင္ႏွင့္ အရံေစတီမ်ားအားလုံးေျမခခဲ့ သျဖင့္ မူလလက္ရာအတိုင္း ျပန္လည္ျပဳျပင္တည္ ေဆာက္ခဲ့ရေပသည္။
ဂူႀကီးအားျပဳျပင္စဥ္ေတြ႕ရွိခဲ့သည့္ ဓာတ္ေတာ္ ၾကဳတ္မ်ား၊ေရႊဆင္းတုႏွစ္ဆူ၊ ေရႊေစတီႏွစ္ဆူ၊ အုတ္ခြက္ဘုရားမ်ား၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားႏွင့္ေရႊႀကိဳးဆိုင္းေငြၾကဳတ္တို႔ကို ဘုရားႀကီးတြင္ ျပန္လည္ ဌာပနာခဲ့သည္။
နရပတိစည္သူမင္းႀကီးသည္ ေစတီရွစ္ဆူ တည္ခဲ့သည့္အနက္ ပုဂံရွိ စူဠာမဏိ၊ဓမၼရာဇကႏွင့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္တို႔သည္ အႀကီးဆုံးႏွင့္ အထင္ ရွားဆုံးျဖစ္ခဲ့သည္။ နရပတိစည္သူ၏ သားေတာ္ နားေတာင္းမ်ားမင္းႀကီး၏ ေကာင္းမႈေတာ္ ေစတီပုထိုးမ်ားတြင္လည္း ထီးလိုမင္းလို၊ မဟာ ေဗာဓိ၊ ေစတနာႀကီးႏွင့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္တို႕သည္ အထင္ရွားဆုံးျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။
သက္တမ္းအားျဖင့္ ႏွစ္ ၈ဝဝ နီးပါးရွိေနၿပီျဖစ္ သည့္ ကန္ေတာ့ပလႅင္ဂူဘုရားႀကီးသည္ ပုဂံ ေခတ္၏ ဗိသုကာလက္ရာ အေကာင္းဆုံး အေဆာက္အအုံအျဖစ္ ရပ္တည္လ်က္ရွိေနၿပီး ပုဂံသို႔ ေရာက္ရွိလာၾကသူတိုင္း မေရာက္မျဖစ္ သြားေရာက္ဖူးေျမာ္ေလ့ရွိၾကသည့္ ေရွးေဟာင္း ေစတီႀကီးတစ္ဆူလည္းျဖစ္ေပသည္။ ကန္ေတာ့ ပလႅင္ဘုရားပြဲေတာ္ကို ႏွစ္စဥ္ သီတင္းကြၽတ္ လျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္ေန႔တိုင္း စည္ကားသိုက္ ၿမိဳက္စြာ က်င္းပျမဲျဖစ္သည္။
သမိုင္းဝင္ေရွးေဟာင္းျဒပ္ရွိ ျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်း မႈမ်ားကုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံ ၏ ယဥ္ေက်းမႈတန္ဖိုးကို ျမႇင့္တင္ႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္ ရာ ကန္ေတာ့ပလႅင္ဘုရားအပါအဝင္ ပုဂံေဒသရွိ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ ေစတီပုထိုးမ်ား ကို ျပည္သူတိုင္းက ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ကာကြယ္လ်က္ ျမန္မာတို႔၏ ပုဂံဂုဏ္ရည္ကို ျမႇင့္တင္ၾကရမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။
ေမာင္သာ(ေရွးေဟာင္းသုေတသန)
ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ေရာဂါလကၡဏာမ်ားႏွင့္ ကုသနည္းမ်ား
ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ေရာဂါလကၡဏာမ်ားႏွင့္ ကုသနည္းမ်ား
ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငုံး၊ ငန္း၊ ခိုေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ေနသူမ်ား၊ ၾကက္၊ဘဲေရာင္းဝယ္သူမ်ား၊ ခ်က္ျပဳတ္ေရာင္းခ်သူမ်ားႏွင့္ အိမ္ရွင္မမ်ားတြင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးႏွင့္မတူဘဲ ဗိုင္းရပ္ပိုးဟာ အဆုတ္ထဲကို တန္းေရာက္သြားေၾကာင္း၊ အဆုတ္ေရာင္ျခင္း၊ ႏွလုံးထိခိုက္ျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေရာင္ျခင္းမ်ားျဖစ္ၿပီး ေသဆုံးႏိုင္ေၾကာင္း စသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ျမဝတီသတင္းစာဖတ္ပရိသတ္ႀကီး သိရွိေစရန္ ေဒါက္တာခင္ေမာင္လြင္(FAME)ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းခဲ့သည္မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
ေမး။ ။ ဆရာရွင့္။ လူတစ္ေယာက္မွာ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္တယ္၊ မျဖစ္ဘူးဆုိတာဘယ္လုိမ်ဳိးသိႏုိင္ပါသလဲ။ ေရာဂါလကၡဏာကေရာ ႐ုိး႐ုိးတုပ္ေကြးနဲ႔ ဘယ္လုိကြာပါသလဲဆရာ။
ေျဖ။ ။ အဓိကအခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ရွိပါတယ္။ ပထမအခ်က္က တုပ္ေကြးရဲ႕လကၡဏာေတြ ရွိရပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီတုပ္ေကြးက ႐ုိး႐ုိးSeasonal flu က ျဖစ္ႏုိင္သလုိ kd Bird flu ကလည္းျဖစ္ႏုိင္ေသးတယ္။ ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ႔ ၾကက္ငွက္ေတြနဲ႔ထိေတြ႕တဲ့history ရွိမယ္ဆုိရင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါလုိ႔ သံသယရွိႏုိင္ပါတယ္။
- ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငုံး၊ ငန္း၊ ခုိစတာေတြနဲ႔ ထိေတြ႕မႈရွိ၊ မရွိ ဥပမာၾကက္ၿခံမွာ လုပ္တဲ့သူ၊ ၾကက္၊ဘဲ ေရာင္းဝယ္တဲ့သူတုိ႔ဆုိရင္ေတာ့ အထူးေျပာစရာမလုိဘူးေပါ့။
- သူတုိ႔ရဲ႕မိသားစုဝင္ေတြ ဥပမာ-အေဖလုပ္တဲ့သူက ၾကက္ၿခံမွာလုပ္ရင္ သားသမီးေတြဆီကုိ အဝတ္အထည္နဲ႔ ခႏၶာကုိယ္မွာ ကပ္ၿငိလာႏုိင္တဲ့ ဗုိင္းရပ္ေတြကေန တစ္ဆင့္ကူးႏုိင္လုိ႔ပါ။
- ၾကက္သား၊ ဘဲသား စတဲ့အသားေတြခုတ္ထစ္ေရာင္းခ်သူ၊ ခ်က္ျပဳတ္ေရာင္းခ်သူ အိမ္ရွင္မမ်ားမွာလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ တုပ္ေကြးရဲ႕လကၡဏာကေတာ့ အမ်ားလည္း ျဖစ္ဖူူးၾကေတာ့ သိၿပီးသားျဖစ္မွာပါ။ ဒီေနရာမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခါတိုင္းျဖစ္ေနက် တုပ္ေကြး႐ိုး႐ိုး (ွSeasonal Influenza) နဲ႔ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး (Bird Flu) ဟာ မ်ားစြာကြာျခားမႈ ရွိပါတယ္။ ႐ုိး႐ိုးတုပ္ေကြးအေနနဲ႔ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းရဲ႕အေပၚပိုင္း (Upper Respiratory Tract) မွာသာအဓိကျဖစ္ၿပီးLower Respiratory Tract ျဖစ္တဲ့ အဆုတ္ကို ထိခိုက္မႈနည္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ စျဖစ္ကတည္းက ႏွာေခ်မယ္။ ႏွာရည္ယိုမယ္။ လည္ေခ်ာင္းေတြနာမယ္။ ယားမယ္။ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးမယ္။ မ်က္စိေတြနီရဲၿပီး ယားမယ္။ ေရာင္မယ္စသည္ျဖင့္ ေတြ႕ရပါတယ္။Bird Flu က်ေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။ စလာကတည္းက ဗိုင္းရပ္ပိုးဟာ Upper Respir atory Tract မွာ ကပ္တြယ္ႏိုင္ျခင္း မရွိတဲ့ အတြက္ Lower Respiratory Tract ျဖစ္တဲ့ အဆုတ္ထဲကို တန္းေရာက္သြားပါတယ္။ ဒီေတာ့ အဓိကအားျဖင့္ viral pneumonia လို႔ေခၚတဲ့ အဆုတ္ေရာင္ျခင္း လကၡဏာကို ဦးစြာေတြ႕ရေလ့ ရွိပါတယ္။ အဆုတ္ေရာင္တဲ့အတြက္ ရင္ဘတ္ေတြေအာင့္မယ္။ အသက္႐ွဴရင္ပိုေအာင့္မယ္။ ၿပီးရင္ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ တခ်ဳိ႕တေလ ေသြးပါတတ္ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕လည္း ႏွာေခါင္းေသြးယိုတာတို႔၊ သြားဖံုးကေန ေသြးယိုတာတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေသြးထဲမွာplaleletလို႔ ေခၚတဲ့ ေသြးခဲေစတဲ့ပစၥည္း ေလ်ာ့နည္းသြားလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ထူးျခားတာက ဗိုက္ေအာင့္လာတတ္ၿပီး အန္တာျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မၾကာခင္မွာပဲ ဝမ္းအရည္ေတြ သြားပါတယ္။ သြားတဲ့ဝမ္းထဲမွာ ေသြးေတြ ဘာေတြပါေလ့မရွိပါဘူး။ ဒါေတြကေတာ့ ကနဦးေတြ႕ရတတ္တဲ့ လကၡဏာေတြျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးမွာ အဖ်ားေတြတက္ၿပီးခ်မ္းသလိုမ်ဳိးေရာ ျဖစ္ပါသလားဆရာ။
ေျဖ။ ။ မွန္ပါတယ္။ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ Bird Flu ပဲျဖစ္ျဖစ္ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြဝင္လာတဲ့အတြက္ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို လူေကာင္းကေန တန္းဖ်ားပါတယ္။ ဖ်ားရင္ အဖ်ားႀကီးတတ္ၿပီး 38 ံCအထက္မွာ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္လက္ေတြကိုက္ခဲတာ။ အဆစ္အမ်က္ေတြကိုက္တာ။ ေခါင္းကိုက္တာေတြ ျဖစ္တာကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးလို ေတြ႕ရေလ့ရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ ခုနကဆရာေျပာတဲ့ လကၡဏာေတြကို Bird Flu ဗိုင္းရပ္ပိုးဝင္ၿပီး ဘယ္ႏွရက္ေလာက္ၾကာမွ ေတြ႕ႏိုင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ H5N1 ဗိုင္းရပ္ပိုး ခႏၶာကိုယ္ထဲဝင္ၿပီး ႏွစ္ရက္ကေန ေလးရက္အတြင္းမွာ ေရာဂါလကၡဏာေတြကို စတင္ေတြ႕ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို incubation period (ေရာဂါပ်ဳိးခ်ိန္) လို႔ေခၚပါတယ္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တုန္းက ေဟာင္ေကာင္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳအရ သိခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္း ျဖစ္လာတဲ့Bird Flu အခ်ဳိ႕ကေတာ့ နည္းနည္းပိုၾကာတတ္ပါတယ္။ ရွစ္ရက္ကေန ၁၇ ရက္အထိ ၾကာတဲ့လူနာေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ ေရာဂါျဖစ္ရင္ ေသဆံုးႏိုင္တဲ့ ရာခုိင္ႏႈန္းက ဘယ္ေလာက္ ရွိပါသလဲ။
ေျဖ။ ။၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ကေန ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ မတ္လကုန္အထိျဖစ္ခဲ့တဲ့လူ ၁၈၆ ဦးမွာ ၁ဝ၅ ဦးေသဆံုးခဲ့ၿပီး ျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ ေသဆံုးမႈရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း အထက္မွာရွိတာကို ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြမွာျဖစ္ရင္ ေသဆံုးမႈႏႈန္း ပိုမိုျမင့္မားပါတယ္။ ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္အထိ ရွိပါတယ္။ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲေဝဒနာေတြနဲ႔ ေသဆံုးၾကရတာ မ်ားပါတယ္။
ေမး။ ။ေနာက္ဆက္တြဲေဝဒနာေတြဆိုတာ ဘာေတြကိုေျပာတာပါလဲဆရာ။
ေျဖ။ ။(၁) အဓိကကေတာ့ အဆုတ္တစ္ခုလံုးေရာင္ၿပီး viral pneumonia နဲ႔ ေသဆံုးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆုတ္ထဲမွာ ရေတြနဲ႔ ျပည့္ေနၿပီး အသက္႐ွဴလို႔ လံုးဝမရေတာ့ဘဲ viral pneumonia နဲ႔ေသဆံုးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳအရေျပာရရင္ ေဆး႐ံုကို စတက္တက္ခ်င္း ကတည္းက Respiratory Failure ရၿပီးျဖစ္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
(၂) ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ႏွလံုးကိုထိခိုက္ၿပီး ႏွလံုးဟာ ေကာင္းေကာင္း အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ဘဲေရေတြနဲ႔ျပည့္ၿပီး Cardiac dilatation နဲ႔ ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕လည္း ႏွလံုးခုန္ျမန္တာတို႔ ႏွလံုးခုန္မမွန္တာတို႔ျဖစ္ၿပီး ႏွလံုးခုန္ရပ္ၿပီး ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။
(၃) တတိယအခ်က္အေနနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးၿပီး (Renal Failure) နဲ႔ ေသဆံုးႏုိင္ပါတယ္။
(၄) အခ်ဳိ႕လည္း ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြဟာ ေသြးထဲကေန ဦးေႏွာက္ထဲေရာက္ၿပီး ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါနဲ႔ ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။လူနာတစ္ေယာက္မွာ ခုနကဆရာေျပာခဲ့တဲ့ လကၡဏာေတြရွိေနၿပီဆိုရင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ေရာဂါလို႔ ေျပာလို႔ရၿပီလားဆရာ။
ေျဖ။ ။ခုနကေရာဂါလကၡဏာေတြၾကည့္ၿပီး အေတာ္ေလး ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိုၿပီးေသခ်ာေအာင္ ေသြးေဖာက္စစ္ေဆးတာတို႔၊ ရင္ဘတ္ဓာတ္မွန္႐ိုက္တာတို႔ ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုပါေသးတယ္။ အေသခ်ာဆံုးကေတာ့ H5N1 ဗိုင္းရပ္ပိုးကို ေတြ႕ေအာင္ေဖာ္ထုတ္မွသာ ၁ဝဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ေသခ်ာတယ္လို႔ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒါဆိုရင္ေရာဂါျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ခ်က္ခ်င္းကုသဖုိ႔ လုိမွာေပါ့ဆရာ။
ေျဖ။ ။ မွန္ပါတယ္။ ခုနက အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ရွိေနရင္ တုပ္ေကြးလည္းျဖစ္မယ္။ ၾကက္ေတြငွက္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႕နီးစပ္မႈရွိမယ္ဆိုရင္ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္မွာရွိတဲ့ေဆး႐ုံေတြမွာျပသ စစ္ေဆးခံယူဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အဲဒီမွာလုိအပ္တဲ့ စစ္ေဆးစမ္းသပ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီးလုိ႔ H5N1 မဟုတ္ဘဲ႐ုိး႐ုိးတုပ္ေကြးဆုိရင္လည္း ေဆး႐ုံကေန ခ်က္ခ်င္းျပန္ဆင္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ H5N1 ဆုိရင္ေတာ့ သီးျခားအထူး ၾကပ္မတ္ေဆာင္မွာ ဂ႐ုတစုိက္ကုသပါမွ အသက္ရွင္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါစျဖစ္ၿပီး ၄၈ နာရီအတြင္းမွာ ထိေရာက္တဲ့ကုသမႈခံယူဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ H5N1 ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးကုိ ကုသတဲ့အခါမွာ ဘယ္လုိမ်ဳိးေဆးေတြကုိ အသုံးျပဳရပါသလဲဆရာ။
ေျဖ။ ။တုပ္ေကြးေရာဂါကုိ ကုသတဲ့ေဆးအေနနဲ႔ အုပ္စုႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ ပထမအုပ္စုျဖစ္တဲ့ M2 inhibitor အုပ္စုေတြျဖစ္တဲ့ amantidine တုိ႔ rimantadine တုိ႔ကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးမွာသာ ထိေရာက္မႈရွိၿပီး H5N1မွာေတာ့ ထိေရာက္မႈမရွိလုိ႔ မသုံးၾကပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ႐ုိး႐ုိးတုပ္ေကြးနဲ႔ H5N1ခြဲျခားလုိ႔ မရေသးခင္ေတာ့ သုံးႏုိင္ပါတယ္။ ႐ုိး႐ုိးတုပ္ေကြးနဲ႔ H5N1ေပါင္းၿပီး new strain ေတြ ရမွာစုိးတဲ့အခါလည္း သုံးႏုိင္ပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြဟာ ဗိုင္းရပ္ရဲ႕အတြင္းပုိင္းမွာရွိတဲ့ M geneကုိ ဟန္႔တားဖ်က္ဆီးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Mဟာ matrix ကုိ ကုိယ္စားျပဳပါတယ္။ matrix ဆုိတာက virus ရဲ႕ေက်ာ႐ုိးသဖြယ္ျဖစ္လုိ႔ သူ႔ကုိဖ်က္ဆီးႏုိင္ရင္လည္း virus ေသဆုံးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ M1 နဲ႔ M2ရွိရာမွာ M2 ကုိသာ ဖ်က္ဆီးႏုိင္လုိ႔ M2 Inhibitor လုိ႔ေခၚျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီေဆးဟာ H5N1ကုိ မႏုိင္ေပမယ့္အျခားတုပ္ေကြး ဗုိင္းရပ္ေတြကုိေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္နင္းႏုိင္တယ္လုိ႔ဆုိလုိတာလားဆရာ။
ေျဖ။ ။အဲဒီလုိလည္း မဟုတ္ေသးပါဘူး။ အရင္တုန္းကေတာ့ ထိေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အဲဒီေဆးအုပ္စုမွာပါတဲ့ ေဆးေတြကုိလည္း တုပ္ေကြးဗုိင္းရပ္ပုိးေတြဟာခံႏုိင္ရည္ရွိလာတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဥပမာ- တ႐ုတ္ျပည္မွာဆုိ ၇၄ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ေဆး မတိုးေတာ့ပါဘူး။ ေဟာင္ေကာင္မွာ ၂၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေတာင္ကိုရီးယားမွာ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ခံႏုိင္ရည္ရွိလာၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ ရင္ေလးစရာေကာင္းတဲ့အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒုတိယေဆးအုပ္စု အေၾကာင္းလည္း သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ။ ။ ဒုတိယအုပ္စုကေတာ့ Neuraminidase inhibitor လို႔ေခၚပါတယ္။အဲဒီမွာလည္း ေဆးႏွစ္မ်ဳိးပဲရွိပါတယ္။ ပထမဆံုးထုတ္ခဲ့တဲ့ေဆးက Zanamivir (Relenza)ျဖစ္ပါတယ္။ ြူ GlaxoSmithKline (UK) ကထုတ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယေဆးကေတာ့ Oseltamivir (Tamiflu) ျဖစ္ပါတယ္။ Roche (Switzerland)ကထုတ္တာပါ။ဒီေဆးေတြဟာ H5N1 အပါအဝင္ အျခားတုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္ေတြရဲ႕ ေပါက္ပြားျပန္႔ပြားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ severity and duration of illness ကုိနည္းေစပါတယ္။(ေရာဂါျဖစ္တဲ့ ကာလတုိေတာင္းေအာင္ရယ္၊ ျပင္းထန္မႈမျဖစ္ေအာင္ရယ္ ျဖစ္ပါတယ္)။ ဒီေဆးေတြကုိ ေပးမယ္ဆုိရင္ ေရာဂါလကၡဏာေတြ စတင္ခ်ိန္ကစၿပီး ၄၈ နာရီအတြင္းမွာေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီေဆးအုပ္စုကေရာ ဗုိင္းရပ္ကုိ ဘယ္လိုမ်ားဟန္႔တား ဖ်က္ဆီးတယ္ဆုိတာ ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္ေတြက ရွင္းျပသလုိ H5N1 မွာ "N" ဆုိတာ Neuraminidase ကုိ ဆုိလုိတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအင္ဇုိင္းေတြရွိမွ ဗုိင္းရပ္က cell ထဲကေန ေဖာက္ထြက္ၿပီး တျခားေကာင္းတဲ့ cell ထဲကုိ ဝင္ေရာက္ပြားမ်ားႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ဒီ "N"ေတြမရွိရင္ virus ေတြဟာ cell ထဲမွာပဲ ပိတ္မိေနၿပီး မၾကာမီေသဆုံးၾကရပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ဒီ "N ကုိ ဖ်က္ဆီးဟန္႔တားတဲ့ ေဆးေတြဟာဗုိင္းရပ္ပုိးေတြ ျပန္႔ပြားမႈကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ရာမွာ ထိေရာက္မႈရွိတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။
ေမး။ ။Zanamivir အေၾကာင္း အနည္းငယ္ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။Zanamivir ကုိ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ Austialian Biotechnology လုိ႔ေခၚတဲ့Company ကေန စတင္တီထြင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Effective Marketing လုပ္ဖို႔ ကမၻာ့အႀကီးဆံုးေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ေရး company ျဖစ္တဲ့ UK အေျခစိုက္Glaxo Smith Kline ကို ထုတ္လုပ္ခြင့္လုိင္စင္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၉ - ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္မွာ စတင္ ၾေမုနအ လုပ္ခဲ့ၿပီး ဒီေန႔အခါမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၇ဝ မွာ ျဖန္႔ခ်ိလ်က္ရွိပါတယ္။ ေဆးအေနနဲ႔ ပါးစပ္ကေန႐ွဴရတဲ့ ႐ွဴေဆးအမ်ဳိးအစားျဖစ္ၿပီး တစ္ခါ႐ွဴရင္5 mg နဲ႔ တစ္ေန႔ကိုႏွစ္ႀကိမ္ x 5 ရက္ အသံုးျပဳရပါတယ္။ ေဆးကိုအသံုးျပဳရင္ virus ေတြရဲ႕ ျပန္႔ပြားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ၁ ရက္ ၂ ရက္အတြင္းမွာ လူနာသက္သာ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
ေမး။ ။ေနာက္တစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ Tamiflu က အေၾကာင္းလည္း ေျပာျပပါဦးဆရာ။
ေျဖ။ ။ Tamiflu မွာ အဓိကပါတဲ့ Oseltamivir ကို စတင္တီထြင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့တာကေတာ့ Gilead Sciences (USA အေျခစိုက္)ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ Switzerland ႏိုင္ငံအေျခစိုက္ Roche ေဆးဝါးကုမၸဏီကို စီးပြားျဖစ္ထုတ္လုပ္ဖို႔ လိုင္စင္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူကေတာ့ ေသာက္ေဆးျဖစ္ၿပီး တစ္လံုးကို 75 mg ပါဝင္ပါတယ္။မနက္တစ္လံုး ညတစ္လံုးေသာက္ရၿပီး စုစုေပါင္း ၁ဝ လံုးသာ ေသာက္ဖို႔လိုပါတယ္။ သူ႔ကိုေသာက္ရင္ virus ပိုးေတြ ပြားမ်ားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္လို႔ ၁ ရက္ ၂ ရက္အတြင္း သိသိသာသာသက္သာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ကေလးေတြအတြက္လည္း Oral Suspension ထုတ္ထားပါတယ္။ 25 ml bot နဲ႔ထုတ္ထားၿပီး 300 mg ပါဝင္ပါတယ္။ ေဆးျပားေလးျပားစာနဲ႔ ညီမွ်ပါတယ္။
ေမး။ ။ အခုေျပာခဲ့တာကေတာ့ ေရာဂါရွိသူေတြ အတြက္ ေဆးဝါးေတြဆိုေတာ့ ေရာဂါမရွိသူေတြ အေနနဲ႔ ကာကြယ္ေဆးထိုးထားလို႔ ရ၊ မရ သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။
ေျဖ။ ။ကာကြယ္ေဆးအေနနဲ႔ အျခားတုပ္ေကြး ေရာဂါေတြအတြက္သာ ရွိၿပီး H5N1အတြက္ေတာ့ ဒီေန႔အထိမရွိေသးပါဘူး။စမ္းသပ္ဆဲ အဆင့္မွာပဲ ရွိပါေသးတယ္။ တျခားတုပ္ေကြး ကာကြယ္ေဆးဆိုရာမွာေတာင္ တုပ္ေကြးေရာဂါပိုးက ႏွစ္စဥ္ေျပာင္းေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီးသား ပိုးေတြအတြက္သာ ကာကြယ္ေဆးရွိၿပီး ႏွစ္စဥ္အသစ္ထြက္တဲ့ ပိုးေတြအတြက္ မည္သို႔မွ မထိေရာက္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကာကြယ္ေဆး အသစ္ေတြကလည္း ႏွစ္တိုင္းထြက္ပါတယ္။ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ကေနပဲ အၿမဲလိုက္ေနရလုိ႔ Flu မွာေတာ့ ကာကြယ္ေဆးဟာ အားထားရတဲ့ အေနအထားကို မေရာက္ေသးပါဘူး။ H5N1အေနနဲ႔ေတာ့ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္တုန္းက လူေတြမွာ စမ္းသပ္ေအာင္ျမင္ၿပီး အသံုးျပဳႏိုင္ေတာ့မယ္လို႔ ပညာရွင္မ်ားက ေျပာၾကပါတယ္။ ။
ျမ၀တီ
ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငုံး၊ ငန္း၊ ခိုေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ေနသူမ်ား၊ ၾကက္၊ဘဲေရာင္းဝယ္သူမ်ား၊ ခ်က္ျပဳတ္ေရာင္းခ်သူမ်ားႏွင့္ အိမ္ရွင္မမ်ားတြင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးႏွင့္မတူဘဲ ဗိုင္းရပ္ပိုးဟာ အဆုတ္ထဲကို တန္းေရာက္သြားေၾကာင္း၊ အဆုတ္ေရာင္ျခင္း၊ ႏွလုံးထိခိုက္ျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေရာင္ျခင္းမ်ားျဖစ္ၿပီး ေသဆုံးႏိုင္ေၾကာင္း စသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ျမဝတီသတင္းစာဖတ္ပရိသတ္ႀကီး သိရွိေစရန္ ေဒါက္တာခင္ေမာင္လြင္(FAME)ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းခဲ့သည္မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
ေမး။ ။ ဆရာရွင့္။ လူတစ္ေယာက္မွာ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္တယ္၊ မျဖစ္ဘူးဆုိတာဘယ္လုိမ်ဳိးသိႏုိင္ပါသလဲ။ ေရာဂါလကၡဏာကေရာ ႐ုိး႐ုိးတုပ္ေကြးနဲ႔ ဘယ္လုိကြာပါသလဲဆရာ။
ေျဖ။ ။ အဓိကအခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ရွိပါတယ္။ ပထမအခ်က္က တုပ္ေကြးရဲ႕လကၡဏာေတြ ရွိရပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီတုပ္ေကြးက ႐ုိး႐ုိးSeasonal flu က ျဖစ္ႏုိင္သလုိ kd Bird flu ကလည္းျဖစ္ႏုိင္ေသးတယ္။ ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ႔ ၾကက္ငွက္ေတြနဲ႔ထိေတြ႕တဲ့history ရွိမယ္ဆုိရင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါလုိ႔ သံသယရွိႏုိင္ပါတယ္။
- ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငုံး၊ ငန္း၊ ခုိစတာေတြနဲ႔ ထိေတြ႕မႈရွိ၊ မရွိ ဥပမာၾကက္ၿခံမွာ လုပ္တဲ့သူ၊ ၾကက္၊ဘဲ ေရာင္းဝယ္တဲ့သူတုိ႔ဆုိရင္ေတာ့ အထူးေျပာစရာမလုိဘူးေပါ့။
- သူတုိ႔ရဲ႕မိသားစုဝင္ေတြ ဥပမာ-အေဖလုပ္တဲ့သူက ၾကက္ၿခံမွာလုပ္ရင္ သားသမီးေတြဆီကုိ အဝတ္အထည္နဲ႔ ခႏၶာကုိယ္မွာ ကပ္ၿငိလာႏုိင္တဲ့ ဗုိင္းရပ္ေတြကေန တစ္ဆင့္ကူးႏုိင္လုိ႔ပါ။
