Latest News

Friday, June 8, 2018

အရြယ္သံုးပါး ကန္စြန္းဥစား

အရြယ္သံုးပါး ကန္စြန္းဥစား

ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ား  စားသံုးေသာ သစ္ဥသစ္ဖုသစ္ျမစ္ မ်ားထဲတြင္ ကန္စြန္းဥ (ေခၚ) Sweet Potato လည္း တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္သည္။ ကန္စြန္းဥသည္ ေျမႀကီးထဲတြင္ အျမစ္တြယ္ကာ ေပါက္ေရာက္တတ္သည့္  ဟင္းသီးဟင္းရြက္တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။  လိေမၼာ္ေရာင္အႏွစ္ပါရွိေသာ ကန္စြန္းဥအျပင္ ခရမ္းေရာင္အႏွစ္ပါရွိေသာ ကန္စြန္းဥမ်ဳိးလည္း ရွိသည္။ ခရမ္းေရာင္အႏွစ္ ကန္စြန္းဥထဲတြင္ antioxidant  ႏွင့္ anti-inflammAtory ဓာတ္မ်ား ၾကြယ္ဝစြာ ပါရွိသျဖင့္ လူသားတို႔ က်န္းမာေရးအတြက္   ပိုမိုအစြမ္းထက္သည္။ ကန္စြန္းဥစားနည္းမ်ဳိးစံု  ကန္စြန္းဥကို ေအာက္ပါအတိုင္း သေရစာအျဖစ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး အဖံုဖံုလုပ္၍ စားႏိုင္သည္။ ကန္စြန္းဥကို မ်ားေသာအားျဖင့္ ျပဳတ္၍ ဆီ၊ ဆားတို႔ႏွင့္တို႔ကာ အရသာရွိရွိ စားေလ့ရွိသည္။ ကန္စြန္းဥကို မီးဖုတ္စားၾကသည္။

မီးဖုတ္စားပါက ကန္စြန္းဥထဲရွိ glycemic  ဓာတ္ပ်က္ျပယ္သြားပါသည္။  ကန္စြန္းဥျပဳတ္ကို အပိုင္းပိုင္း လွီးျဖတ္၍ သာဂူက်ိဳထဲတြင္ ထည့္စားႏိုင္သည္။ ကန္စြန္းဥကိုခ်င္း(ဂ်င္း) လွီးသကဲ့သို႔ ေသးေသးမွ်င္မွ်င္လွီး၍ အေျခာက္လွန္း အၾကြပ္ေၾကာ္ထားပါက ခ်င္း(ဂ်င္း)သုပ္၊ လက္ဖက္သုပ္မ်ားႏွင့္လည္း ပူးတြဲစားသံုးႏိုင္သည္။  ကန္စြန္းဥကို ပါးပါးလွီး၊ ပဲမႈန္ ့(သို႕)ဂ်ံဳမႈန္႔ကို ေရႏွင့္ခပ္ပ်စ္ပ်စ္ ေဖ်ာ္၍ လွီးၿပီးသား ကန္စြန္းဥကိုႏွစ္ၿပီး ဆီႏွင့္ေၾကာ္စားႏိုင္သည္။

