ေဂ်႐ုဆလင္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လုံၿခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႕ဝင္ ၁၄ ႏိုင္ငံက အတည္ျပဳေထာက္ခံခဲ့တဲ့ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္မူၾကမ္းကို အေမရိကန္က တနလၤာေန႔မွာ ဗီတိုအာဏာနဲ႔ ပယ္ခ် ခဲ့ပါတယ္။ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက မူၾကမ္း ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ အဲဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ ေဂ်႐ုဆလင္ၿမိဳ႕ေဟာင္းရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ ဝိေသသလကၡဏာမ်ားနဲ႔ လူဦးေရ စာရင္းေကာက္ယူမႈဆိုင္ရာ ဖြဲ႕စည္းပုံ ေတြကို ေျပာင္းလဲဖို႔ ႀကိဳးစားမႈ မွန္သမွ် လုံးဝသက္ေရာက္မႈမရွိ ေၾကာင္း ေသခ်ာေစဖို႔ ေရးဆြဲခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး ဒီအခ်က္ေတြကို အေမရိကန္က ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။
အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက ေဂ်႐ုဆလင္မွာ သံတမန္ေရးရာမစ္ရွင္ထူေထာင္မႈ ေတြ မလုပ္ၾကဖို႔လည္း အဖြဲ႕ဝင္ေတြကို တိုက္တြန္းထားပါေသးတယ္။ မဲမေပး မီနဲ႔ မဲေပးၿပီးခ်ိန္အထိ အေမရိကန္ရဲ႕ အဓိက မဟာမိတ္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ၿဗိတိန္၊ ျပင္သစ္၊ အီတလီ၊ ဂ်ပန္နဲ႔ ကာတာႏိုင္ငံေတြဟာ အေမရိကန္နဲ႔ သေဘာထားကြဲလြဲေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ခဲ့ၾကၿပီး ေဂ်႐ုဆလင္ကို အစၥေရး ႏိုင္ငံသားေတြေရာ ပါလက္စတိုင္း ႏိုင္ငံသားေတြနဲ႔ပါ သက္ဆိုင္တဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္တယ္လို႔ အခိုင္အမာ ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
ပါလက္စတိုင္းရဲ႕ တုံ႔ျပန္မႈ
ပါလက္စတိုင္း အာဏာပိုင္ ေတြဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဗီတိုအာဏာနဲ႔ ပယ္ခ်ခဲ့တဲ့အတြက္ အျပစ္ဆိုခဲ့ၾကၿပီး ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဘုံသေဘာတူညီမႈေတြကို ကန္႔လန္႔ တိုက္ေနတဲ့သူလို႔ ေခၚဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ တနလၤာေန႔ ညေနခင္းက ပါလက္ စတိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ား အစည္း အေဝးမွာ အဖြင့္မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့ စဥ္မွာ ပါလက္စတိုင္းသမၼတ မာမြတ္ အာဘတ္စ္က ပါလက္စတိုင္းျပည္သူ ေတြဟာ အေမရိကန္ရဲ႕ အျပဳအမူေတြကို ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္တဲ့ အေရးယူေဆာင္ရြက္ မႈေတြကို ေၾကညာသြားမွာျဖစ္သလို တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ပါလက္စတိုင္း အတြက္ အျပည့္အဝရပ္တည္မယ့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ဝင္ေတြကို ရရွိေအာင္ လည္း ႀကိဳးပမ္းသြားမယ္လို႔ ေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္။
ကြၽႏ္ုပ္တို႔အေနနဲ႔ အေမရိကန္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အတြင္းပါ ၾကားဝင္ ေဆာင္ရြက္မယ့္သူတစ္ဦးအျဖစ္ လက္မခံ ေတာ့ဘူး။ အေမရိကန္ရဲ႕ ခုလိုရပ္တည္မႈ ဟာ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈေတြ အမ်ား အျပားနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမယ္လို႔ အာဘတ္စ္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာကုလသမဂၢရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ အထူးေကာ္မတီတစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းသြားၿပီး အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈအသစ္ေတြကို