ျမန္မာတို႔၏ ထမင္းဝိုင္းတြင္ မရွိမျဖစ္ အရန္ဟင္းလ်ာတစ္ခုျဖစ္ေသာ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္၊ ငံျပာရည္မ်ားမွာ လူေပါင္းမ်ားစြာ၏ အသက္ေသြးေခြၽးမ်ားကို ရင္း၍ ကြၽန္ျပဳခံထားရသူမ်ားက မ်က္ရည္မ်ားျဖင့္ ထုတ္လုပ္ေနရသည့္ အေၾကာင္းကို The Voice သတင္းေထာက္ ခင္ျမတ္ျမတ္ေဝက ကြင္းဆင္းေထာက္လွမ္း ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ (အယ္ဒီတာ )
လြန္ခဲ့ေသာ သုံးလခန္႔က က်ားေဖာင္ေပၚ လွမ္းတက္ခဲ့သည့္ သန္မာေျခေထာက္တစ္စုံမွာ ယခုတြင္မူ က်ားေဖာင္ေပၚ လွမ္းတက္ရန္အတြက္ လူတစ္ေယာက္ အကူအညီယူေနရၿပီ ျဖစ္သည္။
အသက္ ၁၇ ႏွစ္ အ႐ြယ္ရွိ ေမာင္ေနလင္းထက္မွာ ဓႏုျဖဴၿမဳိ႕၊ က်ဳံေပ်ာ္ဇာတိ ကရင္လူမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး ယခင္က ပန္းရန္ဆရာအျဖစ္ အသက္ေမြးေနသူ ျဖစ္သည္။
ပန္းရန္ဆရာအျဖစ္ အလုပ္လုပ္ရန္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေတာ္သို႔ ဆင္းလာခဲ့ေသာ္လည္း လူပြဲစားမ်ားက က်ားေဖာင္သို႔ပို႔ကာ ေရာင္းစားျခင္း ခံလိုက္ရသည္။
က်ားေဖာင္ေပၚတြင္ ေရလုပ္သားအျဖစ္ သုံးလ လုပ္ကိုင္ခဲ့အၿပီးတြင္ သန္မာလွသည့္ လူငယ္တစ္ဦး အျဖစ္မွ ေအာက္ပိုင္းခ်ည့္သည့္ ဒုကၡိတတစ္ဦး ျဖစ္သြားခဲ့သည္။
မသန္စြမ္းေတာ့သည့္ သူ႔ေျခေထာက္မ်ားကို ၾကည့္ရင္း ကိုယ့္ဘဝကို ႏွေျမာမိေၾကာင္း တြဲေခၚလာသူလက္ကို ဆုပ္ကိုင္ထားရာမွ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ထိုင္ခုံေပၚ ထိုင္ခ်ရင္း ေျပာလိုက္သည္။
ရန္ကုန္ႏွင့္ မိုင္ ၅၀ ေက်ာ္ေဝးေသာ ဖ်ာပုံၿမဳိ႕အနီး ပင္လယ္ဝတြင္ ရွိေသာ က်ားေဖာင္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ လူေခၚပြဲစားမ်ားမွတစ္ဆင့္ ေရာင္းစားၿပီး ကြၽန္ျပဳခံေနရသူ အမ်ားအျပား ရွိေနၿပီး အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ကာ ေသဆုံးရသူမ်ားလည္း ဒုနဲ႔ေဒး ျဖစ္ေနသည္။
သို႔ေသာ္ ယင္းျဖစ္စဥ္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္မည့္သူ မရွိ။ အကူအညီေပးမည့္သူ မေတြ႔။ ကြၽန္ျပဳခံေနရသည့္ ျဖစ္စဥ္ကား ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနဆဲ။
ဧရာဝတီတိုင္းအတြင္းရွိ အဂၤလန္ က်ားေဖာင္လုပ္ငန္း ရာသီခြင္သည္ ၾသဂုတ္လအတြင္း လုပ္သားစုေဆာင္း၍ စက္တင္ဘာလမွ ဧၿပီလအထိ ခုနစ္လတာ ပင္လယ္ျပင္ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းခြင္ ဝင္ရျခင္း ျဖစ္သည္။
က်ားေဖာင္တစ္ေဖာင္တြင္ လူသုံးဦးသာ ရွိၿပီး ေဖာင္ေနာက္လိုက္ ႏွစ္ဦးႏွင့္ ေဖာင္ဦးစီးတို႔သာ လုပ္ကိုင္ၾကသည္။
ေရေသေရထ (ေရတက္ေရက်) ေပၚ မူတည္၍ ၆ နာရီျခားတစ္ခါ တစ္ေန႔ ေလးႀကိမ္ ပိုက္ခ် ပိုက္ဆြဲရသည္။ ရလာသမွ် ငါးအႀကီးေသးေပၚ မူတည္ၿပီး မွ်င္ ေ႐ြး၊ ငါးအႀကီးအေသးေပၚ မူတည္၍ ငါးခြဲ၊ ငါးေျခာက္လွန္း၊ ပုစြန္ေျခာက္လွန္း၊ ငါးဆားႏွယ္ လုပ္ရသည့္ လုပ္ငန္းခြင္ ျဖစ္သည္။