- ၾကက္သား၊ ဘဲသား စတဲ့အသားေတြခုတ္ထစ္ေရာင္းခ်သူ၊ ခ်က္ျပဳတ္ေရာင္းခ်သူ အိမ္ရွင္မမ်ားမွာလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ တုပ္ေကြးရဲ႕လကၡဏာကေတာ့ အမ်ားလည္း ျဖစ္ဖူူးၾကေတာ့ သိၿပီးသားျဖစ္မွာပါ။ ဒီေနရာမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခါတိုင္းျဖစ္ေနက် တုပ္ေကြး႐ိုး႐ိုး (ွSeasonal Influenza) နဲ႔ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး (Bird Flu) ဟာ မ်ားစြာကြာျခားမႈ ရွိပါတယ္။ ႐ုိး႐ိုးတုပ္ေကြးအေနနဲ႔ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းရဲ႕အေပၚပိုင္း (Upper Respiratory Tract) မွာသာအဓိကျဖစ္ၿပီးLower Respiratory Tract ျဖစ္တဲ့ အဆုတ္ကို ထိခိုက္မႈနည္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ စျဖစ္ကတည္းက ႏွာေခ်မယ္။ ႏွာရည္ယိုမယ္။ လည္ေခ်ာင္းေတြနာမယ္။ ယားမယ္။ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးမယ္။ မ်က္စိေတြနီရဲၿပီး ယားမယ္။ ေရာင္မယ္စသည္ျဖင့္ ေတြ႕ရပါတယ္။Bird Flu က်ေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။ စလာကတည္းက ဗိုင္းရပ္ပိုးဟာ Upper Respir atory Tract မွာ ကပ္တြယ္ႏိုင္ျခင္း မရွိတဲ့ အတြက္ Lower Respiratory Tract ျဖစ္တဲ့ အဆုတ္ထဲကို တန္းေရာက္သြားပါတယ္။ ဒီေတာ့ အဓိကအားျဖင့္ viral pneumonia လို႔ေခၚတဲ့ အဆုတ္ေရာင္ျခင္း လကၡဏာကို ဦးစြာေတြ႕ရေလ့ ရွိပါတယ္။ အဆုတ္ေရာင္တဲ့အတြက္ ရင္ဘတ္ေတြေအာင့္မယ္။ အသက္႐ွဴရင္ပိုေအာင့္မယ္။ ၿပီးရင္ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ တခ်ဳိ႕တေလ ေသြးပါတတ္ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕လည္း ႏွာေခါင္းေသြးယိုတာတို႔၊ သြားဖံုးကေန ေသြးယိုတာတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေသြးထဲမွာplaleletလို႔ ေခၚတဲ့ ေသြးခဲေစတဲ့ပစၥည္း ေလ်ာ့နည္းသြားလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ထူးျခားတာက ဗိုက္ေအာင့္လာတတ္ၿပီး အန္တာျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မၾကာခင္မွာပဲ ဝမ္းအရည္ေတြ သြားပါတယ္။ သြားတဲ့ဝမ္းထဲမွာ ေသြးေတြ ဘာေတြပါေလ့မရွိပါဘူး။ ဒါေတြကေတာ့ ကနဦးေတြ႕ရတတ္တဲ့ လကၡဏာေတြျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးမွာ အဖ်ားေတြတက္ၿပီးခ်မ္းသလိုမ်ဳိးေရာ ျဖစ္ပါသလားဆရာ။
ေျဖ။ ။ မွန္ပါတယ္။ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ Bird Flu ပဲျဖစ္ျဖစ္ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြဝင္လာတဲ့အတြက္ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို လူေကာင္းကေန တန္းဖ်ားပါတယ္။ ဖ်ားရင္ အဖ်ားႀကီးတတ္ၿပီး 38 ံCအထက္မွာ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္လက္ေတြကိုက္ခဲတာ။ အဆစ္အမ်က္ေတြကိုက္တာ။ ေခါင္းကိုက္တာေတြ ျဖစ္တာကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးလို ေတြ႕ရေလ့ရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ ခုနကဆရာေျပာတဲ့ လကၡဏာေတြကို Bird Flu ဗိုင္းရပ္ပိုးဝင္ၿပီး ဘယ္ႏွရက္ေလာက္ၾကာမွ ေတြ႕ႏိုင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ H5N1 ဗိုင္းရပ္ပိုး ခႏၶာကိုယ္ထဲဝင္ၿပီး ႏွစ္ရက္ကေန ေလးရက္အတြင္းမွာ ေရာဂါလကၡဏာေတြကို စတင္ေတြ႕ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို incubation period (ေရာဂါပ်ဳိးခ်ိန္) လို႔ေခၚပါတယ္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တုန္းက ေဟာင္ေကာင္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳအရ သိခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္း ျဖစ္လာတဲ့Bird Flu အခ်ဳိ႕ကေတာ့ နည္းနည္းပိုၾကာတတ္ပါတယ္။ ရွစ္ရက္ကေန ၁၇ ရက္အထိ ၾကာတဲ့လူနာေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ ေရာဂါျဖစ္ရင္ ေသဆံုးႏိုင္တဲ့ ရာခုိင္ႏႈန္းက ဘယ္ေလာက္ ရွိပါသလဲ။
ေျဖ။ ။၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ကေန ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ မတ္လကုန္အထိျဖစ္ခဲ့တဲ့လူ ၁၈၆ ဦးမွာ ၁ဝ၅ ဦးေသဆံုးခဲ့ၿပီး ျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ ေသဆံုးမႈရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း အထက္မွာရွိတာကို ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြမွာျဖစ္ရင္ ေသဆံုးမႈႏႈန္း ပိုမိုျမင့္မားပါတယ္။ ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္အထိ ရွိပါတယ္။ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲေဝဒနာေတြနဲ႔ ေသဆံုးၾကရတာ မ်ားပါတယ္။
ေမး။ ။ေနာက္ဆက္တြဲေဝဒနာေတြဆိုတာ ဘာေတြကိုေျပာတာပါလဲဆရာ။
ေျဖ။ ။(၁) အဓိကကေတာ့ အဆုတ္တစ္ခုလံုးေရာင္ၿပီး viral pneumonia နဲ႔ ေသဆံုးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆုတ္ထဲမွာ ရေတြနဲ႔ ျပည့္ေနၿပီး အသက္႐ွဴလို႔ လံုးဝမရေတာ့ဘဲ viral pneumonia နဲ႔ေသဆံုးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳအရေျပာရရင္ ေဆး႐ံုကို စတက္တက္ခ်င္း ကတည္းက Respiratory Failure ရၿပီးျဖစ္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
(၂) ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ႏွလံုးကိုထိခိုက္ၿပီး ႏွလံုးဟာ ေကာင္းေကာင္း အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ဘဲေရေတြနဲ႔ျပည့္ၿပီး Cardiac dilatation နဲ႔ ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕လည္း ႏွလံုးခုန္ျမန္တာတို႔ ႏွလံုးခုန္မမွန္တာတို႔ျဖစ္ၿပီး ႏွလံုးခုန္ရပ္ၿပီး ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။
(၃) တတိယအခ်က္အေနနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးၿပီး (Renal Failure) နဲ႔ ေသဆံုးႏုိင္ပါတယ္။
(၄) အခ်ဳိ႕လည္း ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြဟာ ေသြးထဲကေန ဦးေႏွာက္ထဲေရာက္ၿပီး ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါနဲ႔ ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။လူနာတစ္ေယာက္မွာ ခုနကဆရာေျပာခဲ့တဲ့ လကၡဏာေတြရွိေနၿပီဆိုရင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ေရာဂါလို႔ ေျပာလို႔ရၿပီလားဆရာ။
ေျဖ။ ။ခုနကေရာဂါလကၡဏာေတြၾကည့္ၿပီး အေတာ္ေလး ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိုၿပီးေသခ်ာေအာင္ ေသြးေဖာက္စစ္ေဆးတာတို႔၊ ရင္ဘတ္ဓာတ္မွန္႐ိုက္တာတို႔ ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုပါေသးတယ္။ အေသခ်ာဆံုးကေတာ့ H5N1 ဗိုင္းရပ္ပိုးကို ေတြ႕ေအာင္ေဖာ္ထုတ္မွသာ ၁ဝဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ေသခ်ာတယ္လို႔ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒါဆိုရင္ေရာဂါျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ခ်က္ခ်င္းကုသဖုိ႔ လုိမွာေပါ့ဆရာ။
ေျဖ။ ။ မွန္ပါတယ္။ ခုနက အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ရွိေနရင္ တုပ္ေကြးလည္းျဖစ္မယ္။ ၾကက္ေတြငွက္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႕နီးစပ္မႈရွိမယ္ဆိုရင္ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္မွာရွိတဲ့ေဆး႐ုံေတြမွာျပသ စစ္ေဆးခံယူဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အဲဒီမွာလုိအပ္တဲ့ စစ္ေဆးစမ္းသပ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီးလုိ႔ H5N1 မဟုတ္ဘဲ႐ုိး႐ုိးတုပ္ေကြးဆုိရင္လည္း ေဆး႐ုံကေန ခ်က္ခ်င္းျပန္ဆင္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ H5N1 ဆုိရင္ေတာ့ သီးျခားအထူး ၾကပ္မတ္ေဆာင္မွာ ဂ႐ုတစုိက္ကုသပါမွ အသက္ရွင္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါစျဖစ္ၿပီး ၄၈ နာရီအတြင္းမွာ ထိေရာက္တဲ့ကုသမႈခံယူဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ H5N1 ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးကုိ ကုသတဲ့အခါမွာ ဘယ္လုိမ်ဳိးေဆးေတြကုိ အသုံးျပဳရပါသလဲဆရာ။
ေျဖ။ ။တုပ္ေကြးေရာဂါကုိ ကုသတဲ့ေဆးအေနနဲ႔ အုပ္စုႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ ပထမအုပ္စုျဖစ္တဲ့ M2 inhibitor အုပ္စုေတြျဖစ္တဲ့ amantidine တုိ႔ rimantadine တုိ႔ကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးမွာသာ ထိေရာက္မႈရွိၿပီး H5N1မွာေတာ့ ထိေရာက္မႈမရွိလုိ႔ မသုံးၾကပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ႐ုိး႐ုိးတုပ္ေကြးနဲ႔ H5N1ခြဲျခားလုိ႔ မရေသးခင္ေတာ့ သုံးႏုိင္ပါတယ္။ ႐ုိး႐ုိးတုပ္ေကြးနဲ႔ H5N1ေပါင္းၿပီး new strain ေတြ ရမွာစုိးတဲ့အခါလည္း သုံးႏုိင္ပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြဟာ ဗိုင္းရပ္ရဲ႕အတြင္းပုိင္းမွာရွိတဲ့ M geneကုိ ဟန္႔တားဖ်က္ဆီးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Mဟာ matrix ကုိ ကုိယ္စားျပဳပါတယ္။ matrix ဆုိတာက virus ရဲ႕ေက်ာ႐ုိးသဖြယ္ျဖစ္လုိ႔ သူ႔ကုိဖ်က္ဆီးႏုိင္ရင္လည္း virus ေသဆုံးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ M1 နဲ႔ M2ရွိရာမွာ M2 ကုိသာ ဖ်က္ဆီးႏုိင္လုိ႔ M2 Inhibitor လုိ႔ေခၚျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီေဆးဟာ H5N1ကုိ မႏုိင္ေပမယ့္အျခားတုပ္ေကြး ဗုိင္းရပ္ေတြကုိေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္နင္းႏုိင္တယ္လုိ႔ဆုိလုိတာလားဆရာ။
ေျဖ။ ။အဲဒီလုိလည္း မဟုတ္ေသးပါဘူး။ အရင္တုန္းကေတာ့ ထိေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အဲဒီေဆးအုပ္စုမွာပါတဲ့ ေဆးေတြကုိလည္း တုပ္ေကြးဗုိင္းရပ္ပုိးေတြဟာခံႏုိင္ရည္ရွိလာတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဥပမာ- တ႐ုတ္ျပည္မွာဆုိ ၇၄ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ေဆး မတိုးေတာ့ပါဘူး။ ေဟာင္ေကာင္မွာ ၂၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေတာင္ကိုရီးယားမွာ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ခံႏုိင္ရည္ရွိလာၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ ရင္ေလးစရာေကာင္းတဲ့အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒုတိယေဆးအုပ္စု အေၾကာင္းလည္း သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ။ ။ ဒုတိယအုပ္စုကေတာ့ Neuraminidase inhibitor လို႔ေခၚပါတယ္။အဲဒီမွာလည္း ေဆးႏွစ္မ်ဳိးပဲရွိပါတယ္။ ပထမဆံုးထုတ္ခဲ့တဲ့ေဆးက Zanamivir (Relenza)ျဖစ္ပါတယ္။ ြူ GlaxoSmithKline (UK) ကထုတ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယေဆးကေတာ့ Oseltamivir (Tamiflu) ျဖစ္ပါတယ္။ Roche (Switzerland)ကထုတ္တာပါ။ဒီေဆးေတြဟာ H5N1 အပါအဝင္ အျခားတုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္ေတြရဲ႕ ေပါက္ပြားျပန္႔ပြားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ severity and duration of illness ကုိနည္းေစပါတယ္။(ေရာဂါျဖစ္တဲ့ ကာလတုိေတာင္းေအာင္ရယ္၊ ျပင္းထန္မႈမျဖစ္ေအာင္ရယ္ ျဖစ္ပါတယ္)။ ဒီေဆးေတြကုိ ေပးမယ္ဆုိရင္ ေရာဂါလကၡဏာေတြ စတင္ခ်ိန္ကစၿပီး ၄၈ နာရီအတြင္းမွာေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီေဆးအုပ္စုကေရာ ဗုိင္းရပ္ကုိ ဘယ္လိုမ်ားဟန္႔တား ဖ်က္ဆီးတယ္ဆုိတာ ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္ေတြက ရွင္းျပသလုိ H5N1 မွာ "N" ဆုိတာ Neuraminidase ကုိ ဆုိလုိတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအင္ဇုိင္းေတြရွိမွ ဗုိင္းရပ္က cell ထဲကေန ေဖာက္ထြက္ၿပီး တျခားေကာင္းတဲ့ cell ထဲကုိ ဝင္ေရာက္ပြားမ်ားႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ဒီ "N"ေတြမရွိရင္ virus ေတြဟာ cell ထဲမွာပဲ ပိတ္မိေနၿပီး မၾကာမီေသဆုံးၾကရပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ဒီ "N ကုိ ဖ်က္ဆီးဟန္႔တားတဲ့ ေဆးေတြဟာဗုိင္းရပ္ပုိးေတြ ျပန္႔ပြားမႈကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ရာမွာ ထိေရာက္မႈရွိတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။
ေမး။ ။Zanamivir အေၾကာင္း အနည္းငယ္ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။Zanamivir ကုိ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ Austialian Biotechnology လုိ႔ေခၚတဲ့Company ကေန စတင္တီထြင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Effective Marketing လုပ္ဖို႔ ကမၻာ့အႀကီးဆံုးေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ေရး company ျဖစ္တဲ့ UK အေျခစိုက္Glaxo Smith Kline ကို ထုတ္လုပ္ခြင့္လုိင္စင္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၉ - ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္မွာ စတင္ ၾေမုနအ လုပ္ခဲ့ၿပီး ဒီေန႔အခါမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၇ဝ မွာ ျဖန္႔ခ်ိလ်က္ရွိပါတယ္။ ေဆးအေနနဲ႔ ပါးစပ္ကေန႐ွဴရတဲ့ ႐ွဴေဆးအမ်ဳိးအစားျဖစ္ၿပီး တစ္ခါ႐ွဴရင္5 mg နဲ႔ တစ္ေန႔ကိုႏွစ္ႀကိမ္ x 5 ရက္ အသံုးျပဳရပါတယ္။ ေဆးကိုအသံုးျပဳရင္ virus ေတြရဲ႕ ျပန္႔ပြားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ၁ ရက္ ၂ ရက္အတြင္းမွာ လူနာသက္သာ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
ေမး။ ။ေနာက္တစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ Tamiflu က အေၾကာင္းလည္း ေျပာျပပါဦးဆရာ။
ေျဖ။ ။ Tamiflu မွာ အဓိကပါတဲ့ Oseltamivir ကို စတင္တီထြင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့တာကေတာ့ Gilead Sciences (USA အေျခစိုက္)ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ Switzerland ႏိုင္ငံအေျခစိုက္ Roche ေဆးဝါးကုမၸဏီကို စီးပြားျဖစ္ထုတ္လုပ္ဖို႔ လိုင္စင္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူကေတာ့ ေသာက္ေဆးျဖစ္ၿပီး တစ္လံုးကို 75 mg ပါဝင္ပါတယ္။မနက္တစ္လံုး ညတစ္လံုးေသာက္ရၿပီး စုစုေပါင္း ၁ဝ လံုးသာ ေသာက္ဖို႔လိုပါတယ္။ သူ႔ကိုေသာက္ရင္ virus ပိုးေတြ ပြားမ်ားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္လို႔ ၁ ရက္ ၂ ရက္အတြင္း သိသိသာသာသက္သာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ကေလးေတြအတြက္လည္း Oral Suspension ထုတ္ထားပါတယ္။ 25 ml bot နဲ႔ထုတ္ထားၿပီး 300 mg ပါဝင္ပါတယ္။ ေဆးျပားေလးျပားစာနဲ႔ ညီမွ်ပါတယ္။
ေမး။ ။ အခုေျပာခဲ့တာကေတာ့ ေရာဂါရွိသူေတြ အတြက္ ေဆးဝါးေတြဆိုေတာ့ ေရာဂါမရွိသူေတြ အေနနဲ႔ ကာကြယ္ေဆးထိုးထားလို႔ ရ၊ မရ သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။
ေျဖ။ ။ကာကြယ္ေဆးအေနနဲ႔ အျခားတုပ္ေကြး ေရာဂါေတြအတြက္သာ ရွိၿပီး H5N1အတြက္ေတာ့ ဒီေန႔အထိမရွိေသးပါဘူး။စမ္းသပ္ဆဲ အဆင့္မွာပဲ ရွိပါေသးတယ္။ တျခားတုပ္ေကြး ကာကြယ္ေဆးဆိုရာမွာေတာင္ တုပ္ေကြးေရာဂါပိုးက ႏွစ္စဥ္ေျပာင္းေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီးသား ပိုးေတြအတြက္သာ ကာကြယ္ေဆးရွိၿပီး ႏွစ္စဥ္အသစ္ထြက္တဲ့ ပိုးေတြအတြက္ မည္သို႔မွ မထိေရာက္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကာကြယ္ေဆး အသစ္ေတြကလည္း ႏွစ္တိုင္းထြက္ပါတယ္။ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ကေနပဲ အၿမဲလိုက္ေနရလုိ႔ Flu မွာေတာ့ ကာကြယ္ေဆးဟာ အားထားရတဲ့ အေနအထားကို မေရာက္ေသးပါဘူး။ H5N1အေနနဲ႔ေတာ့ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္တုန္းက လူေတြမွာ စမ္းသပ္ေအာင္ျမင္ၿပီး အသံုးျပဳႏိုင္ေတာ့မယ္လို႔ ပညာရွင္မ်ားက ေျပာၾကပါတယ္။ ။
ျမ၀တီ
ေလးႏိုင္ငံ ဖိတ္ေခၚ ေဘာလံုးၿပိဳင္ပြဲအတြက္ ျမန္မာ ယူ-၂၃ အသင္းႏွင္႕ ေအာင္သူ စတင္ပူးေပါင္း
ေလးႏိုင္ငံ ဖိတ္ေခၚ ေဘာလံုးၿပိဳင္ပြဲအတြက္ ျမန္မာ ယူ-၂၃ အသင္းႏွင္႕ ေအာင္သူ စတင္ပူးေပါင္း
မႏၲေလး ဇူလိုင္ ၃ဝ
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အိမ္ရွင္အျဖစ္ က်င္းပမည့္ Alpine Cup 2018 ဖိတ္ေခၚၿပိဳင္ပြဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၌ သြားေရာက္ ကစားေနေသာ ေအာင္သူမွာ ယေန႔တြင္ ျမန္မာ ယူ-၂၃ အသင္းႏွင့္ စတင္ပူးေပါင္းၿပီး က်န္ၿပိဳင္ပြဲဝင္ အသင္းသံုးသင္း စလံုးသည္ ၿပိဳင္ပြဲက်င္းပမည့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျမန္မာ ယူ-၂၃ အသင္းသည္ ေလးႏုိင္ငံ ဖိတ္ေခၚ ေဘာလံုးၿပိဳင္ပြဲအတြက္ ပဏာမ ကစားသမား ၂၆ ဦးေရြးခ်ယ္ၿပီး ဇူလုိင္ ၂၃ ရက္ ကတည္းက မႏၲေလးၿမိဳ႕သို႔ ထြက္ခြာကာ ေလ့က်င့္မႈမ်ား စတင္ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။ ယင္းထဲတြင္ ထိုင္းကလပ္ Police Tero အသင္း၌ သြားေရာက္ကစားေနေသာ တိုက္စစ္မွဴးေအာင္သူမွာ ပါဝင္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိေသးဘဲ ယေန႔မွသာ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ခြာလာၿပီး ျမန္မာ ယူ-၂၃ အသင္းႏွင့္ စတင္ပူး ေပါင္းကာ ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ထို႔ေနာက္ ၿပိဳင္ပြဲဝင္ အသင္းမ်ားျဖစ္သည့္ ဘာရိန္း ယူ-၂၃ အသင္းႏွင့္ ထိုင္း ယူ-၂၃ အသင္းတို႔သည္လည္း ယေန႔တြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီး ေတာင္ကိုရီးယား ယူ-၁၉ အသင္းမွာ ယမန္ေန႔က ေရာက္ရွိ ခဲ့ၿပီး ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေန ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ယင္းၿပိဳင္ပြဲအတြက္ ပြဲႀကိဳသတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲကို ဇူလိုင္ ၃၁ ရက္တြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕၌ က်င္းပမည္ျဖစ္ သည္။ ျမန္မာ ယူ-၂၃ အသင္းသည္ Police Tero ၿပိဳင္ပြဲ အဖြင့္ပြဲစဥ္အျဖစ္ ၾသဂုတ္ ၁ ရက္တြင္ ေတာင္ကိုရီးယား ယူ-၁၉၊ ၾသဂုတ္ ၃ ရက္တြင္ ဘာရိန္း ယူ-၂၃၊ ၾသဂုတ္ ၅ ရက္တြင္ ထိုင္း ယူ-၂၃ အသင္း တို႔ႏွင့္ မႏၲလာသီရိ အားကစား ကြင္း၌ ယွဥ္ၿပိဳင္ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
MWD
မႏၲေလး ဇူလိုင္ ၃ဝ
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အိမ္ရွင္အျဖစ္ က်င္းပမည့္ Alpine Cup 2018 ဖိတ္ေခၚၿပိဳင္ပြဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၌ သြားေရာက္ ကစားေနေသာ ေအာင္သူမွာ ယေန႔တြင္ ျမန္မာ ယူ-၂၃ အသင္းႏွင့္ စတင္ပူးေပါင္းၿပီး က်န္ၿပိဳင္ပြဲဝင္ အသင္းသံုးသင္း စလံုးသည္ ၿပိဳင္ပြဲက်င္းပမည့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျမန္မာ ယူ-၂၃ အသင္းသည္ ေလးႏုိင္ငံ ဖိတ္ေခၚ ေဘာလံုးၿပိဳင္ပြဲအတြက္ ပဏာမ ကစားသမား ၂၆ ဦးေရြးခ်ယ္ၿပီး ဇူလုိင္ ၂၃ ရက္ ကတည္းက မႏၲေလးၿမိဳ႕သို႔ ထြက္ခြာကာ ေလ့က်င့္မႈမ်ား စတင္ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။ ယင္းထဲတြင္ ထိုင္းကလပ္ Police Tero အသင္း၌ သြားေရာက္ကစားေနေသာ တိုက္စစ္မွဴးေအာင္သူမွာ ပါဝင္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိေသးဘဲ ယေန႔မွသာ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ခြာလာၿပီး ျမန္မာ ယူ-၂၃ အသင္းႏွင့္ စတင္ပူး ေပါင္းကာ ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ထို႔ေနာက္ ၿပိဳင္ပြဲဝင္ အသင္းမ်ားျဖစ္သည့္ ဘာရိန္း ယူ-၂၃ အသင္းႏွင့္ ထိုင္း ယူ-၂၃ အသင္းတို႔သည္လည္း ယေန႔တြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီး ေတာင္ကိုရီးယား ယူ-၁၉ အသင္းမွာ ယမန္ေန႔က ေရာက္ရွိ ခဲ့ၿပီး ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေန ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ယင္းၿပိဳင္ပြဲအတြက္ ပြဲႀကိဳသတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲကို ဇူလိုင္ ၃၁ ရက္တြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕၌ က်င္းပမည္ျဖစ္ သည္။ ျမန္မာ ယူ-၂၃ အသင္းသည္ Police Tero ၿပိဳင္ပြဲ အဖြင့္ပြဲစဥ္အျဖစ္ ၾသဂုတ္ ၁ ရက္တြင္ ေတာင္ကိုရီးယား ယူ-၁၉၊ ၾသဂုတ္ ၃ ရက္တြင္ ဘာရိန္း ယူ-၂၃၊ ၾသဂုတ္ ၅ ရက္တြင္ ထိုင္း ယူ-၂၃ အသင္း တို႔ႏွင့္ မႏၲလာသီရိ အားကစား ကြင္း၌ ယွဥ္ၿပိဳင္ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
MWD
စိတ္တိုင္းက်ေလ့က်င့္မႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီးမွ မည္သည့္ၿပိဳင္ဘက္ႏွင့္မဆို ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ဟု တူးတူးဖြင့္ဟ
စိတ္တိုင္းက်ေလ့က်င့္မႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီးမွ မည္သည့္ၿပိဳင္ဘက္ႏွင့္မဆို ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ဟု တူးတူးဖြင့္ဟ
ရန္ကုန္ ဇူလိုင္ ၃ဝ
လက္ေဝွ႔ ေလာကမွ ေခတၱအနားယူေန ေသာ တူးတူးသည္ မိမိအေနျဖင့္ ေလ့က်င့္ မႈမ်ားကို စိတ္တိုင္းက် ျပဳလုပ္ၿပီးပါက မည္သည့္ၿပိဳင္ဘက္ႏွင့္မဆို ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
တူးတူးသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ WLC-4 တြင္ ခ်န္ပီယံခါးပတ္ကာကြယ္ပြဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ၿပီးေနာက္ လက္ေဝွ႔ေလာကမွ ေခတၱ အနားယူ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ တူးတူးသည္ လက္ရွိတြင္ ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပန္လည္ျပဳလုပ္ေနၿပီး ထြန္းထြန္းမင္းႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ စီစဥ္မႈမ်ား ရွိလာပါက ၎၏ သေဘာထားကို သိရွိလို၍ ေမးျမန္းခဲ့ရာ ''လက္ရွိ အခ်ိန္မွာေတာ့ ေလ့က်င့္ မႈကိုပဲ အာ႐ံုစိုက္ေနပါတယ္။ ေလ့က်င့္မႈျပည့္ဝေအာင္ အရင္လုပ္ေနရ တာပါ။ စိတ္တိုင္းက် ေလ့က်င့္ ၿပီးၿပီ ဆိုရင္ ဘယ္သူနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကြၽန္ေတာ္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ အဆင္သင့္ ရွိပါတယ္'' ဟု ေျပာသည္။
လက္ရွိတြင္ တူးတူးသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေလ႔က်င့္လ်က္ရွိၿပီး ေအာက္တုိဘာလတြင္ ႀကိဳးဝိုင္းေပၚ ျပန္တက္လာရန္ ရည္ရြယ္ ထားေၾကာင္း သိရသည္။
MWD
ရန္ကုန္ ဇူလိုင္ ၃ဝ
လက္ေဝွ႔ ေလာကမွ ေခတၱအနားယူေန ေသာ တူးတူးသည္ မိမိအေနျဖင့္ ေလ့က်င့္ မႈမ်ားကို စိတ္တိုင္းက် ျပဳလုပ္ၿပီးပါက မည္သည့္ၿပိဳင္ဘက္ႏွင့္မဆို ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
တူးတူးသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ WLC-4 တြင္ ခ်န္ပီယံခါးပတ္ကာကြယ္ပြဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ၿပီးေနာက္ လက္ေဝွ႔ေလာကမွ ေခတၱ အနားယူ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ တူးတူးသည္ လက္ရွိတြင္ ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပန္လည္ျပဳလုပ္ေနၿပီး ထြန္းထြန္းမင္းႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ စီစဥ္မႈမ်ား ရွိလာပါက ၎၏ သေဘာထားကို သိရွိလို၍ ေမးျမန္းခဲ့ရာ ''လက္ရွိ အခ်ိန္မွာေတာ့ ေလ့က်င့္ မႈကိုပဲ အာ႐ံုစိုက္ေနပါတယ္။ ေလ့က်င့္မႈျပည့္ဝေအာင္ အရင္လုပ္ေနရ တာပါ။ စိတ္တိုင္းက် ေလ့က်င့္ ၿပီးၿပီ ဆိုရင္ ဘယ္သူနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကြၽန္ေတာ္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ အဆင္သင့္ ရွိပါတယ္'' ဟု ေျပာသည္။
လက္ရွိတြင္ တူးတူးသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေလ႔က်င့္လ်က္ရွိၿပီး ေအာက္တုိဘာလတြင္ ႀကိဳးဝိုင္းေပၚ ျပန္တက္လာရန္ ရည္ရြယ္ ထားေၾကာင္း သိရသည္။
MWD
ဘိလပ္ျပည္သား ျမန္မာ့သူရဲေကာင္း
ဘိလပ္ျပည္သား ျမန္မာ့သူရဲေကာင္း
ME (ယူေက)
ယမန္ေန႔မွအဆက္
တိုက္ပြဲအၿပီး အထက္အရာရွိႀကီးမ်ား၏ အစီရင္
ခံစာမ်ားတြင္ ရန္သူႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္တိုက္စစ္ ဆင္ႏႊဲရာ၌
