သမီးေမြးထားတဲ႔မိဘေတြ လူမႈကြန္ရက္အေၾကာင္းဘာေတြသိထားသင္႔သလဲ

သမီးေမြးထားတဲ႔မိဘေတြ လူမႈကြန္ရက္အေၾကာင္းဘာေတြသိထားသင္႔သလဲ

ဒီေခတ္ၾကီးမွာ သမီးမိန္းကေလးေမြးထားတဲ႔ အေဖ၊ အေမေတြ လူမႈကြန္ရက္သံုးစြဲတာနဲ႔ပတ္သက္ျပီး သိထားသင္႔တာေလးေတြ ရွိပါတယ္။

နည္းပညာတိုးတက္လာတာနဲ႔အမွ် ကမၻာၾကီးကလည္းပိုက်ဥ္းလာပါတယ္။ Facebook, Twitter, Instagram စတဲ႔လူမႈကြန္ရက္ေတြေပါမ်ားလာခ်ိန္မွာ ကမၻာေပၚကမိန္းကေလးငယ္ေလးေတြ လူမႈကြန္ရက္ရဲ႕ မေကာင္းတဲ႔အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈဒဏ္ေတြကိုခံေနရပါတယ္။ ညဘက္ေတြမွာအိပ္ေနရာကထျပီး သူ႕သူငယ္ခ်င္းေတြ ဘာေရးထားလဲသိခ်င္လို႔ Facebook ထသံုးတဲ႔မိန္းကေလးေတြလည္း မနည္းပါဘူး။ ဒီလိုလူမႈကြန္ရက္ေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႕ သံုးလာတာက ေကာင္းက်ိဳးရွိသလို ဆိုးက်ိဳးလည္းရွိပါတယ္။ လူမႈကြန္ရက္ေတြသံုးရင္း သူတို႕မွာ ပူပင္ေသာကေတြပိုမ်ားလာရသလို စိတ္ဖိစီးမႈေတြလည္းတိုးလာပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးပါဘူး။ ညအိပ္ခ်ိန္ေတြမအိပ္ဘဲ Facebook ထသံုးေတာ႔ အိပ္ေရးပ်က္ျပီး က်န္းမာေရးလည္းထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ လူမႈကြန္ရက္ေတြသံုးရင္း ဆယ္ေက်ာ္သက္ေကာင္မေလးေတြ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ အႏၱရာယ္ျပဳေစႏိုင္တဲ႔အထိျဖစ္ႏိုင္ေတာ႔ မိဘေတြသတိထားသင္႔တဲ႔အခ်က္ေလးေတြကိုေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

၁။ အျပိဳင္အဆိုင္မ်ားလာတာေတြ

အရင္ေခတ္ေတြတံုးက မိန္းကေလးေတြျပိဳင္ခ်င္ဆိုုင္ခ်င္ရင္ မဂၢဇင္းေတြထဲမွာအလွဓာတ္ပံုေတြပို႔ျပီး အေရြးခံရတဲ႔သူေတြပဲ ျပိဳင္ဆိုင္ခြင္႔ရၾကပါတယ္။ ဒီေခတ္မွာေတာ႔ စမတ္ဖုန္းေတြကလည္းေပါလာ၊ ဖိုတိုေရွာ႔လုပ္လို႔ရတဲ႔ ေဆာ႔ဖ္ဝဲလ္ေတြ၊ app ေတြကလည္းေပါလာေတာ႔ ဆယ္ေက်ာ္သက္မိန္းကေလးေတြ လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာ ဓာတ္ပံုေတြအျပိဳင္အဆိုင္တင္ၾကပါေတာ႔တယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြဆို အလွဓာတ္ပံုေတြတင္ျပီး နာမည္ေတြၾကီး၊ ေဖာ္လိုဝါေတြမ်ားလာေတာ႔ အခ်င္းခ်င္းအျပိဳင္အဆိုင္ ခြက္ေစာင္းခုတ္တဲ႔ထိျဖစ္လာၾကပါေတာ႔တယ္။ အျပင္မွာသာ ဖက္လွဲတကင္းေခၚေျပာေနေပမယ္႔ လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာ ကိုယ္႔ေဖာ္လိုဝါ ဘယ္ေလာက္မ်ားတယ္ဆိုျပီး ျပိဳင္ဆိုင္ေနၾကရေတာ႔ ေဒါသေတြ၊ ေလာဘေတြ၊ ေသာကေတြမ်ားလာရပါတယ္။ ဒါေတြက သူတို႔အေပၚေကာင္းတဲ႔အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြေတာ႔မဟုတ္ပါဘူး။