ေမာင္ေနလင္းထက္မွာ လြန္ခဲ့သည့္ရွစ္လက ေမြးရပ္ေျမ စြန္႔ခြာ၍ ဦးေလးျဖစ္သူ အဆက္အသြယ္ျဖင့္ ပန္းရန္လုပ္ရန္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္ေရာက္ၿပီး ငါးရက္ေျမာက္ေန႔တြင္ ပန္းရန္အလုပ္လုပ္ကိုင္ရာမွအျပန္ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ ထိုင္ခ်ိန္တြင္ သူကပ္လ်က္ ေဘးခုံဝိုင္းမွ အသက္ ၅၀ ခန္႔ရွိ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ စားပြဲထိုးအလုပ္ လူလိုေနေၾကာင္း ေမာင္ေနလင္းထက္ကို စကား အစခ်ီခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ပြဲစားအမ်ဳိးသမီး ေခၚေဆာင္ရာ ဒဂုံၿမဳိ႕နယ္ ၆၇ ရပ္ကြက္ အတြင္းရွိ အိမ္တစ္အိမ္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။
ထိုအိမ္တြင္ အသက္ ၈၀ အ႐ြယ္ အဘြားအိုတစ္ေယာက္ႏွင့္ ၂၅ ႏွစ္ခန္႔ရွိ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးသာ ရွိသည္ဟု ေမာင္ေနလင္းထက္က ေျပာသည္။
“အဲေန႔က ထမင္းစားတာအစ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္း အကုန္ဝယ္ေပးထားတာ ကြၽန္ေတာ့္ကို အျပင္ေတာင္ ထြက္မထိုင္ခိုင္းဘူး၊ လိုေလေသးမရွိေအာင္ ထားတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္စိတ္ထဲ အားနာမိတယ္။ အလုပ္လည္း ရွာေပး စားစရာပါေပးလို႔ ေက်းဇူးေတြတင္ေနမိတယ္” ဟု ေျပာသည္။
မနက္မိုးလင္းလင္းခ်င္း ပြဲစားအမ်ဳိးသမီးႏွင့္အတူ အငွားကားျဖင့္ ဒလဆိပ္ကမ္းကို မနက္ ၈ နာရီတြင္ စတင္ထြက္လာခဲ့သည္။
ဒလတစ္ဖက္ကမ္း အေရာက္တြင္ လူ ၁၀ ေယာက္ ဆံ့ကားႏွင့္ ေလးနာရီခန္႔ ေမာင္းၿပီးေနာက္ ေန႔လယ္ ၁၂ နာရီတြင္ ၿမဳိ႕ေလးတစ္ၿမဳိ႕သို႔ ေရာက္သြားသည္။
ၿမဳိ႕အဝင္ဝတစ္ခုတြင္ ဖ်ာပုံၿမဳိ႕က ႀကဳိဆိုပါ၏ ဆိုေသာဆိုင္းဘုတ္ကို ေတြ႔သျဖင့္ ဖ်ာပုံၿမဳိ႕ထဲ ေရာက္ရွိေနၿပီကို သိလိုက္ရသည္။
ေရာက္ေရာက္ခ်င္း ဖ်ာပုံေစ်းအတြင္း ပြဲစားအမ်ဳိးသမီးက အဝတ္အစားႏွစ္စုံႏွင့္ ေစာင္တစ္ထည္ ဝယ္ၿပီး အိတ္ထဲထည့္ေပးသည္။
ဖ်ာပုံၿမဳိ႕ေပၚမွ ဆိုင္ကယ္ကယ္ရီတစ္စီးကို ႏွစ္ေသာင္းျဖင့္ ငွားရမ္းၿပီး ခရီးဆက္ခဲ့ရာ ညေန ၄ နာရီ တြင္ ေနာက္မီးေက်း႐ြာသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။
ေနာက္မီးေက်း႐ြာ ေရာက္ေရာက္ခ်င္းတြင္ အဂၤလန္က်ားေဖာင္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ အိမ္မ်ားကို တစ္အိမ္တက္ဆင္း အလုပ္သမား လိုလားဟု ပြဲစားအမ်ဳိးသမီး ေမးျမန္းရာ ေနာက္ဆုံးတြင္ အဂၤလန္ က်ားေဖာင္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦး၏ အိမ္တြင္ သူ႔ကို အပ္ႏွံခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
“တစ္လ တစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္းရမယ္ ေနစရိတ္ၿငိမ္းဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္လုပ္မယ္ေပါ့၊ အဝတ္ေတာင္မယူနဲ႔ အကုန္စရိတ္ၿငိမ္း ဘာမွမလိုဘူး၊ အလုပ္က ခ်က္ခ်င္းလိုတယ္ဆိုၿပီး ေခၚသြားတာ အခု ကြၽန္ေတာ္ ေအာက္ပိုင္းသာ ခ်ည့္သြားတယ္ ဘာမွမပို႔ႏိုင္ဘူး။ မိသားစုက ကြၽန္ေတာ္ ေသၿပီလို႔ေတာင္ ထင္ေနေလာက္ၿပီ” ဟု ေျပာရင္း ေမာင္ေနလင္းထက္ တစ္ေယာက္ အေဝးကို တစ္ခ်က္ၾကည့္ရင္း ေျပာသည္။
(ပံုစာ - ေသဆံုးသြားသည့္ ပိုင္ရွင္မဲ့ က်ားေဖာင္လုပ္သားမ်ားကို ျမႇဳပ္ႏွံရာ ေဒၚၿငိမ္းေက်းရြာသခ်ႋဳင္း)
