ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ရမည့္ ျပင္းထန္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး အႏၲရာယ္

ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ရမည့္ ျပင္းထန္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး အႏၲရာယ္

ရန္ကင္း ကေလးေဆး႐ုံသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ခ်ိန္ တကၠစီယာဥ္ေမာင္းျဖစ္သူ ျပန္အမ္းသည့္ ေငြငါးရာက်ပ္ကိုပင္ မယူနိုင္ဘဲ ကားေပၚမွ ေရးႀကီးသုတ္ျပာ ဆင္းေျပးခဲ့ၿပီးေနာက္ ေဆး႐ုံဝန္းအတြင္း ေရာက္ရွိခဲ့ခ်ိန္က ပထမဆုံး ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရသည့္ ျမင္ကြင္းသည္ ျပင္ပ ေဆး ကုသေဆာင္အတြင္းရွိ ေမြးကင္းစမွ အသက္ဆယ္ႏွစ္ေအာက္ ကေလး အ႐ြယ္စုံမ်ားပင္ ျဖစ္သည္ဟု မခင္ေလး က ျပန္လည္ ေျပာ ျပသည္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္နိုင္ေျခ ရွိသည္ဟု မိသားစုဆရာဝန္၏ ေျပာဆိုၫႊန္ၾကားမႈျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ရန္ကင္း ကေလးေဆး႐ုံႀကီးသို႔ အဘြားျဖစ္သူႏွင့္အတူ ေရာက္ရွိေနသည့္ သားငယ္ကို ေတြ႕ရွိရန္ သူ႕အေနႏွင့္ မည္သို႔ရွာေဖြရမွန္းပင္မသိ၊ ျပင္ပေဆးကုသေဆာင္ တခုလုံး ကေလးငယ္မ်ား၊ အုပ္ထိန္းသူ မိဘမ်ားႏွင့္ ျပည့္ေနသည္ဟု မခင္ေလး(အမည္လႊြဲ) က ဆိုသည္။

“က်မ ေမးၾကည့္ေတာ့ တုပ္ေကြးျဖစ္လို႔ အဖ်ားႀကီးၿပီး ေရာက္လာတဲ့ ကေလးေတြ အမ်ားဆုံးပဲ။ အဲဒီအထဲမွာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္တဲ့ ကေလးေတြလည္း ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြဆို အပူအရမ္းႀကီးလို႔ အေရးေပၚခန္းထဲ ေခၚသြားတာေတြေတာင္ ေတြ႕ရ တယ္။ သူတို႔ကိုေတြ႕ေလ က်မသားအတြက္ စိတ္ပူေလပဲ”ဟု မခင္ေလးက ေျပာသည္။

ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲခ်ိန္ အထူးသျဖင့္ ယခုလို မိုးရာသီ ကာလအတြင္း မၾကာခဏဆိုသလို မိုး႐ြာလိုက္၊ ေနပူလိုက္ ျဖစ္ေနခ်ိန္၌ ေရဝပ္ေနေသာ ေရေျမာင္း၊ ေရအိုင္ခြက္မ်ားအတြင္း ေပါက္ပြားေနသည့္ ပိုးေလာက္လန္းမ်ားမွတဆင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ျခင္မ်ားေၾကာင့္ မခင္ေလးတို႔ ေနထိုင္သည့္ ေျမာက္ဥကၠလာပ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ကေလးငယ္မ်ား ဖ်ားနာလာၾကၿပီး ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ေတြ႕ရွိေၾကာင္း ၾကားေနရသည္ဟုလည္း သူက ဆက္ေျပာသည္။

ထိုသို႔သတင္းစကားမ်ား ၾကားသိေနရခ်ိန္တြင္ မခင္ေလး၏ အသက္ သုံးႏွစ္အ႐ြယ္ သားငယ္ေလး အပါအဝင္ အိမ္နီးခ်င္း မိသားစု တခ်ိဳ႕မွ ကေလးငယ္မ်ား ဆက္တိုက္ဆိုသလို ဖ်ားနာလာၾကၿပီး ရပ္ကြက္ အတြင္းမွ ကေလးငယ္ တဦးတြင္ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး လကၡဏာ ေတြ႕ရွိရသည္ဟု ၾကားသိရေၾကာင္း၊ ထို႔ေနာက္ သားငယ္အား ရန္ကင္းကေလး ေဆး႐ုံသို႔ တင္ပို႔ထား ရၿပီဟု အိမ္ရွိမိခင္ႀကီးက ဖုန္းဆက္ အေၾကာင္းၾကားလာခ်ိန္တြင္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား အထြဋ္အထိပ္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ရေၾကာင္း မခင္ေလး က ရွင္းျပသည္။