ဗိုလ္ႀကီး Vertannes ၏ တိုက္ပြဲအတြင္း လက္႐ုံးရည္၊ ႏွလုံးရည္ ျပည့္ဝမႈ၊ စြမ္းရည္သတၱိ ထြန္းေတာက္မႈတို႔
အေပၚ ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳသည့္အေနျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ ေဖာ္ျပျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ဒုတိယ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေနာ္ေတာင္ လက္ထက္တြင္ ဒုတပ္မမွဴးအျဖစ္ ရာထူး
တိုးျမႇင့္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။
ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္၏ အရန္တပ္ရင္း
အျဖစ္ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးမ်ား ေျခာက္လၾကာ
ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းအတြက္
ဓာတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီႏွင့္ ေရနံဆီ အေထာက္အပံ့မ်ား
ရယူရန္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ေခ်ာက္ၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာ့
ေရနံကုမၸဏီ ဌာနခ်ဳပ္သို႔ ကခ်င္ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၃)မွ တပ္ခြဲ တစ္ခြဲႏွင့္အတူ သြားေရာက္ခဲ့သည္။
ေခ်ာက္ၿမိဳ႕မွအျပန္
ေလာင္စာဆီမ်ား သယ္ေဆာင္လာရေသာ ဗိုလ္မွဴး
Vertannes ၏ တပ္ဖြဲ႕မွာ ေခ်ာက္ၿမိဳ႕မွ အျပန္တြင္
ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအဖြဲ႕ႏွင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္
ေတြ႕ၾကရသည္။ ဗိုလ္မွဴး၏ တပ္ဖြဲ႕မွာ တိုက္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရရွိကာ ျမင္းၿခံၿမိဳ႕အား ရန္သူ႔လက္မွ ျပန္လည္ သိမ္းယူႏိုင္ခဲ့သည္။
ထိုစဥ္ ဗမာ့ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း(၁) မွာ ရွမ္းျပည္
ေတာင္ပိုင္းရွိ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ကို ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ရန္ စစ္ဆင္ေရးမ်ား ဆင္ႏႊဲေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။ မ်ားမၾကာမီ
ကခ်င္ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၃) မွ ဗမာ့ေသနတ္ကိုင္
တပ္ရင္း(၁) အား စစ္ကူရန္ အမိန္႔ က်ေရာက္လာခဲ့
သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဗိုလ္မွဴး Vertannes မွာ တပ္မမွဴး
အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ
အေစာပိုင္းတြင္ စစ္ဆင္ေရးမွာလည္း ၿပီးဆုံးခဲ့သည္။
ေမၿမိဳ႕သို႔မဟုတ္ ျပင္ဦးလြင္ ျပည္ေတာ္ဝင္
ဗိုလ္မွဴး Vertannes ႏွင့္ တပ္ဖြဲ႕မွာ ဒီဇင္ဘာလ၏ ေအးခဲ
သည့္ ေဆာင္းဥတုတြင္ ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ ေရာက္
ရွိခဲ့သည္။ ခ်မ္းစိမ့္လွသည့္ အေအးဒဏ္ၾကား ေႏြးေထြး
ပ်ဴငွာသည့္ မိန္းမပ်ဳိေလးAudrey Veronica ကို ႏွစ္သစ္
ကူးသည့္ေန႔တြင္ ႐ုကၡေဗဒဥယ်ာဥ္သို႔ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ရာ
မွ မွတ္မွတ္ ထင္ထင္ပင္ ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ဗိုလ္မွဴး Vertannes
၏ ခ်စ္လမ္းခရီးမွာ အစပ်ိဳးခဲ့ပါသည္။ ထိုမွသည္ ေနာင္
ေျခာက္လအၾကာ ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းမႈျပဳခဲ့သည္။ က်ဳိင္းတုံၿမိဳ႕၌ တာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ အဆင့္ျမင့္အရာရွိသင္တန္း တက္ေရာက္ရန္ ျဖစ္လာ
သည္။ အိႏၵိယတြင္ ဗိုလ္မွဴး Vertannes ၏ ညီအစ္ကို ႏွစ္ဦးႏွင့္ ညီမတစ္ဦးတို႔ ေနထိုင္လ်က္ရွိၾကသည္။ သို႔ျဖစ္
၍ ေကာ္လ္ကတၱားသို႔ ေဆြျပမ်ဳိးျပ ေခၚယူႏိုင္ရန္ အလို႔
ငွာ ၁၉၅ဝ ျပည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔တြင္
ခ်စ္သူျဖစ္သူအား မဆိုင္းမတြပင္ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ လိုက္သည္။
အခ်စ္တစ္ပြဲ စစ္ပြဲရယ္တစ္ရာ
၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ က်ဳိင္းတုံရွိ တပ္စခန္းအား ကူမင္တန္
တပ္မ်ား ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၿခိမ္း
ေျခာက္စာမ်ား လက္ခံရရွိခဲ့သည္။ စာလက္ခံရရွိၿပီး ခ်င္းပင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားအား က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕၌ ျဖန္႔ၾကက္၍ အေျခ
အေန တည္ၿငိမ္မႈရွိေစရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရသည္။ မုံရြာ
ၿမိဳ႕ႏွင့္ ခ်င္းတြင္းျမစ္၏ အေနာက္ဘက္ ကမ္းမ်ား၌ လည္း တိုက္ပြဲမ်ား ပုံမွန္ဆိုသလိုျဖစ္ေနခဲ့သည္။
၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ အမိန္႔အရ ကခ်င္ေသနတ္ကိုင္
တပ္ရင္းမွာ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ရွိ မိခင္တပ္ရင္းသို႔ ျပန္လာရန္
ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ လမ္းခုလတ္၌ ပင္လည္ဘူးၿမိဳ႕အား ရန္သူ႔လက္မွ ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ရန္ အမိန္႔ဝင္လာ
သည္။ ဗိုလ္မွဴး Vertannes မွာ တပ္ဖြဲ႕ႏွင့္အတူ ပင္လည္ဘူး
ၿမိဳ႕သို႔ ခ်ီတက္ခဲ့သည္။ တိုက္ပြဲမွာ အထိအခိုက္မ်ားသည္။
အရာရွိ တစ္ဦးႏွင့္ စစ္သည္ ငါးဦးတို႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိ ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ဆုံးတြင္ ဗမာ့ေသနတ္ကိုင္ တပ္ရင္း (၁) ႏွင့္အတူ ပင္လည္ဘူးတိုက္ပြဲအား ေအာင္
ျမင္စြာ အဆုံးသတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။
ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ဘြဲ႕
ဗိုလ္မွဴး Vertannes သည္ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာ
ႏိုင္ငံ၏ ပထမဆုံး သမၼတႀကီးျဖစ္သည့္ စဝ္ေရႊသိုက္က
ေပးအပ္သည့္ ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ဘြဲ႕ကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံခဲ့ရ သည္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ ကေလာ စစ္ဦးစီးတကၠသိုလ္သို႔ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး ရာထူးသို႔ တိုးျမႇင့္ရရွိခဲ့သည္။
မၾကာမီ ကူမင္တန္တပ္မ်ားမွ ကယားေသနတ္ကိုင္
တပ္ရင္းအား ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ပြား
အၿပီးတြင္ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး Vertannes ႏွင့္ တပ္ဖြဲ႕မွာ
ကြတ္ခိုင္သို႔ ေစလႊတ္ျခင္းခံရသည္။ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္
ႏိုဝင္ဘာလ၌ တပ္ခြဲ ႏွစ္ခုႏွင့္အတူ 'ဝ' ေဒသသို႔ ခ်ီတက္
ခဲ့သည္။ 'ဝ' ေဒသမွာ ပင္လယ္ျပင္အျမင့္ေပ ၅ဝဝဝ ၌
တည္ရွိရာ ရာသီဥတုမွာ အလြန္ပင္ေအးလြန္းလွသည္။
ယခုေခတ္ကဲ့သို႔ ရဲေဘာ္မ်ားအား လက္အိတ္ႏွင့္လည္စည္း
မ်ား ထုတ္ေပးထားျခင္းမရွိဟု ဆိုသည္။ သို႔ျဖစ္၍
ကင္းသမားတစ္ဦးစီအား တာဝန္ခ်ိန္ ၄ နာရီပင္
မသတ္မွတ္ႏိုင္။ ေအးခဲလွသည့္ စစ္တလင္းျပင္ဝယ္
ရဲေဘာ္မ်ားအတြက္ တာဝန္ခ်ိန္ တစ္နာရီ (သို႔မဟုတ္)
ႏွစ္နာရီအျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့ရသည္။
ျပည္ေတာ္ျပန္ခရီး
၁၉၅၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ရွိ ဗမာ့
ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၂) သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ တာဝန္ထမ္း
ေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၆ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ပင္စင္ယူခဲ့ကာ မိသားစုႏွင့္အတူ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ သည္။Tourist Burma ကုမၸဏီအား တည္ေထာင္၍
အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပြဲမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္ ဘဲေလး
အဖြဲ႕မ်ားအတြက္ ဧည့္ခံေကြၽးေမြးေရး ဝန္ေဆာင္မႈေပး
ျခင္းလုပ္ငန္းကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ မိသားစုႏွင့္အတူ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ သား ငါးဦး၊ သမီး ငါးဦး၊ စုစုေပါင္း သားသမီး ၁ဝ ဦး ထြန္းကားခဲ့ေၾကာင္း သိရွိ
ခဲ့ရသည္။ ယင္း ၁ဝ ဦးအနက္ ခုနစ္ဦးမွာ ျမန္မာျပည္
၌ပင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး က်န္ သံုးဦးမွာ လန္ဒန္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္
ေရာက္ရွိေသာ အခါမွ ေမြးဖြားခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ အသက္ ၉၃ ႏွစ္ ေက်ာ္ရွိၿပီ ျဖစ္ေသာ
ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး (ၿငိမ္း) Desmond George Stephen Vertannes သည္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ အေနာက္ေတာင္ပိုင္းရွိ ွSomerset အရပ္တြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိပါသည္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ ဘိလပ္ျပည္သား ျမန္မာ့သူရဲေကာင္း ဒုတိယဗိုလ္မွဴး
ႀကီး (ၿငိမ္း) Desmond George Stephen Vertannes
(ၾကည္း ၅၁၉၄) သည္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္
အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆုံးသမၼတႀကီး ျဖစ္သည့္
စဝ္ေရႊသိုက္က ေပးအပ္သည့္ ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ဘြဲ႕ကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံခဲ့ရသကဲ့သို႔ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္မွခ်ီးျမႇင့္သည့္ စစ္မႈထမ္းေကာင္း မွတ္တမ္းဝင္ဂုဏ္ျပဳလႊာ၊ လြတ္ေျမာက္ေရးတံဆိပ္၊
ႏိုင္ငံေတာ္ စစ္မႈထမ္းတံဆိပ္မ်ားအား ရရွိခဲ့ေပသည္။
ဆုတံဆိပ္မ်ားႏွင့္အတူ စစ္မႈထမ္းေကာင္းမွတ္တမ္းဝင္ ဂုဏ္ျပဳလႊာအား ဂုဏ္ယူစြာ ေပြ႕ပိုက္ရင္း အျပံဳးမ်ားၾကား
မွ ေျပာၾကားခဲ့သည့္ ၎၏ ပီတိစကားမ်ားအား နားထဲ
၌ ၾကားေယာင္ေနမိပါေတာ့သည္။
၎၏ သားသမီးမ်ားအနက္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္
ေရာက္ရွိမွ ေမြးဖြားခဲ့သည့္ အ႒မေျမာက္ သားျဖစ္သူ Mr Chris Vertannesသည္ Elite Footballအသင္း၌
ဦးေဆာင္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္
ေနသူျဖစ္ၿပီး ဖခင္ျဖစ္သူက သူ၏ေမြးရပ္ေျမအေၾကာင္း ထပ္တလဲလဲ ေျပာျပေနျခင္းေၾကာင့္ ငယ္စဥ္ကတည္း
ကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အကြၽမ္းတဝင္ရွိေနခဲ့သူျဖစ္သည့္
အားေလ်ာ္စြာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိရန္ မ်ားစြာဆႏၵ ျပင္းျပခဲ့သူျဖစ္ေပသည္။
ျပင္းျပလွသည့္ ဆႏၵ၏ ေစစားရာႏွင့္အတူ ၂ဝ၁၈
ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ ညီအစ္ကို၊ ေမာင္ႏွမမ်ား၊ သား၊
သမီး၊ ဇနီးတို႔ႏွင့္အတူ အေဖခ်စ္သားတစ္ဦးျဖစ္သည့္ Mr .Chris Vertannesမွာ ဖခင္ျဖစ္သူ၏ ေမြးရပ္ေျမျဖစ္ရာ ျမန္မာျပည္သို႔ အလည္တစ္ေခါက္ ေရာက္ခဲ့ေပသည္။ ထိုခရီးစဥ္အတြင္း ဖခင္ျဖစ္သူက လြမ္းဆြတ္စြာ ေျပာျပ
ေလ့ရွိသည့္ ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕ေလးႏွင့္အတူ ဖခင္ႏွင့္ မိခင္
တို႔ ခ်စ္သူျဖစ္ခဲ့ၾကသည့္ ႐ုကၡေဗဒဥယ်ာဥ္အတြင္းရွိ ကန္ေတာ္ႀကီးနံေဘး၊ ဖခင္ျဖစ္သူက မိခင္ျဖစ္သူအား လက္ထပ္ခြင့္ေတာင္းဆိုခဲ့သည့္ ၾကည္ႏူးဖြယ္ရာ မီးရထားလမ္းဆုံ ေနရာေလး၊ ျပင္ဦးလြင္ရွိ ၎တို႔
ေနထိုင္ခဲ့သည့္ေနရာ၊ သားသမီးတို႔အား ေမြးဖြားရာ ျပင္ဦးလြင္ေဆး႐ုံ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ၎တို႔ မိသားစု ေနထိုင္
ခဲ့သည့္ေနရာတို႔အား ေရာက္ရွိခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာ
လူမ်ဳိးမ်ား၏ ေဖာ္ေရြမႈအေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ၎၏
ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္အေတြ႕အၾကံဳကို ဖခင္ျဖစ္သူအား
လြတ္ေျမာက္ေရးတံဆိပ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ စစ္မႈထမ္း
တံဆိပ္ႏွင့္ စစ္မႈထမ္းေကာင္း မွတ္တမ္းဝင္ဂုဏ္ျပဳလႊာ
မ်ား ျမန္မာသံ႐ုံး၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕၌ ေပးအပ္စဥ္က ေတြ႕ဆုံ
ရင္းႏွီးခဲ့သည့္ ကြၽန္ေတာ့္ထံသို႔ တကူးတက လာေရာက္
၍ ဝမ္းနည္း၊ ဝမ္းသာ မ်က္ရည္ဝဲလ်က္ ေျပာျပခဲ့ေပ သည္။
(ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအတြင္း က်ရာတာဝန္ကို စြမ္း
ရည္သတၱိအျပည့္ျဖင့္ အားႀကိဳးမာန္တက္ ထမ္းေဆာင္
ခဲ့သူ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး (ၿငိမ္း)Desmond George Stephen Vertannes (ၾကည္း ၅၁၉၄) အား ဤစာစုျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ ဂုဏ္ျပဳအပ္ပါသည္။ ၎ကိုယ္တိုင္ ေရးသားေပးပို႔ထားသည့္ ကိုယ္ေရးရာဇဝင္အား
ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုထားျခင္းျဖစ္ပါသည္)
ME (ယူေက)
ME (ယူေက)
ယမန္ေန႔မွအဆက္
တိုက္ပြဲအၿပီး အထက္အရာရွိႀကီးမ်ား၏ အစီရင္
ခံစာမ်ားတြင္ ရန္သူႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္တိုက္စစ္ ဆင္ႏႊဲရာ၌
ဗိုလ္ႀကီး Vertannes ၏ တိုက္ပြဲအတြင္း လက္႐ုံးရည္၊ ႏွလုံးရည္ ျပည့္ဝမႈ၊ စြမ္းရည္သတၱိ ထြန္းေတာက္မႈတို႔
အေပၚ ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳသည့္အေနျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ ေဖာ္ျပျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ဒုတိယ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေနာ္ေတာင္ လက္ထက္တြင္ ဒုတပ္မမွဴးအျဖစ္ ရာထူး
တိုးျမႇင့္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။
ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္၏ အရန္တပ္ရင္း
အျဖစ္ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးမ်ား ေျခာက္လၾကာ
ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းအတြက္
ဓာတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီႏွင့္ ေရနံဆီ အေထာက္အပံ့မ်ား
ရယူရန္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ေခ်ာက္ၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာ့
ေရနံကုမၸဏီ ဌာနခ်ဳပ္သို႔ ကခ်င္ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၃)မွ တပ္ခြဲ တစ္ခြဲႏွင့္အတူ သြားေရာက္ခဲ့သည္။
ေခ်ာက္ၿမိဳ႕မွအျပန္
ေလာင္စာဆီမ်ား သယ္ေဆာင္လာရေသာ ဗိုလ္မွဴး
Vertannes ၏ တပ္ဖြဲ႕မွာ ေခ်ာက္ၿမိဳ႕မွ အျပန္တြင္
ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအဖြဲ႕ႏွင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္
ေတြ႕ၾကရသည္။ ဗိုလ္မွဴး၏ တပ္ဖြဲ႕မွာ တိုက္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရရွိကာ ျမင္းၿခံၿမိဳ႕အား ရန္သူ႔လက္မွ ျပန္လည္ သိမ္းယူႏိုင္ခဲ့သည္။
ထိုစဥ္ ဗမာ့ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း(၁) မွာ ရွမ္းျပည္
ေတာင္ပိုင္းရွိ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ကို ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ရန္ စစ္ဆင္ေရးမ်ား ဆင္ႏႊဲေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။ မ်ားမၾကာမီ
ကခ်င္ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၃) မွ ဗမာ့ေသနတ္ကိုင္
တပ္ရင္း(၁) အား စစ္ကူရန္ အမိန္႔ က်ေရာက္လာခဲ့
သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဗိုလ္မွဴး Vertannes မွာ တပ္မမွဴး
အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ
အေစာပိုင္းတြင္ စစ္ဆင္ေရးမွာလည္း ၿပီးဆုံးခဲ့သည္။
ေမၿမိဳ႕သို႔မဟုတ္ ျပင္ဦးလြင္ ျပည္ေတာ္ဝင္
ဗိုလ္မွဴး Vertannes ႏွင့္ တပ္ဖြဲ႕မွာ ဒီဇင္ဘာလ၏ ေအးခဲ
သည့္ ေဆာင္းဥတုတြင္ ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ ေရာက္
ရွိခဲ့သည္။ ခ်မ္းစိမ့္လွသည့္ အေအးဒဏ္ၾကား ေႏြးေထြး
ပ်ဴငွာသည့္ မိန္းမပ်ဳိေလးAudrey Veronica ကို ႏွစ္သစ္
ကူးသည့္ေန႔တြင္ ႐ုကၡေဗဒဥယ်ာဥ္သို႔ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ရာ
မွ မွတ္မွတ္ ထင္ထင္ပင္ ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ဗိုလ္မွဴး Vertannes
၏ ခ်စ္လမ္းခရီးမွာ အစပ်ိဳးခဲ့ပါသည္။ ထိုမွသည္ ေနာင္
ေျခာက္လအၾကာ ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းမႈျပဳခဲ့သည္။ က်ဳိင္းတုံၿမိဳ႕၌ တာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ အဆင့္ျမင့္အရာရွိသင္တန္း တက္ေရာက္ရန္ ျဖစ္လာ
သည္။ အိႏၵိယတြင္ ဗိုလ္မွဴး Vertannes ၏ ညီအစ္ကို ႏွစ္ဦးႏွင့္ ညီမတစ္ဦးတို႔ ေနထိုင္လ်က္ရွိၾကသည္။ သို႔ျဖစ္
၍ ေကာ္လ္ကတၱားသို႔ ေဆြျပမ်ဳိးျပ ေခၚယူႏိုင္ရန္ အလို႔
ငွာ ၁၉၅ဝ ျပည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔တြင္
ခ်စ္သူျဖစ္သူအား မဆိုင္းမတြပင္ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ လိုက္သည္။
အခ်စ္တစ္ပြဲ စစ္ပြဲရယ္တစ္ရာ
၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ က်ဳိင္းတုံရွိ တပ္စခန္းအား ကူမင္တန္
တပ္မ်ား ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၿခိမ္း
ေျခာက္စာမ်ား လက္ခံရရွိခဲ့သည္။ စာလက္ခံရရွိၿပီး ခ်င္းပင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားအား က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕၌ ျဖန္႔ၾကက္၍ အေျခ
အေန တည္ၿငိမ္မႈရွိေစရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရသည္။ မုံရြာ
ၿမိဳ႕ႏွင့္ ခ်င္းတြင္းျမစ္၏ အေနာက္ဘက္ ကမ္းမ်ား၌ လည္း တိုက္ပြဲမ်ား ပုံမွန္ဆိုသလိုျဖစ္ေနခဲ့သည္။
၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ အမိန္႔အရ ကခ်င္ေသနတ္ကိုင္
တပ္ရင္းမွာ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ရွိ မိခင္တပ္ရင္းသို႔ ျပန္လာရန္
ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ လမ္းခုလတ္၌ ပင္လည္ဘူးၿမိဳ႕အား ရန္သူ႔လက္မွ ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ရန္ အမိန္႔ဝင္လာ
သည္။ ဗိုလ္မွဴး Vertannes မွာ တပ္ဖြဲ႕ႏွင့္အတူ ပင္လည္ဘူး
ၿမိဳ႕သို႔ ခ်ီတက္ခဲ့သည္။ တိုက္ပြဲမွာ အထိအခိုက္မ်ားသည္။
အရာရွိ တစ္ဦးႏွင့္ စစ္သည္ ငါးဦးတို႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိ ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ဆုံးတြင္ ဗမာ့ေသနတ္ကိုင္ တပ္ရင္း (၁) ႏွင့္အတူ ပင္လည္ဘူးတိုက္ပြဲအား ေအာင္
ျမင္စြာ အဆုံးသတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။
ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ဘြဲ႕
ဗိုလ္မွဴး Vertannes သည္ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာ
ႏိုင္ငံ၏ ပထမဆုံး သမၼတႀကီးျဖစ္သည့္ စဝ္ေရႊသိုက္က
ေပးအပ္သည့္ ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ဘြဲ႕ကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံခဲ့ရ သည္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ ကေလာ စစ္ဦးစီးတကၠသိုလ္သို႔ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး ရာထူးသို႔ တိုးျမႇင့္ရရွိခဲ့သည္။
မၾကာမီ ကူမင္တန္တပ္မ်ားမွ ကယားေသနတ္ကိုင္
တပ္ရင္းအား ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ပြား
အၿပီးတြင္ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး Vertannes ႏွင့္ တပ္ဖြဲ႕မွာ
ကြတ္ခိုင္သို႔ ေစလႊတ္ျခင္းခံရသည္။ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္
ႏိုဝင္ဘာလ၌ တပ္ခြဲ ႏွစ္ခုႏွင့္အတူ 'ဝ' ေဒသသို႔ ခ်ီတက္
ခဲ့သည္။ 'ဝ' ေဒသမွာ ပင္လယ္ျပင္အျမင့္ေပ ၅ဝဝဝ ၌
တည္ရွိရာ ရာသီဥတုမွာ အလြန္ပင္ေအးလြန္းလွသည္။
ယခုေခတ္ကဲ့သို႔ ရဲေဘာ္မ်ားအား လက္အိတ္ႏွင့္လည္စည္း
မ်ား ထုတ္ေပးထားျခင္းမရွိဟု ဆိုသည္။ သို႔ျဖစ္၍
ကင္းသမားတစ္ဦးစီအား တာဝန္ခ်ိန္ ၄ နာရီပင္
မသတ္မွတ္ႏိုင္။ ေအးခဲလွသည့္ စစ္တလင္းျပင္ဝယ္
ရဲေဘာ္မ်ားအတြက္ တာဝန္ခ်ိန္ တစ္နာရီ (သို႔မဟုတ္)
ႏွစ္နာရီအျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့ရသည္။
ျပည္ေတာ္ျပန္ခရီး
၁၉၅၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ရွိ ဗမာ့
ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၂) သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ တာဝန္ထမ္း
ေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၆ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ပင္စင္ယူခဲ့ကာ မိသားစုႏွင့္အတူ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ သည္။Tourist Burma ကုမၸဏီအား တည္ေထာင္၍
အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပြဲမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္ ဘဲေလး
အဖြဲ႕မ်ားအတြက္ ဧည့္ခံေကြၽးေမြးေရး ဝန္ေဆာင္မႈေပး
ျခင္းလုပ္ငန္းကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ မိသားစုႏွင့္အတူ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ သား ငါးဦး၊ သမီး ငါးဦး၊ စုစုေပါင္း သားသမီး ၁ဝ ဦး ထြန္းကားခဲ့ေၾကာင္း သိရွိ
ခဲ့ရသည္။ ယင္း ၁ဝ ဦးအနက္ ခုနစ္ဦးမွာ ျမန္မာျပည္
၌ပင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး က်န္ သံုးဦးမွာ လန္ဒန္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္
ေရာက္ရွိေသာ အခါမွ ေမြးဖြားခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ အသက္ ၉၃ ႏွစ္ ေက်ာ္ရွိၿပီ ျဖစ္ေသာ
ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး (ၿငိမ္း) Desmond George Stephen Vertannes သည္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ အေနာက္ေတာင္ပိုင္းရွိ ွSomerset အရပ္တြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိပါသည္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ ဘိလပ္ျပည္သား ျမန္မာ့သူရဲေကာင္း ဒုတိယဗိုလ္မွဴး
ႀကီး (ၿငိမ္း) Desmond George Stephen Vertannes
(ၾကည္း ၅၁၉၄) သည္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္
အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆုံးသမၼတႀကီး ျဖစ္သည့္
စဝ္ေရႊသိုက္က ေပးအပ္သည့္ ေဇယ်ေက်ာ္ထင္ဘြဲ႕ကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံခဲ့ရသကဲ့သို႔ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္မွခ်ီးျမႇင့္သည့္ စစ္မႈထမ္းေကာင္း မွတ္တမ္းဝင္ဂုဏ္ျပဳလႊာ၊ လြတ္ေျမာက္ေရးတံဆိပ္၊
ႏိုင္ငံေတာ္ စစ္မႈထမ္းတံဆိပ္မ်ားအား ရရွိခဲ့ေပသည္။
ဆုတံဆိပ္မ်ားႏွင့္အတူ စစ္မႈထမ္းေကာင္းမွတ္တမ္းဝင္ ဂုဏ္ျပဳလႊာအား ဂုဏ္ယူစြာ ေပြ႕ပိုက္ရင္း အျပံဳးမ်ားၾကား
မွ ေျပာၾကားခဲ့သည့္ ၎၏ ပီတိစကားမ်ားအား နားထဲ
၌ ၾကားေယာင္ေနမိပါေတာ့သည္။
၎၏ သားသမီးမ်ားအနက္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္
ေရာက္ရွိမွ ေမြးဖြားခဲ့သည့္ အ႒မေျမာက္ သားျဖစ္သူ Mr Chris Vertannesသည္ Elite Footballအသင္း၌
ဦးေဆာင္ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္
ေနသူျဖစ္ၿပီး ဖခင္ျဖစ္သူက သူ၏ေမြးရပ္ေျမအေၾကာင္း ထပ္တလဲလဲ ေျပာျပေနျခင္းေၾကာင့္ ငယ္စဥ္ကတည္း
ကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အကြၽမ္းတဝင္ရွိေနခဲ့သူျဖစ္သည့္
