ေဂ်ာ့ရွ္ဖရိုဒ္မန္းရဲ႕ frontier လား၊ ထိစပ္နယ္ေျမ Border Line လား နဲ႔
ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာ အေရး
(၁) ေဂ်ာ့ဖရိုဒ္မန္းရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ စာအုပ္တအုပ္ရိွတယ္။ The Next 100 Years တဲ႔။ ၂၁ ရာစုအတြင္းမွာ ေပါက္ကြဲလ်ွံက်လာစရာရိွႏိုင္တဲ႔ ပထ၀ီ ႏိုင္ငံေရး အႏၱရာယ္လမ္းေၾကာင္းေတြ Geopolitical Fault Lines ေတြကို ေဖာ္ျပထားၿပီး၊ ထိစပ္နယ္ေျမေတြလို႔ ဆိုႏိုင္တဲ႔ Borderlines အေၾကာင္းကိုလည္း သီးသန္႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။
ထိစပ္နယ္ေျမဆိုတာ သာမန္ နယ္စပ္ Frontier နဲ႔ မတူပါ။ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြျဖစ္ေပမဲ႔ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ အၾကိမ္ၾကိမ္ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ခဲ့တဲ႔ နယ္ေျမေတြကို ဆိုလိုတယ္။
အဲလို ေဒသေတြမွာ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ယဥ္ေက်းမႈ ကြဲျပားျခားနားတဲ႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ ရိွႏိုင္သလို သစၥာခံမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးလည္း ရိွေနတတ္တယ္။ မတည္ျငိမ္မႈ ျဖစ္ႏိုင္တဲ႔ အေျခေနအျမဲ ရိွေနတတ္တဲ႔ ေနရာေတြလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ အဲဒီလို နယ္ေျမေတြမွာ သာမန္ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရး အဓိကရုဏ္းေတြသည္ပင္လ်ွင္ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး အေျခေနေတြဆီသို႔ ဦးတည္သြားႏိုင္တယ္လို႔ သူက သတိေပးထားတယ္။
(၂) ျပင္သစ္နဲ႔ ဂ်ာမဏီအၾကားက အဲလဆက္နဲ႔ ေလာရိန္းနယ္ ၊ အိႏိၵယနဲ႔ ပါကစၥတန္ နယ္စပ္အၾကားက ကက္ရွ္မီးယား ၊ ဆားဗီးယားနဲ႔ အယ္လ္ေဘးနီးယားၾကားက ကိုဆိုဗို ေဒသေတြျဖစ္ျပီး အေမရိကန္ မကၠဆီကို နယ္စပ္က ေနာ့ေဂး အရီဇိုးနား ဆိုႏိုရာတို႔လို နယ္ေျမေတြလည္း အဲလို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုႏိုင္တဲ႔ နယ္ေျမေတြျဖစ္တယ္။
(၃) ဗမာျပည္မွာလည္း အဲလို နယ္ေျမေတြရိွေနတယ္။ တည့္တည့္ေျပာရရင္ေတာ့ နာဂ ၊ ၀ ၊ ကိုးကန္႔တို႔လို နယ္ေျမေတြနဲ႔ အခု ဘူးသီးေတာင္ ၊ ေမာင္ေတာတို႔လို နယ္ေျမေတြပဲျဖစ္တယ္။ နာဂ လႈပ္ရွားမႈေတြဆို ၾကည့္ရင္ ရွင္းတယ္။ အိႏိၵယ နာဂလန္းမွာ ဖက္ဒရယ္ျပည္နယ္ရထားေသာ္လည္း ႏွစ္ဘက္လံုးက ေဆြမ်ဳိးစု ဆက္ဆံေရးရိွျပီး နယ္ေျမသတ္မွတ္မႈဆိုင္ရာ ကိစၥေတြနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမႈေတြက တဆင့္ နာဂလက္နက္ကိုင္ေတြ ေပၚလာခဲ့တယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္က ျမန္မာျပည္က နာဂနဲ႔ အိႏိၵယ နာဂေဒသေပါင္းႏိုင္ေရးပဲ။