“သားေလးလည္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္တယ္လို႔ ဖုန္းရေတာ့ က်မဘာကိုမွ မေတြးနိုင္ေတာ့ဘူး။ အလုပ္ေတြပစ္ထားၿပီး တန္းေျပး လာတာ။ ခဲမွန္ဖူးတဲ့ စာသူငယ္လိုပါပဲ။ သမီးႀကီးတုန္းကလည္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္တာ ေဆး႐ုံအတင္ျမန္လို႔ အသက္ေဘး က သီသီေလး လြတ္ေျမာက္ခဲ့တာ။ အဲဒီတုန္းက သမီးႀကီးအျဖစ္အပ်က္ကို ျပန္သတိရၿပီး သားေလးအတြက္ အရမ္းစိတ္ပူခဲ့ရတယ္”ဟု မခင္ေလးက ေျပာသည္။

အလားတူ မဂၤလာဒုံၿမိဳ႕နယ္မွ ရန္ကင္း ကေလးေဆး႐ုံသို႔ လာေရာက္သည့္ မျဖဴျဖဴကလည္း သူ၏ ၂ ႏွစ္အ႐ြယ္ သားငယ္သည္ လည္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္နိုင္ေျခရွိသည္ဆိုသျဖင့္ ေဆး႐ုံတြင္ ေသြးေဖာက္စစ္ေဆးရန္ ေစာင့္ဆိုင္းေနေၾကာင္း ေျပာဆို သည္။

“ကေလးက ဖ်ားတာဖ်ားတယ္ လုံးဝမမွိန္းဘူး။ အဖ်ားႀကီးတဲ့အခ်ိန္ေလာက္ပဲ အဖ်ားရွိန္နဲ႕ မွိန္းတာ။ က်န္တဲ့အခ်ိန္ဆို ေဆာ့ေနတာ ပဲ။ က်မတို႔ေနတဲ့ ဝန္ထမ္းလိုင္းခန္းမွာလည္း ကေလးေတြ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္လို႔ ေဆး႐ုံမွာ တင္ထားရတဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီး ပဲ။ ညေနပိုင္းဆို ကေလးက ျပန္ျပန္ဖ်ားေနလို႔ ဆရာဝန္က ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္နိုင္ေျခရွိတယ္ဆိုၿပီး ေသြးေဖာက္စစ္ခိုင္းလို႔ပါ” ဟု လည္း မျဖဴျဖဴက ဆိုသည္။

ယခုလို ရာသီခ်ိန္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ အႏွံ႕အျပား ရာသီေပၚ တုပ္ေကြးဖ်ားနာ ျဖစ္ပြားမႈႏွင့္အတူ ကေလးငယ္မ်ား၏ အသက္အႏၲရာယ္ ကို အႀကီးအက်ယ္ ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည့္ ျခင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေသာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း သိသိသာသာ ျပန္ လည္ျမင့္တက္လာေနသည္ဟု က်န္မာေရး ဝန္ႀကီးဌာနကလည္း ထုတ္ျပန္ထားသည္။

ယခုႏွစ္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းသည္ ၃ ႏွစ္အတြင္း ျပန္လည္ျမင့္တက္လာျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း အျမင့္ ဆုံးျဖစ္သည့္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားသူဦးေရ ၄,၉၄၈ ဦးအထိရွိခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းႏွစ္မ်ားျဖစ္သည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အထိ ျဖစ္ပြားႏႈန္း ေလ်ာ့က်ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

သို႔ေသာ္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္ ျမင့္တက္လာၿပီးေနာက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားသူဦးေရ ၂၀,၀၀၀ အထိ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း အျမင့္ ဆုံး ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္စာရင္းကို ေက်ာ္လြန္၍ ေသဆုံးသူ ၈၃ ဦး အထိ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေၾကာင္း က်န္မာေရး ဝန္ႀကီးဌာန ၏ မွတ္ တမ္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈသည္ ယခင္က အသက္ ၁၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားတြင္သာ အဓိက ျဖစ္ပြားသည္ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရၿပီး ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္ ကေလးမ်ားသာမက အ႐ြယ္ႀကီးရင့္သူမ်ားပါ ျဖစ္ပြားလာသည္ကို ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း က်န္းမာေရး ဦးစီး ဌာနမွ ဆရာဝန္မ်ားႏွင့္ အေထြေထြ ေရာဂါကု ဆရာဝန္မ်ားက ေျပာဆိုသည္။