၎သေရစာသည္ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဖက္ရည္ တို႔ႏွင့္ လြန္စြာလိုက္ဖက္သည္။  ကန္စြန္းဥကို အခြံႏႊင္ ေရေဆးၿပီး ေပါင္းပါ။ ႏူးအိလာပါက အုန္းႏို႔ႏွင့္ေရာေမႊ၊ သၾကားႏွင့္ႀကိဳၿပီးေနာက္ ရနံ ့သင္းလာပါက ဗာဒံေစ့၊ သစ္ၾကားေစ့တို႔ကို ပါးပါးလွီးထည့္ကာ   ကန္စြန္းဥဟာလဝါ အျဖစ္ လုပ္၍စားႏိုင္သည္။  ကန္စြန္းဥကို မီးဖုတ္  ထက္ျခမ္းခြဲ၍   အသားကိုဇြန္းျဖင့္ ျခစ္ယူ။ ေရႊၾကည္၊ သၾကား၊ အုန္းႏို႔၊ သစ္ႀကံပိုးေခါက္တို႔ႏွင့္က်ဳိ၊ ဆားအနည္းငယ္ခတ္၊ ပ်စ္လာလွ်င္ စပ်စ္သီးေျခာက္ထည့္၍ ကန္စြန္းဥေရႊၾကည္အျဖစ္ လုပ္စားႏိုင္သည္။ ကန္စြန္းဥကို ခ်င္း(ဂ်င္း)လွီးသကဲ့သို႔ ေသးေသးရွည္ရွည္ လွီးၿပီးေနာက္ ထံုးေရၾကည္ႏွင့္စိမ္။ အတန္ငယ္မာလာပါက ထံုးေရၾကည္ကို စင္ေအာင္ညႇစ္ၿပီး ၾကက္သြန္ေၾကာ္၊ ပဲျခမ္းေၾကာ္၊ ပဲႀကီးေၾကာ္၊ ႏွမ္းေလွာ္၊ ေျမပဲ၊ ပဲမႈန္႔အက်က္၊ ဆီ၊ သံပရာသီး၊ င႐ုတ္သီးစိမ္းစသည္တို႔ႏွင့္ သုပ္ကာ ကန္စြန္းဥသုပ္အျဖစ္ စားႏိုင္သည္။ ကန္စြန္းဥရွားပါးေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ကန္စြန္းဥအမႈန္႔ကို အသံုးျပဳေလ့ရွိၾကသည္။ ၎ကန္စြန္းဥအမႈန္႔ကို   ႏြားႏို႔ပူပူတြင္ခတ္၍ အာဟာရအျဖစ္ ေသာက္သံုးၾကသလို ကန္စြန္းဥမႈန္ ့ဟာလဝါအျဖစ္လည္း လုပ္၍စားႏိုင္သည္။

က်န္းမာေရးအတြက္ အေရးပါပံု ဇီဝိတေဆးက်မ္းတြင္  ကန္စြန္းဥသည္ ေအး၏။ မြတ္၏။ ရင္ျပည့္တတ္ေသာ သေဘာရွိ၏။ ေရငတ္ေပ်ာက္ေစ၍ ဝမ္းမီးကို ႏံု႔ေစတတ္၏ဟုဆိုထားၿပီး ႐ႈေတာ္မူေဆးက်မ္းတြင္ ကန္စြန္းဥသည္ခ်ိဳ၏။ ဆိမ့္၏။ အားကိုရွိေစတတ္၏။   ရင္ကိုျပည့္ေစတတ္၏ဟု ဆိုထားသည္။ ကန္စြန္းဥကို ေဆးသိပၸံနည္းအရဓာတ္ခြဲ စမ္းသပ္ၾကည့္ရာ က်န္းမာေရးအတြက္ အေရးပါပံုမ်ားကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္။

(၁) လိေမၼာ္ေရာင္အႏွစ္မ်ားျဖင့္ ျပည့္ဝေနေသာ ကန္စြန္းဥထဲတြင္ beta-carotene ဓာတ္တို႔ေပါၾကြယ္ဝစြာ ပါရွိသည္။ ၎ဓာတ္က ေသြးထဲတြင္ ဗီတာမင္ေအ ပမာဏကို တိုးျမႇင့္ေပးသည့္အျပင္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မွ ရရွိေသာ ရွားပါးအဆီဓာတ္ကို ထုတ္ေပးသျဖင့္ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ အထူးသင့္ေလ်ာ္ပါသည္။

(၂) ကန္စြန္းဥထဲတြင္ glycemic ဓာတ္ပါရွိသည္။ ၎ဓာတ္သည္ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ ေသြးမ်ားအတြက္ လိုအပ္လ်က္ရွိေသာ အခ်ိဳဓာတ္တစ္မ်ိဳးကို အေထာက္အပံ့ေပးပါသည္။