အားေလ်ာ္စြာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိရန္ မ်ားစြာဆႏၵ ျပင္းျပခဲ့သူျဖစ္ေပသည္။
ျပင္းျပလွသည့္ ဆႏၵ၏ ေစစားရာႏွင့္အတူ ၂ဝ၁၈
ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ ညီအစ္ကို၊ ေမာင္ႏွမမ်ား၊ သား၊
သမီး၊ ဇနီးတို႔ႏွင့္အတူ အေဖခ်စ္သားတစ္ဦးျဖစ္သည့္ Mr .Chris Vertannesမွာ ဖခင္ျဖစ္သူ၏ ေမြးရပ္ေျမျဖစ္ရာ ျမန္မာျပည္သို႔ အလည္တစ္ေခါက္ ေရာက္ခဲ့ေပသည္။ ထိုခရီးစဥ္အတြင္း ဖခင္ျဖစ္သူက လြမ္းဆြတ္စြာ ေျပာျပ
ေလ့ရွိသည့္ ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕ေလးႏွင့္အတူ ဖခင္ႏွင့္ မိခင္
တို႔ ခ်စ္သူျဖစ္ခဲ့ၾကသည့္ ႐ုကၡေဗဒဥယ်ာဥ္အတြင္းရွိ ကန္ေတာ္ႀကီးနံေဘး၊ ဖခင္ျဖစ္သူက မိခင္ျဖစ္သူအား လက္ထပ္ခြင့္ေတာင္းဆိုခဲ့သည့္ ၾကည္ႏူးဖြယ္ရာ မီးရထားလမ္းဆုံ ေနရာေလး၊ ျပင္ဦးလြင္ရွိ ၎တို႔
ေနထိုင္ခဲ့သည့္ေနရာ၊ သားသမီးတို႔အား ေမြးဖြားရာ ျပင္ဦးလြင္ေဆး႐ုံ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ၎တို႔ မိသားစု ေနထိုင္
ခဲ့သည့္ေနရာတို႔အား ေရာက္ရွိခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာ
လူမ်ဳိးမ်ား၏ ေဖာ္ေရြမႈအေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ၎၏
ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္အေတြ႕အၾကံဳကို ဖခင္ျဖစ္သူအား
လြတ္ေျမာက္ေရးတံဆိပ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ စစ္မႈထမ္း
တံဆိပ္ႏွင့္ စစ္မႈထမ္းေကာင္း မွတ္တမ္းဝင္ဂုဏ္ျပဳလႊာ
မ်ား ျမန္မာသံ႐ုံး၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕၌ ေပးအပ္စဥ္က ေတြ႕ဆုံ
ရင္းႏွီးခဲ့သည့္ ကြၽန္ေတာ့္ထံသို႔ တကူးတက လာေရာက္
၍ ဝမ္းနည္း၊ ဝမ္းသာ မ်က္ရည္ဝဲလ်က္ ေျပာျပခဲ့ေပ သည္။
(ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအတြင္း က်ရာတာဝန္ကို စြမ္း
ရည္သတၱိအျပည့္ျဖင့္ အားႀကိဳးမာန္တက္ ထမ္းေဆာင္
ခဲ့သူ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး (ၿငိမ္း)Desmond George Stephen Vertannes (ၾကည္း ၅၁၉၄) အား ဤစာစုျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ ဂုဏ္ျပဳအပ္ပါသည္။ ၎ကိုယ္တိုင္ ေရးသားေပးပို႔ထားသည့္ ကိုယ္ေရးရာဇဝင္အား
ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုထားျခင္းျဖစ္ပါသည္)
ME (ယူေက)
ေကာ႕ေသာင္းၿမိဳ႔နယ္ ပုလုံးတုံတုံးေက်းရြာ၌ေျမၿပိဳမႈေၾကာင္႕ ေျခာက္ဦးေသဆုံး
ေကာ႕ေသာင္းၿမိဳ႔နယ္ ပုလုံးတုံတုံးေက်းရြာ၌ေျမၿပိဳမႈေၾကာင္႕ ေျခာက္ဦးေသဆုံး
ေကာ့ေသာင္း ဇူလိုင္ ၃ဝ
ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕၌ မိုးသည္းထန္စြာ အဆက္မျပတ္ ရြာသြန္း၍ ယေန႔ နံနက္ ၇ နာရီ ၄၅ မိနစ္ခန္႔က ေျမၿပိဳက်သျဖင့္ ေတာင္ေျခရွိ ေနအိမ္မ်ားေပၚ ပိမိၿပီး လူေျခာက္ဦး ေသဆုံးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
အဆက္မျပတ္ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းခဲ့မႈေၾကာင့္ ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕ ပုလုံးတုံတုံးေက်းရြာ စြယ္ေတာ္လမ္းေဘး ရွင္ႀကီးေမာ္ပိုင္း ေတာင္ေစာင္းမ်ားေပၚမွ ေျမသားမ်ား ၿပိဳက်မႈျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ေတာင္ေျခရွိ အိမ္ငါးလုံးပိမိကာ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ယင္းေနအိမ္မ်ားမွ အမ်ဳိးသား ငါးဦး၊ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးေသဆုံးေၾကာင္း သိရသည္။
အဆုိပါေနရာသုိ႔ ေကာ့ေသာင္းခ႐ိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးေနဦးႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕မွ တာဝန္ရွိသူမ်ား၊ ေကာ့ေသာင္းတပ္နယ္မွ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေဇာ္မင္းထြန္းႏွင့္ တပ္မေတာ္သားမ်ား၊ တပ္မေတာ္ေဆးတပ္ရင္းမွ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ခ႐ိုင္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ မီးသတ္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ သဘာဝေဘးစီမံခန္႔ခြဲ႕မႈအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ၾကက္ေျခနီတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား အပါအဝင္ စက္ယႏၲရားမ်ား အသုံးျပဳ၍ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။
ေက်ာ္စိုး(ေကာ့ေသာင္း)
ေကာ့ေသာင္း ဇူလိုင္ ၃ဝ
ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕၌ မိုးသည္းထန္စြာ အဆက္မျပတ္ ရြာသြန္း၍ ယေန႔ နံနက္ ၇ နာရီ ၄၅ မိနစ္ခန္႔က ေျမၿပိဳက်သျဖင့္ ေတာင္ေျခရွိ ေနအိမ္မ်ားေပၚ ပိမိၿပီး လူေျခာက္ဦး ေသဆုံးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
အဆက္မျပတ္ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းခဲ့မႈေၾကာင့္ ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕ ပုလုံးတုံတုံးေက်းရြာ စြယ္ေတာ္လမ္းေဘး ရွင္ႀကီးေမာ္ပိုင္း ေတာင္ေစာင္းမ်ားေပၚမွ ေျမသားမ်ား ၿပိဳက်မႈျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ေတာင္ေျခရွိ အိမ္ငါးလုံးပိမိကာ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ယင္းေနအိမ္မ်ားမွ အမ်ဳိးသား ငါးဦး၊ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးေသဆုံးေၾကာင္း သိရသည္။
အဆုိပါေနရာသုိ႔ ေကာ့ေသာင္းခ႐ိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးေနဦးႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕မွ တာဝန္ရွိသူမ်ား၊ ေကာ့ေသာင္းတပ္နယ္မွ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေဇာ္မင္းထြန္းႏွင့္ တပ္မေတာ္သားမ်ား၊ တပ္မေတာ္ေဆးတပ္ရင္းမွ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ခ႐ိုင္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ မီးသတ္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ သဘာဝေဘးစီမံခန္႔ခြဲ႕မႈအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ၾကက္ေျခနီတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား အပါအဝင္ စက္ယႏၲရားမ်ား အသုံးျပဳ၍ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။
ေက်ာ္စိုး(ေကာ့ေသာင္း)
ဂရိႏုိင္ငံ၌ ေတာမီးေလာင္မႈမ်ားေၾကာင္႕ ေသဆုံးသူ ၉၁ ဦးအထိရွိၿပီဟု အစုိးရ အတည္ျပဳ
ဂရိႏုိင္ငံ၌ ေတာမီးေလာင္မႈမ်ားေၾကာင္႕ ေသဆုံးသူ ၉၁ ဦးအထိရွိၿပီဟု အစုိးရ အတည္ျပဳ
ေအသင္ ဇူလုိင္ ၃ဝ
ဂရိႏုိင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ ေအသင္အနီးရွိ ပင္လယ္ကမ္းေျခ အပန္းေျဖစခန္းမ်ား တည္ရွိရာေဒသ၌ ေတာမီးေလာင္ျခင္းေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ေသဆုံးသူ သုံးဦးရွိသည္ဟု မီးသတ္ဌာနက အတည္ျပဳေျပာၾကားလုိက္ေၾကာင္း၊ ဂရိႏုိင္ငံ၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ေတာမီးေလာင္မႈမ်ားအတြင္း ေသဆုံးသူဦးေရ ၉၁ ဦးအထိ ရွိၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသဆုိင္ရာ သတင္းဌာနမ်ားက ဇူလုိင္ ၃ဝ ရက္တြင္ သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
ေတာမီးေဘးအႏၲရာယ္က်ေရာက္မႈေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ ၂၅ ဦးမွာ ေပ်ာက္ဆုံးေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း မီးသတ္ဌာန ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ စတာဘ႐ူလာမယ္လီရီက ေျပာၾကားသည္။
သုိ႔ရာတြင္ ေပ်ာက္ဆုံးေနသူအခ်ဳိ႕ သုိ႔မဟုတ္ အားလုံးမွာ မႈခင္းဆုိင္ရာ ေဆးပညာရွင္မ်ားက လက္ရွိစစ္ေဆး ေနေသာ ႐ုပ္အေလာင္း ၂၈ ခုတြင္ ပါဝင္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း အရပ္ဘက္ကာကြယ္ေရးဌာန ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ စပီေယာ့ ေဂၚဂီးက ေအအက္ဖ္ပီ သတင္းဌာနသုိ႔ ေျပာၾကားသည္။
ကေလးငယ္မ်ားပါဝင္
ေၾကကြဲဖြယ္ရာ အျဖစ္ဆုိးတြင္ ကေလးငယ္မ်ားလည္း ပါဝင္ေၾကာင္း၊ ေတာမီးေလာင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ကေလးသူငယ္ မည္မွ်ေသဆုံးရသည္ကုိ အတိအက်မေျပာႏုိင္ေသာ္လည္း အသက္ကိုးႏွစ္အရြယ္ အျမႊာညီအစ္မႏွစ္ဦး၊ ေျခာက္လသား ကေလး တစ္ဦး၊ အသက္ ၁၁ ႏွစ္ႏွင့္ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ေမာင္ႏွမႏွစ္ဦးႏွင့္ အသက္ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးတစ္ဦးတုိ႔ ပါဝင္သည္ဟု အတည္ျပဳႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ေဂၚဂီးက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ေတာမီးေလာင္မႈေၾကာင့္ ေသဆုံးခဲ့ၾကရေသာ ႏုိင္ငံျခားသားေလးဦးတြင္ ပ်ားရည္ဆမ္းခရီးထြက္လာေသာ အုိင္ယာလန္ လူငယ္တစ္ဦး၊ ပုိလန္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးႏွင့္ ၎၏ သားတစ္ဦး၊ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ အမ်ဳိးသားတစ္ဦးတုိ႔ ပါဝင္သည္ဆုိ၏။
ေတာမီးေလာင္မႈေၾကာင့္ လူ႔အသက္မ်ား ဆုံး႐ႈံးရသည့္ျဖစ္စဥ္ ကုိင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ပုံႏွင့္ပတ္သက္၍ အတုိက္ အခံမ်ားက ဂရိအစုိးရအဖြဲ႕ကုိ အေစာပုိင္းတြင္ ေဝဖန္ခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေတာမီးေဘးအႏၲရာယ္ ကုိင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ပုံႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိလာၾကျခင္းျဖစ္သည္။
The Mirror
ေအသင္ ဇူလုိင္ ၃ဝ
ဂရိႏုိင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ ေအသင္အနီးရွိ ပင္လယ္ကမ္းေျခ အပန္းေျဖစခန္းမ်ား တည္ရွိရာေဒသ၌ ေတာမီးေလာင္ျခင္းေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ေသဆုံးသူ သုံးဦးရွိသည္ဟု မီးသတ္ဌာနက အတည္ျပဳေျပာၾကားလုိက္ေၾကာင္း၊ ဂရိႏုိင္ငံ၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ေတာမီးေလာင္မႈမ်ားအတြင္း ေသဆုံးသူဦးေရ ၉၁ ဦးအထိ ရွိၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသဆုိင္ရာ သတင္းဌာနမ်ားက ဇူလုိင္ ၃ဝ ရက္တြင္ သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
ေတာမီးေဘးအႏၲရာယ္က်ေရာက္မႈေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ ၂၅ ဦးမွာ ေပ်ာက္ဆုံးေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း မီးသတ္ဌာန ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ စတာဘ႐ူလာမယ္လီရီက ေျပာၾကားသည္။
သုိ႔ရာတြင္ ေပ်ာက္ဆုံးေနသူအခ်ဳိ႕ သုိ႔မဟုတ္ အားလုံးမွာ မႈခင္းဆုိင္ရာ ေဆးပညာရွင္မ်ားက လက္ရွိစစ္ေဆး ေနေသာ ႐ုပ္အေလာင္း ၂၈ ခုတြင္ ပါဝင္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း အရပ္ဘက္ကာကြယ္ေရးဌာန ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ စပီေယာ့ ေဂၚဂီးက ေအအက္ဖ္ပီ သတင္းဌာနသုိ႔ ေျပာၾကားသည္။
ကေလးငယ္မ်ားပါဝင္
ေၾကကြဲဖြယ္ရာ အျဖစ္ဆုိးတြင္ ကေလးငယ္မ်ားလည္း ပါဝင္ေၾကာင္း၊ ေတာမီးေလာင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ကေလးသူငယ္ မည္မွ်ေသဆုံးရသည္ကုိ အတိအက်မေျပာႏုိင္ေသာ္လည္း အသက္ကိုးႏွစ္အရြယ္ အျမႊာညီအစ္မႏွစ္ဦး၊ ေျခာက္လသား ကေလး တစ္ဦး၊ အသက္ ၁၁ ႏွစ္ႏွင့္ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ေမာင္ႏွမႏွစ္ဦးႏွင့္ အသက္ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးတစ္ဦးတုိ႔ ပါဝင္သည္ဟု အတည္ျပဳႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ေဂၚဂီးက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ေတာမီးေလာင္မႈေၾကာင့္ ေသဆုံးခဲ့ၾကရေသာ ႏုိင္ငံျခားသားေလးဦးတြင္ ပ်ားရည္ဆမ္းခရီးထြက္လာေသာ အုိင္ယာလန္ လူငယ္တစ္ဦး၊ ပုိလန္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးႏွင့္ ၎၏ သားတစ္ဦး၊ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ အမ်ဳိးသားတစ္ဦးတုိ႔ ပါဝင္သည္ဆုိ၏။
ေတာမီးေလာင္မႈေၾကာင့္ လူ႔အသက္မ်ား ဆုံး႐ႈံးရသည့္ျဖစ္စဥ္ ကုိင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ပုံႏွင့္ပတ္သက္၍ အတုိက္ အခံမ်ားက ဂရိအစုိးရအဖြဲ႕ကုိ အေစာပုိင္းတြင္ ေဝဖန္ခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေတာမီးေဘးအႏၲရာယ္ ကုိင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ပုံႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိလာၾကျခင္းျဖစ္သည္။
The Mirror
ဂ်ပန္အေနာက္ပိုင္းတြင္ တိုင္ဖုန္းမုန္တိုင္း တိုက္ခတ္၂၄ ဦး ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ
ဂ်ပန္အေနာက္ပိုင္းတြင္ တိုင္ဖုန္းမုန္တိုင္း တိုက္ခတ္၂၄ ဦး ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ
အိုဆာကာ ဇူလိုင္ ၃ဝ
တိုင္ဖုန္းမုန္တိုင္း 'ေဂ်ာင္ဒါရီ' သည္ ဂ်ပန္ ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ဟြန္႐ွဴးကြၽန္းေတာင္ပိုင္း ေဒသကို ျဖတ္သန္းတိုက္ခတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အားေပ်ာ့သြားကာ ယင္းႏိုင္ငံ၏ေတာင္ဘက္ အစြန္ဆုံးရွိ အဓိကကြၽန္းႀကီးျဖစ္သည့္ က်ဴရွဴး ကြၽန္းအေနာက္ပိုင္းသို႔ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္တြင္ ဆက္လက္ဝင္ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ မုန္တိုင္း တိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ လူ ၂၄ ဦးထက္မနည္း ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ မုန္တိုင္း
တိုက္ခတ္ၿပီးေနာက္ ဂ်ပန္ပင္လယ္ကမ္းေျခရွိ ဟိုကူရီကူေဒသတြင္ ၄ဝ ဒီဂရီ ဆဲလ္စီးယပ္စ္ နီးပါးအထိ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္ခဲ့ေၾကာင္း က်ိဳဒို သတင္းဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
အာဏာပိုင္မ်ားက အေစာပိုင္းတြင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈအျဖစ္ ေဒသခံမ်ားအား ေဘးလြတ္ရာသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းရန္ အႀကံျပဳ တုိက္တြန္းခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့သည့္လအတြင္းက ေရႀကီးေရလွ်ံမႈမ်ားႏွင့္ ေျမၿပိဳမႈမ်ား ဆိုးဆိုး ရြားရြားႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည့္ အဆိုပါေဒသတြင္ တိုင္ဖုန္းမုန္တိုင္း ေဂ်ာင္ဒါရီတိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ ထိခိုက္ေသဆုံးမႈႏွင့္ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ သတင္း မ်ား လတ္တေလာ ထြက္ေပၚလာျခင္းမရွိေသး ေပ။
ေျမၿပိဳ
တိုင္ဖုန္းမုန္တိုင္းႏွင့္အတူ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္ နံနက္ပိုင္းတြင္ မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းမႈ မ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး အိုင္စီႏွင့္မိုင္အီစီရင္စုမ်ား၌ ေျမၿပိဳမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။
ျမင့္မားေသာ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚသို႔ ျဖတ္သန္းၿပီးေနာက္ စိုစြတ္ေသာေလထုမွာ ပူေႏြးမႈႏွင့္ေျခာက္ေသြ႕မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ဟိုကူရီကူေဒသတြင္ အပူခ်ိန္ ၄ဝ ဒီဂရီ ဆဲလ္ စီးယပ္စ္အထိ ျမင့္တက္ေစခဲ့သည္။
က်ဴရွဴးကြၽန္းတြင္ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ထိခိုက္ ဒဏ္ရာရသူ ၂၄ ဦးရွိေၾကာင္း၊ ၎တို႔အနက္ အခ်ိဳ႕မွာ အေဆာက္အအုံ အၿပိဳအပ်က္မ်ား ထိမွန္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းတြင္ ေဖာ္ျပသည္။
The Mirror
အိုဆာကာ ဇူလိုင္ ၃ဝ
တိုင္ဖုန္းမုန္တိုင္း 'ေဂ်ာင္ဒါရီ' သည္ ဂ်ပန္ ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ဟြန္႐ွဴးကြၽန္းေတာင္ပိုင္း ေဒသကို ျဖတ္သန္းတိုက္ခတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အားေပ်ာ့သြားကာ ယင္းႏိုင္ငံ၏ေတာင္ဘက္ အစြန္ဆုံးရွိ အဓိကကြၽန္းႀကီးျဖစ္သည့္ က်ဴရွဴး ကြၽန္းအေနာက္ပိုင္းသို႔ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္တြင္ ဆက္လက္ဝင္ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ မုန္တိုင္း တိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ လူ ၂၄ ဦးထက္မနည္း ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ မုန္တိုင္း
တိုက္ခတ္ၿပီးေနာက္ ဂ်ပန္ပင္လယ္ကမ္းေျခရွိ ဟိုကူရီကူေဒသတြင္ ၄ဝ ဒီဂရီ ဆဲလ္စီးယပ္စ္ နီးပါးအထိ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္ခဲ့ေၾကာင္း က်ိဳဒို သတင္းဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
အာဏာပိုင္မ်ားက အေစာပိုင္းတြင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈအျဖစ္ ေဒသခံမ်ားအား ေဘးလြတ္ရာသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းရန္ အႀကံျပဳ တုိက္တြန္းခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့သည့္လအတြင္းက ေရႀကီးေရလွ်ံမႈမ်ားႏွင့္ ေျမၿပိဳမႈမ်ား ဆိုးဆိုး ရြားရြားႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည့္ အဆိုပါေဒသတြင္ တိုင္ဖုန္းမုန္တိုင္း ေဂ်ာင္ဒါရီတိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ ထိခိုက္ေသဆုံးမႈႏွင့္ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ သတင္း မ်ား လတ္တေလာ ထြက္ေပၚလာျခင္းမရွိေသး ေပ။
ေျမၿပိဳ
တိုင္ဖုန္းမုန္တိုင္းႏွင့္အတူ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္ နံနက္ပိုင္းတြင္ မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းမႈ မ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး အိုင္စီႏွင့္မိုင္အီစီရင္စုမ်ား၌ ေျမၿပိဳမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။
ျမင့္မားေသာ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚသို႔ ျဖတ္သန္းၿပီးေနာက္ စိုစြတ္ေသာေလထုမွာ ပူေႏြးမႈႏွင့္ေျခာက္ေသြ႕မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ဟိုကူရီကူေဒသတြင္ အပူခ်ိန္ ၄ဝ ဒီဂရီ ဆဲလ္ စီးယပ္စ္အထိ ျမင့္တက္ေစခဲ့သည္။
က်ဴရွဴးကြၽန္းတြင္ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ထိခိုက္ ဒဏ္ရာရသူ ၂၄ ဦးရွိေၾကာင္း၊ ၎တို႔အနက္ အခ်ိဳ႕မွာ အေဆာက္အအုံ အၿပိဳအပ်က္မ်ား ထိမွန္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းတြင္ ေဖာ္ျပသည္။
The Mirror
ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံး ခ်မႈစီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာန စီမံကိန္းႏွင့္လုပ္ငန္းဌာနခြဲမွ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးၾကည္ေဝႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းထားခန္း
ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံး ခ်မႈစီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာန စီမံကိန္းႏွင့္လုပ္ငန္းဌာနခြဲမွ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးၾကည္ေဝႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းထားခန္း
မေဒါက္တာ က်ဳိးေပါက္တယ္ဆိုတဲ့သတင္းဟာ ေကာလာဟလသာျဖစ္ၿပီး စစ္ေတာင္းျမစ္တာတစ္ေလွ်ာက္ လုံးဝက်ဳိးေပါက္မႈမရွိပါဘူး
ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းျခင္းႏွင့္ ျမစ္ေရႀကီးျမင့္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္တခ်ဳိ႕တြင္ ေရႀကီးနစ္ျမဳပ္မႈျဖစ္စဥ္မ်ား ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည္။ အဆိုပါေဒသမ်ားရွိ ဆည္၊ တမံ၊ တာမ်ား၏ ႀကံ့ခိုင္မႈအေျခအေနႏွင့္ လတ္တေလာအေျခအေနမ်ားကို အမ်ားျပည္သူသိရွိေစရန္ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံး ခ်မႈစီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာန စီမံကိန္းႏွင့္လုပ္ငန္းဌာနခြဲမွ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးၾကည္ေဝႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းထားသည္မ်ားကို တင္ျပလိုက္ရပါသည္-
ေမး။ ။ မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ ပဲခူးတိုင္း ေဒသႀကီးတို႔မွာ ဒီရက္ပိုင္းအတြင္း မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္း မႈေၾကာင့္ ေရႀကီးမႈေတြျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ ဒီေဒသေတြမွာ ရွိတဲ့ ဆည္တမံေတြရဲ႕ အေျခအေနကိုသိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး အတြင္းမွာ ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း မိုးသည္းထန္စြာ ဆက္တိုက္ရြာသြန္းမႈနဲ႔ ေဒသတြင္းမွာရွိတဲ့ အဓိကျမစ္ႀကီး ေတြက ဒီေရျမင့္တက္ခ်ိန္နဲ႔ တိုက္ဆိုင္ၿပီး ျမစ္ေရ ေထာက္ကာ ကြင္းေရေတြ စီးမထြက္ႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈ ျဖစ္ေပၚေနရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
မြန္ျပည္နယ္မွာဆိုရင္ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာနက တည္ေဆာက္ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ေရေလွာင္တမံ ငါးခုရွိပါတယ္။ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕နယ္မွာ ေရႊနတ္ေတာင္ ေရေလွာင္တမံ၊ မုဒုံၿမိဳ႕နယ္မွာ အဇင္းနဲ႔ ဝင္းဖႏုံ ေရေလွာင္တမံ၊ သထံုၿမိဳ႕နယ္မွာ ဝါးပါးေရေလွာင္ တမံနဲ႔ ေပါင္ၿမိဳ႕နယ္မွာ ကတို႔ေရေလွာင္တမံတို႔ ရွိပါတယ္။ ဒီေရေလွာင္တမံ ငါးခုမွာ သထုံၿမိဳ႕နယ္က ဝါးပါး ေရေလွာင္တမံတစ္ခုပဲ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ကန္ေရ ျပည့္မွတ္ထက္ေက်ာ္လြန္ၿပီး ေရပိုလႊဲကေန သုည ဒသမ ၂၅ ေပခန္႔သာ ေရေက်ာ္စီးထြက္လ်က္ရွိပါတယ္။ က်န္တဲ့ ေရေလွာင္တမံ ေလးခုကေတာ့ လုံးဝေရေက်ာ္စီးထြက္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။ ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ ဒီေရေလွာင္တမံ ေတြဟာ စီးဝင္ေရေတြကို ေကာင္းစြာသိုေလွာင္ထိန္းသိမ္း ေပးလ်က္ရွိပါတယ္။ အခုလက္ရွိေရႀကီးေနတဲ့ ကာလ အတြင္းမွာ တမံေတြကေန စီးထြက္ေရလုံးဝမရွိတဲ့အတြက္ ဆည္ေရေၾကာင့္ ေရႀကီးတာမဟုတ္ဘဲ ေဒသအတြင္း မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းလို႔ ေရႀကီးရျခင္းျဖစ္တယ္ဆိုတာ ျပည္သူေတြကို သိရွိနားလည္ေစခ်င္ပါတယ္။
