၁၅ ႏွစ္အတြင္း အဆိုးရြားဆံုး မိုးေခါင္မႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္လပ္မႈမွာ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ေန

၁၅ ႏွစ္အတြင္း အဆိုးရြားဆံုး မိုးေခါင္မႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည့္
ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္လပ္မႈမွာ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ေန

ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ ၁၅ ႏွစ္ေက်ာ္ ကာလအတြင္း အျပင္းထန္ဆံုး မိုးေခါင္မႈႏွင့္ ၾကံဳေတြ႕ေနရစဥ္ ဆိုးဆိုးရြားရြားစားနပ္ ရိကၡာျပတ္လပ္မႈႏွင့္လည္း ရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားကေလးမ်ား ငတ္မြတ္မည့္ေဘးမွ ေရွာင္လႊဲႏိုင္ရန္အတြက္ ျပည္ပမွ အစားအစာမ်ားအေရးေပၚ ေပးပုိ႔ၾကရန္လည္း ကုလသမဂၢက ေဆာ္ၾသခဲ့သည္။

ယခင္ကတည္းက အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့မႈမ်ား က်ယ္ျပန္႔စြာ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ ယခုႏွစ္၏ ပထမ ေျခာက္လအတြင္း မိုးရြာသြန္းမႈမွာ လြန္စြာနည္းပါးခဲ့သျဖင့္ ႏိုင္ငံ၏ အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္ေသာ စိုက္ပ်ဳိးေရးသီးႏွံ ရိတ္သိမ္းႏိုင္မႈအေပၚ ဆိုးဆိုးရြားရြား ထိခိုက္မႈ ရွိခဲ့သည္ဟု ကုလသမဂၢ၏ စားနပ္ရိကၡာႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရး အဖြဲ႕အစည္း (FAO) ၏ အစီရင္ခံစာထဲတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ယခုႏွစ္ ဧၿပီလမွ ဇြန္လအတြင္း စိုက္ပ်ဳိးေရး အဓိက လုပ္ကိုင္သည့္ ေဒသအခ်ဳိ႕တြင္ မိုးရြာသြန္းမႈသည္ ပ်မ္းမွ်ႏႈန္းထားထက္ ရာခုိင္ႏႈန္း ၅၀ ေက်ာ္ က်ဆင္းခဲ့သည္။

ထိုသို႔ ရာသီအလိုက္ မိုးရြာသြန္းမႈမ်ား က်ဆင္းေနသျဖင့္ ေျမာက္ကိုရီးယား လူဦးေရ အမ်ားစု၏ စားနပ္ရိကၡာ လံုျခံဳမႈ အေျခအေနကို လ်င္ျမန္စြာ ဆိုးရြားလာေစႏိုင္သည္ဟု FAO ၏ တ႐ုတ္ႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္သူ ဗင္းဆင့္မာတင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ လယ္သမားေတြကို ပံ့ပိုးဖို႔၊ ေန႔စဥ္ စားသံုးမႈ ပမာဏ ေလွ်ာ့ခ်ခိုင္းတာမ်ဳိး အစရွိတဲ့ အစိုးရရဲ႕ မလိုလားအပ္တဲ့ ေျဖရွင္းမႈေတြ မထြက္လာေစဖို႔အတြက္ အေရးေပၚ ၾကား၀င္ေျဖရွင္းေပးမႈ လိုအပ္ေနပါတယ္” ဟု မာတင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ား အတြင္းက ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ အငတ္ေဘးဆိုက္မႈႏွင့္ မၾကာခဏ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ ‘ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းတဲ့ မတ္လ’ ဟု ေခၚဆိုၾကေသာ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ အလယ္ပိုင္းမွ ေႏွာင္းပိုင္းကာလအတြင္း လူေပါင္းေထာင္ႏွင့္ခ်ီၿပီး အငတ္ေဘးဆိုက္မႈေၾကာင့္ ေသေက်ခဲ့ရသည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ အေျခအေနေကာင္းမြန္သည္ ႏွစ္မ်ားတြင္မူ လူဦးေရ၏ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ကုလသမဂၢ၏ အာဟာရ မျပည့္၀ဟု သတ္မွတ္ခံရသည့္ စာရင္းထဲတြင္ ပါ၀င္ေနေသးသည္။

ယင္းကဲ့သို႔ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္လပ္ရျခင္းသည္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ညံ့ဖ်င္းျခင္းေၾကာင့္လည္း ပါ၀င္သည္ဟု က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အျပစ္တင္ခံေနရသည္။ ေ၀ဖန္သူမ်ားကလည္း အစိုးရသည္ တိုင္းျပည္ဘ႑ာမ်ားကို ႏ်ဴကလီးယားႏွင့္ ဒံုးက်ည္စီမံကိန္းမ်ားအတြက္သာ အသံုးျပဳေနသျဖင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးက႑ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို ထိခိုက္နစ္နာေစေၾကာင္း ေထာက္ျပလ်က္ ရွိသည္။

ေျမာက္ကိုရီးယားသို႔ ပံ့ပိုးေနသည့္ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီမ်ားအနက္ အမ်ားစုမွာ ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္ အေမရိကန္တို႔မွ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ ဒံုးက်ည္အစီအစဥ္မ်ားေၾကာင့္ တင္းမာမႈမ်ား ျမင့္တက္လာျခင္းႏွင့္အတူ ထိုျပည္ပ အကူအညီမ်ားမွာလည္း ၿပီးခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ အတြင္းက စိုးရိမ္ဖြယ္ ေလ်ာ့က်လာခဲ့သည္။

ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ မၾကာခဏ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ေရႀကီးမႈ၊ မုိးေခါင္မႈတို႔အျပင္ ေျမဆီလႊာ၊ မ်ဳိးေစ့၊ ေျမၾသဇာႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးသံုး ကိရိယာမ်ား၏ အရည္အေသြး ညံ့ဖ်င္းျခင္းတို႔မွာလည္း အျပစ္တင္ရမည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားထဲတြင္ ပါ၀င္ေနသည္။

အမ်ဳိးသမီးမ်ား၊ ကေလးမ်ား၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားသည္ စားနပ္ရိကၡာ ရွားပါးမႈအတြက္ ခုခံအား အနည္းဆံုးသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အာဟာရဓာတ္ မျပည့္၀ျခင္းသည္ မိခင္ႏွင့္ကေလး ေသဆံုးမႈမ်ား၏ အဓိက အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ေနသည္။ အသက္ ငါးႏွစ္ေအာက္ ေျမာက္ကိုရီးယား ကေလးငယ္ ၂၈ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ႀကီးထြားမႈ ရပ္တန္႔ေနၾကသည္ဟု သိရသည္။

Eleven Media Group