ရခိုင္ျပည္အေနနဲ႔လည္း သူကိုယ္တိုင္က အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ ခဏခဏ ေျပာင္းဖူးခဲ့တဲ႔ ေဒသပဲ ၊ အဂၤလိပ္ အသိမ္းမခံရခင္ကတည္းက ဗမာဘုရင္ေတြရဲ႔ အသိမ္းခံရတယ္။ အဂၤလိပ္ေအာက္ေရာက္ေတာ့လည္း သီးျခား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမရတဲ႔ ေဒသျဖစ္တယ္။ (ခ်င္း ၊ ကခ်င္ ၊ ရွမ္း ၊ ကရင္နီက သီးျခား အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေဒသႏၱရ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ အျပည့္အ၀ မဟုတ္ေတာင္ ပံုစံတမ်ဳိးနဲ႔ ဆက္ရိွ) လြတ္လပ္ေရးရတာေတာင္ ခ်က္ျခင္း ျပည္နယ္မရပဲ ေနာက္ပိုင္းမွ ရတဲ႔ ကိစၥျဖစ္တယ္။
(၄) စစ္ေအးအလြန္အႏၱရာယ္က အၾကမ္းဖက္၀ါဒ အႏၱရာယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ လစ္ဘရာယ္လစ္ဇင္ စတင္ အားနည္းတာလည္း ၉-၁၁ လို တိုက္ခိုက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္သတဲ႔ ။ သမၼတဘုရွ္က စစ္ေရးပါ၀ါနဲ႔ လစ္ဘရယ္ အယူအဆ စပ္ၾကားက်င့္သံုးမႈ ( နီယိုကြန္ အယူအဆ ) ကို ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးမွာ အားျပဳလာခဲ့သလို အီရတ္ စစ္ပြဲ ကာလေလာက္မွာကတည္းက တခ်ဳိ႕တိုက္ခိုက္မႈေတြက ဥေရာပနဲ႔ တျခားေဒသေတြမွာ တန္ျပန္တိုက္ခိုက္မႈအခ်ဳိ႕ စျဖစ္လာတယ္။
အခု ေမာင္ေတာ ျပႆနာက ႏွစ္ေပါင္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာက ျပႆနာက ဖံုးမႏိုင္ဖိမရ ေပၚလာ ၊ ေရာဂါက သက္တမ္းၾကာလာေတာ့ တျခားပိုးေတြလည္း ၀င္ခ်င္၀င္လာ ( သို႔မဟုတ္ ) ၀င္ေရာက္ေနေလာက္တာလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္တဲ႔ အေနအထားမ်ဳိးကို ေတြ႔ရတယ္။ အၾကမ္းဖက္၀ါဒကလည္း လူထုနဲ႔ အစိုးရအၾကား ယံုၾကည္မႈ အားမေကာင္းတဲ႔ ႏိုင္ငံေတြ ၊ ဗယုတ္သုတ္ခေတြျဖစ္ေနတဲ႔ ေဒသေတြကိုပဲ ဦးတည္စည္းရံုးေလ့ရိွတယ္။
(၅) ေျပာရရင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ မရိုးသားမႈေတြက တဆင့္ျမစ္ဖ်ားခံလာျပီးတဲ႔ ေနာက္မွာေတာ့ ဖုန္းမႏိုင္ဖိမရျဖစ္လာတဲ႔ အေျခေနပါ။ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔လည္း ဒီကိစၥကို တာ၀န္ယူေျဖရွင္းဖို႔ စမတ္ ေပၚလစီ မရိွခဲ့ပါ။ အခုလတ္တေလာကိစၥက -
စစ္တပ္လည္းတုိးခ်ထားတယ္၊ ကုလအတြင္းေရးမႉးေဟာင္းကလည္း ႏုိင္ငံသားစစ္ေဆးမႈခံဖုိ ့တုိက္တြန္းတယ္၊ (ဒါေပမယ့္ တျပိဳင္တည္းမွာလဲ အဲဥပေဒ ကုိေတာ့ ေရရွည္မွာ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးဖုိ ့ေျပာထားတယ္)။ လႊတ္ေတာ္ကလည္း အရမ္းၾကီး မလုပ္ဖုိ ့၀ုိင္းျပီးေတာင္ ကန္ ့ကြက္မဲေပးလုိက္ေသးတယ္။ အဲဒီလုိ အေျခအေနေတြၾကားထဲက ကမ္းရုိးတန္း ကမ္းေျမွာင္ေဒသတခုလုံး မွာ တညတည္းျပဳိင္တူ လႈပ္ရွားျပလုိက္တာကေတာ့ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ဘာမွမႈေတာ့ဆိုျပီး ျဖဲ ျပလုိက္တာပဲ။ တပ္ကုိေရာ၊ လႊတ္ေတာ္ကုိေရာ၊ (ရခုိင္ဆုိရင္ ေ၀လာေ၀း) ၊က်န္သူေတြေရာ လံုးဝကုိ အရာကုိ မသြင္းဘူးဆုိတဲ ့သေဘာပါပဲ။ ယံုၾကည္မႈ လံုး၀ မရိွေတာ့တဲ႔ အေနအထားမ်ဳိးလည္း ေဆာင္ေနတယ္။