ပင္လယ္လုပ္သားအျဖစ္ ေအာက္ပိုင္းခ်ည့္သည္အထိ အလုပ္လုပ္ကိုင္ရသူမ်ားမွာ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွ အသက္ ၅၀ ဝန္းက်င္ လူ႐ြယ္မ်ား ျဖစ္သည္။
အမာေက်း႐ြာေန ကိုဇင္ေမာင္ေမာင္လတ္က ဧရာဝတီတိုင္း၊ ဖ်ာပုံၿမဳိ႕နယ္အတြင္း ငါးဖမ္းရာသီခ်ိန္ က်ခ်ိန္တိုင္း လူကုန္ကူးခံေနရေၾကာင္း ေျပာသည္။
“ဒီေဒသမွာက ေရလုပ္ငန္းရာသီခြင္ခ်ိန္ဆို လူငါးေယာက္တစ္ဖြဲ႔ တစ္ခါတေလ ဘယ္ကလူေတြ ေခၚလာမွန္းမသိ က်ားေဖာင္လုပ္ငန္းရွင္ အိမ္ေတြမွာ လိုက္စပ္တယ္။ တစ္ေယာက္ပို႔ရင္ ငါးေသာင္းရတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆို အရက္ေတြမူးေအာင္တိုက္ၿပီး ဆြဲေခၚလာတာ ေတြ႔ဖူးတယ္။ တခ်ဳိ႕က် ေမြးခ်င္းအရင္းက ေခၚၿပီး လုပ္ငန္းရွင္အိမ္မွာ ေရာင္းစားတာေတြလည္း ရွိတယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ဧရာဝတီတိုင္းအတြင္းရွိ မွ်င္ငါးပိ အဓိက ထုတ္လုပ္ေနသည့္ ေနာက္မီးေက်း႐ြာသည္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ႏွင့္ အကြာအေဝး မိုင္ ၁၁၀ ခန္႔တြင္ တည္ရွိသည္။
ဖ်ာပုံၿမဳိ႕ေပၚမွ ေနာက္မီးသို႔ ေျပးဆြဲေနေသာ အေဝးေျပးကားသည္ နံနက္ ၆ နာရီ တစ္ႀကိမ္သာ ေျပးဆြဲသည္။ ေနာက္မီးသို႔ ဆိုင္ကယ္ကယ္ရီႏွင့္ သြားပါက တစ္ရက္ ႏွစ္ေသာင္းခြဲႏႈန္း ရွိၿပီး လမ္းခရီးတြင္ ဖုန္လိမ့္လိမ့္ထေနကာ အခ်ဳိ႕ေနရာမ်ားတြင္ လမ္းဟူ၍ သတ္မွတ္ခ်က္မရွိ ကြင္းျပင္ျဖတ္ေမာင္းရသည္။
ငါးခြဲ႐ုံ၊ ငါးသိုေလွာင္႐ုံမ်ား၊ ငါးလွန္းစင္မ်ားျဖင့္ ငါးညႇီနံ႔မ်ားျဖင့္ ထုံသင္းေနေသာ ထို႐ြာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားရွိ မိသားစု ထမင္းဝိုင္းမ်ားအတြက္ မရွိမျဖစ္ ဟင္းလ်ာျဖစ္သည္ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္ႏွင့္ မွ်င္ငါးပိ အမ်ားဆုံး ထုတ္လုပ္ရာ ျဖစ္သည္။
လမ္းအက်ယ္ ၈ ေပ ဝန္းက်င္သာရွိၿပီး ကားတစ္စီးဝင္စာ လမ္းသြယ္မ်ားရွိကာ ေက်း႐ြာတစ္ခုလုံးတြင္ ၿခံအက်ယ္ အလုံပိတ္အိမ္မ်ားႏွင့္ အလုပ္သမား တန္းလ်ားမ်ား အမ်ဳိးသမီးအေဆာင္၊ အမ်ဳိးသားအေဆာင္မ်ားကို ေတြ႔ရသည္။
႐ြာရွိအိမ္ေရွ႕တိုင္းတြင္ ေရငန္ပိုင္ ဦးရွင္ႀကီး နတ္ကြန္းမ်ားလည္း ရွိသည္။
ၿခံေရွ႕တြင္ အသက္ ၅၀ အ႐ြယ္ လုံၿခံဳေရး တာဝန္ယူထားသူမ်ား ရွိသလို အင္းေခြးမ်ားကို ေမြးျမဴထားၾကသည္။
ေနာက္မီးေက်း႐ြာ တစ္ခုလုံးတြင္ လုပ္ငန္းရွင္ ၅၃ ဦး ရွိၿပီး ပညာတတ္ အထက္တန္းႏွင့္ လူလတ္လူတန္းစား အားလုံးသည္ က်ားေဖာင္ အစီး ၁၀ ေဖာင္ အထက္မွ ၅၀ ဝန္းက်င္ ပိုင္ဆိုင္ထားၾကသည္။
ယခုႏွစ္တြင္ ေရလုပ္သား ၈၀၀၀ နီးပါး လိုအပ္ေၾကာင္း ေနာက္မီး ေရလုပ္ငန္းရွင္အသင္းထံမွ သိရသည္။
ေနာက္မီးေက်း႐ြာတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး တာဝန္ထမ္းေဆာင္သူလည္းျဖစ္ ေက်ာက္စိမ္း က်ားေဖာင္လုပ္ငန္းပိုင္ရွင္ျဖစ္သူ ဦးေအးစိုးက “ဒီမွာက ကုမၸဏီ မဟုတ္ဘူး၊ လုပ္ငန္းက မွတ္ပုံတင္စရာ မလိုဘူး၊ ငါးဖမ္းလိုင္စင္ေတာ့ ရွိတာေပါ့၊ ဒီမွာ အလုပ္သမားကရွားေတာ့ ပြဲစားနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ ရွာေနရတယ္၊ တခ်ဳိ႕လည္း အရက္သမားလည္း ပါတာေပါ့။ ပင္လယ္ထဲ အရက္ေသာက္ခြင့္ မရွိဘူး။ အရက္ျပန္ေတြ အနာထည့္ဖို႔ဆို မွာတယ္၊ ၿပီး ေရေရာေသာက္ေတာ့ ေတာပဲ၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွ ပင္လယ္က်ေသေသ၊ က်န္းမာေရးမေကာင္းလို႔ေသေသ ေျခာက္သိန္း ေလ်ာ္ေပးေနတာပဲ” ဟု ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ က်ားေဖာင္လုပ္သားမ်ားမွာ အစားအစာ လုံလုံေလာက္ေလာက္မရ။ ေရခ်ဳိျပတ္သည့္ အခါမ်ားလည္းရွိရာ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့၍ ေသဆုံးၾကသည္မ်ား၊ က်န္းမာေရး ခ်ဳိ႕ယြင္းၾကသည္မ်ား ရွိေနေၾကာင္း စုံစမ္းသိရွိရသည္။
ေမာင္ေနလင္းထက္ ပင္လယ္ျပင္ ပထမဆုံး စလိုက္သည့္ေန႔မွာတင္ ထမင္းငတ္ခဲ့ရသည္။
“လခ်ီအလုပ္လုပ္တာ ဆိုေတာ့ အစားပ်က္တယ္၊ တစ္ခါပ်က္ရင္ ၂ ရက္ ၃ရက္ေလာက္ ပ်က္တယ္။ အဲေတာ့ ဆားနယ္ထားတဲ့ငါးကို ေရဆမ္းစားတယ္၊ ေရခ်ဳိျပတ္ေတာ့ ေရငန္ဆမ္းစားရတယ္၊ အခု ကြၽန္ေတာ္က အရင္ခႏၶာကိုယ္ တစ္ဝက္ေတာင္ မရွိေတာ့ဘူး၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အလုပ္႐ုံက ေအာက္ပိုင္းခ်ည့္တာ သုံးေယာက္ ရွိတယ္။ အရမ္းပင္ပန္းတယ္ အိပ္ခ်ိန္ ၃ နာရီ၊ ၄ နာရီပဲ ရွိတယ္။ အဲၾကားထဲ ငါးမ်ားမ်ားရရင္ ႏွစ္ရက္ေလာက္ မအိပ္ရဘူး” ဟု ေမာင္ေနလင္းထက္က ေျပာသည္။
က်ားေဖာင္ေရလုပ္သားမ်ား အတြက္ ေသာက္သုံးေရခ်ဳိ ျပတ္လပ္မႈသည္ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာင္ဦးစီးလုပ္သက္ ၉ ႏွစ္ရွိသူ ေနာက္မီးေက်း႐ြာမွ ဦးတင္ျမင့္က ဆိုသည္။
ေမာင္ေနလင္းထက္ကဲ့သို႔ပင္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ပထမႏွစ္လအတြင္း အစာအာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့ေသဆုံးသြားသည္ ေဖာင္လုပ္သားဦးေရ ၃၀ ရွိၿပီး၊ ေဖာင္ေပၚအခ်င္းခ်င္း ခိုက္ရန္ျဖစ္ ေသဆုံးသူ ၄ ဦး ရွိသည္ဟု အမာၿမဳိ႕နယ္ ရဲစခန္း ေသမႈေသခင္း စာရင္းအရ သိရသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္းက ပင္လယ္က်ားေဖာင္ အလုပ္သမားမ်ားထဲမွ အစာအာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ ေသဆုံးသူ ၂၅ ဦး၊ ေဖာင္လုပ္သား အခ်င္းခ်င္း လူသတ္မႈ ၉ မႈ ရွိေၾကာင္း ယင္းမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။
ထိုသို႔ ေသဆုံးသူမ်ားသည္ ပင္လယ္ျပင္တြင္ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ အစာေရစာ လုံေလာက္စြာ မရရွိျခင္း၊ အခ်ိန္မီ ေဆးကုသခြင့္ မရရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေသဆုံးသူမ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္း စုံစမ္းသိရွိရသည္။
ေနာက္မီး က်ားေဖာင္လုပ္ငန္းရွင္အသင္း ဥကၠ႒ ဦးမိုးက “ေရလုပ္ငန္းရာသီခြင္အတြင္း အလုပ္သမား ၈၀၀၀ ခန္႔ ေခၚယူလုပ္ကိုင္ေနပါေသာ္လည္း ပင္လယ္ထဲေရာက္ၿပီး ႏွစ္လအၾကာတြင္ ထြက္ေျပးသူ၊ က်န္းမာေရးမေကာင္းသူ၊ ေသဆုံးသူ၊ အလုပ္ဒဏ္ မခံႏိုင္သူမ်ား၊ ေနရပ္ျပန္သူမ်ား စသျဖင့္ လုပ္သား ႏွစ္ေထာင္နီးပါး ဆုံး႐ႈံးရသည္” ဟု ေျပာသည္။