အလားတူပဲ ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးမွာ ရွိတဲ့ ေရေလွာင္တမံေတြမွာလည္း စီးဝင္ေရေတြကို ေကာင္းစြာ ထိန္းသိမ္းသိုေလွာင္ေပးထားတဲ့အတြက္ ေရႀကီး ေရလွ်ံမႈျဖစ္စဥ္မ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ဆက္စပ္မႈမရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ အခုေျပာျပသြားတဲ့ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္ သုံးခုမွာ ျပည္သူေတြ အႏၲရာယ္မရွိေအာင္ ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္ထားတယ္ဆိုတာလည္း သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး တို႔မွာရွိတဲ့ ေရေလွာင္တမံေတြအျပင္ လက္ရွိေရပိုလႊဲကေန ေရေက်ာ္စီးထြက္ေနတဲ့ အျခားေရေလွာင္တမံေတြ၊ လက္ရွိ မိုးရြာသြန္းမႈ အေျခအေနအရ တမံအတြင္းကို စီးဝင္ေရ မ်ားျပားစြာဝင္ေရာက္ႏိုင္ကာ အခ်ိန္တိုအတြင္း ကန္ေရ မွတ္ျမင့္တက္လာႏိုင္တဲ့အလားအလာရွိတဲ့ ေရေလွာင္တမံ ေတြမွာ အနိမ့္ဆုံး ဦးစီးအရာရွိနဲ႔အထက္ တာဝန္ခံ အင္ဂ်င္နီယာေတြကိုယ္တိုင္ အနီးကပ္ႀကီးၾကပ္ၿပီး ၂၄ နာရီ ေစာင့္ၾကည့္စီမံေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါတယ္။ ဒီလို ေစာင့္ၾကည့္စီမံရာမွာ ေရေလွာင္တမံနဲ႔ ဆက္စပ္ေရအား အေဆာက္အအုံေတြရဲ႕ ႀကံ့ခိုင္မႈကို စဥ္ဆက္မျပတ္ လွည့္လည္စစ္ေဆးေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လိုအပ္တဲ့ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈလုပ္ငန္းေတြကိုလည္း အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အေရးေပၚကာကြယ္ေရးပစၥည္း ေတြ ႀကိဳတင္စုေဆာင္းထားျခင္း၊ စက္ယႏၲရား၊ ယာဥ္နဲ႔ လုပ္သားအင္အားေတြကို အရန္သင့္ စုဖြဲ႕ထားျခင္း စသျဖင့္ စီမံေဆာင္ရြက္ထားရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံးခ်မႈစီမံခန္႔ခြဲေရး ဦးစီးဌာနက ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း မွာရွိတဲ့ မေဒါက္တာက်ဳိးသြားတယ္ဆိုတာေတြကလည္း ၾကားေနရတယ္ဆိုေတာ့ ဒီသတင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းျပ ေပးပါရွင္။
ေျဖ။ ။ မေဒါက္တာက ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး ေက်ာက္တံခါးနဲ႔ ေညာင္ေလးပင္ၿမိဳ႕နယ္ေတြအတြင္း စစ္ေတာင္းျမစ္ အေနာက္ဘက္ကမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ေရေဘးကာကြယ္ဖို႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ စစ္ေတာင္းျမစ္ ေရေဘးကာကြယ္ေရး တာျဖစ္ၿပီး အလ်ား ၄၉ မိုင္ တစ္ဖာလုံမွာ ပါဝင္တဲ့ တာတမံအပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ယခုမိုးရာသီမွာ လိုအပ္ တဲ့ ေရေဘးႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈလုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ ထားပါတယ္။
စစ္ေတာင္းျမစ္ ေရေဘးကာကြယ္ေရးတာရဲ႕ တာမိုင္ (၄ဝ/ဝ) အနီး စစ္ေတာင္းတံတား (မေဒါက္) မေဒါက္-ေရႊက်င္ကားလမ္း ျဖတ္သန္းရာေနရာမွာ တာထိပ္မ်က္ႏွာျပင္ေအာက္ နိမ့္ေနတဲ့အတြက္ ကားလမ္း ေရေက်ာ္ၿပီး ေရဝင္ေရာက္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ မေဒါက္ တာ က်ဳိးေပါက္တယ္ဆိုတဲ့သတင္းဟာ ေကာလာဟလသာ ျဖစ္ၿပီး စစ္ေတာင္းျမစ္တာတစ္ေလွ်ာက္ လုံးဝတာက်ဳိး ေပါက္မႈမရွိပါဘူး။ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံးခ်မႈစီမံ ခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာနက ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ ေဒသခံျပည္သူေတြ ပူးေပါင္းၿပီး လိုအပ္တဲ့ ေရေဘးႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ စီမံေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါတယ္။ ထိုနည္းတူပဲ ပုကိုင္တာက်ဳိးေပါက္တယ္ဆိုတဲ့ ေကာလာဟလဟာလည္း လုံးဝမွန္ကန္မႈမရွိပါဘူး။ လက္ရွိအေျခအေနအရ ပုကိုင္ တာ ေရမွတ္က တာထိပ္ေရာက္ဖို႔ ၆ ဒသမ ၅ ေပေတာင္ လိုပါေသးတယ္။ တာရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေနကလည္း လိုအပ္တဲ့ ျပဳျပင္မႈလုပ္ငန္းေတြကို ေဆာင္ရြက္ထားတဲ့ အတြက္ ႀကံ့ခိုင္ေကာင္းမြန္မႈ ရွိပါတယ္။ စိုးရိမ္စရာ မရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးမွာရွိတဲ့ ဆည္တာတမံ ေတြရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ ထိန္းသိမ္းမႈလုပ္ေနတဲ့ အပိုင္း ကိုလည္း သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္းမွာ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာနက တည္ေဆာက္ ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ေရေလွာင္တမံ ေျခာက္ခုရွိပါတယ္။ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္အထိ ကန္ေရျပည့္မွတ္ထက္ေက်ာ္လြန္ၿပီး ေရပိုလႊဲမွ ေရေက်ာ္စီးထြက္လ်က္ရွိတဲ့ ေရေလွာင္တမံ ေလးခုရွိတဲ့အနက္ အမ်ားဆုံးအေနနဲ႔ ကညင္ေရေလွာင္ တမံ ေရပိုလႊဲမွ ၃ ဒသမ ၇ ေပ ေရေက်ာ္စီးထြက္လ်က္ ရွိပါတယ္။ အဆိုပါတမံေတြကို ဌာနက တာဝန္ခံ အင္ဂ်င္ နီယာေတြအေနနဲ႔ ၂၄ နာရီ အခ်ိန္ျပည့္ ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆး လ်က္ရွိၿပီး တမံေတြရဲ႕ ႀကံ့ခိုင္မႈအေနနဲ႔ကေတာ့ တစ္စုံ တစ္ရာ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာမရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ လက္ရွိစိုးရိမ္ေရမွတ္ေရာက္ေနတဲ့ ဆည္ေတြရွိရင္ လည္း ေျပာျပေပးပါ။ အႏၲရာယ္မရွိေအာင္ ဘယ္လိုစီမံ ေဆာင္ရြက္ထားတယ္ဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ ေရေလွာင္တမံေတြမွာ စိုးရိမ္ေရမွတ္ဆိုၿပီး သတ္မွတ္ထားျခင္းမရွိပါဘူး။ ေရေဘးကာကြယ္ေရး တာမ်ားမွာသာ စိုးရိမ္ေရမွတ္ဆိုၿပီး သတ္မွတ္ထားတာ ရွိပါတယ္။ ေရေလွာင္တမံေတြမွာ ဒီဇိုင္းျပဳသတ္မွတ္ထားတဲ့ ကန္ေရျပည့္အမွတ္နဲ႔ အျမင့္ဆုံးတက္ႏိုင္တဲ့ ေရႀကီးမႈ ေရ မွတ္ဆိုၿပီးရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံနဲ႔ တစ္ဝန္းမွာ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းလ်က္ရွိတဲ့အတြက္ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္မွာ ဌာနက တည္ေဆာက္ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ေရေလွာင္တမံ ၃၇ ခုမွာပဲ မူလဒီဇိုင္းျပဳ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကန္ေရျပည့္မွတ္ ထက္ေက်ာ္လြန္ၿပီး ေရပိုလႊဲကေန ေရေက်ာ္စီးထြက္လ်က္ ရွိပါတယ္။ ေရပိုလႊဲကေန ေက်ာ္ၿပီးစီးထြက္သြားတဲ့ ေရေတြဟာ လည္း မူလေခ်ာင္း႐ိုးထဲကိုပဲ စီးဝင္သြားလ်က္ရွိပါတယ္။
အႏၲရာယ္မရွိေအာင္ ဘယ္လိုစီမံေဆာင္ရြက္ထား တယ္ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အထက္မွာ ေျပာၾကားခဲ့သလိုပဲ ေရေလွာင္တမံေတြမွာ အနိမ့္ဆုံး ဦးစီးအရာရွိနဲ႔အထက္ တာဝန္ခံ အင္ဂ်င္နီယာေတြကိုယ္တိုင္ အနီးကပ္ႀကီးၾကပ္ၿပီး ၂၄ နာရီ ေစာင့္ၾကည့္စီမံ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါတယ္။ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈ လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း အခ်ိန္နဲ႔ တစ္ေျပးညီ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါတယ္။ ႐ုံးခ်ဳပ္ကလည္း လိုအပ္တာေတြကို ျဖည့္ဆည္းစီမံေပးလ်က္ရွိပါတယ္။ ျပည္သူမ်ားသိရွိႏိုင္ရန္ ေရေလွာင္တမံေတြရဲ႕ အေျခအေန ေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းဌာနေတြနဲ႔ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာေတြကေနလည္း အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ သတင္း ထုတ္ျပန္ေပးလ်က္ရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ လက္ရွိအေျခအေနအရ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္း မႈေၾကာင့္ ဆည္ေတြက်ဳိးေပါက္မွာကို ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြရွိေနတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေျဖၾကားေပး ပါရွင္။
ေျဖ။ ။ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ေရအသုံးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာန အေနနဲ႔ ေရေလွာင္တမံေတြကို တည္ေဆာက္ခဲ့ရာမွာ ေရရွည္ႀကံ့ခိုင္စိတ္ခ်ႏိုင္ေရးအတြက္ တိက်ေသခ်ာစြာ ဒီဇိုင္းေရးဆြဲတြက္ခ်က္ၿပီး သတ္မွတ္စံခ်ိန္စံၫႊန္းေတြနဲ႔အညီ အရည္အေသြး ထိန္းခ်ဳပ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့အျပင္ ပုံမွန္ စနစ္တက် ထိန္းသိမ္းစီမံလ်က္ရွိတာေၾကာင့္ ေရေလွာင္ တမံအားလုံး ႀကံ့ခိုင္မႈရွိတဲ့အတြက္ တစ္စုံတစ္ရာ စိုးရိမ္ စရာမရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြမွာ ဆည္ေျမာင္း ႏွင့္ေရအသုံးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာနက တည္ေဆာက္ ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ တာေတြရဲ႕ အေျခအေနကိုလည္း သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းမွာ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာနက တည္ေဆာက္ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ေရေဘးကာကြယ္ေရးတာ ၁၂ဝ ရွိၿပီး အလ်ားမိုင္ေပါင္း ၁၈၅ဝ ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ ဒီတာေတြထဲက ပဲခူး၊ ရန္ကုန္၊ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး အတြင္းမွာရွိတဲ့ ဧရာဝတီျမစ္၊ ျမစ္မချမစ္၊ ငဝန္ျမစ္၊ စစ္ေတာင္းျမစ္ ေရေဘးကာကြယ္ ေရးတာေတြဟာ အဓိကအေရးပါတဲ့ တာေတြျဖစ္ပါတယ္။ တာေတြ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ သက္တမ္းကလည္း ႏွစ္ေပါင္း ၁၅ဝ ခန္႔ ရွိေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံးခ်မႈစီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာနအေနနဲ႔ ၿမိဳ႕ရြာေတြနဲ႔ လယ္ယာေျမေတြ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ ကေန လုံၿခံဳစိတ္ခ်စြာ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဦးစား ေပးလုပ္ငန္းမ်ား လ်ာထားသတ္မွတ္ၿပီး တာေပါင္ျမႇင့္ျပဳျပင္ ျခင္း၊ တာထိပ္ဆင့္ျခင္း၊ တာေျခေထာက္ျခင္း စတဲ့လုပ္ငန္း ေတြကို မိုးရာသီ မက်ေရာက္မီ အခ်ိန္ကတည္းက ႀကိဳတင္ စီမံေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့အျပင္ မိုးရာသီကာလတစ္ေလွ်ာက္မွာ လည္း ေရေဘးႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္စီမံ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ ဆရာအေနနဲ႔ ျဖည့္စြက္ေျပာၾကားလိုတာရွိရင္ လည္း ေျပာၾကားေပးပါ။
ေျဖ။ ။ ျပည္သူမ်ားကို အထူးအသိေပးလိုတာကေတာ့ လတ္တေလာျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေရႀကီးမႈျဖစ္စဥ္ေတြဟာ ေဒသအလိုက္ မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းၿပီး ျမစ္ေရေထာက္ ကာ ကြင္းေရေတြ စီးထြက္ႏိုင္မႈမရွိတာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေန ရျခင္းသာျဖစ္ၿပီး ေရေလွာင္တမံေတြရဲ႕ ေရပိုလႊဲမွ ေရေက်ာ္ စီးထြက္မႈေတြေၾကာင့္ မဟုတ္ေၾကာင္းနဲ႔ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေကာလာဟလမ်ားကိုလည္း မယုံၾကည္ၾကဖို႔နဲ႔ ဌာနအေန နဲ႔လည္း သတင္းမွန္ေတြကို အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ ထုတ္ျပန္ေပးလ်က္ရွိေၾကာင္း အေလးအနက္ေျပာၾကား လိုပါတယ္။
ေတြ႕ဆုံေမးျမန္း- သီသီမင္း(ေၾကးမႈံ)ဓာတ္ပုံ-ေကာင္းျမတ္
မေဒါက္တာ က်ဳိးေပါက္တယ္ဆိုတဲ့သတင္းဟာ ေကာလာဟလသာျဖစ္ၿပီး စစ္ေတာင္းျမစ္တာတစ္ေလွ်ာက္ လုံးဝက်ဳိးေပါက္မႈမရွိပါဘူး
ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းျခင္းႏွင့္ ျမစ္ေရႀကီးျမင့္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္တခ်ဳိ႕တြင္ ေရႀကီးနစ္ျမဳပ္မႈျဖစ္စဥ္မ်ား ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည္။ အဆိုပါေဒသမ်ားရွိ ဆည္၊ တမံ၊ တာမ်ား၏ ႀကံ့ခိုင္မႈအေျခအေနႏွင့္ လတ္တေလာအေျခအေနမ်ားကို အမ်ားျပည္သူသိရွိေစရန္ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံး ခ်မႈစီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာန စီမံကိန္းႏွင့္လုပ္ငန္းဌာနခြဲမွ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးၾကည္ေဝႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းထားသည္မ်ားကို တင္ျပလိုက္ရပါသည္-
ေမး။ ။ မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ ပဲခူးတိုင္း ေဒသႀကီးတို႔မွာ ဒီရက္ပိုင္းအတြင္း မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္း မႈေၾကာင့္ ေရႀကီးမႈေတြျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ ဒီေဒသေတြမွာ ရွိတဲ့ ဆည္တမံေတြရဲ႕ အေျခအေနကိုသိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး အတြင္းမွာ ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း မိုးသည္းထန္စြာ ဆက္တိုက္ရြာသြန္းမႈနဲ႔ ေဒသတြင္းမွာရွိတဲ့ အဓိကျမစ္ႀကီး ေတြက ဒီေရျမင့္တက္ခ်ိန္နဲ႔ တိုက္ဆိုင္ၿပီး ျမစ္ေရ ေထာက္ကာ ကြင္းေရေတြ စီးမထြက္ႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈ ျဖစ္ေပၚေနရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
မြန္ျပည္နယ္မွာဆိုရင္ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာနက တည္ေဆာက္ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ေရေလွာင္တမံ ငါးခုရွိပါတယ္။ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕နယ္မွာ ေရႊနတ္ေတာင္ ေရေလွာင္တမံ၊ မုဒုံၿမိဳ႕နယ္မွာ အဇင္းနဲ႔ ဝင္းဖႏုံ ေရေလွာင္တမံ၊ သထံုၿမိဳ႕နယ္မွာ ဝါးပါးေရေလွာင္ တမံနဲ႔ ေပါင္ၿမိဳ႕နယ္မွာ ကတို႔ေရေလွာင္တမံတို႔ ရွိပါတယ္။ ဒီေရေလွာင္တမံ ငါးခုမွာ သထုံၿမိဳ႕နယ္က ဝါးပါး ေရေလွာင္တမံတစ္ခုပဲ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ကန္ေရ ျပည့္မွတ္ထက္ေက်ာ္လြန္ၿပီး ေရပိုလႊဲကေန သုည ဒသမ ၂၅ ေပခန္႔သာ ေရေက်ာ္စီးထြက္လ်က္ရွိပါတယ္။ က်န္တဲ့ ေရေလွာင္တမံ ေလးခုကေတာ့ လုံးဝေရေက်ာ္စီးထြက္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။ ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ ဒီေရေလွာင္တမံ ေတြဟာ စီးဝင္ေရေတြကို ေကာင္းစြာသိုေလွာင္ထိန္းသိမ္း ေပးလ်က္ရွိပါတယ္။ အခုလက္ရွိေရႀကီးေနတဲ့ ကာလ အတြင္းမွာ တမံေတြကေန စီးထြက္ေရလုံးဝမရွိတဲ့အတြက္ ဆည္ေရေၾကာင့္ ေရႀကီးတာမဟုတ္ဘဲ ေဒသအတြင္း မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းလို႔ ေရႀကီးရျခင္းျဖစ္တယ္ဆိုတာ ျပည္သူေတြကို သိရွိနားလည္ေစခ်င္ပါတယ္။
အလားတူပဲ ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးမွာ ရွိတဲ့ ေရေလွာင္တမံေတြမွာလည္း စီးဝင္ေရေတြကို ေကာင္းစြာ ထိန္းသိမ္းသိုေလွာင္ေပးထားတဲ့အတြက္ ေရႀကီး ေရလွ်ံမႈျဖစ္စဥ္မ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ဆက္စပ္မႈမရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ အခုေျပာျပသြားတဲ့ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္ သုံးခုမွာ ျပည္သူေတြ အႏၲရာယ္မရွိေအာင္ ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္ထားတယ္ဆိုတာလည္း သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး တို႔မွာရွိတဲ့ ေရေလွာင္တမံေတြအျပင္ လက္ရွိေရပိုလႊဲကေန ေရေက်ာ္စီးထြက္ေနတဲ့ အျခားေရေလွာင္တမံေတြ၊ လက္ရွိ မိုးရြာသြန္းမႈ အေျခအေနအရ တမံအတြင္းကို စီးဝင္ေရ မ်ားျပားစြာဝင္ေရာက္ႏိုင္ကာ အခ်ိန္တိုအတြင္း ကန္ေရ မွတ္ျမင့္တက္လာႏိုင္တဲ့အလားအလာရွိတဲ့ ေရေလွာင္တမံ ေတြမွာ အနိမ့္ဆုံး ဦးစီးအရာရွိနဲ႔အထက္ တာဝန္ခံ အင္ဂ်င္နီယာေတြကိုယ္တိုင္ အနီးကပ္ႀကီးၾကပ္ၿပီး ၂၄ နာရီ ေစာင့္ၾကည့္စီမံေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါတယ္။ ဒီလို ေစာင့္ၾကည့္စီမံရာမွာ ေရေလွာင္တမံနဲ႔ ဆက္စပ္ေရအား အေဆာက္အအုံေတြရဲ႕ ႀကံ့ခိုင္မႈကို စဥ္ဆက္မျပတ္ လွည့္လည္စစ္ေဆးေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လိုအပ္တဲ့ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈလုပ္ငန္းေတြကိုလည္း အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အေရးေပၚကာကြယ္ေရးပစၥည္း ေတြ ႀကိဳတင္စုေဆာင္းထားျခင္း၊ စက္ယႏၲရား၊ ယာဥ္နဲ႔ လုပ္သားအင္အားေတြကို အရန္သင့္ စုဖြဲ႕ထားျခင္း စသျဖင့္ စီမံေဆာင္ရြက္ထားရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံးခ်မႈစီမံခန္႔ခြဲေရး ဦးစီးဌာနက ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း မွာရွိတဲ့ မေဒါက္တာက်ဳိးသြားတယ္ဆိုတာေတြကလည္း ၾကားေနရတယ္ဆိုေတာ့ ဒီသတင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းျပ ေပးပါရွင္။
ေျဖ။ ။ မေဒါက္တာက ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး ေက်ာက္တံခါးနဲ႔ ေညာင္ေလးပင္ၿမိဳ႕နယ္ေတြအတြင္း စစ္ေတာင္းျမစ္ အေနာက္ဘက္ကမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ေရေဘးကာကြယ္ဖို႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ စစ္ေတာင္းျမစ္ ေရေဘးကာကြယ္ေရး တာျဖစ္ၿပီး အလ်ား ၄၉ မိုင္ တစ္ဖာလုံမွာ ပါဝင္တဲ့ တာတမံအပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ယခုမိုးရာသီမွာ လိုအပ္ တဲ့ ေရေဘးႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈလုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ ထားပါတယ္။
စစ္ေတာင္းျမစ္ ေရေဘးကာကြယ္ေရးတာရဲ႕ တာမိုင္ (၄ဝ/ဝ) အနီး စစ္ေတာင္းတံတား (မေဒါက္) မေဒါက္-ေရႊက်င္ကားလမ္း ျဖတ္သန္းရာေနရာမွာ တာထိပ္မ်က္ႏွာျပင္ေအာက္ နိမ့္ေနတဲ့အတြက္ ကားလမ္း ေရေက်ာ္ၿပီး ေရဝင္ေရာက္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ မေဒါက္ တာ က်ဳိးေပါက္တယ္ဆိုတဲ့သတင္းဟာ ေကာလာဟလသာ ျဖစ္ၿပီး စစ္ေတာင္းျမစ္တာတစ္ေလွ်ာက္ လုံးဝတာက်ဳိး ေပါက္မႈမရွိပါဘူး။ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံးခ်မႈစီမံ ခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာနက ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ ေဒသခံျပည္သူေတြ ပူးေပါင္းၿပီး လိုအပ္တဲ့ ေရေဘးႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ စီမံေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါတယ္။ ထိုနည္းတူပဲ ပုကိုင္တာက်ဳိးေပါက္တယ္ဆိုတဲ့ ေကာလာဟလဟာလည္း လုံးဝမွန္ကန္မႈမရွိပါဘူး။ လက္ရွိအေျခအေနအရ ပုကိုင္ တာ ေရမွတ္က တာထိပ္ေရာက္ဖို႔ ၆ ဒသမ ၅ ေပေတာင္ လိုပါေသးတယ္။ တာရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေနကလည္း လိုအပ္တဲ့ ျပဳျပင္မႈလုပ္ငန္းေတြကို ေဆာင္ရြက္ထားတဲ့ အတြက္ ႀကံ့ခိုင္ေကာင္းမြန္မႈ ရွိပါတယ္။ စိုးရိမ္စရာ မရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးမွာရွိတဲ့ ဆည္တာတမံ ေတြရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ ထိန္းသိမ္းမႈလုပ္ေနတဲ့ အပိုင္း ကိုလည္း သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္းမွာ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာနက တည္ေဆာက္ ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ေရေလွာင္တမံ ေျခာက္ခုရွိပါတယ္။ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္အထိ ကန္ေရျပည့္မွတ္ထက္ေက်ာ္လြန္ၿပီး ေရပိုလႊဲမွ ေရေက်ာ္စီးထြက္လ်က္ရွိတဲ့ ေရေလွာင္တမံ ေလးခုရွိတဲ့အနက္ အမ်ားဆုံးအေနနဲ႔ ကညင္ေရေလွာင္ တမံ ေရပိုလႊဲမွ ၃ ဒသမ ၇ ေပ ေရေက်ာ္စီးထြက္လ်က္ ရွိပါတယ္။ အဆိုပါတမံေတြကို ဌာနက တာဝန္ခံ အင္ဂ်င္ နီယာေတြအေနနဲ႔ ၂၄ နာရီ အခ်ိန္ျပည့္ ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆး လ်က္ရွိၿပီး တမံေတြရဲ႕ ႀကံ့ခိုင္မႈအေနနဲ႔ကေတာ့ တစ္စုံ တစ္ရာ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာမရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ လက္ရွိစိုးရိမ္ေရမွတ္ေရာက္ေနတဲ့ ဆည္ေတြရွိရင္ လည္း ေျပာျပေပးပါ။ အႏၲရာယ္မရွိေအာင္ ဘယ္လိုစီမံ ေဆာင္ရြက္ထားတယ္ဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ ေရေလွာင္တမံေတြမွာ စိုးရိမ္ေရမွတ္ဆိုၿပီး သတ္မွတ္ထားျခင္းမရွိပါဘူး။ ေရေဘးကာကြယ္ေရး တာမ်ားမွာသာ စိုးရိမ္ေရမွတ္ဆိုၿပီး သတ္မွတ္ထားတာ ရွိပါတယ္။ ေရေလွာင္တမံေတြမွာ ဒီဇိုင္းျပဳသတ္မွတ္ထားတဲ့ ကန္ေရျပည့္အမွတ္နဲ႔ အျမင့္ဆုံးတက္ႏိုင္တဲ့ ေရႀကီးမႈ ေရ မွတ္ဆိုၿပီးရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံနဲ႔ တစ္ဝန္းမွာ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းလ်က္ရွိတဲ့အတြက္ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္မွာ ဌာနက တည္ေဆာက္ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ေရေလွာင္တမံ ၃၇ ခုမွာပဲ မူလဒီဇိုင္းျပဳ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကန္ေရျပည့္မွတ္ ထက္ေက်ာ္လြန္ၿပီး ေရပိုလႊဲကေန ေရေက်ာ္စီးထြက္လ်က္ ရွိပါတယ္။ ေရပိုလႊဲကေန ေက်ာ္ၿပီးစီးထြက္သြားတဲ့ ေရေတြဟာ လည္း မူလေခ်ာင္း႐ိုးထဲကိုပဲ စီးဝင္သြားလ်က္ရွိပါတယ္။
အႏၲရာယ္မရွိေအာင္ ဘယ္လိုစီမံေဆာင္ရြက္ထား တယ္ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အထက္မွာ ေျပာၾကားခဲ့သလိုပဲ ေရေလွာင္တမံေတြမွာ အနိမ့္ဆုံး ဦးစီးအရာရွိနဲ႔အထက္ တာဝန္ခံ အင္ဂ်င္နီယာေတြကိုယ္တိုင္ အနီးကပ္ႀကီးၾကပ္ၿပီး ၂၄ နာရီ ေစာင့္ၾကည့္စီမံ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါတယ္။ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈ လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း အခ်ိန္နဲ႔ တစ္ေျပးညီ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါတယ္။ ႐ုံးခ်ဳပ္ကလည္း လိုအပ္တာေတြကို ျဖည့္ဆည္းစီမံေပးလ်က္ရွိပါတယ္။ ျပည္သူမ်ားသိရွိႏိုင္ရန္ ေရေလွာင္တမံေတြရဲ႕ အေျခအေန ေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းဌာနေတြနဲ႔ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာေတြကေနလည္း အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ သတင္း ထုတ္ျပန္ေပးလ်က္ရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ လက္ရွိအေျခအေနအရ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္း မႈေၾကာင့္ ဆည္ေတြက်ဳိးေပါက္မွာကို ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြရွိေနတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေျဖၾကားေပး ပါရွင္။
ေျဖ။ ။ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ေရအသုံးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာန အေနနဲ႔ ေရေလွာင္တမံေတြကို တည္ေဆာက္ခဲ့ရာမွာ ေရရွည္ႀကံ့ခိုင္စိတ္ခ်ႏိုင္ေရးအတြက္ တိက်ေသခ်ာစြာ ဒီဇိုင္းေရးဆြဲတြက္ခ်က္ၿပီး သတ္မွတ္စံခ်ိန္စံၫႊန္းေတြနဲ႔အညီ အရည္အေသြး ထိန္းခ်ဳပ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့အျပင္ ပုံမွန္ စနစ္တက် ထိန္းသိမ္းစီမံလ်က္ရွိတာေၾကာင့္ ေရေလွာင္ တမံအားလုံး ႀကံ့ခိုင္မႈရွိတဲ့အတြက္ တစ္စုံတစ္ရာ စိုးရိမ္ စရာမရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြမွာ ဆည္ေျမာင္း ႏွင့္ေရအသုံးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာနက တည္ေဆာက္ ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ တာေတြရဲ႕ အေျခအေနကိုလည္း သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းမွာ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာနက တည္ေဆာက္ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ေရေဘးကာကြယ္ေရးတာ ၁၂ဝ ရွိၿပီး အလ်ားမိုင္ေပါင္း ၁၈၅ဝ ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ ဒီတာေတြထဲက ပဲခူး၊ ရန္ကုန္၊ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး အတြင္းမွာရွိတဲ့ ဧရာဝတီျမစ္၊ ျမစ္မချမစ္၊ ငဝန္ျမစ္၊ စစ္ေတာင္းျမစ္ ေရေဘးကာကြယ္ ေရးတာေတြဟာ အဓိကအေရးပါတဲ့ တာေတြျဖစ္ပါတယ္။ တာေတြ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ သက္တမ္းကလည္း ႏွစ္ေပါင္း ၁၅ဝ ခန္႔ ရွိေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဆည္ေျမာင္းႏွင့္ ေရအသုံးခ်မႈစီမံခန္႔ခြဲေရးဦးစီးဌာနအေနနဲ႔ ၿမိဳ႕ရြာေတြနဲ႔ လယ္ယာေျမေတြ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ ကေန လုံၿခံဳစိတ္ခ်စြာ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဦးစား ေပးလုပ္ငန္းမ်ား လ်ာထားသတ္မွတ္ၿပီး တာေပါင္ျမႇင့္ျပဳျပင္ ျခင္း၊ တာထိပ္ဆင့္ျခင္း၊ တာေျခေထာက္ျခင္း စတဲ့လုပ္ငန္း ေတြကို မိုးရာသီ မက်ေရာက္မီ အခ်ိန္ကတည္းက ႀကိဳတင္ စီမံေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့အျပင္ မိုးရာသီကာလတစ္ေလွ်ာက္မွာ လည္း ေရေဘးႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္စီမံ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ ဆရာအေနနဲ႔ ျဖည့္စြက္ေျပာၾကားလိုတာရွိရင္ လည္း ေျပာၾကားေပးပါ။