(၃) ဟင္းသီးဟင္းရြက္ႏြယ္ဝင္ ပဲမ်ားႏွင့္ ဥမ်ားအားလံုးတြင္ သူတို႔ကိုယ္ပိုင္ ပ႐ိုတင္းဓာတ္ အရည္အေသြး ကိုယ္စီပါရွိၾကပါသည္။ပဲပုပ္(ေခၚ)  ပဲပိစပ္တြင္ glycinins ဓာတ္၊ အာလူးတြင္ patatins ဓာတ္၊ ေမ်ာက္ဥ၊ဝဥတြင္ dioscorins  ဓာတ္၊ ေျပာင္းဖူးတြင္ zeins ဓာတ္တို႔ၾကြယ္ဝပါသည္။ ကန္စြန္းဥတြင္ sporamins ဓာတ္ေပါၾကြယ္ဝသည္။ ၎ဓာတ္က လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ ဆဲလ္မ်ားထဲတြင္ antioxidant ပ်က္စီးယိုယြင္းမႈကို ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေပးသျဖင့္  အနာေရာဂါမ်ားကို အလ်င္အျမန္ ေပ်ာက္ေစေသာ အေထာက္အပံ့ကို ေပးပါသည္။

(၄) ကန္စြန္းဥထဲတြင္  ဗီတာမင္ေအႏွင့္ ဗီတာမင္စီဓာတ္တို႔  ေပါၾကြယ္ဝပါသည္။  ၎ဓာတ္ႏွစ္မ်ိဳးက antioxidant ဓာတ္ေပါင္းအျဖစ္ အစြမ္းထက္ေစကာ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ ဆဲလ္အေသမ်ားကို ရွင္းထုတ္ေပးၿပီး ပန္းနာရင္က်ပ္ေရာဂါ၊   အဆစ္ေရာင္ေရာဂါႏွင့္ ေဂါက္ေရာဂါကဲ့သို႔ေသာ ေရာင္ရမ္းနာမ်ားကို တိုက္ဖ်က္ေခ်မႈန္းေပးပါသည္။

(၅) ကန္စြန္းဥသည္ အစာအိမ္နာ၊ ဖက္ခြက္နာ၊ ျပည္တည္နာ   စသည့္ ကိုယ္တြင္းကိုယ္ပ အနာမ်ားအျပင္  မီးေလာင္ဒဏ္ရာ (အမာရြတ္)မ်ား အတြက္လည္း  သင့္ေလ်ာ္ ေကာင္းမြန္ပါသည္။

(၆) ေသြးခုန္ႏႈန္းကို က်ေစသျဖင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ သမားမ်ားအတြက္ အက်ိဳးရွိပါသည္။

(၇) အမွ်င္ဓာတ္ၾကြယ္ဝေသာေၾကာင့္ လိပ္ေခါင္းေသြးက်ေရာဂါကို  သက္သာေစပါသည္။

(၈) ကန္စြန္းဥထဲတြင္ ဗီတာမင္ႏွင့္သတၱဳဓာတ္မ်ား ျမင့္မားေသာေၾကာင့္ ပင္ပင္ပန္းပန္း ၾကြက္သားမ်ားကို  အားစိုက္ အလုပ္လုပ္ရေသာ ကာယလုပ္သားမ်ားအတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ အစားအစာျဖစ္ ပါသည္။

(၉) ကန္စြန္းဥတြင္  ဗီတာမင္ေအဓာတ္ အေျမာက္အျမား ပါဝင္ပါသည္။ ထိုဓာတ္သည္ epithelia   တစ္ရွဴးႏွင့္  ဆက္ႏႊယ္ေသာ အေရျပား ဂလင္း၊ အဂၤါ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ကင္ဆာမျဖစ္ေစရန္ ကာကြယ္ေပးပါသည္။

(၁ဝ)ကန္စြန္းဥသည္  အျခားေသာ အျမစ္ပါ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားႏွင့္ မတူဘဲ ကယ္လိုရီ နည္းသျဖင့္ အပင္ပ႐ိုတင္းဓာတ္ ရရွိရာ အရင္းအျမစ္ျဖစ္ပါသည္။၎တြင္ သၾကားပါဝင္မႈ နည္းပါးၿပီး ေသြးထဲရွိ သၾကားပမာဏကို တည္ၿငိမ္ေအာင္ ထိန္းညိႇေပးကာ အင္ဆူလင္ ေလ်ာ့က်ေစေသာေၾကာင့္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ေဝဒနာရွင္မ်ား စားသံုးသင့္ေသာ အစားအစာ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။