က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ယခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၀ ရက္အထိ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ လူဦးေရသည္ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ အားလုံးတြင္ ၄၉၉ ဦးအထိ ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။

ဇူလိုင္ ၁၉ ရက္ (တရက္စာ)စာရင္းအရ ဗဟိုအဆင့္ ျပည္သူ႕ေဆး႐ုံႀကီးမ်ား၊ တိုင္းေဒသႀကီး၊ ျပည္နယ္ကုသေရး ဦးစီးဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ မႈေအာက္ရွိ ျပည္သူ႕ေဆး႐ုံမ်ားႏွင့္ ပုဂၢလိက ေဆး႐ုံမ်ားတြင္ တက္ေရာက္ကုသခဲ့သည့္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူဦးေရ ၅၂၇ ဦးအထိရွိခဲ့ေၾကာင္း က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာနက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားအလိုက္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းကို ၾကည့္ ပါက တရက္ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း စာရင္းတြင္ ဧရာဝတီတိုင္းမွ ၁၁၄ ဦးႏွင့္ အမ်ားဆုံး ျဖစ္ပြားေနၿပီး စစ္ကိုင္းတိုင္းက ဒုတိယ အမ်ားဆုံးအျဖစ္ ၁၀၉ ဦး ျဖစ္ပြား ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ယခင္ႏွစ္မ်ားက ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းမရွိသည့္ ခ်င္းျပည္နယ္၌ယခုႏွစ္တြင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ပြားမႈနယ္ေျမ တြင္ ပါဝင္လာၿပီး တရက္တာ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားသူ ႏွစ္ဦး ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။

ရန္ကင္း ကေလးေဆး႐ုံႀကီး၌ ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္းရွိ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွ လာေရာက္ကုသေနသည့္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားေန သူမ်ားအျပင္ ပဲခူးတိုင္း၊ ဧရာဝတီတိုင္းတို႔မွ လူနာကေလးငယ္မ်ားလည္း တက္ေရာက္ကုသမႈ ခံယူေနေၾကာင္း ရန္ကင္းေဆး႐ုံအုပ္ ေဒါက္တာ သင္းသင္းေအး က ဧရာဝတီကို ေျပာသည္။

“ေဆး႐ုံမွာ အထူးၾကပ္မတ္ ကုသေဆာင္ရွိေတာ့ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္ကလြဲတဲ့ လူနာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အခု တရက္ကို ၂၅ ဦး ေလာက္ တက္ေရာက္ကုသတာ ေတြ႕ရတယ္။ လူနာအေဟာင္းနဲ႕ အသစ္ေပါင္းရင္ လူနာ တရာေလာက္ပဲ ရွိေတာ့တယ္။ လဆန္း ရက္ က ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ တက္တဲ့သူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမွ မဟုတ္ပါဘူး တုပ္ေကြး အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ေရာက္လာတာေတြလည္း ေတြ႕ရပါတယ္”ဟု ေဒါက္တာ သင္းသင္းေအးက ဆိုသည္။

ရန္ကင္းေဆး႐ုံႀကီးက ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါအတြက္ လိုအပ္သည့္ေသြးမ်ား အခ်ိန္မီရရွိနိုင္ရန္ ေသြးလႉဒါန္းမႈမ်ား ေဆာင္႐ြက္ ေနသည့္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အစိုးရ၏ ေဆး ဝါး ေထာက္ပံ့မႈသည္လည္း လက္ရွိအခ်ိန္ထိ လုံေလာက္မႈရွိေနေၾကာင္းလည္း ၎က ေျပာျပသည္။

က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို အရွိန္အဟုန္ျမႇင့္ ေဆာင္႐ြက္ေနေၾကာင္းႏွင့္ လာမည့္ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းကို ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေလွ်ာ့ခ်နိဳင္ရန္ ေမွ်ာ္မွန္းထားေၾကာင္း က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ သတင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။

သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္ေဒသခံမ်ားက ၿမိဳ႕နယ္က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာနမ်ားအေနျဖင့္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားနိုင္သည့္ ျခင္က်ားေပါက္ဖြားမႈ ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္းတြင္ ၿမိဳ႕နယ္အလိုက္ ေဆးျဖန္းျခင္း ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ား၌ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ အားနည္းေနေသးေၾကာင္း ေျပာဆိုၾကသည္။