ေျဖ။ ။ ျပည္သူမ်ားကို အထူးအသိေပးလိုတာကေတာ့ လတ္တေလာျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေရႀကီးမႈျဖစ္စဥ္ေတြဟာ ေဒသအလိုက္ မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းၿပီး ျမစ္ေရေထာက္ ကာ ကြင္းေရေတြ စီးထြက္ႏိုင္မႈမရွိတာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေန ရျခင္းသာျဖစ္ၿပီး ေရေလွာင္တမံေတြရဲ႕ ေရပိုလႊဲမွ ေရေက်ာ္ စီးထြက္မႈေတြေၾကာင့္ မဟုတ္ေၾကာင္းနဲ႔ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေကာလာဟလမ်ားကိုလည္း မယုံၾကည္ၾကဖို႔နဲ႔ ဌာနအေန နဲ႔လည္း သတင္းမွန္ေတြကို အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ ထုတ္ျပန္ေပးလ်က္ရွိေၾကာင္း အေလးအနက္ေျပာၾကား လိုပါတယ္။
ေတြ႕ဆုံေမးျမန္း- သီသီမင္း(ေၾကးမႈံ)ဓာတ္ပုံ-ေကာင္းျမတ္
ေအာင္ရဲေထြး အမႈ အေပၚ တရားရုံး၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အား အစုိးရ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ပါယ္ခ်၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပင္ ေမးခြန္းထုတ္လာရသည့္အထိ ျဖစ္လာ
ႏူိင္ငံ အတြင္းရွိ တရားစီရင္ေရး ႏွင့္ ဥပေဒ စုိးမုိးေရး အား ျပည္သူအမ်ား က ျပင္းထန္စြာ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္မႈမ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့ျပီးေနာက္ ေဖ့ဘုတ္ လူရႊင္ေတာ္ ေအာင္ရဲေထြးအား အသတ္ခံခဲ့ရမႈအေပၚ သံသယ ရွိသူမ်ား အား ဂြင္းလုံးကၽြတ္ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့သည့္ ရန္ကုန္ တရားရုံး၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အား ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ရုံးမွ ပါယ္ဖ်က္လုိက္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
သံသယ ရွိသူ သုံးဦးအား ေသဆုံးသူဖက္မွ ေၾကေအးလုိက္သည္ ဆုိကာ ရန္ကုန္ အေရွ႕ပုိင္း တရားရုံးမွ ခၽြင္းခ်က္မရွိ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။
လူသတ္မႈကုိ တဖက္မွ ေၾကေအး ၍ ျပန္လႊတ္ေပးရသည္ ဆုိေသာ တရားသူၾကီးတဦး၏ ဆင္ျခင္ညဏ္အေပၚ တႏူိင္ငံလုံးက အံ့အား တသင့္ ျဖစ္ျပီး ၎တုိ႕ လုံျခဳံေရး အတြက္ပါ စုိးရြံ႕လာၾကပါတယ္။
အသုိ႕ဆုိက လင္မယား ခ်င္း ရန္ျဖစ္၍ ေယာက်္ားက မိန္းမကုိ ေျခလြန္လက္လြန္ သတ္မိသည့္အထိ ျဖစ္သြားက ေယာကၡမ လုပ္သူက မိမိတုိ႕ ေျမးမ်ား မိဘမဲ့ ျဖစ္ၾကရရွာမည္ ဆုိျပီး ေၾကေအး ၍ ျဖစ္ႏူိင္ပါမည္ေလာ။
တရားသူၾကီးသည္ ရူးသြပ္ေနသူ မဟုတ္က တခုခုေတာ့ အမွားအယြင္း ျဖစ္ေနမည္မွာ ၾကိမ္းေသလွသည္။ ပုိ၍ ဆုိးသည္က အဆုိပါ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အား ရန္ကုန္တုိင္း ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဦးဟန္ထူးကပါ အတည္ျပဳေပးလုိက္ ျပန္ပါတယ္။
ထုိ႕အတြက္ အဆုိပါ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တြင္ ပါ၀င္ ပါတ္သက္ေနသူအားလုံးအေပၚ အက်င့္ပ်က္ ခ်စားမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး ဥပေဒ ျဖင့္ စုံစမ္းစစ္ေဆးပါရန္ ေရွ႕ေန ဦးေဌးက ေတာင္းဆုိလုိက္ပါတယ္။
ထုိ႕အျပင္ သမၼတ ႏွင့္ ႏူိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္မွပင္ အဆုိပါ အမႈတြင္ ပါ၀င္ေနေသာ အရာရွိမ်ား အေပၚ ေမးခြန္းထုတ္လာျပီ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာခြင့္ရ ဦးေဇာ္ေဌးက ဆုိပါတယ္။
တရားခံမ်ား အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရသူ သုံးဦးစလုံး ျပည္ပသုိ႕ ထြက္ခြာသြားျပီဆုိေသာ သတင္းႏွင့္ ပါတ္သက္ျပီး ႏူိင္ငံတကာ ရဲအဖဲြ႕ အကူအညီ ျဖင့္ ျပန္လည္ ေခၚယူႏူိင္ရန္ ျပဳလုပ္သြားမယ္လုိ႕ ဦးေဇာ္ေဌး က ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။
တနဂၤေႏြ ေန႕က သမၼတ ဦး၀င္းျမင္ နဲ႕ ရန္ကုန္တုိင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး နဲ႕ တရားစီရင္ေရး ပုိင္းမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားနဲ႕ ေတြ႕ဆုံရာမွာ လူအမ်ား အာရုံစုိက္ေနတဲ့ အမႈမ်ား စီရင္ရာမွာ ေနွာင့္ေႏွးၾကန္႕ၾကာျဖစ္ေနရမႈ အေပၚ မွန္မွန္ ႏွင့္ ဘက္မလုိက္ပဲ အျမန္ စီရင္ရန္ တုိက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။
ဦးကုိနီ အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ အမႈသည္ ယခု ဆုိက ၁၈ လ ပင္ ၾကာျမင့္ေနျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း မျပီးျပတ္ေသးသည့္အျပင္ အဓိက တရားခံက လြတ္ေျမာက္ေနဆဲ ျဖစ္ျပီး ရုိက္တာ သတင္းေထာက္အမႈ ကလည္း ေျခာက္လၾကာမွ် အခ်ိန္ယူက တရားစဲြသင့္ မစဲြ႕သင့္ ကုိ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ျပီးမွ အမႈ ကုိ စတင္ၾကားနာတဲ့ အဆင့္ ေရာက္လာခဲ့ရျပန္ပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း လုပ္ၾကံခံရသည့္အမႈ အား စီရင္ရာမွာ လုပ္ၾကံခံရျပီး ၅ လ အၾကာ ၁၉၄၇ ဒီဇင္ဘာလမွာ ျဗိတိသွ် ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ဆာ ဟူးဘတ္ ရန္စ္ ဖဲြ႕စည္းေပးခဲ့တဲ့ အထူးခုံရုံးက ေသဒဏ္ စီရင္ခ်က္ ခ်ႏူိင္ခဲ့ျပီး အယူခံ အဆင့္ဆင့္ ပါယ္ခ်ခံရကာ ၁၉၄၈ ေမလ ၈ ရက္ေန႕မွာ ၾကဳိးေပး ကြပ္မ်က္ႏူိင္ခဲ့ပါတယ္။
ဆုိလုိျခင္သည္က ဗုိလ္ခ်ဳပ္သာ ယခုေခတ္တြင္ လုပ္ၾကံ သတ္ျဖတ္ခံရပါက ဦးေစာ အား ၾကဳိးစင္သုိ႕ ပုိ႕ႏူိင္ၾကပါမည္ေလာ ဆုိသည္ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။
လွစိုးေ၀
ဓါတ္ပုံ ႏွင့္ ကုိးကား ။ ။ ဧရာ၀တီ သတင္း
ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္ေသာမိုး
ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္ေသာမိုး
ပူေလာင္ျပင္းျပသည့္ေႏြအပူကို ေၾကာက္ရြံ႕တတ္သည့္ ကြၽန္ေတာ့္အဖို႔ မိုးရာသီကာလကို ႏွစ္သက္ခဲ့သည္။ ေကာင္းကင္တစ္ခြင္မွ တိမ္မဲညိဳတို႔ အုံ႔ကာဆိုင္း၍ ရြာမလို ဟန္ျပင္သည္ႏွင့္ ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္မိခဲ့သည္။ နံနက္ ေနပူ၊ ညေနရြာတတ္သည့္ မိုးသဘာဝေၾကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ တစ္ခြင္ စြတ္စိုေအးျမသည့္အရသာကို ႏွစ္သက္ခဲ့ မိသည္။ မိုးတစ္ၿပိဳက္ ေနတစ္ၿပိဳက္ျဖင့္ ေနသာထိုင္သာရွိခဲ့ သည္။ တေျဖာက္ေျဖာက္ရြာသြန္းၿဖိဳးသည့္ မိုးစက္မိုး ေပါက္မ်ားၾကားဝယ္ အေတြးနယ္ခ်ဲ႕တတ္သလို မိုးေအး ေအးတြင္ စာအုပ္စာေပတို႔ျဖင့္ ေပ်ာ္ေမြ႕ခဲ့ဖူးသည္။
ဤသည္မွာ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခု၊ သုံးခု မတိုင္မီကာလက မိုးဥတုသဘာဝႏွင့္ မိုးကိုခ်စ္သည့္ ကြၽန္ေတာ္၏ ခံစားမႈျဖစ္သည္။ ယခုမိုးရာသီမွာ ဤသို႔ မဟုတ္ေတာ့ၿပီ။ မိုးတစ္ၿပိဳက္ ေနတစ္ၿပိဳက္လည္းမဟုတ္။ စိုတစ္လွည့္ ေျခာက္တစ္လွည့္လည္းမဟုတ္။ ေကာင္းကင္ တစ္ခြင္တြင္ တစ္ေန႔လုံးအုံ႔မႈိင္းငယ္ညိဳၿပီး ရြာခ်င္သလို ရြာခဲ့ၿပီ။ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ သဲႀကီးမဲႀကီး၊ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ တဖြဲဖြဲႏွင့္ မိုးမစဲ။ ရွစ္ခြင္တိုင္းတစ္ခြင္တြင္ မိုးေရတက္ေရ မ်ားျဖင့္ ေဖြးေဖြးလႈပ္၍ေနသည္။
ကြၽန္ေတာ္၏အေတြးမ်ားမွာ ယခင္ကလို မိုးေအး ေအးတြင္ စာအုပ္စာေပမ်ားႏွင့္လည္း မေမြ႕ေလ်ာ္ႏိုင္။ မိုးေအးေအးတြင္ အေတြးေႏြးေႏြးျဖင့္ စိတ္ကူးတည့္ရာ ကိုလည္း အေတြးနယ္မခ်ဲ႕ႏိုင္။ ကြၽန္ေတာ္ေတြးေနမိ သည္က သတင္းစာမ်က္ႏွာမ်ားႏွင့္ လူမႈကြန္ရက္မ်က္ႏွာစာ မ်ားေပၚတြင္ ျမင္ေတြ႕ေနရသည့္ ေရတေဖြးေဖြးၾကားမွ ေရေဘးဒုကၡသည္မ်ားပင္။
ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္ေသာမိုးသည္ ယခင္လိုမဟုတ္ေတာ့။ အပူဒဏ္ကို သက္သာေအာင္ ရြာသြန္း႐ုံသာမဟုတ္။ မိုးတေအးေအးႏွင့္ စိတ္ႏွလုံးေမြ႕ေလ်ာ္ဖြယ္လည္း မရြာ။ ေသာက္ေရ၊ သုံးေရ၊ စိုက္ေရးပ်ဳိးေရး ဖူလုံေလာက္င႐ုံ ေလာက္လည္းမရြာသြန္း။ အၿငိဳးတႀကီးႏွင့္ မရပ္မနား ရြာသြန္းၿဖိဳးေသာအခါ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္သူအခ်ဳိ႕ စားေရး ေသာက္ေရး၊ ေနေရးထိုင္ေရး၊ သြားေရးလာေရးခက္ဖြယ္ အစုံ ႀကံဳၾကရသည္။ ေရေဘးဒုကၡသည္မ်ားဘဝ ေရာက္ၾက ရသည္။
အေစာပိုင္းက မြန္၊ တနသၤာရီ၊ ေနာက္ ကရင္ ျပည္နယ္ႏွင့္ရခိုင္၊ ယခုဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ေရမတိုးခဲ့သည့္ ပဲခူးျမစ္ေရတိုးလာျပန္၍ ေရေဘးဒုကၡႀကံဳေတြ႕ၾကရသည္။ ေရေဘးသင့္ျပည္သူမ်ား ေရေဘးလြတ္ရာသို႔ ေရွာင္ေျပး ၾကရသည္။ ျပည္သူမ်ားေရေဘးသင့္သည္ႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ေျမေဒသအလိုက္မွ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား ၊ ဌာနဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္တပ္ဖြဲ႕မ်ားက အလ်င္အျမန္ ကူညီ ၾကသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ရန္ကုန္-ဘားအံ-ေမာ္လၿမိဳင္ လမ္းပိုင္းႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ေဒသမ်ားတြင္ ေရေဘးအႏၲရာယ္ ကို ဆိုးဆိုးရြားရြားႀကံဳေတြ႕ေနရသည္။ ခရီးသြားမ်ားလည္း လမ္းခရီးတြင္ ပိတ္မိေနၾကသည္။
မိုးမွာဆက္လက္ရြာသြန္းေနဆဲျဖစ္၍ ယခုအခ်ိန္ အထိ ေရမက်ေသးေခ်။ ေနာက္သုံးရက္အထိ မိုးေလႀကီး၍ ျမစ္ေရတိုးဦးမည္ဟု သိရသျဖင့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားႏွင့္ ခရီးသြားျပည္သူမ်ားအတြက္ စိတ္မသက္သာ ျဖစ္မိသည္။ မိုးမ်ားသည္ႏွင့္ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားတြင္ ေရႏုတ္ေျမာင္းမ်ား မေကာင္းျခင္း၊ ပိတ္ဆို႔ေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေရႀကီးေရလွ်ံ ပိုမိုျဖစ္ၾကရသည္။ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားမွာလည္း တိမ္ေကာ လာသျဖင့္ ယခုေနာက္ပိုင္းႏွစ္ကာလမ်ားတြင္ ျမစ္ေခ်ာင္း ေျမာင္းမ်ား ေရႀကီးေရလွ်ံ ျဖစ္ေပၚေနသည္မွာအစဥ္အလာ ကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္။ ရထားလမ္း၊ ကားလမ္းမ်ားေရနစ္ျမဳပ္ မႈမ်ားမွာလည္း ထုံးစံလိုျဖစ္ေနသည္။ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားအနီး ပတ္ဝန္းက်င္ရွိ အနိမ့္ပိုင္းေက်းရြာမ်ားမွာမူ ေျမနိမ့္ရာလွံ စိုက္သကဲ့သို႔ ဒုကၡသည္ဘဝျဖင့္ ရက္ရွည္ေနထိုင္ၾက ရသည္။
မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္တစ္ခြင္ ေရႀကီးသည္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အစိုးရတာဝန္ရွိသူ မ်ားက ျဖစ္ပြားရာေဒသမ်ားသို႔ အလ်င္အျမန္လာေရာက္ ကူညီေထာက္ပံ့ အားေပးႏွစ္သိမ့္ခဲ့ၾကသည္။ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းဌာနမ်ားကလည္း ႏိုင္သည့္ဘက္မွ တတ္ႏိုင္သမွ်ကူညီေပးလ်က္ရွိသည္။ တစ္ဆက္တည္းတြင္ စစ္ေတာင္းျမစ္၊ ေရႊက်င္ျမစ္၊ ပဲခူးျမစ္၊ သံလြင္ျမစ္ႏွင့္ ဘီးလင္းျမစ္မ်ား စိုးရိမ္ေရအမွတ္အထက္ ဆက္လက္တည္ရွိ ႏိုင္ေၾကာင္း မိုးေလဝသက အသိေပးထားသည္။ အမ်ဳိးသား သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈေကာ္မတီက ဘားအံၿမိဳ႕နယ္၊ ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္၊ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ မေဒါက္ ၿမိဳ႕အတြင္းရွိ ျမစ္ကမ္းအနီးႏွင့္ ေျမနိမ့္ပိုင္းတြင္ ေနထိုင္ ၾကသူ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ျမစ္ေရႀကီးမႈေဘးအႏၲရာယ္ႏွင့္ ေတာင္ငူၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဘီးလင္းၿမိဳ႕နယ္တို႔အတြင္း ျမစ္ကမ္း အနီးႏွင့္ ေျမနိမ့္ပိုင္း၌ ေနထိုင္ၾကေသာ ျပည္သူမ်ား အထူးသတိျပဳေနထိုင္ၾကရန္ အႀကံျပဳထားသည္။
ေရႀကီးေရလွ်ံမႈမ်ားမွာ ေဖာ္ျပပါေဒသမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားေနၿပီး ေနာက္ရက္မ်ားအတြင္း ဆက္လက္ရွိ ေနဦးမည္ျဖစ္၍ အစိုးမရေသာ မိုးကိုစဲပါေစေတာ့ဟု ဆုေတာင္းမိေတာ့သည္။ ပဲခူးျမစ္သည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေရမႀကီးခဲ့သည္မွာၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ယခုႏွစ္တြင္မူယခင္ ႏွင့္မတူ ထူးထူးကဲကဲမိုးမ်ားလာေသာေၾကာင့္ ပဲခူး ျမစ္လည္း ေရႀကီးေရလွ်ံ ျဖစ္လာျပန္သည္။ ပဲခူးၿမိဳ႕ေပၚ ႏွင့္တကြ ပတ္ဝန္းက်င္ရပ္ရြာမ်ားအားလုံးနီးပါး ေရဖုံးလႊမ္း ေနသည္ကို ျမင္ေတြ႕ေနရသည္။ ျပည္သူမ်ားအလုပ္ပ်က္ အကိုင္ပ်က္၊ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ား စာသင္ပ်က္ ျဖစ္ၾကရသည္။ ပဲခူးေရႀကီးမႈျဖစ္ပြားလွ်င္ ျဖစ္ပြားခ်င္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ အစိုးရတာဝန္ရွိသူမ်ားက ေရေဘး ေရွာင္စခန္းမ်ားသို႔ သြားေရာက္၍ ေရေဘးသင့္ျပည္သူမ်ား အား အားေပးစကားေျပာၾကားၿပီး လွဴဒါန္းေထာက္ပံ့ေငြ မ်ား ေပးအပ္ခဲ့သည္ကိုလည္း ဝမ္းေျမာက္ဖြယ္ေတြ႕ရသည္။
ယခုႏွစ္မိုးရာသီတြင္ မိုးအလြန္ေကာင္းေနေသာ ေၾကာင့္ ျမစ္ေခ်ာင္း အင္းအိုင္ ေခ်ာင္းေျမာင္းမ်ား ေရလွ်ံၿပီး အနိမ့္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ ျပည္သူအမ်ား ေရေဘးဒုကၡခံစားၾကရသည္။ ဒုကၡမ်ဳိးစုံႀကံဳေတြ႕ၾကရ သည္။ ေရေဘးသင့္ျပည္သူမ်ားအတြက္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရသည္။ ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္ေသာ မိုးကို အျပစ္မျမင္၊ ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္ေသာမိုးကို ေဖာက္လြဲေဖာက္ျပန္ျဖစ္ေအာင္ ဖ်က္ဆီးၾကသူမ်ားကိုသာ အျပစ္ျမင္မိသည္။ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္စီးျခင္းေၾကာင့္ ရာသီဥတုေဖာက္လြဲ ေဖာက္ျပန္ျဖစ္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္ေသာမိုးမွာ ရြာခ်င္သလို ရြာခဲ့ေခ်ေတာ့သည္။ ေနာင္တြင္လည္း ေရႀကီးေရလွ်ံ ျဖစ္မႈမ်ား ျဖစ္ေနဦးေတာ့မည္။
ေရေဘးအႏၲရာယ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေပါ့ေပါ့တန္တန္ေန၍ မျဖစ္ေတာ့ၿပီ။ ႏွစ္စဥ္ႀကံဳေတြ႕ ေနရသည့္ ေရေဘးအႏၲရာယ္မွ ျပည္သူမ်ား လြန္ေျမာက္ ႏိုင္ေအာင္ အေျဖရွာၾကရေတာ့မည္။ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ ၾကရမည္။ ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္ေသာမိုး ပုံမွန္ရြာသြန္းၿဖိဳးၿပီး ေရစီးေရလာေကာင္းမြန္ေရးအတြက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ကို ဝိုင္းဝန္းထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ၾကဖို႔ အေလးအနက္ တိုက္တြန္းခ်င္ပါသည္။
ေမာင္ေမာင္ေက်ာ္
ပူေလာင္ျပင္းျပသည့္ေႏြအပူကို ေၾကာက္ရြံ႕တတ္သည့္ ကြၽန္ေတာ့္အဖို႔ မိုးရာသီကာလကို ႏွစ္သက္ခဲ့သည္။ ေကာင္းကင္တစ္ခြင္မွ တိမ္မဲညိဳတို႔ အုံ႔ကာဆိုင္း၍ ရြာမလို ဟန္ျပင္သည္ႏွင့္ ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္မိခဲ့သည္။ နံနက္ ေနပူ၊ ညေနရြာတတ္သည့္ မိုးသဘာဝေၾကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ တစ္ခြင္ စြတ္စိုေအးျမသည့္အရသာကို ႏွစ္သက္ခဲ့ မိသည္။ မိုးတစ္ၿပိဳက္ ေနတစ္ၿပိဳက္ျဖင့္ ေနသာထိုင္သာရွိခဲ့ သည္။ တေျဖာက္ေျဖာက္ရြာသြန္းၿဖိဳးသည့္ မိုးစက္မိုး ေပါက္မ်ားၾကားဝယ္ အေတြးနယ္ခ်ဲ႕တတ္သလို မိုးေအး ေအးတြင္ စာအုပ္စာေပတို႔ျဖင့္ ေပ်ာ္ေမြ႕ခဲ့ဖူးသည္။
ဤသည္မွာ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခု၊ သုံးခု မတိုင္မီကာလက မိုးဥတုသဘာဝႏွင့္ မိုးကိုခ်စ္သည့္ ကြၽန္ေတာ္၏ ခံစားမႈျဖစ္သည္။ ယခုမိုးရာသီမွာ ဤသို႔ မဟုတ္ေတာ့ၿပီ။ မိုးတစ္ၿပိဳက္ ေနတစ္ၿပိဳက္လည္းမဟုတ္။ စိုတစ္လွည့္ ေျခာက္တစ္လွည့္လည္းမဟုတ္။ ေကာင္းကင္ တစ္ခြင္တြင္ တစ္ေန႔လုံးအုံ႔မႈိင္းငယ္ညိဳၿပီး ရြာခ်င္သလို ရြာခဲ့ၿပီ။ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ သဲႀကီးမဲႀကီး၊ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ တဖြဲဖြဲႏွင့္ မိုးမစဲ။ ရွစ္ခြင္တိုင္းတစ္ခြင္တြင္ မိုးေရတက္ေရ မ်ားျဖင့္ ေဖြးေဖြးလႈပ္၍ေနသည္။
ကြၽန္ေတာ္၏အေတြးမ်ားမွာ ယခင္ကလို မိုးေအး ေအးတြင္ စာအုပ္စာေပမ်ားႏွင့္လည္း မေမြ႕ေလ်ာ္ႏိုင္။ မိုးေအးေအးတြင္ အေတြးေႏြးေႏြးျဖင့္ စိတ္ကူးတည့္ရာ ကိုလည္း အေတြးနယ္မခ်ဲ႕ႏိုင္။ ကြၽန္ေတာ္ေတြးေနမိ သည္က သတင္းစာမ်က္ႏွာမ်ားႏွင့္ လူမႈကြန္ရက္မ်က္ႏွာစာ မ်ားေပၚတြင္ ျမင္ေတြ႕ေနရသည့္ ေရတေဖြးေဖြးၾကားမွ ေရေဘးဒုကၡသည္မ်ားပင္။
ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္ေသာမိုးသည္ ယခင္လိုမဟုတ္ေတာ့။ အပူဒဏ္ကို သက္သာေအာင္ ရြာသြန္း႐ုံသာမဟုတ္။ မိုးတေအးေအးႏွင့္ စိတ္ႏွလုံးေမြ႕ေလ်ာ္ဖြယ္လည္း မရြာ။ ေသာက္ေရ၊ သုံးေရ၊ စိုက္ေရးပ်ဳိးေရး ဖူလုံေလာက္င႐ုံ ေလာက္လည္းမရြာသြန္း။ အၿငိဳးတႀကီးႏွင့္ မရပ္မနား ရြာသြန္းၿဖိဳးေသာအခါ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္သူအခ်ဳိ႕ စားေရး ေသာက္ေရး၊ ေနေရးထိုင္ေရး၊ သြားေရးလာေရးခက္ဖြယ္ အစုံ ႀကံဳၾကရသည္။ ေရေဘးဒုကၡသည္မ်ားဘဝ ေရာက္ၾက ရသည္။
အေစာပိုင္းက မြန္၊ တနသၤာရီ၊ ေနာက္ ကရင္ ျပည္နယ္ႏွင့္ရခိုင္၊ ယခုဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ေရမတိုးခဲ့သည့္ ပဲခူးျမစ္ေရတိုးလာျပန္၍ ေရေဘးဒုကၡႀကံဳေတြ႕ၾကရသည္။ ေရေဘးသင့္ျပည္သူမ်ား ေရေဘးလြတ္ရာသို႔ ေရွာင္ေျပး ၾကရသည္။ ျပည္သူမ်ားေရေဘးသင့္သည္ႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ေျမေဒသအလိုက္မွ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား ၊ ဌာနဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္တပ္ဖြဲ႕မ်ားက အလ်င္အျမန္ ကူညီ ၾကသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ရန္ကုန္-ဘားအံ-ေမာ္လၿမိဳင္ လမ္းပိုင္းႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ေဒသမ်ားတြင္ ေရေဘးအႏၲရာယ္ ကို ဆိုးဆိုးရြားရြားႀကံဳေတြ႕ေနရသည္။ ခရီးသြားမ်ားလည္း လမ္းခရီးတြင္ ပိတ္မိေနၾကသည္။
မိုးမွာဆက္လက္ရြာသြန္းေနဆဲျဖစ္၍ ယခုအခ်ိန္ အထိ ေရမက်ေသးေခ်။ ေနာက္သုံးရက္အထိ မိုးေလႀကီး၍ ျမစ္ေရတိုးဦးမည္ဟု သိရသျဖင့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားႏွင့္ ခရီးသြားျပည္သူမ်ားအတြက္ စိတ္မသက္သာ ျဖစ္မိသည္။ မိုးမ်ားသည္ႏွင့္ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားတြင္ ေရႏုတ္ေျမာင္းမ်ား မေကာင္းျခင္း၊ ပိတ္ဆို႔ေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေရႀကီးေရလွ်ံ ပိုမိုျဖစ္ၾကရသည္။ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားမွာလည္း တိမ္ေကာ လာသျဖင့္ ယခုေနာက္ပိုင္းႏွစ္ကာလမ်ားတြင္ ျမစ္ေခ်ာင္း ေျမာင္းမ်ား ေရႀကီးေရလွ်ံ ျဖစ္ေပၚေနသည္မွာအစဥ္အလာ ကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္။ ရထားလမ္း၊ ကားလမ္းမ်ားေရနစ္ျမဳပ္ မႈမ်ားမွာလည္း ထုံးစံလိုျဖစ္ေနသည္။ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားအနီး ပတ္ဝန္းက်င္ရွိ အနိမ့္ပိုင္းေက်းရြာမ်ားမွာမူ ေျမနိမ့္ရာလွံ စိုက္သကဲ့သို႔ ဒုကၡသည္ဘဝျဖင့္ ရက္ရွည္ေနထိုင္ၾက ရသည္။
မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္တစ္ခြင္ ေရႀကီးသည္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အစိုးရတာဝန္ရွိသူ မ်ားက ျဖစ္ပြားရာေဒသမ်ားသို႔ အလ်င္အျမန္လာေရာက္ ကူညီေထာက္ပံ့ အားေပးႏွစ္သိမ့္ခဲ့ၾကသည္။ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းဌာနမ်ားကလည္း ႏိုင္သည့္ဘက္မွ တတ္ႏိုင္သမွ်ကူညီေပးလ်က္ရွိသည္။ တစ္ဆက္တည္းတြင္ စစ္ေတာင္းျမစ္၊ ေရႊက်င္ျမစ္၊ ပဲခူးျမစ္၊ သံလြင္ျမစ္ႏွင့္ ဘီးလင္းျမစ္မ်ား စိုးရိမ္ေရအမွတ္အထက္ ဆက္လက္တည္ရွိ ႏိုင္ေၾကာင္း မိုးေလဝသက အသိေပးထားသည္။ အမ်ဳိးသား သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈေကာ္မတီက ဘားအံၿမိဳ႕နယ္၊ ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္၊ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ မေဒါက္ ၿမိဳ႕အတြင္းရွိ ျမစ္ကမ္းအနီးႏွင့္ ေျမနိမ့္ပိုင္းတြင္ ေနထိုင္ ၾကသူ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ျမစ္ေရႀကီးမႈေဘးအႏၲရာယ္ႏွင့္ ေတာင္ငူၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဘီးလင္းၿမိဳ႕နယ္တို႔အတြင္း ျမစ္ကမ္း အနီးႏွင့္ ေျမနိမ့္ပိုင္း၌ ေနထိုင္ၾကေသာ ျပည္သူမ်ား အထူးသတိျပဳေနထိုင္ၾကရန္ အႀကံျပဳထားသည္။
ေရႀကီးေရလွ်ံမႈမ်ားမွာ ေဖာ္ျပပါေဒသမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားေနၿပီး ေနာက္ရက္မ်ားအတြင္း ဆက္လက္ရွိ ေနဦးမည္ျဖစ္၍ အစိုးမရေသာ မိုးကိုစဲပါေစေတာ့ဟု ဆုေတာင္းမိေတာ့သည္။ ပဲခူးျမစ္သည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေရမႀကီးခဲ့သည္မွာၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ယခုႏွစ္တြင္မူယခင္ ႏွင့္မတူ ထူးထူးကဲကဲမိုးမ်ားလာေသာေၾကာင့္ ပဲခူး ျမစ္လည္း ေရႀကီးေရလွ်ံ ျဖစ္လာျပန္သည္။ ပဲခူးၿမိဳ႕ေပၚ ႏွင့္တကြ ပတ္ဝန္းက်င္ရပ္ရြာမ်ားအားလုံးနီးပါး ေရဖုံးလႊမ္း ေနသည္ကို ျမင္ေတြ႕ေနရသည္။ ျပည္သူမ်ားအလုပ္ပ်က္ အကိုင္ပ်က္၊ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ား စာသင္ပ်က္ ျဖစ္ၾကရသည္။ ပဲခူးေရႀကီးမႈျဖစ္ပြားလွ်င္ ျဖစ္ပြားခ်င္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ အစိုးရတာဝန္ရွိသူမ်ားက ေရေဘး ေရွာင္စခန္းမ်ားသို႔ သြားေရာက္၍ ေရေဘးသင့္ျပည္သူမ်ား အား အားေပးစကားေျပာၾကားၿပီး လွဴဒါန္းေထာက္ပံ့ေငြ မ်ား ေပးအပ္ခဲ့သည္ကိုလည္း ဝမ္းေျမာက္ဖြယ္ေတြ႕ရသည္။
ယခုႏွစ္မိုးရာသီတြင္ မိုးအလြန္ေကာင္းေနေသာ ေၾကာင့္ ျမစ္ေခ်ာင္း အင္းအိုင္ ေခ်ာင္းေျမာင္းမ်ား ေရလွ်ံၿပီး အနိမ့္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ ျပည္သူအမ်ား ေရေဘးဒုကၡခံစားၾကရသည္။ ဒုကၡမ်ဳိးစုံႀကံဳေတြ႕ၾကရ သည္။ ေရေဘးသင့္ျပည္သူမ်ားအတြက္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရသည္။ ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္ေသာ မိုးကို အျပစ္မျမင္၊ ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္ေသာမိုးကို ေဖာက္လြဲေဖာက္ျပန္ျဖစ္ေအာင္ ဖ်က္ဆီးၾကသူမ်ားကိုသာ အျပစ္ျမင္မိသည္။ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္စီးျခင္းေၾကာင့္ ရာသီဥတုေဖာက္လြဲ ေဖာက္ျပန္ျဖစ္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္ေသာမိုးမွာ ရြာခ်င္သလို ရြာခဲ့ေခ်ေတာ့သည္။ ေနာင္တြင္လည္း ေရႀကီးေရလွ်ံ ျဖစ္မႈမ်ား ျဖစ္ေနဦးေတာ့မည္။