စာေရးသူရဲ႕ သူငယ္ခ်င္း ရခိုင္ ေမာ္ဒရိတ္တဦးကေတာ့ - ခုလုိ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနမ်ဳိးမွာ အခ်ိန္ကုိက္ လုပ္လုိက္တာကေတာ ့တခုခုအတြက္ ေဖာင္ဖ်က္အေနအထားမ်ဳိးလားလုိ ့ေတာင္ ထင္ရတယ္။ ေထာက္လွမ္းေရး ဆုိတာ ရွိေသးရဲ ့လားလုိ ့ေမးရမယ္။ အေျဖာင့္အတုိင္း ဆုိရင္ ကီလုိမီတာ ၇၀ ေလာက္ရွိမယ့္ ေဒသ တေလွ်ာက္မွာ ဘာေခတ္မီလက္နက္ပစၥည္းေတြ မပါဘဲ တျပိဳင္တည္း ထၾကြႏုိင္တဲ့အားကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ျဖင့္ ဒါဟာ သာမန္ အုံၾကြမႈေတာ့ ေတာ ့မဟုတ္တာ ထင္းေနပါတယ္။ လုံၿခံဳေရး က်ဳိးေပါက္မႈကုိ ေသခ်ာမတြက္ဘဲ စိတ္ခံစားမႈနဲ ့ အစြန္းေရာက္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ နဲ ့ပဲ တုံ ျ့ပန္ေနလို ့ကေတာ့ အေျဖမရႏုိင္ဘူး။
အေရွ ့ပါကစၥတန္(ယခု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္)၊ အေနာက္ပါကစၥတန္ ကေန ယခု ေနာက္ထပ္ (...... ေဒ့ရွ္)တခု ေဖာ္မလာပါေစနဲ႔လို႔ဘဲ ေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ပါေတာ့တယ္။ ‘ လို႔ သံုးသပ္ထားတာ သတိထားမိတယ္။
(၆) ႏိုင္ငံရဲ႕ အေနထားကေတာ့ ဒီမိုကရက္တိုက္ေဇးရွင္းသြားေနတာဆိုေပမဲ႔ ဒီရခိုင္လို အေရးနဲ႔ တိုင္းရင္းသားအေရး ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးေတြကို ေအာင္ျမင္စြာ မကိုင္တြယ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ဒီမိုကရက္တိုက္ေဇးရွင္းအတြက္ လမ္းေခ်ာ္ႏိုင္တဲ႔ အႏၱရယ္အျဖစ္ ရိွေနယံု သာမက အစိုးရအတြက္ပါ အထိနာႏိုင္တဲ႔ ကိစၥျဖစ္တယ္။ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ စိုးရိမ္မႈကိုလည္း နားလည္ေပးၾကဖို႔ လိုသလို တဘက္မွာလည္း ျပႆ နာက ေျဖရွင္းမႏိုင္ပဲ ပိုပိုရွဳပ္ေထြးလာေနတာေတြက ဘာေၾကာင့္ဆိုတာ ျပန္သံုးသပ္သင့္တယ္။
ရွဳပ္ေထြးေပြလီလွတဲ႔ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး က်ားကြက္ေတြအေၾကာင္းလည္း သိဖို႔ လိုသလို အမ်ဳိးသားေရးသတိနဲ႔အတူ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးကိုလည္း ေလးစားလိုက္နာဖို႔ လိုတယ္။ ျဗိတိသွ်က အယ္လဆတ္နဲ႔ ေလာရိန္းနယ္ကို ဟစ္တလာကို ေပးဖို႔ သေဘာတူတဲ႔ ကိစၥမ်ဳိး၊ ဂရိတ္ပါ၀ါေတြအၾကား ေခ်ာ့ျမဴျပီး နယ္ေျမေပးတဲ႔ ကိစၥမ်ဳိးေတြက အမ်ဳိးသားေရးအတြက္ သတိထားရမယ့္ကိစၥျဖစ္တယ္။ အသိအမွတ္ျပဳသြားလာခြင့္နဲ႔ အျခား သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ႔ အခြင့္အေရးေတြကလည္း နယ္ေျမတည္ျငိမ္ေရး စြမ္းေဆာင္မႈေတြနဲ႔ အတူ အရင္ကတည္းက လုပ္ရမဲ႔ ကိစၥေတြျဖစ္တယ္လို႔ ပဋိပကၡ ေျဖရွင္းမႈဆိုင္ရာ က်ြမ္းက်င္သူတခ်ဳိ႕က စာေရးသူကို ေျပာတယ္။
သေဘာက စံႏႈန္းအေျချပဳ မဟုတ္ရင္ေတာင္ ပကတိၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ႔ အေျခအေနေတြထက္ တိုးတက္မႈ ရိွႏိုင္တဲ႔ အေနအထားမ်ဳိး ဖန္တီးေပးထားဖို႔ပါ။ ကက္ရွ္မီးယားကေတာ့ Conflict sensitive Resolution သေဘာအရ ၾကည့္ရင္ အိႏိၵယ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေနရူးတခ်က္ မွားခဲ့တာနဲ႔ အိႏိၵယ ဖက္ဒရယ္မွာ အျမင့္ဆံုး အဆင့္ ေပးထားတဲ႔ ေဒသျဖစ္တာေတာင္ အခုထိ ရွင္းမရေတာ့တဲ႔ အေျခအေနပါ။ အဇၨေရး-ပါလက္စတိုင္းျပႆနာ ဆိုရင္လဲ သိၾကားမင္းဆင္း ေျဖရွင္းေတာင္ မရႏုိင္ေတာ့တဲ့ ကမၻာဆံုးတိုင္ တည္မယ့္ျပႆနာ ျဖစ္သြားတယ္။
Ref; The Next 100 Years
ခရက္ဒစ္- ေပးပို႔သူ
Khun Gamani
No comments:
Post a Comment