ဦးမိုး၏ အဆိုအရမူ ပင္လယ္ေနာက္လိုက္ အလုပ္သမားတစ္ဦး တစ္လလုပ္အားခ ေလးေသာင္းခြဲမွ ေျခာက္ေသာင္း၊ ေဖာင္ဦးစီး (ေဒသအေခၚ ဂုတ္စီး) တစ္ဦး တစ္သိန္းပတ္ခ်ာလည္၊ ေဖာင္ဦးစီးခ်ဳပ္ က်ပ္ေလးသိန္းမွ ခုနစ္သိန္း ဝန္းက်င္ ေပးရၿပီး ပင္လယ္ျပင္သို႔ မဆင္းမီ ပထမအသုတ္အျဖစ္ ႀကဳိတင္ေငြ သုံးသိန္းမွ ရာထူးေပၚ မူတည္၍ ဆယ္သိန္းဝန္းက်င္အထိ ေပးရသည္ဟု သိရသည္။
အလုပ္သမားတစ္ဦး၏ လစာမွာ ေသာင္းဂဏန္းသာ ရသျဖင့္ ႀကဳိတင္ေငြႏွင့္ပင္ လစာကုန္သြားၿပီ ျဖစ္သည့္အျပင္ အခ်ဳိ႕ပိုက္ဆံလိုသူမ်ားက လာမည့္ႏွစ္အတြက္ ရေငြထဲကပင္ ႀကဳိယူသုံးသည္မ်ား ရွိရာ အလုပ္အေႂကြးပင္ တင္ေနသည္။
ပင္လယ္ထဲတြင္ ပုစြန္ေျခာက္ တစ္ပိႆာ ရရွိပါက ၂၀၀ က်ပ္ႏႈန္း၊ ငါးေျခာက္ တစ္ပိႆာ ရရွိပါက ၅၀၀ ႏႈန္းထား ကုန္ခ်ိန္ရရွိမႈေပၚ မူတည္ၿပီး လုပ္ခလစာကို သတ္မွတ္ေပးၾကသည္ဟု ဦးမိုးက ေျပာသည္။
အလုပ္သမား ဝန္ႀကီးဌာမွ ခ်ထားေပးသည့္ စက္႐ုံ၊ အလုပ္႐ုံ ဥပေဒတြင္ အလုပ္ခ်ိန္ ၈ နာရီက ေရေသ၊ ေရထေပၚ မူတည္လုပ္ကိုင္ရသည့္ လုပ္ငန္းခြင္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားႏွင့္ လြဲေခ်ာ္ေနသည့္ အတြက္ အဆင္မေျပေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
အလုပ္ရွင္၊ အလုပ္သမား ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ပြားလာပါက ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး႐ုံးတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အပါအဝင္ ေရလုပ္ငန္းရွင္အသင္း၊ က်ားေဖာင္လုပ္ငန္းရွင္အသင္းတို႔မွ ၾကားဝင္ေျဖရွင္းေပးသည္ကို ေတြ႔ရေသာ္လည္း ေရလုပ္သားမ်ားဘက္တြင္ အလုပ္သမားအသင္းအဖြဲ႔၊ သမဂၢဟူ၍ မေတြ႔ရေပ။
ေရလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အေနႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ားက စရန္ေငြယူၿပီး ထြက္ေျပးမႈမ်ား ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြေရး ေအဂ်င္စီ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ဖ်ာပုံၿမဳိ႕နယ္ အဂၤလန္ က်ားေဖာင္လုပ္ငန္းရွင္ ဥကၠ႒ ဦးသံေခ်ာင္းက ေျပာပါတယ္။
“ဥပေဒမွာမပါတဲ့ စရန္ေငြကို သူတို႔ အလုပ္လုပ္ခ်င္ေအာင္ ေပးတယ္၊ ၿပီးရင္ ပင္လယ္ထဲေရာက္မွ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး ထြက္ေျပးတယ္၊ စရန္ေငြယူတုန္းက ေသဒဏ္ေပးမယ္ ဆိုရင္ေတာင္ ႀကဳိက္တဲ့စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထိုးခိုင္းရင္ ထိုးၾကတယ္၊ လက္ရွိျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဥပေဒနဲ႔ အရပ္ဓေလ့နဲ႔က်ေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းက မကိုက္ညီဘူး” ဟု ၎က ေျပာသည္။
(ပံုစာ - လႏွင့္ခ်ီ၍ ေနထုိင္လုပ္ကိုင္ရသည့္ ပင္လယ္ျပင္ရွိ က်ားေဖာင္လုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုကို ေတြ႔ရစဥ္)
ေရလုပ္သားမ်ားအတြက္ ဥပေဒအရ ေသဆုံးသူမ်ားကို လူမႈဖူလုံေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ တရားဝင္ ေလ်ာ္ေၾကးဥပေဒတြင္ ဆရာဝန္ ေဆးစစ္ခ်က္ ေထာက္ခံခ်က္ႏွင့္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိမႈေပၚ မူတည္၍ ရာခိုင္ႏႈန္းအလိုက္ လုပ္ငန္းရွင္က ေပးေလ်ာ္ရသည္ဟု လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား ဝန္ႀကီးဌာနမွ အၿမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးမ်ဳိးေအာင္က ေျပာသည္။
“ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ အလုပ္သမားေတြက ပင္လယ္ထဲ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ အလုပ္လုပ္ေနရတယ္။ ျပႆနာက အလုပ္ရွင္ဆီက ပိုက္ဆံယူၿပီး ျပန္မေပးတဲ့ ျပႆနာေပါ့၊ အနည္းဆုံး အခေၾကးေငြမွာ အလုပ္သမား ၁၅ ေယာက္ အထက္ဆို တစ္ရက္ ၃၆၀၀ ပါၿပီးသား၊ အဲဒါမ်ဳိး လစာငါးေသာင္း၊ ေျခာက္ေသာင္းရတယ္ဆိုရင္ မေက်နပ္တဲ့သူက တိုင္ရမွာေပါ့” ဟု ၎က ေျပာသည္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း ဖ်ာပုံတစ္ၿမဳိ႕နယ္လုံးတြင္ ေက်း႐ြာေပါင္း ၅၂ ႐ြာတြင္ က်ားေဖာင္လုပ္ငန္းရွင္ ၁၄၄ ဦးရွိၿပီး ေရလုပ္သားကတ္ တရားဝင္လုပ္သူ ၇၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိသည္ဟု ဖ်ာပုံၿမဳိ႕နယ္ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ေရလုပ္ငန္း ဦးစီးဌာနမွ ေဒၚဝါဝါသန္းက ေျပာသည္။
“ေရလုပ္သား ျပႆနာက ေအာက္ေျခက လုပ္ငန္းရွင္အသင္းေတြက ေျဖရွင္းေပးေနၾကတယ္၊ လုံးဝကို အဆင္မေျပေတာ့ ကြၽန္မတို႔ဆီကို တက္လာတာ တစ္လ အနည္းဆုံး ငါးမႈေလာက္ေတာ့ တက္တယ္၊ ရာသီခြင္အတြင္းေပါ့ ေလဘာလိုအပ္ခ်က္ ျပႆနာ ျဖစ္ေနတယ္၊ ေလဘာကတ္ကို လုပ္ငန္းရွင္က သူ ေဖာင္ထြက္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ႏွစ္ေထာင္ေပး လုပ္ရတယ္၊ မလုပ္ဘဲ ထြက္သြားတဲ့ အလုပ္သမားက ဟိုမွာ ေသတာတို႔ ျပႆနာတက္ရင္ ေျဖရွင္းဖို႔က မလြယ္ဘူး တရားမဝင္ဘူးေပါ့” ဟု ၎က သုံးသပ္ေျပာဆိုလိုက္သည္။
ေနာက္မီးေက်း႐ြာတစ္ခုတည္းတြင္ ယခုႏွစ္အတြက္ ပင္လယ္ေရလုပ္သား ၈၀၀၀ နီးပါး ရွိေသာ္လည္း တရားဝင္ ေရလုပ္သားကတ္ လုပ္ေပးျခင္း မရွိခဲ့ေၾကာင္း ေနာက္မီးေက်း႐ြာမွ ေရလုပ္သားမ်ားက ေျပာသည္။
ေမာင္ေနလင္းထက္ကဲ့သို႔ပင္ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွ ပြဲစားေရာင္းစားခံထားရသည့္ ေရလုပ္သား အမ်ားစုကို လုပ္ငန္းရွင္မွ ေရလုပ္သားကတ္ လုပ္ေပးျခင္း မရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
က်ားေဖာင္လုပ္သားမ်ားအတြက္ အိပ္ခ်ိန္အတည္တက် မရွိ။
တစ္ေန႔အိပ္ခ်ိန္မွာ ငါးမရသည့္ အခ်ိန္မ်ဳိးတြင္ ၄ နာရီခန္႔ ေကာင္းေကာင္းအိပ္ရေသာ္လည္း ငါးအရမ်ားသည့္ေန႔မ်ဳိး ျဖစ္ပါက အိပ္ခ်ိန္မရွိ ႏွစ္ရက္ဆက္ အလုပ္လုပ္ရသည္။
ငါးေ႐ြးရင္း စူးဆူးမိသည့္ ဒဏ္ရာမ်ားေၾကာင့္ လက္ဝါးတစ္ခုလုံး ေပါက္ၿပဲေနသည္ဟု ေျပာရင္း ေမာင္ေနလင္းထက္ တစ္ေယာက္ လက္ဝါးႏွစ္ဖက္ ျဖန္႔ျပသည္။
ပင္လယ္ျပင္ေရာက္ၿပီး ႏွစ္လအၾကာတြင္ ဗိုက္ေအာင့္ကာ ေျခေထာက္မ်ားလည္း ကိုက္သည္မွာ မခံႏိုင္သျဖင့္ ေဖာင္ဦးစီးကို ကမ္းေပၚတင္ေပးရန္ ေျပာဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ထြက္ေျပးမည္ထင္၍ ကုန္းေပၚမတင္ေပးခဲ့ေၾကာင္း ကိုေနလင္းထက္က ေျပာသည္။
“ေဖာင္ဦးစီးကို ကြၽန္ေတာ္ေျပာတယ္ ေဆး႐ုံတက္မယ္ ဆိုတာကို ၁၇ ရက္ေလာက္ ၾကာသြားတယ္။ ေဖာင္ေပၚမွာ ထားလိုက္၊ သေဘၤာေပၚ ထားလိုက္နဲ႔ ေျပာင္းထားတာ ေနာက္ဆုံး ဖင္တ႐ြတ္တိုက္ဆြဲ ျဖစ္လာေတာ့ သူတို႔လည္း သိေတာ့မွ ငါးေပါင္းေလွနဲ႔ ျပန္တင္ေပးလိုက္တယ္” ဟု ေမာင္ေနလင္းထက္က ဆိုသည္။