ေရေဘးအႏၲရာယ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေပါ့ေပါ့တန္တန္ေန၍ မျဖစ္ေတာ့ၿပီ။ ႏွစ္စဥ္ႀကံဳေတြ႕ ေနရသည့္ ေရေဘးအႏၲရာယ္မွ ျပည္သူမ်ား လြန္ေျမာက္ ႏိုင္ေအာင္ အေျဖရွာၾကရေတာ့မည္။ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ ၾကရမည္။ ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္ေသာမိုး ပုံမွန္ရြာသြန္းၿဖိဳးၿပီး ေရစီးေရလာေကာင္းမြန္ေရးအတြက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ကို ဝိုင္းဝန္းထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ၾကဖို႔ အေလးအနက္ တိုက္တြန္းခ်င္ပါသည္။
ေမာင္ေမာင္ေက်ာ္
ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအး ႏွင့္အေမးအေျဖ
ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအး ႏွင့္အေမးအေျဖ
ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ လ်င္ျမန္ေအာင္ႀကိဳးစားတဲ့ၾကားက ေႏွးေနေသးတယ္ဆုိရင္ ႐ုံးဖုန္းေတြကုိ ရေအာင္ဆက္သြယ္ပါ
ႏိုင္ငံတစ္ဝန္း ေရႀကီးေရလွ်ံမႈမ်ားျဖစ္ပြားလ်က္ရွိရာ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနမႈမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအးအား ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားသည္မ်ားကို ျပန္လည္တင္ျပလိုက္ပါသည္-
ေမး ။ ။ အခုဆိုရင္ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ျပည္နယ္အခ်ဳိ႕မွာ
ေရေဘးအႏၲရာယ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ေနရပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီေရေဘးဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ကူညီ ေဆာင္ရြက္မႈအပိုင္းကို ေျပာျပေပးေစလိုပါတယ္။
ေျဖ ။ ။ ေရႀကီး ေရလွ်ံမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အခါ နံပါတ္(၁)
က ေရႊ႕ေျပာင္းရတယ္။ ယာယီစခန္းေတြ ေရေဘးေရွာင္စခန္းေတြမွာ ေနရတယ္။ အခုကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕တာကေတာ့ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ လူဦးေရနဲ႔ ရွိတဲ့ ေနရာမမွ်တတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးရွိတယ္။ အခု စာသင္ေက်ာင္းေတြ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာပဲ ေနရတယ္။ ေနတဲ့အခါၾကေတာ့ လူမ်ားတယ္။ အဓိက ရင္ဆိုင္ရတဲ့ျပႆနာက အညစ္ အေၾကးစြန္႔တဲ့ ျပႆနာေတြရွိလာတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သတိထားစရာေတြ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ အညစ္အေၾကး စြန္႔မယ့္ေနရာက နည္းတယ္။ လူေတြက မ်ားတယ္။ ေနရာတစ္ေနရာထဲမွာ အဲဒါမ်ဳိးေတြရွိတယ္။ လတ္တေလာေျဖရွင္းနည္းေတြနဲ႔ ရသေလာက္ေတာ့ ေျဖရွင္း ေပးထား တယ္။ ေရေဘးေရွာင္စခန္းဆိုတာ အခိုက္အတန္႔ ပဲ၊ တစ္ပတ္တန္ သည္ျဖစ္ေစ၊ ၁ဝ ရက္ တန္သည္ျဖစ္ေစ ဒီလိုပဲေနရတာပါ။ ဒီေန႔ကေတာ့ မေန႔ကထက္စာရင္ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးမွာ ေရက တန္႔ေနေသးတယ္။ က်တာ မရွိဘူး။ ဘီးလင္းမွာေတာ့ မေန႔က ေတာ္ေတာ္ေလးတက္ၿပီး ဒီေန႔ေတာ့ နည္းနည္းတန္႔ေနတယ္။
လက္ရွိအေျခအေနကေတာ့ ေရေဘးသင့္ျပည္သူ ေတြအေနနဲ႔ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးမွာ ဇူလိုင္ ၂၈ ရက္ ညေန အထိက တစ္ေသာင္းရွစ္ေထာင္ခုနစ္ရာေက်ာ္ရွိတယ္။ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္မွာေတာ့ ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္သြားၿပီ။ မြန္ျပည္နယ္မွာလည္း တစ္ေသာင္းခုနစ္ေထာင္၊ တစ္ေသာင္း ရွစ္ေထာင္ရွိတယ္။ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးမွာလည္း ေျခာက္ေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ရွိတယ္။
အခုေလာေလာဆယ္ သတိထားေနရတာက မြန္ ျပည္နယ္နဲ႔ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးပါ။ ကရင္ျပည္နယ္မွာ လည္း ျဖစ္ေနတယ္။ ကရင္ျပည္နယ္မွာ တစ္ေသာင္း ေလးေထာင္နီးပါးေလာက္ ေရေဘးသင့္ျပည္သူေတြရွိတယ္။ အဓိက အခုျဖစ္ေနတဲ့ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး တစ္ခုလုံးမွာ ေရေဘးကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၄၂ ခုရွိတယ္။ ျပန္ပိတ္ဖို႔ ကေတာ့ လတ္တေလာမျဖစ္ႏိုင္ေသးဘူး။ မြန္ျပည္နယ္ ဘီးလင္းကလည္း ျဖစ္ေနၿပီဆိုေတာ့ နဂိုရွိတာကေတာ့ စခန္းေပါင္း ၃၉ ခုရွိတယ္။ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးမွာလည္း စခန္း ၁၃ ခုေလာက္ရွိတယ္။ ကရင္ျပည္နယ္မွာ စခန္း ၅၂ ခုရွိတယ္ ။
ေမး ။ ။ တာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ အခုေနာက္ထပ္ ဘာေတြ
ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ ရွိပါသလဲ။
ေျဖ ။ ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အမ်ဳိးသားသဘာဝေဘးအႏၲရာယ္
ဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈေကာ္မတီကေနၿပီးေတာ့ ပိုမိုၿပီး ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ဖို႔ လုပ္ေနတာရွိတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ မေဒါက္မွာ ေရကာတာ ေပါက္မထြက္ဖို႔ အလြန္အေရးႀကီး တယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိတဲ့ ဌာနအသီးသီးကေနၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြ ပူးေပါင္းပါဝင္ေပးဖို႔လိုတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔က တိုက္တြန္းမယ္၊ ႀကီးၾကပ္မယ္၊ တစ္ကယ္ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဝန္ႀကီးဌာနက ေထာက္ပံ့ကူညီေနတဲ့ ဝန္ႀကီးဌာနပါ၊ လ္ိုအပ္တဲ့ေနရာကို အလ်င္အျမန္ တုံ႔ျပန္သြားမယ္။
ဥပမာ ပဲခူးတို႔၊ သနပ္ပင္တို႔မွာ ေရႀကီးတဲ့ၾကားက ၿပီးခဲ့တဲ့ တစ္ရက္ေက်ာ္က ေလေဘးႀကံဳလိုက္တယ္။ တစ္ခါတည္း အိမ္ေတြအမိုးလန္တာ၊ ၿပိဳတာေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ လိုက္ေထာက္ပံ့ေနတယ္။ အဲဒါမ်ဳိး ေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က လတ္တေလာမဆိုင္းမတြ တုံ႔ျပန္တဲ့ ပုံစံမ်ဳိးနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕က မရပ္မနားျပည္သူ ေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို လိုက္လုပ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြက ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္တဲ့အလုပ္ေတြပါ။ ဒါေပမယ့္ ျပည္သူ ေတြရဲ႕ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈက အားေကာင္းပါတယ္။ ပဲခူးမွာ ဆိုရင္လည္း လူမႈေရးအဖြဲ႕ေတြက အမ်ားႀကီး ေကာင္းပါ တယ္။ ဥပမာ ရင္ခြင္မဲ့ကေလးမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ေရးအဖြဲ႕ ကလည္း ေရာက္လာၿပီးေတာ့ ထမင္းထုပ္ေဝတာေတြ လုပ္တယ္။
လူမႈေရးအသင္းေတြကလည္း ဒီလိုမ်ဳိး ထမင္းထုပ္ ေဝတာတို႔၊ ကူညီေထာက္ပံ့တာတို႔၊ ေရသန္႔ဘူးေဝတာတို႔ လုပ္ေနပါတယ္။ နီးစပ္ရာ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးဆိုရင္ ဥပမာ ေညာင္ေလးပင္၊ ျပြန္တန္ဆာ၊ ပိန္းဇလုပ္တို႔ စသည္ျဖင့္ တိုက္နယ္ေလးေတြကေနၿပီးေတာ့ ၿမိဳ႕နယ္မွာ ျဖစ္ေနတာကို အဖြဲ႕လိုက္ လာၿပီးေတာ့ ထမင္းထုပ္ေဝ တာတို႔၊ ေရသန္႔ဘူးေဝတာတို႔ လုပ္ေနတာေတြ႕တယ္။ ျပည္သူေတြက ပူးေပါင္းပါဝင္ေနၾကတယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရပါ တယ္။ အစိုးရကလည္း လိုအပ္တာေတြ ေထာက္ပံ့ေနတယ္။ သူတို႔ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ထမင္းခ်က္စားလို႔ မရႏိုင္ဘူးဆိုတာ သိတဲ့အခါက်ေတာ့ လက္ထဲမွာ ေငြနည္းနည္းရွိရင္ မဆိုး ဘူးဆိုၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔က တစ္ေန႔ကို ဘယ္ေလာက္ႏႈန္းနဲ႔ ဆိုၿပီး တြက္ၿပီးေတာ့ ေငြကို လက္ထဲထည့္လိုက္တယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ကို ဒီလို ခ်က္ျပဳတ္ေကြၽး ၿပီးေတာ့ ထမင္းထုပ္ေဝတဲ့ဟာေတြက မျပတ္ကို ရွိေန တယ္။ သူတို႔လက္ထဲမွာ ေငြေလးရေအာင္ဆိုၿပီးေတာ့ ဖန္တီးတယ္၊ လိုအပ္ရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ထပ္ၿပီးေတာ့ ပံ့ပိုးမယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ေနတာ ရွိပါ တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြ၊ ကေလးေလးေတြ၊ ေမြးကင္းစကေန ေျခာက္လေအာက္ ကေလးေတြအတြက္ အေမေတြကို ေငြေထာက္ပံ့တဲ့ စနစ္ ေတြလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆို ေတာ့ လိုအပ္မႈေတြ ပိုရွိလာႏိုင္တယ္။
ေမး ။ ။ ျပည္သူ ေတြအေနနဲ႔ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ႏွင့္
ႀကံဳေတြ႕ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဆက္သြယ္အကူအညီ ေတာင္းခံႏိုင္မယ့္ လိပ္စာနဲ႔ ဖုန္းနံပါတ္ကိုလည္း ေျပာၾကား ေပးေစခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ ။ ။ ဒါက အၿမဲတမ္းTV မွာလည္းပါတယ္။ ေၾကညာ
ေနတာေတြလည္း အၿမဲတမ္းရွိတယ္။ ဖုန္းနံပါတ္ ဝ၆၇၃၄ဝ၄၆၆၄၊ ဝ၆၇၃၄ဝ၄၇၇၇ တို႔ကို ဆက္သြယ္လို႔ ရပါတယ္။
ေမး ။ ။ ျဖည့္စြက္ေျပာၾကားလိုတာမ်ားရွိရင္ ေျပာျပေပး
ေစလိုပါတယ္။
ေျဖ ။ ။ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တာက ကြၽန္ေတာ္တို႔
အစိုးရအေနနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဒုကၡကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ မွ်ေဝ ခံစားတယ္။ အခုျဖစ္ေနတဲ့ အရာဟာတစ္ကမၻာလုံး အတိုင္းအတာအေနနဲ႔ ရာသီဥတုေတြ ေဖာက္ျပန္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနတယ္။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအရပ္ရပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံတည္း မဟုတ္ပါဘူး။
အျခားႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီထက္ဆိုးတဲ့ အေျခအေနေတြ လည္း ရင္ဆိုင္ေနရတာရွိတယ္။ ဘယ္လိုပဲ ရင္ဆိုင္ေနရ ေနရ အတတ္ႏိုင္ဆုံး ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ျပည္သူေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ မျဖစ္ခင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့လုပ္ငန္း၊ ထိထိေရာက္ေရာက္တုံ႔ျပန္တဲ့လုပ္ငန္း၊ ျပန္လည္ထူေထာင္ တဲ့လုပ္ငန္းေတြမွာ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အၿမဲတမ္းရွိတယ္။ တကယ္လည္း အားထုတ္ႀကိဳးစားေနပါတယ္။
တစ္ခါတေလက်ရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဝန္ထမ္းအင္အား ကလည္း နည္းတယ္၊ မေရာက္ေသးဘူး၊ မလာေသးဘူး၊ အဲဒီလိုမ်ဳိးေတြလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က လိုအပ္ခ်က္ေတြ မွန္သမွ်ကို အေရးေပၚရင္ေပၚသလို ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ဆက္သြယ္ပါ၊ အေရးတႀကီး လိုအပ္တာ ေတြရွိလို႔ ဆက္သြယ္လိုက္ရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဦးစားေပး အေနနဲ႔ လုပ္ေပးပါမယ္။
ပုံမွန္အားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္သင့္၊ ေဆာင္ရြက္ထိုက္တာ အကုန္လုံးကိုေတာ့ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒါကိုလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔က လ်င္ျမန္ေအာင္ ႀကိဳးစားေန တယ္။ သို႔ေသာ္ လ်င္ျမန္ေအာင္ ႀကိဳးစားတဲ့ၾကားက ေႏွးေနေသးတယ္ဆိုရင္၊ အထူးလိုအပ္တယ္ဆိုရင္ ဆက္သြယ္လိုက္ပါ။ အထူး ဆက္သြယ္တယ္ဆိုတာ ႐ုံးဖုန္း ေတြကို ရေအာင္ဆက္သြယ္ပါ။ ရေအာင္ဆက္သြယ္ လိုက္ရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္လို႔လည္းရတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ အာ႐ုံစိုက္လို႔လည္းရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရွိတဲ့ အင္အားနဲ႔ အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါ တယ္။
ေၾကးမႈံသတင္းအဖြဲ႕
ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ လ်င္ျမန္ေအာင္ႀကိဳးစားတဲ့ၾကားက ေႏွးေနေသးတယ္ဆုိရင္ ႐ုံးဖုန္းေတြကုိ ရေအာင္ဆက္သြယ္ပါ
ႏိုင္ငံတစ္ဝန္း ေရႀကီးေရလွ်ံမႈမ်ားျဖစ္ပြားလ်က္ရွိရာ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနမႈမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအးအား ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားသည္မ်ားကို ျပန္လည္တင္ျပလိုက္ပါသည္-
ေမး ။ ။ အခုဆိုရင္ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ျပည္နယ္အခ်ဳိ႕မွာ
ေရေဘးအႏၲရာယ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ေနရပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီေရေဘးဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ကူညီ ေဆာင္ရြက္မႈအပိုင္းကို ေျပာျပေပးေစလိုပါတယ္။
ေျဖ ။ ။ ေရႀကီး ေရလွ်ံမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အခါ နံပါတ္(၁)
က ေရႊ႕ေျပာင္းရတယ္။ ယာယီစခန္းေတြ ေရေဘးေရွာင္စခန္းေတြမွာ ေနရတယ္။ အခုကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕တာကေတာ့ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ လူဦးေရနဲ႔ ရွိတဲ့ ေနရာမမွ်တတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးရွိတယ္။ အခု စာသင္ေက်ာင္းေတြ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာပဲ ေနရတယ္။ ေနတဲ့အခါၾကေတာ့ လူမ်ားတယ္။ အဓိက ရင္ဆိုင္ရတဲ့ျပႆနာက အညစ္ အေၾကးစြန္႔တဲ့ ျပႆနာေတြရွိလာတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သတိထားစရာေတြ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ အညစ္အေၾကး စြန္႔မယ့္ေနရာက နည္းတယ္။ လူေတြက မ်ားတယ္။ ေနရာတစ္ေနရာထဲမွာ အဲဒါမ်ဳိးေတြရွိတယ္။ လတ္တေလာေျဖရွင္းနည္းေတြနဲ႔ ရသေလာက္ေတာ့ ေျဖရွင္း ေပးထား တယ္။ ေရေဘးေရွာင္စခန္းဆိုတာ အခိုက္အတန္႔ ပဲ၊ တစ္ပတ္တန္ သည္ျဖစ္ေစ၊ ၁ဝ ရက္ တန္သည္ျဖစ္ေစ ဒီလိုပဲေနရတာပါ။ ဒီေန႔ကေတာ့ မေန႔ကထက္စာရင္ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးမွာ ေရက တန္႔ေနေသးတယ္။ က်တာ မရွိဘူး။ ဘီးလင္းမွာေတာ့ မေန႔က ေတာ္ေတာ္ေလးတက္ၿပီး ဒီေန႔ေတာ့ နည္းနည္းတန္႔ေနတယ္။
လက္ရွိအေျခအေနကေတာ့ ေရေဘးသင့္ျပည္သူ ေတြအေနနဲ႔ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးမွာ ဇူလိုင္ ၂၈ ရက္ ညေန အထိက တစ္ေသာင္းရွစ္ေထာင္ခုနစ္ရာေက်ာ္ရွိတယ္။ ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္မွာေတာ့ ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္သြားၿပီ။ မြန္ျပည္နယ္မွာလည္း တစ္ေသာင္းခုနစ္ေထာင္၊ တစ္ေသာင္း ရွစ္ေထာင္ရွိတယ္။ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးမွာလည္း ေျခာက္ေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ရွိတယ္။
အခုေလာေလာဆယ္ သတိထားေနရတာက မြန္ ျပည္နယ္နဲ႔ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးပါ။ ကရင္ျပည္နယ္မွာ လည္း ျဖစ္ေနတယ္။ ကရင္ျပည္နယ္မွာ တစ္ေသာင္း ေလးေထာင္နီးပါးေလာက္ ေရေဘးသင့္ျပည္သူေတြရွိတယ္။ အဓိက အခုျဖစ္ေနတဲ့ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး တစ္ခုလုံးမွာ ေရေဘးကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၄၂ ခုရွိတယ္။ ျပန္ပိတ္ဖို႔ ကေတာ့ လတ္တေလာမျဖစ္ႏိုင္ေသးဘူး။ မြန္ျပည္နယ္ ဘီးလင္းကလည္း ျဖစ္ေနၿပီဆိုေတာ့ နဂိုရွိတာကေတာ့ စခန္းေပါင္း ၃၉ ခုရွိတယ္။ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးမွာလည္း စခန္း ၁၃ ခုေလာက္ရွိတယ္။ ကရင္ျပည္နယ္မွာ စခန္း ၅၂ ခုရွိတယ္ ။
ေမး ။ ။ တာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ အခုေနာက္ထပ္ ဘာေတြ
ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ ရွိပါသလဲ။
ေျဖ ။ ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အမ်ဳိးသားသဘာဝေဘးအႏၲရာယ္
ဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈေကာ္မတီကေနၿပီးေတာ့ ပိုမိုၿပီး ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ဖို႔ လုပ္ေနတာရွိတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ မေဒါက္မွာ ေရကာတာ ေပါက္မထြက္ဖို႔ အလြန္အေရးႀကီး တယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိတဲ့ ဌာနအသီးသီးကေနၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြ ပူးေပါင္းပါဝင္ေပးဖို႔လိုတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔က တိုက္တြန္းမယ္၊ ႀကီးၾကပ္မယ္၊ တစ္ကယ္ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဝန္ႀကီးဌာနက ေထာက္ပံ့ကူညီေနတဲ့ ဝန္ႀကီးဌာနပါ၊ လ္ိုအပ္တဲ့ေနရာကို အလ်င္အျမန္ တုံ႔ျပန္သြားမယ္။
ဥပမာ ပဲခူးတို႔၊ သနပ္ပင္တို႔မွာ ေရႀကီးတဲ့ၾကားက ၿပီးခဲ့တဲ့ တစ္ရက္ေက်ာ္က ေလေဘးႀကံဳလိုက္တယ္။ တစ္ခါတည္း အိမ္ေတြအမိုးလန္တာ၊ ၿပိဳတာေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ လိုက္ေထာက္ပံ့ေနတယ္။ အဲဒါမ်ဳိး ေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က လတ္တေလာမဆိုင္းမတြ တုံ႔ျပန္တဲ့ ပုံစံမ်ဳိးနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕က မရပ္မနားျပည္သူ ေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို လိုက္လုပ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြက ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္တဲ့အလုပ္ေတြပါ။ ဒါေပမယ့္ ျပည္သူ ေတြရဲ႕ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈက အားေကာင္းပါတယ္။ ပဲခူးမွာ ဆိုရင္လည္း လူမႈေရးအဖြဲ႕ေတြက အမ်ားႀကီး ေကာင္းပါ တယ္။ ဥပမာ ရင္ခြင္မဲ့ကေလးမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ေရးအဖြဲ႕ ကလည္း ေရာက္လာၿပီးေတာ့ ထမင္းထုပ္ေဝတာေတြ လုပ္တယ္။
လူမႈေရးအသင္းေတြကလည္း ဒီလိုမ်ဳိး ထမင္းထုပ္ ေဝတာတို႔၊ ကူညီေထာက္ပံ့တာတို႔၊ ေရသန္႔ဘူးေဝတာတို႔ လုပ္ေနပါတယ္။ နီးစပ္ရာ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးဆိုရင္ ဥပမာ ေညာင္ေလးပင္၊ ျပြန္တန္ဆာ၊ ပိန္းဇလုပ္တို႔ စသည္ျဖင့္ တိုက္နယ္ေလးေတြကေနၿပီးေတာ့ ၿမိဳ႕နယ္မွာ ျဖစ္ေနတာကို အဖြဲ႕လိုက္ လာၿပီးေတာ့ ထမင္းထုပ္ေဝ တာတို႔၊ ေရသန္႔ဘူးေဝတာတို႔ လုပ္ေနတာေတြ႕တယ္။ ျပည္သူေတြက ပူးေပါင္းပါဝင္ေနၾကတယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရပါ တယ္။ အစိုးရကလည္း လိုအပ္တာေတြ ေထာက္ပံ့ေနတယ္။ သူတို႔ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ထမင္းခ်က္စားလို႔ မရႏိုင္ဘူးဆိုတာ သိတဲ့အခါက်ေတာ့ လက္ထဲမွာ ေငြနည္းနည္းရွိရင္ မဆိုး ဘူးဆိုၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔က တစ္ေန႔ကို ဘယ္ေလာက္ႏႈန္းနဲ႔ ဆိုၿပီး တြက္ၿပီးေတာ့ ေငြကို လက္ထဲထည့္လိုက္တယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ကို ဒီလို ခ်က္ျပဳတ္ေကြၽး ၿပီးေတာ့ ထမင္းထုပ္ေဝတဲ့ဟာေတြက မျပတ္ကို ရွိေန တယ္။ သူတို႔လက္ထဲမွာ ေငြေလးရေအာင္ဆိုၿပီးေတာ့ ဖန္တီးတယ္၊ လိုအပ္ရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ထပ္ၿပီးေတာ့ ပံ့ပိုးမယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ေနတာ ရွိပါ တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြ၊ ကေလးေလးေတြ၊ ေမြးကင္းစကေန ေျခာက္လေအာက္ ကေလးေတြအတြက္ အေမေတြကို ေငြေထာက္ပံ့တဲ့ စနစ္ ေတြလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆို ေတာ့ လိုအပ္မႈေတြ ပိုရွိလာႏိုင္တယ္။
ေမး ။ ။ ျပည္သူ ေတြအေနနဲ႔ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ႏွင့္
ႀကံဳေတြ႕ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဆက္သြယ္အကူအညီ ေတာင္းခံႏိုင္မယ့္ လိပ္စာနဲ႔ ဖုန္းနံပါတ္ကိုလည္း ေျပာၾကား ေပးေစခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ ။ ။ ဒါက အၿမဲတမ္းTV မွာလည္းပါတယ္။ ေၾကညာ
ေနတာေတြလည္း အၿမဲတမ္းရွိတယ္။ ဖုန္းနံပါတ္ ဝ၆၇၃၄ဝ၄၆၆၄၊ ဝ၆၇၃၄ဝ၄၇၇၇ တို႔ကို ဆက္သြယ္လို႔ ရပါတယ္။
ေမး ။ ။ ျဖည့္စြက္ေျပာၾကားလိုတာမ်ားရွိရင္ ေျပာျပေပး
ေစလိုပါတယ္။
ေျဖ ။ ။ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တာက ကြၽန္ေတာ္တို႔
အစိုးရအေနနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဒုကၡကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ မွ်ေဝ ခံစားတယ္။ အခုျဖစ္ေနတဲ့ အရာဟာတစ္ကမၻာလုံး အတိုင္းအတာအေနနဲ႔ ရာသီဥတုေတြ ေဖာက္ျပန္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနတယ္။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအရပ္ရပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံတည္း မဟုတ္ပါဘူး။
အျခားႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီထက္ဆိုးတဲ့ အေျခအေနေတြ လည္း ရင္ဆိုင္ေနရတာရွိတယ္။ ဘယ္လိုပဲ ရင္ဆိုင္ေနရ ေနရ အတတ္ႏိုင္ဆုံး ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ျပည္သူေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ မျဖစ္ခင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့လုပ္ငန္း၊ ထိထိေရာက္ေရာက္တုံ႔ျပန္တဲ့လုပ္ငန္း၊ ျပန္လည္ထူေထာင္ တဲ့လုပ္ငန္းေတြမွာ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အၿမဲတမ္းရွိတယ္။ တကယ္လည္း အားထုတ္ႀကိဳးစားေနပါတယ္။
တစ္ခါတေလက်ရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဝန္ထမ္းအင္အား ကလည္း နည္းတယ္၊ မေရာက္ေသးဘူး၊ မလာေသးဘူး၊ အဲဒီလိုမ်ဳိးေတြလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က လိုအပ္ခ်က္ေတြ မွန္သမွ်ကို အေရးေပၚရင္ေပၚသလို ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ဆက္သြယ္ပါ၊ အေရးတႀကီး လိုအပ္တာ ေတြရွိလို႔ ဆက္သြယ္လိုက္ရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဦးစားေပး အေနနဲ႔ လုပ္ေပးပါမယ္။
ပုံမွန္အားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္သင့္၊ ေဆာင္ရြက္ထိုက္တာ အကုန္လုံးကိုေတာ့ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒါကိုလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔က လ်င္ျမန္ေအာင္ ႀကိဳးစားေန တယ္။ သို႔ေသာ္ လ်င္ျမန္ေအာင္ ႀကိဳးစားတဲ့ၾကားက ေႏွးေနေသးတယ္ဆိုရင္၊ အထူးလိုအပ္တယ္ဆိုရင္ ဆက္သြယ္လိုက္ပါ။ အထူး ဆက္သြယ္တယ္ဆိုတာ ႐ုံးဖုန္း ေတြကို ရေအာင္ဆက္သြယ္ပါ။ ရေအာင္ဆက္သြယ္ လိုက္ရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္လို႔လည္းရတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ အာ႐ုံစိုက္လို႔လည္းရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရွိတဲ့ အင္အားနဲ႔ အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါ တယ္။
ေၾကးမႈံသတင္းအဖြဲ႕
အခါႀကီးရက္ႀကီး
အခါႀကီးရက္ႀကီး
မႏၲေလးသည္ ပၪၥမသဂၤါယနာတင္ခဲ့ေသာ မင္းတရား
ႀကီး တည္ထားခဲ့သည့္ၿမိဳ႕မို႕ ဘာသာသာသနာ ထြန္းပ
ေရာင္လွ်ံ ထိန္ခဲ့သည္။ ၁၂၄၇ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ဘာသာ
သာသနာညႇိဳးႏြမ္းၿပီး မႏၲေလး၏ ႀကီးမားထင္ရွားလွ သည့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတိုက္ႀကီးမ်ားမွ တိုက္ေန သံဃာေတာ္မ်ားပင္ မႏၲေလးကိုစြန္႔ခြာကာ ၿမိဳ႕နယ္ ေက်းလက္မ်ားဆီ တိမ္းေရွာင္ၾကရသည္။ ထိုအေျခ
အေနတြင္ အေျမာ္အျမင္ ႀကီးမားေသာ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖႀကီး
မ်ားကဦးေဆာင္၍ ဘာသာေရး၊ သာသနာေရး အသင္းႀကီးမ်ား ဖြဲ႕စည္းၿပီး ျပန္လည္ခုခံကာကြယ္ကာ မူလအေျခ
မပ်က္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾက၏။
မႏၲေလး၏ ျပတိုင္းေစ့
ဤသို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကမႈေၾကာင့္လည္း ၁၂၆ဝ ျပည့္ႏွစ္
ဝန္းက်င္ မႏၲေလးသည္ ယခင္ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္
ေခတ္ကို မမီေစကာမူ ဘာသာေရး၊
ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၾကံ့ခိုင္ေတာင့္
တင္းခဲ့သည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့
သည္။ မႏၲေလးတြင္ ႀကီးမားခံ့ထည္ေသာ
ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း တိုက္ႀကီးမ်ား၌ ရဟန္း
ေတာ္မ်ား ျပန္လည္စိုျပည္လာသည္။
နံနက္အ႐ုဏ္တက္သည္ႏွင့္ မႏၲေလး၏
ျပတိုင္းေစ့တြင္ ဆြမ္းခံထိုင္ ကိုယ္ေတာ္
မ်ားျဖင့္ ဝါဝါထိန္ခဲ့သည္။ အိမ္မ်ားတြင္
ဆြမ္းခံထိုင္ကိုယ္ေတာ္မ်ား၊ ရပ္ကိုယ္ေတာ္
မ်ားအျပင္ ျပထိပ္ဝင္းထိပ္ထြက္ၿပီး အိုးႀကီး၊
အိုးငယ္အသြယ္သြယ္ႏွင့္ ဆြမ္း၊ ဆြမ္းဟင္း
ေလာင္းလွဴၾကသည္။ ရပ္ကြက္အတြင္း
စုစည္း၍လည္း ဘံုဆြမ္းကို တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္
အနည္းဆံုး ေလာင္းလွဴၾက၏။
ဝါတြင္း ဝါပတ္
ဥပုသ္ေန႔ဆိုလွ်င္ မနက္မိုးမလင္းမီကတည္းက နိဗၺာန္ေဆာ္၏ႏိႈးေဆာ္သံ၊ ပရိတ္ရြတ္သံ၊ ေၾကးစည္သံမ်ားစည္ေဝခဲ့သည္။ ဝါတြင္း ဝါပတ္ဥပုသ္ေန႔တိုင္းသည္ မႏၲေလး၏ အထင္ကရအလုပ္ပိတ္ရက္၊ ဆိုင္ပိတ္ရက္
မ်ားျဖစ္၏။ ဥပုသ္ေန႕တြင္ ဆိုင္ပိတ္ အလုပ္နားျခင္းကိစၥမွာ မႏၲေလး၌ ထုထည္အင္အားႀကီးမားလွသျဖင့္ အျခား
ဘာသာျခားမ်ားသည္ပင္လွ်င္ အျပန္အလွန္ေလးစား
ကာ ဥပုသ္ေန႔ကို အလုပ္ပိတ္ရက္အျဖစ္နားေနခဲ့ၾက သည္။ ထိုစဥ္က ဘာသာျခားမ်ားကိုယ္တိုင္ကလည္း အယူအဆအစြဲအလမ္း မႀကီးမားၾကဘဲ လူမ်ဳိးႏွင့္ တိုင္းျပည္၏ ႐ိုးရာဓေလ့မ်ားကို ႏွစ္ႏွစ္သက္သက္လိုက္
နာေစာင့္ထိန္းခဲ့ၾကသည္။ ယခင္ မႏၲေလးေစ်းခ်ဳိေတာ္ အေရွ႕ဘက္တိုက္တန္းႀကီး ဆိုင္နံပါတ္ ၂၈ ယ၊ ၂၉ယ၊ ၃ဝ ရွိ 'ဖြာဇူလာနန္ဂ်ီ' ပန္းကန္ဆိုင္မွ ပန္းကန္သည္ ေဒၚျမသည္ ဘာသာျခားေပမင့္ ဘုန္းႀကီး၊ ရဟန္းႏွင့္ ႐ိုးရာဓေလ့အေပၚ သိတတ္႐ိုေသလုိက္ေလ်ာတတ္လွ
သည္မွာ စံနမူနာျပေလာက္သည္ဟုဆို၏။
ဝါတြင္း ဥပုသ္ႏွင့္ အ႐ုဏ္ေတာ္
မႏၱေလးမွာ ယခင္က အ႐ုဏ္ေတာ္အသင္းႀကီးမ်ား ရပ္ကြက္တခ်ဳိ႕တြင္ ရွိခဲ့ဖူးသည္။ အေစာဆံုး အ႐ုဏ္ေတာ္
အသင္းႀကီးကေတာ့ ေျမာက္ျပင္က 'မီးျပအ႐ုဏ္ေတာ္ ႀကီး' ျဖစ္မွာေပါ႔။ 'မီးျပ အ႐ုဏ္ေတာ္' က မဟာမုနိဘုရား
ႀကီး အမရပူရၿမိဳ႕သို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ သယ္ယူပင့္ေဆာင္ ေသာအခါ ေရွ႕ေျပး 'မီးျပ' ေပးရေသာ အသင္းအဖြဲ႕ျဖစ္သည္ဟု ဆို၏။ မႏၲေလးမွာ ဥပုသ္ေတာ္ရပ္ အ႐ုဏ္ေတာ္၊ မီးျပအ႐ုဏ္ေတာ္၊ ေရႊလွံအ႐ုဏ္ေတာ္၊ မိတၱ
အ႐ုဏ္ေတာ္၊ ေပါက္ေပါက္တန္း အ႐ုဏ္ေတာ္မ်ား
စသည္ျဖင့္ ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။ ယခု မိေက်ာင္းတံတားလမ္း ေပၚက မိတၱအ႐ုဏ္ေတာ္ အသင္းႀကီးကေတာ့ ယေန႔ထက္တိုင္ တည္ၿမဲရွင္သန္ေနဆဲျဖစ္ပါသည္။
အ႐ုဏ္ေတာ္အသင္းအဖြဲ႕မ်ားသည္ ေရွးျမန္မာ ရွင္ဘုရင္မ်ား ထြက္ေတာ္မူသည့္အခါ ပါဝင္မည့္ က်ဳိင္း၊ သိုင္း၊ တံခြန္၊ အလံ၊ ေရႊယပ္၊ ေငြယပ္၊ ကြမ္းေတာင္၊ ပန္းေတာင္စသည့္ အေဆာင္အေယာင္မ်ားအတိုင္း စနစ္တက် အစီအစဥ္အတိုင္း ထည့္သြင္းကာ ေၾကးစည္၊ ထိုးနရီ၊ ေမာင္းစည္ စသည့္တူရိယာပစၥည္းမ်ားလည္း ပါဝင္၏။ ထို႔ျပင္ ဆိုင္းထမ္းႀကီးမ်ားျဖင့္ ေရႊဆြမ္းအုပ္၊ ေငြဆြမ္းအုပ္၊ ျမသပိတ္၊ ေရေတာ္၊ ပန္းေတာ္မ်ားလည္း ပါရွိသည္။
အ႐ုဏ္အဖြဲ႕မ်ားသည္ ဝါတြင္းကာလေရာက္
ေသာအခါ ပထမဆံုးဥပုသ္ေန႔ျဖစ္ေသာ ဝါဆိုလျပည့္
ေန႔ကို မဟာမုနိ၊ ဒုတိယ ဥပုသ္ ဝါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၈ ရက္ကို ေရႊက်ီးျမင္၊ တတိယဥပုသ္ ဝါဆိုလကြယ္ အိမ္ေတာ္ရာ စသည္ျဖင့္ ဥပုသ္ေန႔တိုင္း အစီအစဥ္ ဆြဲထားသည့္ ဘုရားေစတီမ်ားသို႔ နံနက္ အ႐ုဏ္
မတက္မီ ၃ နာရီခြဲေလာက္မွစ၍ ဆီမီးတထိန္ထိန္၊ ေၾကးစည္သံ တေဝေဝ၊ ထိုးနရီသံ ေမာင္းသံတဒူဒူျဖင့္ တံခြန္ကုကၠား၊ က်ဳိင္း၊ ကသိုင္း၊ ေအာင္လံမ်ား လႊင့္ထူကာအ႐ုဏ္ဆြမ္း ကပ္ၾက၊ ဝတ္တက္ၾကသည္။ နံနက္ ၆ နာရီခန္႔တြင္ ဝတ္တက္ၿပီးေသာအခါ ထြက္လာစဥ္က အစီအစဥ္အတိုင္း အ႐ုဏ္ေတာ္အဖြဲ႕ႀကီး ျပန္လာၾကသည္။
ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သား၊ ရက္ကြက္သူ ရပ္ကြက္သားေတြက ဆြမ္းကပ္ျပန္လာေသာ အ႐ုဏ္ေတာ္ အဖြဲ႕ႀကီး နံနက္
ေစာေစာတြင္ က်က္သေရရွိတာ လွည့္လည္လာသည္ကို
ႀကိဳဆိုေစာင့္ၾကည့္ၾက၏။ အ႐ုဏ္ေတာ္အဖြဲ႕တံဆိပ္ႏွင့္ စာတန္းပါ ကတၱီပါဆိုင္းဘုတ္ႀကီးကို ဝတ္ျဖဴစင္ၾကယ္
ဝတ္ လူငယ္ႏွစ္ဦးက ကိုင္ေဆာင္ၿပီး ¤င္းေနာက္ သာသနာ့ေအာင္လံမ်ား၊ ေရာင္စံုတံခြန္အလံမ်ား၊ ယင္း ေနာက္ အ႐ုစ္ေတာ္အဖြဲ႕ နိဗၺာန္ေဆာ္၊ ¤င္းေနာက္ အသင္းလူႀကီးမ်ားက ေရႊစလြယ္၊ ေငြစလြယ္မ်ားျဖင့္ ျမသပိတ္၊ ေရႊဖလား၊ ေငြဖလားမ်ား ပိုက္လ်က္ ယင္း
ေနာက္ ထမ္းစင္ျဖင့္ ပင့္ေဆာင္လာေသာ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြား
ေတာ္၊ ယင္းေနာက္၊ က်ိဳင္းကိုင္၊ သိုင္းကိုင္၊ ေရေတာ္၊ ကြမ္းေတာင္ကိုင္မ်ား၊ ယင္းေနာက္ ေၾကးစည္ထိုးနရီ၊ ေရႊေမာင္း၊ ေငြေမာင္းမ်ား၊ ယင္းေနာက္ ပန္းကိုင္ အ႐ုဏ္
ေတာ္အဖြဲ႕သားမ်ား၊ စနစ္တက် လွည့္လည္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ဥပုသ္ပိတ္ေသာ အစဥ္အလာ
ထို႔ေၾကာင့္ မႏၲေလးတြင္ ထိုစဥ္ကတည္းက ဥပုသ္ေန႕
ဆိုလွ်င္ ဆိုင္ပိတ္ရက္၊ အလုပ္ပိတ္ရက္မ်ားအျဖစ္ အစဥ္တစိုက္ေလးစားခဲ့သည္။ အစိုးရႏွင့္ဆိုင္ေသာ အေရာင္းဆိုင္မ်ားပင္လွ်င္ စေန၊ တနဂၤေႏြမပိတ္ၾကဘဲ ဥပုသ္သာပိတ္ေသာ အစဥ္အလာလည္း ရွိခဲ့ဖူးသည္။ ၁၃ဝဝ ျပည့္ကာလ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးဒီေရ ျပင္းထန္
ေနေသာကာလတြင္ မႏၲေလးေစ်းခ်ဳိေတာ္၌ ပုဒ္မ ၂၇ (၇)
ထုတ္ျပန္လိုက္သျဖင့္ ေစ်းခ်ဳိကို သပိတ္ေမွာက္ကာ
ေစ်းခ်ဳိအေနာက္ဘက္ အိမ္ေတာ္ရာဘုရားဝင္းအတြင္း
ေစ်းထြက္ၾကေသာအခါ ေစ်းခ်ဳိေတာ္ရွိ ဘာသာျခား
မ်ားကပင္ အားတက္သေရာလိုက္ပါေစ်းထြက္ကာ
'အိမ္ေတာ္ရာဘုရားေစ်း' အား ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲသည့္ ဘုန္းႀကီး၊ ရဟန္းမ်ား၏အစီအမံႏွင့္ ပူးေပါင္းပါဝင္ခဲ့
ၾက၏။
ဆိုလိုသည္မွာ မႏၲေလးသည္ ဥပုသ္ေန႕ကို အား
လပ္ရက္အျဖစ္သတ္မွတ္ကာ ဘာသာသာသနာႏွင့္
ဆက္စပ္ပတ္သက္သည့္ ကုသိုလ္ေရးကိစၥမ်ားကို ဆက္တိုက္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ အစဥ္အလာသည္
သံမဏိသား၊ ေက်ာက္သားေက်ာက္စိုင္ႀကီးအလား
ခိုင္ခံ့ဝင့္ထည္ခဲ့သည္။ ကဆုန္လျပည့္၊ သီတင္းကြၽတ္
လျပည့္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္၊ တပို႔တြဲလျပည့္၊
တေပါင္းလျပည့္ကဲ့သို႔ေသာ အခါႀကီး၊ ရက္ႀကီးမ်ား
ဆိုလွ်င္ တစ္ၿမိဳ႕လံုးရွိ ဆိုင္တံခါး၊ အလုပ္တံခါးအားလံုး ပိတ္ကာ မႏၲေလးေတာင္၊ မဟာမုနိဘုရားႀကီး၊ ရန္ကင္းေတာင္၊ ေရႊက်ီးျမင္၊ သက်သီဟ၊ အိမ္ေတာ္ရာ၊ ရွင္ပင္ပက္လက္ ေရစက္လက္ စေသာဘုရားမ်ား၌ စည္ကားခဲ့သည္။ ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္ ေရႊၾကက္ယက္၊ ေရႊၾကက္က်၊ ေဗာဓိကုန္းတို႔ တိုးမေပါက္၊ စတုဒိသာမ်ား၊ တီးဝိုင္းမ်ား၊ ေညာင္ေရသြန္း လွည့္လည္ပြဲမ်ားျဖင့္
ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕လွသည္။ ဝါဆိုလျပည့္ေန႔မွာေရာ လူတိုင္းလက္မွာ ဝါဆိုပန္းစည္းေလးေတြကိုင္ကာ မႏၲေလးေတာင္ ျခေသၤ့ႀကီးႏွစ္ေကာင္အတက္တြင္ ျပည့္က်ပ္ေနသည္။ မဟာမုနိဘုရားႀကီးတြင္လည္း
အ႐ုဏ္တက္ မ်က္ႏွာသစ္ေတာ္ေရအမီ နရည္းဗံု
ေတာင္တီးသံၾကားသည္ႏွင့္ ဂႏၶကုဋီတိုက္တံခါးဝ၌ က်ိတ္က်ိတ္တိုးစည္ကားေန၏။ လူရြယ္လူငယ္
အားလံုးမွာ ေသသပ္ေသာဆံပင္၊ ျမန္မာဆန္ယဥ္ေက်း ေသာ အဝတ္အစားမ်ားျဖင့္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ေလးစား
ခ်စ္ၾကည္စြာ ဘုရားသြားေက်ာင္းတက္ၾကသည္။
ျပည့္ဝန္းေသာလျပည့္၏ေအးျမျမလေရာင္ေအာက္မွာ
သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေန႔ကား ေက်ာက္ေတာ္ႀကီး
ဘုရားပြဲျဖင့္ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲပါဝင္ေသာ္လည္း စႏၵမုနိဘုရား
စိန္ေတာင္ဝန္းရံသည့္ ရင္ျပင္တြင္ နာနတ္ယို၊ စြံပလြန္
ယို၊ ဆီးျဖဴသီးငါးပိေၾကာ္၊ ေရေႏြးၾကမ္းတို႔ျဖင့္ လံုမပ်ဳိ
မ်ားက ဧည့္ခံ၊ လုလင္ေလးမ်ားက ယဥ္ေက်းစြာ စား
ေသာက္ရင္း လူငယ္ဘာသာဘာဝ ရင္ခုန္ၾကည္ႏူးခဲ့
ၾက၏။ ျပည့္ဝန္းေသာလျပည့္၏ ေအးျမျမလေရာင္ သည္ အမွတ္ရဖြယ္ညခ်မ္းအျဖစ္ သိမ္ေမြ႕စြာ ကန္႔လန္႔ ကာဖြင့္ေပးခဲ့သည္။
တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔မွာေရာ မႏၲေလး၏ျပတိုင္းေစ့ ကထိန္ေတြမွာ
လွဴၾကတန္းၾက၊ တီးဝိုင္း၊ အၿငိမ့္မ်ား ကျပ
ၾက၊ ၾကည္ႏူးၾက။ တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း
၁၄ ရက္ေန႔ (အဖိတ္ေန႕)တြင္ ေန႔လယ္
စာ ေစာေစာစားေသာက္ၿပီး စစ္ကိုင္းသို႔
ကူးၾကသည္။ စစ္ကိုင္း-မႏၲေလးကား လမ္းမ
ႀကီးတြင္ ကားေတြအားလံုး အေနာက္
ဘက္ကမ္းဆီ ဦးတည္ၾကသည္။ တံတား
အတက္ ေရႊၾကက္ယက္လမ္းခြဲကတည္း
က မ်ားျပားလွသည့္ ကထိန္ကားေတြ
က အေတာင့္လိုက္ျဖစ္ေနသည္။ တံတား
ေပၚမွာလည္း ကားတန္းႀကီးမဆံုးေသးေပ။
ထိုကားတန္းႀကီးသည္ ေတာင္႐ိုးသရက္
ပင္ဆိပ္ထိ အဆက္မျပတ္ေတာ့၊ အဖိတ္
ေန႔ညခ်မ္း စစ္ကိုင္းေတာင္ေပၚ ကားသံ၊ လူသံ၊ တူရိယာ
သံ၊ အသံခ်ဲ႕စက္အသံတို႔ျဖင့္ စီစီညံလို႔။ အလင္းေပါက္
ေတာင္႐ိုးရွိ ေခ်ာင္တိုင္းကို လွည့္ပတ္သြားလာၾက
သည့္ မိန္းမပ်ဳိေလးတိုင္း မွဲ႕တစ္ေပါက္မစြန္းခဲ့၊ ေစာင့္ေရွာက္ၾက၊ ကူညီၾကသည္။
ပုညရွင္ရင္ျပင္၊ ဥမင္သံုးဆယ္ရင္ျပင္မ်ားတြင္ ဝိုင္းဖြဲ႕
သီခ်င္းဆိုတီးမႈတ္ကခုန္ၾက၏။ လျပည့္ေန႔ ကထိန္
သကၤန္းကပ္၊ ေရစက္ခ်ၿပီးမွ မႏၲေလးျပန္ၾကသည္။ ထိုညမႏၲေလးမွာ ျပတိုင္းေစ့မုန္႔လံုးေရေပၚေကြၽးၾကသည္။ ပံ့သကူပစ္ၾကသည္။ တစ္ျပဝင္တစ္ျပထြက္ ေျခ
က်င္အုပ္လိုက္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးမုန္႔လံုးေရေပၚစားၾက၊ ပံ့သကူရွာၾက၊ က်ီးမႏိုးပြဲကို သိမ္ေမြ႕စြာကစားၾကႏွင့္လင္းသည္အထိ။
အခါႀကီးရက္ႀကီး
သည္ဘက္ႏွစ္ပိုင္းေတြမွာ မႏၲေလး၌ ဥပုသ္ေန႔
ပိတ္ေသာ ဆိုင္ေတြ၊ အလုပ္ေတြ အလြန္နည္းပါးသြား သည္။ ၿမိဳ႕ခံေတြေလာက္သာ သည္အစဥ္အလာကို
မပ်က္မယြင္း ေစာင့္ထိန္းၾက၏။ ၿမိဳ႕ခံေတြကလည္း
ဆင္ေျခဖံုးမွာ ၿမိဳ႕သစ္ေတြမွာဆိုေတာ့ လူျမင္ကြင္း ၿမိဳ႕
လယ္ေကာင္တြင္ ဥပုသ္ပိတ္ေသာ ဆိုင္မရွိသေလာက္ရွား
သြား၏။ ဝါတြင္း အ႐ုဏ္ေတာ္အသင္းမ်ားလည္း အနည္းငယ္သာက်န္ေတာ့ရာ မနည္း အားခဲ အသက္
ဆက္ေနၾကရ၏။ ဝါတြင္းဥပုသ္ေန႔တြင္ မနက္ေစာေစာ ဓမၼာ႐ံုေျပးကာ သီလယူ၊ ထို႔ေနာက္ လုပ္ငန္းခြင္ဆီသို႔ ကိုယ္စီ အေရာက္ေျပးၾကရသည္ခ်ည္း။ ဝမ္းတစ္ထြာ
အေရးက နိစၥဓူဝ ထက္ၾကပ္မကြာ ႐ိုက္ပုတ္ေနသည့္
သေဘာ။ သည္ေတာ့လည္း ဝါတြင္းဝါပတ္ မေျပာပါ
ႏွင့္ အခါႀကီး၊ ရက္ႀကီး လျပည့္လိုေန႔မ်ဳိးပင္လွ်င္ ဆိုင္
ဖြင့္ေစ်းေရာင္း သြားလာေရာင္းဝယ္ၾကကာ မသိလိုက္
မသိဘာသာ ျဖတ္သန္းသြားၾကသည္။ တစ္ခုေတာ့ရွိ သည္။ တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူးဆိုလွ်င္ေတာ့ ဘာမွဝယ္မရ ေတာ့၊ ေရာင္းမရေတာ့၊ အားလံုးရပ္နား၊ တိတ္ဆိတ္၊ လမ္းေပၚရွင္းလင္း။
တကယ္ေတာ့ မႏၲေလး၊ မႏၲေလးႏွင့္ တသသ
လုပ္ လြန္းလွေသာ မိမိကိုယ္တိုင္ပင္ 'အခါႀကီး ရက္ႀကီး'
ဟူေသာ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ သည့္ကာလ
အေတာ္ရွည္ၾကာခဲ့ေပၿပီ။
ဆူးငွက္
မႏၲေလးသည္ ပၪၥမသဂၤါယနာတင္ခဲ့ေသာ မင္းတရား
ႀကီး တည္ထားခဲ့သည့္ၿမိဳ႕မို႕ ဘာသာသာသနာ ထြန္းပ
ေရာင္လွ်ံ ထိန္ခဲ့သည္။ ၁၂၄၇ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ဘာသာ
သာသနာညႇိဳးႏြမ္းၿပီး မႏၲေလး၏ ႀကီးမားထင္ရွားလွ သည့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတိုက္ႀကီးမ်ားမွ တိုက္ေန သံဃာေတာ္မ်ားပင္ မႏၲေလးကိုစြန္႔ခြာကာ ၿမိဳ႕နယ္ ေက်းလက္မ်ားဆီ တိမ္းေရွာင္ၾကရသည္။ ထိုအေျခ
အေနတြင္ အေျမာ္အျမင္ ႀကီးမားေသာ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖႀကီး
မ်ားကဦးေဆာင္၍ ဘာသာေရး၊ သာသနာေရး အသင္းႀကီးမ်ား ဖြဲ႕စည္းၿပီး ျပန္လည္ခုခံကာကြယ္ကာ မူလအေျခ
မပ်က္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾက၏။
မႏၲေလး၏ ျပတိုင္းေစ့
ဤသို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကမႈေၾကာင့္လည္း ၁၂၆ဝ ျပည့္ႏွစ္
ဝန္းက်င္ မႏၲေလးသည္ ယခင္ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္
ေခတ္ကို မမီေစကာမူ ဘာသာေရး၊
ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၾကံ့ခိုင္ေတာင့္
တင္းခဲ့သည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့
သည္။ မႏၲေလးတြင္ ႀကီးမားခံ့ထည္ေသာ
ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း တိုက္ႀကီးမ်ား၌ ရဟန္း
ေတာ္မ်ား ျပန္လည္စိုျပည္လာသည္။
နံနက္အ႐ုဏ္တက္သည္ႏွင့္ မႏၲေလး၏
ျပတိုင္းေစ့တြင္ ဆြမ္းခံထိုင္ ကိုယ္ေတာ္
မ်ားျဖင့္ ဝါဝါထိန္ခဲ့သည္။ အိမ္မ်ားတြင္
ဆြမ္းခံထိုင္ကိုယ္ေတာ္မ်ား၊ ရပ္ကိုယ္ေတာ္
မ်ားအျပင္ ျပထိပ္ဝင္းထိပ္ထြက္ၿပီး အိုးႀကီး၊
အိုးငယ္အသြယ္သြယ္ႏွင့္ ဆြမ္း၊ ဆြမ္းဟင္း
ေလာင္းလွဴၾကသည္။ ရပ္ကြက္အတြင္း
စုစည္း၍လည္း ဘံုဆြမ္းကို တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္
အနည္းဆံုး ေလာင္းလွဴၾက၏။
ဝါတြင္း ဝါပတ္
ဥပုသ္ေန႔ဆိုလွ်င္ မနက္မိုးမလင္းမီကတည္းက နိဗၺာန္ေဆာ္၏ႏိႈးေဆာ္သံ၊ ပရိတ္ရြတ္သံ၊ ေၾကးစည္သံမ်ားစည္ေဝခဲ့သည္။ ဝါတြင္း ဝါပတ္ဥပုသ္ေန႔တိုင္းသည္ မႏၲေလး၏ အထင္ကရအလုပ္ပိတ္ရက္၊ ဆိုင္ပိတ္ရက္
မ်ားျဖစ္၏။ ဥပုသ္ေန႕တြင္ ဆိုင္ပိတ္ အလုပ္နားျခင္းကိစၥမွာ မႏၲေလး၌ ထုထည္အင္အားႀကီးမားလွသျဖင့္ အျခား
ဘာသာျခားမ်ားသည္ပင္လွ်င္ အျပန္အလွန္ေလးစား
ကာ ဥပုသ္ေန႔ကို အလုပ္ပိတ္ရက္အျဖစ္နားေနခဲ့ၾက သည္။ ထိုစဥ္က ဘာသာျခားမ်ားကိုယ္တိုင္ကလည္း အယူအဆအစြဲအလမ္း မႀကီးမားၾကဘဲ လူမ်ဳိးႏွင့္ တိုင္းျပည္၏ ႐ိုးရာဓေလ့မ်ားကို ႏွစ္ႏွစ္သက္သက္လိုက္
နာေစာင့္ထိန္းခဲ့ၾကသည္။ ယခင္ မႏၲေလးေစ်းခ်ဳိေတာ္ အေရွ႕ဘက္တိုက္တန္းႀကီး ဆိုင္နံပါတ္ ၂၈ ယ၊ ၂၉ယ၊ ၃ဝ ရွိ 'ဖြာဇူလာနန္ဂ်ီ' ပန္းကန္ဆိုင္မွ ပန္းကန္သည္ ေဒၚျမသည္ ဘာသာျခားေပမင့္ ဘုန္းႀကီး၊ ရဟန္းႏွင့္ ႐ိုးရာဓေလ့အေပၚ သိတတ္႐ိုေသလုိက္ေလ်ာတတ္လွ
သည္မွာ စံနမူနာျပေလာက္သည္ဟုဆို၏။
ဝါတြင္း ဥပုသ္ႏွင့္ အ႐ုဏ္ေတာ္
မႏၱေလးမွာ ယခင္က အ႐ုဏ္ေတာ္အသင္းႀကီးမ်ား ရပ္ကြက္တခ်ဳိ႕တြင္ ရွိခဲ့ဖူးသည္။ အေစာဆံုး အ႐ုဏ္ေတာ္
အသင္းႀကီးကေတာ့ ေျမာက္ျပင္က 'မီးျပအ႐ုဏ္ေတာ္ ႀကီး' ျဖစ္မွာေပါ႔။ 'မီးျပ အ႐ုဏ္ေတာ္' က မဟာမုနိဘုရား
ႀကီး အမရပူရၿမိဳ႕သို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ သယ္ယူပင့္ေဆာင္ ေသာအခါ ေရွ႕ေျပး 'မီးျပ' ေပးရေသာ အသင္းအဖြဲ႕ျဖစ္သည္ဟု ဆို၏။ မႏၲေလးမွာ ဥပုသ္ေတာ္ရပ္ အ႐ုဏ္ေတာ္၊ မီးျပအ႐ုဏ္ေတာ္၊ ေရႊလွံအ႐ုဏ္ေတာ္၊ မိတၱ
အ႐ုဏ္ေတာ္၊ ေပါက္ေပါက္တန္း အ႐ုဏ္ေတာ္မ်ား
စသည္ျဖင့္ ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။ ယခု မိေက်ာင္းတံတားလမ္း ေပၚက မိတၱအ႐ုဏ္ေတာ္ အသင္းႀကီးကေတာ့ ယေန႔ထက္တိုင္ တည္ၿမဲရွင္သန္ေနဆဲျဖစ္ပါသည္။
အ႐ုဏ္ေတာ္အသင္းအဖြဲ႕မ်ားသည္ ေရွးျမန္မာ ရွင္ဘုရင္မ်ား ထြက္ေတာ္မူသည့္အခါ ပါဝင္မည့္ က်ဳိင္း၊ သိုင္း၊ တံခြန္၊ အလံ၊ ေရႊယပ္၊ ေငြယပ္၊ ကြမ္းေတာင္၊ ပန္းေတာင္စသည့္ အေဆာင္အေယာင္မ်ားအတိုင္း စနစ္တက် အစီအစဥ္အတိုင္း ထည့္သြင္းကာ ေၾကးစည္၊ ထိုးနရီ၊ ေမာင္းစည္ စသည့္တူရိယာပစၥည္းမ်ားလည္း ပါဝင္၏။ ထို႔ျပင္ ဆိုင္းထမ္းႀကီးမ်ားျဖင့္ ေရႊဆြမ္းအုပ္၊ ေငြဆြမ္းအုပ္၊ ျမသပိတ္၊ ေရေတာ္၊ ပန္းေတာ္မ်ားလည္း ပါရွိသည္။
အ႐ုဏ္အဖြဲ႕မ်ားသည္ ဝါတြင္းကာလေရာက္
ေသာအခါ ပထမဆံုးဥပုသ္ေန႔ျဖစ္ေသာ ဝါဆိုလျပည့္
ေန႔ကို မဟာမုနိ၊ ဒုတိယ ဥပုသ္ ဝါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၈ ရက္ကို ေရႊက်ီးျမင္၊ တတိယဥပုသ္ ဝါဆိုလကြယ္ အိမ္ေတာ္ရာ စသည္ျဖင့္ ဥပုသ္ေန႔တိုင္း အစီအစဥ္ ဆြဲထားသည့္ ဘုရားေစတီမ်ားသို႔ နံနက္ အ႐ုဏ္
မတက္မီ ၃ နာရီခြဲေလာက္မွစ၍ ဆီမီးတထိန္ထိန္၊ ေၾကးစည္သံ တေဝေဝ၊ ထိုးနရီသံ ေမာင္းသံတဒူဒူျဖင့္ တံခြန္ကုကၠား၊ က်ဳိင္း၊ ကသိုင္း၊ ေအာင္လံမ်ား လႊင့္ထူကာအ႐ုဏ္ဆြမ္း ကပ္ၾက၊ ဝတ္တက္ၾကသည္။ နံနက္ ၆ နာရီခန္႔တြင္ ဝတ္တက္ၿပီးေသာအခါ ထြက္လာစဥ္က အစီအစဥ္အတိုင္း အ႐ုဏ္ေတာ္အဖြဲ႕ႀကီး ျပန္လာၾကသည္။
ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သား၊ ရက္ကြက္သူ ရပ္ကြက္သားေတြက ဆြမ္းကပ္ျပန္လာေသာ အ႐ုဏ္ေတာ္ အဖြဲ႕ႀကီး နံနက္
ေစာေစာတြင္ က်က္သေရရွိတာ လွည့္လည္လာသည္ကို
ႀကိဳဆိုေစာင့္ၾကည့္ၾက၏။ အ႐ုဏ္ေတာ္အဖြဲ႕တံဆိပ္ႏွင့္ စာတန္းပါ ကတၱီပါဆိုင္းဘုတ္ႀကီးကို ဝတ္ျဖဴစင္ၾကယ္
ဝတ္ လူငယ္ႏွစ္ဦးက ကိုင္ေဆာင္ၿပီး ¤င္းေနာက္ သာသနာ့ေအာင္လံမ်ား၊ ေရာင္စံုတံခြန္အလံမ်ား၊ ယင္း ေနာက္ အ႐ုစ္ေတာ္အဖြဲ႕ နိဗၺာန္ေဆာ္၊ ¤င္းေနာက္ အသင္းလူႀကီးမ်ားက ေရႊစလြယ္၊ ေငြစလြယ္မ်ားျဖင့္ ျမသပိတ္၊ ေရႊဖလား၊ ေငြဖလားမ်ား ပိုက္လ်က္ ယင္း
ေနာက္ ထမ္းစင္ျဖင့္ ပင့္ေဆာင္လာေသာ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြား
ေတာ္၊ ယင္းေနာက္၊ က်ိဳင္းကိုင္၊ သိုင္းကိုင္၊ ေရေတာ္၊ ကြမ္းေတာင္ကိုင္မ်ား၊ ယင္းေနာက္ ေၾကးစည္ထိုးနရီ၊ ေရႊေမာင္း၊ ေငြေမာင္းမ်ား၊ ယင္းေနာက္ ပန္းကိုင္ အ႐ုဏ္
ေတာ္အဖြဲ႕သားမ်ား၊ စနစ္တက် လွည့္လည္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ဥပုသ္ပိတ္ေသာ အစဥ္အလာ
ထို႔ေၾကာင့္ မႏၲေလးတြင္ ထိုစဥ္ကတည္းက ဥပုသ္ေန႕
ဆိုလွ်င္ ဆိုင္ပိတ္ရက္၊ အလုပ္ပိတ္ရက္မ်ားအျဖစ္ အစဥ္တစိုက္ေလးစားခဲ့သည္။ အစိုးရႏွင့္ဆိုင္ေသာ အေရာင္းဆိုင္မ်ားပင္လွ်င္ စေန၊ တနဂၤေႏြမပိတ္ၾကဘဲ ဥပုသ္သာပိတ္ေသာ အစဥ္အလာလည္း ရွိခဲ့ဖူးသည္။ ၁၃ဝဝ ျပည့္ကာလ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးဒီေရ ျပင္းထန္
ေနေသာကာလတြင္ မႏၲေလးေစ်းခ်ဳိေတာ္၌ ပုဒ္မ ၂၇ (၇)
ထုတ္ျပန္လိုက္သျဖင့္ ေစ်းခ်ဳိကို သပိတ္ေမွာက္ကာ
ေစ်းခ်ဳိအေနာက္ဘက္ အိမ္ေတာ္ရာဘုရားဝင္းအတြင္း
ေစ်းထြက္ၾကေသာအခါ ေစ်းခ်ဳိေတာ္ရွိ ဘာသာျခား
မ်ားကပင္ အားတက္သေရာလိုက္ပါေစ်းထြက္ကာ
'အိမ္ေတာ္ရာဘုရားေစ်း' အား ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲသည့္ ဘုန္းႀကီး၊ ရဟန္းမ်ား၏အစီအမံႏွင့္ ပူးေပါင္းပါဝင္ခဲ့
ၾက၏။
ဆိုလိုသည္မွာ မႏၲေလးသည္ ဥပုသ္ေန႕ကို အား
လပ္ရက္အျဖစ္သတ္မွတ္ကာ ဘာသာသာသနာႏွင့္
ဆက္စပ္ပတ္သက္သည့္ ကုသိုလ္ေရးကိစၥမ်ားကို ဆက္တိုက္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ အစဥ္အလာသည္
သံမဏိသား၊ ေက်ာက္သားေက်ာက္စိုင္ႀကီးအလား
ခိုင္ခံ့ဝင့္ထည္ခဲ့သည္။ ကဆုန္လျပည့္၊ သီတင္းကြၽတ္
လျပည့္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္၊ တပို႔တြဲလျပည့္၊
တေပါင္းလျပည့္ကဲ့သို႔ေသာ အခါႀကီး၊ ရက္ႀကီးမ်ား
ဆိုလွ်င္ တစ္ၿမိဳ႕လံုးရွိ ဆိုင္တံခါး၊ အလုပ္တံခါးအားလံုး ပိတ္ကာ မႏၲေလးေတာင္၊ မဟာမုနိဘုရားႀကီး၊ ရန္ကင္းေတာင္၊ ေရႊက်ီးျမင္၊ သက်သီဟ၊ အိမ္ေတာ္ရာ၊ ရွင္ပင္ပက္လက္ ေရစက္လက္ စေသာဘုရားမ်ား၌ စည္ကားခဲ့သည္။ ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္ ေရႊၾကက္ယက္၊ ေရႊၾကက္က်၊ ေဗာဓိကုန္းတို႔ တိုးမေပါက္၊ စတုဒိသာမ်ား၊ တီးဝိုင္းမ်ား၊ ေညာင္ေရသြန္း လွည့္လည္ပြဲမ်ားျဖင့္
ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕လွသည္။ ဝါဆိုလျပည့္ေန႔မွာေရာ လူတိုင္းလက္မွာ ဝါဆိုပန္းစည္းေလးေတြကိုင္ကာ မႏၲေလးေတာင္ ျခေသၤ့ႀကီးႏွစ္ေကာင္အတက္တြင္ ျပည့္က်ပ္ေနသည္။ မဟာမုနိဘုရားႀကီးတြင္လည္း
အ႐ုဏ္တက္ မ်က္ႏွာသစ္ေတာ္ေရအမီ နရည္းဗံု
ေတာင္တီးသံၾကားသည္ႏွင့္ ဂႏၶကုဋီတိုက္တံခါးဝ၌ က်ိတ္က်ိတ္တိုးစည္ကားေန၏။ လူရြယ္လူငယ္
အားလံုးမွာ ေသသပ္ေသာဆံပင္၊ ျမန္မာဆန္ယဥ္ေက်း ေသာ အဝတ္အစားမ်ားျဖင့္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ေလးစား
ခ်စ္ၾကည္စြာ ဘုရားသြားေက်ာင္းတက္ၾကသည္။
ျပည့္ဝန္းေသာလျပည့္၏ေအးျမျမလေရာင္ေအာက္မွာ
သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေန႔ကား ေက်ာက္ေတာ္ႀကီး
ဘုရားပြဲျဖင့္ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲပါဝင္ေသာ္လည္း စႏၵမုနိဘုရား
စိန္ေတာင္ဝန္းရံသည့္ ရင္ျပင္တြင္ နာနတ္ယို၊ စြံပလြန္
ယို၊ ဆီးျဖဴသီးငါးပိေၾကာ္၊ ေရေႏြးၾကမ္းတို႔ျဖင့္ လံုမပ်ဳိ
မ်ားက ဧည့္ခံ၊ လုလင္ေလးမ်ားက ယဥ္ေက်းစြာ စား
ေသာက္ရင္း လူငယ္ဘာသာဘာဝ ရင္ခုန္ၾကည္ႏူးခဲ့
ၾက၏။ ျပည့္ဝန္းေသာလျပည့္၏ ေအးျမျမလေရာင္ သည္ အမွတ္ရဖြယ္ညခ်မ္းအျဖစ္ သိမ္ေမြ႕စြာ ကန္႔လန္႔ ကာဖြင့္ေပးခဲ့သည္။
တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔မွာေရာ မႏၲေလး၏ျပတိုင္းေစ့ ကထိန္ေတြမွာ
လွဴၾကတန္းၾက၊ တီးဝိုင္း၊ အၿငိမ့္မ်ား ကျပ
ၾက၊ ၾကည္ႏူးၾက။ တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း
၁၄ ရက္ေန႔ (အဖိတ္ေန႕)တြင္ ေန႔လယ္
စာ ေစာေစာစားေသာက္ၿပီး စစ္ကိုင္းသို႔
ကူးၾကသည္။ စစ္ကိုင္း-မႏၲေလးကား လမ္းမ
ႀကီးတြင္ ကားေတြအားလံုး အေနာက္
ဘက္ကမ္းဆီ ဦးတည္ၾကသည္။ တံတား
အတက္ ေရႊၾကက္ယက္လမ္းခြဲကတည္း
က မ်ားျပားလွသည့္ ကထိန္ကားေတြ
က အေတာင့္လိုက္ျဖစ္ေနသည္။ တံတား
ေပၚမွာလည္း ကားတန္းႀကီးမဆံုးေသးေပ။
ထိုကားတန္းႀကီးသည္ ေတာင္႐ိုးသရက္
ပင္ဆိပ္ထိ အဆက္မျပတ္ေတာ့၊ အဖိတ္
ေန႔ညခ်မ္း စစ္ကိုင္းေတာင္ေပၚ ကားသံ၊ လူသံ၊ တူရိယာ
သံ၊ အသံခ်ဲ႕စက္အသံတို႔ျဖင့္ စီစီညံလို႔။ အလင္းေပါက္
ေတာင္႐ိုးရွိ ေခ်ာင္တိုင္းကို လွည့္ပတ္သြားလာၾက
သည့္ မိန္းမပ်ဳိေလးတိုင္း မွဲ႕တစ္ေပါက္မစြန္းခဲ့၊ ေစာင့္ေရွာက္ၾက၊ ကူညီၾကသည္။
ပုညရွင္ရင္ျပင္၊ ဥမင္သံုးဆယ္ရင္ျပင္မ်ားတြင္ ဝိုင္းဖြဲ႕
သီခ်င္းဆိုတီးမႈတ္ကခုန္ၾက၏။ လျပည့္ေန႔ ကထိန္
သကၤန္းကပ္၊ ေရစက္ခ်ၿပီးမွ မႏၲေလးျပန္ၾကသည္။ ထိုညမႏၲေလးမွာ ျပတိုင္းေစ့မုန္႔လံုးေရေပၚေကြၽးၾကသည္။ ပံ့သကူပစ္ၾကသည္။ တစ္ျပဝင္တစ္ျပထြက္ ေျခ
က်င္အုပ္လိုက္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးမုန္႔လံုးေရေပၚစားၾက၊ ပံ့သကူရွာၾက၊ က်ီးမႏိုးပြဲကို သိမ္ေမြ႕စြာကစားၾကႏွင့္လင္းသည္အထိ။
အခါႀကီးရက္ႀကီး
သည္ဘက္ႏွစ္ပိုင္းေတြမွာ မႏၲေလး၌ ဥပုသ္ေန႔
ပိတ္ေသာ ဆိုင္ေတြ၊ အလုပ္ေတြ အလြန္နည္းပါးသြား သည္။ ၿမိဳ႕ခံေတြေလာက္သာ သည္အစဥ္အလာကို
မပ်က္မယြင္း ေစာင့္ထိန္းၾက၏။ ၿမိဳ႕ခံေတြကလည္း
ဆင္ေျခဖံုးမွာ ၿမိဳ႕သစ္ေတြမွာဆိုေတာ့ လူျမင္ကြင္း ၿမိဳ႕
လယ္ေကာင္တြင္ ဥပုသ္ပိတ္ေသာ ဆိုင္မရွိသေလာက္ရွား
သြား၏။ ဝါတြင္း အ႐ုဏ္ေတာ္အသင္းမ်ားလည္း အနည္းငယ္သာက်န္ေတာ့ရာ မနည္း အားခဲ အသက္
ဆက္ေနၾကရ၏။ ဝါတြင္းဥပုသ္ေန႔တြင္ မနက္ေစာေစာ ဓမၼာ႐ံုေျပးကာ သီလယူ၊ ထို႔ေနာက္ လုပ္ငန္းခြင္ဆီသို႔ ကိုယ္စီ အေရာက္ေျပးၾကရသည္ခ်ည္း။ ဝမ္းတစ္ထြာ
အေရးက နိစၥဓူဝ ထက္ၾကပ္မကြာ ႐ိုက္ပုတ္ေနသည့္
သေဘာ။ သည္ေတာ့လည္း ဝါတြင္းဝါပတ္ မေျပာပါ
ႏွင့္ အခါႀကီး၊ ရက္ႀကီး လျပည့္လိုေန႔မ်ဳိးပင္လွ်င္ ဆိုင္
ဖြင့္ေစ်းေရာင္း သြားလာေရာင္းဝယ္ၾကကာ မသိလိုက္
မသိဘာသာ ျဖတ္သန္းသြားၾကသည္။ တစ္ခုေတာ့ရွိ သည္။ တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူးဆိုလွ်င္ေတာ့ ဘာမွဝယ္မရ ေတာ့၊ ေရာင္းမရေတာ့၊ အားလံုးရပ္နား၊ တိတ္ဆိတ္၊ လမ္းေပၚရွင္းလင္း။
တကယ္ေတာ့ မႏၲေလး၊ မႏၲေလးႏွင့္ တသသ
လုပ္ လြန္းလွေသာ မိမိကိုယ္တိုင္ပင္ 'အခါႀကီး ရက္ႀကီး'
ဟူေသာ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ သည့္ကာလ
အေတာ္ရွည္ၾကာခဲ့ေပၿပီ။
ဆူးငွက္