တင္ျပသြားမယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ¤င္းက အေလးေပးေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အာဘတ္စ္ဟာ ပါလက္စတိုင္းႏိုင္ငံ ရဲ႕ တရားဝင္ဂုဏ္အဂၤါအဆင့္အတန္းကို ခိုင္မာေစဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ၂၂ ခုကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ပါတယ္။ အာဘတ္စ္ရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ နာဘီလ္ အဘူ႐ူ ဒိန္နက္က အေမရိကန္ရဲ႕ ဗီတိုအာဏာဟာ ႏိုင္ငံတကာစည္းမ်ဥ္းေတြနဲ႔ လုံၿခံဳေရး ေကာင္စီရဲ႕ စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္းေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္ေနတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုခ်ဳိးေဖာက္မႈက သိမ္းပိုက္ျခင္းနဲ႔ က်ဴးေက်ာ္ရန္စျခင္းေတြ ျဖစ္လာေအာင္ အားေပးေနတဲ့ ဘက္လိုက္မႈပဲလို႔ ¤င္းက ဆိုပါတယ္။
အဲဒီဗီတိုအာဏာေၾကာင့္ပဲ အေမ ရိကန္ဟာ ပိုၿပီးသီးျခားဆန္လာေတာ့မွာ ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြ ကိုလည္း ရန္စရာေရာက္ေနတယ္။ ကြၽႏ္ုပ္တို႔အေနနဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကို ခုခံကာကြယ္ဖို႔ ကုလ သမဂၢအတြင္းမွာေရာ တျခားေသာ ႏိုင္ငံ တကာေအဂ်င္စီေတြ အတြင္းမွာပါ ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္နဲ႔ ဆက္လက္လႈပ္ရွား သြားရလိမ့္မယ္လို႔ နာဘီလ္က ေျပာပါ တယ္။ ပါလက္စတိုင္း ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ရိတ္မယ္လ္ကီက ပါလက္စတိုင္းအာဏာ ပိုင္အဖြဲ႕ဟာ အေမရိကန္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ ခ်က္ကို ကန္႔ကြက္တဲ့အေနနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္မူၾကမ္းအသစ္တစ္ရပ္ကို ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံသို႔ အစီရင္ခံ တင္ျပ သြားမယ္လို႔ ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ တုံ႔ျပန္မႈ
အီဂ်စ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက တနလၤာေန႔မွာ ရလဒ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စိတ္မေကာင္းေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူ အာမက္အဘူဇိဒ္က ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ဟာ ေဂ်႐ုဆလင္ရဲ႕ ဂုဏ္အဂ¯ကို ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔ ရည္ရြယ္တဲ့ ထရန္႔ရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္း ေတြက လက္မခံမႈကို ထင္ဟပ္ေစတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ေဂ်႐ုဆလင္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆယ္စု ႏွစ္ေတြမ်ားစြာၾကာေအာင္ ထားရွိခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ရဲ႕ မူဝါဒကို ခ်ဳိးဖ်က္လိုက္တဲ့ ထရန္႔ဟာ ဒီဇင္ဘာ ၆ ရက္ေန႔မွာ အေမရိကန္သံ႐ုံးကို တဲလ္အဗစ္ကေန အျငင္းပြားေနတဲ့ ေဂ်႐ုဆလင္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ႐ုံးစိုက္မယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့ၿပီး ဒီအခ်က္က ေဂ်႐ုဆလင္ကို အစၥေရး ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္တာပဲ ဆိုတာကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာေနစရာေတာင္ မလိုဘဲ သိသာေစခဲ့ပါတယ္။