“အခု ေျခေထာက္ေတြကို အရင္လို ျပန္ေကာင္းခ်င္တယ္၊ ကုေနေပမယ့္ မရဘူး။ ကြၽန္ေတာ့္စိတ္အထင္ေတာ့ ေျခေထာက္ေတြ မေကာင္းေတာ့ဘူးလို႔ ထင္တာပဲ” ဟု ေျပာဆိုရင္း ဘယ္ဘက္ေျခေထာက္ကုိ ေခါင္းငိုက္စိုက္ ၾကည့္ေနသည္။
ယင္းသို႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ ဗုိက္တာမင္ဘီဝမ္းဓာတ္ ခ်ဳိ႕တဲ့ၿပီး အားအင္နည္းသြားကာ ေျခေထာက္ေအာက္ပိုင္း ခ်ည့္နဲ႔သြားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚၿငိမ္း တိုက္နယ္ဆရာဝန္ ေဒါက္တာမင္းဉာဏ္ပိုင္ေအာင္က ေျပာသည္။
ပင္လယ္ျပင္တြင္ ခုနစ္လတာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည့္ ဖ်ာပုံၿမဳိ႕ေပၚေန အသက္ ၆၅ ႏွစ္ အ႐ြယ္ရွိ ဦးေပါက္စက “အဲ့ေန႔ကို ဘယ္ေတာ့မွမေမ့ဘူး ထမင္းမဝလို႔ နည္းနည္းထပ္ေတာင္းမိတယ္။ ေဖာင္ဦးစီးက ဇလုံအျပည့္အသိပ္ ထည့္ေပးတယ္။ ကုန္ေအာင္စားဆိုၿပီး ႐ြဲ႕ထည့္ေပးတယ္။ မကုန္ေတာ့ နားအုံႏွစ္ဖက္ကို လက္ႏွစ္ဖက္နဲ႔ ညႇပ္႐ိုက္ခ်တယ္။ လည္ပင္းကို ကုတ္တယ္။ က်န္တဲ့သူေတြက နံ႐ိုးျဖတ္ကန္ၾကတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ဦးေပါက္စကဲ့သို႔ ပင္လယ္အလုပ္သမားမ်ားမွာ အစာအာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ အခ်ိန္မီေဆးကုသခြင့္ မရရွိ၍ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လအတြင္း ေသဆုံးသူ အေယာက္ ၃၀ အထိရွိၿပီး ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ၍ ေသဆုံးသူ ၆ ဦးသာ ရွိသည္။ ၂၀၁၆ တစ္ႏွစ္တာလုံးတြင္ အစာအာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ ေသဆုံးသူ ၅၅ ဦး၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ၍ ေသဆုံးသူ ၁၀ ဦး ရွိသည္ကို ေဒၚၿငိမ္းတိုက္နယ္ ေဆး႐ုံမွတ္တမ္းအရ သိရွိရသည္။
ေဆး႐ုံသို႔ ေရာက္ရွိလာသည္ ပင္လယ္အလုပ္သမား အမ်ားစုသည့္ အခ်ိန္လြန္မွ ေသဆုံးၿပီးမွသာ ေရာက္ရွိလာၾကသည္ဟု ေဒၚၿငိမ္း တိုက္နယ္ေဆး႐ုံမွ တာဝန္ခံ ေဒါက္တာမင္းဉာဏ္ပိုင္ေအာင္က ေျပာသည္။
ေသဆုံးသူ အမ်ားစုသည္ အစာအိမ္ေသြးေၾကာေပါက္၊ တီဘီေရာဂါ၊ အသည္းေျခာက္ေရာဂါ၊ ႏွလုံး၊ အသည္း၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အူတို႔တြင္ ေရဝပ္ေနသည္ကို ရင္ခြဲစစ္ေဆးရာတြင္ ေတြ႔ရွိရသည္ဟု ေဒါက္တာမင္းဉာဏ္ပိုင္ေအာင္က ေျပာသည္။
ပင္လယ္အလုပ္သမား အမ်ားစုသည့္ အရက္ေသာက္သုံးသူမ်ားျဖစ္ၿပီး ပင္လယ္ျပင္တြင္ အရက္မေသာက္ရျခင္းအျပင္ အစားအေသာက္ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း၊ အစာအိမ္ေပါက္ျခင္း၊ ပင္လယ္စာ အမ်ားဆုံး စားေသာက္ေနရသည့္အတြက္ အငန္ဓာတ္မ်ားကာ ေဖာေယာင္လာျခင္းအျပင္ အဆုတ္ႏွင့္ အသည္းတုိ႔အတြင္း ေရဝင္၍ ေသဆုံးၾကျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚၿငိမ္း တိုက္နယ္ေဆး႐ံုမွ တိုက္နယ္ဆရာဝန္က ရွင္းျပသည္။
“ဖ်ာပုံမွာက ပင္လယ္အလုပ္သမား တစ္ေယာက္ေသ ၆ သိန္းပဲ အဲဒါေပါက္ေစ်း၊ လူအသက္က ၾကက္ကေလး၊ ငွက္ကေလးေလာက္ေတာင္ တန္ဖိုးမဲ့ေနတယ္၊ အခု အမာသခ်ႋဳင္းကုန္းမွာ ပင္လယ္ကေမ်ာတဲ့ ေရလုပ္သား ပိုင္ရွင္မဲ့ေတြေသရင္ ဒီတိုင္း ပလတ္စတစ္အိတ္စြပ္ လူေလးေယာက္ထမ္း ျမႇဳပ္ေနတာ” ဟု အမာေဒသခံ ကိုဇင္ေမာင္ေမာင္သန္႔က ေျပာသည္။