(၁၁) အမွ်င္ဓာတ္ၾကြယ္ဝသည့္ ကန္စြန္းဥကို အခြံပါဝါးစားေပးပါက အစာေခ်ဖ်က္မႈကို အားေကာင္းေစၿပီး ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို သက္သာေစႏိုင္ေသာေၾကာင့္ အူမကင္ဆာကို ကာကြယ္ရာေရာက္ပါသည္။

(၁၂) ေဆးလိပ္ကို အလြန္အကြၽံေသာက္သူမ်ားသည္ ဗီတာမင္ေအ ဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ့ကာ အဆုတ္တြင္ ျပႆနာျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဆးလိပ္အလြန္အကြၽံ ေသာက္သူမ်ားႏွင့္ စီးကရက္မီးခိုးေငြ႕ ႐ွဴ႐ႈိက္သူမ်ားသည္ ဗီတာမင္ေအဓာတ္ ေပါၾကြယ္ဝသည့္ ကန္စြန္းဥ ကို မွန္မွန္စားသံုး ေပးသင့္ပါသည္။

(၁၃) က်န္းမာေသာ  ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုကို ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ဆဲလ္မ်ားႏွင့္ တစ္႐ွဴးမ်ားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈက  မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ပါသည္။  ၎တို႔ဖြံ႕ၿဖိဳးရန္ အတြက္ folate ပမာဏျမင့္မားျခင္းသည္ အဓိက က်ပါသည္။ ကန္စြန္းဥထဲတြင္ ္ folate ဓာတ္ေပါၾကြယ္ဝပါသည္။

(၁၄) ကန္စြန္းဥကို ပံုမွန္စားသံုးေပးျခင္းျဖင့္ ကိုယ္ခံအားေကာင္းမြန္ကာ ျပင္ပေရာဂါမ်ား အလြယ္တကူမကူးစက္ဘဲ ခံႏိုင္ရည္ရွိပါသည္။

(၁၅)ကန္စြန္းဥထဲတြင္ ပိုတက္စီယမ္ ျဒပ္စင္ေပါၾကြယ္ဝသည္။၎ျဒပ္စင္သည္ ႏွလံုး၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ေသြးဖိအားတို႔ကို ဟန္ခ်က္ညီညီ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးကာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို ပံုမွန္ျဖစ္ေစေသာေၾကာင့္  ႏွလံုးေရာဂါႏွင့္ ေလျဖတ္ျခင္းတို႔ကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္စြမ္းရွိပါသည္။

မွတ္ခ်က္။ ကန္စြန္းဥကို မီးဖုတ္စားျခင္းထက္ ျပဳတ္စားျခင္း သို႔မဟုတ္ ခ်က္စားျခင္းတို႔က အာဟာရဓာတ္ပိုရေစသည္။ အေရာင္ရင့္ေသာ ကန္စြန္းဥက က်န္းမာေရးအတြက္ ပိုအစြမ္းထက္ျမက္ပါသည္။ လတ္ဆတ္ေသာ ကန္စြန္းဥ၏ အေပၚယံအေရခြံသည္ ေျပာင္တင္းေနသည္။

ကန္စြန္းဥ၏ အေပၚယံအေရခြံတြင္   အစိမ္းေရာင္ သန္းေနပါက   အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစႏိုင္သျဖင့္ လံုးဝမစားသင့္ပါ။ ကန္စြန္းဥကို ေရခဲေသတၱာထဲတြင္ လံုးဝမထည့္ပါႏွင့္။ ပလတ္စတစ္အိတ္ႏွင့္လည္း မထုပ္ထားသင့္ပါ။ အာနိသင္ျပယ္တတ္ပါသည္။ ေအးၿပီး ေျခာက္ေသြ႕ေသာ ေနရာတြင္ ၁ဝရက္ခန္႔ၾကာသည္အထိ ထားႏိုင္ပါသည္။ သို ့ပါ၍ က်န္းမာေရးအတြက္ ဘက္ေပါင္းစံုမွ အစြမ္းထက္ျမက္လွသည့္  ကန္စြန္းဥကို မုန္႔ပဲသေရစာအျဖစ္သာမက အလ်ဥ္းသင့္သလို   ခ်က္ျပဳတ္ စားေသာက္ေပးၾကပါရန္ ေစတနာျဖင့္ တိုက္တြန္း လိုက္ရပါသည္။   ။

MWD

No comments:

Post a Comment