ဒီေၾကညာခ်က္ေၾကာင့္ပဲ ႏိုင္ငံ တကာအဖြဲ႕အစည္းေတြကို တုန္လႈပ္သြား ေစခဲ့ၿပီး ဆႏၵျပပြဲေတြ အႀကီးအက်ယ္ ေပၚထြက္လာတာပါ။ မဲခြဲဆုံးျဖတ္မႈ မလုပ္ခင္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ၿဗိတိန္သံအမတ္ မက္သူး႐ိုင္ခေရာ့ဖ္က ေဂ်႐ုဆလင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၿဗိတိန္ ရဲ႕ ကာလရွည္ၾကာရပ္တည္လာမႈဟာ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီေနတဲ့အတြက္ ၿဗိတိန္အေနနဲ႔ ေထာက္ခံမဲ ထည့္ႏိုင္ဖြယ္ရွိတယ္လို႔ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာၾကားခဲ့ ပါတယ္။ ၿဗိတိန္အေနနဲ႔ ေဂ်႐ုဆလင္ၿမိဳ႕ ဟာ အစၥေရးႏိုင္ငံသားေတြနဲ႔ေရာ ပါလက္စတိုင္းႏိုင္ငံသားေတြနဲ႔ပါ သက္ ဆိုင္တဲ့ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္သင့္တယ္ဆိုတာ ကို ယုံၾကည္တယ္။ အစၥေရးမွာ ႐ုံးစိုက္ ထားတဲ့ ၿဗိတိန္သံ႐ုံးဟာလည္း တဲလ္ အဗစ္မွာပဲ ဆက္လက္ရွိေနဦးမယ္လို႔ ႐ိုင္ခေရာ့ဖ္က ထပ္မံေျပာခဲ့ပါေသး တယ္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ သေဘာထား
မဲခြဲဆုံးျဖတ္မႈအၿပီးမွာ ကုလသမဂၢ ဆိုင္ရာ တ႐ုတ္အၿမဲတမ္းမစ္ရွင္အဖြဲ႕ရဲ႕ လက္ေထာက္သံအမတ္ ဝူေဟတိုက ေဂ်႐ုဆလင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကုလ သမဂၢလုံၿခံဳေရးေကာင္စီနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြအေနနဲ႔ စုစည္းညီၫြတ္ ၾကဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီး အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ေဒသ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးအတြက္ အင္အားစိုက္ထုတ္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါ တယ္။ ပါလက္စတိုင္းအေရးဟာ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းေဒသၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕ မ႑ိဳင္ ပဲျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အေရွ႕အလယ္ ပိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို ေရွ႕ဆက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားဖို႔ အၿမဲ အားေပးေထာက္ခံခဲ့တယ္လို႔ ေဖာ္ျပ ခဲ့ပါတယ္။
ပါလက္စတိုင္းျပည္သူေတြရဲ႕ တရားဥပေဒနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရး ျပန္လည္ရရွိေရး ေဆာင္ရြက္ဖို႔ကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ေထာက္ခံတယ္။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ အျပည့္အဝရရွိေရး ထူေထာင္မႈကို အားေပးေထာက္ခံတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ရဲ႕ အဲဒီရပ္တည္ခ်က္ သေဘာထားဟာ ေျပာင္းလဲသြားဖို႔ မရွိဘူးလို႔ ¤င္းက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ ေဂ်႐ုဆလင္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အေျခခ်မႈကို ႏွစ္ႏိုင္ငံ ေျဖရွင္းမႈေတြအေပၚမွာ အေျခခံၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ ေရးကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သြား မယ္လို႔ ဝူေဟတိုက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အေျခခံတဲ့ အစၥေရး-ပါလက္စတိုင္း ႏိုင္ငံေရး ဆိုင္ရာ အေျခခ်မႈကို တိုးတက္ျဖစ္ထြန္း ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေတာင္းဆို ကမ္းလွမ္းခ်က္ေတြဟာ အမ်ားနဲ႔ သက္ဆိုင္ေသာ၊ က်ယ္ျပန္႔နက္နဲေသာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္ၿပီး ရွည္ၾကာခိုင္မာတဲ့ လုံၿခံဳေရးဆိုင္ရာ အယူအဆ သေဘာထားေတြကို ေထာက္ခံေနၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အင္အားစိုက္ထုက္မႈေတြကို ပိုမို ခိုင္မာေစေအာင္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္သလို ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကို ျမႇင့္တင္သြားဖို႔ လိုအပ္ေနပါ တယ္။ ။
ကိုးကား - ဆင္ဟြာ
ကလ်ာမိုးျမင့္
No comments:
Post a Comment