က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕တဲ့၍ ေဆး႐ုံေရာက္လာေသာ ေဖာင္လုပ္သားအမ်ားစုသည္ ေသဆုံးၿပီးမွသာ ေရာက္ရွိလာၾကေၾကာင္း အမာျပည္သူ႔ေဆး႐ုံတြင္ လုပ္သက္ ၁၀ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္သည့္ အေထြေထြလုပ္သား ဦးသန္းဦးက ေျပာသည္။
စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီမွ ေသဆုံးသြားသည့္ ေဖာင္လုပ္သားမ်ား ေသစာရင္းတြင္ ရန္ကုန္၊ လိႈင္သာယာ၊ ေတာင္ဒဂုံ၊ ဒလ၊ ပဲခူးတိုင္း၊ ေ႐ႊျပည္သာႏွင့္ အထက္အညာေဒသမွာ လာေရာက္လုပ္ကိုင္သူမ်ား ျဖစ္ေနသည္ဟု ေဒၚေကသီခ်ဳိက ေျပာသည္။
က်ားေဖာင္လုပ္သားမ်ားတြင္ အမ်ားစုမွာ ပြဲစားမ်ား၏ ေရာင္းစားျခင္း ခံရသူမ်ားျဖစ္ရာ နည္းပါးလွသည့္ လစာႏွင့္ ခံစားခြင့္ကိုပင္ မသိရွိၾကေပ။
လူပြဲစား၏ ေရာင္းစားခံခဲ့ရသည္ ေမာင္ေနလင္းထက္မွာမူ မိမိလစာ ဘယ္ေလာက္ဆိုသည္ကိုပင္ မသိေခ်။
က်ားေဖာင္ေရလုပ္သားမ်ား ကန္ထ႐ိုက္စာခ်ဳပ္၌ ေငြေပးေငြယူ စာခ်ဳပ္တြင္ ေဖာင္လုပ္သားအမည္ႏွင့္ လက္မွတ္သာ ပါရွိသည္ကို ျမင္ေတြ႔ရသည္။
ေမာင္ေနလင္းထက္ တစ္ေယာက္ ပြဲစားမျမရီက ေငြသုံးသိန္းျဖင့္ ေရာင္းစားခဲ့သည္ကို ေနာက္မီးအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး႐ုံးတြင္ လုပ္ငန္းရွင္ႏွင့္ မိဘမ်ား ေတြ႔ဆုံ၍ သားျဖစ္သူကို ျပန္ေခၚရန္ ညႇိႏိႈင္းသည့္ေန႔မွ သိရွိခဲ့ရသည္။
ယင္းသို႔ အလုပ္သမားမ်ား၏ ေခြၽးႏွဲစာကို နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ အျမတ္ထုတ္ျခင္း ခံေနရသည့္ က်ားေဖာင္လုပ္ငန္းခြင္မ်ားမွ ထြက္လာသည့္ စားေသာက္ကုန္မ်ားကို ၿမဳိ႕ေပၚေစ်းကြက္မ်ားတြင္ ေစ်းႀကီးေပး ဝယ္ေနရျခင္း ျဖစ္သည္။
ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလုံး စားသုံးေနသည့္ မွ်င္ငါးပိ ၆၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ဧရာဝတီတိုင္း ေနာက္မီးေက်း႐ြာမွ တင္ပို႔ေနရသည္ဟု ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္၊ ငံျပာရည္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေရးအသင္း ဥကၠ႒ ဦးထြန္းစိန္က ေျပာသည္။
ေနာက္မီးေက်း႐ြာသည္ မွ်င္ငါးပိ အဓိက လုပ္ကိုင္ေသာေက်း႐ြာ ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ေရလုပ္ငန္း ရာသီခြင္အတြင္း အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွ ေရလုပ္သားမ်ားကို ေခါင္းပုံျဖတ္ကာ ကြၽန္ျပဳသည့္ လုပ္ငန္းခြင္မွ ထြက္ရွိလာသည့္ မွ်င္ငါးပိမ်ား ျဖစ္ေနသည္။
ယေန႔သည္ ေမာင္ေနလင္းထက္ကို က်ားေဖာင္လုပ္ငန္းရွင္ထံမွ ေငြႏွစ္သိန္းျဖင့္ ဖခင္မွ ျပန္လာေ႐ြးမည္ေန႔ ျဖစ္သည္။
လူပြဲစားက ေရာင္းစားသြားသျဖင့္ အိမ္က ေငြျဖင့္ ျပန္ေ႐ြးရသည့္အျပင္ ေအာက္ပိုင္းခ်ည့္သြားသည္ကို ျပန္ကုသ၍ ရမည္၊ မရမည္က မေသခ်ာေသး။
သို႔ေသာ္ က်ားေဖာင္လုပ္ငန္းခြင္မ်ားတြင္ေတာ့ အလားတူ ရင္နင့္ဖြယ္ဇာတ္လမ္းမ်ားက မည္သည့္အခ်ိန္ထိ ရွိေနဦးမည္ ဆိုသည္ကား။
ခင္ျမတ္ျမတ္ေဝ
The Voice
No comments:
Post a Comment