၂။ ဖိအားေတြ

ဆယ္ေက်ာ္သက္မိန္းကေလးေတြဟာ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔အဆက္အသြယ္ရဖို႔ လူမႈကြန္ရက္ကိုသံုးဖို႔လိုအပ္တယ္လို႔ ေတြးျပီးသံုးေနေပမယ္႔လည္း လူမႈကြန္ရက္ေတြကေပးတဲ႔ ဖိအားဒဏ္ေတြေၾကာင္႔ စိတ္ဖိစီးမႈေတြကိုလည္း ၾကံဳေတြ႕ေနရပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္မိန္းကေလးေတြခံစားေနရတဲ႔ဖိအားက သူတို႔အရြယ္အတြက္ေတာ႔ ခက္ခဲတဲ႔စိန္ေခၚမႈတစ္ခုပါပဲ။ မိဘေတြအေနနဲ႕ သူတို႔ေလးေတြကို ကိုယ္႔ကိုယ္ကိုယ္တန္ဖိုးထားတတ္လာေစဖို႔နဲ႕ ကိုယ္႔ေျခေထာက္ေပၚကိုယ္ရပ္ရဲတဲ႔သတၱိရွိလာေအာင္ တိုက္တြန္းအားေပးဖို႔လိုပါတယ္။

၃။ အႏိုင္က်င္႔တာေတြ

အႏိုင္က်င္႔တာေတြ (Bully လုပ္တာေတြ) က ကိုယ္ထိလက္ေရာက္လုပ္မွ အႏိုင္က်င္႔တာမဟုတ္ပါဘူး။ လူမႈကြန္ရက္ကိုသံုးျပီး အေကာင္႔တုေတြရဲ႕ေနာက္ကြယ္ကေန ဆယ္ေက်ာ္သက္မိန္းကေလးေတြကို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအႏိုင္က်င္႔ေနၾကတာေတြအမ်ားၾကီးပါပဲ။ ဥပမာေပးရရင္ ကိုယ္္တင္ထားတဲ႔အလွဓာတ္ပံုေအာက္မွာ ညစ္ညမ္းတဲ႔စကားလံုးေတြနဲ႔ သားေျပာမယားေျပာလာေျပာတာတို႔၊ သူတို႕ၾကိဳက္တတ္တဲ႔ အဆိုေတာ္အဖြဲ႔ပံုတင္ထားတာကို ေအာက္ကေန ရိုင္းပ်တဲ႔စကားလံုးေတြနဲ႔ဝင္ေရာက္ဆဲေရးတာတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔အဲဒီလို ဆိုင္ဘာဘူလီ (cyber bully) ေတြဟာ ဘာအေရးယူမႈမွ ျပဳလုပ္ျခင္းမခံရပါဘူး။ ဆယ္ေက်ာ္သက္လူငယ္ေလးေတြဟာ ကြန္ပ်ဴတာစခရင္ေနာက္မွာထိုင္ျပီး အေကာင္႔တုေတြနဲ႔ PA (Personal Attack) ေတြလုပ္ျပီး စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာေက်နပ္မႈကို ရွာေဖြၾကပါတယ္။ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုးတစ္ခ်က္ကေတာ႔ ဆယ္ေက်ာ္သက္မိန္းကေလးတခ်ိဳ႕ဆို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ အေကာင္႔တုေတြဖြင္႔ျပီး သူတို႔ရဲ႕သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕အေၾကာင္းကို အြန္လိုင္းေပၚမွာဖြင္႔ခ်ျပီး PA လုပ္တတ္ၾကတာပါပဲ။ ဒီအခ်က္က ကေလးေတြရဲ႕စာရိတၱကိုဆိုးရြားစြာပ်က္ဆီးေစႏိုင္တဲ႔အျပင္ ခံရတဲ႔ကေလးေတြအေနနဲ႕လည္း စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာထိခိုက္မႈ အမ်ားၾကီးျဖစ္ေစႏိုင္လို႔ မိဘေတြ သတိၾကီးစြာထားျပီး ကာကြယ္သင္႔ပါတယ္။