ဒဂုံၿမိဳ႕သစ္ အေရွ႕ပိုင္းၿမိဳ႕နယ္ (၈) ရပ္ကြက္ေန ျပည္သူတဦးက “က်မတို႔ ရပ္ကြက္မွာ ျခင္ေဆးလာမဖ်န္းတာ ေတာ္ေတာ္ၾကာၿပီ။ အရင္ကဆို တႏွစ္တခါေလာက္ ေတြ႕ရေသးတယ္။ အခု တႏွစ္တခါေတာင္ လာမဖ်န္းေတာ့ဘူး။ အခုလို ရာသီအကူးအေျပာင္းဆို ကေလးေတြအတြက္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး အႏၲရာယ္က ရွိေနေတာ့ မွန္မွန္ေလး လာဖ်န္းေစခ်င္တယ္”ဟု ေျပာဆိုသည္။

တခ်ိဳ႕ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ပရဟိတ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ဦးေဆာင္ၿပီး ေက်ာင္းမ်ား၊ ရပ္ကြက္မ်ားတြင္ ျခင္ေဆးဖ်န္းျခင္း၊ အမွိုက္ရွင္းလင္းျခင္းမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

“ျခင္ေဆးဖ်န္းစက္ တလုံးဝယ္ၿပီး ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းက ေက်ာင္းေတြမွာ လိုက္ဖ်န္းတာပါ။ ဖ်န္းရမယ့္ ေနရာေတြကမ်ားေတာ့ မနိုင္ မနင္း ေတာ့ ျဖစ္ရတယ္။ တခါတေလ ၿမိဳ႕နယ္စည္ပင္က ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ၿပီး လိုက္ဖ်န္းတာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီး ျခင္ေတြမခိုနိုင္ေအာင္ ေက်ာင္းေတြမွာ အမွိုက္ေတြ၊ ျမက္ေတြရွင္းတယ္”ဟု သန္လ်င္ ဖံြ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အသင္း မွ တာဝန္ရွိသူတဦးက ဆိုသည္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းကို ႏွစ္အလိုက္ၾကည့္ပါက သုံးႏွစ္တႀကိမ္ခန႔္ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ျမင့္တက္ၿပီး တခ်ိဳ႕ႏွစ္မ်ား၌ လူေသဆုံးမႈမ်ားပါ ေတြ႕ရွိရျခင္းသည္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါပိုး၏ အဖ်က္စြမ္းအားမ်ား ျပင္းထန္ျမင့္တက္လာျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ ကုသကာကြယ္ေရး အေျခအေနမ်ားကို ျပင္ဆင္ထားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေဆး႐ုံအုပ္ (အၿငိမ္းစား) ေဒါက္တာ ေအာင္ၾကည္ဝင္း က ေျပာဆိုသည္။

“ေသြးလြန္တုပ္ေကြး လကၡဏာေတြက သုံးႏွစ္တႀကိမ္ေလာက္မွာ ျပန္ၿပီးအျဖစ္မ်ားတာ ေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္ၿပီး အျဖစ္မ်ား႐ုံတင္ မဟုတ္ဘူး အေသအေပ်ာက္ပါ မ်ားလာတာက ရွစ္ႏွစ္၊ ဆယ္ႏွစ္ေလာက္ၾကာရင္ တႀကိမ္ တုပ္ေကြးပိုးရဲ႕ အဖ်က္စြမ္းအားက ပိုၿပီးျပင္းထန္အား မ်ားလာတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ျဖစ္ပြားမႈတင္ မဟုတ္ဘူး အေသအေပ်ာက္ပါ မ်ားနိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရာဂါျဖစ္မွ ေဆး႐ုံတင္ ကုသမႈထက္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈ လုပ္ထားတာက ပိုထိေရာက္တဲ့ ကာကြယ္မႈ ျဖစ္တယ္”ဟုလည္း ၎က ဆိုသည္။

က်န္းမာေရး ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းမ်ား၏ ေဝဖန္သုံးသပ္မႈမ်ားအရ ယခုႏွစ္တြင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းသည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတိုင္း ျမင့္တက္လာဖြယ္ ရွိေနေၾကာင္းႏွင့္ တုပ္ေကြးပိုး၏ အဖ်က္စြမ္းအား ပိုၿပီးျပင္းထန္လာမႈအေပၚ ေစာင္ၾကည့္ေလ့လာ၍ ကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား တိုးျမႇင့္ေဆာင္႐ြက္သင့္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း အႀကံျပဳ ေျပာဆိုၾကသည္။     ။

သူဇာ/ဧရာဝတီ