၄။ အေျပာအဆိုရိုင္းစိုင္းလာတာေတြ

လူမႈကြန္ရက္ရဲ႕သေဘာကိုက အေကာင္႔တုေတြနဲ႔ေျပာခ်င္သလိုေျပာလို႔ရေတာ႔ လူတိုင္းက ရိုင္းပ်တဲ႔စကားလံုးေတြကို သံုးခ်င္သလိုသံုးေနၾကပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးေတြအေနနဲ႕ အတုျမင္အတတ္သင္ရင္း သူတို႔ကိုယ္တိုင္လည္း ၾကမ္းတမ္းတဲ႔စကားလံုးေတြကိုသံုးႏႈန္းတတ္သြားပါတယ္။ တစ္ခါတေလ မိဘကိုေတာင္ ရိုင္းပ်တဲ႔အမူအရာ၊ ၾကမ္းတမ္းတဲ႔စကားလံုးေတြနဲ႕ ျပန္ေျပာတာေတြကိုေတာင္ ၾကံဳလာရတတ္ပါတယ္။

၅။ ေဆးေတြ၊ အရက္ေတြ

ဆယ္ေက်ာ္သက္လူငယ္ေတြက ေဆးေတြ၊ အရက္ေတြသံုးတဲ႔အေၾကာင္းကို လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာအျမဲလိုလိုေျပာေနၾကေတာ႔ အတုျမင္အတတ္သင္ဆိုသလို ဆယ္ေက်ာ္သက္မိန္းကေလးေတြလည္း လိုက္လုပ္မိတတ္ပါတယ္။ ေလ႔လာမႈတစ္ခုရဲ႕အဆိုအရဆိုရင္ လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာအခ်ိန္ျဖဳန္းေနတဲ႔ဆယ္ေက်ာ္သက္လူငယ္ေတြဟာ လူမႈကြန္ရက္သိပ္မသံုးတဲ႔လူငယ္ေတြထက္ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးႏိုင္ေျခ (၅) ဆပိုမ်ားပါတယ္တဲ႔။ ဒါေၾကာင္႔မိမိတို႔ရဲ႕သားသမီးေတြ ေဆးလိပ္ေသာက္ေန/ မေနသိရေအာင္ မိဘေတြအေနနဲ႔ ေသခ်ာစကားေျပာၾကည္႔သင္႔ပါတယ္။

၆။ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာခ်ိန္းေျခာက္မႈေတြ

အသက္ (၁၅) (၁၆) ဝန္းက်င္ေဟာ္မုန္းေျပာင္းလဲကာစ အသက္အရြယ္ေတြက ဆန္႕က်င္ဘက္လိင္ကိုေတာင္႔တတတ္ၾကပါတယ္။ လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာ အလွဓာတ္ပံုေလးေတြတင္ျပီး Like ေတြ comment ေတြနဲ႕သာယာေနတဲ႔ ဆယ္ေက်ာ္သက္မိန္းကေလးေတြကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာထိပါးေျပာဆိုမႈေတြ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာခ်ိန္းေၿခာက္မႈေတြကိုျပဳလုပ္လာႏိုင္ပါတယ္။ အံ႕ႀသစရာေကာင္းတာတစ္ခုက အဲဒီလို ထိကပါး ရိကပါး ေျပာဆိုၾကတာဟာ ဆယ္ေက်ာ္သက္အမ်ိဳးသားေတြတင္မကဘဲ အသက္အရြယ္ႀကီးရင္႔တဲ႔ အမ်ိဳးသားႀကီးေတြပါ ပါဝင္ေနတာပါပဲ။ Private Message ေတြထဲမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာထိပါးတဲ႔ပံုေတြ ပို႔ခံရတာကို မိဘကိုတိုင္မေျပာရဲလို႔ မ်ိဳသိပ္ထားရတဲ႔ဆယ္ေက်ာ္သက္မိန္းကေလးေတြလည္းအမ်ားၾကီးရွိႏိုင္ပါတယ္။ သားသမီးနဲ႕ပံုမွန္စကားေျပာေပးျခင္း၊ သူူတို႔ကိုဂရုစိုက္ေၾကာင္းေဖာ္ျပေပးျခင္းျဖင္႔ သားသမီးေတြအေပၚ လူမႈကြန္ရက္ရဲ႕ မေကာင္းတဲ႔အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြကို ေလွ်ာ႔ခ်ေပးႏိုင္ပါတယ္။

Source: Lifeasmama
Duwun